1887.
N°. 938.
.NSJzn.
:huis
AP”,
irspeelplaats,
taureerd en veilig
iogeljjke AMU8E-
JFTEN en andere
voor prompte en
joede consumtie
PIEREN.
Zaterdag 4 Juni;
Zonen,
5 A,
IE WAAG”,
deposito
AHÏ.
«M,
/I
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
IORG.
)LFF&Zn.
VISSER.
tsfabriek
jmys
nborg".
i afkomstig.
ANS Jzn.
BOECK,
Zoonhoven,
re geachte begnn-
dat ook bij haar
sijn de navolgende
MEN:
LEN
ncesse-,Lager-
I Gerote-,
OWBIER,
20 Liters, uit de
FOUT
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Ovenlcht
SCHOONÏÏOVMSCHE COURANT
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgtrer».
1702,
loo-
•druk
EN, Schoonhoven.
reker over
roorsteller
i der Spaarbank,
r.
begin
N®. 1
i GOUDA,
preken te Schoon-
DEN HOED; des
:0 uur te Oude-
iONINGS.
GEBITTEN wor-
zonder wegnemen
leeft do eer te be-
AK steeds wordt
larop staat:
niet voorkomt, zijn
naken bekenddat
erd zijn in eene
1NGPAPIEREN,
voorhanden zijn.
'WAREN, VER-
staten
loopen
N®.
zullen erlang
echter dit g«
onderscheidt
jteekende heeft de
Ingezetenen van
bekend te maken,
enaar is geworden
Ds. W. Ringnalda kan optre-
gaat met de meeste orde gepaard.
DERA, SHERRY,
l A IJ ER WIJNEN,
338chenbenevens
art flesschen.
>p aanvrage gaarne
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Vrijdags-namiddags. Alle binnenlandsche Advertentiën,
voor 3 maal plaatsing opgegevenworden slechts 2 maal in
rekening gebracht.
dr*8,
aar by Notaris
igen voldoend on-
eek.
r n”, Rotterdam
Co. en van
Al deze bioren tot
irkrygbaar bij
SNAAR Cz.
WIJK.
Deze Courant wordt des Zatordag-morgens uitgegeven.
Prjjs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post
door het geheele rijk 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Poatdirecteuren en Brievengaarders.
pen Spr.
krenking 1
zou geleg1
De heer B(
zoo men
BT AT EN-G ENE R A AL.
Do Tweede Kamer ging Dinsdag over tot de
behandeling van het voorstel van den heer
Schaapman tot wjjziging van art. 194 der Grond
wet. Vóór de discussion aanvingendiende de
heer JE. Mackay een motie in om uit te maken,
i f 50 tot f 500
vraagbaar;
i f 500 tot f 1000,
>n opzegging;
ren f 1000, met
,Z0g8ing»
jen boven f 1000,
en.
schuur van den landbouwer W. S. aldaar,
welke zeer druk bezocht werd. Die dienst
werd geleid door' Ds. Van Veclo, doleerend
predikant te Klundert.
Uit Harmelen wordt gemeld:
Het bericht, als zou de kerkeraad alhier
zich hebben afgescheiden, is in zooverre
juist, dat de predikant Ds. W. Ringnalda
en twee ouderlingen zulks gedaan hebben.
Do drie overige leden van den kerkeraad,
n. 1. één ouderling en twee diakenengaan
hierin niet mede. Reeds bouwt men een
lokaal, waar
den. Alles
Gelijk onze lezers reeds met een kort
bericht in het vorige nummer vernamen
heeft een geweldige brand in Frankrijks
hoofdstad een schoon gebouw, de beroemde
Salie favart, voor opéra-comique in gebruik,
in de asch gelegd en meer dan 160 slacht-
offers geëiseht. Nog grooter ware het ver
lies aan menschenlevens geweest, indien de
brand later ware uitgebroken.
Het matariëel verlies is zeer aanzienlijk,
ofschoon de kas en een aantal belangrijke
documenten nog in tyds in veiligheid konden
worden gebracht. Bovendien zijn, ten ge
volge van de ramp, 500 personen zonder
verdienste.
Algemeen is men in de weer om hulp
en bijstand te verleenen. De Kamer stond
al dadelijk 200.000 francs toe voor de on-
gelukkigendie broodwinning of brood
winner verloren bij do ramp en de besturen
van openbare vermakelijkheden wedijveren
in het geven en beramen van voorstellingen,
ten behoeve van de slachtoffers.
En, zooals men gewoonljjk siet, zullen
maatregelen worden beraamd ter voorko
ming l. v. m. van eene herhaling van der-
gehjke ongelukken. Die taak is thans aan
den nieuwen Minister van onderwijs en
kunsten, Spuller, opgedragen, want inder
daad is de crisis in Frankryk eindelijk ten
einde geloopen. Het heeft heel wat moeite
gekost eer Rouvier, voorzitter der begroo-
tings-commissiedie al eenmaal het man
daat had nedergelegder in slagen kon een
Kabiaet samen te stellen. Ten slotte is het
toch gelukt, tot groote ergernis van de
radicalen, die in de nieuwe combinatie
xyn uitgesloten. Boulanger en de zijnen
hebben hunne portefeuilles verloren en het
bewind is thans weer in handen der oppor
tunisten. Voorts is de portefeuille van Pos
teryen on Telegraphie vervallen en mot
die van Financiën vereenigd, in handen
van den premier Rouvier. Flourens zal
aan het hoofd van Buitenlandsche Zaken,
Ferronvroeger onderchef van den staf
van den Minister van Oorlog, voor Oor
log, Fallières voor Binnenlandsche Zaken
optreden.
Dinsdag trad het nieuwe Kabinet voor
’t eerst in de Kamer op. Nadat de premier
het gematigd programma in korte trekken had
ontvouwd, onder goedkeuring van het cen
trum, doch onder interrupties van de uiterste
linkerzijde, stelde de afgevaardigde Jullien
een motie van wantrouwen voor, die met
285 tegen 139 stemmen werd verworpen,
waarna een motie van vertrouwen met
228 stemmen meerderheid werd aangeno
men. Een goed begin dus voor de regee-
ring en ook voor Frankrijk, dat met de
revolutionaire maatregelen van de radicalen
slecht gediend is. Boulanger heeft zich
echter te zeer berucht gemaakt om maar
zoo dadeiyk vergeten te worden. Het volk
der barricades schuilt samen om door kre
ten en standjes den man, die door zijn wa
pengekletter en geschreeuw Europa in
onrust bracht, te vieren. Do politie weet
echter het volk in toom te houden. Ge
lukkig is een andere quaestiodie een deel
van Europa reeds langen tijd bezig hield
mede opgelost.
Turkije en Engeland zijn het eindelijk
eens geworden over de regeling van zaken
in Egypte. Dientengevolge zal laatstge
noemd land binnen drie jaren geheel moeten
ontruimd zijn, doch behoudt Engeland zich
het recht voor, om ingeval van noodzake-
lijkheid, op nieuw tusschenbeide te treden.
Een heele rust voor Frankryk en Rusland,
die, zoolang de zaken niet geregeld waren,
in troebel water vischten.
Turkjje is zoo gelukkig geweest een
nieuwen geldschieter te vinden en is dus
oogenblikkeljjk weer uit den nood. Ook
Bulgarije moet 20.000.000 francs te Wee
nen hebben kunnen machtig worden, een
bewijs dat men de zaken te Weenen nog
zoo donker niet inziet. Intusschen heeft
de Porte in eene nota aan de Mogend
heden op nieuw de wenschelykheid be
toogd, om toch eindelyk iets te doen tot
regeling der Bulgaarsche aangelegenheden.
Zij wenscht dat een tweetal candidaten
voor den troon zullen worden voorgesteld.
Alle Mogendheden hebben in toestemmen
den zin geantwoord; alleen Rusland schijnt
zijne afwachtende houding niet te willen
laten varen.
In die omstandigheden ware het mis
schien maar het beste dat de Bulgaren
zelf tot het verkiezen van een Vorst
o vergingen.
De werkstakingen in België nemen een
einde. Hier en daar wordt het werk her
vat. Ernstige rustverstoring, waarvoor men
vreesde, is, dank zij de flinke voorzorgmaat-
regelen der regeering, niet voorgekomen.
GORINCHEM, 30 Mei. Een zeer belang
wekkend geschil is sedert eenigen tijd aan
hangig tusschen deze gemeente en het wa
terschap „de Overwaard”, over het thans
bestaande en het tengevolge van den aanleg
van het Merwekanaal nieuw te maken riool,
waardoor het vuil van de stad wordt afge
voerd in den watergang van gemeld heem
raadschap. Dit recht werd door Gorinchem,
de hoofdstad van het oude „Land van Arkel”,
in het laatst der 16de eeuw verkregenten
kqste natuurlijk van de „ghemeyne luijde”
oiplattelandbewonersdank zij de tussóhen-
ketost van de heeren stadsautoriteitendie
destijds als vertegenwoordigers der stedelijke
grondeigenaars in den regel ook de polder
zaken der omliggende landen regelden. Laag
en ah in eenen kuil gelegen aan de Morwede,
waar de invloed van eb en vloed zeer ge
ring is en de waterstanden dikwjjls hooger
zijn dan in de binnenstad was het voor
deze gemeente een voortreffelijk en weinig
kostbaar middel om het stadsvuil te brengen
in het lager gelegen waterschap van de
Overwaard, door het binnenlaten van het
hooger staande rivierwater. Deze doorspoe
ling voert het afvalwater zeer gemakkelyk
af naar de binaenlandAy zoodat nergens
een beter ingericht rioBHielsel wordt aan
getroffen. Het valt echter niet te ontken
nen dat deze toestandhoe gunstig ook
voor onze gemeentezeer in het nadeel
is van de aan bedoelden watergang en aan
de Giesen wonende landliedendie bij
gebreke van goede welpompen voor het
meerendeel het huishoud- en drinkwater
uit dezen „poel van ongerechtigheden”
moeten scheppen. Werd dit in vróogere
eeuwen geen groot bezwaar geachtin
den laatsten tijd, waarin al meer en meer
dergelijke toestanden worden uit den weg
geruimd, treedt de wenschelijkheid om
hierin verandering te brengenkrachtig
op den voorgrond. Onze gemeente schijnt
echter hare rechten niet te willen laten
varen, en de Overwaard met dé betrokken
gemeenten zouden gaarne de gelegenheid
aangrijpen om thans van dit bezwaar te
worden verlost. Hierdoor wordt de aanleg
der werken voor den havenmond van het
Merwekanaal, die een nieuw riool noodza-
kehjk maken, zeer belemmerd, zoodat het
te hopen is, dat dit geschil spoedig mag
worden uit den weg geruimd.
♦AMEIDE, 1 Juni. Een hond van den
bouwman V. alhier heeft Maandag-morgen
zijn ketting weten te verbreken en is aan-
gevallen^op een kalf van zijn meester, dat
hij bijna een poot van het lichaam beet,
zoodat het afgemaakt moest worden. Men
vermoedt dat de honger den hond tot deze
daad gedreven heeft en hoopt dat hij niet
ten tweedenmale losbreke, want het lot van
het verscheurde kalf kon dan wel eens het
lot van een mensch zijn.
•AMEIDE EN TIENHOVEN, 1 Juni.
De peren en kersenboomen hebben weinig
geleden van de hevige koude en nachtvor
sten waaraan zij tydens den bloeitijd waren
blootgesteld. Bij beiden zjjn de vruchten
reeds gezet en zjj beloven een zeer over
vloedige opbrengst. Thans staan de appel-
boomen in den bloeide een nog al voller
dan de anderen wedjj verend in schoonheid,
kleuren en geuren waarvan een liefhebber
van natuurschoon niet genoeg genieten kan.
Eene wandeling langs onze anders wel wat
eentonige dijken verschaft thans, vooral in het
vroege morgenuur, een groot genot, dat, men
vergete het niet, slechts kort van duur is.
HAASTRECHT, 1 Juni. Ds. M. J. Bou-
man te Amersfoort heeft voor het beroep
naar de doleerende gemeente alhier bedankt.
HOENKOOP30 Mei. Door den gemeen
teraad is op het request van wege de harddra
verij vereeniging „Voorwaarts” te Oudewater
gunstig beschikt voor het gebruik van den
Dam weg, in deze gemeente gelegen, tet
het houden eener harddraverij voor paarden
welke den 9den Aug. e. k. zal plaats hebben.
•LEKKERKERK, 30 Mei. Aan het
verslag van den toestand dezer gemeente
over 1886 ontleenen wij de volgende by-
zonderheden: Het gemeente-archief bevat
onder no. 1 a 4 vier registers, inhoudende
kopijen van verschillende handvesten, loo-
pende van 1323 tot 1590; verschillende
contracten en accoorden van 1485 tot 1653;
verschillende sententiën en uitspraken van
1493 tot 1655; verschillende keuren en or
donnantiën van 1601 tot 1647twee be
roepen van predikanten, van 1580 tot 1623
en stukken van verschillenden aardvan
1430 tot 1663. No. 5 eene portefeuille met
octrooien van de staten van Holland en
West-Fnesland van 1652 tot 1783.
No. 6 a 10, registers van resolution en
commissiëu, van schout en heemraden van
Lekkerkerk van 1717 tot 1790.
No. 11Resolution van municipaliteit van
Lekkerkerk van 17 Juni 1797 tot 15
Maart 1798.
No. 12. Een register, bevattende notulen,
resolutionprocessen-verbaalloopende van
1797 tot 1820.
No. 13 a 27. Notulen van Schout en
Schepenen van Lekkerkerk, van Baljuw en
Mansmannen van de vrije hooge heerlijk
heid van Lekkerkerk en Zuidbroek; regis
ter van requestqn en appointementenvan
Schout en Heemraden; register van acten
van admissie door Schout en Heemraden,
ingekomen missives, aanschrijvingen, uit
gaande brieven en verdere stukkenvan
1746 tot 1813.
No. 28 a 37. Protocol van overdrachten
en rentebrieven, gebasseerd door Schout
en Heemraden van Lekkerkerk van 1634
tot 1811.
No. 38 a 64. Registers van allerlei acten
gepasseerd door Schout en Heemraden
testamentenprocurationverklaringen
verrigtingen en uitkoopenscheidingen enz.
van 1701 tot 1811.
No. 65 n 69. Stukken betreffende kerke
lijke zaken en aangelegenheden van 1648
tot 1806.
N’. 70 a 74. Orginele electiën van Heem
raden van 1706 tot 1795; stukken rakende
de hoogeheerljjkheid van Lekkerkerk, 17e
en 18e eeuw; commissiën, contracten reke
ningen, correspondentieverbalenrekenin
gen reglementennotulenordonnantiën
keurenbestekken en verdere stukken, mits
gaders oude in veterissen van het archief van
Lekkerkerk in 1746, 1763, 1795, 1798 en
1812.
N°. 75 a 79. Onderscheidene proces
stukken en vonnissen.
N°. 80. Registers van keuren en laakce-
dullen van Dijkgraaf en Hoogheemraden van
dé Krimpener waardvan 16 Maart 1775 tot
7 December 1794.
No. 81. Brieven van Dijkgraaf en Hoog
heemraden voornoemd, aan schout en heem
raden van Lekkerkerk 1740—1811.
No.82 a 96. Contracten, memoriën, notulen,
verbalen, missiven omslagenrekeningen
verpachtingen, verhuringen en bestekken.
No. 97 a 99. Livre des mutations des
propriétés non balies, balies et portes et
fenótre, a titre de veóte, partage et au'trel
actes, portant transmission, ouvert 29 Sep-
tembre 1812, voortgezet tot 1819.
No. 100 a 102. Legger of weerboek in
1702, een van lateren tijd en verpondings-
legger tot 18Ó6.
No. 103. Aanschrijvingen van den ont
vanger generaal van Holland, wegens den
aanslag in de verponding 1733—1794.
No. 104. Diverse rekeningen loopende
van 1709 tot 1804.
No. 105. Register van den 10n penning
van verkochte goederen, van den 20n pen
ning succession en van des heoren nakoqpen
16391650, acten, gepasseerd voor schout
en heemraden, testamenten, verklaringen,
boelscheidingen1715—1727.
No. 106 en 107. Registers van acten van
aangeving en taxtatie Voor de collaterale
successie van 1747—1793.
No. 108. Kohieren van het haardstede-
geld 1627, 1644 en 1665 van de huishou
dende familiën in Lekkerkerk, tea opzichte
van het zout, zeep, heere- en redemtiegeld
16801694, lijst van alle familiën en huis
houdingen en contribuabele personen, met
daarby behoorende stukken, loopende tot
1748.
N®. 109 a 121. Verschillende doop- trouw-
en begrafenis-registersloopende van 1655
tot 1312.
Het archief van 1813-1856 was in het
van 1886 voltooid, waarin voorkomen
a 7. Registers van ingekomen stuk
ken van 1817 tot 1856.
N°. 8 a 32. Ingekomen stukken van 1814
tot 1856.
N®. 33 a 38. Registers van uitgaande mis
sives van 1817 tot 1856.
N". 39 en 40. Registers van notulen vaa
Burgemeester en Assessoren van 1817 tot
1850.
N®. 41 en 42. Registers van notulen van
den Gemeenteraad van 1817 tot 1852.
N®. 43. Een register van afkondigingen
van 1847 tot 1852.
N* 44. Stukken betreffende justitie
Politieovertredingeu van 1839 tot 1852.
N°. 45. Diverse processen-verbaal be
treffende opneming, ingevolge art: 58, 61,
62, 63 en 70 van het reglement voor het
Bestuur ten platten lande in de Provincie
Holland van 1826 tot 1851,
N®. 46 a 58. Gemeenterekeningen van
1814 tot 1856.
N®. 59 a 61. Diverse registers, lijsten en
n, betreffende de Nationale Militie,
mde van 1815 tot 1856.
62 a 67. Diverse registers,, rollen en
staten betreffende de rustende Schuttery
loopende van 1826 tot 1856.
N®. 68. Armenrekeningen met daarby
behoorende stukken, van 1823 tot 1852.
Met de beschryving van 1857 tot 1886
is men reeds aangevangen en vleit zich aan
datna de ontbinding der Kamers die op de
aanneming der nieuwe Grondwet bjj tweede
lezing volgen zalook de leden der Eerste Kamer
door nieuwe Provinciale Staten gekozen, zullen
-worden en men alzoo de additioneele artikelen
in dien zin zal wyzigen. Over deze motie zal
nader worden beraadslaagd.
De heer Vermeulen was de eerste spre
het voorstelSchaepman. Met wat de v<
vraagtnameljjk alleen subsidie voor ’t bijzon
der onderwijs van onvermogenden mag hij zich
niet tevreden stellen daar echter bij aanneming
eenige duizenden arme kinderen meer dan thans
de weldaad van bijzonder, godsdienstig onderwijs
igen mag hjj niets weigeren. Wordt
gedeelte, het eenige wat het voorstel
.t van het ten vorigen jare afgewezen
amendement (van den heer De Beaufort) er uit
gelichtdan zal Bpr. tegenstemmen. Ook den
heer Rujjs voldeed het voorstel niet; hjj weet
niet of hij er voor zal stemmenhjj behoudt
nog liever het bestaande art. 194, waarmee hij
alles kan verkrijgen wat hij verlangt.
De heer Buma had verwacht datnu de libe
ralen alleen ter wille van de rechterzijde tot de
intrekking van de wijzigingsvoorstellen in het
Hoofdstuk betreffende den godsdienst hadden
medegewerktnu ook het andere struikelblok
de quaestie van het godsdienstig onderwjjs, zou
worden weggenomen.
De heer Rutgers geloofde nietdat men tot een
schikking zou komen tenzjj de reohterzjjde zich
collectief tevreden stelde met wegneming van
al. 4 van het voorstel, (de verplichte subsidie voor
bjjzonder onderwjjs aau kinderen van onvermo
genden) waardoor het voorstelDe Beaufort
weer zou herleven.
De heer Brouwer betwisttedat die herleving
het doel moest zjjn, want dan zou geeu enkel
geschilpunt beslist zjjn. Zelfs hetgeen door dén
heer Schaepman er aan is toegevoegd geeft
Spr. geen vrjjheid om van de eischen zjjner
party afstand te doen. Hjj kan zjjn stem aan
het voorstel niet geven.
De heer De Beaufort achtte die 4e al. volstrekt
onaannemelijk. Zij wil een geheel nieuw beginsel
invoeren bekostiging van het godsdienstig on
derwijs door den Staat. Afgescheiden van het
verkeerde beginselom onderwjjs te betalen
waarover men alleen toezicht heeftzou er ook
misbruik uit voortvloeien. Spr. zouter wille
van de oplossing der schoolquaestie een Grond
wetsartikel wenschendat den wetgever vry-
heid gaf en ruimte om naar een oplossing te
zoeken. Voorshands ziet hjj echter geen groote
kans van toenadering.
De heer Fabius heeft gezegddat men een
nieuw voorstel als dat verleden jaar door Spr.
en anderen is gedaankon sparen. Hooger
eischen kan de linkerzjjdo niet toegeven. Bpr.
zal dus geenerlei poging doen in den geest van
’t vorig voorstelmaar komt men dan ook nu
niet tot een schikkingdan is 't niet de schuld
van de linker- maar van de rechterzijde.
De heer Lieftinck noemde het voorstel-Schaep-
man een ijdel voorstel. Het is dat van het vo
rige jaar, maar met een staart, waarin juist het
venijn zit. De linkerzijde kan het niet toestaan,
de vrienden van den voorsteller zelven zjjn er
tegen, er kan dus niets van komen.
De heer Schaepman verdedigde zjjn voorstel
op grond van rechtsgelijkheid. Thans vinden
alleen zij, die tevreden zjjn met het neutraal
onderwjjs, bescherming bij den Staat, de an
deren niet. Om dat te veranderen is noodig
vryheid van onderwjjs, welk ook, en beschik
baarstelling yan de openbare kas, zoowel voor
de godsdienstige als voor de neutrale school.
Spr. heeft in de 4e al. de rechtsgelijkheid ge
huldigd, door den wetgever niet slechts de be
voegdheid te verleenen, maar de verplichting
op te leggen, de kosten te vergoeden van het
bjjzonder onderwjjs voor onvermogenden.
In de zitting van Woensdag zjjn rede voort
zettende, betoogde de heer Schaepman dat de
Staat, die vrjjheid van onderwjjs verleent, aan
allen dezelfde middelen moet verschaffen om
van die vryheid gebruik te maken. Men vraagt
geen subsidie omdat de scholen godsdienstig
zjjn, maar als instellingen van onderwjjs. Spr.
beoogt met zjjn voorstel het beëindigen van den
schoolstrijd. Moet het verworpen worden, het
zjj zoo. Maar zij, die voor vrjjheid en geljjk-
heid strjjden, zullen zegevieren.
De heer Lohman zotte het standpunt zjjner
partjj uiteen zjj verlangde het stelsel van sub
sidie niet in de Grondwet gehuldigd te zien,
maar alleen de bevoegdheid van den wetgever
om haar ook te verleenen aan de christelijke
school. Spr. is geneigd thans den voorsteller
in overweging te geven, alles aan den gewonen
wetgever over te laten, door de beide laatste
alinea’s van zijn voorstel te doen vallen. De
oplossing, door den heer Schaepman voorge
dragen, is er geen.
De heer Van den Biesen ontwikkelde de gron
den die hem noopten het voorstelSchaepman
te ondersteunenen zette uiteen dat subsidiëe-
ring van bjjzondere scholen van onvermogenden
den Staat geen meerdere uitgaven dan de tegen
woordige zou opleggen.
Do heer Van Baar bleef op zjjn standpunt van
verleden jaar: geen Grondwetsherziening zonder
voldoende herziening van art. 194. Door do po
ging van den heer Schaepman acht hjj zich niet
bevredigd, nochtans zal hjj er voor stemmen.
De heer Mees deed uitkomen, dat het voorstel
De Beaufort van verleden jaar groote vrjjheid
liet aan den gewonen wetgeverde vrjjheid van
onderwjjs waarborgdede vervulling van de
behoefte aan lager onderwjjs verzekerde, doch
de regeling onbeslist liet. Al. 4 van 't voorstel-
Bchaepman, (subsidieöring,) wjjzigt het karakter
geheel en zal onberekenbare gevolgen hebben.
Met het wegvallen van al. 3, (inrichting van
het openbaar onderwjjs, zoodanig dat het niet
ontbreke aan gelegenheid om voldoende onder
wjjs te ontvangen, waarbij de godsdienstige over
tuigingen niet worden gekrenkt, kan spr. zich
niet vereenigen.
De heer Brouwer bestreed nader het voorstel-
Sohaepman, dat niet voldoet aan hetgeen de
Katholieken moeten eischen; het geeft geen
rechtsgelijkheid, alleen geeft het de mogelijk
heid tot het verkrjjgen der geljjkheid op ver
schillende punten pry’s.
iet Reglement der
aastrecht,
verzocht hunne
21 Juni 1887
-Directeur H. J. F.
ti einde de rente
kjaar 1886-1887
De heer Willink meende, dat het beginsel
van openbaar en ngotraal onderwjjs voor allen
die ’t vprlangen, niet mag worden opgeofferd.
De illusie, dat verzoening te verkrjjgen zou zjjn,
is hem ontnomen. Spr. kan niet meegaan met
het voorstel—Schaepman, noch met eenig voor
stel om het aannemelijk te maken.
De heer Hartogh, bij de zekerheid dat volks
onderwijs neutraal moet zjjn, wil het niet in
de Grondwet deoreteeren. Aan art. 194 der
Grondwet, waaruit men alles kan maken wat
men wil, hecht hjj niet; al. 4 van het voorstel-
Schaepman mag er evenwel niet instaan, daar
het een beginsel vaststelt dat strjjdt met alle
begrippen van Staatsbemoeiing. Spr. gelooft,
dat vertrouwen in eigen beginsel er toe moet
leiden, alles aan den gewonen wetgever over
te laten.
De heer Van Houten acht het voorstel
Schaepman slechts aannemelijk door weglating
van al. 4, waardoor men het amendementDe
Beaufort terugkrjjgtwil men ook al. 3 schrap-
hecht niet aan den waarborg tegen
van godsdienstige begrippen, die daarin
sgen zjjn.
Beelaerts van Blokland meende dat,
het werk der Grondwetsherziening tot
een werk van bevrediging wil maken, dit vooral
getoond moet worden bjj art. 194. Hjj wil,
evenals de heer Hartogh, daartoe geraken door
ook al. 3, waarin een nieuwe twistappel ligt,
los te laten.
De heer Farncombo Sanders herinnerde aan
den tjjd, toen ons volksonderwjjs beter was dan
ergens in Europa, en er toch niets van in de
Grondwet stond. Ook hij wil de regeling aan
den gewonen wetgever overlaten. Bjj verwer
ping van het voorstel—Schaepman bljjft art. 194
bestaan en elke meerderheid kan er van maken
wat zjj wil. Worden de al. 3 en 4 weggeno
men, dan krjjgen wjj de lezing, die Thorbecke
indertjjd aanbeval; wjj kunnen niet beter doen
dan dit advies van voor 40 jaren op te volgen.
De heer Vos de Wael kondigde zjjn voorne
men aan, om voor te stellen al. 3 en 4 te doen
vervallen, zoodat het art. dan luiden zal
„Het geven van onderwijs is vrjj.
„Het toezicht van de overheid op het onder
wjjs in het algemeen, de inrichting van het
openbaar onderwjjs, en, voor zoover het lager
en middelbaar onderwys^ betreft, de aan den
onderwjjzer te stellen eischen van bekwaamheid
en zedeljjkheid, worden door de wet geregsld.
„De Koning doet van den Staat der hooge,
middelbare en lagere scholen jaarlijks een uit-
uitvoerig verslag aan de Staten-Generaal geven.”
Spr. hoopt, dat daarvoor een meerderheid zal
gevonden worden, ook met medewerking van
de liberalen.
In de zitting van Donderdag bestreden de hee
ren Borgosius, De Mejjier en Van Baar het
overlaten van de geheele onderwysregeling aan
den gewonen wetgeverde heer Gleichman daar
entegen zag er geen gevaar in voor de neutrale
school. De Minister Heemskerk voerde het woord
tegen het voorstelSchaepmanen waarschuwde
ook zijnerzjjds tegen het verleenen van geheele
vrjjheid aan den gewonen wetgever.
Tot heemraad van den polder
Uiterwaarden, Vianen en Hagestein, is be
noemd de heer W. Goeste Vianen.
•—Op de door dykgraaf en hoog
heemraden van de Alblasser waard opge-
maakto voordracht van secretaris-penning-
meester van dat hoogheemraadschap, komen
voor: Mr. O. A. Visser, secretaris-penning
meester van het waterschap „de Overwaard”
te Gorinchem, en G. J. Kastendijck te
Voll^nhoven.
Woensdag werd het locaal-
spoor Gorinchepa-Dordrecht geopend. De
tusschenstations zijnSchelluinen (wachtp.
66), Kerkweg (wachtp. 67), Buldersteeg
(wachtp. 68), Hardingsveld-Giesondam, Gie-
sendam-Oudekerk (wachtp. 71), Sliedrecht,
Baanhoek, het visschertje (wachtp. 79), Dub
beldam (wachtp. 80).
De heer A. Meerburg, te Zoë-
termeer en Zegwaard, heeft 1 Juni den dag
herdacht, waarop hij zich vóór 50 jaren als
genees-, heel- en verloskundige aldaar heeft
gevestigd.
In hot tydschrift St. Eloy
komt eene opgave voor van de opbrengst
van den Waarborg op Gouden en Zilveren
Werkenvan 1875 tot en met 1886. Deze
was, wat betreft belasting, essaailoon enz.
in 1875 f376.800, tegen f 239.800 in 1886.
Verder blijktdat in het tydvak van 10
jaar de fabrikage van nieuwe inlandsche gou
den werken met de helft is verminderd. De
invoer van buitenlandsch zilver nam sedert
1875 steeds toe. Het aantal schatplichtigen
bedroeg in 1886 in ’t gansche rijk 4183.
De tegenwoordige hoofdre
dactrice van „Lelie- en Rozeknoppen”,
(uitgave van Nygh VanDitmar, te Rot
terdam), Mej. O. Alberdingk Thijm, zal,
na verschijning van No. 24 van den loo
penden jaargang, worden vervangen door
mej. M. E. Pijnappel, te Leiden, bij velen
reeds bekend als de schrijfster van „Duifjes
en Bokjes”. Zij stelt zich voorhierin door
vele bekwame medewerkers ondersteund,
van Lelie- en Rozeknoppen in de volle be-
teekenis van het woord een meisjesblad te
maken (voor meisjes van 1015 jaar),
welks lectuur eeneu gezondenfrisschen
geest zal ademen.
Te Vianen iseenegymnastiek-
vereeniging opgericht onder den naam van
D. O. S. (door oefening sterk), aanvanke-
lyk met 16 leden.
Men stelt alle pogingen in het
werk om in Gieaen-Nieuwkerk een dolee
rende gemeente te stichten. Deze week had
reeds een eerste kerkdienst plaats in de