w,
I
N°. 1000.
1888.
Zaterdag 11 Augustus.
rassen.
Varinas,
K.G.
EK (Gouda).
REN
10SLAWD,
'69, 1873.
ongenoemde leenin-
lov. en 1 Dee. a. a.,
«ald ten kantore van
sn Zonen,
vendijk,
M,
f.
iEN,
4
DUWEN,
3200 halve kilo'..
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
j
Jten,
lorlnehem.
euwe Sui-
juffrouwen
•OP:
«EN;
men
«EN
VOOGDEN!
rantie.
A. SMITS.
D A,
Een praatje over ,,Vergnnning.”
f
4
ra
h
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
irecteur
v. d. PLOEG.
twee nieuwe
en nieuwe STORT-
DKAR, met rond
ievragen bij J. DE
te Amefde.
succes een
PELUW
Firma
ludewater,
r 50 kilogram,
0 in
r PIANO-ONDER-
i. Br. fr., onder 't
n het Bureau ran
an vooral zioh
nt-biljet, af te
onder wiens
nders dit zout
BUITENLAND.
Overzicht.
Liet de verhouding tusschen Frankrijk
en Italië in den laatsten tyd, ten gevolge
van de bezwaren, die de hernieuwing van
het handelsverdrag ondervindt, reeds veel
te wenschen over, thans is er iets tusschen
cerkerk of in de
enten tegen zéér
i, verzekeringen
E>n zich tot J. DE
ver tegen woord i-
'mstreken van de
opgericht in
aatschappij geen
ouw b&taat.
SCHOONHOYEMSGHE COURANT.
Deze 'Courant wordt dos Zaterdag-morgons uitgegeven.
Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,70. Franco per post
door het gehoelo ryk 0,80. Men kan zioh abonnoerou bij allo
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
ie Lopikerstraat.
Prijs der Advertentiön: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Grooto letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Vrijdags-namiddags. Alle binnenlandsche Advertentiën,
voor 3 maal plaatsing opgegeven, worden slechts 2 maal in
rekening gebracht.
>r f 75,-:
n wagen,
ol.-pat.-assenligt
onderhoudenbok
3EN8.
i gevraagd:
MUILEZEL,
c en TUIG.
W, bjj den Heer
o Arkei.
„DE WAAG”,
i deposito:
v.n f 50 tot f 500
oprraagbaai*;
.au f 500 tot 1’ 1000,
agon opzegging*
boren f 1000, mot
opzegging;
agen boven f 1000,
sdsen.
1
IEESTEE,
KEHK,
oorten van
en Schepen,
rraad
daatqphappij van
gevestigd te
No. 93, gaat
)ii van alle soort
iskans gegrond.
Heeren
ikerkerk,
Impen a/d IJsef
dan is het ook waar, dat die
sociale verbeteringen kan
nomen. Slechts enkele
binnen den werkkring van den Staat liggen,
dat men dan die enkele niet verwaar-
looze. Er is over een en ander genoeg
gepraat, het wordt tyd, een begin te
maken met doen.
Of elke stapin die richting gezet, van
dien invloed zal zyn, dat het gebruik van
alcohol, een voedingsmiddel, ja van den
kanker die ons nationaal leven verteert,
er door verminderen zal, dat moet in
elk geval met gerustheid afgewerkt woi den,
Naar aanleiding van een, door de Oos-
tenryksche regeering ingediend wetsontwerp
tot beperking van dronkenschap, heeft dezer
dagen een professor te Weenen op hygiëni
sche gronden het nut van den alcohol trach
ten aan te toonen.
Overtuigd zijn we niet; geleerde heeren
kunnen ons veel wysinaken, maar alles voor
goede munt aannemen, dat gaat niet. Een
brave Weener, van het betoog vernemende,
moge zeggen»Kom, we zullen er nog
eentje pakken, de professor heeft gezegd
dat het goed voor ons is,” we zullen die
gevolgtrekking in haar alles behalve volle
—■waarde laten.
Maar dat is ook niet de bedoeling van
den schryver; hij wil alleen doen uitkomen,
dat het Staatsgezag aan het verkeerde eind
begint, door met strafbedreiging het drank
misbruik aan te tasten, zonder tevens alles
te doen wat van overheidswege gedaan kan
worden tot verbetering van den inaatschap-
pelyken toestand der niet-bezittende klasse.
Ontegenzeggelyk is daar veel waars in doch
men kan ook te veel willen bewyzen, en
dat is, gelooven we, het geval, wanneer de
voedingswaarde van den alcohol als drang
reden tot het gebruik wordt op den voor
grond gesteld. Als twee werklieden onder
volmaakt dezelfde omstandigheden zijn ge
plaatst: gel'yke inkomsten, even groot gezin,
overeenstemmende behoeften, maar de
een onthoudt zich van geregeld, al zij het
ook matig, drankgebruik, terwijl de ander
een of meer «borrels” per dag onmisbaar
acht, dan zullen we eens zien, van wien
der twee na een zeker aantal jaren het ar
beidsvermogen het krachtigst, de levenslust
het meest opgewekt is gebleven.
Het vraapstuk van het alcoholisme is een
van de belangrykste, waarmede wy ons
hebben bezig te houden, en het verband,
waarin het staat tot de voedingsquaestie,
mag niet uit het oog verloren worden. De
schadelijke werking van den sterken drank
by overmatig gebruik wordt door niemand
ontkend, ook niet door den Weener ge
leerde, en het gewoon gebruik noemt hij
ook niet bepaald nuttig of noodzak ely k
maar »voor hen, die zich by na zonder
afwisseling met een zelfden, zwaar te ver
teren, bij geringe voedingswaarde omvang
rijken kost moeten vergenoegen, is het een
verkwikking een deel daarvan te kunnen
vervangen door een veel kleinere hoeveel
heid van een slof, die uiterst gemakkelyk
in het organisme wordt opgenomen en daar
enboven prikkelend en opwekkend werkt.”
Er is een betere weg om de voeding ge-
lijken tred te doen houden met de behoefte,
door geschikte keuze ook onder de goed-
koope levensmiddelen, en door doelma
tige bereiding. Mocht het al de prikkel
van den honger zijn, die den werkman,
van wiens spieren veel gevergd is moeten
worden, de kroeg doet inloopen als hy
de eene helft, van de centen, die hy daar
op de toonbank neerlegt, besteedt aan brood
en de andere helft aan melk, zal hy toch
wel beter af zyn. Hij mist dan wel die
zoogenaamde »opwekking”, maar ontgaat
dan ook de verslapping, die een poos daarna
intreedt als een natuurlyke reactie, en die
zoovelen trachten te overwinnen door op
nieuw het jeneverglas ter hand te nemen.
Het gemis van genot, dat het leven van
een groot aanlal werklieden tot een vreug
deloos bestaan maaktdrijft hen naar de
kroeg, wordt er gezegd. Aanschouw die
ellendige woningen, waarin velen zich moe
ten behelpen, en die met den besten wil
niet gezellig te maken zyn, en gij zult het
verklaarbaar vinden dal zij hun genoegen
elders zoeken.
Verklaarbaar voor een zeer klein ge
deelte. Want wat de gezelligheid van die
gewone vergunmngslokaaltjes aangaat, waai
de jenever wordt genuttigd, het is daarmee
toch ook vry treurig gesteld. En daarby,
het aangewende middel geneest hoegenaamd
niets, het kan de kwaal slechts verergeren.
Ziet bijvoorbeeld in onze groote steden,
waar het veld van waarneming het ruimst
is; daar vormen zich vereenigingen tot ver
betering van aroCTclerswoningen, bij welke
men zich, door wekelyksche betaling van
een niet te hooge contributie, kan aanslui
ten; en wie daarmee niet ai te lang wacht,
heeft alle kans óm na een koit tijdsverloop
een woning in huur te erlangen die wél
gezellig is te maken. L»an z(jn er nog, die
wyzen op de gedrukte stemming, waarin
menig werkritan verkeert door de gedachte
aan zyn toekomst, wanneer de oude dag
hem hulpeloos zal^laten, en om sombere
gedachten weg te‘jagen, grypt hy naar den
alcohol. Zou het niet oneindig verstandiger
Zyn, als hy het geld, voor dit noodlottig
verdoovingsmiddel besteed, aanwendde om
langs den weg van verzekering zyn toe
komst te verhelderen en alzoo een der re
denen van bezorgdheid te doen verdwijnen?
Het staat by ons vast, en we handhaven
die meening, zoolang we niet op onweer
legbare wyze van het tegendeel overtuigd
zyn, dat de alcohol de groote bederver is
van het maatschappelijk welz'yn. De schat-
houding tusschen Nederland en Indiö. Het
ontwerp werd aangenomen met 28 tegen
10 stemmen.
Bovendien werden nog 5 kloirrere wetten
goedgekeurd, waarna de Kkmer tot nadere
bijeenroeping scheidde.
Bij Koninklijk besluit is be
noemd: tot burgemeester der gemeente
Brummen, met gelijktijdige toekenning van
eervol ontslag als burgemeester van Vo-
nondaal, P. De Wijs.
Door Gedeputeerde Staten der
provincie Utrecht is de opening der jacht
bepaald op Donderdag 6 September, mot
uitzondering van de jacht op fazanten
waarvan de opening bepaald is op Maandag
1 October. Do lange jacht mag alleen op
Dinsdag en Vrijdag van elke week worden
uitgeoefend.
Brievengaarders, adsistenten
en geagreöerde klerken der posterijen zullen
voortaau, om te kunnen deelnemen aan het
examen van postambtenaren in den tele
graafdienst, ten minste ééno maand op eigen
verantwoording aan den toesteldienst op een
der lijjkstelegraafkantoren moeten hebben
deelgenomen; voorts behooren zij genoeg
zaam vertrouwd te zijn met de Fransche
taal, om te kunnen voldoen aan de eischen,
ten aanzien dier taal voor adspiranten tele-
graafklerk gestold.
Door de Hollandsche en Rhyn-
spoor-Maatschappijen zijn aan de Regeenng
voorstellen gedaan om, bij wijze van proef,
gedurende de maanden December, Januari
en Februari a. s. op de Zondagen aan het
personeel meer rust te verschaffen, door op
die dagen sommige treinen niet te doen
loopen.
DeRhijnspoorwegmaats o happy
heeft gunstig beschikt op het verzoek van
het gemeentebestuur te Harmelen, om voort
aan den trein, die te 6.50 nam. van Utrecht
i besteed het grondwerk van het naby Hoofd
dorp te bouwen fort, bestaande in ophoo-
ging van het terrein voor het fort, hot aan
leggen van eenen dijk van daar naar Hoofd
en Kruisweg, het graven van een kanaal
langs den dijk en het fortterrein, het plaatsen
van sluizen in de hoofd vaart en van eenen
dam in de Kruisvaart en het maken van
eene brug over de te graven vaart bij de
hoofd vaart. Raming f 72.600. Het aantal in
schrijvers bedroeg 14. De laigste inschrijver
was W. H. Swets te Hardingsveld, voor
f61,888.
Het maken der gebouwen ten
dienste dor Zuid-Hollandsche leerhoeve voor
zuivelbereiding te Oudshoorn, onder beheer
van den architect B. A. Hey, is gegund
aan den minsten inschrijver, den heer
C. P. W. Dessiug to Gouda, voor f41.860.
Bij de Vrjjdag te Grave gehou
den openbare aanbesteding van granen, ten
dienste van de garnizoensbakkerywas de
minste inschrijver H. De Gier te Gorine^m,
en wel voor de roode tarwe f7,10 de Hu,
wegende 80 KG., en voor de witte f7,30
de HL., wegende 78 KG.
De heer P. De Jong, onderwij
zer te Gorinchem, heeft met gunstig gevolg
examen afgelegd als hoofdonderwijzer.
De heer W. O. A. Goedbloed,
onderwijzer te Leerdam, heeft met gunstig
gevolg examen afgelegd in de Fransche taal.
De heer P. W. Van Gelderen
te Gorinchem heeft met goed gevolg examen
afgelegd in de Engelsche taal.
Benoemd totonderwijzeresaan
eene bijzondere school te Bodegraven Mej.
C. A. E. Van Kappelle, te Baarn.
Benoemd tot kweekeling aan
de rijkskweekschool voor onderwijzers te
Nymegen; T. v. d. Heuvel te Bleskensgraaf;
aan die te MaastrichtP. J. Groeneveld te
Sliedrecht. Beiden zijn kweekeling der
eerste klasse van de Sliedreohtscho normaal
school.
Bedankt voor het beroep naar
Montfoort door Ds. W. De Lange te Bruchem.
Aangenomen het beroep haar
de doleerende kerk te Montfoort door den
heer J. Overduijn te Zeist.
♦ALBLASSERWAARD en VIJFHEE-
R EN LAN DEN, 9 Aug. De door de veel
vuldige nattigheid reeds zoo ongunstige
toestand van schier alle gewassen en lan
derijen is door de hevige plasregens yan
11. Zaterdag, maar vooral van Zondag, der
mate verergerd dat hier en daar het vee
uit de weide genomen en de aardappelen
gerooid moesten worden. Ook de boven
don grond staande gewassenniet het
minste de boenen, hebben ontzaglijk ge
leden en zullen, zoo het weder niet zeer
spoedig en blijvend verbetert, weinig of
mets opleveren. Gelukkig was er bijna
voortdurend een flinke molen wind, waar
door steeds water gelost kon worden en
zijn er tha >s teekenen in de natuur waar
te nemen, dat gunstiger weder te wachten
staat.
*AMEIDE, 8 Aug. Het oude hoofd,
dienende tot aanlegplaats van de stoom-
ten, jaarlijks daarvoor weggeworpen, zouden,
indien zij op gepaste wyze besteed werden,
in weinige jaren ontzettend veel kwaad
doen verdwynen, tegen hetwelk, men* hu
bescherming zoekt bij anderen dan bij zich
zei ven.
beide gekomen, wat de betrekking tusschen
beide Mogendheden nog É&ar gespannen
maakt. STATEN
Het *0 treft “Mé bózetnug*wkn M^ssowalï ^‘tïWröütf aén 'hi
aan de Oostkust van Afrika door Italië.
Die bezetting was reeds lang een feit, doch
nu, ton gevolge van een protest van don
Griokschon consul ten aanzien van het recht
van belasting heffen door Italië, het do
vraag geldt of men do bezetting van Mas-
sowah al dan niet erkennen zal, protesteert
Frankrijk. Datzelfde Frankryk, dat Tunis,
waar Italië bijna evenveel nederzettingen
telde als Frankrijk, eveneens onder zijn
protectoraat nam. Frankrijk wordt in zijn
protest ondersteund door Turkije en Grie
kenland, doch gelijk nu reeds gebleken is,
zal Engeland althans geen partij tegen
Italië kiezen en heeft Duitschland Italiö’s
recht bereids erkend. Het is dus moer dan
waarschijnlijk, dut Frankrijk met het mach-
telooze Turkije en Griekenland alleen zal
blijven staan. Groote ongerustheid behoeft
deze nieuwe quaestie dus niet te baren.
Maar zooals ’t gaat geven dorgelijke voe
ten tusschen de grooten allicht aanleiding
tot oneenigheid tusschen de kleinen. Zoo
geschiedde het te Laon in Frankrijk, waar
hot tot eene bloedige botsing kwam tus-
seben Fransche en Ituliaansche werklieden,
die werkzaam waren aan den tunnel bij
Baye, veroorzaakt doordien aan de laatstbe-
doelden het werk werd opgezegd. Met
moeite gelukte het de vechtenden te scheiden.
De werkstaking te Parijs begint zich
verder uit te breiden. Te Amiens hebben
do fabrieksarbeiders een fabriek geplun
derd en verbrand. De gendarmes waren
niet in staat dit te verhinderen en alleen
aan de inmiddels ontboden militaire macht
mocht het gelukken do straten schoon te
vegen.
Te Parijs organiseeren polderwerkers,
kappersbedienden en kellners dagelijks op
stootjes, die der politie handen vol werk
De BouJ»agM»-ve»HMH>iaoh*p^- wan| meer
en meer begint men te gelooven aan
eene financieele politieke operatie maakt
in den laatsten tyd geen beste zaken. Van
zyn eandidatuur in Word heeft de ex.ge-
neraal moeten afzien. Thans hoopt hij nog
op eene plaats als afgevaardigde voor Cha-
rente of Somme, doch Radikalen en Repu
blikeinen hebben beslotqn hem niet te
stemmen, zoodat men zijn slagen onwaar
schijnlijk acht. Edoch, de cerstgenoeinden
zyn wellicht nog te winnen door een woord
van pas, naar aanleiding der werkstakingen
van den laatsten tijd, en naar zulk een
woord zoekt de fameuse Boulanger I
Omtrent het bezoek van den Duitschen
Keizer te Friedrichsruhe meldt men nader,
dat het door zeer belangrijke gesprek
ken is gekenmerkt geweest en mede-
deoiingen gedaan werden, die den Rijks-
kanselier noopten oen langen tijd van vrede
te voorspellen l
Spoodig zal er een onderhoud plaats
hebben tusschen den Huealschen en den
Duitschen Rijkskanselier en in October
zal Keizer Wilhelm, na eene ontmoeting
met Keizer Frans Joseph gehad te heb
ben, ook een bezoek aan den Paus en aan
hot Italiaansche hof brengen. Van de
zijde der H. 8. is dit aangekondigde be
zoek bereids aangenomen.
Voorts zal Koning Oscar van Zweden,
naar men weet peter vau den jongsten
zoon des Keizers, in die hoedanigheid in
do tweede helft dezer maand een bezoek
to Berlijn brengen.
Als gevolg der gehouden en nog te
houden besprekingengelooft men dat nog
dit jaar te Berlijn een congres der Mogend
heden zal worden gehoudenter bespre
king en regeling dor zaken in het Oosten.
De in de Fransche nouveUe Revue door
Mevrouw Adam gepubliceerde JUemori van
Prins Von Bismarck, in zake de indertijd
besproken verloving van Keizer Frederik’s
oudste dochter met den Prins van Batten
berg, wordt door de Norddeutsche AUgemeine
vulsch genoemd, omdat ze onvolledig zou
zijn medegedeeld. Meor instemming zal
het blad waarschijnlijk vinden, wat betreft de
slotsom van zijn betoog, dat Von’ Bis
marcks „schurkenstreek”, zooals de Revue
den maatregel van don Rijkskanselier
noemt, in geheel Duitschland instemming
heeft gevonden.
Te Sevilla (Spanje) is de koepel der
kathedraal iugestort. Dooden of gewon
den zyn er gelukkig niet gevallen, doch
het schoone koor, beroemd door verschil
lende kunstproducten, is geheel vernield.
Nog altijd blijft men hopen, dat de be
kende Engelsche reiziger iSt mley, wiens
dood reeds zoo menigmaal bericht is, nog
in leven is. Do Duitscho reiziger, Luit.
Wissmann, die dezer dagen de gast was
van den Koning van België, meent te kun
nen verzekeren, dat de karavaan van
Stanley niet verloren is en men weldra
van hem hooren zal. De genoemde luite
nant, die ’t laatst aan den Congo ver
toefde om zijn verloren gezondheid te her
stellen, zal weldra do beschrijving zyner
eerste van Loanda naar Zanzibar van
1880—1883 uitgeven.
Wy zijn op verre na de eenigen niet, die
deze dingen onder de aandacht brengen;
beteren dan wij hebben ze jaren lang met
den gloed eener heilige overtuiging, en ge
steund door de gave van het woord, van
de daken gepredikt. Maar dan 'wordt ons
toegeroepenVoor u, die niet de ellende
der armoede kent, die haar althans wel
aanschouwd, nimmer doorleefd hebt, voor
u is dat alles klaar en duidelijk genoeg;
doch voor de arme proletariërs, in onwe
tendheid opgegroeid en steeds in een ruwe
omgeving geplaatst, is die logica onbereik
baar
Alweer dat is maar ten deele waar.
De jeneverslaven zijn niet allen onwetend,
en wanneer zij den moed en de kracht
bezaten, de inspraak van hun eigen verstand
te volgen, zy zouden de boeien afwerpen,
die hen kluisteren. Doch de zinnelijke be
geerte voert het meesterschap over hun wil;
na korter of langer tyd, naarmate het licha-
melyk weerstandsvermogen grooter is, wordt
zij een ziekte, die uiterst moeielijk, zoo niet
onmogelyk te genezen is. Een groot aan
tal van hen, die men met verglaasden blik
en strompelenden tred de kroeg ziet ver
laten, zijn deerniswekkende kranken.
By den stryd tegen alcoholisme, door
welke middelen ook gevoerd, behoort men
deze zijde van het vraagstuk vooral onder
de aandacht te houden.
We herinneren ons, een paar jaar gele
den, geschreven te hebben over de Sal
vation Army”toen we nog onmogelyk
konden vermoeden dat ook hier te lande
in dezelfde richting zou gewerkt worden.
We hadden alleen het oog op de volkomen
toewyding, door de leiders der beweging
aan den dag gelegd, een toewyding die,
werd zy het algemeen heerschende begin
sel, de maatschappy een belangrijke her
vorming zou doen ondergaan wat de mid
delen betreft, waarvan men zich bedient
om »dronkaards en andere zondaren” te
bekeeren, met deze konden wy ons minder
vereenigen. Dat oordeel is niet gunstiger
geworden, sedert wy den arbeid van de
aanvoerders des >heillegers” van meer na-
bij kunnen aanschouwen; het kunstmatig
opwekken van een soort van godsdienst
waanzin heeft niets te maken noch met
zedelyke, noch met verstandelyke verbete
ring; men drijft een kwaad uit met een
ander, misschien nog grooter kwaad; en al
wordt daarmede ook schijnbaar het doel
zeer snel bereikt, aan den duurzamen in
vloed van den arbeid deje reddings-armée
gelooven we niet.
De individueele zoowel als maatschappe
lijke ziekte, die men alcoholisme noemt,
moet door natuurlyke, zy het dan ook zeer
langzaam werkende middelen, worden be
streden. De menschen moeten leeren be-
grypen en gevoelen beide, dat het drank
misbruik hun beste vermogens en krachten
verlamt, hun waarde als mensch vernietigt,
een langzame zelfmoord is; dat het hen mis
dadig maakt ten aanzien van hun naaste be
trekkingen, voor wier welzyn zij verant-
woordelyk zyndat het hun de gelegenheid
ontneemt, mede werkzaam te zyn aan de
verbetering van hun eigen toestand en dien
van anderen. Er zyn vergiften die sneller,
geen is er, dat noodlottiger uitwerking
heeft, dan alcohol; en de staat doet wel
degelijk zyn plicht, als hy met nauwgezet
heid overwogen maatregelen neemt om het
gebruik te beperken en den gebruiker wet-
telyk verantwoordelyk te stellen voor de
schade, die hy de maatschappelyke orde
berokkent.
Voorts zegt de Weener geleerde terecht,
dat met bestrijding van dronkenschap het
groote vraagstuk slechts by het ééne eind
wordt aangevat. Het valt niet te ontken
nen, dat het gevoel van onbehagelykheid,
van misnoegen, van machteloosheid velen
doet haken naar de lydeljjke en te duur
gekochte opwekking van den borrel; maar
1 J prikkel door
worden wegge-
daarvan mogen
BINNENLAND.
N- GENERAAL.
Ftiaar gewoonte, kwam de
Eerste Kamer gedurende één week bijeen,
tor afdoening van de aanhangige wetsont
werpen. Toen we de vorige maal ons over
zicht zouden schrijven, waren nog slechts
zaken van ondergeschikt belang den hamer
des voorzitters gepasseerd; het voornaamste
was voor de vergadering van Zaterdag be
waard, van welke wij natuurlijk geen ver
slag konden geven. We besloten daarom
maar, met het geheel te wachten.
Do samenkomst van Maandag-avond (30
Juli) werd gebezigd voor do mededeeling
der ingekomen stukken en het trekken der
afdoelingon; in die van Dinsdag word ter
kennis van do leden gebracht, dat in de
sectiën waren benoemd tot Voorzitters do
heeren Van Eysinga, Blussó, Fransen van
de Putte en Kappeyne van de Capello, en
tot onder-Voorzitters de heeren Verheyen,
Insinger, Huydecoper van Maarseveen en
Viruly. Woensdag wordou zonder hoofde
lijke stemming een aantal (15) kleinere
wetsontwerpen aangenomen, waaronder do
Onteigeningswet ton behoeve van een spoor
weg van Velsen naar IJmuiden. Donderdag
werd in de afdeelingen vergaderd. Vrijdag
was het gewijzigd Reglement van Orde aan
de orde, dat na korte beraadslaging mot
algemeono stemmen werd aangenomen.
De vergadering van Zaterdag was gewijd
aan de behandeling der navolgende wets*
ontwerpen
1. Goedkeuring der internationale overeen
komst, betreffende den verkoop van sterken
drank op de Noordzee. De Minister van
Buitenlandache Zaken gaf te kennen, dat
het recht van visitatie niét was aangeno
men op grond van ondervonden moeielyk-
heden; de conventie geldt slechts eou proef,
die voor verbetering vatbaar is. Het niet
toetreden van Zweden en Noorwegen werd
ook door d<
inenHjnot
2. Verlenging van den diensttijd der
oudste lichtingen nationale militie. De heer
Van Roijen onderstelde, dat verschil van
meening in den boezem van het Kabinet
over hetgeen de wet tot regeling onzer le
vende strijdkrachten moet bevatten, oorzaak
is van de benoeming eener Staatscommivsie,
en hoopte dat men nu ook voor de doodo
weermiddelen vooreerst geen uitgaven meer
zou doen. De Minister van Oorlog ver
klaarde, dat, zoodra hij het advies der Staats
commissie heeft, spoedig een betere rege
ling onzer strijdkrachten zal kunnen volgen
voor de toegestane werken moeten nog gel
den aangevraagd worden, bijv, voor de Am-
sterdamsche stelling en voor geschut. De
oudsto lichting zou niet langer onder de
wapens gehouden worden dan strikt noodig
is. Do Minister van Marine kon de door
den vorigen spr. gevraagde belofte niet ge
ven er zullen zeker nog uitgaven noodig
zijn om voort te gaan op den ingeslagen
weg. De Minister van Binnenlandsche
Zaken verklaarde, dat bij de Regeering
geen verschil van meening bestaat omtrent
de hoofdpunten der regeling en do hoofd
beginselen der te maken wet. Hot ontwerp
werd aangenomen met 31 tegen 8 stemmen.
3. Verlenging en wijziging van het oc
trooi der Ned. Bank. De heer Van Roijen
keurde de vergrooting van het kapitaal af,
on betreurde vooral de verdeeling der daar
uit voortvloeiende wipsten. De heer Van
der Goes van Dirxland had dezelfde bezwa
ren; hij gelooft dat de geldelijke belangen
van den Staat niet voldoende zijn behartigd.
De heer Prins liet zich in gelykon zin uit.
De heer Van Lier deelde deze bedenkingen,
maar vreesde dut verwerping van deze voor
dracht zou leiden tot oprichting eener Rijks
bank, wat hem minder wenschelijk voor
komt. De heer Wertheim was van oordeel,
dat doOr de vorige sprekers niet genoeg is
gelet op de wederzijdsche belangende Staat
laat iels van zijn eischen vallen, doch er
langt daarvoor voordeelen. Ook zonder oc
trooi zou de Bank haar operatiën kunnen
voortzetten, maar dat ware zeker niet in
het belang van den Staat. De heer Van
Swinderen achtte, dat de Staat juist door
deze wet speculant wordt, wat z. i. afkeu
ring verdient. De heer Voning Meinesz
zou de kapitaalsvergrooting wel ongedaan
willen maken, maar dat kan nu niet, en
daarom (zou hij,, wijl moeielijk binnen twee
maanden eon ander ontwerp te krijgen is,
vóór de wet stemmen. De heer Six bracht
hulde aan het beleid der Bank en wees op
de voordeelen die de Staat door de nieuwe
regeling verkrijgt. De* Minister van Finan
ciën verdedigde in een uitvoerige rede de
voordracht, en deed vooral uitkomen, dat
de kapitaalsvergrooting verband houdt met
de uitbreiding van de operaties der Bank;
het voordeel, dat de Staat daardoor erlangt,
is waarlyk niet te verworpen. De heer
Van de Putte wenschte te vernemen, of de
Bank ook ten bate van Indië rente-uit-
keoring. zou doen van do bij haar belegde
Indische kas-saldo’s, waarop de Min. van
Koloniën antwoordde, dat een vaste bepa
ling omtrent dit punt eerst te pas zou ko
men bij een regeling van de fluanciëele ver-
