s Koffie
ERK)
I
N°. 1041
1889.
Zaterdag 15 Juni.
BODE,
oèdes.
ft Zonen,
Weekblad voor Zuid-Holiand en Utrecht.
MM
r. -
-
EN UIJL,
Sohooahoven.
uni 1889:
aalf tot één nar.
inr tot half vier.
Juni 1889:
tot half elf uur.
f tot half één uur..
drie uur.
AGD,
logelyk
cersknecht,
/EU. Mr. Smid.
89.
SSIE
jsdis trict
DHT,
NECHT,
mende melken.
OUDSTER
)LEN,
BINNENLAND.
urantie.
A,
WAAG",
posito
f 50 tot f 500,
aagbaar;
Offlciêele Kennisgevingen.
Oefening Brandspuiten.
„Een gezonde ziel in een
gezond lichaam.”
bede:
tonbovea verkrgg-
I
nii
S. W. N. VAN NOOTEN re Schoonhoven,
Uitgeven.
aschjes a 20 Cent
■ogiiten.
STB
)ORDEELIG8TE
half zee nar.
joed erkend middel
koudheid zijn de
shtende
'asülles
HOLM, Apo*
DE, Rietdekker te
Ie belastbare op*
e eigendommen,
i het geven vau
nieuwe schatting,
aan: Een
iven, onder letter T,
lourant.
SETON, Haven,
vraagt een
1EISJE,
aar.
LA ZON DER.
3EN.
OKHUIJZRN.
CL.
DUUR1N.
SGHOOliHOVEME COURANT.
rOLLENHOYEN
rd recht vraagt met
jke, zindelijke, flinke
oed kan werken en
L
toekende beveelt zich
veren en repareeren
en VÉL00IPÈ0E3
it. Hij ontvangt ze
ngelsche fabrieken
lie en daarenboven
gymnastiek-onderwijs van verschillende zy- dijk Bovendams, prov. Utrecht, J. Steen
den wordt geleid, verdient, in ’t belang van .'gracht van Ooatcapelle en J. Van Mariönhoff.
Voor de verkiezing van een
U<L der Prov, Staten jn het hoofdkieadiatrict
Amersfoort zyn nitgebraoht 927 geldige
stemmen. Gekozen ia Mr. W. J. M. Bosch
van Oud-Ameliaweerd met 841 stemmen.
Voor de verkiezing van een
lid der Provinciale Staten in het district
Heusden werden nitgebraoht 2431 stem
men; van onwaarde 33. Gekozen ia de heer
M. Mommerateeg (katholiek) met 1658 atem-
men. De heer G. Vermeulen (anti-revols-
tionair) had er 674.
In eene Woensdag in het ge-
meenelandahuis van Schieland gehouden ver
gadering van hoofdingelanden zijn, ter be
noeming van een dgkgraaf in de plaats van
den heer Vaillant, die bedankt heeft, op de
voordracht aan Z. M. den Honing geplaatst
de heeren Mr. P. D. KleijA. Van Hoboken
en Mr. 0. J. A. Biohon van IJaaelmonde.
polder
heer D.
ider kinderen, wordt
fat 40 k 50 jaar.
reau dezer Courant.
•ALBLA8SERWAARD en YIJFHEE-
RENLANDEN,. 14 Juni. De kaas- en bo-
terhandel was deze week levendig, zonder
noemenawaardig prijsverschil met de vorige
week. Men besteedt thans in deze atreken
voor kaas van f 16 tot ‘f20 per 50 Kilo,
ikenden, Steenko*
e Schoonhoven
hte afnemers, dat,
paprijsen der
af 28 Meiop
toliteraan
75 Cts. aan
Bij Kon. besluit van 10 Juni is,
met ingang van 1 Juli, benoemd tot direc
teur van het post- en telegraafkantoor te
Sliedrecht D. Rijndera, thana in gelijke be
trekking te Geertruidenberg.
By Kon. besluit van 9 Juni ign
benoemd: tot hoogheemraden van den Lek-
lekkerkerk of in de
mieanteu tegou mm
uien verzekeringen
enden zich tot J. DE
irk, vertogenwoordi-
n Omstreken van de
Cle., opgerioht in
3 Maatschappij geen
opbouw bestaat.
Tot heemraad van den
Neder-Slingeland ia gekozen de
Aanen aldaar.
Tot hoofdimgeland van het
hoogheemraadschap de Vijf boerenlanden ia
gekozen de heer Jochems te Vianen.
De heer R. Tissot heeft tegen
1 Juli a. a. zijn ontslag als burgemeester
der gemeente Waddings veen aangevraagd.
Z. M. heeft aan den zich noe
menden „Niko”, geboren en woonachtig te
Ammeratol, Zijnen hartelijken dank doen
overbrengen voor de door hem toegezonden
bede: „Voor het Voratelgk Huis en het
Vaderland.”
Dinsdag-mi'ddag had door dgk
graaf en hoogheemraden van Schieland in
het gemeenelandahuia de openbare aanbe
steding plaats van de volgende werken ten
behoeve van Schieland
Voor perceel 1, het versterken van den
dük tuaachen Gouda en Moordrecht, over
Coaè Jankte van 2505 üiotar, waren 21 in- J
sohrgvingsbiijetten ingekomen; de hoogste
inschrijver was de aannemer W. A. Swets
te Hardingsveldvoor f 34,900 on do laagste
A. Yan Kekum te Gouda, voor f21.840.
Voor perceel 2 het maken van eenige
steenglooiingen tot een totaal bedrag van
1576 M1, waren 15 inachryvingabiljetten in
gekomen, waarvan de hoogste was C. De
JongJr. te Hardingsveld, voor f5760 en de
laagste F. De Waard te Lekkerkerk, voor
f4461.
Voor perceel 3, het uit voeren van eenige
herstellingen aan Schielanda HoogenZeedijk,
in drie perceelen. Perceel 1, aardewerk,
T. Holof te Kapelle a/d IJsel, voor f 1243;
Mudde te Lekkerkerkvoor f 1050T. v.
Herk te Nieuwerkerk a/d IJsel, voor f999.
Perceel 2 SchoeiingwerkM. v. Erkel te
Nieuwerkerk, voor f594; C. v. Leeuwen
idem, voor f744, en Perceel 3, metselwerk,
de hoogste J. De Zanger te IJaelmonde,
voor f768 en de laagste W. De Wit te
Kapelle a/d IJsel, voor f571.
Perceel 4. het uitvoeren van eenige her
stellingen aan de molens, sluizen enz., de
hoogste J. Uiterlinden te IJselmonde, voor
f3950 en de laagste P. v. Linsohoten Gs.
te Kralingen, voor f3236.
Perceel 5, het gedurende drie jaren on
derhouden van de dijken om den hulpboe-
zem, de hoogste M. Both te Vlaardingen,
voor f3300 en de laagste Mudde te Lek
kerkerk, voor f2198.
Perceel 6, het leveren Van eenige hei-
masten en timmerhout, de wed. Bogaard en
Zonen te Krimpen a/d Lek, voor f 1499 en
W. Hoogendijk te Gouda, voor f1393; en
perceel 7, het uitvoeren van eenige herstel
lingen aan de Maaahoofden onder de ge
meente Kralingen en het vernieuwen van
het hoofd no. 15, O. v. d. Kuij te Moord
recht, voor f 1575 en H. J. Nederhorat te
Gouda, voor f1495.
Het Openb. Ministerie van de
Rechtbank te Amsterdam heeft tegen den
heer Willink Ketjen 6 maanden gevange
nisstraf geëiaoht, wegena beleediging van en
smaadschrift tegen den Minister van Koloniën.
De heer H. J. P. Van der Lin
den, predikant te Elburg, herdenkt den
dag, waarop hij vóór 35 jaren de ^evange
liebediening te Polsbroek heeft aanvaard.
Hij ia nog achtereenvolgens werkzaam ge
weest to BergschenhoekHuizenHeeg
Berkel c. a., Zevenbergen, Hoevelaken, Hil-
legersberg, Oud-Beierland, Sohoonrewoerd
en sedert 14 Oct. 1888 in zgne tegenwoor
dige gemeente.
Da. G. Boer, predikant by de
Hervormde Gemeente te Ermeloo, ia als
zoodanig te Lunteren beroepen.
Ds. W. Ph. Scheuer Wz., pre
dikant bij de Ned. Hervormde gemeente te
Rotterdam, heeft tegen 1 September zijn
emeritaat aangevraagd.
naar gelang der kwaliteit. Goeboter f0,55,
weiboter f0,35 per half Kilo.
•AMBIDE en TIBNHOVEN, 13 Juni.
Dank zy het steeds zoo gunstige weder,
beginnen de -vroege U>rseuaoeA«n voeda
kloek van sink te wordon en een rood
kleurtje te krijgen, zoodat de pluk daarvan
in de volgende week een aanvang zal ne
men. Het laat zich aanzien dat het, zoowel
wat kwaliteit als kwantiteit betreft, in deze
streken een zeer gunstig gewas zal wezen.
De heer A. Van Es te Tienhoven,
J. L. De Jongh en L. H. Diepenhorst te
Ameide, zijn door het bestuur der afdeeling
Vianen en omstreken van de Holl. Maatsch.
van Landbouw benoemd tot leden der com
missie voor de op 5 Sept. a. a. te Leerdam
te houden harddraverij, zijnde de heer De
Jongh tevens keurmeester van pluimge
dierte en de heer Diepenhorst van zadel-
makeravoorwerpen op de tegelijkertijd daar
te houden landbouw-tentoonatelling.
•BERG AMBACHT, 13 Juni. Ben zware
slag heeft onze gemeente getroffen. Haar
geachte burgemeester en secretaris, de heer
P. J. Smits, ia aan de gevolgen eener ern
stige ziekte bezweken. Gedurende 33 jaren
had hij de genoemde betrekkingen in deze
gemeente en te Ammeratol bekleed. Ge
durende eene reeka van jaren bekleedde hij
ook de posten van voorzitter en secretaris
van het polderbestuur, waarna hij eenige
jaren als hoogheemraad zitting had in het
dykscollege van de Krimpenerwaard. Ook
ala plaatsvervangend kantonrechter, direc
teur der zegenzalmviaschery de Snackert
enz., waa hij eene reeks van jaren nuttig
werkzaam. Maar niet minder werd hij ala
lid der burgerij algemeen bemind. Kortom,
geheel Berg-Ambacht betreurt zijn verlies.
Bij de jongatl. Donderdag gehouden
verkooping van 31 zitplaatsen in het kerk
gebouw der Nederl. Herv. gemeente, was
de opbrengst f412,50, behalve nog de on
kosten.
-—Tot tijdelijk gemeente-secretaris is door
don gomasnioMad boaoonïd de heer T. Blan
ken, ontvanger der gemeente.
JA ARS VELD, 12 Juni. De rekening
van den polder Wiel onder deze gemeente
over 1888 beloopt in ontvang f3268,62; in
uitgaaf f2619,29. Batig slot f649,32.
•LEKKERKERK, 12 Juni. Het voor
nemen bestaat hier het 40-jarig Koningschap
van Z. M. Willem III te herdenken op den
31. Augustus a. s., den verjaardag van onze
Prinses, Wilhelmina Helena Paulina Maria.
Door de volksleesbibliotheek zijn in
den afgeloopen winter uitgegeven 2158
boeken in 11 zittingen.
De hooioogst is ook hier weder in
vollen gang. De kwaliteit en kwantiteit
laten niets te wensohen over.
•TIBNHOVEN, 12 Juni. Van 11. Zondag
op Maandag is op de zalmzegenvisschery
alhier geen zalm gevangen.
VREESWIJK, 12 Juni. Gisteren heeft
Z.Exc. de Commissaris des Konings, ver
gezeld van den heer Mr. C. R. Merkus,
alhier een bezoek gebracht en een en ander
in oogenschouw genomen. Na bij den heer
burgemeester te hebben gedejeuneerd, is
Z.Exc. weder vertrokken. Zoowel van het
raadhuis en vele byzondere gebouwen als
van de sluizen wapperde de driekleur.
•WILLIGE-LANGERAK, 12 Juni. De
zalmvissoherij alhier heeft van' Zondag op
Maandag 11. slechts 1 zalm opgebracht.
Bij het hevig onweder, dat Vrijdag
avond 11. boven deze plaats woedde, sloeg
de bliksem in de woning van H. D. alhier.
In het vertrek, waarin hij insloeg, waren
eenige mensohen bijeen. Niemand werd ech
ter getroffen. Ook geen brand word ver
oorzaakt, doch de sporen van het inslaan
waren duidelyk kenbaar aan een muur en
de klokdie aan de wand hing, terwijl
het vertrek met een verstikkenden damp
gevuld werd. Het onweder ging vergezeld
van hovigen hagelslag.
De grasverpaohting heeft alhier over
’t algemeen heel wat minder opgebracht
dan verleden jaar. Dit was te denken, de
wijl overal buitengewoon veel gras gegroeid
is. Zoo bracht het land van den Hervorm
den Arme nu f90 opd. i. f 30 minder
dan verleden jaar. Met een ander stuk was
het verschil nog grooter. Dit bracht ver
leden jaar f270 op en nu f 178, dus onge
veer f 100 minder. Over ’t algemeen is de
schatting, dat het hooi thans geen f10 de
1000 halve kilo’s zal kosten, terwgl het
verleden jaar tegen f 15 a f 20 gepacht werd.
♦WOERDEN, 10 Juni. Tot bode en
concierge van het Raadhuis is benoemd de
heer L. Van Dijk, van Middelharnis.
•WOERDEN, 12 Juni. Bjj de heden
gehouden aanbesteding van aardappelen
voor het garnizoen, gedurende het tijdvak
van 15 Juni1 November a. s., was minste
inschrgver do heer W. Oostrum alhier, voor
f2,55 per hectoliter.
Bjj de inwijding van het nieuwe
Raadhuis op Dinsdag 18 Juni a. s. zal eene
ringnjderij van pareu in tweewielige rij
tuigen plaats hebben. Des avonds zal eene
muziekuitvoering van het gezelschap „Cres
cendo” plaats hebben.
500 tot f 1000,
opzegging
n f 1000, met
w»g;
boven f 1000,
Gemeente SCHOONHOVEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Schoon Ho vkn maken bekend, dat de ALGE-
MEENE OEFENING der BRANDSPUITEN,
ingevolge art. 8 der Verordening betrekkeljjk
den dienst en de behandeling der Brandspuiten
voor deze Gemeente, zal plaats hebben:
Voor Spuit A en B op Woensdag 19
Juni 1889, des namiddags 8 uur.
Voor Spuit O, D en E op Woensdag
26 Juni 1889, des namiddags 8 nur.
Schoonhoven, 14 Juni 1889.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
8, P. H. NOORDENDORP.
De Secretaris,
H. G. GEELHOED.
Prijs der Advertontiën: Van 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. «Inzending franco
uiterlijk tot Vrijdags-namiddaga. Alle binnenlandsohe Advertentiën,
voor 3 maal plaatsing opgegevenworden slechts 3 maal in
rekening gebracht.
Deze Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven.
Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post
door het geheele rijk 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
onderwijs beperkt tot de meer eenvoudige
gymnastische oefeningen zonder toestellen
in den geest zooals zij by het leger tydens
de eersto opleiding van den recruut worden
gehouden.
«Meenen wij dan ook het heffen eener
wettelijke bepaling in dien geest te mogen
aanbevelen, ten aanzien van de vraag, of
in verband daarmede van eiken onderwyzer
moet gevorderd worden, dat hy bewyzen
van bekwaamheid als onderwyzer in de
gymnastiek hebbe afgelegd, bleef verschil
van meening in ons midden heerschen.
Terwgl een aantal onzer meende, dat men
kon volstaan met den eisch, dat aan iedere
school een of twee onderwijzers met eene
akte voor het bovenbedoelde elementair gym
nastisch onderwys aanwezig zijn, wenschte
een even groot aantal de gymnastiek on
genomen te zien onder de vakken vermeld
in art. 60 der wet op het lager onderwys,
maar alleen verplichtend voor de onderwjj-
zers, in tegenstelling met de bedrevenheid
in nuttige handwerken, die van onderwij
zeressen wordt gevorderd. In beide ge
vallen zouden de eischen by het af te leg
gen examen zich niet verder moeten uit
strekken dan tot hetgeen omschreven is in
het voorlaatste lid van het gestelde onder
letter D. Gymnaitiek van het daarop be
trekking hebbende Programma, behoorende
by het Koninklijk Besluit van 3 Augustus
1879, No. 20 (Staatsblad No. 148), aldus
luidendeBedrevenheid in het leiden van
gymnastische oefeningen voor leerlingen van
beiderlei sekse en van den leeftijd, waarop
zy de lagere school plegen te bezoeken.
Naar het oordeel van de eerstbedoelde le
den zoude het overweging verdienen om
eene kleine verhooging van jaarwedde toe
te kennen aan den onderwyzer, die in het
bezit is der akte voor gymnastiek, als prik
kel om zich voor hel onderwys in dit leer
vak te bekwamen.”
Wij schreven dit gedeelte van het Ver
slag onverkort over, omdat wy, die nifit
slechts uit een militair, maar uit een al
gemeen opvoedkundig oogpunt de quaestie
te behandelen hebben, er nog een paar
kleine kantteekeningen aan wenschen toe
te voegen. Het gymnastiek-programma der
gewone lagere school moet omvattengym
nastische spelen, marcheer-oefeningen en
vrye oefeningen, de laatste ook met spring
touwen, halters en stokken. Zijn de om
standigheden gunstig, dan kunnen er de
eenvoudigste oefeningen aan werktuigen,
(liggenden ladder en ringen byv.) voor de
hoogste klassen aan worden toegevoegd.
Een gymnastieklokaal is onmisbaarde
open speelplaats kan maar een klein deel
des jaars worden gebruikt, de overdekte
speelplaats is onvoldoende, omdat zij niet
kan verwarmd worden. Wij zijn er niet
voor, reeds nu de gymnastiek, ook met het
beperkt programma hierboven vermeldon
der de verplichte examenvakken op te ne
mén, omdat we dan kans hebben dat jon
gelui, die voor gymnastiek een onvoldoend
cyfer krijgen en voor het overige aan de
eischen beantwoorden, toch worden toege
laten, en dan kwam dat onderwys in han
den van onbevoegden; wel zouden we
wenschen dat hun| de gelegenheid werd
gegeven op de akté, tegelykertyd of later,
een aanteekening voor gymnastiek te ver
werven; de gemeentebesturen konden dan
by de aanstelling van het onderwijzend per
soneel daar acht op slaan, en zooals door
de commissie is aangeraden, er het salaris
mede in verband brengen. Waarom niet
ook de onderwijzeressen bekwaamheid zou-
'den moeten bezitten in het leiden der be
doelde oefeningen, is ons niet duidelyk;
aan haar toch is in de laagste klassen het
onderricht toevertfouwd, en wy hechten
een bijzonder hooge waarde aan de zooge
naamde gymnastische spelen, voor de kin
deren even aantrekkelijk als doelmatig. De
tegenstelling met de vrouwelyke handwer
ken zullen we in het midden laten, vooral
omdat thans is voorgesteld ook voor deze
alleen een afzonderlijke akte te laten bestaan.
De vraag is weleens gedaan, of het niet
wenschel'yk zou zyn, teneinde over een groot
aahtaluonderwyzers in gymnastiek beschik
king te verkrijgen, een verlicht examen
(naar letter D. voorlaatste alinea van het
bovenvermeld Koninklijk Besluit toeganke
lijk te stellen voor hen die geen akte voor
lager onderwys bezitten? Dat zouden we
ten stelligste moeten ontraden, omdat we
dan in de scholen personen zouden moeten
toelaten die geen enkelen waarborg aan
bieden van geschiktheid om met kinderen
om te gaan en op hen een veredelenden
invloed uit te oefenen. Welke gevaren
daaraan verbonden zijn, bly kt genoegzaam uit
het paedagogisch gehalte van sommige juf
frouwen, aan wie, om het zoo goedkoop
mogelyk te doen, het onderwys in hand
werken wordt opgedragen. Niemand moest
ooit met eenig onderwys belast mogen
worden, die niet minstens het examen voor
de gewone onderwyzers-akte met goed ge
volg heeft afgelegd.
Er is over dit onderwerp nog veel te
zeggen: wellicht komen wy er later op
terug. De wyze, waarop de beweging ten
gunste van de verplichte invoering van het
het opkomend geslacht. I^achtigen steun.
OversiehL
In de zaak Boulanger, die, mogelijk wel
omdat de instructie tot nog toe de moeite
niet zeer geloond had, wat rustte, komt
in den laatsten tijd in Frankrijk wat meer
leven. Er is nl. bulag gelegd op eenige
kisten papieren, die de generaal bij zijn
overhaast vertrek niet heeft kunnen mede
voeren en bij een Older geschikte bewaard
werden. Die kisten moeten o. a. een 60.000-
tal brieven bevatten van verschillende per
sonen en naar aanleiding daarvan hebben
dan ook eenige voorloopige inhechtenisne
mingen plaats gehad. Boulanger’s partij-
genooten trachten intnsschen, door het be
leggen van vergaderingen in verschillende
plaatsen des lands, de populariteit van hun
partijhoofd te handhaven. De wyze waarop
dit geschiedt gaf de regeering aanleiding
eene dergelyko vergadering te Angoulême
te verbieden en toen sommigen zich hier
tegen wilden verzetten, werden twee aan
voerders, de afgevaardigden Deroulède en
Laquerre gearresteerd. Eene interpellatie
in de Kamer was hiervan het onvermijdelijk
gevolg en toen de Cassagnao, immer tuk
op dergelijke schandalen, zich van de zaak
meester maakte, besloot de Kamer wjjselgk
de behandeling er van 4 weken uit te stellen.
De behandeling dsr begroeting voor on
derwijs gaf Jules Ferry aanleiding de aan
neming, tot het toeitaan der noodige 850
millioen francs te adnseeren, er hg voegende,
dat hij een voorstander is van den kerke-
Igken vrede en nimmer zou medewerken
tot opheffing van de begrooting voor Eere-
dienst. Die uitingen deden heftige bestrij-
dingen van rechts en links ontstaan, doch
ten slotte werd de begrooting onveranderd
<W «drang
twee andere prelaten is Dinsdag door den
President Carnot, namens deu H. 8., den
Kardinaalshoed overhandigd.
De revanchepartij in Frankrijk zal zich
dezer dagen de handen wryven, nu Duiisch-
land met Zwitserland op eenigszins ge
spannen voet is geraakt, naar aanleiding
van de bezwaren, door de Zwitsersche regee-
ring geopperd, om Duitschland voldoening te
geven voor de uitzetting van een Duitsch
onderdaan, die ale agenl-provocateur werd
beschouwd. De Duitsche gezant te Bern
heeft naar aanleiding daarvan verklaard,
dat zijne regeering zich voorbehoudt des
wege maatregelen te nemen. Waarin die
maatregelen zullen bestaan is nog niet be
kend. Men vermoedt dat aan een afsluiting
der Duitsche grenzen tegenover het kanton
Aargou gedacht wordt, een maatregel
trouwens die ook een straf voor de Duitsohers
zjjn zou. Yan meer belang is het gerucht
dat Oostenrgk en Italië zich bij het protest
van Duitschland zouden hebben aangesloten.
Nauwelijks zjjn de feesten ter eere van
Koning Humbert te Berlijn afgeloopen, of
nieuwe feesten worden gearrangeerd ter eere
van den Schah van Perzië, die op dit
oogenblik te Berlijn vertoeft. De Keizer
doet al het mogelijke om deu Yorst schit
terend te ontvangen, naar men beweert,
daarbij waarmakende het spreekwoord om
de wille van de smeer enz. Men weet Duitsch-
land zoekt tegenwoordig zijn aansluitings-
punten buiten Europa.
Alvorens Duitschland te bezoeken, bracht
de Schah een bezoek aan Rusland, waar-
hem eveneens eene hartelijke ontvangst te
beurt viel. Bij zijn vertrek zegt men dat de
Czaar nog even de tanden heeft laten zien.
Hij beet zijn gast nl. in het oor, dat wan
neer hij nu in Londen Xan Engeland con
cessies ging doen, ongunstig voor Rusland,
de Czaar er niet voor zou kunnen instaan,
dat de 10.000 bajonnettenaan de Perzi
sche grens opgesteld, niet in beweging
kwamen. Een goed verstaander heeft maar
een half woord noodig!
Zondag jl. is te Rome (Italië) het stand
beeld onthuld van Giordeno Bruno, den man
die om zijne ketterijen in 1600 verbrand
werd. Eene ontzaglijke menschenmenigte
en o. a. 10.000 vereenigingen woonden de
plechtigheid bjjdie natuurlijk aan het
Vaticaan een geweldigen aanstoot gaf.
De liberalen in België zjjn opgetogen
over de overwinning die hun oandidaat, de
radicaal Janson, te Brussel behaalde op den
katholieken medecandidaat. Als voorteeken
voor de wdüSraansluiting der verschillende
fractiën der liberale partij, die door hare
verdeeldheid het veld ruim liet voor de te
genpartij, heeft zjj voorzeker reden tot blijd
schap.
Nu wijziging van onze schoolwet aan de
orde is, komen natuurlyk ook degenen,
die verbetering van het volksonderwijs ver
langen, met de uiteenzetting hunner in
zichten en wepschen voor den dag. Ofschoon
we niet verwachtendat van de tegenwoor
dige Regeering en van de Tweede-Kamer-
meerderherid vervulling dezer wenschen ver
kregen zal worden, achten wij het toch van
het hoogste belang, dat ze worden uitge
sproken en toegelicht, te meer omdat het
zaken geldt, geheel onafhankelijk van den
strij^ der partijen.
Inzonderheid wordt de aandacht gevestigd
op de noodzakelijkheid, twee leervakken,
tot dusver behoorende by die, welke in het
leerplan der lagere school kunnen worden
opgenomen, voortaan verplichtend te stellen,
namelyk teekenen en gymnastiek.
Over beide wenschen we een woord in
het midden te brengen. Voor heden bepalen
we ons tot de laatste. Aanleiding tot die
keus gaf ons voornamelijk de omstandigheid,
dat we kennis kregen van een desbetreffende
nota, door den geachten Afgevaardigde uit
Hoorn, den heer Mr. W. K. Baron Van
Dedem, by de behandeling der nieuwe on
derwijswet in de afdeelingen der Tweede
Kamer overgelegd.
In de erkenning van het groote nut der
gymnastiek zyn wt sinds eenige jaren mach
tig vooruitgegaan. By slechts weinigen nog
ontmoeten we hel bekrompen idéé, dat zij
een soort van africhting tot kunstenmakers
vaardigheid is, waar onze kinderen geen
ander voordeel bjj behalen dan dat zij op
een mooien dag den hals of een arm breken.
De voorstanders der gymnastiek hebben,
eensdeels door het op den achtergrond
schuiven van «mooie toeren” aan de werk
tuigen, anderdeels door het geven van open
bare lessen, veel bijgedragen om dit wanbe
grip te doen verdwijnen. Bij de ontwikkel
den bestaat tegenwoordig maar één mee
ning: gymnastiek is nuttig en noodig.
Ook voor lichamelijk zwakken
Voor deze in de eerste plaats. Natuurlyk
moeten de oefeningen gekozen worden in
overeenstemming met de krachten en be
hoeften maar wanneer een teerhartig moe
dertje, meer te rade gaande met haar gevoel
dan met haar verstandhet hoofd der school
komt vragenhaar kind vry te stellen van
de gymnastiekles, omdat het zoo’n tenger
stumpertje is, dan behoort men haar te
overreden tot intrekking van haar verzoek
door haar de verzekering te geven dat het
kind aan geen oefeningen zal deelnemen dan
aan zulkedie niet slechts volkomen onscha-
deljjk, maar die bovendien uiterst noodza-
kelijk zjjn om aan de tedere spieren en
gewrichten veerkracht, stevigheid en buig
zaamheid te geven. Vooral ook bij gebrek
kige kinderen is het noodzakelyk, hen uit
te sluiten van die gymnastische bewegingen,
waarvoor hel gebrek een hinderpaal is.
De overtuiging van het nut der gymnastiek
voor de mannelyke jeugd vinden wij ook
uitgedrukt in het rapport der Staatscom
missie over den militairen dienstplicht. Wy
kunnen geen warmer pleidooi leveren voor
de zaak die wjj thans verdedigendan met
de volgende woordenaan dat verslag ont
leend
«Meer algemeene beoefening van de gym
nastiek door de jeugd. De daardoor verkre
gen lichamelijke vaardigheid in de gewoonte
om zyne aandacht vlug en nauwkeurig te
bepalen, zullen niet alleen den recruut in
staat stellen veel spoediger te leeren exer-
ceerenmaar zy zullen ook in menige om
standigheid van het burgerlijk leven te pas
komen.
«Het meest geschikte middel ter bevorde
ring van het algemeen houden van gym
nastische oefeningen is voorzeker het opne
men van de gymnastiek onder de vakken
van gewoon lager onderwijs. De bezwaren,
welke by den eersten aanblik rjjzen tegen
het denkbeeld om in de wet op het lager
onderwys voor te schrijven, dat op iedere
school onderwys zal gegeven worden in de
gymnastiek, verdwjjnen, wanneer men dat
