eta. BIER. J goes auiT 1886. Zaterdag 11 September. N°. 900. Prijzen. Zonen, i prijzen. 1ST, ffecten, Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht. l! )P: at, No. 4. p. recht. kenprijs. leau. i en H. Boer, «IIOVEN. INDEN, i Gouda. dige, iderdijk, kleine winst kan ve franco en geeft irantie. nber a. s., Itilemborg, van UTRECHT JONG, ‘me voor- A, rsel. Christelijke zending in Nederlaodsch-Indië. H Ie'aankomst van If t at Buitenland. Save naar'keuze ben maar ook van verstandig Regeeringsbeleid, gekozen worden, vernam hg naar de inlichten S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven, Uitgevon. franco, iniiën, ilechta jaar dat hij we ft bezochthij iet het plaatsen GEBITTEN vol- wat tot het vak rt. C. DEN HOED icnsdagen. menging. SCBOONHOVENSCHE COÜRAÏÏT. nik, zijn te ver- Utrecht ruk Schoonhoven» •TEMBER, lorinchem, )EN HAAN en riaan vertrekken >n na afloop van van Gorinchem en. voor alle zendelingen, E WAAG”, leposito f 50 tot f 500 rraagbaar f 500 tot f 1000, i opzegging; en f 1000, mot »gg‘“g; en boven f1000, m. schoonste en is het veel llandsch Kaas- uren HOUTWA- zware en lichte NGPALEN en Deze Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven. Prgs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,70. Franco per post door het geheele rijk 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders. ANGBOORDEN, i te bevragen bij >pik. Brieven fr. Prjjs der AdvertentiênVan 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel meer 0,10. Groote lettors naar plaatsruimte. Inzending franco, uiterlijk tot Vrijdags-namiddags. Alle binnenlandsche Ad ver ten tien waarvan de plaatsing 3 maal wordt opgegevenworden slechts 2 maal in rekening gebracht. BINNENLAND. Bij Koninklijk besluit van 3 September is bepaald, dat de tegenwoor dige vergadering der Staten-Generaal zal worden gesloten op Zaterdag 18 September, des namiddags te drie uren. De Minister van Binnenlandsche Zaken wordt gemachtigd, zich op het vermelde tijdstip te begeven naar de vergadering der Staten-Generaal, ten einde in eene veree- nigde zitting der beide Kamers do verga dering in ’s Konings naam te sluiten. 7i. M. de Koning heeft besloten op te idering Ie Minis- ling tusschen voorheen en thans eenigs- zins anders dan wy, »In het begin van de 17de eeuw waren, volgens Valentijn, ten gevolge van den godsdienstijver onzer voorvaderenop Java 200.000 Christenen. In plaats daarvan zal men er nu ter nau- wernood 4000 op Java vinden.” Spr. be treurt die vermindering, en wy met hem. Maar zou dit feit geen vingerwijzing zijn op het weinig duurzame van een be- keeringsarbeid, die andere dan geestelijke wapenen aanwendt, en een uitwendige belijdenis voldoende rekent als resultaat? Indien die 200.000 menschen met hart en ziel het nieuwe geloof hadden aangeno men, zouden zij en hun nakomelingen den verworven schat dan wel zoo gemakkelijk hebben prijs gegeven? Meer levensvatbaarheid mogen we ver wachten van de werkzaamheden van het Nederlandsch zendelinggenootschap, dat se dert het laatst der vorige eeuw met on bezweken moed, en met verstandig beleid, de propaganda voor het Christendom in Indië voortzet. Al moge in de Moham- medaansche gewesten de toevloed van bekeerlingen niet groot zijntoch doet zich daar de invloed der Christelijke mo raal gelden, zelfs waar men de oude gods dienstvormen blijft aanhangen. Het dogma wordt niet uitsluitend op den voorrang geplaatst; de begrippen van zedelijkheid dringen toch in het gemoed der inlanders door, en op deze wyze kan de triomf van den godsdienst zelven niet uitblyven. Het gebeurt niet dikwijls, dat de Chris telijke zending in de Volksvertegenwoor diging ter sprake wordt gebracht; ook kunnen wij het wel tot de zeldzaamheden rekenen, dat de dagbladpers er zich mede bezighoudt. Moeten we hierin een reactie zien op de dagen der Oost-Indische Compagnie, toen het streven der machthebbende» voornamelijk gericht was op de vermeer dering van het getal personen, die zich Christenen noemden, al hadden zy van de beteekenis van dat woord geen flauw be grip en men dezen hoogst oppervlak- kigen, door allerlei uitwendige middelen, zelfs gewelddadigheden, werkenden bekee- ringsyver beschouwde als een meer dan voldoende vergoeding voor de afpersingen door welke de Compagnie meermalen in het bezit kwam van ’t geen zij wenschte te heb ben? Zou de hedendaagsche onverschil ligheid de beste vorm zyn, waarin we er kennen dat toen de verkeerde weg werd ingeslagen, een weg, die nog in het begin dezer eeuw niet geheel verlaten was, getuige zekere doopplechtigheid en matsa, in tegenwoordigheid van Gouver neur-Generaal Daendels, gehouden op een der pleinen te Batavia, waarby men, om tydte winnen een brandspuit bezigde De heer Elout denkt over do tegenstel- Door de firma W. Smit en Co. is name lijk, voor rekening van den heer Joh. Smit aldaar, eene schroefsleopboot ingericht tot het vóórtbrengen van electrisch licht. De balon of lamp, die aan een 14 Meter langen mast hing, verspreidde een licht tot eene sterkte van 3000 kaarsen, genoegzaam om bij nacht aan schepen, sluis of brugwerken, dringende werkzaamheden te kunnen ver richten. De proefneming, die als uitstekend ge slaagd mag beschouwd worden, werd door verscheidene personen bijgewoond.' Het licht was op botrekkelijk verren af stand waar te nemen. Op 20 en 21 September a. s.zal te Alkmaar, van wege het Nederlandsche Kolf bond, een nationale kolfwedstrijd plaats hebben, om prijzen tot een bedrag van f 200. Zondag had te Kralingsche Veer de in ons vorig nommer aangekondigde zeilwedstrijd plaats met den volgenden uit slag Klasse 1. Scherpe vaartuigenalscenter boards en kotters lang op de waterlijn bo ven 8.25 meter. Admiraal de Ruijter, van W. A. Van Man nen, te Antwerpen Johanna I, van L. Smit Jzn., te SchevoningenFlevo, van Gebrs. Ravonswaayte Kralingen Girofiavan P. A. Bundten te Amsterdam. Prijs: Girofia; premie: Admiraal deRnijter. Klasse 3. Scherpe vaartuigenalscenter boards en kotters lang op de waterlijn be neden 7 meter. Amazonevan J. C. Schmitz en H. Hagen, te Rotterdam; Piet Hein, van Chr. J. Van Eeghen, te Putten Najade, van L. H. v. d. Endo Lzn. en J. L. La Verge, te Rotterdam; Blondine, van C. Van der Giessen, te Krim pen a/d IJselSylviavan B. Pot Jzn., te ElshoutWim van Tom te Lekkerkerk. Prijs Blondine premie Sylvia. Klasse 4. Pleiziervaartuigenals: jachten en boeiers met vaste roef, lang op de wa terlijn boven 9.50 meter. He Juni, van Ford. Van der Taelen, to Antwerpen; Diana, van J. F. Hoffman, te Rotterdam. Prijs: lie Juni. Klasse 7. Platbodem pleiziervaartuigen als jachten boeiers en tjotters lang op de waterlijn van 4.50 tot 5.75 meter. Argovan Gebr. Schouten, te Gouwesluis; Drie Gezusters van W. Goudriaante Ka- pelle a/d IJselLouise, van W. Hultzer, te Amsterdam. Prijs Louise premie Argo. Klasse 11. Sloepen lang op do waterlijn beneden 6 meter. Maas, van H. Van Bork te Katondrecht; De Jonge Tennis van J. J. Van Schreven, te Kapelle a/d IJsel; Najade, van J. E. Kloos, te Kinderdijk; Willem Smit Co., van W. Smit, te Slikkerveer; De Twee Ge zusters van Th. Verboom Jz., te Kapelle a/d IJsel. Prijs: Willem Smit Co.; premie: De Twee Gezusters. Klasse 2. Scherpe vaartuigen, als: cen terboards en kotters, lang op de waterlijn van 7 tot 8.25 meter. Truida, van L. J. Smit, te Kinderdijk; Gretchen, van A. M. Vroege, te Alblasser- dam Johanna II, van L. Smit Jz., te Sohe- veningen; Amphitrite, van F. Mees G.Jz. c. s., te RotterdamMeeuw, van W. J. Van Vollenhoven, te Kralingen; Sylphide, van Van Heemstede Obelt, te Amsterdam; Fanny, van P. A. Bundten, te Amsterdam; Nautilus, van G. Schutte Jr., te Amsterdam. Prijs: Johanna II. Premie: Truida. Klasse 5. Pleiziervaartuigen, alsjachten en boeiers met vaste roef, lang op de wa terlijn van 7 tot 9.50 meter. Louise Francina, van G. H. Kakeheeke, te lerseke^ndamMignon, van H. J. Van Moe teren,'te Amsterdam; Sperwer, van C. Jnrrjens, te Amsterdam; Telephoon, van H. Bernhard, te Amsterdam; Charlotte, van J. J. A. H. Clignett, te Amsterdam. Prijs: Sperwer. Premie niet toegekend. Klasse 6. -Platbodem pleiziervaartuigen, als: j lichten, boeiers en tjotters, lang op do waterlijn van 5.75 tot 7.25 meter. Sirene, van D. Verheul, te Rotterdam; Piet Hein, van G. W. Lans, te Kapelle a/d IJsel; Kaashandel, van T. Hooftman, te Alfen a/d Rijn. Prijs: Piet Hein. Premie niet toegekend. Klasse 8. Platbodem pleiziervaartuigen, alsjachten, boeiers en tjotters, lang op de waterlijn beneden 4.50 meter. Sophie, van P. A. Van Schagen, te Kin derdijk; Dina, van W. Diepeveen, te Slik kerveer; Colibri, van J. A. Van Ouwer- kerk, te BolnesColibri, van J. De Jong Jr. en H. De Vos, te Lekkerkerk; Koopmans Welvaren, van P. Boelo, te Alblasserdam» Prjjs: Colibri. Premie: Dina. Klasse 9. Vracht- on beurtschepen zon der vaste roef boven 20 ton. Koopmans Welvaren, van J. Hoogenboe- zem, te Lekkerkerk; Helena Antonia, van W. Goudriaan, te Kapelle a/d Usal; Streef- kerks Welvaren, van L. Ouweneel, te Streef kerk; Drie Gebroeders, van M. Luijton, te Lekkerkerk; Wijnanda, van L. Broere, te Gouda; Twee Gebroeders, van K. Aalwijk te Streefkerk; Goede Verwachting, van M*. van Rusland. Toen daarop de verklaring volgde, dat het geenszins in Ruslands plan nen lag zich te mengen in Bulgarije bin nenlandsche aangelegenheden, of het land te bezetten, en dat een eventueel te be noemen Russischen Commissaris nooit zou optredon als bestuurder of beheerder, doch alleen in hot belang dor partij-eenheid zou werkzaam zijn, was de Vorst gerust en dood het gröote offor, waarvan wo hier boven melding maakten. Reeds Dinsdag jl. ver liet hij do hoofdstad, na in eene procla matie afscheid genomen to hebben van leger en burgerij, allen tot eenheid en sa menwerking te hebben aangespoord. En zoo keert Vorst Alexander van Bulgarije, als Prins van Battenberg weer tot het dagelijkscho loven terug. Van hem kan gezegd worden, dat hij hot spreekwoord: „Er is een tijd van komen, er is een tijd van gaan” begrepen en betracht heeft. Mocht nu het doel, dat hij zich daarmede voorstoldo, het horstel van de rust, de handhaving van den vrede en den bloei van Bulgarije daardoor maar volkomen be reikt worden 1 Veel zal afhangen van de houding van Rusland, doch na de herhaalde conferenties, die er dezer dagen tusschen Von Giers en Von Bismarck plaats haddon, mag men aan nemen, dat Rusland niet eigenmachtig zal optreden, doch, met medewerking der mede- onderteekonaars van het Verdrag van Berlijn, zijn wenschen en willen wel zal weten door te drijven. Engeland zal wel zoo wijs zijn, indien aldus den schijn gered wordt, zich niet te verzetten tegon eene regeling, dio ten doel hoeft Ruslands overwicht in het Oosten te handhaven en boter te bevestigen. Do beraadslagingen over do troonrede in hot Engelsche Huis zijn eindelijk afgo- loopen. Er is hooi wat gekibbeld, zonder tot een enkel resultaat te komen. Thans is eene commissie benoemd om een onder zoek in te stellen naar do ongeregeldheden die to Belfast hebben plaats gehad en waardoornoodwendig nieuwe wonden zullen worden opongereten. Do lersche quaestie, hoewel tot hot voorjaar verdaagd, blijft nog steeds aan de orde en geeft tot veel ge schrijf en gewrijf aanleiding. Zoo heeft de echtgenoot van don Burgemeester van Du blin eene vrouwenpetitie ten voordeele van Home rule op getouw gezet, die 500.000 handteekeningen draagt en, geljjk gemeld wordt, eene zoo lijvige rol papier vormt, dat zij door vier man moet worden gedragen. Het stuk zal den 21 en dezer door eene commissie van vrouwen worden aangeboden. Amerika en Griekenland worden nog steeds door aardbevingen geteisterd. IJ Ji Het kan niet goed zyn, als twee godsdienst- richtingen bij de eenvoudige inlanders om den voorrang strijden; kei^dijke verdeeld heid heeft ons niet zooveel zegen aange bracht, dat wy niet van harte zouden wen schen, deze van de AUoersche Christenen verwijderd te houden. Hoe zal het zyn, wanneer ook daar, wat bij het licht ont vlambaar karakter der inboorlingen geens zins onmogelyk zou zijn, de yver voor de kerkleer de gemoederen met godsdienst haat vervulde? Zou er geen gevaar te duchten zyn voor verstoring van de rust, waartegen anders de Regeering gewoonlijk zoo zorgvuldig waakt? Bovendien, wanneer twee tegen elkander inwerkende krachten arbeiden, vernietigen zij elkanders werkde nog niet bekeerde inlander, vandaag door deze, morgen door gene prediking aange trokken, zal niet weten aan welke zijde zich te scharen, en, onbewust wellicht, het »by twyfel onthoudt u,” in toepassing brengen. Doch er zyn mogelyk redenen van over wegend belang, die in deze de houding van den fiouverneur-generaal hebben bepaald. In dat geval achten wy het noodig, dat de natie die leere kennen. Onze warme belang stelling is het werk van de verspreiding des Christendoms in Insulinde, heeft ons aan gespoord, dien wensch hier ter plaatse uit te spreken. Een groot deel van ons volk deelt die belangstelling, en toont haar door dadennog ten vorigen jare zijn geldelijke offers van beteekenis gebracht, om het Ge nootschap, dat toen door financieële zorgen gedrukt werd bij te springen. Ook de Re- gee'fing heeft menigmaal bewezen, den ar beid der zendelingen te waardeeren. Mogen wy dus niet lang in onzekerheid verkeeren omtrent de vraag, of deze slag, het Genoot schap toegebracht, onvermijdelijk was. aan eene commissi® van zijnentwege dragon de opening dor gewone vergat van do Staten-Generaal, waartoe de 1 ters zullen worden aangewezen. Bjj Koninklijk besluit is tot voorzitter van de Eerste Kamer der Staten- Generaal, gedurende de vergadering die zal aan rangen op den derden Maandag van September 1886, benoemd Jhr. Mr. F. J. J. Van Eysinga, lid van die Kamer. Z. M. de Koning heeft in do laatste dagen veraoheidene gouden horloges aan zijn personeel geschonken als blijk van tevredenheid. Was het voor eenigen tijd de boschbaas thans hebben een kamerdienaar, de concierge op Soestdijk on de wachtheb bende brigadier aan het paleis te Soestdijk een kostbaar zakuurwerk ontvangen. Aan het gebouw van het provinciaal bestuur te ’s-Gravenhage werd Maandag o. a. aanbesteed: lo. het maken van een bazaltmuur langs de aanlegplaats der haven te Stel lendam. Minste inschrijver de heer T. De Baat, te Sliedrecht, voor f5784. Ten dienste der garnizoens- bakkerij had Maandag te Utrecht de her- besteding plaats van do levering van 200 heet, roode en 600 heet, witte tarwewe gende minstens 77 en 76 kilogr. per heet.; voor roode tarwe was minste inschrijver J. Hooghwinkel, voor f7,68'voor witte M. De Gier, voor f7,70 per 80 kilogr., bei den van Gorinchem. Tot lid van het hoofdbestuur der Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen, is met 310 van do 330 uitgebrachto stem men gekozen de heer Dr. Zaaijer te Leeuwar den, die verklaard heeft deze benoeming te zullen aannomen. Voor eenige dagen had te Slikkerveer eene proefneming plaats met eene van eleotrisoh licht voorziene stoomboot. In de vergadering der Eerste Kamer, die gedeeltelijk gewyd was aan de inter pellatie van den lieer Elout, over Indische aangelegenheden, die van Woensdag 25 Augustus, werd door den geachten af gevaardigde uit Utrecht toelichting ge vraagd van een besluit, door den Gou- verneur-Generaal vastgesteld ten opzichte van de hulpzendelingen. Dankbaar erkende spreker, dat de be lemmering, die het zendingswerk in Indië voorheen had ontmoet, thans niet meer wordt toegepast. Veertig jaar geleden toen men in de Vorstenlanden het woord Gods wilde invoeren, antwoordde de Re geering, dat, wanneer het Heidenen gold, daartegen geen bezwaar zou bestaanmaar dat men hier te doen had met Moham medanen, die één God en Vader met ons gemeen hadden, en men dus de nood zakelijkheid niet inzag. Thans is nog alleen van kracht de be paling, (art. 123 van het Reglement,op het beleid der Regeering van NederlandscÜi- Indiö,) dat zendelingen, om toegelaten te worden, de vergunning behoeven van het Opperbestuur. Het besluit nu, waarop de heer Elout doelde, was van dezen inhoud: >De hoofden van ge westelijk bestuur wor den uitgenoodigd aan de in het gewest aanwezige zendelingen mede te deelen dat bovengemeld voorschrift ook geldt voor inlandsche leeraars of hulpzendelingen zoodat ook voor dezen de veneischte byzon- dere toelating moet worden aangevraagd.” De heer Elout zag in dat besluit een verscherping van de bestaande bepalingen, en schreef den maatregel toe aan te groote vrees voor het Mohammedanisme. Hy wenschte daarom te vernemenwelke be weegredenen den Gouverneur-Generaal tot dien maatregel hadden geleid. Het antwoord, door den Minister van Koloniën gegeven, komt ons zeer bevre digend voor. Artikel 123 van het Re- geerings-reglement maakt geen onderscheid tusschen inlandsche en Europeesche zen delingen; toch heerschte er verschil van opvatting, daar voor sommige inlandsche helpers toelating werd gevraagd, voor an dere niet De gouverneur-Geneiaal werd op dat verschil opmerkzaam gemaakt, en meende nu in het belang der goede orde, op de algemeene handhaving van het voorschrift te moeten aandringenover eenkomstig het door hem te voren inge wonnen advies van den directeur voor Onderwys, aldus luidende: »Art. 123 is geschreven Christen-leeraars, priesters en w en daarvan kunnen de bedoelde inlanders, die onderricht geven in de Cliristelyke leer en die worden uitgezonden om zen delingen behulpzaam te zyn in hunne taak, om andersdenkenden hunne godsdienstige leerstellingen en begrippen in te prenten, niet worden uitgezonderd. En zulks niet alleen naar de letter der wet, maar ook naar haren geest, aangezien er toch wel meer grond bestaat dat de rust in ge vaar zal komen door de woorden en daden van weinig ontwikkelde versprei ders van leerstellingen onder andersden kenden, dan van wetenschappelijk ontwik kelde beschaafde menschen.” Dat er voorts geen enkele grond was voor het vermoedenals zou ‘hier vrees voor het Mohammedanisme het gouverne- menta-besluit hebben uitgelokt, blijkt uit de toevoeging, dat de feiten en omstan digheden, die den Gouverneur-Generaal genoopt hebben zijn aandacht op dit punt te vestigen, zich niet hebben voorgedaan in een Mohammedaansche streek. BUITENLAND. Overzicht. De verrassingen zijn niet van de lucht af. Voor 14 dagen maakten we melding van de afzetting van Vorst Alexander van Bulgarije en zijn gedwongen vertrek; voor acht dagen van zyn terugkuer en feeste lijke ontvangst, waardoor men meende dat al het gebeurde ongedaan zou zijn ge maakt, thans is de staat van zaken op nieuw veranderd, door den vrij willigen af stand van den Vorst, die alvorens te ver trekken een regentschap instelde, waarin de partijen aile vertegenwoordigd zijn. Zie hier hoe de zaak zich toeüroeg. Na zich van Rutschuck naar Philippopel be geven te hebben, waar, volgens Turksche lezing, do ontvangst niet zoo buitengewoon hartelijk was, begaf do Vorst zich naar Sofia, waar bevolking en leger hem met gejuich ontvingen en wederkeerig de meest ongeveinsde verklaringen van aanhankelijk heid en trouw gewisseld werden. Intusschen had de Vorst terecht ingezien, dat in deze ook met Rusland te rekenen viel en den Czaar per telegram zijn dank be tuigd voor de beleefdheid, hem te Rut schuck bewezen, door de tegenwoordigheid van den Russischen consul bij den feeste- lyken intocht aldaar, waarin hij het bewjjs meende te zien, dat Rusland de daad van geweld, tegen zjjn persoon gepleegd, af keurde. Voorts verklaarde de Vorst zich tot elk offer bereid om de edelmoedige plannen des Keizers te ondersteunen en Bulgarije uit den moeielyken crisis te ver lossen, waarin het thans verkeert. Daarom, zoo verklaarde hij verder, hoopte hij dat de Czaar de zending van oen buitenge woon gezant zal bespoedigen, opdat de Vofst in staat zou zyn het zekere bewijs te leveren van zijne ouveranderlyke gehecht heid, die zoover gaat, dat hij bereid zou zijn de kroon, die hij aan Rusland te danken heeft, weer te stellen ia handen van den Czaar. Het antwoord op deze demoedige ver klaring was zoo koel en terugstootend mogelijk. Do Czaar antwoordde name lijk, dat hij ’s Vorsten terugkeer niet kon goedkeuren, do zending van oen bui tengewoon gezant niet meer noodig achtte, zich, zoolang de Vorst in Bulgarije verblijf hield, van alle inmenging zon onthouden. De Vorst moest zelf maar weten wat hem te doen stond, evenals de Czaar zich voor behield te overwegen wat do herinnering aan het verleden, het belang van Rusland en het behoud des vredos in het Oosten hem zonden voorschrijven. A bon entendeur demi mol sufjil f Een enkele stem van sympathie uit Engeland tegenover den duidelijken eisoh van Rus land, het onverschillige „wat gaat het ons aan” der Duitschc oflicieuso pers en het stilzwijgen der overige toongevende organen, waren voor den Vorst duidelijke bewijzen, dat hij zich moeielijk zou kunnen blijven handhaven, al werd hij ook gesteund door de liofde van een groot deel van zijn volk. Voorzeker niet zonder hovigen strijd besloot hij zijne positie op te offeren aan de be langen van zyn land. De behartiging dier belangen was zyn laatste werk. Door eene dooir hem ingostelde commissiewaaruit I straks het regentschap voor zyn vertrek zou In de vergadering der Volksvertegen woordiging wordt, zeiden we, zelden over de zending gesproken. Wij wenschten dat zulks eerlang nog eenmaal geschiedde en wel naar aanleiding van een feit, door de Bestuurders van het Nederlandsch Zendelinggenootschap onlangs ter alge meene kennis gebracht. Niemand is het onbekend, welke geze gende vruchten de zendingsarbeid heeft voortgebracht in de Minahassa van Me- nado Noord-Celébes). De ruwe Alfoeren zijn daar vervormd tot vreedzame, werk zame menschen, wier peil van zedelijk heid bij geen Euiopeesche maatschappij achterstaat. Dien vooruitgang heeft men uitsluitend te danken aan den arbeid van het Rotterdarnsch Genootschap. Lang heeft de katholieke zending getracht, op dit terrein ook vasten voet te verkrijgen steeds werd dit van hoogerhand belet, ter wille van den vrede. Dit jaar echter is by besluit van den Gouverneur-Generaal de Resident van Menado uitgenoodigd, den heer Mutsaers, onder pastoor bij de Room- sche missie op Flores, (een der kleine Soenda-eilanden, waar de Katholieke Kerk met uitstekend gevolg aan het bekeerings- werk der inlanders heeft gearbeid,) te er kennen als pastoor te Menado. sOfficiëel is daarmede door de Regeering, en onder Hare bescherming, de Roomsch-Kathoheke kerk in de Minahassa toegelaten.” Sommigen zullen dit een liberalen maatre gel noemenvrye propaganda voor elk kerk genootschap, dat de wetten des lands eer biedigt, is een gewilde leuze. Wy zyn, met het oog op de omstandigheden onder welke de toelating geschiedt., niet van dat ge voelen, en onderschrijven wat de Bestuur ders daarvan zeggen »Het Nederlandsche zendelinggenootschap heeft jaren lang met de middelen, die het kon en mocht gebruiken, kalin en ernstig jiet zyne gedaan om de Regeering te waar schuwen tegen en te weerhouden van de toe lating der Roomsch-Katholieke Kerk op dit, niet door die kerk ontgonnen en bearbeide veld. Het genootschap trachtte de Regee ring te bewegen, dat zy niet afweke van het beginsel door vele harer waardigheids bekleders tot voor korte jaren gehuldigd en uitgesproken: om namelyk waar de Protestantsche Zending werkzaam is, de Roomsch-Katholieke, en wederkeerig, waar de Roomsch-Katholieke Zending arbeidt, de Protestantsche niet toe te laten. Zelf trouw aan dit beginsel, zag het Genootschap de Regeering van schrede tot schrede er toe gebracht, dat beginsel te verzaken en nu op te heffen.”>Geen oogénblik miskennen wij het goede, dat de Roomsch-Katholieke Zending, van haar standpunt en door de toewijding van vele harer priesters, ook onder Heidenen en Mohammedanen, gewerkt heeft en werkt. Maar wij betreuren het ten zeerste, dat zij, in plaats van op de wijde wereld alleen een eigen terrein van werkzaamheid te zoeken, op den door de Evangelische Zending ontgonnen bodem zoo vaak meent te moeten invallen, gelyk zij het ook nu weder doet.” Dat is goed gesproken I Men vraagt slechts handhaving van een door jarenlange toe wijding, door reusachtige opofferingen ver kregen recht. Ten sterkste zouden wy het af keuren, indien de Regeering toeliet dat op Flores een Protestantsche missie kwam de Katholieken hebben er aanspraak op, dat niets hun welgeslaagden arbeid daar komt storen. Gelijkerwys bepleiten wij het goed recht der Protestanten op Menado. Niet slechts is dat een quaestie van recht,

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1886 | | pagina 1