fc
rf
d<
d
1
i
Ki1
1889.
N°. 1023.
Zaterdag 19 Januari.
i
IEDDEH
i Zonen.
I
lif
4 834
LeStolwijk.
OUCI,
Sigaar, bij,
IER ÜIJL,
STRAAT,
9NH0VEN.
I
en Utrecht.
I
i
u
xt
4
EDDENj
Weekblad voor Zuid-Holland
i I 9.
BUITEN LAN U
BINNENLAND.
RING
17 JaAuari,
i uraA
BAL.
et merk
I
de
S. W. N. VAN
16{
15
Kamer het nieuw» sitting
prees aan een geest en
jnder
boven
I
REN- en
ENWINKEL.
outen.
214,
OHINCHEM.
--
Nieuwe wegen?
>De tyden veranderen, ®nj»| met hen.”
hit niet tegen.6 En niet slechts openbaart
ztóh die J
ke behoefte^, niet
11»
ogenaamt
gt nauW,
gs recht.
mals die heeren
Hg Indisch vraag-
■jaar lijk niet, om
5Over te halen,
^'H^iUiUóen”
i i.rnaar eenvoudig
lichten, opdat
..jnnen bepalen.
jen met gezond
hun oordeel
en niet in de
Kamers niet
het woord v<
stuk, dan i
elkander tot
gelyk men i
een hop'lom
om de niet -
zij daarnaar hun stem
verstand af te vaardigen Jiïjp
des onderscheids raadpleg^'ei
eerste plaats naar hel maatsiokje van den
JW,
»rdt ingestaan.
n f 16
beste die men er*
wen prijs koopt
op het hoekje
line daar tegen*
endepót van de
O A,
DE WAAG'\
Effecten voor:
h 4 jaars;
t dea prolongatie-
imsche beursvoor-
SCHOONHOVENSCHE COURANT
^ooten te Schoonhoven,
iitgeverti l
Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Vrydags-namiddags. Alle binnenlandsohe Ad verten tiën,
voor 9 maal plaatsing opgegeven, worden slechts 2 maal in
1 rekening gebracht.
t koopen en ver-
IN, tegen een pro-
>oven de SO’/,:
80
de Amater-
vqrwerpen
te keeien
„at men, vanw
indere richting
ip, ïöo vaalö
hetwelk de
•ooting aani
•Ugenwop/digind
-» een feit wsérover we
leugen, wenschen wy thpns,
c:
pmerkingen over dit ondenMerp ii
der kerk ter hand te nemen, had geweigerd
daartoe mede te werken.
§GOUDRIAAN, 17 Jan. Aan het hulp
kantoor alhier zijn in 1888 aangekomen:
brieven. Postwissels gedeponeerd 142 tot
een bedrag van f 1322,60, uitbetaald 36,
bedrag f213,65}, 100 inlagen postspaarbank
tot een bedrag van f 1143,57; uitgegeven
boekjes 12; terugbetaald 8 tot een bedrag
van f496.
KRALINGEN, 14 Jan. Het afgeloopen
jaar heeft zich alhier, in vergelijking met
de vorige jaren, in betrekking tot de voor
komende gevallen van besmettelijke ziekten,
gunstig onderscheiden. Er kwamen voor
40 gevallen van mazelen, 4 van roodvonk,
2 van typhus en 4 van kwaadaardige keel
ontsteking.
KRALINGSCHE VEER, 14 Jan. Za
terdag werd van de werf van A. Kalkman
Zn. met goed gevolg te water gelaten een
yzeren kraaksohip, groot pl. m. 70 last, ge
bouwd voor rekening van den heer Zydeveldt
te Rotterdam. Omniddellijk daarna werd de
kiel gelegd voor een yzeren lichtorschip,
groot pl. m. 120 last, voor rekening van
den heer G. Baars te Rotterdam.
•LEK8MOND, 15 Jan. Ook in deze
gemeente zijn in den laatstee tijd ernstige
en zeer gegronde klachten gerezen tegen de
steeds meer en meer toenemende bedelarij.
Dientengevolge is jl. Donderdag op uit-
noodiging van den burgemeester eene ver
gadering gehouden, die door meer dan 80
hoofden van huisgezinnen is bygewoond.
De burgemeester toonde aan dat het aan
tal wekelijks terugkeerende bedelaars zóó
groot is geworden, d«t bij eene zeer ma
tige berekening men veilig kan aannemen
dat minstens f3000 ’sjaars, aan vreemde
lingen wordt verstrekt, waarmede men in
verreweg de meeste gevallen geen weldaad
bewyst, maar waardoor men luiheid, zede
loosheid en allerlei misbruiken, maar vooral
ook ’t misbruik van sterken drank, op
milde wijze krachtig in de hand werkt.
De Burgemeester stelde vooraan geen
enkelen vreemdeling iets meer te geven en
van de zoogenaamde kooplieden in papier,
lucifers enz. eenvoudig niets meer te koo
pen, waardoor de bedelary en landlooperg
van zelve zoude worden beteugeld.
Algemeen was men er zeer voor en
nadat nog enkele vragen waren -beant
woord en bezwaren uit den weggeruimd,
werd eene inschryving geopend, waartoe
zich meer dan 70 ingezetenen bereid toonden
en welk getal dezer dagen tot 132 is aan-
gegroeid. De alzoo verkregen vry belang
rijke som zal men besteden om daaruit
4 a 5 ingezetenen te bezoldigen die als
assistent-veld wachters tot wering der bede
lary en ter bescherming vooral van de
geïsoleerd wonende inwoners zullen dienst*
doen. Het resteerende bedrag zal gestort
worden in de kas van het Algemeen Arm
bestuur.
Reeds zyn door den Burgemeester 4 per
sonen als assisteut-veldwachters ter benoe
ming aan den heer Commissaris dea Ko-
nings voorgedragentot welke aanstelling
Zyne Excellentie zich reeds welwillend be
reid moet hebben verklaard.
Moge dit voorbeeld elders worden nage
volgd en iedere gemeente zich beyvereu
om flink zijne eigene armen te onder
steunen.
•NIEUWPOORT, 16 Jan. Ter vervan
ging van den heer Daniël Baron, die ont
slag had genomen, is tot kerk^gogd der
Herv. gem. gekozen fie heer J. Gelderblom Sr.
De heer T. Schippers heeft voor zijne
betrekking van notabel bedankt.
•SLIKKERVEER, 15 Jan. Dezer dagen
had alhier een treurig ongeluk plaats. Een
13-jarige knaap, P. M geheeten, en werk
zaam aan het établissement van den heer
P. Smit Jr. alhier, had het ongeluk te dicht
by de boormachine te komen, die hem by'
den arm greep en rondsleurde. Spoedig
bleef de machine stilstaan, en werd de on
gelukkige jongen uit zyn deeruiswaardigeu
toestaud verlost. Helaas, zyn bovenarm was
op verscheidene plaatsen gebroken. De
heeren Thorn Leeson en Wagt^ndonk, ge-
neesheeren te IJselmonde, verleenden de eer
ste geneeskundige hulp. Indien de jongeling
herstelt, zal hij ’t gebruik van diea arm
levenslang moeten missen.
•WOERDEN, 16 Jan. Maandag-avond
hield de heer A. H. W. Seyffard, lid der
2de Kamer, in eene openbare vergadering
van „het Nut” sluier, eeno voordracht over
onze volksweerbaarheid. Op boeiende wyze
zette spreker zyne denkbeelden daaromtrent
uiteen, terwijl de slotsom zijner rede was
dat ons land zeer goed verdedigbaar is.
Een hoofdvereischte daarbij was echter z. i.
oefening in vredestyd, opdat men in oor
logstijd niet onbeslagen ten ijs koine. Spre
ker oordeelde ook dat de plaatsvervanging
moest worden afgeschaft.
ZEVENHUIZEN, 15 Jan. In de school-
spaarbank verbonden aau de school no, 1
alhier, werd in het afgeloopen jaar door 124
personen f 191)5,04 ingelegd; terugbetaald
werd f 1350,77.
Deze Courant wordt des Zaterdag - morgens uitgegeven.
Prjjsvoor Schoonhoven per drie maanden f 0,70. Franco per post
door het geheele rijk 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
CHTEN.
pC. 11 Jan.
.2} 761
904
100|
102H
102
1014
99|
1014
974
874
^ring is. &f,i
voeren overewi
dok) zy dit
it nurj zienswijzqo
oze poging zywi^rn
deskundigen if
hi -t-r» kan
Men zorge dus Vooiil, liman»!
verstand af te vaardigenJilf
des onderscheids raadpleg^ip
g?l maatstokje t
dirigent op het party-orkm kjjken.
Overzicht
Er scheelt nog veel pap, dat er kans
zou bestaan de woorddn bewaarheid te
zieq, waarmede da President der Fransche
4 linleidde. Hjj
r._orf politiek van
verzoening en toenadering/ thans dubbel
noodsakeijjk by de nadering van het ope
nen der groote tentoonstelling. Ook die
redevoering zal in alle gemeenten van het
land worden aangeplakt, een maatregel die
mode schijnt te gorden id Frankrijk en
dan weinig meer te beteel^nen heeft.
Boulanger, die zich alleen nu en dan even
in d« Kamer laat zien, do<|h zonder deel te
nemen aan hare werkzaamhedenwacht
blijkbaar den uitslag der verkiezing te
Parys af, om zich te doen gelden. Behalve
de generaal en de radicaal Jacques, is
nog een derde, Boule, als candidaat
opgetreden, en fare het niet zulk eene
ernstige zaak, dan sou men de wyze, waarop
die drie staatsmannen elkander uitschelden,
vermakelyk kunnen noemen. Ook de Mi
nister-President Floquet bezit niet diezelf-
beheersching, zoo noodig in een Staatsman,
houder van de teugels ran het bewind.
By na was hij opnieuw in een tweegevecht
gewikkeld met een Boulangistisch afge
vaardigde, Lauer, die hem in de couloirt
der Kamer h prendre wam.
Het geraar voor het in staat van fail
lissement verklaren der Panama-Maat-
achappy is afgewend, door de aanneming
van een wet tot wijziging der faillissemen
ten door den Senaat.
In üultacblaad houdt alles zich bezig
met de thans afgeloopen zaak Geffkens en
de koloniale politiek. De verloving van
Prinses Alice van Hessen met den Russi-
schen Kroonprins, officieus tegengesproken,
maar daarom nog niet gelogenstraft, wordt
er door op den achtergrond geschoven.
Vrygesproken door het Reichsgericht, gaf
de rugcoring de bcoordeeling dor handel
wijze "van Dr. Geffkens de openbaar-
maker van Keizer Frederik’s dagboek
over aan de natie, door den iuhoud van
het geding, met uitsondering van eenige
toêre punten, te publieoeren. En erkend
moet worden, dat met die kennis van aan
leiding en bijzonderheden, de persoonlijk
heid van den Doctor in geen gunstig dag
licht treedt.
Een verzoek om openbaarmaking van het
dagboek is nooit van Keizer Frederik uit
gegaan en was dus eene onbescheidenheid
en eene onvoorzichtige daad. Vooral op
dit laatste wordt gewezen, daarby in ’t licht
gesteld, hoe die onthullingen ook thans nog
schade konden doen aan de goede verstand
houding met de Zuid-duitsche regeering en
aan de goede betrekkingen met het buiten
land. Zelfs bleek dat de uitgevet van den
Rundschau, die het dagboek publiceerde,
nog enkele gedeelten schrapte tegen den
zin van Dr. G. Wat voorts mede ten ge
volge van het geding aan 't licht kwam, is
dat Dr. G. zeer intiem met den overleden
Keizer omging, zelfs zoo, dat hij reeds in
1885, toen Keizer Wilhelm te Ems ernstig
ongesteld werd, de proclamatie's voor Kei
zer Frederik opsteluel
En de koloniale politiek werd, tegen den
zin van Von Bismarck, die zelf in de ver
gadering was verschenen, door Richter en
Bamberger in den Kyksdag ter sprake ge
bracht bij de behandeling der begrooting
voor Buitenlandsche Zaken. Het gebeurde
aan de Oostkust van Afrika en de kolbni-
satie-plannen aau de Zuid-Westkust werden
aan eene bytende kritiek onderworpen, zoo
zelfs, dat Von Bismarck protesteerde tegen
het gevaar dat zoodanige bespreking ople
vert voor het oordeel dat in het buitenland
over Duitsohland geveld wordt, en Richter
aansprakelyk stelde voor de gevolgen van
het debat. Ook de pers, die in deze de
staatkunde der Regeenng dorst af te keuren,
werd ernstig getuchtigd.
Een crediet van 2 miliioen mark, ter be-
stryding der kosten van blokkade aan Afri-
ka’s oostkust, zal worden ingediend.
De Pruisische Landdag werd by zyne
heropening verrast met de toezegging eener
inkomstenbelasting, ter vervanging der thans
bestaande klassen-belasting. By de „plech
tige” opening dezer vertegenwoordiging in
de Witte Zaal van het Koninklyk slot, her
baalde de K izer opnieuw en nog stelliger
zyne vredelievende verzekeringen.
Zoo deed ook de Russische Minister van
Financiën by de indiening zyner begruoting
voor 1889, die met oen batig saldo sluit.
Liever dan door eene nieuwe leening weusoht
994
96
98
1014
1014
iis{
106
24 884
1074
4 105
,1854. Ul|
hij door beperking der uitgaven in de vroe
gere tekorten te voorzien en in zijne plannen
ligt mede ^e invoering van een tabaksmo
nopolie.
gekost, is men het thans algemeen eens,
dat het moet geweten warden aan den
slechten toestand van den weg.
De vader van Prins Alexander yon Bat
tenberg moetJ in den laatsten tijd weder
ernstige pogingen aanwenden om eene ver
zoening tu88<ffien den Czaar en den Prins
tot stand te brengen en men gelooft dat
het ditmaal zal gelukken. Wie weet of
deze dan nog niet eens in eere hersteld
wordt; wint, hoe goed het thans ook in
Bulgarije gaat, het is een veeg teeken, dat
de Vorst met de Synode overhpop ligt, die
hem beschuldigt van de Katholieke kerk
boven de nationale te bevoordeelen. En wat
godsdienstige hartstochten vermogen, daar ran
weet onze tjjd mede te spreken!
•- Aan het hulpkantoor der
posterijen te Dalem werden in 1888 gestort
136 postwissels, tot een gezamenlijk bedrag
van f 957,56}, terwijl 28 postwissels, ten
bedrage van f 415,22, zijn uitbetaald.
Naar men verneemt, is Dord-
reebts afgevaardigde ter Tweede Kamer, de
heer Mr. J. B. Van Osenbruggen, ernstig
ongesteld, tengevolge eener longontsteking,
gepaard met hevige koorts.
- In de zitting van Dinsdag der
Arr. Rechtbank te Rotterdam werden o. a.
de volgende personen veroordeeld
J. H. v. V., borstelmaker, wonende te Krim
pen a/d Lek, wegens verwonding van zijn
oomtot eene maand gevangenisstrafG. B
arbeider, wonende te Berg-Ambacht, wegens
diefstal van eene gouden munt, lot 14 dagen
gevangenisstraf.
Hierna stonden o.a. terecht:
De 44-jarige J.P., een Limburger, die in
het logement van Bergen van der Grijp te
Schoonhoven, een medelogé J. Kuiper, met
een mes over het gelaat sneed. Een veront
schuldiging voor deze daad wist beklaagde
slechts aan te voeren in de mededeeling, dat
de mishandelde met het gelaat tegen het
mes geatooten had en daardoor zichzelven ver
wond had. Eisch 6 maanden gevangenisstraf
A. v. d. S., een 20-jarige behanger uit
Gouda, verbrijzelde op 10 Dec. een ruit in
de Stearine Kaarsenfabriek aldaar. In het
gebruik van dertien borrels was volgens be
klaagde de aanleiding tot het feit gelegen.
De officier van justitie, het walgelyk vindende
dat iemand een dergelyke verontschuldiging
te berde bracht, eischte 5 dagen gevange
nisstraf.
In den avond van den 24sten November jl.
verliet J. A. U., 30 jaar, arbeider, wonende
te Zevenhuizen, met eenige andere personen
eene herberg, zich in de richting van zyn
huis begevende. Op den weg, die nogal
donker was, ontving zekere J. B. op eens
opzettelijk met een scherp werktuig bloe
dende wonden aan den rug en hot hoofd en
P. v. M. eenige bloedende wonden aan den
rugen wel van eerstgemeldeu nprsoon, die
zich in hunne onmiddellyke nabylKid bevond.
U. ontkende echter de verwondingen te heb
ben toegebracht. Het O. M. achtte de verwon
ding aan J. B. toegebracht bewezendoch
niet die aau P. v. M toegebracht. Eene veete,
die beklaagde had tegen P. v. M., was aan
leiding tot het voorgevallene, en reeds vroe
ger was beklaagde veroordeeld wegensmis
handeling van dienzelfden persoon. De heer-
schende duisternis moet als oorzaak be
schouwd worden, dat P. v. M. slechte zeer
licht werd verwond.
De vordering strekt tot veroordoeling tot
een jaar gevangenisstraf.
Uitspraak a. s. Dinsdag.
Door Da. I. H. L. Bonman, pre
dikant te Kuilenburg, wordt emeritaat aan
gevraagd.
•AMEIDE, 16 Jan. Sedert de vorige
week is één geval van roodvonk in deze
gemeente voorgekomen in het zelfde gezin
waar zich het eerste geval voordeed. Ge
lukkig heeft de ziekte geen kwaadaardig
karakter.
De wed. v. d. B. alhier is naby hare
woning, door de gladheid der straat, ge
vallen en heeft een beeu gebroken.
Voor de lichting der nationale militie
van dit jaar zyn in deze gemeente ingeschre
ven 12 jongelingen, waaronder, voor zooveel
bekend, 4 met vrysteliing wegens broeder-
dienst of „eenige wettige zoon.”
BOLNES, 14 Jan. Van de werf der
firma Gebr. Pot werd heden met goed ge
volg te water gelaten het stalen Ryusonip,
genaamd Johann Heinrich”, groot circa
6UU last, gebouwd voor rekening van den
heer J. H. Koenigsfeld te Rotterdam. On-
middellyk daarna werd de kiel gelegd voor
een dergelyk Rynsohip, voor rekening van
den heer Louis Wel leerling te Rotterdam.
GIESEN-OUDEKERK, 16 Jan. Alhier
zal eene doleerende kerk worden gesticht.
De kerkeraad dor Herv. gemeoute, die aan
gezocht was om de zoogenaamde reformatie
8’
5
si-Nov. 5
i.-Ang. 5
n.-Jnli. 5
ir.-Oct. 5
8
5
5
f1000. 5
f1000. 5
5
5
5
Op.st. 4}
67/69. 4
5. 4} 94|
0. 4 88A
4 694
4 654
5 102
4 124
.4| 105|
5 101<
.4} 10H
i 6
5
i Z R. 5
lig. 8
eel.
stlOO. 5
5
5
6
00. 5
-aand. 5
6
9
8
3KAMER
KikkJta:
1 ZOEÖER.
et Zang.j
van Jonathas.
bekomen van af
L. MATHUIZEN^
lermvereeniflinjl
JVlESS”. I
)R DE LEDEN
188»in heiLokiud
SR Jr.
ng stelt zich vi
Ja«. dJ r. e-
^h.g6stw“yk.
wordew verstrektvil
r uit te reiken. 4
vaogenu aan ton
toe t» treden Als r
irden virsocht zinh
Ondergeteeken^M. A
Bestuur. JJ’
DHOUDER, Pres.
DAAL, Secret.
Penningm.
de^enr
iien meti
Mlmrners
o„.„ur net toe
zicht des $|iïerlandl9chen Darlements ont
trokken zyra In h^pfdzaak geldt inér^us
een financi^M bezwaar.
Maar w^Jhebben nbg een ander. Het
advies spiedt van «velschillende plaatsen
in IndU|”tykend wwit dus, dat ér zijn
waak n>en gepn gebikt personeel zou
hen vinden yoor zu1» zelfstandig bestudr.
En hoe zoij «het nu’wenlyk zyn, maatre
gelen vast te stellen, (die op de ééne plaats
wèl, op de andere niét van toepassingen?
Er w nog ipeer. 4)e heeren te Batavia
hebben misschiep iffl de eerste plaats aan
de Europeanen gedaq^t, als eventueele leden
der locale besturen. Doch daar zyn ook -r.
Inlanders, en wy meenen, dat aan dez»
vooral invloed zou moeten verleend worden.
Bovendien zyn er ook - de Chineezen' aan
wie men toch zeker niet het vermogen zal
ontzeggen om een contingent te leveren,
bekwaam om zitting en stem te nemén in
eeó besturend collegie. En de belangen
dezer drie verschillende elementen loopen
zóó wyd uiteen, dat botsingen geenszins tot
de onwaarschijnlijkheden bekomen.
Maar nu het begiootingsrecht zelf, de
hoofdquaestie. De spreker in Burgerplicht”
zei o. aMen stelle zich voor, dat in Ne
derland noch gewestely xe, noch gemeentplyke
autonomie bestond, en de begrooting vóór het
geheele land met al zyne provinciën en ge
meenten moest worden vastgesteld te Peters
burg of te New-York! Niet onaardig, doch
met zulke veigelykingen bewyst men niets.
De zaak is eenvoudig deze, dat aan het gou
vernement te Batavia in ruimer mate de
gelegenheid moet worden geopend, om de
hoofdstukken uitgaven en inkomsten in
Indië zelfstandig uit tQ werken, en de
vruchten van eigen initiatief daarin neder
te leggen, zoodat de dryfkracht, die dere-
geermgsmachine in gang houdt, niet op het
plein te 's-Gravenhage maai op net paleis
te Buitenzorg is te vinden. Doch vaststelling
der begrooting, is heel iets and<*rs Dat
bly ve het onvervreemdbaar recht der Neder-
landsche volksvertegenwoordiging, en dat
recht blyve onverkort, om het op gepaste
wyze, en waar noodig, te gebruiken.
Up gepaste wyze. Onzinnig ishet,do >r
allerlei amendementjes var. ondergeschikt
belang wyziging te brengen in hetgeen van
regeenngswege na ernstig overleg wordt
voorgestuld, inzonderheid als die verande
ringen slechts locale zaxen betreffen waarvan
slechts enkelen versland hebben, maar waar-
by dan anderen zich aansluiten eenvoudig
omdat het een lid is van hun party, die het
wijzigingsvoorstel beeft gedaan. Nauwge
zette contróle sluit geen vertrouwen uit;
en als men soms leden van de Staten-Gene-
raal over een kleinigheid uren lang hoort
debatteeren, terwyl een oogenbhk later
dingen van het grootste belang ter nauwer-
nood de aandacht tiekken, dan is men zeer
geneigd weer aan het voorbeeld van de ke
utelen en de muggen te denken. Is evenwel,
met de aanneming of verwerping van een
begrootingspost een beginsel gemoeid, dén
blyve aan de Tweede Kamer altnans het
recht, op die wyze in tegiypen. Deregee-i
ring is aan haar, maar zy is aan de natiej
verantwoordelyk. Waar noodig, anders niet
natuurlijk, is zy verplicht dat recht te doen
gelden. Eenvoudige bekrachtiging van de
Indische Begrooting, en bloc, zou mets be
duiden: het ware slechts een formaliteit,
om degrondwettelyke verantwoordelykheid
van een Minister te dekken, of in het
ernstigste geval een middel, om een regee-
ring te doen vallen van welkede meerderheid
niet gediend iseen stuk speelgoed of een
machine de guerre, naar omstandigheden.
Tot geen van beide zou men dat begroo-
tingsrecht beperkt willen zien.
Doch, er zyn in de Tweede Kamer
een gruot aantal personen, die van Indië
niets weten en niettemin door hun stem
aan de gewichtigste beslissingen meewerken.
Volkomen juist, echter, met welk onder
werp van regeeiingsbeleid is dat niet het
geval Zyn misschien allen, die voor de
Begrooting van Waterstaat stemmen, en
by v. een post voor een siuiswerk goedkeuren
of verwerpen, technische deskundigen?
Dat, by de keuze der caadidaten voor on
derscheiden zetels, met op de belangen van
Indië zou worden gelet, zal niemand durven
beweren, en van daar, dat het getal dus
genaamde Indische specialiteiten in de
i^n
on» op»
we inUden laatsten tyd den staf
brekjen mver het stelsel, volgens I
behani^ing |er Indische begn
is orf
zers M
levenë
?eer
der
eenig^
ten minste zooveel vernomen, »dat er op
verschillende plaatsen in Indië genoeg krach-
ten^voor gewestelyke of gemeentelijke raden
zouden te vinden zyp, mair dat bij de in-j
Stuffing van zulke raden f en by het ..hun’
verleenen van een zelfstandigen werkkring
in^ het algemeen belang? binnen zekere aan
gewezen grenzen, hun obk^een gped deel
der belastingen zou moetén worden ter be-
sdtyikking gesteld, verrnitAide lasten, die op
alie klassen der bevolkilfc drukken, zoo
zwaar zyn, dat aan eenigFbelangrijke ver
meerdering, door het heffeh van plaatsejyke
of gewestdyke belasting^*er voorlieniiig in
plaatse,lykw of gewestelf*'" niai
wel kan vsorikn gedaelf
Dit vra^gpwk, de z<
tralisatie*- qweftiehad
dat van 1|OL begrootid
zulke localOieffingen zóuden aai
4 -’‘Wlerlani*
In K
M bezwkar.
llliphhen
«Wit dus, dat er zijn
»ve tyoen veranoeren, en wy mei riem
Een wyze der oudheid heeft het gezegd,
ort» openbaart
die voortdurende veranderlijkheid,
lig bestendige hier beneden, zon men
zeggen I in de uitwendige dingey,
itgeen men met het oog kan waarnép-
.—•maar vooral ook ten opzichte vajh
Méeningen, die we koesteren omtrent
Igemeene belangen. Vaak gebeurt het
dat men opvattingen, langen tijd be-
gtbM als de hoogste uitdrukking v(an waar-
l;4fli eb rechtvaardigheid, gaat i
<m/lt!ehe6l ot gedeehcljk, terug
tót een vroeger ptandpunL df dat
1 daar uitgaande, eert gans$h ai
l te volgen.A
{gedachte kwam bü| on<>
[den laatsten tyd - den
>ver het
iilandsche volksvert
aragen,5 Wetend -,
Q belangstelling in
|ieirg<^, wenschen wy thpns, zond|
een beslist oordeel uit te spreken,
opmerkingen over dit onderwerp in
overweging te geven, ook naar aanleiding
Van hetgeen daariver onlangs in eeh ver
gadering van de Amkterdamsche ktesver-
eenigmg «Burgerplicht”door Mr.J. E. Henny
is gesproken.
Toen in 1848 een hieuwe Grondvnt de
staatkundige verhoudingen in Nederland op
breedere basis had gevestigd, wenfldoor
de liberale party vry algemeen als eéii der
grootste en meest gewenschte hervorirdngen
sangemeikt, dat voortaan de IndischjH aan
gelegenheden aan het toezicht en de con
tróle der Staten-Generaal onderworpen zou
den worden. Voorheen was dat anders:
de Koning had het opperbestuur, en aan
hem alleen was> de Minister en was de
Gouverneur-Generaal verantwoordelyk, zon
der dat de Kamers er eenigszins in gemoeid
werden. Het ontbrak niet aan klachten,
voornamelyk over de onderdrukking, die
de inlandsche bevolking werd aangedaan,
eu over machtsmisbruik, waaraan hoogere
en lagere ambtenaren, Europeanen zoowel
als inboorlingen, zich schuldig maakten. In
liet vervolg zou dat anders en beter worden
hel waakzaam oog der volksvertegenwoor
diging zou niet slechts gaan over de be
langen van de enkele millioenen onderdanen
des Konings, wonende tusschen Oost Fries
land en de Schelde, maar ook over die der vele
millioenen van allerlei kleur en landaard,
die het prachtig Ryk van Insulmde bevolken.
Heeft de uitkomst aan de verwachting
beantwoord? Heeft het Indisch Regeerings-
reglement, de Grondwet voor onze Koloniën
in Zuid-Oost-Azië, aan billyke êischen in
die mats voldoening geschonken, dat stipte
handhaving van de daarin nedergelegde be
ginselen den écononnschen vooruitgang van
onze Indische bezittingen genoegzaam waar
borgt?
Het antwoord op die vraag is niet met
een paar woorden te geven. Er is met
veel ophef gewezen op de vei bazende schat
ten, ons uit het cultuurstelsel toegevloeid,
datzelfde stelsel, welks trapsgewyze ophef
fing, door hetzelfde Regeenngs-reglement
in uitzicht gesteld, thans nagenoeg een vol
dongen feit is geworden; men sprak daar
over, als gold het eenvoudig een roof, en
als rustte eigenlyk op het Nederlandsche
volk, ter ontlasting van hel nationaal ge
weten, de plicht, dat geld zoo gauw mo-
gelyk terug te geven. Maar wat inmiddels
voor Indië gedaan is, - de schatten van ver-
standelyk kapitaal, van intellectuëele werk
kracht, die we aan de ontwikkeling der
Indische hulpbronnen ten koste hebben ge
legd, dit alles mag toch ook wel in aan
merking kumen als een aequivalent voor
hetgeen vandaar ontvangen werd. In elk
geval, ai blyft er nog veel te hei vormen
over, en al is de liberale party niet in alle
opzichten aan haar beginsel getrouw ge
weest, toch mag gezegd worden dat tal
van misbruiken zyn uit den weg geruimd,
dat lal van verbeteringen zj)n ingevoerd
waaraan de Nedeilandsche volksvertegen
woordiging, door gebruik te maken van
haar begrootingsrecht, krachtig heeft mede
gewerkt.
De groote grief tegen het bestaande stel
sel is, dat de beslissingen niet genomen
worden ter plaatste waar men over de by-
zonderheden kan oordeelen, maar by de
tegenvöeteis, zooals Mr. Henny zei, op
grooten afstand, en voor een deel door per
sonen, die niet der zake kundig zyn. Men
wil daarom de invoering van een syst&m
van gewesielyk bestuui, voor de dingen
van meer plaatselyken aard, onder verant-
woordetykheid aan den Gouverneur-generaal.
'Reeds een tiental jaren geleden is daarom
trent door een commissie van notabelen te
Batavia advies uitgebracht, toen de Minis
ter Van Bosse het denkbeeld in bespreking
bracht, om indië zooveel mogelyk met ge-
westelyke en gemeentelyke raden te begif
tigen. Uit dat geheim gebleven advies is
