1887.
Zaterdag 3 September.
kC.
’HEE
fi Zonen.
r
HARTEN,
wit carton
oor f 1,00
ng van het be
ll ook handelaars
te Schoonhoven.
1111
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
meerlll
N
lot
BUITENLAND.
N0.
i Vee,
üereedsebappen
TER,
BINNENLAND.
De „Libertijn”.
11 <11
>ib Hj.ii
den krii
per 5 one.
83 j
een der legerkorpsen
ft
«1 nl'.L
r.’lliW lift
S. A W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgever*.
3
3
12fr
73’
98'
127j
i van de soort van
>t in veler handen
REHEWERTH.
Ie aandacht ge-
O b 1 Jiff «1 Hl
-Ut» t >tr^®iirah»l!li
77^.
63?
61
zenit»
n! v'
JÏTEIT.
f 1,30.
- 1,45 per L.
f 1,80 per fl.
t 2,50
ia 3 fl.
er Kop Co.
omen in den
W. N. VAN
>ven,
88>
100{
65f
66 J
65
57 J-
1014
851
100|
100{
97 i
9<A
951
00. 5
5
5
5
5
nd. 5
6
3
3
3
van
Irandsma,
msterdam
tien van boven-
imerk, verkryg-
waar-
lieii weg uit, gingen
st de vurige ijveraars
CWmhert was er
de blindelings voorthollenden
iffecton voor:
7.
en prolongatie-
iche beursvoor-
Koopt
de nieawa
LONDON
de beste van
alle bestaande
parfumeriën om
het grijze haar
binnen enkele
dagen te doen
verdwijnen.
i en f 1,50 per
E. M. Driesen,
e Schoonhoven
I. Huinck F Ui.,
J. van Straaten
ren te Kaïnerik
Des» I
Prijs: voor
6
5
R. 5
3
:oopen en ver
tegen een pro-
3 ya bn «al! o I b s i in
woh idoiMMt la
-}<>!ƒ ’.‘i'ITHil »d £1)110 life* üb
4
54.
00.
70."
SCHOOWHOYEHSCHE COÜRAÜT.
an de 30 »/0;
»r 30
'en de Amster-
it wordt des Zgtf jd»g - nergens uitgegeven.
inhoven per drie maanden f 0,70. Franco per post i
ryk 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Prijs der Advertentiön: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
niterlyk tot Vrijdags-namiddags. Alle binnenlandsche Adverfentiën,
voor 3 maal plaatsing opgegevenworden slechts l maal in
rekening gebracht.
HTEN.
pC. 26 Aug.
-2J 74f
3
5
fov. 5
‘»>g- 5
'uli. 5
Jet. 5
3
5
5
)00. 5
)00. 5
5
5
5
.at. 4f 92?
f69. 4 °°-
4J 90'
4
4
8
*g.
eigene kerk als van de .alleen »de
heid” leerendel Ja, dir" -
velen onnadenkend met,
mede! 8ïhi man als <zw.i.i.w.v
noodig, om c.
tot de orde te roepen. En hij deed het,
onvermoeid, jaren achtereen. Wij denken
bij het doorbladeren van al die kleine en
groote verhandelingen, die allen op het
zelfde nederkomen: had hij het niet met
minder kunnen doen? Neen, voor zyne tyd-
genooten is het niet te veel geweest. Zij
hadden een doordringende roepstem noodig.
Zij moesten telkens opnieuw door Coornhert
als door een profeet gewezen worden op
den jammerlijken toestand, waarin Kalvi-
nistische heerschzucht en onverdraagzaam
heid het land zou kunnen brengen. En velen
hunner openden de oogen en zagen het
dreigend gevaar. Zy gaven Coornhert ge
lijk en schaarden zich om hem heen. Met
heiligen ernst namen zij zich voor, verdraag
zaam jegens andersdenkenden te zyn en het
geweten van den naaste als een ontoegan
kelijk heiligdom ten allen tijde te ontzien
en te eerbiedigen.” (bladz. 129 en 130.)
Overzicht
Aan het einde van zijnen feesteljjken
intocht, Sofia, gevorderd, wachtte den nieu
wen Vorst van Bulgarije, Prins Ferdinand
van Coburg, eene ontgoocheling. Een
stemmig verklaarden de Mogendheden zijne
benoeming en zijne aanvaarding onwettig
en de Porte, die hem daarvan kennis gaf
on buitendien alles behalve gesticht was
over zyne proclamatie, waarin hij Bulgarije
vrijheid en onafhankelijkheid voorspiegelde,
voegde er den raad aan toe, dat hij ’t beste
deed Bulgarije zoo spoedig mogelijk te
verlaten I
Eenstemmig in het veroordeelen zijn de
zelfde Mogendheden, die het niet eens kun
nen worden omtrent hetgeen dan gedaan
moet worden voor het arme Bulgarjje. Wel
drukte Italië bij zijne veroordeeling der
keuze de hoop uit, dat zij wellicht nog te
wettigen ware, doch wat zal het baten, te
meer nu Dnitschlaud in den laatsten tijd
in die quaestie één lijn trekt met Rusland.
En kon de Prins in Bulgarye nu maar
over krachtig en voorzichtig bestuur be
schikken. Doch het tegendeel is waar.
Zyne pogingen om een Ministerie samen
te stellen leidden tot heden tot geen gun-
stigen uitslag en zoo staat de Vorst dan
schier alleen in een vreemd land, waar
voorzeker, indien hij handelend wilde op
treden, eene groote partij hem op allerlei
wijze zou tegenwerken.
Van Russische zijde wordt Turkije aan
gezet, overeenkomstig zyne verplichtingen,
in het Berhjnsohe tractaat omschreven,
tusschenbeide te treden, doch dit gaat niet
zonder toestemming van alle Mogendheden,
die dit tractaat onderteekenden, en gelyk
vroeger reeds is opgemerkt: voor af breken
is wel, voor opbouwen geen eenstemmigheid
mogelyk. Het denkbeeld van Rusland om
een Russisch generaal, Ehrenroth, Duitscher
van geboorte, tijdelijk tot stadhouder van
Bulgarije en Oost-Rumelië te benoemen,
teneinde een Ministerie te vormen en de
verkiezingen over een nieuwen Sobranja
voor te bereiden, vallen al evenmin in den
geest van Oostenryk, Engeland en Italië,
die maar al te goed inzien, dat zoodanige
regeling gelijk zou staan met een begin van
inlijving van het vorstendom bij Rusland.
Zooals de zaken nu staan, kan elke dag
ons terrassen met het bericht van een of
anderen coup d'élat, die op het politieke
schaakbord van Europa eene heele veran
dering kan veroorzaken en groote gevol
gen kan hebben.
Of het is ten gevolge van de naar het
schijnt veranderde houding, die üuitsch-
land ten opzichte van het Bulgaarsche
vraagstuk heeft ingenomen, of wel tenge
volge van eene andere omstandigheid, het
is opmerkelijk dat in de laatste dagen
weder ernstig wordt gesproken over eene
ontmoeting, die tusschen keizer Wilhelm
en keizer Alexander zou plaats hebben.
De Czaar vertoeft nl. op dit oogenblik in
Kopenhagen, waar eene uitgebreide familie
bijeenkomst o. a. met den Prins van
Wales en de koning vau Griekenland
plaats heeft. De ontmoeting zou dan op
de terugreis plaats vinden. Eene hernieu
wing van het Russisch—DuitschOosten-
ryksch verbond ware onder de tegenwoor
dige omstandigheden voor de rust van
Europa niet ongeweuscht!
Op het Katholieken congres te Trier
heeft Windhorst, onder toejuiching der le
den, zijn ingenomenheid uitgesproken met
het herstel der goede verstandhouding tus-
schen den H. Stoel en Duitschland en een
„Hoch” uitgebracht op den Keizer en den
Paus.
De mobilisatie van
Op de eerste vrije Staten-vergadering
(Dordrecht, Juli 1572) verklaarde 's Prinsen
lasthebbende, de Heer van St. Aidegonde,
dat de Prins beiden, Roomschen en Gere
formeerden, wenschte vrij te laten. Hy was
van meening, dat een iegenlijk in het Zyne,
in liet openbaar in kerken of kapellen, zoo
als dat het gevoegelijkst kon, vrijheid be
hoorde te genieten, zonder door iemand be
lemmerd, gehinderd of gekweld te worden,
’s Prinsen gouverneur in Holland, Lütney,
graaf van der Mftrck, dacht daar anders
over; hij liet kerken en kloosters bestor
men en het Roomsche volk brandschatten.
Luide klachten kwamen in by de Staten
van Holland, en dezen gelastten bun secre
taris Coornhert om de schouten en over
heden der Kennemerlandsche dorpen te
Haarlem te beschrijven en onderzoek te
doen naar de brandschattingen en bqroo-
vingen, die aan het krijgsvolk van den Heer-
Van Lumey teq laste gelegd werden. Coorn
hert verkreeg de noodig? inlichtingen en
verwerkte ze tot een uitvoerig rapport.
Vóór het nog was ingediend, kregen Luiney’s
officieren kennis van den inboud. Wat
waren zij nydigl Wat raasden en tierden
zij tegen den Secretaris der Staten 1 Zy
scholden hem uit voor een Papist, zij zagen
in hem een landverrader, zy wisten hem
bij hunnen opperbevelhebber zoo zwart te
maken, dat deze hem den dood zwoer en
last gaf, hem om het leven te brengen.
Coornhertontweek den opstekendenstorm,
liet zijn onafgewerkt rapport te Haarlem
achter en begaf zich ten tweeden male bui
tenslands.
Ziedaar een der zwakke oogenblikken in
het leven van den anders niet zw.akken man.
Dat het hem geenszins aan moed ontbrak,
bleek uit de terzelfder tyd door hem ge
schreven verhandeling >Van de toelatinghe
en de decrete Gods”, waarin hy de théolo
gie van Calvyn en Beza aantast en openlyk
te velde trekt tegen de leer van de erf
zonde, van ’s menschen bedorven staat en
van de goddelyke voorbeschikking.
Uit deze kleine épisode kan men zien,
dat de heer Moorrees met volkomen onpar
tijdigheid oordëelt; hetzelfde karakter draagt
het geheele boek, vooral ook daar, waar hij
Coornherts openlijk optreden by de kerke-
lyke conflicten in latere dagen schetst. Ten
volle waardeert hij de plaats, die by in
neemt in de geschiedenis van zijn tyd, en
den invloed, dien zyn arbeid op zyn tyd-
genooten en volgende geslachten heeft ge
oefend.
iGroote voldoening voor Coornhert, dat
vele Nederlanders den afkeer van cons
ciëntiedwang, als vrucht van de gezette le
zing zyner schriften, in hunne ziel geprent
hebben. Of, zal men zeggendat was geene
vrucht, door Coornhertgekweekt! die vrucht
groeide destijds overal van zelf. Dat zou
men verwacht hebben, ja; maar het was
niet alzoo. De Kalvinisten, die ten gevolge
van consciëntiedwang zooveel geleden had
den, zou men hebben aangezien voor men-
SChen, die allereerst voor vrijheid ijverden.
Voor vryheid Voor de vryheid van hunne
Dirck Volckertszoon Coornhert, Notaris
te Haarlem, de Libertjjn, bestrjjder der Ge
reformeerde predikanten ten tjjde van Prins
Willem I. Levens- en Karakterschets door
F. D. J. Moorreespredikant te Vianen.
(Schoonhoven, S. W. N. van Nooten. 1887.)
4
5
4
4J 107j
5 lOlf
4^ 100
n 16A
14
83 J
61|
116
95f
97f
98
98 j.
56
1151
1101
104
92
96 i
99 i
103?
147
43
6A
ANNOOWL
GOUDA, 31 Aug. Zondag-middag kre
gen twee personen twist, die zoo hevig werd,
dat een der vechtenden zwaar gewond
naar zyne woning werd gebracht en ge
neeskundige hulp ingeroepen moest worden.
De geneesheer beval zijne opneming in het
gasthuis, doch toen do dragers hem kwa
men halen, weigerde hy halsstarrig mede
te gaan, zoodat hij nu in zijne woning ver
pleegd wordt.
Bij het dragen van flesschen, met
vitriool gevuld, welke in manden warou
gepakt, had aan de siroopfabriek oon on
geluk plaatsdoordien de bodem eener
mand onder den last bezweek, zoodat de
flerfoh brak en de werkman v. L. een groot
gedeelte der vitriool over zijn boen kreeg,
waardoor hij hevige brandwanden bekwam
en vooreerst niet in staat zal zyn zyn werk
te kunnen verrichten.
Naar men uit goede bron verneemt,
zal ook hier ter stede het gouden Priester
feest van Z. H. Leo XIII in het begin
van Jauuari 1888 feestelijk herdacht wor
den. Er zal behalve een gelegenheids-
Oratorium, ook het Weihnachts-Oratorium
van Müller worden uitgevoerd. Dit laatste
werk, waaraan immer het grootste succès
ten deel viel, zal door zeer velen met ver
langen worden tegemoet gezien.
GORINCHEM, 29 Aug. Voor de betrek
king van hoofd der openbare burgerschool
voor meisjes, in de plaats van mej. M. C.
De Voogt, hebben zich dertion dames sol
licitanten aangemeld. Het vergelijkend exa
men zal Vrijdag en Zaterdag den 2en en
3on September a. s. alhier gehouden worden.
In de raadsvergadering van 11. Vrijdag
avond is de gemeente-rekening over IBS'S
definitief vastgesteld tot een bedrag van
f304.718,30 in ontvangst, f273.982,GIJ in
uitgaaf en alzoo sluitende met een batig
saldo van f 30.735.68.!.
Benoemd werden de onderwijzers op
eene jaarwedde van f500. 1°. aan de school
van den hoer G. J. Home, t in de Krytstraat
de heer J. M. Lavecour, en 2°. aan de
school van deu heer P. J. Veriée op de
Gedempte Kaljthaven, de heer K. Boon,
beiden te Gorinchem en met April II. voor
hun onderwijzers examen geslaagde kwee-
kelingen dor Rijks-Normaalschool alhier.
*KRALINGEN, 30 Aug. Door den Raad
wer.i hedeu-avond tot onderwijzer aan de
school aan de Noord benoemd de heer M.
De Hertog te Wijngaarden.
Tot oppasser ea oppasseres aan het Zie
kenhuis werden benoemd L. De Vries en
echtgenoote.
De gemeenterekening over 1886 werd
vastgesteldsluitende met een batig saldo
van f 4917.
i Landbouw.
m Omstreken".
I plaats hebben
tuurlyk, dat velen van het gehaspel over
geloofspunten maar niets willen hooren.
Dat Xomt voor een deel ook daardoor,
dat het verhaal dier twisten ons meestal in
een moeielyk te verteren bereiding wordt
opgedischt; men deelt ons in dorre volg
orde de feiten mede, maar teekent niet
genoegzaam het gemoedsleven dergenen
die in den strijd betrokken waren. Dat
Lutheranen, Kalvinisten, Doopsgezinden
en Katholieken elkander met felheid bc-
kamptenvinden we minder aangenaam
en met welgevallen staat de verbeelding
stil bij den Prins van Oranje, die immer
ijverde voor verdraagzaamheid: Die laatste
eigenschap nu was in dien tijd verre van
algemeen, en mannen als Coornhert, die
haar steeds op den voorgrond stelden, ja,
ter vyilie van haar vaak met niet minder
felheid strijd voerden dan de gloeiendste
ijveraars voor een of ander leerstuk, kon
men niet alle dagen ontmoeten.
Met zulk een man grondig kennis te
maken, loont de moeite. De soort, waar
toe hy behoorde, stond by de heerschende
kerkelijke richting niet hoog aangeschre
ven Coornhert werd een »libertyn” ge
noemd, en dat was bepaald een scheld
naam.
Strijdlust zat den Nederlanders van dien
tyd in merg en bloed, en de bybei was
het arsenaalaan hetwelk de scherpste
wapenen werden ontleend. De heden-
daagsche opvatting van verdraagzaam
heid” is een veel kalmere,ja, zij ont
aardt weleens in het makke, daalt soms
af tot het karakterlooze. Coornhert zag
in de voorvechters van de zaak der voor-
beschikkingsleer bepaald vijanden, die hij
op alle mogelijke wijzen den toet dwars
moest zetten, en ook in dit opzicht was
hy een kind van zyn tijd.
In zyn boeiend verhaal verbergt de
schrijver zijn gematigd-rechtzinnige over
tuigingen volstrekt niet; zyn waardeering
van Coornhert lijdt daar in *t minst niet
onder, en aan zijn karakter laat hij volle
recht wedervaren.
Bij koninklijk besluit van 28
Aug. zijn benoemd met ingang van 15 Sept.,
tot burgemeester van Montfoort W. J. Van
Erpers Roijaards; met ingang van 17 Sept.,
tot burgemeester van Linschoten P.H. Knook,
secretaris diér gémeente.
Bij koninklijk besluit van 26
Aug. is benoemd tot dijkgraaf van het hoog
heemraadschap Delfland, prov. Zuid-Holland,
Mr. J. P. R. Tak van Poortvliet.
Met 1 Oct. wordt de landme
ter Van Hattum verplaatst Van Gorkum
naar Amsterdam; en met 15 Oct. de land
meter Den Hartogh van Utrecht naar
Gorcum.
Op Woensdag 7 September
1887 zal, onder goedkeuring van den Minis
ter van Waterstaat, Handel en Nijverheid
aan het gebouw van zijn Departement to
’s Gravenhage o. a. worden aanbesfeed Het
herstellen der strekdammen nos. 641 677
en 680 gelegen in de rivier de Lek, onder
do gemeenten Willige-Langerak en Berg-
Ambacht. (Raming f 11.000.)
Aan het Departement van Wa
terstaat werd Woensdag aaubesteed: het
aanbrengen van een rijsbeslag met puin-
bestorting tegen het in 1886 afgegraven ge
deelte van den linkeroever van den Neder-
Rijn in de gemeente Maurik, provincie Gel
derland, tusschen do kilometerraaien no. 64
en 65. Minste inschrijver was de heer
T. De Groot te Giesendam, voor f2138.
Zondag had te Slikkerveer de
aangekondigde wedstrijd plaats, opengesteld
voor zeilvaartuigen zonder onderscheid van
vorm en tuigage, mits niet langer dan 5.50
meter. Deze wedstrijd, waarvan het plan
uitgegaan was van de heeren B. Pot Az.
en Willem Smit te Slikkerveer, kan gezegd
worden met goed succes bekroond te zijn,
daar niét minder dan 12 mededingers aan
de roepstem van genoemde heeren gehoor
gegeven hadden. Vier der mededingende
vaartuigen, namelijk twee two-boats, of zoo
genaamde wateraohoenen; en twee centre
boats waren nieuw aangebouwd, terwijl
verder twee der best bekende tjotters van
de gegeven afmeting aan den wedstrijd
deelnamen.
De prjjs van f 500 werd behaald door de
centre-boat „Hendrika” van den heer P.
Smit Jr. De two-boat „Marie Vink” van
den heer Willem Smit, die vóór was, had
het ongeluk den boegspriet te breken.
Zondag had in het gebouw
voor kunsten en wetenschappen te Utrecht,
onder voorzitterschap van den heer G. O.
Stoellervan Rotterdamde algemeene
vergadering plaats der „Vereeniging van
Deurwaarders” bij de verschillende rechts
colleges in Nederlanddie talrijk bezocht
was en bygewoond werd door den president
van den Belgischen deurwaardersbond Victor
Guiot, benevens vijf gedelegeerden uitdien
Bond.
Uit het uitgebrachte jaarverslag door den
secretaris der vereeniging, den heer C. B.
Van Baaren te Schoonhoven, bleek, dat de
vereeniging, thans 136 leden tellende, zich
in eenen bloeienden toestand mag verheugen;
haar nuttige werkkring onder ambtgenooten,
(gesteund door het orgaan, dat vanwege de
vereeniging wordt uitgegeven en dat buiten
de vereeniging een aantal abonnés telt) werd
algemeen erkend.
Rotterdam werd aangewezen als de plaats,
waar de volgende algemeene vergadering in
April e. k. zal gehouden worden.
Naar men verneemt, heeft het
bestuur der Kralingsche harddraverij-ver-
eenigiug „de Volharding” het plan opge
vat, om nog in dit jaar eene harddraverij
met paarden van zessen klaar te houden.
In de 11. Vrijdag gehouden
vergadering te Goidschalkoord van de af-
deeling „de Hoeksche Waard” van de Hol-
landsche Maatschappij van Landbouw, werd
door het lid van bet bestuur, den heer
P. lireësnee, van Oud-Beierlandin over
weging gegeven, om op de Algemeene Ver
gadering der Hollandsche Maatschappij van
Landbouw, te houden te Hoorn op 8 Sept, a.s.,
aldaar door den Afgevaardigde de wensche-
lykheid te doen uiten dat door het hoofd
bestuur met kracht by de Regeering worde
in Frankrijk/ eene proefneming die 10
millioen francs kost, is op dit oogïnblik
in vollen gang. Door indiscretie van een
der ambtenaren werd te vroeg bekend
welk legerkorps daarvoor was aangewezen,
waardoor het put van den maatregel
eenigszin» schade leed.
De ex-Minister Boulanger komt nu tot
rust. Het eonige, waardoor hij in de laatste
dagen van zich deed spreken, was een
brief aan den burgemeester van Clermont-
Ferrand, waarin hij zegt, dat het hem door
zijn invloed gelukt is, het plaatsje ver
meerdering van garnizoen te bezorgen.
Jacht voor populariteit dus!
De Koningin-Regentes van Spanje maakt
een reisje door de Baskische provinciën.
De cholera blijft nog steeds offers eischen
in Italië. Ook te Napels kwamen enkele
gevallen voor.
door het geheele ryk 0,80. Men kap zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Eenige meandep geleden leverde de
pers van onae uitgevers eeh boek, dat in
zonderheid voor onae dageo tot de be
langrijke geschriften mag worden gere
kend. De heer F. D. J. Moorrees, predi
kant te Vianen, koos een uitstekende per
soonlijkheid uit den tijd van den vrijheids
oorlog tot het onderwerp zyner studiën
en verrykte daardoor onze letterkunde
met een werk, dat ongetwijfeld een wij
den kring van lezers zal vinden.
Dirck. Volkertszoon Coornhert behoort
niet tot de best gekende Nederlanders uit
die dagen van stryd. Men weet zoowat
oppervlakkig, dat hy te Haarlem plaat
snijder en daarna notaris en gemeente
secretaris is geweest, - dat hij, tydens
A Iva’s komst vqrdacht van Hervormings
gezindheid, zich in ballingschap begaf, in
aanraking kw$m met Prins Willem van
Oranje, dopr dezen als onderhandelaar
werd gebezigd bij de Staten van Holland,
wier secretaris hij vervolgens werd, dat
hijverdraagzaam in zyn godsdienstige op
vattingen, het nogal eens te kwaad kreeg
met de predikanten, en een boek heeft
geschreven dat sWellevenskunst” heet.
Veel verder en dieper is hij, bij de vry
goed ingeljbhtenniet in de kennis. De
breede reeks van zyn geschriften zijn na
tuurlijk vool' gewone menschen geen alle-
daagsche kóst; en zelfs degenen, die zich
meer opzettelyk’ met de letteren der zes
tiende en zeventiende eeuw afgeven, heb
ben tyd noch vlijt genoeg om alles van
hem te lezen ep met critischen blik te
beschouwen.
De heer Moorrees heeft dat voor ons
gedaan; en ofschoon hy niet de eerste is
geweest, die aan den waardigen man zyn
aandacht wydde, hy is toch, voor
zoover we weten, de eerste die Coornhert
zóó heldër aan ons voorstelt, dat wy hem
allen kunnen waarnemen. Wij aanschou
wen hem in zyn leven en werken; wij
kunnen een oordeel vellen over zyn ka
rakter en zyn streven; wy zijn getuigen
van den stryd dien hy te voeren had, wy
verkrygen een gevestigde meening over de
wapenen, die hy voerde, over de mid
delen, waarvan hij zich bedjende, om zijne
tegenstanders, zoo mogelyk. tot zwijgen
te brengen. Coornhert is door den heer
Moorrees geplaatst in de lyst van zijn tijd.
We zijn van gevoelen, dat zulke boe
ken nuttig en noodig zyn. £r is een te
wyde klove tusschen de dusgenaamde
fraaie letteren en de wetenschappelijke
werken; en bij het toenemen van het
aantal dergenendie hun uren van uit
spanning benuttigen tot verryking van den
geest, is het wel wat jammer, dat men
genoodzaakt is een keuze te doen, ter
wijl uit den aard der zaak slechts wei
nigen zich de weelde kupnen veroorloven,
beurtelings ie offeren’ op het altaar van
het schoone en van> hét nuttige. Het
heeft niet óntbrokeh pan pogingen, om
beide richtingen -*• «uilen we maar zeg
gen te doen ineenloopen; vermaarde
schrijvers trachtten de vormen aan het
verdicht verhaal te verbinden met een
inhoud, aap de eene of andere weten
schap pptleend- Maar gewoonlyk werd
niet alleen het kleed der fictie geslagen
om de leden van hel beeld der werkelijk
heid, neen, men koppelde ook de licha
men samen, of liever, men kneedde beide
dooreen tot iets nieuws, hetwelk noch op
’teen, noch op ’t ander geleek, en waarbij
voofal de wadrheid het jammerlijk moest
ontgelden. Zoo trad bijv, de historische
roman in ’t leven; de lezer, die meende
iets degelyks te krygenwerd vervuld
met allerlei "valsche voorstellingen, die hy
voor echte munt hield. Zoo ontving men
uit de hand ééns geoefendep schrijvers
beelden uit het leven van vreemde vol
ken, die men hoogst interessant vond,
doch waarby de waarachtige werkelijkheid
door den roman geheél was verdrongen.
Wij rneenen, dat de vólkslectuur der toe
komst,het gewone geestesvoedsel voor
menschen van gewone ontwikkeling, be
staan zal uit boeken die niets anders be
helzen dan zuivere, onverdraaide waarheid,
en deze voorgedragen in een vorm, waar
mede de kunstsmaak ten volle wordt be
vredigd en aan het voorstellingsvermogen
geen te hooge eischen worden gesteld.
Die werken te lezen, geeft genot en ver
meerdert tegelyk onze kennis.
We moeten eigenlijk verschooning vra
gen voor deze uitweiding, waartoe het
werk van den heer Moorrees ons onwille
keurig heeft verleid, omdat wy het be
schouwen als een type
boeken, die wy het liefst
zouden zien.
Het tydperk van de vestiging onzer
Republiek is belangwekkend in de boog-
stemate; de nieuwe orde van zaken
kwam niet tot stand dan te midden van
veel stryd. Wat er op théologisch gebied
omging in de hoofden en harten van onze
vaderen trekt misschien niet het eerst de
aandachten het is niét ïoo heel ónna-
aangedrongenom den uitvoer van aardap
pelen uit Duitschland naar Nederland te
verbioden ten einde te voorkomen dat de
zeer gevreesde Kolorado-Keverwelke in
Duitschland zoovele aardappelvelden ver
woest, naar ons land worde overgebracht, wat
voor Nederland eene onberekenbare schade
zou kunnen veroorzaken, daar het duidelijk
blijkt, dat dit insect, eenmaal aanwezig, zich
niet geinakkelijk laat uitroeien; immers, de
Duitsche Regeering heeft reeds eenige jaren
vruchteloos hieraan duizenden guldens be
steed, niettegenstaande breidt zich de kever
van jaar tot jaar meer uit; onze Regeering
zou dus niet alleen den landbouwermaar
geheel de Ned. natie voor een groote ramp
kunnen behoeden, door met spoed en door
tastend te handelen.
De vergadering betuigde volkomen ad-
haesie aan het gesprokene van den heer
Breësnee.
In de Z itting dor Arr.-Rocht-
bank te Rotterdam, van Dinsdag, werden
de navolgende personen veroordeeld:
J. O. H., kapper, geboren fe Berlijn, «on
der vaste woonplaats hier to landewegens
diefstal, tot twee jaar gevangenisstraf;
H. B.. smid, en P. v. d. B., werkman,
beiden wonende te Krimpen a/d IJselwe
gens wederspanningheid door twéé personen
met vereenigde krachten gepleegd, die
eenig lichamelijk letsel ten gevolge heeft
gehad, respectievelijk tot een en twee
maanden gevangenisstraf;
die 3 gebroeders V», werklieden, wo
nende te Krimpen a/d IJsel, ter sake van
wederspannigheid door drie personen met
vereenigde krachten gepleegddie eenig
lichamelijk letsel ten gevolge heeft gehad,
respectievelijk tot 15 en 3 dagen gevange
nisstraf.
De heer G. C. Van Wagensveld
te Lopik is geslaagd bij het te Arnhem
gehouden examen voor de acto van hoofd
onderwijzer.
By het gehouden oxamen te
Utrecht voor de acte 1. o. Engelsch, is ge
slaagd do hoer A. v. d. Mee te Oudewater.
Db. G. Boer te Urk heeft het
boroep naar Ermelo (Veluwe) aangenomen.
Bedankt voor het beroep naar
Spijk door Ds. L. Kan de Beerpredikant
te Hei- en Boeicop.
Bedankt voor hot beroep naar
do Christ. Geref. gemeente te Waddingsveen
door Ds. H. A. J one kraan to Noordeloos.
