NK.
BN,
4'""
1888.
N°. 1005.
Zaterdag 15 September.
SAGE,
et merk
ANDBOUW.
ling
EL8T,
Effecten,
en Zonen.
LL IS Jbz.
t. 1888.
•aat, Wo. 4,
It voor het
E VALK”,
van Landbouw,
45
88.
3 in ber.
rura.
ulden.
r.
Schoonhoven.
20,- p.
25
30
èENDIJK.
•echt
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
L
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Overzicht.
Staatspensioenverzekermg
voor werklieden.
WOBHOffl CHE COÜRABT
i BaUeuiand.
raggave naar keuze
m.
8.
31 2 uur a n des
nd e n Zondag.
5,98
30,15
27,10
«>25
8,85
47,35
Cleveland,
voor I
sten
erdienen. Offerten,
Azn., Amsterdam.
Iding voor eene Zuid-
jschieden vóór of op
F. L. WALDECK
Heeren:
ij, te Looednlnen.
ige.
i> a,
„DE WAAG",
op Effecten voor:
Oü M °f0 ’s jaars;
tot den prolongatie-
rdamsche beursvoor-
29,50 met 29,90
5,90
2,10
26,55
aand.
100,-
100,—
het koopen en ver-
PEN, tegen een pro-
*baar bij
onder
3 boven
de levering van be
ken PALEN, Eiken
ndsche HEIPALEN,
PERKOENPALEN,
CL8, WI88ELHOUT
van hot
lastingen en
a. kan op f2168 ’sji
middel om Boulanger en de zijnen tedwars-
boomen. Waar de ex-genau
oogenblik vertoef*, weet niemand. Eene
dflrgeljjke boaoMidenheid ia zijne gewoonte
niet.
De President Carnot wordt op zijn rond
reis overal met geestdrift ontvangen.
Deze Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven.
Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden f 0,70. Franco per post
i boven de 30
30 */.5
de Amster-
Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote lettors naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Vrijdags-namiddags. Alle binnenlandsche Advertentiën,
voor 3 maal plaatsing opgegevenworden slechts 2 maal
rekening gebracht.
aan den heer H. de Giei
roode tarwe,
en 600 HL.
f 7,66.
Voor de levering van 114 HL.
roode en 300 HL. witte tarwe, ten behoeve
der garnizoensbakkery te Maastricht, was
de m.uste inschryver voor de eerste soort
H. De Gier te Gormchem, voor f7,75 per
door het gehoele rijk 0,80. Men kan zieh abouueeren bij alle I
BoekhandelarenPostdirecteuren en Brievengaarders.
S. W. N. VAN NOQTEN te Schoonhoven,
Oitgfrtn.
in eenigszins gewijzigden vorm men zou
wellicht gestichten zien verrijzen, burger
lijke invaliedenhuizeUkji,.-. aar de oudjes tegen
afstand van hun ’pMsWhKgeeu .'/iderkoman
vonden, en de velen, die men niet kon op
nemen, zouden zich maar op een andere
manier moeten zien te redden.
Als door krachtige, menschlievende samen
werking een andere oplossing aan dit bran
dend vraagstuk kon gegeven worden, zouden
we dit een glorie rekenen voor het vrij
heidminnende Nederhnd.
HL. Voor de witte tarwe waren geene
.uiduouOe monsters iugexuu«,vw
Do luit.-gener. J. Van 8 wie lap,
de held uit de Indische oorlogen, ts,tta een
vrij langdurige ongesteldheid, in don ouder
dom van 81 jaren te ’sGravenhage overleden.
Zijn schitterende militaire loopbaan in
ludië is algemeen bekend en steeds wordt
de moed bewonderd van den grijzen gene
raal, die indertijd zjjn rust iu Nederland
opofferde om het opperbevelhebberschap der
tweede expeditie naar Atjeh op zich te ne
men. De inneming van den Kraton ge
schiedde onder zijn leiding.
Behalve de Koning, was VanSwietende
eenige, die het Grootkruis der Willemsorde
droeg.
Te Kralingen werd Zondag
morgen de nieuwe leeraar der Ned. Herv.
gemeente, Ds. II. Van Selms, uit Leerdam
derwaarts gekomen, in zijn ambt bevestigd
door Ds. Crousazmet een leerrede naar
aanleiding van Joh. XII :21c. Des avonds
deed Ds. Van Selms zijn intrede met een
rode naar aanleiding van Hand. VIII: 35.
CAPELLE a/d IJ8EL, 12 Sept. Zondag
9 September was het juist 50 jaar geleden
dat Ds. L. Doedes alhier, als predikant
werd ingeleid in zijne eerste gemeente,
Moercapelle. Na een verblijf van bijna zea
jaren, wisselde hij die gemeente met zijne
tegenwoordige standplaats Capelle. De ju
bilaris, hoog geacht om zijne degelijke
kennis, helder hoofd en echt christelijken
zin, was gedurende eene reeks van jaren
lid van het provinciaal kerkbestuur van
Zuid-Holland, waarvan hij nog op dit oogen
blik voorzitter is.
gGOUDRLAAN, 12 Sept. In de op 26
Sept. e. k. alhier te houden vereenigde ver
gadering van het bestuur van hot water
schap „de Overwaard” zullen o. a. worden
behandeld do navolgende onderwerpen
Onderzoek der geloofsbrieven van den be
noemden heemraad J. Kloek en bij goed
keuring dier stukken installatie van dat lid.
Vaststelling dor lijsten van stemgerechtigde
ingelanden. Vaststelling van het door het
dagehjksch bestuur ingezonden ontwerp van
wijziging der keur betreffende de wateront-
lastende en waterkeerende werken, benevens
het peilmalen in den hoogen en lagen boe
zem van het waterschap „de Overwaard”.
Verslag vau het dagehjksch bestuur omtrent
door derden van het waterschap in bezit
genomen gronden, gelegen nabij de sluis te
Giesendam en voorstellen dienaangaande vap
hot dagelijksch bestuur.
MOLENAARSGRA AF, 11 Sept. Ook al
hier zal eene doleerende kerk worden ge
sticht. Onder leiding van oenen classicalen
oefenaar werd eene conferentie gehouden,
ter bespreking van de reformatie der kerk,
terwijl besloten werd, voortaan in eene
schuur te vergaderen en in het belang der'
doleantie werkzaam te blijven.
♦WILLIGE LANGERAK, 11 Sept. Twee
ingezetenen alhier hadden in dezen zomer
samen eene geit geweid, om met de Schoon-
hovensche kermis ook eens een slachtbeestje
te hebben. De kermis brak aan en het
gemeste kalf, >k wil zeggen de vetgeweide
geit, zou uit de weide gehaald worden, om
ter slachtbank geleid te wordenmaar
o schrik 1 liet boutje, waarvan men misschien
al zoo dikwijls gedroomd had, was spoorloos
verdwenen. Wat nog nooit alhier gebeurd
was, moest nu hebben plaats gehader
moest een slachtbeest uit de weide gestolen
zjjn, en een van de twee eigenaars maakte
zich gereed, om er aangifte van te doen, toen
de verlorene iu eene griend op een minunt
of vijf ufstands van de weideover een
breed water gelegen, teruggevonden werd.
Hoe kon hij daar gekomen zijn Had het
dier instinctmatig het noodlotdat het
wachtte, trachten te ontvluchten? Had men
hier met eeu kermisgrap te doeu Men wist
het niet, maar men lachtte er eeus hartelijk
ommen staakte de moeite vau aangifte
slachtte den kermisbout en peuzelde hem
lekker op, terwijl men het huidje te gelde
maakte en voor de duitjes ervan op do
kermis een slokje kocht, om den schrik van
het hart te spoelen, waarvan men bevangen
was geweest by de ontdekking van den
diefstaldie alleen in de verbeelding
bestoud.
la de zalmsteken alhier zijn in do
laatste twee weken 15 zalmen gevangen,
terwjjl de vlouwvisschers ongeveer eeu 10-tal
zalmen vingen.
Mej. Nijendaal, onderwijzeres alhier,
die als No. 2 voorkwam op de voordracht
van onderwijzeressen te Zaandam, is als
zoodanig aldaar benoemd. Ze heeft dien
tengevolge tegen 1 October a. s. als on
derwijzeres alhier ontslag aangevraagd.
♦WOERDEN, 12 Sopt. De aauvoer op
de kaasmarkt bestond heden uit 125 par
tijen. Men besteedde voor Goudsche kaas
1ste st. f 23 f 27; 2de st. f 19 f22:
Edammer f 26,50; Derby f 24, por 50
kilo’s. Handel traag.
IJ8ELMONDE, 10 Sept. De raad heeft
de gemeente-begrooting voor 1889 vastge
steld in ontvangst op f 19.529,381 en iu
uitgaaf op f 19.529,30,
Bij koninklijk besluit is ber
noemd, met ingang van 28 September, tot
burgemeester van Reeuwijk, F. H. Bulaeus
Brack, secretaris dier gemeente.
- Bij Kon. besluit van 7 dezeris
bepaald, dat de tegenwoordige zitting van
de Staten-Generaal zal worden gesloten op
Zaterdag 15 September e. k., des namid
dags te 3 uren, en wordt de Minister van
Binnenl. Zaken gemachtigd zich op dat
tijdstip te begeven naar do vergadering der
Staten-Generaal, ten einde in eene ver
eenigde vergadering der Kamers do zitting
in naain des Konings te sluiten.
Een koninklijk besluit van den
lOden September, bepaalt:
De gewone zitting van de Staten-Gene
raal wordt op Dinsdag 18 September 1888,
des namiddags te één uur, in eene ver
eenigde vergadering der beide Kamers ge
opend door eeno commissie van Onzentwege,
waartoe worden benoemd Onze Ministers,
hoofden van ininisterieele departementen.
Het bedrag der percentsge
wijze belooniug van het ontvangkantoor
der directe belastingen en accijnzen te Gouda
kan op f4113 worden gesteld, terwijl daar
aan vermoedelijk eene vergoeding van f 2300
’sjaars voor bureaukosten zal worden toe
gekend.
Dit kantoor wordt dus gerangschikt in
de tweede klasse.
Het bedrag der percentsge
wijze belooning van hot ontvangkantoor
der directe belastingen en accjjnzen te
Vreeswijk c. a. kan op f2168 's jaars wor
den gesteld. Krachtens art. 23 van het
koninklijk besluit van 20 Mei 1869 no. 30
en art. 3 van dat van 3 November 1887
no. 29, wordt dit kantoor dus gerangschikt
in de zesde klasse.
Bij de op Woensdag 12 Sept,
te 8tolwijkersluis gehouden aanbesteding
van de restauratie der afgedamde schutsluis
enz. waren laagste inschrijvers: le perc.,
Hartman en Kusvelder, te Stavoren, f 17843
2o pore. W. Prujjt, te Lekkerkerk, f3535;
3e perc. 8. v. d. Oover, te Berg-Ambacht,
f3640; 4e perc. dezelfde f7350; 6e perc.
dezelfde, f3670; 7e perc., J. de Bruin, te
Gouda, f510; 8e perc. J. de Jong Sr., te
Ammerstol, f 378; 9e perc., L. Brouwer, te
Gouda, f450; 10 perc., dezelfde, f583; 11e
perc., J. Trouwborst, te Oudeikerk a/d IJsel,
f 399; 12e perc. L. Brouwer, f1250; 13e
perc. dezelfde, f850; 14e perc. H. Zaanen Cz.,
te Ammerstolf 644. Gezamenlijk bedrag
f41102.
Aan het gebouw van hetde-
partement vau waterstaat, handel en nijver
heid te 's Hage werd Woensdag o. a. aan-
besteed
Het verrichten van bagger werk in de ri
vier de Waal, onder Waardenburg en Zalt-
Bommel, tusschen de kilometerraaien 73 en
75 dor herziene rivierkaart; minste inschrij
ver de heer T. Volker te Dordrecht, voor
10,‘j cent per kub. Meter.
Hot voortzelten der voorzieningen aan den
linkeroever der Nieuwe Merwede, tusschen
de kilometerrauieu 117 en 120, onder de
gemeenten Made en Drimmelen en Zwaluwe
minste inschrijver de heer L. A. VanHaaften
te Siiedrecht, voor f 9288.
Aan het gebouw van het pro
vinciaal bestuur van Zuid-Holland is Maan
dag aanbesteed: het onderhouden van de
werken, behoorende tot het jaagpad langs
den Vliet, tusschen Leiden en Delft, iu-
gaande met den dag der goedkeuring vau
de aanbesteding en eindigende den 31 Dec.
1889. Minste inschrijver was de heer J.
Vermeer te llekendorp, voor f2783.
De ophooging van het terrein
voor het Burgerziekenhuisaan het einde
van de Limiaeusstraat te Amsterdam, is aan
genomen door den heer F. W. Dekker te
Siiedrecht, dio de uitvoering heeft opgedra
gen aan de heeren Schram v. d. Berg
te Siiedrecht.
Ten bureele der garnizoens-
bakkerij te Amsterdam is aanbesteed de
levering van 114 HL. roode en 300 HL. witte
tarwe. Minste inschrijver was voor de roode
tarwe II. de Gier te Gorinchem, voor
f 7,75 por HL. Voor de witte tarwe waren
geen voldoende biljetten ingekomen.
De levering van granen voor
de garnizoensbakkery te Utrecht is toege
kend aan den heer H. de Gier, 200 HL.
wegende 79 KG., a f7,60 en
witte tarwe, wegende 76 KG.,
Als we nu het deksel van dien vleesch-
pot even oplichten, dan moeten we zeggen
dat het eigenlijk toch maar een mager
kluifje is wat er in ligt te zieden.
Het wetsontwerp gaat uit van het begin
sel, dat het pensioen wordt uitbetaald door
den werkman zelf, door den werkgever, en
door den staat, elk voor een derde. Ver
plichte deelnemers zyn alle weiklieden, alle
geëmployeerden by den handel die minder
dan 1200 gulden inkomen per jaar hebben,
en alle varenslieden. Le contributie zoowel
als het pensioen zyn voor deze drie groe
pen gelijkeen man betaalt per week 10^
pfennige (6.3 cent), een vrouw 2/3 van dat
bedrag, 7 pfennige (4.2 cent). Het jaar wordt
voor deze premie berekend op 47 weken
vrijstelling wordt verleend voor zooveel
weken als men door ziekte of door de ver
vulling van militaire verplichtingen buiten
verdienste is. Met het 16de levensjaar vangt
de gedwongen pensioensbijdrage aande
werkgever heeft de bevoegdheid, de premie
op het weekloon in te houden. Een zelfde
bedrag, als door hem aan premiën wordt
ontvangen, voegt hij er bij. De staat stort
zijn bijdrage niet in een afzonderlijke pen
sioenkas, maar betaalt eenvoudig aan recht
hebbenden de bij de wet verzekerde pen
sioenen uit.
Deze bedragen, en het is hierom dat
we van magerheid spraken, onder gewone
omstandigheden en aan vangende op zeventig-
jarigen leeftijd, 72 gulden voor een man,
48 gulden voor een vrouw. Men moet dan
minstens 30 jaren hebben gecontribueerd.
Niemand kan zeggen, of deze sommen
zoo ruim zyn berekend als met de statis
tieken is te verantwoorden, eenvoudig om
dat deze ontbreken. In de toelichting wordt
gezegd, dat het staats-derdedeel, met inbe
grip wan de invaliditeitspensioenen, waar
over aanstonds nader, 30 millioen gulden
per jaar zal bedragen, z ker geen geringe
som, zelfs voor het groote Duitsche Rijk,
en het zal wel de onmogelijkheid zijn, om
de wekelijksche stortingen van werklieden
zoowel als van werkgevers tot een hijoger
cyfer op te voeren, die den Rijkswetgever
belet heeft verder te gaan. Het pensioen
kan dan ook niet anders worden beschouwd
dan als een kleine tegemoetkoming in de
allereerste behoeften. Wel wordt gesproken
van het uitzicht, dat de bejaarde lieden
zich zullen gaan vestigen in die deelen des
lands, waar men heel goedkoop kan leven,
maar wij gelooven, dat men zulks gerust
als een hersenschim mag beschouwen.
Men verbeelde zich menschen, die na tot
hun zeventigste jaar gearbeid te hebben,
dan nog hun tabernakelen opbreken, om
niet totaal van honger om te komen I
De bepalingen omtrent het invaliditeits
pensioen zijn gunstiger. Het begint op eiken
leeftijd, waarop men kan aantoonen, buiten
machte te zijn tot waarneming van zyn
beroepsbezigheden, of andere werkzaam
heden te verrichten, die een inkomen
waarborgen minstens gelijkstaande met het
pensioensbedrag. Als regel is aangenomen,
dat men dan vijf jaar moet hebben ge
contribueerd, ofschoon ook op gronden van
billijkheid van deze voorwaarde kan worden
afgeweken. Gewoonlijk wordt minstens het
zelfde bedrag uitgekeerd als hierboven is
vernield, maar hei kan onder bijzondere
omstandigheden opgevoerd worden tot f 150
voor mannen, tot f 100 voor vrouwen.
Over het beheer kunnen we kort zijn,
omdat het tot de vraag naar het min of
meer navolgenswaardige voor andere landen
weinig afdoet. De inning der bijdragen,
door tusschenkomst van de werkgevers, is
opgedragen aan de verschillende landelijke
regeeringen, aan wie het vrijstaat zulks
naar de gemeenten of in grootere of kleinere
kringen te doen. De patroon koopt voor
het bedrag van den werkman en van zich
zelf pensioenzegels, die Ipj opplakt in een
boekje, hetwelk den werkman wordt ter
hand gesteld. Het is juist deze bepaling,
die bij de arbeiders den meesten aanstoot
vindtzy vreezen namelyk, dat de werk
gevers door middel van geheime teekens
in dat boekje tegelyk inlichtingen zullen
geven aan anderen, ten opzichte van den
werkman, en die hem bij het veranderen
van patroon weleens moeielykheden zouden
kunnen baren, een vermomd livrettenstel-
sel, waarmede zy volstrekt niet gediend zijn.
Tot de hoofdzaak terugkeerende, meenen
we te mogen verwachten, dal dit onder
werp ten onzent ook belangstelling zal
wekkenmaar tevens zal het teleurstelling
baren bij hen die geloofden, dat met het
vaststellen van staatshulp in deze het
laatste woord zou zyn gesproken. Zelfs al
kon men een regeling, als voor het Duit
sche Rijk is voorge-teld, aannemelyk achten
met een beroep op hel spreekwoord van
het halve ei, dan nog zou er van particu
liere zijde heel wat gedaan moeten worden,
om aan den ouden of gebrekkigen werk
man een voldoend levensonderhoud te ver
zekeren. Doch wij vreezen zeer dat de
werkgevers, eenmaal aan een wetlelijke
verplichting onderworpen, zich vrij algemeen
ook daartoe zouden bepalen, terwijl menig
een, buiten de industriëele wereld staande,
geneigd zou zijn, zich door zijn bijdrage
in de lyksbelastingen van verdere offers
ontheven zou achten. Ons ideaal reikt verder:
de oprichting van de pensioen-vereeniging
en van den werkgeversbond zyn van dat
ideaal de uitdrukking. Misschien bewande
len wij, die richting kiezende, een langeren
weg, de vraag evenwel, of het niet een
betere is, verdient zeer ernstige overweging.
By een inrichting als de Duitsche, zou het
eind van de geschiedenis hier te lande zyn,
dat de particuliere liefdadigheid zich rnet
de zaak moest, blyven bemoeien, zy het ook
De tegenwoordige President der Veree
nigde Staten van A.-Amerika, Cleveland,
stelt zich op nieuw candidaat voor het
Presidentschapwaarin het volgend jaar
moet worden voorzien. Blijkens zijnen brief
aan de kiezers, acht hij eene nieuwe ver
mindering van de tegenwoordige rechten
wenschelijk en ook mogelijk met het oog
op de belangen der schatkist, terwijl hij
daarnevens een maatregel zou wenschen, om
den Amerikaanschen werkman te bescher
men tegen den vreemden, die, tegen lager
loon werkende, aan eeratgenoeinden nadeel
toebrengt. Dit doel acht hij te bereiken,
door eene wet tot beperking dor immigratie.
Hij besluit zijn brief mot de verzekering,
dat hij geenszins bedoelt een kruistocht
voor te staan tegen het vrijhandelstelsel,
doch alleen bescherming van den Ameri
kaanschen arbeid op het oog heeft, om een
einde te maken aan een staat van zaken,
die het geheele land tot schade is.
Tusschen Amerika en Canada is het thans
zoo ver gekomen, dat het Huis van Afge
vaardigden den President gemachtigd heeft,
om maatregelen van weerwraak tegenover
Canada te nemen. Die maatregelen gelden
vooral de onlangs plaats gehad hebbende
vyandelijkheden tegen Amerikaansche zalm-
visschers. Bjj do beraadslagingen over dit
onderwerp wer/feu my*vijandige uitdruk
kingen tegen Engeland gebezigd, dat,
zooals men weet, souveroiniteitsrechten
op Canada heeft. Of Engeland die in
deze zal laten geldenin dien zin dat
het de bedreiging van Amorikaansche
zijde als aan zich gericht zal beschou
wen en dan handelend optredenis de
waag. Doet Engeland het niet, doch laat
het de zaak geheel aan het Canadische
bestuur over, dan zal dit wellicht den tijd
verhaasten, waarop Canada zich bewust zal
worden, het t -ezicht van Engeland niet
meer noodig te hebben. Zoo althans oor
deelt de Standard.
De Engolscho regooring hooft een charter
verleend aan eene Engelsche maatschappij,
die zich ten dool stelt den handel met Oost-
Afrika te verlevendigen. De maatschappij
heeft bereids verdragen gesloten met den
Sultan van Zanzibar en andere stamhoofden.
Dit heeft eenigszins de ijverzucht opgewekt
van Duitschland, dat daar ook vasten voet
wil verkrijgen, doch wier Duitsch-Afrikaan-
8che maatschappij daar mot veel moeielijk-
heden te kampen heeft. Zoo zelfs, dat een
Duitsch oorlogsschip tusschenbeide is moeten
komen om do inlanders te tuchtigen. Dit
en het verschijnen van een Engelsch oorlogs
schip, om de belangen der Britsche onder
danen te beschormen, heeft geen al te
gunstigen indruk gemaakt op den Sultan,
die zoodoende al heel weinig baas zou blij
ven in zijn eigen land. De inlanders ver
klaarden allo blanken als hunne vijanden
te beschouwen.
Het vertrek van den Duitschen Keizer
naar Italië is thans op 19 October bepaald.
O. a. zullen ook eenige dagen te Napels
worden doorgobracht, van waar een uit
stapje zal worden ondernomen naar Pompeiï
en den Vesuvius.
Te oordeelen naar de toebereidselen, te
Rome en Napels gemaakt, wordt een tweede
Afrikaansche expeditie door de regeering
beraamd, van veel grooter afmetingen dan
de vorige. Vooraf zal echter nog eene ern
stige poging iu ’t werk worden gesteld om
den vrede tot stand te brengen.
Uit Bulgarije geen ander nieuws, dan dat
het .rustig is en blyft. Zoo rustig zelfs, dat
er aan kan gedacht worden een nationalen
schouwburg te bouwen.
Rusland zou, zoo beweert men, nog altijd
er op blijven aandringon dat Turkije den
troon van Bulgarije vacant verklaarde, ter
wijl Oostenrijk daarentegen op handhaving
van Vorst Ferdinand zou aandringen, doch
er valt niet veel staat te maken op derge
lijke geruchten. Bovendien laat zich met
zulk een ernstig verschil van inzichten be
lang moeilijk rijmen, dat de Oostenrijkscho
Keizer op den geboortedag van Czaar
Alexander van Rusland op de Weener Hof-
burg een feestmaal gaf en officieel een dronk
op zij «Paneel uitbracht.
Spanje en Egypte worden woder geteis
terd door zware overstroomingen.
Aan de Frunsche regeering wordt hot
voornemen toegedicht om by de wederope
ning van de Kamerzittingen een ontwerp
tot wijziging der Grondwet in te dienen,
de strekking hebbende de rechten van den
Senaat eenigszins te beperken. Bevestigt
zich dat bericht, dan is daf eeu uitstekend
Ah eerlang de Duitsche Ryksdag weder
bijeenkomt, zal hij zich hebben bezig te
houden met een ontwerp betreffende de
verplichte verzekeiing van pensioen aan
werklieden, die wegens ouderdom of inva
liditeit niet meer bij machte zyn, in eigen
onderhoud te voorzien.
Gelijk bekend is, zyn er in de heden-
daagsche arbeidersbeweging, waarvan het
doel is verbetering van den stoffelijken toe
stand van de klasse der werklieden, twee
stroomingen waar te nemen. De eene loopt
in de bedding van het >selfhelp,” Enge
land staat aan de spits. Daar zyn de vak
verenigingen ster k georganiseerd, en oefenen
een niet ie miskennen invloed uit op de
économische verhoudingen. Indien men zich
daar tot de Regeering wendt, dan is het
om wettelijke voorschriften te vragen die
de onbelemmerde beschikking over werk
krachten binnen zekere grenzen terug
moeten bYengen of de voorwaarden regelen
onder welke van die krachten gebruik mag
worden gemaaktdus beperking van arbeids
duur, regeling van kinderarbeid, waarbor
ging van Zondagsrust, verbod van vrouwen
en kinderarbeid gedurende de nachtelijke
uren, ook toezicht op fabrieken en werk
plaatsen wat de belangen van gezondheid
en veiligheid betreft, en in het algemeen
alles wat het behoud van het arbeidsver
mogen kan bevorderen. Doch voor de finan-
ciëele belangen klopt men liefst niet aan
by den Staat, met een officiëelen loonstan-
daard, waarvan men elders hoort gewagen,
zijn de Britsche werklieden weinig inge-
nortien, en insgelijks geven zy er de voor
keur aan, de moeielyke pensioensquaestie
zelfstandig tot een oplossing te brengen.
De andere strooming, en deze is het,
die in Duitschland de overhand heeft, is
meer op staatshulp gericht. Een sterk aan
eengesloten orgapisatie der vakverenigingen
is niet in overeenstemming rnet den poli-
tieken geest, die in een toenemende cen
tralisatie van gezag den hechtsten steun
zoekt voor de nationale eenheid. Vandaar
dat men ook wel soortgelyke wettelyke
voorzieningen, als in Engeland verlangd
worden of reeds tot stand werden gebracht,
wenschelijk acht, maar bovendien den staat j
zoo ver inogelyk wil doen gaan in de zorg
voor de geldelijke belangen der werklieden.
Wel heeft men een oog voor het recht- i
streeksch gevolg, uit die uitbreiding van
staatsbemoeiing voortvloeiende, namelijk
versterking van de staatsvoogdy-, en het
ontbreekt ook niet aan stemmen, die daar-
tegen waarschuwen, doch de groote meer
derheid acht dat een geringer kwaad dan
een onthouding, die dringende nooden on
bestreden zou moeten laten, terwijl de
machlhebbenden het beginsel der staatsin
menging op den vooi grond plaatsen als een
welkom middel, om een niet gewenschte
samenwerking der belanghebbenden tegen
te houden.
By ons hinkt men in dat opzicht op twee
gedachten, of liever, beide stelsels hebben
hun aanhangers. Daarover is men het vrij
wel eens, dat de eerste bescheiden stappen,
op den weg van staatszorg voor de werk
lieden gedaan, noodwendig door andere ge
volgd dienen te worden; dat verdere uit
sluiting van kinderen, dat meerdere ver
zekering van het recht op Zondagsrust, dat
contiéle op de inrichting van werkplaatsen
niet slechts in overweging behoorden te zijn
genomen, maar reeds lang tot uitvoering
moesten zyn gebracht. Doch wat het punt
van staats-pensioneering aangaat, van ver
schillende zijden zyn pogingen aangewend,
om deze te ontgaan, door aan het vraag
stuk een oplossing le geven, die directe
hulp van staatswege uitsluit. Over het
algemeen bestaat meer sympathie voor de
Engelsche dan voor de Duitsche opvatting
van maatschpppelyke quaestiën, en het valt
niet te ontkennen, dat gene ook meer over
eenkomt met onzen landaarddan deze.
Alleen ontbreekt het maar al te veel aan
de noodige geestkracht, en laat ons er bij
voegen, aan de noodige tucht, om in flinke
aansluiting, met opoffering van persoonlyke
wenschen en belangen, te y veren voor dat
gene wal in broederlijke samenwerking kan
verkregen worden. En het zijn meerendeelq
zy, die de macht der vereeniging niet bij
ervaring kennen, door wie verlar gende
blikken worden gericht naar de Duitsche
vleeschpotlen, in plaats van zich te wagen
aan de woestynreize, aan welker einde het
beloofde land zich ontsluit.