ÏNEN,
bier
inuK
nhoven.
i
I1NG
strecht,
IEN,
HG,
BANK,
LT, O 410.
en Zeeschade,
n Geldswaardige
N°. 1045.
1889.
Zaterdag 22 Juni.
HIEUW!
RUIS
SN
Y
EL8T,
(f
I
1 i
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
oonhoven.
1
BERGH.
iat, IVo. 4.
-***■4^
ns f 14.
EWATER.
99
Effecten,
1
f 1
i u
UIN,
or volwassenen en
loven
BINNENLAND.
Een gelegenheidswet.
BUITENLAND
Overzicht.
NBEVELING.
1
- X
a den Tram, f 0,30.
Buiteuland.
uggave naar keuze
ill
■rk
N
)n der
8. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
Ot
"een rente van 2| pCt.
in te richten en
strekken kan.
SCH001ÏH0VE1ÏSCHE COURANT.
ek van Schoon*
kNDAG 3 JUNI
6.45 nar.
7 15
le
familiën van elders,
lisconteert WISSELS
Z. M. heeft den ontvanger van
den waarborg en de belasting van gouden
en zilveren werken J. J. F. Weymar, op
zyn verzoek eervol ontslagen, onder aan*
spraak van pensioen, en benoemd by den
waarborg en de belasting op gouden en zil
veren werken tot ontvanger te Amsterdam
Dese Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegeven.
Prys: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post
door het geheele rijk 0,80. Men kan zich abonneeren by alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
C MANGERS,
vlugge, goed-
By de verkiezing van een lid
der Tweede Kamer in het hooYdkiesdistrict
Roermond, ter vervanging van don heer
Mr. Brouwers, zyn uitgebracht 1533 stem
men; van onwaarde 26; volstrekte meer
derheid 754. Gekozen is de heer Baron
d’Olne (katholiek), met 766 stemmen. Op
den heer Mr. Geradts (liberaal) waren 590
stemmen uitgebrachtop den heer De Ras
79; op den heer Janssen 72 stemmen.
In de Zaterdag gehouden zit
ting van het kantongerecht te Ridderkerk
had de plechtige installatie plaats van den
nieuwbenoemden kantonrechter Mr. E. Van
Popta.
Nadat door den griffier het koninklijk be
sluit der benoeming was voorgelezen, richtte
de waarnemende kantonrechter, de heer C.
meester van IJselmonde,
Smdr hét wooM. Hy
wenschte hem hartelyk geluk met zyne be
noeming tot dit eervolle ambt, en hoopte
dat hy seer vele jaren, met dezelfde toe-
wyding als zijn voorganger, wijlen Mr. J.
B. Van Osenbruggen, daarin mocht werk
zaam zyn. Voorts bracht hy zyn welge-
meenden dank aan den griffier, den deur
waarder, alsmede verdere ambtenaren bij
het kantongerecht, die hom de tydelyke
waarneming zoozeer hebben vergemakkelijkt.
^aHierop nam de hoer Mr. E. Van Popta
net woord en bracht den heer Molenaar,
aan wiens goede zorgen en bekwaamheid
de waarneming gedurende de vacature zoo
uitnemend waren toevertrouwd, zyn wel-
gemeenden dank voor zyne hartelyke toe
spraak. Onbekend met de locale toestanden,
beval hy zich in ieders welwillendheid aan,
speciaal in die van den heer Molenaar.
Voor het openen der strafzitting gaf de
ambtenaar van het Openbaar Ministerie zyn
innig genoegen over de benoeming te kennen.
Vroegere kennismaking, reeds in Gorinchem,
was hem tot waarborg dat deze rechtelyke
betrekking in bekwame handen was over
gegaan; vervolgens wenschte hy ook den
griffier Mr. Van Lith de Jeude, die dezer
dagen was benoemd in gelijke betrekking
by het kantongerecht te Gorinchem, geluk
met zyne benoeming, de hoop uitsprekende
dat steeds dezelfde vriendschap tusschen
hen zou bly ven bestaan, terwyl hy ton slotte
mede uiting wenschte te geven aan zyne op
rechte hoogachting en waardeering voor den
heer Molenaar, die met zooveel belunglooze
toewijding zyne taak heeft opgevat.
Woensdag is aan het Minis
terie van Waterstaat, handel en ny verheid
te ’s Hago o. a. aanbesteed
Het onderhoud van de ryksri vier werken
en hun toebehooren op den Bovenryn en
de Waal, met daartoe noodigo leveringen,
herstellingen on vernieuwingen van 1 Juli
1889 tot en met 30 Juni 1890, in 4 per-
ceelen. Minste insohryver voor het 4de
perceel de heer A. Kraaayoveld te Slie-
drecht, voor f 28.950.
Het onderhoud en herstel dor werken van
de Nieuwe Maas, het Scheur en aan den
Hoek van Holland, uitmakeude den water
weg langs Botterdam naar Zee, van 1 Juli
1889 tot en ruit 30 Juni 1890, in twee
perceelen. Raming Is to perceel f 20.450
2de perceel f123.000. 1ste perceel, minste
insohryver de heer G. Beenhakker Gzn. te
Sliedrecht, voor f18.888, en vour het 2de
perc. de heer O. Van der Plas te Hardings
veld voor f108.950.
Maandag is aan het gebouw
van het provinciaal bestuur van Zuid-Hol-
land aanbesteed:
1’. de bestor ting van den kop van dam A,
gelegen beoosten de Goereesohe haven, be
nevens de voorziening van de koppen der
dammen 6, 7 en 8 aan het Flauwe Werk, op
de Noordkust van Goedereede, behooreude tot
de zeewerkon in de provincie Zuid-Holland
2*. het bestor ten van den oever langs het
’s Gravendeelsche veer aan de Dordtsche kil,
behoorende tot de veren in de provincie
Zuid-Holland.
Minste iuschry ver voor beide werken was
i de prolongatierente
in eens of bij gedeel-
n van Toesigt,
)3ENDAAL, Notaris.
i., Koopman.
man.
mder van Gorinchem.
VAN 8LEEUWIJK,
8leen wijk.
tot 2 uur en des
ond en Zondag.
de heer J. Roskamp Os. te Sliedrecht, voor
het eerste f4880 en voor het tweede f875.
De heer J. De Roo, van IJsel-
stein, is met ingang van 1 Juli a. s. be
noemd tot deurwaarder by do direota-beU*-
tingen te Hellovoetsluis.
Naar men verneemt, bestaat
bij den heer A. Hartog As., ingenieur te
Sliedrecht, wien onlangs door den gemeen
teraad van Zevenbergen voorwaardelyk con
cessie werd verleend tot het leggen en in
exploitatie brengen van een tramweg door
die gemeente over Klundert naar Willem
stad, het voornemen eeue nieuwe concessie
aan te vragen voor eene lijn, loopende van
Klundert over Zevenbergen en Terheijden
naar Breda. Eeue lijn Klundert—Willem
stad zou dan, om de vele moeielykhedon
daaraan verbonden, niet worden aangelegd.
Naar men verneemt, heeft eene
Engelsche maatschappij zich bereid ver
klaard, te Alfen a/d Kijn eene waterleiding
tot stand te brengen. Wanneer de noodige
concession zyn verleend, kunnen de bewo
ners van Alfen Oudshoorn en Aarlander-
veen zich verblijden in het vooruitzicht, dat
zy weldra zuiver drinkwater zullen hebben.
♦—Op Dinsdag, 25 Junie, k. zal
langs de dijken van het hoogheemraadschap
„de Alblasser waard” de schouw worden ge
voerd ever hot blooten, afmaaien en van
alle onkruid bevrijden derdykslagen en hot
inkorten der heggen, alsmede de ry- en
loopstoepen, welke tegen en niet indendyk
moeten liggen, zoodat do volle dyksbreedte
en dykshoogto behouden bly ven. Van den
buitenloop van den Zouwendyk moeten alle
schelven weggeruimd zijn, terwyl de takken
der knotwilgen, hangende over de kruin des
dyksmoeten zyn ingekort.
Te Jutfaas is opnieuw ver
pacht de tol over en door de Ryksbrug over
den verruimded Vaartschen Ryn. Er waren
3 inschrijvingen; hoogste van den Heer A
Menton te Jutfaas, voor f4416.
Op de Maandag te Utrecht ge-
Mtaden pairlohmiltt steflden 247 paarden
en veulens aan de lijn. De navolgende pryzon
werden besteed voorwerkpaarden van f 30
tot f400, veulens van f100 tot f250, pon
nies van f70 tót f 175. De handel was rede-
lyk. Er waren weinig binnen- en bniten-
lundsche kooplieden ter markt.
De hoeren Mr. W. A. van Hoek
te Middelburg, Mr. H. Smeenge te Mep
pol, en Prof. J. M. Telders te Delft, tot
leden van bet bestuur der „Liberale Unie”
gekozen, hebben die benoeming aanvaard.
Het aldus aangevuld bestuur koos uit zyn
midden tot voorzitter den hber Mr. E. E.
van Raalte te Rotterdam.
Op het Zuider zendingsfeest,
den lOden Juli by Breda in het Liesbosoh
te houden, zullen o. a. als sprekers optre
den Ds. L. Hymans van Nieuw-Lekkerland
„le slotrede”; Ds. N. J. Engelberts van
Giesendam „De noodzakelijkheid van de
zending onder Israöl”; Ds. J. G. Vorhoeff
van Bodegraven „Het eeuwige vrederyk”.
De corpsvergadering van het
Leidsche studenten korps heeft als onder
werp voor de in 1890 te houden maskerade
aangenomen den intocht van Karel V bin
nen Nijmegen in 1546.
Men meldt uit ’sGravenhage
aan de Arnh. CL:
De tegenwoordige minister van financiën
vervulde ook nog de betrekking van hoog
heemraad van het „hoogheemraadschap van
den Lekdyk Benedendams en den IJseldam”
in de provincie Utrecht, en viel in die qua-
lileit dezer dagen in de periodieke aftreding.
De daartoe bevoegden maakten eene voor
dracht op, met den aftredenden hoogheem
raad-als No. 1, daarvan dezen niet gebleken
was, dat hij do betrekking van hoogheem
raad onvoreenigbaar achtte met de porte
feuille van financiën. Verder werd de voor
dracht aangevuld, zooals dat meer geschiedt,
wanneer zoowel zy die de voordracht' ofcma-
l^pn als hij dio nommor één staat niot aan
don uitslag der benoeming twijfelen.
Maar mon had in dit geval niet te rekenen
met den minister van financiën als eersten
belanghebbende alleen, maar ook met den
minister van waterstaat enz., den waker voor
’s lands gemeen belang, en als zoodanig
zwevende ver boven do belangen van hoog
heemraadschappen en hoogheemraden. De
zen hoogwaardigboidsbekleedoc, die de voor
dracht tot benoeming aan Z. M. te doen en
het benoemingsbesluit to contrasigneeron
had, kwam het voor dat de herbenoeming
van z'yueu collega in het Dagulijksch Be
stuur van het hoogwaterachap niet wensche-
lyk was, enniet de hoer Godin .«tap
Beaufort, maar de in de tweode plaats v^ry
gedrageno werd benoemd (by Kon. bettuit
van 28 Moi).
Men schrijft ons uit do Lek
streken, d.d. 19 Juni 1.1.:
Mot het plukken dor kersen is dezo week
een aanvang gemaaktnaar goed rype vruch
ten moet echter nog zoer gezocht worden.
Eon weinig regen zoude ze goeddoen: ovor
't algemeen zyn ze nog klein van stuk en
niet sapryk genoeg. In den boomgaard
gelden zo thans 10 h 12 conti per kilo.
ag.
v.m.
n m.
v.m. 10.—
n.m. 8.45
D. Schrader, thans commies stempelaar met
den persoonlyken titel van adjunot-con-
troleur aldaar; tot commies-stempelaar te
Amsterdam P. Lentz, thans te Schoonhoven
tot coiamiM-rtenipolaar te Schoonhoven D.
A. J. A. Bondam, thans aide-essayeur te
’s Bosch; voorts is de persooniyke titel
van adjunct-controleur verleend aan den
commies-stempelaar te Amsterdam C. J.
Andreae.
BijKoninkiyk besluit is be-
noemd tot griffier bij het kantongerecht te
Ridderkerk Mr. F. A. baron van Ittersum,
advocaat en procureur te Tiel, tevens be-
eedigd klerk ter griffie van do arrondisse-
ments-reohtbank aldaar.
Z. M. heeft toestemming ver
leend aan den burgemeester van Bodegraven,
W. Lotsy, om tot 1 Mei 1890 te Gouda
te wonen.
Bij Koninklyk besluit is, als
blijk van Z. M. goedkeuring en tevreden
heid, de bronzon medaille en een loffelyk
getuigschrift toegekend aan M. Zyderhand
te Zevenhuizen, wegens het met levensge
vaar redden van een drenkeling uit de ring
vaart van den Zuidplaspolder onder die
gemeente, op 17 Juli 1888.
By de verkiezing
thans met elkander kryg voerende preten
denten Tamasese en Mataafa sullen dan gek
op den neus kyken. Algemeen wordt erkend,
dat Duitscliland in deze van groote ver
zoeningsgezindheid blijk gaf. I Het conflict
met Zwitserland noemt ook een goedaardiger
karakter aan, althans van vyandelyke maat
regelen, afsluiting der grenzen, van de syde
van Duitpchland, verneemt men niets meer
de gedachtenwisseling duurt voort. Einde
Juni vertrekt Keizer Wilhelm naar den Elzass
en daarna naar Engeland. Van een bezoek
aan Constantinopel schijnt, wegens een ver
schil omtrent de in acht te nemen et iq netten -
maatregelen, niots te zullen kómen.
De sterfdag van Keizer Frederik, 15 Juni
jl,, werd door de meeste bidden met een
herinneringswoord en door de Keizerlijke
familie in allo stilte herdacht. De Keizer
legde een krans op het graf van zyn vader.
De tentoonstellingsbezoekers kunnen in
Frankrijks hoofdstad getuige zyn van een
grève der huurkoetsiers, wat in deze tyden
van druk bezoek zeker eene niet gewenschte
eventualiteit is. De regeering 'is by motie
door de Kamer uitgenoodigd, al het moge-
lijke te doen om de verschillen uit den weg
te ruimen. De Minister van Marine vraagt
50 a 60 millioen aan voor eene uitbreiding
der Marine, met het oog op de uitbreiding,
in Duitschlaud en Italië aan de Marine
gegeven.
De Italiaansche Kamer werd verrast door
een crediet-aanvraag van 8 millioen, voor
de Afrikaansohe expeditie, on zij mag ge
rust zyn niet gedwarsboomd te worden, daar
eene vyandige motie met groöte meerder
heid verworpen en daarentegeq eene motie
van vertrouwen met groote meerderheid aan
genomen werd.
In Amerika, het land van groote dingen,
zijn nu door een orkaun weer 600 huizen
te Uniontown (Kansas) vernield. Uit Texas
wordt gemeld, dat in de laatste 2 jaren van
do 2.000.000 inwoners niet minder dan 2|
•/0 of 50.000 wegens een of ander mis
drijf vervolgd werd en toch misschien wel
daarom is Texas een voornaam centrum
van handel en nyverheid!
De pas gekozen radicale afgevaardigde
Janson in België heeft al dadelyk danig
van zich doen hooron. Hy eischte niets meer
of minder dan dat, nu hij verkozen was en
dus de liberalen weer eens gezegevierd
hadden bij de stembus, de regeering dade
lijk zou aftreden, om daarna door de liberale
opvolgster voor de rechtbank geroepen te
worden, om zich te verantwoorden wegens
hare handelingen, waarvan gebleken was
by het beruchte socialistische proces te
Bergen. Dat de regeering rustig bleef zit
ten, behoeven we niet te vermelden.
Prys der Ad verten tiën: Van 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
moer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlyk tot Vrydags-namiddags. Alle binnenlandsche Advertentiën,
voor 3 maal plaatsing opgegevenworden slechts 3 maal in
rekening gebracht.
Toen de afgevaardigde uit Schoterland
indertijd zijn beroemd wetsontwerp tot het
tes;<nga»n van «gedwongen winkelnering
had ingediend, beloofde de Regeering een
onderzoek te zullen instellen om te weten
te komen, of dat kwaad in zoodanigen om
vang bestaat dat het noodig is het door
middel van maatregelen van wetgeving te
bestryden.
Aan de gemeentebesturen zyn toen eenige
vragen ter beantwoording voorgelegd; de
Commissarissen des Konings hebben er hun
adviezen aan toegevoegd, de Kamers van
Koophandel en Fabrieken hebben over de
zaak gerapporteerd, en uit een en ander is
der Regeering gebleken dat de tusschen-
komst des wetgevers inderdaad noodzake-
lyk is.
Om in dit opzicht een gevestigde over
tuiging te verkrijgen, zou men al die stuk
ken ook moeten lezen. Daar dit ónmoge
lijk is, had de Minister van Justitie, tot
wiens departementen dit onderwerp behoort,
ten minste kunnen zorgen dat wy uit de
Memorie van Toelichting den indruk van de
gestelde noodzakelijkheid kregen.
Wy kunnen niet zeggen, dat we tot de
erkenning zijn gebracht, dat hier inderdaad
een buitengewone maatregel wordt vereischt.
De Memorie en het wetsontwerp beide heb
ben iets onbestemds; in den eenen volzin
wordt soms geconstateerd wat in den vol
genden wordt vergoelijkt, terwyl ook het
ontwerp zoo ryk is aan uitzonderingsbepa
lingen, dat er van de eigenlijke toepassing
niet veel terecht zal komen.
De misbruiken, by het. onderzoek aan het
licht gekomen, zyn tot vier groepen ge
bracht
lo. Uitbetaling van loon in anderen vorm
dan in Nederlandsch geld, dus óf in vreemde
muntspecie, of in natura. Het eerste ge
schiedt veel langs de Oostelyke en Zuide
lijke rijksgrenzen, en de werkman verliest
altyd by de inwisseling. Maar we zouden
zeggen, dat is des workmans eigen schuld.
De muntwet bevat de bepaling, dat het ver
boden is binnen de grenzen des Ryks in
Nederland andere dan de in die wet ge
noemde muntspecie in beuling te geven.
De arbeiders hebben dus eenvoudig het
recht de aanneming te weigeren, geen werk
gever zou het durven wagen, hen op dien
grond te ontslaan, wel wetende dat hy dan
groot gevaar loopt, met den strafrechter
kennis te makenz Daarvoor is dus geen uit
zonderingswet noodig.
Voorts, lezen -we verder, wordt het ar^
beidsloon dikwyls in natura betaald, het ge
not van woning, van tuingrond of weide,
kost en inwoning en winkelwaren. In vele
gevallen is dit met nadeelig voor den loon
trekkende, voor zoover daaraan geen te be
zwaarlijke verplichtingen verbonden zyn,
waartegen gewaakt moet en kan worden.
Vooral vvat het gebruik van woningen be
treft, maken de werklieden daarvan byna
altyd gretig gebruik.
Welnu, is dat niet best? Het bewyst, dat
tal van werkgevers hart hebben voor de
stoffelyke belangen huhner ondergeschikten,
dat zy weten, dat het genot van een wo
ning, van een tuintje, van een stukje weide
voor dezen veel waard is. De werkgever,
die voor deze dingen kan en wil zorgen,
verdient hulde. Wat die >te bezwaarlijke
verplichtingen" betreft, het waken daarte
gen kan gerust aan de werklieden zei ven
worden overgelaten. Zy zyn wezenlyk niet
zoo zwak en hulpeloos, als men het om’k
weet niet welke redenen van politiek of wat
ook soms doet voorkomen. Zoo sterk als
wy willen bly ven y veren voor de bescher
ming van kinderen door de zorgende hand
des wetgevers, zoo ernstig zullen we waar
schuwen tegen overbodige bemoeiing met
de belangen der volwassen werklieden, die
best in staat zyn, gebruik makende van het
in ons land door niets dan de belangen der
openbare orde beperkte recht van vereeni-
ging, voor hun rechtmatige aanspraken op
te komen.
Het eenige, wat schijnbaar de tusschen-
komst van de wet wenschelyk maakt, is
wat nog in de veenderijen plaats heeft, de
uitbetaling in waren, die de.werkgever eerst
zelf moet koopen en waaruit hy dan een
winst klopt ten nadeele van den arbeider.
Wy weten niet of die gevallen Ulryk zyn,
wel gelooven we dat zy sterk aan het af
nemen zyn, nu eenmaal ten gevolge van de
werkstakingen van verleden jaar, de open
bare meening er zich mee is gaan bemoeien.
En als deze laatste het klaar krygt, wat
zeer waarschijnlijk is, och, laat dan de
wetgever alsjeblieft thuis blyven.
Hetzelfde kunnen we zeggen van het in
de viafds plaats genoemde, w(j veroor-
looven ons de volgorde even om te wisse
len, n.l. de zoogenaamde gedwongen win
kelnering, d. i. de dwang, den werklieden
opgelegd om hun benoodigdheden in be
paalde winkels te koopen. Dez0 dwang
wordt zydelings uitgeoelend, staat er, door
de loonen uit te betalen in den winkel van
den winkelier of diens lasthebber, of door
hen, die by hem koopen, te bevoordeelen
met het wetk, waarby dan ’t verschaffen
Rusland, zoo verkondigen, de Engelache
en de Duitsche pers, rust ziel in de laatste
dagen weer meer toe tot den'oorlog. Vooral
in het zuiden des lande wor,’^ammunitie en
wapenoa bijemigebrAnt,
schappijen tan voorschriften voorzien enz.,
en eindelyk was er zelfs sprake van eene
Servisch—Russische overeenkomst. Die be
richten vinden maar al te gretig geloof,
wat geen wonder is, zoolang op het Bal-
kan-sohiereiland alles nog gilt en kookt.
Oostenrijk althans moet reeds ophelderin
gen te Belgrado gevraagd hebben en het
is niet onwaaraohynlyk, dat door het on-
tydig ruchtbaar worden der plannen deze
nog mislukken. Het bericht, dat er eene
overeenkomst zou zijn gesloten, vindt im
mers reeds tegenspraak. Hot is dan ook
voor Servië geen geschikte tijd, om aan
dergelijke gewaagde ondernemingen deel te
nemen. Sedert de Aartsbisschop Michaël
déér is teruggekeerd, vreest inen elk oogen-
blik dat de echtscheiding, tnsschen Vorst
Milan en Koningin Nathalie! uitgesproken,
weer zal worden ingetrokken en dan gaan
de poppen aan het dansenj immers dan
verzet zich niets meer tegen de terugkomst
der Koningin. Buitendien zyn de bezwaren
met de Fransohe maatschappij Van spoor-
wegexploitatie nog niet uit den weg ge
ruimd en zoolang dit niet het geval is,
dreigt het gevaar dat Frankryk zich met
het geschil zal inlaten en voor zjjne onder
danen genoegdoening zal eischea.
Ook in Bulgarije ziet het er niet roos
kleurig uit. De beruchte biMchop Clement
is weer druk aan ’t agiteeren tegen Vorst
Ferdinanden wat dweepzucht vermag
daarvan zyn voorbeelden te over in de ge
schiedenis te vinden.
De Samoa-quaestie is, bly kei» het thans be
kend geworden tractaat, naar genoegen opge
lost. Geen der drie belanghebbende mogend
heden, Duitsohland, Engeland en Amerika,
zullen daar gezagvoeren. Doch ieder hunner
zal den te benoemen Koning door een raadge
vend afgezant ter zyde ataaiy Als Koning zal
van crediet een aandrang te meer is. Daar
kan de wetgever niets tegen doen, en wy-
selük beproeft h(j het niet. Alleen ontzegt
hij wettelijke kracht aan en stelt hy straf
baar bet sluiten van bepaalde overeenkom
sten van dien aard, voor zooverre zy met
den aankoop van arbeidsbenoodigdheden be
treffen; voor levering van sterken yank
mag zelfs geen werkelyk bewezen schuld
vordering erkend.
De bedoeling van den Minister w goed,
maar wy betwijfelen zeer of wat hy voor
stelt het kwaad kan tegenhouden. Reeds
nu zijn de lui, die zich aan het misbrqk
schuldig maakten, voorzichtiger geworden,
toen eenmaal in voldoende mate de aan
dacht er op gevestigd was, is velen de lief
hebberd voor het winkelhouden vergaan;
de toenemende concurrentie doet er ook
al geen goed aan. W(| meenen dat men,
in die richting voortwerkende, heel gauw
van het kwaad bevryd zal zyn: verdwijnt
het niet langs den natuurlijken weg, dan
zal de Regeering er ook vergeefs de hand
naar uitstrekken. Niemand kan een *erk'
gever verplichten, een arbeider in dienst
te houden die rich niet voegt naar zijn
wenscheehebben deze betrekking op den
aankoop van levensbehoeften, en weigert
de werkman, dan aal de werkgever toch
wel zorgen dat er geen termen z||n om
een aanklacht in te dienen, daarna kan
hij altü'l nog pp menigerlei wijie wraak
nemen. Dat W treurig, zal men zeggen;
toegegeven, maar er is ook heel iets anders
noodig om goede verhoudingen tusschen de
werkgevers en hun ondergeschikten in het
leven te roepen, dan wetsbepalingen, die
men toch niet handhaven kan.
Wat in de Memorie van Toelichting sub.
2. wordt gezegd, over ongeregelde uitbe
taling, die veel voorkomt ook m de veen
derijen, wy erkennen al het nadeelige er
van, zooals schulden maken, het ontvangen
van te veel op eens, waardoor lichtzinnig
heid en losbandigheid in de hand worden
gewerkt, maar de vervener wet altyd
bü machte precies op tyd te betalen; hij
ook ontvangt niet voor zyn turf »boter by
by de visch”. Het is, onder de thans met
rooskleurige tijdsomstandigheden, niet mo-
geluk zooveel bedrijfskapitaal steeds omhan
den te hebbendat de betalingen precies
gelüken tred kunnen houden met het ge
leverde werk. Het algemeen streven moet
wel zyn, het links en rechts crediteeren, --
want in dit geval wordt de werkman fei-
telyk de schuldeischer van zyn baas,
binnen de engst mogelyke grenzen terug
te dringen, maar we zyn met overtuigd
dat beide partyen er zich wèl by zullen
bevinden, als de Staat zich met deze maat
schappelijke taak belast.
Het crediet verleenen aan werklieden
wordt nog in een afzonderlyk gedeelte van
de Memorie behandeld; wat er van gezegd
wordt is eigenlyk van algemeene toepassing
en heeft met een pleidooi vóór of tegen
deze wet weinig te maken. Zelfs vinden
ïfry er nog een lofspraak in op de coöpe
ratieve winkelvereenigingen, waar wy ons
gaarne by aansluiten; bedoeld worden al
leen die, welke aan niemand anders dan
aan haar leden leveren. Dat alles kunnen
we voor kennisgeving aannemen. De Mi
nister wil het crediet aan werklieden be
perken, door inhouding van het loon we
gens verschuldigde gelden niet verder te
veroorloven dan tot van het te vorderen
bedrag, en alleen voor aangebrachte schade
aan eigendommen, voor boeten naar een
door den werkman geteekend reglement
opgelegd, voor contribution tot welke deze
zich schriftelyk verbond, en voor andere
behalve drankschulden, «mits en voor zoo
ver van het bestaan daarvan blyke door
een uitdrukkelijke, schriftelyke, door den
loontrekkende afgegeven verklaring, vermel
dende het verschuldigde bedrag en een ge
oorloofde oorzaak der schuld.” Korting
wegens grond- of woninghuur en wegens
de pas genoemde boeten is evenwel onder
het niet begrepen.
Voegen we er nu nog bij, dat van'de
bepalingen omtrent den termijn van lopn-
verrekening zyn uitgezonderd schippers en
zeevisschers, alsmede zij die in vasten dienst
zyn by Staat, gewest, provincie of water-
schap; dat de geheele wet niet toepasselijk
is op inwonende dienst- en werkboden,
dan hebben we nagenoeg den inhoud me
degedeeld.
En ofschoon we er nu wel voorschriften
in vinden, waarvan de inachtneming ons
wenschelyk toeschynt, vinden we de zaak
niet van zóóveel belang, dat er een uitzon
deringswet voor gemaakt moet worden. De
Minister heeft, dunkt ons, veeleer voldaan
aan een sgedwongen levering", aan een soort
van wedyver met den Schoterlandschen af-
gevaaardigde, dan voorzien in een algemeen
gevoelde behoefte.
In ’t begin der week deed zich weer
eenig wapengekletter hooren, waaraan we,
nu in den laateten tyd overal het vredelied
gezongen werd, langzamerhand ontwend
syn geraakt.
