HOFSTEDE,
PETROLEUM-LAMPEN.
Ramp te Antwerpeu.
Aanbesteding.
Renteniershuis met Tuin,
Een BENEDENWONING
Groote Voorstelling
DIENSTBODE,
GODSDIENSTOEFENING
Firma Valk en Lazonder
DIENSTBODE,
SMIDSKNECHT.
BOEBENKNECfiT,
Afgrijselijke ramp teAntwerpen,
ADVERTENTIEN.
Verificatie-Vergadering
HOLLAND-ANTWERPEN,
LANDERIJEN,
WOERDEN,
KOEDEKKEN.
G. SOOS,
TE HEER:
Een Beneden- of een geheel
Huis te Huur,
NWENfi«ÏZ£M,
I. de Stichter te Groot-Ammers,
op Woensdag 18 September,
Processie naar Kevelaar.
Extra Reis per „JOHAN I",
DE ZONDAGSDIENST
stoomboot .IOII W II»
W Grootste sorteering. iHF* Concurreerende pryzen.
H. A. VAN BAAREN Jr.,
STEENKOLEN,
J. DE VEN, Gouda.
Eene Dienstbode.
DIENSTBODE.
„r^J,?I;AS3ERWAAKD o« VUFHEE-
BENLANDEN, 12 Sepl. Mot hot oog op de
grooto hoeveelheid dor dit jaar te ontvan
gen beetwortelen, ie door de directie der
■atkerfabriek „Breda en Bergen op Zoom"
te Breda eeue oiroulaire gericht aan de
landbouwer. in deze streken, mot verzoek
dit jaar de levering wat vroeger te beginnen
dan vorige jaren. Zjj stelt zich voor den
28sten September a. I. met de fabriek aan
te vangen en noodigt de belanghebbenden
uit in de laatste week dier maand de le
vering met kracht te Btenuen. Bit verzook
heeft tea doel de landbouwers aan te wak
keren tot vroege leveringopdat bjj even
tueel vroeg invallende vorst veel schade
•worde voorbomen.
♦ALBLAS8ERWAARD .en VIJFHEE-
RENLANDEN, 13 Sept. De kaas- en boter-
handel was deze. week levendig en de prys
van beide stygende. Men besteedde in deze
streken voor kaas van f20 tot f25 per 50
kilo, goeboter f0,70 en weibotor f 0,50 per
half kilo.
♦AMEIDE, 12 Sept. LI. Woensdagna
middag is het paard van C. H. te Leksmond
met een ledigen boerenwagen aohter zioh
midden in de kom van het dorp op hol ge
raakt en oorst in don Tiendweg onder Tien>
hoven tot staan gebracht. Tot ieders verba
zing is geen der vele zich op de straat be
vindende kinderen gedeerd, ook het paard
is er goed afgekomen, doch de wagen was
nog al gehavend.
..V"n Sept. 11. zjjn alhier met
de drjjfnetten gevangen 5 -zalmen, te zamen
wegende ongeveer 16 kilo.
♦BERG-AMBACHT, 9 Sept. Hoewel do
vroege aardappelen in dezen polder veel
door het langdurige ongunstige weder geleden
hadden, is de vrees dat ook de late door
de,bekqnde aardappelziekte aangetast zouden
worden, tot dusverre gelukkig niet be
waarheid.
♦BERG-AMBACHT, 11 fc^t. De volks
bibliotheek der vereeniging „"^interlezin-
gen", begonnen in October 1884, werd gis
teren weder voor het seizoen 1889/90 ge
opend. Deze bibliotheek telt thans 592
boekdoelen.
BOSKOOP, 9 Sept. De door den gemeen
teraad voorloopig vastgestelde rekening over
1889 bedraagt in ontvangst f22.185,05, in
uitgaaf f 20.605,43», batig saldo f 1.579,61».
De begrooting voor 1890 bedraagt in ont
vangst'en uitgaaf f21.664,90».
CAPELLE a/d IJSEL, 9 Sept. Van de
scheepswerf van A. Vujjk werden met goed
gevolg te water gebracht de klipper-sleep-
kanen „Maria", groot ca. 450 last, voor
rekening van don heer Chr. Thiebes te
Rotterdam, de „Maria Helena", groot ca.
150 last, voor den heer Frid. Herrmann te
Eberbach. Met de kiellegging voor een
drietal andere sleepkanen voor Duitsohe reke
ning werd onmiddelljjk daarna aangevangen.
♦GOUDRIAAN, 12 Sept. Door D. T. uit
deze gemeente i6 een kistje, waarop de ge
schiedenis van Jozef is afgebeeldaan ons
princesje gezonden als verjaringsgeschenk.
Dezer dagen is dat geschenk weer terugge
zonden en dus geweigerd. Is dit wel te ver
wonderen als men denkt aan de afbeelding:
de vrouw van Potiphar en Jozef P
♦HAASTRECHT, 11 Sept. Jl. Maandag
is alhier opgerioht eene vereeniging voor
strjjkmuziek, onder directie van de heeren
Van 't Hoog en Van der Wonde. Als be
stuursleden zijn benoemd de heeren G. Jun-
geling, D. Reneman en A. Blanken Lz. De
vereeniging zal bestaan uit 12 leden.
♦HOOG-BLOKLAND, 12 Sept. Bjj de
heden alhier gehouden veiling van lande-
rjjen werden 4, 17, 76 H. A. wei- hooi
en bouwland ingezet en verhoogd tot een
bedrag van 7125 galden.
♦HOORNAAR, 12 Sept. Sedert de vo
rige week is de prjjs der kaas fl per 50
KG. gestegen. Door de opkoopers wordt
thans hier en in de omstreken voor kaas
van 4} k 6 KG. f21,50 a f24, en voor
die van 7 k 8 KG tot f26 per 50 KG.
besteed.
JAARSVELD, 11 Sept. Ds. J. G. Dekking,
predikant alhier, heeft voor DeMeern bedankt.
KRALINGSOHEVEER, 11 Sept. Heden
werd van de werf vun A. Kalkman Zoon
met goed gevolg te water gelaten het jjzoren
klipperachip „Johanna Maria", groot pl.m.
220 last, gebouwd voor rekening van Gebr.
Mulder te Rotterdam.
KRIMPEN s/d IJSEL, (Stormpolder),
11 Sept. Heden iB van de werf „Nijverheid",
van de hSéren C. Van der Giessen en Zonen,
met goed gevolg te water gelaten een ijzeren
rjjnsohip, groot 450 lasten, voor rekening
van den heer A. Van Meeteren te Dujsburg.
LEERBROEK, 13 Sept. Onze predikant,
Ds. J. G. Deur, heeft een beroep ontvangen
naar Zevenbergen (prov. Noord-Brabant).
♦NOORDELOOS, 11 Sept. Tengevolge
van het schrikken van het paard (voor
een hondenkar) geraakte heden morgen
de graanhandelaar d. B. met zjjn met graan
beladen wflgen te waterdoor spoedige hulp
gelukte hethem en zjjn paard uit hun
bonarden toestand te helpen en liep het
ongeluk met vrjj belangrijke schade, dooh
overigens zonder nadeelige gevolgen af.
Ds. B. A. De Jong van Streefkerk
heeft voor het beroep naar deze gemeente
bedankt.
De unie-collecta heeft alhier in de
Herv. kerk f31,31» en in de Chr. Ger.
kerk f20,26», alzoo te zamen f 51,58 op
gebracht.
OTTOLAND, 9 Sept. Tot wethouder
dezer gemeente is herbenoemd de heer J.
Aantjes Dz.
PAPENDRECHT, 12 Sept. Van de werf
van den heer A. A. Wn. Van Reede Cs.
alhier is heden met goed gevolg te water
gelaten do sleepboot „Emma", gebouwd voor
oigen rekening en bestemd om naar de Ruhr
te sleepen. De machine, quadruple expansie,
en de ketel worden eveneens door genoemden
fabrikant vervaardigd.
REEUWIJK, 13 Sept. Ds. H. J. Hul-
soher, predikant alhier, heeft bedankt voor
het beroep naar Stad aan 't Haringvliet.
SCHELLUINEN, 10 Sept. Onze prodi-
kant, Ds. N. P. Fokkens, heeft voor Hein-
kenszand bedankt.
SLIKKERVEER, 9 Sept. Heden is van
de werf van den scheepsbouwmeester M. v.
d. Kuyl alhier te water gelaten hetjjzeren
rjjnsohip „Teutonia" groot ongeveer 400
lasten, goboawd voor den heer J. 0. Roedig
te Ooblens.
VREESWIJK, 9 Sept. Een zestigtal inge
nieurs, allen leden van het Kon. Nederl.
Instituut voor ingonieurs, deden Zaterdag
een tochtje langs het Merwede-kanaal en
bezochten ook ons dorp. Nadat zjj do nieuwe
sluiswerken alhier in oogensohouw hadden
genomen, vertrokken zij ongeveer 12 uur
per stoomboot „Merourius" naar Vianenen
Gorinohem, om de reeds voltooide of nog
in aanbouw zjjnde kunstwerken aldaar mede
te bezichtigen.
♦WAARDER, 10 Sept. In zake het be
roep, ingesteld door kerkvoogden en no
tabelen der hervormde gemeente alhier, van
een besluit van burgemeester en wethouders
dezer gemeente, dd. 11 Juni 11., waarbjj in
gevolge art. 7 der wet van 10 Sept. 1853,
(Staatsblad no. 102) aan het bestuur der
vereeniging „de kerkeljjke kaB" alhier verlof
is verleend tot stichting van een kerkge
bouw, ten dienste der gereformeerde ge
meente en tot tydelyke plaatsing van eene
houten noodkerk, een en ander op een terrein
gelegen binnen den afstand van 200 meter
van het bestaande kerkgebouw dor her
vormde gemeente alhier, is door heeren Ge
deputeerde Staten van Zuid-Holland bjj hun
gemotiveerd besluit van den 19 Augustus
11. no. 37, met vernietiging van het besluit
van burgemeester en wethouders beslist, dat
de stiohting van .bedoeld kerkgebouw en de
tijdelijke plaatsing der bouten noodkerk op
het terrein gelegen tussohen de woonhuizen
van Cornelia Van Djjk en Jan Pak, niet
kan worden toegelaten.
♦'WILLIGE-LANGERAK, 10 Sept. Op
de zalmvisscherij alhier zjjn in de laatstver-
loopen week 8 zalmen in de Bteken gevangen.
WOERDEN, 11 Sept. Kaas. De aanvoer
ter markt op heden bedroeg 175 partijen
prijs van Goudsche le soort f23 h f26.
2e soort f 18 k f22. Derby f23. Edammer
f25 k f25,50. Handel niet levendig.
Om zich een denkbeeld te kunnen vor
men van de groote verwoesting, die de bus-
kruitontploffing te Antwerpen heeft aange-
rioht, moet men persoonlijk een bezoek
brengen op de plaats Bes onheils. Geen pen,
hoe flink ook gehanteerd, kan een juiste
beschrijving leveren. Het tooneel der ver
woesting is zoo overweldigend, dat men bjj
de aanschouwing alB verplet staat, en de
gedachte dat alles het werk van een enkel
oogenblik is geweest, is meer dan voldoende
om te Bidderon en te beven en het hart in
een te doen krimpen. Hoewel do nieuws
bladen de bjjzonderheden uitgebreid hebben
bericht, zoo zjjn wij echter in do gelegen
heid van een ooggetuige de indrukken on
gewaarwordingen mede te doelen. De plaatr,
waar het onheil voorviel, kan het eenvou
digst vergeleken worden bij Feijonoord over
Rotterdam, met uitzondering dat er minder
gebouwen doch meer schepen in de ver
schillende dokken aanwezig zijn. De bedrij
vigheid, die in de dokken van Antwerpen
heerscht, is zeer groot en het aantal mon-
schen die hun brood verdienen en verbon
den zjj tl aan de verschillendo takken van
handel en scheepvaart bedraagt duizenden,
terwjjl de uitgestrektheid eenige hectaren
groot is.
De dokken en handelsterreinen zjjn gelegen
buiten Antwerpen en behooren onder .de
7de wjjk Austruweel. Voorheen schjjnen
daar ter plaatse afgezondorde gebouwen
voor besmettelijke ziekte te hebben gestaan,
want in de wandeling worden de thans ver
woeste woningen de pesthuizen genoemd.
Het geheele handelsterrein grenst on
middelljjk aan de Schelde eu strekt zich
aohter den djjk stadwaarts uit.
Tussohen Austruweel, een wjjk uit onge
veer 60 huizen bestaande, en langs den djjk
bjj de Schelde en een handelskade gelegen,
bestaat een terrein dat gebezigd werd om
koopwaren op te stapelen, als guano enz
Op dat terrein stond oen houten loods, waarin
honderden mannen, vrouwen en meisjes bezig
waren afgekeurde patronen te ledigen en het
kruit te verzamelen. De afgekeurde pa
tronen waren in pakken van 24 stuks bjj
elkander gebonden met het opschrift gedrukt
„Para fuail 10 oart ine tall llm Toledo
1875" en vervolgens in kisten verpakt.
Men spreekt dal ruim 50 millioen pakken
patronen in het gebouw aanwezig waren,
waarvan nog 30 millioen moesten geledigd
worden. Het magazjjn behoorde aan den
heer M. Corvilain.
Rondom dit terrein bevonden zioh han
delskaden doeken met sohepen en ook
onmiddelljjk aangrenzende een petroleum-
opslag, bestaande uit reservoirs, die geljj-
ken op gashouders, inhoudende millioenen
liters Russische petroleum. Rondom die
reservoirs bevonden zioh pakhuizen, opge
stapeld met gevulde en ledige petroleum
vaten, terwjjl opzetteljjko spoorljjnen dit
terrein doorsnjjden, ten einde de petroleum
te vervoeren met bjjzonder ingerichte jjzeren
wagons.
Het was Vrijdag 6 September, des na
middags half twee uur, toen de ontploffing
plaats had. Het is niet te besohrjjven wat
het zeggen wil in één enkel ondeelbaar
oogenblik één slag, een dreuning, trilling
waar te nemen, zéé hevig, zéé gevoelig,
zéé plotseling, dat geen tjjd tot denken ge
geven, geen oogenblik tot handelen denk
baar was. De duizenden, die op dat oogen
blik, hetzjj aan den maaltijd of aan den
arbeid, hetzjj op de wandeling of in huis
gezeten waren, allen werden door een vree-
seljjken schrik bevangen en als het ware
verlamd om op dat oogenblik te handelen.
Eén vreeseljjke ajag, één dondorend schud
dend en trillend gevoel, en ziedaar honder
den levens weggemaaid, onschatbare kapi
talen verwoest, en oer mon tot beziuning
kwam, eer men gelegenheid had te vragen
van waar, en wat is dat stonden duizenden
omringd door de akelige werkeljjkheid der
verwoesting: dood of verwonding.
Vreeseljjk was de ontploffing, waardoor
het magazjjn, waarin de patronen geledigd
werden, in de luoht vloog met al wat daarin
en bjj is. Aan splinters werd het gebouw
verdeeld en met de patronen, gereed
schappen, kisten enz. en helaas met de
mensohen die daarin werkzaam waren in
eeue massa opgenomen, om op eenigen afstand
in den omtrek in vormlooze stukken en brok
ken neer te komen. Ontzettende gedachte,
die honderden deelen van lichamen hier en
daar tussohen brandende stukken en brok
ken te zien liggen, lillende afgescheurd als
waren ze nog levend. Die eerste stond was
versohrikkeljjkde uitbarsting afgrjjseljjk.
Rook en vlammen verkondigden bovendien
dat er brand waB, en wel in de eerste plaats
in den aangrenzonden petroloum-opslag waar
oen reservoir gesprongen waB en in oen
oogwenk door den gloeienden en vloeienden
inhoud al wat maar in den omtrek te grjjpen
was in vlam zette. Hier hebben do mili
tairen wonderen verrichtaan blussohen geen
denken zjjnde, werd terstond rondom de
geheele oppervlakte een sloot gegraven, zoo
dat de brand zich moest bepalen tot het
petroleumterrein.
De verwoesting op het terrein van de
ramp is groot; het is alsof er een groot
bombardement heeft plaats gehad. Ruim
60 huizen zjjn totaal verbrjjzeld, uit elkander
gerukt en geheel of gedeeltelijk vernietigd,
vele kantoren totaal onbruizbaar geworden,
daken van huizen verwoest en een legio ramon
tot gruis geslagen, overal in den omtrok ziet
men de treurige gevolgen van den schok en de
schade overal veroorzaakt is niet te bere
kenen. Doch was het alleeu maar materiële
schade; helaas, mensohenlevens in massa zjj n te
geljj k met de algemeene verwoesting gebleven.
Men zal er maar niet aan deuken, het feit
is geschied, dooh over het algemeen is men
twjjfelachtig of eerst het petroleum reser
voir is gesprongen en daarna de buskruit-
werkplaats, of omgekeerd. Wie zal het zeg
gen. Met de noodlottige gevolgen zjjn helaas
de oorzaken ook verdwenen en gissingen
zjjn menscheljjk, dooh geven geon zekerheid.
Hoe echter de ontploffing zulk eene groote
verwoesting l^eeft aaMpowo^t juist aan die
60 huizen van Austruweel, torwjjl betrek
kelijk minder schade aan schepen en ge
bouwen aan den tegenover gestelden kant is
toogebracht, wordt verklaard, dat de lucht
druk, bij de ontploffing ontBtaan, gelegen
heid had om aas de eene zjjde zich vrjj te
ontwikkelen, terwjjl juist de huizen don lucht-
druk tegenstonden en daardoor totaal werden
vernietigd. Do verwoesting aan die 60 hui
zen van Austruweel is afgrjjseljjk, en pjjn-
ljjk wordt men aangedaan, wanneer men ziet
hoe alles in een enkel oogenblik als het ware
is door-, op- of uit elkander geslagen. De ko
zijnen, deuren en daken tot splinters geslagen,
de schoorsteenen, balken en plafonds in en op
elkander gestort, de muren gedeeltelijk om
vergeworpen en gesoheurd, het huisraad
verpletterd en bedolven onder hot puin en
daar tussohen mannen, vrouwen en kinderen
gedoodandere gewondterwjjl velen
door de ontplofte patronen doorschoten
waren. Afgrjjseljjk verschrikkelijk schouw
spel 1 In dien toestand kwam redding opda
gen, want toen men in de stad Antwerpen
oonigszins tot beunning kwam, vloog men
naarhet tooneel van de ramp en wonderen
van dapporheid en zelfopoffering werden be-
tooud, om nog te redden wat te redden was.
Om alle bjjzonderheden te vermelden is on-
doenljjk. De kracht der ontploffing is on
berekenbaar. Verscheidene jjzeren petroloum-
spoorwagons zjjn tstaal in elkander gedrukt,
de rails als hoepels omgebogendoor den
dreun zjjn verscheidene schepen van binnen
zeer beschadigdde jjzeren overkappingen
(even als op de veemarkt te Rotterdam), zjjn
gedeelteljjk vernield en straatsteenen in de
omgeving tot puin gemalen. Het aantal
dooden is altjjd nog niet met zekerheid op
te geven, daar waarschjjnljjk vele slachtoffers
te recht zijn gekomen in de Schelde of in het
water d?r dokken. Ijfovandien zjjn vele on-
gelukkigeu totaal rmtesfffit en de deblen van
het lichaam overal heen geslingerd. Het
cjjfer der dooden is bjj benadering op ruim
150 te stollen, dat der gewonden ruim op
het dubbeltal. In de verschillende gasthuizen
liggen nog een massa gewonden. Hoogst
opmerkeljjk is de loop, dien de verwoesting
gevolgd heeft. Van af de plaats des onheils,
waar sohrikkeljjk veel sohade is aangericht,
is de geheele stad Antwerpen op de gril
ligste wjjze geteisterd. Geheele straten zjjn
ongedeerd gebleven, doch onmiddelljjk weder
gevolgd door straten waar tal van ongevallen
zjjn waar te nemen. Vooral do zware ge
bouwen zijn vreeseljjk geteisterd. In alle
deelen der stad kan men de gevolgen dor
ontploffing waarnemen. Een massa ramen
en deurkozjjnen zjjn totaal uit de muren
geslingerd, duizende ruiten gebroken, muren
gescheurd, daken vernield enz. In vele ma-
gazjjnen en winkels zjjn tal van zaken van
groote waarde vernield. In glas- en porce-
loinwinkels zjjn kostbare voorwerpen ge
sprongen, terwjjl menige glazen spiogelpui
met den kostbaren inhoud van uitstalkasten
geheel is verbrjjzeld. De ongevallen en
vernielingen zjjn overal waar te nemen in
de kerkenscholen beurs en andere ge
bouwen zoowel bjj de Schelde als bjj het
station. De schok is gevoeld op zeer grooton
afstand van Antwerpenzelfs in Zeeland
waar men aan een naderend onweder daoht.
Tegelijk met de ontploffing vloog. de ge
heele voorraad patronen, zoowel ledige als
gevulde, naar alle kanten henen. Vele per
sonen zjjn gewond en zelfs gedood, de
massa koperen bulzen is zoo groot, dat
men in den omtrek letterljjk er over loopt,
op het gevaar af te trappen op een ge
vulde huls die al licht kan afgaan. Vele
arme mensohen zjjn reeds bezig om de
overbljjfsels op te zóèken, doch hierbij
hebben ook reeds ongelukken plaats go-
grepen door ontploffingen. Maandag was
het geheelo terrein voor het publiek toe-
jpnkeljjk, hoewel voorzichtigheid in acht
moest worden genomen. Van nabjj kon
men de verwoesting van Austruweel zien.
Vele woningen zjjn totaal onbewoonbaar,
in enkele houden de bewoners in onder
gedeelten met behulp van afsluitkleeden
nog hun verblijf. Vele gebouwen zjjn totaal
in een puinhoop herschapen. Een groot
gebouw, ingericht tot bureau voor de Genie,
is in elkander geslagen als een kaarten
huis. Het personeel datrin werkzaam werd
bedolven onder het puin en balken en zjjn
gekwetst te voorschijn gehaald. Een ander
groot gebouw, het „Congo Café" is uit elk
ander geslagen, zoodat van de vier ver
diepingen alleen een enkele hangende muur
zichtbaar is. Van do bewoners zjjn op een
na allen omgekomen. Onder de puinho
pen zjjn onzichtbare vormeloozo gedeelten
van menschen te voorsohjjn gehaald. Door
een agent van politie werden 7 hoofden in
oen zak bjjeen geraapt. Hartverscheurende
plichtsvervulling. Hartverscheurend is hot
wat men overal ziet. Een treurende moeder
die hare 2 dochters beweent, een vrouw
met een wicht van 2 maanden aan de borst,
geheel bebloed door het wicht, dat door een
kogel is getroffen, een vader starende in
een hoek waar zjjne 2 lievelingen verplet
terd zjjn door eeu vallende balk. Kinderen
schreiende om hun vader en moeder en bjj
dat alleB de treurige aanblik der verwoesting
is voldoende om het hardste mensch week, en
den meest onverschillige tot droefheid te
brengen; menige traan biggelt bjj het zien van
al die ellende, langs de wang van menig be
zoeker, en met liefde werd geofferd ten voor-
deele van hen die zoo veel hadden verloren.
En al kan het kind uiet de vador, nooh de
moeder haar echtgenoot of kind worden
wedergegeven, veel, zeer veel kan verzacht
worden door liefdegaven, waardoor ten minste
de smart der armoede wordt gelenigd, want
veel is te vergoeden, daar menig braaf werk
man alles, totaal alles heeft verloren, terwjjl
een legio zeer voel sohade hebben bekomen,
daar talloos de vernielingen zjjn in de huis
gezinnen aan huisraad en meubelen. Geheel
Antwerpen gaat gebukt onder do droevige
en vreeseljjke ramp en toen Maandag-middag
de begrafenis van 24 ljjken plaats had, gaf
de bevolking de innigste bewjjzen van deel
neming, door langs den weg van het gast
huis „Stuivenberg" tut de begraafplaats
iKiel" als het ware gepakt te staan en eerbie
dig den treurigen stoet, die gevolgd werd door
den Burgemeester en denGoeverneur vau Ant
werpen, te doen passeeren. Verscheidene hee
ren hielden bjj do begrafenis een inzameling
ten voordoele der nagelaten betrekkingen
der slachtoffers.
Na het springen van do kanonneerboot
van Van Spjjk, heeft te Antwerpen zulk
een treurige geschiedenis niet plaats gehad.
Wie de Bchuld mag dragen van zulk een
onverantwoordelijke plaatsing van een bus-
kruitwerkplaats is nog niet helder gebleken,
zeker is dat Nederland bewaard is geworden
door de besliste weigering van onzen Mi
nister van oorlog, om hier te lande soortge
lijke buskruitwerkplaats op te richten.
Mogou velen zich opgewekt gevoelen om
eeu bijdrage te schenken en mede te werken
tot verliohting der smart en ellende van onze
bevriende naburen.
Oproep aan het Nederlandsche Volkl
Antwerpen, 10 Sept. '89.
LANDGENOOTEN1
Een noodkreet stjjgt op van de Sohelde-
boorden I Die kreet, hjj is eene angstige,-
dringondo bede om hulp en erbarmen 1
Eene kruitontploffing die Antwerpeu op
zjjne grondvesten deed schudden, herschiep
onze dokken, aan vreedzame werkzaamheid
on handel gowjjd, in oenen vuurspuwenden,
dood en verderf aaubrongenden krater!
Tal van ljjken, in stukken vaneen gereten,
bedekten den bodemhonderde gezinnen van
man, vrouw, zoon of dochter' beroofd, zjjn
aan de grootste ellende ten prooi; kleine
kinderen staan troosteloos bjj de rookende
puinhoopsn, die vader, moedersbroeder en
zuster bedolven en die de arme kleinen in
ééne seconde tjjds tot woezen maakten;
vrouwen staan, van alles beroofd, in wan
hoop voor de treurige overbljjfselon van wat
haar eons «ene geluk en tevredenheid ade
mende woonstede was, of loopen in vertwij
feling rond om onder de zakken vol over-
bljjfselen van medemonsohen, naar iets te
zooken waaraan ze man of kind zouden
kunnen herkonnen; mannen, vrouwenen
kinderen, nog gisteren krachtig en gezond
zwoegende om een sohamel stukje brood te
verdienen, liggen met de afgrjjseljjkste won-
Jdon overdekt en vreeseljjk Verminkt in de
overvolle gasthuizen en smeeken kermond
om hulp voor hunne van alles beroofde
betrekkingen I
LANDGENOOTEN
Klein is Noord-Nederland, klein ia Zuid-
Nederland maar gróót is de solidariteit
tussohen de kinderen van denzelfden Ne-
derlandsohen stam! En gróót vooral, dóór
waar het geldt „helpen in nood"
Dat toonde Vlaanderen steeds waar over
strooming of ramp ods Vaderland of de
Koloniën teisterdeDón bestonden er voor
het Vlaamsche land nooit grenzen tussohen
België en Nederland; goud stroomde dan
steeds van de Sohelde naar de Maas- en
lijjuboorden; goud, met milde hand gege
ven om den Nederlandsohen broeder ter
hulpe te komen. Vóóraan stond daarbjj
dan Antwerpen mot de Vlaamsche steden
en dotpon van het aloude Zuid-Nederland
Vooruit dan Nederlanders, groot en klein,
rjjk en arm! Vooruit in dichte drommen!
De Engel der Weldadigheid wenkt U van
uit onze SchelUestadZe roept U op tot
het vervullen van den heiligen broederplioht
der erkentelijkheid; ze roept U op tot wel
doen aan broeders en zusters die, waar het
er op aankwam wel te doen, nooit jegens
U te kort schoten! Vooruit, terbestrjj-
ding van den njjpondon nood, déér waar
zooveel ellende te verzachten is
Aan U, Nederlandsche Pers, de taak om
onze roepstem te doen hooren in stad en
land, by groot en klein! en Uwe kolom
men voor insohryvingen te openen
Burgemeester en overheden van Neder
landsche gemeenten, Vereenigingen van Wel
dadigheid, mannen van goeden wil in den
lande, vormt Commissiën, ten einde der
zwaar beproefde zusterstad tbr hulpe te
snellen! Dat groot en klein, arm en rjjk,
een ieder naar zyne krachten bjjdrage om
hulpe te bieden waar die zoo dringend
noodig is 1
Het bestuur der Hollandsche Club te Ant
werpen, dat tydens de overstroomingen in
Holland, en vooral by de verschrikkelyke
ramp van Krakatau, van de Antwerpsche
bevolking zoo'n hartelyke en krachtdadige
medewerking ondervond, stelt zich ter be
schikking van zyne landgenooten tot het
in ontvangst nemen van gelden, waarvan
in de dagbladen geregeld melding zal ge
maakt worden.
Op! Nederlanders, die het hart op de
rechte plaats hebt; dat de sommen in het
Vaderland byeengebraoht een blyvend ge-
denkteeken van broedersohap stiohten in
het Vlaamsche landDat een ieder daartoe
zyn steentje bydrage! Stuurt Uwe giften
of toezeggingen, groot en klein, naar den
eerstondergeteekende, om ons in staat te
stellen, door samenwerking van allen op
het altaar der weldadigheid, namens Ne
derland, een flink offer neer te leggen, ons
Vaderland waardig.
Het Bestuur der Hollandsche Club
te Antwerpen
S. REIJNDERS BISDOM, Voorzitter
Adres: Stadswaag, 4, Antwerpen,
G. J. KORTMAN, Vice-Voorzittor,
P. ZWARTENDIJK, Secretaris
J. A. VAN DEN BERGH, Penningmeester,
J. H. SOHELTEMA, Commissaris.
inOEIONDEK.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
In het algemeen belang van de plaats mjjner
inwoning, zal de redaotie injj verpliobton met
de opname van het onderstaande.
RAMP VAN ANTWERPEN.
September 1889.
Die ramp geeft aanleiding in alle vrijmoedig
heid. altijd besoheiden, my de volgende vragen
op de lippen te doen nemen, en die vragen te
stollen ter overweging en oonsoientieuse uitvoe
ring, voor die autoriteiten, die, hetiy direct of
indirect, daarby betrokken zyn.
1°. Waarom de gemeente Schoonhoven ge
kozen, om op een gezetten tyd des jaars aldaar
te bergen, en nog al in de kom, 2000 kilogram
buskruit, zegge twee duizend, in veortig vaatjes
2°. Waarom daarvoor niet genomen het fort
Honswyk, ongeveer uren van hier, aan den
zelfden oever gelegen?
3°. Zullen de verschillende assurantie-maat-
schappjjen, waarvan hier een legio correspon
denten zjn, zich geroepen gevoelen, en gehouden
wezen tot vrjjwaring vau sohade, by oventueelo
ongelukken, ten gevolge van hot buskruit
ontstaan f
4°. Wat is de Staat verplioht in deze te doen P
Wat zyn correspondenten en agenten van
maatsohappyen verplioht, in deze te doen, zoo
in betrekking tot hunne maatsohappyen als tot
de deelnemers?
8°. Welke plicht rust op regeerders dezer
stad, en van de gewesten Zuid-Holland en
Utrecht, met het oog op de dyken, bjj.mogeiyke
ongelukken door dat kruit, in betrekking hun
ner medeburgers en landgenooten P
Maar genoeg !1
Waartoe hier nog meer vragen gedaan, die
ik zoer gemakkeiyk zou kunnen stellen, zoo in
betrekking tot naleving van formaliteiten (hier
heb ik inzonderheid op het oog, het nazien van
bliksemafleiders op zyn tjjd,) als do plaats waar
het buskruit hier wordt goborgen of bewaard.
Ter herinnering strekke dat Ministor Reuther
in het voorjaar van 1888 toen hot syno heeft
gedaan, in het belang der gemeente Sohoonhoven,
waarvan de besoheiden in betrekking de ondér-
werpelyke zaak aan het Ministerie van Oorlog
en Waterstaat wel zullen berusten.
Vertrouwende, en byna zeker zynde, dat ik
niet zal hebben gesproken als eon roepende in
de woestyn, dank ik de redaotie voor de opname
dezes, en heb de eer my te noemen hoogachtend
Ufid. Dw. Dienaar,
A J. VAN DER KOP.
P. 8. Autoriteiten en betrokken besturen zyn
zooveol mogelyk hiermede in kennis gesteld.
HUURB0EREN.
(Vervolg en slot.)
En nu de jaren van overvloed voorby en de
magere jaren aaugebrokeh zjjn, bewyzen de
hypotheekbanken wel dat de meening zeer
overdreven is, dat er ten platten lande veel
geld is gewonnen in dien goeden tjjd. De wan
verhouding tusschen eigenaar en pachter is
oer toegenomen dan verminderd en dit komt,
doordat de meoBte eigenaars geen andere zorg
hebben gekend eu nog kennen dau de zorg
voor het innen op tyd van de paohthuur,
niet bedenkende dat door de verminderiog
van de vruchtbaarheid hunner gronden
zij zelve sohade loden. Zooals op dit oogen
blik de toestanden zyu, trekken paohter en
huurder beide de wrange vruchten van dien
goeden tyd. De eigenaar moet inzien dat
zyn voordeel niet alleen gelegen is in het
trekken van veel huur, en de huurder moet
begrypen dat hjj niet alleen zyn voordeel
moet zoeken in verminderiog vau paoht.
Verwijten helpt nu eenmaal niet, maar wel
het Ijevordcren van elkanders waaraohtig
belang. Het is noodzakeiyk in beider bo-
lang, dat eigenaar en huurder elkander
leeren verstaan en olkander ondersteunen.
Met alle krachten moet worden gearbeid
om door practisohe middelen den landbouw
tot het hoogste standpunt op te voeren.
Om dit te kunnen doen moet in de eerste
plaats 4e huurder een biliyke paoht betalen.
Dag in dag uit moet hy arbeiden op de
velden en akkers van den eigenaar, welke
hy in goeden toestand moet houden en traoh-
ten te vorbeteren. Om dit te kunnen doen
moet hy gelden besohikbaar hebben om
werkvolk, mestsoorten, gereedschappen euz.
te kunnen aanschaffen. Zyn vee moet
krachtig gevoederd worden. Alles wat tot de
bouwer]} behoort, moet altyd flink in orde zyn,
eu tot al het opgenoemde en wat er nog
aan toegevoegd zou kannen worden moet
hy in staat gesteld worden door zyn be-
dry f kapitaal. Dat kapitaal is niet onaan-
zienlyk en nu heeft de huurder dan ook
het reoht, dat hy van zyn kapitaal een
matigen intrest zal trokken en dat zyn ar
beid en die van het gezin hem in staat
zullen stellen in zyn levensonderhoud te
voorzien. Dat kapitaal moet intrest opbren
gen, want als men bedenkt welk een risioo
de huurder heeft, dat hem b. v. een of
meer stuks vee kunnen ontvallen, dat de
marktpryzen minder kunnen wordendat
door droogte of aanhoudend vochtig weer
zyn inkomsten sterk kunnen verminderen,
dan spreekt het van zelf, dat zyn kapitaal
daardoor vermindert en hy moet dus een
matigen intrest van zyn geld trekken om
kapitaalsvermindering te voorkomen. Een
biliyke paoht is dus noodzakeiyk voor den
huurder. Maar ook de eigenaar heeft reoht
dat zyn kapitaal behoorlyk winst afwerpt,
en zie, nu komt het er maar op aan of het
kapitaal, in den landbouw gestoken, winst af
werpen kan. Dit is alleen mogelyk wanneer er
samenwerking bestaat tusschen eigenaar en
paohter, een samenwerking, die ten doel
heeft deu landbouw te doen bloeien. Niet
alleen van weersgesteldheid en marktpryzen,
maar ook van eene goede uitoefening
van het land bouw bedryf hangt die bloei
af. Daarom moeten er geen drukkende be
palingen voorkomen in het huurcontract, b.v.
dat de huurder zooveel stuks vee moet
houden, geen most mag verkoopen enz.
Misschien denkt menigeen dat vooral het
laatste tooh zeer wys is. Oppervlakkig
beschouwd ja, maar van naderby bekeken
neen. De stalmest hangt wat zyne waarde
betreft niet alleen af van de hoeveelheid,
maar meer nog van zyn deugd. Die deugd
is weer een govolg van de meerdere of
mindere doelmatige voeding, en van den
toestand van den veestapel. De hoeveel
heid vee staat dus in zeer nauw verband
tot de waarde der mest, zoodat hier duide-
ïyk uitkomt, dat men niet bepalen mag:
zooveel stuks vee moet gy houden. Soms
heeft de practiBohe boer het geraden geacht,
voor het een of ander stuk land wat kunst
mest te koopen, waarin eene stof voor
komt, waaraan dat stuk land behoefte heelt
en die in den gewonen mest niet genoeg
zaam voorkomt. JSen gedeelte van deu
BtalmeBt zal hy nu kunnen verkoopen en
daarvoor in de plaats de gewensohte hulp-
mest worden gekooht. Zie eigenaars, wan
neer het bedryf riohtig wordt uitgevoerd,
dan is dat in het voordeel van u, en van
den huurder. Daarom moet men zijn huurder,
alz hjj een practisch man isniet binden
door beperkende bepalingen. Nu ziet men
dat de grondeigenaar jaar op jaar minder
trekt van zijn gronden en dat de paohter
armer wordt. Men hoort dat dag aan dag
uit den mond van beiden. Dat moet anders
worden en dat kan alleen anders worden
wanneer er samenwerking bestaat tusschen
verhuurder en huurder. Kapitaal en kennis
zijn twee machtige factoren bjj den land
bouw, maar vooral de laatste is de mach
tigste Daarom moet er vooral op worden
gelet en er op worden aangedrongen, dat
de kennis van het bedryf vermeerdere
want waarlyk het is soms met de kennis
van het bedrijf zoo treurig gesteld. Het
welbegrepen eigenbelang is alleen op kennis
[rond. A. KARS.
oudriaanSopt. '89.
geg.
Gemengd Nieuws.
Te Vianen komen eenige ty-
phusgevallen voor, waaronder enkele met
doodelyken afloop.
Men schry ft ons uit Dalem:
Vooral na de laatste regens, is het bederf
in de aardappelen zeer toegenomen. In
het byzonder is dit het geval met de jammen.
Zeker zal deze omstandigheid by dragen,
om de winteraardappelen belangrijk in prys
te doen stygen.
Van Maandag op Dinsdag-
$oht, omstreeks half twee uur, zijn door
de rijksveldwachters Roerdinkholder en
Brusté te Gorinohemonder Giesen-Nieuw-
kerk, twee beruchte stroopers op heetor-
daad betrapt, wegens het schieten op makke
eenden aldaar.
-- Zaterdag-nacht, omstreeks 3
urenontstond er in den korenmolen van
don hoer Vis«er, buiten do Ar keipoort te
Gorinohem in de nabyheid van het groote
kruitmagazijn, door eene onbekende oorzaak
brand, die zóó hevig toenam, dat door do
overwaaiende vonken een begin van brand
aan een huis in de Walsteeg is veroorzaakt,
die echter spoedig gebluscht werd. De molen
en een groote voorraad graan zyn eene
prooi der vladsmen geworden. Tydens deu
brand was oen voorraad van ongeveer 7
last graan, meest aan anderen toebehoorende,
aanwezig. Naar men verneemt was de molen
voor f 5000 en het graan voor f 1000 ver-
zekerd. Er werd gelukkig nieiyand gekwetst.
Vrydag-middag heefttoLeer-
dam een treurig geval plaats gehad. De
vrouw van W. Van Bruggen zou eeu be-
zaek brengen op deu watermolen van den
polder Hoog-Eind. Daar de wieken van
den in beweging zynden molen, juist voor de
deur heen gingen, wilde zy er vlug tussohen
doorgaan, doch kreeg zulk een hevigen slag
van eèn wiek tegon haar hoofd, dat ze Za
terdag-nacht aan de gevolgen is overleden.
Dinsdag had een vissoher te
Ammerstol het geluk een zalm met de hand
te vangen.
Vrydag-middag zou Cornelia
Venis van Sliedrecht, machinist op een
baggermolen en werkzaam in de Noord onder
Fapendrooht, het bovenste kamrad der in gang
zijnde machine smeren. Juist ving hy daar
mede aan, toen de maohine hem greep en
lm het reohterbeen van het lichaam Bloeg.
De ongelukkige viel in de maohine, welke
hem, vreeselyk gehavend, weder uitwierp.
Aangezien hjj nog teekenon van leven gaf,
legden zyne makkers hem in eene roeiboot,
ten einde aan wal geneeskundige hulp te
zoeken. Tydens dien tooht gaf de onge
lukkige eohter den geest. Het lyk is naar
Sliedrecht overgebraoht. De jonge man was
eerst drie weken geledon gehuwd.
Een koe te Wanrooi geeft
eiken dag 47* liter melk.
Zaterdag-nacht is een werk
man uit Jutfaas, die met toestemming van
den eigenaar den nacht doorbracht in het
hooi op den zolder eener schuur te Tiel,
daaruit gevallen en terechtgekomen opeen
16 voet lager gelegen steqnen vloer, ten ge
volge waarvan hy sohedelbreuk bekwam en
eenige oogenblikken daarna overleed. De
ongelukkige laat eene weduwe met vier
jeugdige kinderen aohter.
In de vorige week, by gele
genheid van de kermis te Zevonhuizen,
heeft zich aldaar het zeldzame geval voor
gedaan, dat iemand, die wegens dronkenschap
was opgepakt, na het uitslapen van zyn
roes, de gevangenis niet wensebte te ver
laten en na herhaalde aanmaningen er ten
■lotte met geweld uit verwyderd moest
worden.
Hoe verslaafd iemand kan zyn
aan sterken drank, toonde onlanga eene
oude vrouw te Meppel, die op straat hare
kousen uittrok, deze verkocht en de luttele
opbrengst voor jenever besteedde.
stad SN Feu ws.
Schoonhoven, 13 September.
De minister van waterstaat,
handel en ny verheid en de ingenieur Krieger
te Gouda werden het eens omtrent eenige
technische voorschriften tot den aanleg en
de exploitatie van een looaalspoorweg van
Gouda naar Sohoonhoven, zoodat nueinde-
lyk eene verleening jran concessie voor dien
weg weldra kan worden verwaoht.
Daar by de regimenten vos-
ting-artillerie het aantal korporaals voltallig
is, is door den Minister van Oorlog bepaald,
dat de Instruotie-Compagnie een 40-tal
volontairs minder zal moeten voeren, terwyl
in het algemeen de eisohen voor korporaals-
titulair en korporaals-effectief hooger zullen
gesteld worden. Wanneer korporaals-titulair
van de Instructie-Compagnie voldoende
geoefend zyn om by de regimenten vesting
artillerie te worden ingedeeld, zullen zy
zoolang daarby titulair blyven, totdat er
plaats voor hen is gekomen, en dan door
den regiments-commandant als effeotief wor
den aangesteld.
Wij vestigen de aandacht op
de aankondiging, aan het hoofd van dit blad
geplaatst, waarin wordt bericht, dat ter be
vordering der vrye paarden- en beestenmarkt
alhier, op 9 Ootober a. s., ook vrye overtocht
over de Lek wordt verleend voor paarden en.
verdere verschillende soorten van beesten.
♦—Gaarne i^erwyzen vjj naar de
advertentie, voorkomende in dit blad, waarin
de liefdadigheid wordt ingeroepen ten voor
doele der slachtoffers van tie verschrikkelyke
ramp te Antwerpen. Eene opwekking zal
■oker onnoodig zyn, daar een ieder gevoelt
dat hulp noodig is. Door samenwerking,
door giften groot en kleinzal Nederland
weder een flink offer nederleggen op het
altaar der weldadigheidons vaderland
waardig.
Naar wy vernomen, zal, met
het oog op de nog zoo gunstige wedrsge-
steldheid, de badinriohting nog eenigen tyd
blyven opengesteld.
Als vervolg op ons overzicht
van de kermisvermakelykheden kunnen wy
nog mededeelen, dat door den heer P. L. Luy-
tors de kinderen van het gereform. weeshuis
alhier geheel belangloos zyn onthaald op pof
fertjes, wafelen en vervorschingen.
Vervolg der Nieuwstijdingen.
Door Z. M. is tot Voorzitter
van de Eerste Kamer der Staten-Generaal,
gedurende de zitting die zal aanvangen op
den derden Dinsdag van September 1889,
benoemd Mr. A. Van Naamen van Eemmes,
lid dier Kamer.
De „Tyd" verneemt van eene
zjjde, die, naar het blad meent, goed in
gelicht kan zijn, dat zoodra de Rhijnspoor-
weg in handen van het Ryk zal zyn over
gegaan, plannen aanhangig gemaakt zullen
worden, om eene botero aansluiting in het
leven te roepen tusschen het Holl. Spoor
te 's-Hage voor Den HaagGouda en de
Holl. en Staatsspoorwegen te Rotterdam
en het traject RotterdamGouda.
Door het maken van een boog nabij het
kruispunt van den Hollandschen en den
Rhyuspoorweg te 's-Hage zullen indien
deze plannen tot uitvoering komen de
treinen Yan de Goudsche lijn het station
der Hollandsche Spoorweg-maatschappij
kunnen bereiken.
Om de treinen van de lijn Rotterdam
Gouda in de gelegenheid te stellen het
Centraal-station aan de Delftschepoort te
Rotterdam te kunnen bereiken, zou hot
plan bestaan, van dit station af een nieuwen
weg te maken, welke noordelijk van Rotter
dam en de kern der gemeente Kralingen
loopen zal, en welke voorby het „Park
Honingen" met de bestaande lynRotterdam-
Gouda zal vereenigd worden.
Het Rhyn-station te 's-Gravenhage zal
gesloten worden.
Of het station-Rhijnspoor te Rotterdam
geheel zal worden opgeheven, óf dat het
uitsluitend voor den goederendienst
waarvoor het uitmuntend gelegen is in
gebruik zal blijven, moet nog een punt
van overweging uitmaken.
Het station van het Rhyuspoor te Am
sterdam zal voor het vervoer van reizigers
geheel worden gesloten. Alle treinen zouden
van en naar het Cèntraal-station doorloopen.
Door den minister van finan
ciën is de oommies 2de klasse A. Engers Fz.,
te Montfoort, als zoodanig met ingang van
1 Oct. a. s. naar Beverwyk, en is naar Mont
foort verplaatst de oommies 2e klasse N. G.
Hoogvorst, thans te Amsterdam.
By de te Haarlem gehouden
jaarfeesten der Hollandsohe Landbouwmaat-
schappij zyn o. a. door de verschillende
jury's de volgende pryzen toegekend:
Afdeeling houtteelt. Voor abies, pioca en
pinus in 5 soorten en voor groen blader ige
hulsten, groote exemplaren in 5 soorten, de
2e prys aaü den heer O. G. Olie te Bos
koop, wien ook de le prys toekwam voor
bontbiaderige hulsten. Voor hoepels en voor
witte hoepels le prys de heer T. J. Swets
te Hardingsveld.
Afdeeling zuivelbereiding, le prys voor
3 stuks zoetemelksohe Goudsche kaas, in
1889 gewrongen, elk niet liohter dan 5 KG.
de heer J. Brouwer de Koning te Haastrecht.
Voor niet gevraagde kaassoorten ontvingen
de heeren H. Spruit te Waarder, D. van
der Grift te Haastrecht en C. M. Brouwer
de Koning te Haastrecht elk eene eervolle
vermelding.
Afdeeling werktuigen en gereedsohappen
van land- en tuinbouw. Voor zadelmakers-
werk le prys firma De K5ring te Gouda,
voor melkgereedBohap2e prys de heer D.
Spaan te Bodegraven. Voor hoefyter 3e
prys de heer H. de Zwart te Oudewater.
De heer W. C. Boer teBoskoop
ontving dezer dagen den 2en prys voor de
sohoonBte verzameling appelen en peren van
de jury der tentoonstelling van land- en tuin
bouw te Wageningen (afdeeling Neder-
Veluwe).
De firma F. B. Van Ditmar, te
Utreoht, is voornemens uit te geven een
geïllustreerd gedenkblad, ten voordeele van
de noodlydenden door de vreeselyke ramp te
Antwerpen. Dit gedenkbladgetiteld
HollandAntwerpen zal bydragen bevat
ten van de voornaamste Nederlandsohe eu
Belgisohe letterkundigenschilderstoon
kunstenaars, enz. Hierom en om het loffeiyk
doel, 't welk ieder door den gering gestelden
prys van 50 cents kan helpen bevorderen
bevelen wy deze uitgave ten zeerste by onze
lezers aan.
Woensdag den 18. September
zal te Boskoop een vlieger-wedstryd plaats
hebben om pryzen.
Het vonnis der Haagsohe
reohtbank, waarby J. P. Taselaar tot 4
jaren gevangenisstraf veroordeeld werd, we
gens mishandeling met doodelyken afloop
op De Vreedo te Stompwyk, is heden door
het Gerechtshof te 's Hage bevestigd.
Ook zyn door dat Hof bevestigd de von
nissen der Rotterdamsche rechtbank in zake
1. een inwoner van Waddingsveen, die op
12 Mei de ingezetenen aldaar opruide tot
het inwerpen van glasruiten, en te dier zake
tot 14 dagen gevangenisstraf veroordeeld
is; 2. een gepensioneerd Indisoh militair te
Berkenwoude, wien wegens vervalsohing van
een getuigschrift van goed gedrag en ar
moede 9 maanden werden opgelegd.
In de zaak van den boerenkneoht en zyn
baas te Zyderveld, gemeente Evordingen,
door de rechtbank te Tiel veroordeeld, de
eerste, wegens het dooden van een eend,
tot 1 dag; de tweede, wegens diefstal van
een eend, tot 1 maand gevangenisstraf, heeft
genoemd Hof hervatting van het ondersoek
bevolen op 26 September, als wanneer nog
zes getuigen zullen worden gehoord.
De gewone najaarsvergade
ring van onderwyzers in het arrondissement
Gouda zal plaats hebben op Zaterdag 14
Sept., in de sociëteit „Ons Genoegen" te
Gouda. Op de agenda is o. m. geplaatst:
Iets over klassikaal taalonderwijs op de
lagere school, in te lfeiden door den heer
L. Akkerhuys J.Ez. te Sohoonhoveu; en
Iets over Mnemotechniek, door den heer
B. P. Van Oittert te Gouda.
De heer J. De Vries, leeraar
aan de H. B. Sohool te Gorinohem, is by
Kon. besluit benoemd tot leeraar aan de
Ryks H. B. Sohool te Assen.
De oolleete voor de sohool
met den by bel heeft te Leerdam opgebracht
de som van f 121,73, waaronder een extra
gift was van f25.
Ds. J. G. Deur te Leerbroek
heeft voor Wyk bedankt.
Ds. J. Herman de Ridder Jr. te
Boskoop heeft het beroep naar de Remon-
strantsche gemeente te Meppel aangenomen.
Ds. J. R. D y kstra te Sliedrecht
heeft bedankt voor het beroep by de Chr.
Ger. kerk te Kamerik en heeft thans een
beroep naar Joure ontvangen.
♦KRIMPEN a/d IJSEL, 12 Sept. In de
jongste vergadering van den gemeenteraad
werd o. a. de gemeente-rekening over 1888
voorloopig vastgesteld; de ontvangsten op
f 13.164,12», de uitgaven op f 11.639,83 en
alzoo het voordeelig saldo op f 1524,29*.
De rekening van het burgerlyk arm
bestuur over 1888 bedraagt in ontvangst
f 1932,50, in uitgaaf f 1837,16 en levert
alzoo eea voordeelig slot op van f 95,34.
De begrooting van hetzelfde bestuur voor
1890 bedraagt in ontvangst en uitgaaf
f 1627,84. De subsidie van de gemeente is
van f1700 op f1500 gebracht.
Een geval van typhus heeft zich alhier
voorgedaan met doodelyken afloop.
♦LEKKERKERK, 13 Sept. Op de land
bouwtentoonstelling te Haarlem verwierf
de heer J. Van der Graaf Kz. alhier voor
zyne inzending eene eervolle vermelding.
In de rivier voor deze gemeente zyn
geplaatst vier zalmsteken, waarvan de vangst
bevredigend is.
De hennippluk is zoo goed als afge-
loopen en levert een uitmuntend gewas.
♦MEERKERK, 12 Sept. De Ambachts
heer van Meerkerk heeft ook dezen keer
het recht van een predikant te kiezen aan
den kerkeraad afgestaan. Dit college heeft
daarop Ds. A. Guldenarm te Alkmaar heden
beroepen.
Aan de kaasmarkt waren aangevoerd
30 vrachten. De handel was zeer vlug. De
hoogste prys per 100 halve KG. bedroeg f 25.
♦OTTOLAND, J2 Sept. De bevestiging
van den heer J. W. F. Roth als predikant
alhier, zal D. V. geschieden door onzen
consulent den heer D. v. Popta, predikant
te Papendrecht, op Zondag 22 Sept. e. k.,
des voormiddags. Des namiddags hoopt
ZEW. zyn intreerede te houden.
♦POLSBROEK, 12 Sept. De door burge
meester en wethouders voorgestelde be
grooting voor t jaar 1890 is door den raad
dezer gemeente goedgekeurd. Zij bedraagt
in ontvangst en uitgaaf f 6178,36». De
hoofdelijke omslag voor 't volgende dienst
jaar zal f 1000 bedragen, tegen f1400 voor
't loopende jaar.
STREEFKERK, 10 Sept. Onze predikant,
Ds. B. A. De Jongheeft voor Hardingsveld
bedankt.
♦REEUWIJK, 12 Sept Dezer dagen had
alhier een treurig ongeval plaats. V. E.
was by een huis, dat afgebroken w^d,
bQzig met steenen te bikken, toen plotse
ling een stuk muur omviel en gedeelteiyk
op genoemden V. E. terecht kwam, met
het treurige gevolg, dat hy zoodanig ge
kneusd werd, dat het waarschijnlyk zyn
leven zal kosten.
BEURSBERICHTEN.
pC. 13 Sept.
Nederl. Werk. Sohuld. 2j 80,',
Dito dito 3 95{
Hong. Obl. 1867. 5 94^
Oostenrijk, Obl. pap. Mei-Nov. 5 70^
Dito Feb.-Aug. 5 70{
Dito zilver Jan.-Juli. 5 71|
Dito Apr.-Oct. 5 70
Portugal, Oblig3 67j
Rusl., Obl. Hope 1798. 5 104
Dito 6e Serie. 1855. 5 92|
Dito Obligatiel. 1864 k f 1000. 5 103,»,
Dito 1866 k f 1000. 5 103
Dito 1872. 5 1001
Dito 1878. 5 100}f
Dito 1860 100 p. st. 4 lOOff
Dito Obl.Nicol. Spw. 1867/69. 4 91»
Dito Obligatieleen. 1875. 4{ 100/,
Dito 1880. 4 871
Spanje. Buitenl. Perp. 4 69{
Dito Binnenl. Perp. 4 64}
Turkye. Alg. Soh. 1865 ge<-eg, 15}
Egypte Oblig. 18764 90}
Dito Spoorwegl. 1876. 5 102}
N. Amerika Oblig. 1877. 4 125
Dito 1876. 4} 104r»,
Brazilië Oblig. 1865. 5 103}
Dito 1863. 41 101}
Peru Oblig. 1870 6 17}
Dito 1872 5 15}
Russ.Spw.Chark-Azowpd.st.100. 5 99(
Dito Jelez Griasi5 96,*,
Dito Poti Tiflis k f1000. 5 108}
Dito Zuid-West Spoorw.-aand. 5 69}
Centraal-Pacifio. Oblig. .6 113}
Loten Amsterdam f 100. 3 112
Loten Rotterdam3 106}
Antwerpsche loten. 1874. 2} 87
MARKTBERICHTEN.
Schoonhoven, 11 Sept. Boter: le qual.
55 ot.2de qual. 50 ot. per half kilo,
kaas f23 k 26.
Aardappelen kleingeel f8,50.
Eieren f4,00 per 100 stuks.
Gouda, 12 Sept. Kaas le qual. f260 28,00,
2e qual. f22 025,00, Noord hollandsche f27
h Aangevoerd 95 partyen.
Boter: prys goeboter f 1,35 k 1,45, wei-
boter f 1,05 A 1,25 per kilo.
Gorlnchem, 9 Sept. Ristarwe f7,00 k
7,20, roode dito f 6,40 k 6,50, witte dito
f 6,90 k 7,20. Inl. rogge f 5,40 k 5,50,
alles per heet
Botterdam, 9 Sept. Tarwe. Ylaamsohe,
Zeeuwsohe, Flakk. en Overm. de beste f 6,76
h 7,00, goede en mindere f 6,00 k 6,50.
Botterdam, 9 en 10 Sept. Aangov. 692
vette runderen, 1231 magere dito, 314 vetto-
en graskalveren, 12 nuohtere kalveren, 1087
schapen of lammeren, 393 varkens en 210
biggen.
Prijzen: vette runderen le qual. 76 ot.,
2e qual. 70 ot., 3e qual, 66 et.; kalveren
le qual. 95 ct., 2e qual. 87 ct.; schapen
le qual. 75 ot., 2e qual. 65 ct., alles per
kilovarkens le qual. 29 ot., 2e qual.
28 ot., 8de qual. 27 et.; lioht soort 24
k 25 et. nte half Ulo.
Bodegraven, 10 Sept. Op de weekmarkt
werd heden aangevoerd: Kaas, 287wagens,
te samen 14884 stuks, wegende 64899
kilo, prys le soort Goudsche f 26,50 k
2e soort f 22,00 k 24,00.
Viisch«rij-Berichten.
AMMERSTOL, 13 Sept.
Van Zaterdag 7 tot en met Vrydag 13
September zyn alhier ter markt aangevoerd
29 zalmen, wegende van 9—26 halve kilo's;
prijs per kilo van f 1,10 tot f 1,70.
49 St. Jakobszalmen, wegende van 37
halve kilo's, prys per kilo van f 1,05 tot
KRALINGEN, 13 Sept.
In de afgeloopon week werden alhier aan
de markt aangevoerd 684 zalmen, die te
gen f 1,20 k f 1,70 por 5 ons werden ver
kocht.
Burgerlijke Stand. Gem. Sohoonhoven.
Van 6 tot 13 September 1889.
Geboren: Johanna Petronella, ouders
G. J. Naves en L. C. van der Aa.
Johannes Petrus, ouders Th. A. van Rooyen
en C. Kommer. Nanne, onders J. E. Ran-
neft en H. Crans. Cornelia Johanna,
ouders L. Lafeber en P. van Kasteel.
Getrouwd: G. Dykstra en E. Kip.
L. van Eyk en J. Stalenburg. J. C. Pruyt
en J. de Groot.
Den 18. Sept. a. s. hopen onze
geliefde ouders
P. KROON
H. E. KRUIJT
hunne 23-jarige Eehtvereenlging
te vieren.
Hunne dankbare Kinderen
D. KROON.
J1. TEN KATE.
A. TEN KATE-KROON.
Stolwijk, 14 Sept. 1889.
Eenige en algemeene kennisgeving. I
Ondertrouwd:
J. C. ZIJDERLAAN
en
M. M. VERKAIK.
Haastrecht, Receptie 15 Sept. 1889.
Bergambacht, Receptie 8 Sept. 1889.
Ondertrouwd:
L. DEN HARTOG
en
D. VERMAAS.
denkBommel', 13 SePlombar 1889'
Getrouwd:
L. VAN EIJK
J. STALENBURG Pld.
die, mede namens wederzydsche familie,
hunnen hartelyken dank betuigen voor de
vele blyken vau belangstelling, by hun
Huwelyk ondervonden.
Schoonhoven, 11 September 1889.
Bevallen van een Zoon
O. KOMMER, geliefde Echtgenoote van
T. A. VAN ROOIJEN.
Schoonhoven, 10 September 1889.
Geboren:
NANNE RANNEFT.
Schoonhoven, 11 September 1889.
De Ondergeteekonde brengt langs dezen
gebruikelyken weg zyn welgemeenden
dank, eerstens aan het geacht Bestuur van den
Polder Middelblok, en verder aan allen,
voor de verrassing en belangstelling aan
hem betoond, bij zjjn Vyf en Twintig jarige
betrekking als water-molenaar.
ADRs. VAN VLIET.
Gouderak, 9 September 1889.
DE TWEEDE
in het faillissement van LEENDERT DEN
BUTTER, Koopman en Winkelier te
Streefkerk, waartoe alle crediteuren by
deze worden opgeroepenzalkrachtens
bevel van den E.A.H Reohter-Commissaris,
gehouden worden op Woensdag 25 Sep
tember, des voormiddags ten tien ure, in
het GERECHTSGEBOUW, aan het Steeg-
oversloot te Dordrecht.
De Curator,
Mr. A. G. PRINS VISSER.
Dordrecht, 10 Sept 1889.
Mgp1 In de dagbladen wordt de be-
kende algemeene liefdadigheid van
het Nederlandsche volk ingeroepen om de
ongelukklgên, die totaal alles verloren heb
ben, eenigszins te helpen.
De Heer B. G. VAN DER HEGGE
ZIJNEN, Gep. dir. Officier van Gezondheid,
praotiseerend Geneesheer te 's Hage, zegt
in het Dagblad van heden: „De ellende
is onbesohryfelyk; wat ik in de gasthuizen
zag is hartverscheurend. Men moet het
tooneel van de ramp zien om zulks te ge
voelen.
„En wie aal al die armen, die hunne
kostwinners en winsters verloren, die hunne
woningen in puin zien, die levenslang ver
minkt en ongesohikt voor arbeid blyven,
helpen P Alleen de publieke liefdadigheid
kan voorloopig eenigermate in den nood
voorzien.
„Landgenooten, slaat de handen ineen voor
uwe zuidelyke broeders, die u tegenwoordig
zoovele blyken van sympathie geren, 't Is
waaraohtig niet minder noodig dan voor den
oorlog van 70/71."
Ook de Ondergeteekende is ooggetuige
geweest van de verschrikkelyke ramp, die
Antwerpen getroffen heeft. Gaarne verklaart
hy zioh bereid, giften, hoe gering ook, in
dank iu ontvangst te nemen en zal die
onder nadere verantwoording in dit blad
doen toekomen aan den Heer S. REIJN
DERS BISDOM, Voorzitter van de Hol
landsche olub te Antwerpen.
Schoonhoven13 Sept. 1889.
H. G. GEELHOED,
Gemeente-Secretaris.
De vroeselyke ramp, die Antwerpen ge
troffen heeft on waardoor honderde gezin
nen plotseling in de grootste armoede zyn
gedompeldheeft de Ondergeteekenden
doen besluiten een geïllustreerd gedenk
blad in groot formaat uit te geventen
voordeele dier ongelukklgen die have en
goed verloren hebben.
Het gewenscht succes dat Paris-Marcle
en indertyd Nederland-lnsulinde mochten
behalen, doet ondergeteekenden hopendat
ook de uitgave van:
een goede ontvangst zal ten deel vallen.
Dit Gedenkblad, waarvoor de medewer
king van de voornaamste Noord- en Zuid-
NederlapdBohe letterkundigentoonkunste
naars bn schilders is gevraagd, zal in
illustratie-formaat, keurig uitgevoerd, slechts
50 CENTS per Exemplaar kosten. De
netto-opbrengst is ten voordeele van de
ongelukkige».
De Boekhandelaren S. W. N. VAN
NOOTEN te Sohoonhoven nemen op boven
staand, bestellingen aan.
De Uitgevers,
Firma F. B. VAN DITMAR - Utrecht.
GECOMMITTEERDEN van het Water
schap „de Gecombineerde Uiterwaarden
onder Jaarsveld" zullen op Donderdag
26 September e. k., 's middags ten 12
ure, in 'T RAADHUIS te Jaarsveld,
publiek aanbesteden:
Het maken van eene BAZALT-
ÜLOOIJING aan den oever
van de uiterwaard van Jonk
heer dk Pesters.
Aanwijzing op Maandag 23 September
a. s., 's morgens 11 ure, door den Heer
L. A. VAN DER VOORT te Jaarsveld,
by wien inlichtingen te bekomen zyn.
Ten overstaan van
Mr. FUHRISNETHLAGE,
t Notaris te Woerdenwor-
den publiek verkocht:
By opbod Woensdag 20ctohfiP 1889
By afslag Woensdag 9UctobeP lööy,
telkens 's v.m. elf uur, in het „Café Neuf",
van den Heer WALTZ aldaar:
No. 1. DE
met uitmuntende
in den polder Snel, aan den Utrechtschen
Straatweg te
met de Landeryen op Cattenbroek, onder
Linschoten, te zamen groot
13 Hectaren, 41 Aren, 88 Centiaren.
In gebruik by C. ZUIDAM en te aanvaar
den het Land Kerstmis a. s. en overigens
1 Mei 1890. Te veilen in 3 peroeelen en
daarna geoombineerd.
No. 2. HET
alleraangenaamst Btaande tusschen de kom
van Woerden en het Spoorwegstation, aan
den Singel te Woerden. Verhuurd aan
den Heer DISCO.
Op het perceel No. 1 kan 2/3
van den koopprys als le hypotheek
t 4 7o goveetigd blyven.
Zeldzame,beste kwaliteit, fyn en dioht,
geen jutte, maar van inlandsohe hennep, die
later beste dweilen opleveren. Voorradig
eene groote party VISCHNETTEN, in ver-
sohillende maten en pryzen, alsook sterke
BAGGERNETTEN met vierkanten bodem,
die in het water steeds blyven krimpen, by
Fabrikant in Garens en Touw, Marktby
de Hoogstraat, Gouda.
Winkeliers het gewone rabat.
met VERG0N8ING,
waarvan de INVENTARIS tegen billyken
prjjs is over te nemen.
Brieven franco, onder letter L, aan het
Bureau van de GOUDSCHE COURANT.
op den besten stand der stad.
Te bevrageA, onder letter P, aan het
Bureau van dit Blad.
van het bekende TOONEELGEZELSCHAP,
onder Directie van den Heer
in het BOVENLOCAAL van
des avonds 6} ure.
Entrée f 0,49.
UTREOHTSCHE
op Dinedag 17 September 1889.
V.n SCHOONHOVEN uur KUILEN-
BURG 's m. 5.30 uur.
DONDERDAG 19 SEPTEMBER.
Vertrek van KUILENBURG n.m. onge
veer 6.30 uur.
VAN ZESSEN.
met de
IS GESTAAKT.
VAN ZESSEN.
MM. In een klein gezin te Rotterdam
.P* wordt met 1 November gevraagd
eene fatsoenlyke
P. G., liefst niet beneden de 26 jaar, goed
kunnende koken en werken en van goedo
getuigen voorzien.
Men melde zich aan in persoon, des
morgens vóór twee ure, of met franco
brieven, Westerskigel No. 6, Rotterdam.
Tenzij men wil hebben GOED LICHT, met SOL1EDE BRANDERS en nieuwste
oonstruotie, waarvoor wordt ingestaan, vervoege men zioh in het van ouds bekende
MagazUn vaa Petroleum-Hanglampen, VOET-, MUUR- en LOOPLAMPEN, GANG-
en alle andere soorten van LANTAARNS, van
Schoonhoven Haven. Firma Van Helden.
der Nederd. Ger. Kerk (doleerende).
Zondag 15 September.
Voorm. 9} uur: de Heer P. M. v. LOON
t te Rotterdam.
'a Avonds 6 uur: de Heer P. M. v. LOON.
Donderdag 19 September.
'■Avonds 7 uur: Ds. VAN LUMMEL,
Predikant te Waarder.
JAARSVELD.
Voor de Gemeente hoopt ZONDAG 15
SEPTEMBER, des morgenB ten 9} ure,
op te treden in de Ned. Herv. Kerk Ds.
W. II. DEKKING, Predikant te Haarlem
mermeer.
te SCHOONHOVEN
beveelt zich beleefd aan tot de levering van
voor het aanstaande Seizoen.
stilt oogenblikkelyk de hevigste kiespyn;
per stuk 15 Oent, met gebruik.
Depót by J. DROST, Oudewater.
Speciale jnriohting tot het vervaardigen
vau klein DRUKWERK, als: Visite- en
AdreskaartjesHuwelykzbrievenCircu
laires en Programma's enz., tegen concur
reerende pryzen.
Mevrouw VREEDE, geb. VAN
DER KOP, te SCHOONHOVEN
vraagt „tegen November of eerder, om
mode naar Limburg te gaan, eene zindelyke
als Keukenmeiden een T W E E D E
MEISJE, beiden van den P. G.
Goed loon.
GEVRAAGD:
AdresT. SLINGERLAND, Sloltvtjltersluis
Mej. HOOGENBOEZEM alhier
vraagt tegen 1 November eene nette
Terstond gevraagd een bekwame
SMIDSKNECHT, bekend met kachelwerk,
voor vast werk. Franco brieven bij
H. BRUSSEN Dz. te Schoonhoven.
D. VAN ZWIENEN te Berkenwoude
vraagt een KNECHT of LEERLING, met
het vak bekend.
TERSTOND GEVRAAGD: Een bekwame
P. G., die goed kan melken. Adres: G.J.
BOER te Langeruigeweide.
TERSTOND GEVRAAGD: Een gevorderd
by G. VERWOERD te Langerak b./z.
de Lek.