DWMa
1
Cologne
IE BANK,
aA-^Z-T. O 410.
Rivier-en Zeeschade,
irden en Geldswaardige
1890
N°. 1112
Zaterdag 4 October.
Eerste Blad.
4
1 Gulemborg.
ne Dienstbode
edewaagen Zonen, 1
KT, naast „DE WAAG”,
COUDA,
en gelden t\ deposito:
»g opvragens 2‘/,
ar termijn op overeen te komen
tarden en desverkiezende tegen
and in fondsen;
rERBOÜWKURDE. B
'i
4
Weekblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
r
<1
E
1
-J
I
j
1
I
I
t,
I
FE KOOP:
fENTEGELS
<1 1
G. SOOS te Gouda,
ant in Garens en Touw, Markt,
■ikellers bet gewone rabat.
NIEUWE
irdamsche Courant.
W. DUEL, Agent.
ERENMEID.
Cachet J.C.BOLDOOT.
)EDEKKEN,
beste kwaliteit, fijn on dicht,
maar van inlandschen hennep,
beste dweilen opleveren. Voor-
grooto partij VI8CHNETTENI
llende maten en prijzen, alsook
GGERNETTEN met vierkanten
ie in het water steeds blijven
»U
binnenland.
Orde en veiligheid.
Dera Courant bestaat uit twee Bladen.
j
X
L
a
kosten, in
die dagen
revolutie
WOfflOfflffl COMT.
I
an 9 tot 2
dagavond
irten van PANNEN en VLOER-
by H. KAPTEIN te Krimpen
Tevens Agent van ASSURAN-
Huizen, Inboedels,
m en Scheepsladingen
>8
(KOLEN ens.by wien alle in-
sijn te bekomen.
Met 1 October begint het nieuwe
wartaal van de
Prjjs per drie maanden:
iesorglngh f 6,j
ijgbaar één dag na uitgaaf h f 2,50.
an na uitgaaf ...if 1,—.
IOVEN.
Uit de Argentijnsche Republiek.
Aan een particulier schrijver uit Buenos-
Ayres, gedateerd 18 Augustus 11., ontleenen
wij het navolgende:
Eindelijk kan ik u weder eens schrijven,
wat in geen langen tijd kon plaats hebben
wegens de revolutie, toen geen enkele brief
verzonden kon worden. Ik zal beginnen
met te vermelden dat ik gezond en aan het
gevaar ontsnapt ben; het is echter meer
geluk dan wysheid dat ik niet ben dood
geschoten gelijk zoo vele anderen.
De geldelyke toestand in dit land was
reeds lang niet goed, want de papieren
dollardie eene normale waarde van f 2,50
moet hebben, had ongeveer de waarde van
80 cents, zoodatom een gouden dollar te
wisselen, meer dan 3 papieren dollars noodig
-erstmis wordt in een klein ge-
gd eeno flinke BOERENMEID,
an melken, tegen hoog loon,
rieven, onder letter B, aan den
aar J. DE VEN, Markt te Gouda.
an goede referentiënvraagt
LEKKING, liefst op een dorp.
I indiensttreding lo. October.
onder letters A IIaan het
sr Courant.
n, waarin
Coupons in boven de Amsterdam*
leursnoteering, zonder berekening
'oyisie;
zich op voordeelige voorwaarden
t incasseeren van wissels op binnen* 1
itenland. Tarieven op aanvrage
verki ijgbaar.
'ooteker°’rt”*" «Igotowd, d.t
Her ..den eene bepaalde mate ran recht,
warmte en tocht noodig. Door het droog’
leggen onllmmmi do gewaden beter, ra
groeien ook boter, terwijl ïe ook rroeger
rijpen. Men rerkrijgt op gedraineerde
gronden ook een meer rogelmatigon .tand
der gewassen. Oowoonljjk wordt in hot
roorjaar roei geklaagd orer het slecht op
komen ran het raad en het kwijnen dor
gewassen op natte gronden. Op dreegge-
logde gronden kunnen wjj wel de schadelijke
gorolgen ran koude, natte voorjaren niet
wegnemen, maar toch aal de schade op
sulks gronden minder sijr. dan op niet go-
n’. IJeder?‘l W8‘ bÜ »»<l«’l"ü“g
hebben dat de drooge gronden in het
▼oor- en najaar beter geschikt zijn ter
^8rn'”g d‘," D"‘to- Z1J" do
goed drooggelegd zoo zullen wij ze in het
voorjaar spoediger met spade of ploeg kun
nen bewerken. Hot zaad kan des te vroeger
aan de aarde worden toevertrouwd, ontkiemt
spoediger, groeit beter op, is spoediger rijp
on rnnlga dagen rroeger of later hooft
toch roker nog .1 wat te botockenen.
Vorder kaü men bjj hot droogleggen do
greppels in de landerijen., missen, waardoor
eene mot onaansienlijke aanwinst ran land
wordt verkregen. Door het tordwdnen dier
greppels worden ook de onkruiden tegenge
werkt, want jmst die greppels zjjn do kweek-
plaatsen der onkruiden on al groeien er
b. r. in de graslanden en de greppels ook
grassen en kïarers, dan ngn doze ran mindere
kwaliteit. Zelden treft men in do greppels
goede grassen aan. Ook verkrijgt man bil
het verdwijnen der greppels eeo moer aan-
oengesloten geheel en kan men dus zgne
landergen boter en rogollh.tiger rordoelen.
Draineeren is dus op .bgna allo gronden al.
een nattig werk te beschouwen. Wel aijn
•r gronden, die zoo doorlatend ahn dat het
water er nimmer op of in hlgft staan, en
zulke gronden behoeft men dan ook niet
te draineeren. KAR8
Goiidriqqn, October ’90.
f ‘S*1”, e° D' 0,kam herkozen ree-
peotieveljjk als voorzitter, vioo voorzitter en
sooretaris.ponmogmeoster. De nog in 1890
te honden spreekbeurten zijn roorloopig
rastgesteld op 23 Oct., 20 Nor. on 18 Deo*
- Door hei polderbestuur is de lijst rast-
gMtold ran 70 personen uit deze gemeente
dïk?® B1‘ aangewezen om als
dgkleger werkzaam te ego hg erentueel
ïöolt'1891ln *“d'“k 1 Oofc 189°-
•HAASTRKCilT, 29 Sopt. De muziek-
sereemging «Prima Volta”9 schonk jl. Z.-
terdag aan hare kunstlierendo leden een
genotrollen arend. Do rotschillende num
mer. werden uitstekend uitgeroerd, zoodot
iedereen uit rolle borst getuigde dat d.
M 'VW rooruft
waren gegaan. Hot pianospel ran do dames
ren dener,o.d'"r,,OOg,i6Q b°‘,“ld
JYAS..rR1K°HÏ’ 30 ^P1' E»° d«r loden
ran don Protestantenbond heeft do biblio
theek der afdoeling weder met een 30-tal
werken vermeerderd. K
Door verschillende personen worden
pogingen aangewend om de dienstregeling
ren de IJseltram te reranderoo, daar er bh
hm./n“'<’rd 6>‘i genoeg reka”i"g ge
houden mot het belang ran hoi r&£d
KSALINaEN, 1 Oot. De heer H. M,r.
tone, rgksontranger alhier, zal, mol het oog
op zga beogen loeftgd, tegen December
Xeorrc.onte.ag Z. M. den Koiftng
•STM», 1 Oot. Zaterdag a.treedt de
winterdieust ran de Uaeltrammaatsohappji
op har. 1„„ Gouda—Oudowater in »erkingJ
Volgens de biljetten zullen er slechts 5
trammen dageljks rijden. Zoodrh do l„0„-
motioron gerepareerd zijn, zal de dienst
gewijzigd worden.
USKLSTEfN, 29 Sept. Aan de ring,
rgdorg alhier word door 31 paren
hZ“H O8 ‘8 Werd '"'‘“'JJnorXu
heer H. Groene veld met mei A U
hir ^r-ii'18 .^Ü^do^Z
hoer A. Van don Heuvel mot mej. A Van
den Heurel te Willeskop; do SeprHs'doór
den hoor 0. Sohoondorwoerd mo/moj w
Sohoonderwoord te IJ.ei.tein, en do dLX’
mej. A. Van Schalk te IJ.el.tein, met het
W lT”n‘‘“'o0' D’ mej.
W. De Hmter te Blokland. J
d8 wairaan Hecht. 4
SeweonVl::'880,;/^?,3» ^0°,
borgde, de beer f. V.„
pre““> fMi «De Hsm”
ren den hoer W. H. J. BrOm te Utrecht
bergder de heer A. Bos.
ekken gelden op Effecten voor:
ondër f 1000,— a 4 °/0 ’s jaars;
daarboven tot den prolongatie-
volgons Amsterdamsche beurs
ia rden
zich met het koopen en verkoopen
ïecten, tegen een provisie van:
voor fondsen boven de 30
a onder 30°/O;(ook 1
Jten;)
igd worden orders in de meeste
a verantwoord tot den eerstvolgen-
middenkoers der Amsterdamsche F
Wanneer we in eenig werk over land
en volkenkunde lezen, dat de Nederlanders
een ordelievende natie zyn, dan ontbreekt
het ons nooit aan den lustdie uitspraak
te bevestigen. Volks-jjdelheid is een te al
gemeen voorkomende eigenschap, dan dat
we het niet gaarne zouden opmerken, zoo
vaak ons de een of andere goede aanteeke-
ning wordt toebedeeld.
Toch doen zich weleens omstandigheden
voor, die twyfel wekken omtrent de alge-
meene toepasselijkheid van dat oordeel. En
indien we, die even in herinnering bren
gende, er onmiddellyk bij voegen dat het in
andere landen eer erger dan beter gesteld
is, dan mogen we dit vooral niet aanmer
ken als een verontschuldigingveel minder
als een voldoende verklaring van het feit zelf.
In de hoofdstad van ons ordelievende
Nederlanden ook wel in kleinere gemeen
ten ofschoon daar in minder hooge mate
komt het wel eens voor dat politie e» pu
bliek gewapend tegenover elkander staan
de eerste met stok en sabel, die slechts by
uiterste noodzakelijkheid gebruikt mogen
wordenhet laatste met steenen, of andere
voor de hand liggende projectielen.
Zulke toestanden geven geen schitterend
denkbeeld van het beschavingspeil, waarop
de bevolking staat in die buurtenwaar ge-
woonlyk het verzet plaats vindt.
Dat in Ierland de politie bij het platte-
landspubliek gehaat is, begrypen we; daar
z'yn het geheel exceptioneele verhoudingen.
Men heeft daar te doen met een volksbe
weging tegen de eischen der landheeren
die de gronden in bezit hebben waarop de
pachters en arbeiders niet dan met de
grootste moeite een schamel stuk brood
kunnen verdienenen dat dus de politie
mannen de niet-verantwoordelyke uitvoer
ders van de uitzeltingsbesluiten by de ver
vulling hunner moeielyke taak een zwaren
stryd hebben te doorstaan, is een natuurlyk
uitvloeisel van de ongelukkige politieke om
standigheden aldaar. Doch het uitdryven
van een onwilligen of tot betaling onmach-
tigen huurder in een lersch dorp, en het
arresteeren van een beschonken rumoer-
maker in^en Amsterdamscheachterbuurt,
is niet hetzelfdeofschoon het voor de met
dat onaangename werk belaste personen
soms weinig verschil oplevert.
Er is een grondregeldien we zeer gaarne
ieder op het hart zouden willen drukken.
We bedoelen dezenDe handhaving var» de
openbare orde is een algemeen belang.
Men zal bewerendat zulks vanzelf spreekt.
Accoord, maar slechts weinigen handelen
er naar. En een algemeen belang moet toch
door ieder worden behartigdby elke ge
legenheid en onder alle omstandigheden.
Het gezag der wetten moet ieder heilig
zyn: al is er in die wetten het een of ander,
dat niet met onze persoonlyke ^zichten
overeenkomt, het doet er niet toe, we
hebben ze niet alleen te eerbiedigen, maar
ook aan de nakoming de hand te helpen
houden.
Als een dronkaard in een volkr'yke buurt
aan het optpelen slaat, bestaat er groot
gevaar voof handtastelykheden. Hoe dik-
wyls lezen we nietdat zoo’n heer aan het
vechten is geraakt, waardoor van weerszij
den verwondingen werden toegebracht: de
omstanders moeten dan maar weer helpen
de gewonden op de been of naar een ge
schikte plaats van verpleging te brengen,
waar alle moeite wordt gedaan om de ge-
havenden in den heldenstr'yd weer in een
toonbaren vorm te brengen. Komt er dan
niet gauw genoeg politie opdagendan is
er aan smaadredenen tegen beambten, >die
nooit te vinden zyn als je ze noodig hebt”,
geen gebrek. Komt zy welen trachten de
agenten zich van de rustverstoorders meester
te maken om hen te brengen naar een plaats
waar zy gelegenheid vinden over hun dwaas
heid te denken, dan is het heelemaal mis:
de toevallige getuigen worden dan opeens
vrienden en beschermers van het vervolgde
slachtoffer, dat in den regel het kleine
restantje van nuchter besef heel vaardig
weet aan te wenden om een veiligen aftocht
te zoekenhierbij trouw geholpen door de
luidie hem zelfs in hun woning verbergen.
Met de straatjeugd gaat het evenzoo.
Onze lezers weten wat we met die bena
ming bedoelen dat gedeelte van het jonge
Nederland, hetwelk voor zyn zoogenaamde
opvoeding liefst de buitenlucht kiest,
dat overal te vinden is waar een slechte
streek met succès kan worden uitgehaald
diep rampzalige wezens, die soms op hun
veertiende of vyftiende jaar wegens diefstal
en roovery met de rechtbank kennis maken.
Heeft er hier of daar iets plaats gehad,
waardoor nadeel of hinder is teweeggebracht,
dan moest ge de lui eens hoorenl Scheld
woorden in menigte, en van de fynste en
oorspronkelijkste soort, vereenigd met be
dreigingen, die, werden ze ten uilvoer ge-
Bij eon Civiel-Ingeniouy met
Staatsdiploma bestaat te Gouda
aid, opleiding te ontvangen in de
e, Waterbouwkunde, het Land-
i aanverwante vakken.
i franco, (Fnder letter W, aan de
lelaan J. VAN BENTUM ZOON 4
Deae Courant wordt des Zaterdag-morgens uitgegoreQ.
Prgs: voor Schoonhoven per drie maanden 0,70. Franco per post
door het geheele rjjk 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
leert en disconteert WISSELS
losito.
ran 3^ pCt.
8
ng tegen een rente
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgoven.
waren, en daar met Europa alle contracten
in goud werden geslote», was het gevolg te
voorzien dat de koovhm er totaal onder
moest, dut alles KXÜend du^r werd en
het ten slotte moest buigen of barsten. Daar
nu de president der Republiek en de re-
geering niets van buigen wilden weten, zoo
is eindelijk de bom gebarsten op Zaterdag
26 Juli. Vier dagen achtereen werd er
door de burgers onderling gevochten, wie
het bestuur van het laad in handen zou
hebben. Ongeveer 700 menschen hebben
daarbjj het leven verloren, behalve nog' de
tallooze gekwetsten. Den eersten dag, toen
ik nog niet wist dat het zoo ernstig en he
vig was, bevond ik mij eensklaps in een
hevig geweervuur de omstanders vielen
als muizen en Jeder oogenbiik dacht ik, dat
het ook mijn beurt zomworden, maar ik ben
er gelukkig heelhuids afgekomen. Ik ver
zeker u dat men een vreemd gevoel in het
hjf krijgt wanneer men de kogels zoo om
zich hoort fluiten en dat het eene zeer on
aangename muziek is.
De grootste barbaarschheden heb ik in
1 gezien en ik wist niet dat een
zóó erg en zóó vreèselijk was.
Ik heb nu het volk in twee partyen over
elkander gezien, maar ik verzeker u, hun
hartstocht om elkander te vermoorden staat
op zulk een oogenbiik op een veel lager
redelijk standpunt dan van verscheurende
dieren. Ik heb gezien hoe een politieagent
van zyn paard werd gerukt* en door zeven
dolken werd gedood, neen geslacht, want
daar had het meer van dan van dooden. Ik
heb in het geheel 4 politieagenten zien
doodschieten, 3 burgers en een kindermeisje
van een jaar of 18, dat vlak naast mij
liep, toen zij plotseling ineen zakte. Het
is wel verwonderlijk hoe men aan die too-
neelen wenten hoewel het zeer onvoor
zichtig was, ben ik voel op straat geweest,
maar toch is het mjj niet mogen geluk
ken in het centrum der stad te komen
waap het meest en vooral achter barricades
werd gevochten. Ik>3lg natuurlijk op die
wandelingen veel vreemds, bijvoorbeeld hier
een jongen met een beaumontgeweer in de
hand en een meisje om den hals, dat moeite
deed om hem thuis te houdon, hetgeen
haar echter niet gelukte; hot arme kind
begon erg te huilen toen hij op een draf
wegliep. Dan weer zag ik een troep met
dooden of gewonden voorbjj komen, hetgeen
een vreeselyk gezicht opleverde. Het ge
heele verkeer op straat was gestremd, niets
kwam er doorheen dan de ambulances van
het Roode Krui» of enkele soldaten en
eenige onvoorzichtige burgers, waaronder
de otidergeteekende was. De revolutionaire
partij had al spoedig een macht van 30
duizend burgers verzameld, die allen geweer
en patronen verkregen. Het meest werd
geschoten boven van de huizendie alle
bezet waren met civiele soldatenwaar
onder zeer veel jongelui van de netste
familiën. De huizen zyn hier alle van boven
plat en leenen zich zeer goed tot verdedi
ging. Het gekste van alles was dat nu de
politie uit de geheele stad was terugge
trokken naar het centrumzoodat wij allen
zonder politie zaten waarvan natuurlijk
partij getrokken werd door de vele schur
ken, die zich in iedere groote stad zooals
deze, bevinden (onze stad is grooter dan
Parys). Het is in die dagen gebeurd
dat troepen bandieten de huizen binnendron
gen om te stelen en ie moorden. Het
gevolg daarvan was dat in myn buurt zich
ai spoedig een vrywiiiig korps politie for
meerde dat in twee dagen tijd, ongeveer 80
schurken heeft gearresteerd, die plunderende
waren aan getroffen. U kunt wel nagaan
hoe bang de menschen waren en vooral
des nachtsom op straat te komen, daar
het ééne gedeelte eenzaam en verlaten was
en het andere gedeelte een slagveld geleek.
Op 30 Juli hebben de revolutionairen de
wapenen nedergelegd en op 31 Juli was
het bekend dat de President als zoodanig
had opgehouden te bestaan. Wat ik dien
dag heb gezien, zal ik wel nooit meer
beleven. Oude deftige heeren met hooge
hoeden en gryzen baard vielen elkander hui
lende om den hals; mannen en jongens,
vrouwen en meisjes, allen huilden van blijd
schap allen wuifden met zakdoeken en
allen schreeuwden „leve de Republiek”.
Hooren en zien verging; de gekste too-
neelen hadden plaats. Jongens van de
hoogste aristocratie omarmden den een-
voudigsten werkmanmet wien zij onder
de revolutionairen hadden gevochten. Toen
ging alles kerkwaarts (hier is bijna alles
Roomsch) en ik kan u verzekeren dat een
godsdienstoefening nog nooit zulk een die
pen indruk op my heeft gemaakt als dien
morgen.
De toestand is gelukkig beter, de rust
keert terug en men kan weer aan het werk.
De waarde van het papieren geld is terstond
gestegen, en algemeen wordt verwacht dat
het nog veel beter zal worden. Ik hoop
dat de revolutie nooit meer zal terugkomen,
hoewel ik blij ben zoo iets eenmaal te heb
ben medegemaakt. Nu weet ik althans wat
eene revolutie is.
Dat ieder land voor zulk een demorali-
seeronde gebeurtenis moge bewaard big ven!
legd, voor de ruwste en wreedaardijdte
wilden nog een lesje zouden opleveren.
Maar laat eens een man van de politie het
wagende hand op zoo’n snaak té legfteW.
Onmiddellyk zal men een kentering zien
in de sympathieënde gem sm van
zooeven wordt plotseling een >arm schaap”,
met hetwelk men medelyden behoort te,
hebbenwelk zacht gevoel niet op ge
schikter wyze aan den dag kan worden
gelegd dan door den agent de kleeren van
het lyf te scheuren.
Of wij dan geen deernis hebben met zulk
een misdeeld wezen
O, zeer zeker, maar de onze zou zich
op een eenigszins andere manier openbaren.
Wy zouden dien man van politie stil zijn
gang laten gaanhem zelfs aanmoedigen
den kleinen vagebond te arresteeren, inde
hoop dat h'y daardoor geraken zal onder
den invloed van menschen, die beter voor
hem zullen zorgen dan zyn ouders ooit
deden. De brave lui, die de agenten nood
zaken on verrich terzake heen te gaanbe
seffen daar niets vanin hun domme bru
taliteit denken ze niet aan de gevolgen
niet slechts voor zichzelven wanneer hun
verzet hun als strafbaar feit wordt aange
rekend doch ook voor de jeugdige boos
doeners die door het gebeurde slechts
overmoediger worden en een volgenden keer
licht den meesten last en het grootste na
deel aan hun beschermers van heden zullen
veroorzaken.
Elk lid der gemeenschapzoo ongeveer
zeiden we hierboven, is zedelyk en wet-
telyk verplicht voor de gezamenlyke belan
gen te waken. Wij hebben te zorgen, dat
de openbare orde bewaard blyft, zoowel
door maatregelen van bestuur, van wetge
ving alszoo noodigdoor persoonlyke
tusschenkomst. Een groot deel van onze
taak in deze hebben we, volgens een ver
standige verplaatsing der verantwoordelijk
heid nedergelegd in handen van de leden
«MMkhM politiecorps: dezen zyn, om jou
te zeggenonze gemachtigden. Kunnen
zy aan die opdracht niet geregeld voldoen
dan dient onderzocht te worden wat daar
van de oorzaak kan zynomzoo we die
gevonden hebbenhaar weg te nemen.
Heeft iemanddoor hulp van anderen
zich onttrokken aan de hem toekomende
straf, dan is het gezag geschonden en het
recht gekrenkt. En dat is ietshetwelk
ons allen aangaatwaartegen we dus ge
zamenlijk hebben te waken.
Klachten over toenemende ruwheid
gesteld zelfs dat zy billyk waren hetgeen
-by ons lang niet vaststaat, baten niet. Men
moet desnoods weten te handelen. Mocht
inderdaad het gevaar ryzendat de politie
niet by machte is de gevestigde orde te
doen eerbiedigendan moeten de goedge
zinde burgers haar behulpzaam zyn. Wee
het land en wee de gemeentewaar de
onbeschaafde massa baas ismen krijgt
daar een toestand van anarchiedie de
schroomelykste gevolgen kan hebben.
In onderscheiden plaatsen heeft men te
genwoordig een vrywillige brandweer, die
in den regel haar zaken heel goed doet.
Iets dergelyks zouden wy wenschen op het
gebied van de politie. Want men zegge
niet dat deze alleen door uitbreiding harer
getalsterkte minder zal zyn blootgesteld aan
het gevaar, door het grauw overvleugeld te
worden, ook de aanvallers zullen menigvul-
diger worden, en dan zyn we nog precies even
ver. Neen,jonge mannen van goeden wil
moeten zich met elkander verbinden, om
hulp te verleenen, als de politie ergens, waar
toevallig hun weg heenleidt, het onderspit
zou moeten delven, dan zal zeker publiek,
zulks wetende, wel wat voorzichtiger worden.
Vervolgens achten wy het zeer wensche-
lijk dat reeds jonge leerlingen op hun ver
plichtingen in deze worden gewezen. By
velen bestaat nog zeker idee dat het corps
politiemannen iets is dat zich geheel buiten
de maatschappij beweegt, dat men de die
naren van den veiligheidsdienst eenvoudig
moet laten voor 't geen zij zyn, en hun de
geschillen met zekere klassen van deug
nieten maar zelf moet laten uitmakenwe
zouden wel wenschen, dat een meer rede-
lyke zienswgze eerlang post vatte, zoodat
men zich voor niemand zou behoeven te
schamenals men bij gelegenheid ook eens
een handje uit de mouwen stak.
▼an pCt.
ie tegen de prolongatierente.
eens of bij godeel-
unr on des
-en Zondag.
issarissen vat Toezicht,
AN ROOSENDAAL, Notaris,
DEL TiKoopman.
Koopman.
Wethouder van GorinchemJi i
IOOR VAN 8LEEUWIJK,
ter van öleenwyk.
Iets over het droogleggen
van landerijen.
1 Vervolg
jhe‘ drooSlegKen is seor ge-
makkeiyk aan te toonen. We spraken de
▼onge maal over de toetreding en de wer-
hing van de lucht in den grond, welnu in
üe eerste plaats springt i0 dit opiicht het
nut al in het oog. De buizen zelf, die in
oen grond gelegd worden om het overtol
lige water af te voeren, werken als lucht
kanalen, soodat de buitenlucht ruimer kan
binnentreden dan zonder zulke buiten.
Maar de kleinere ruimten tusschen de bo-
demdeeltjes, die by niet drooggelegde lan-
deryen meestal met water zyn volgezogen,
■ön nu gevuld met lucht, die leven en
beweging m den grond teweeg moet bren
gen en zonder welke van geen leven sprake
kan zyn. Borendien levert de lucht ook
nog plantenvoedsel. Is de grond volgezogen
met waterdan heeft er van zelf een groote
verdamping plaats, want water verdampt
en allen tyde. Bij elke verdamping is
warmte noodig. Deze warmte bezit het
water niet van zichzelf en moet geleverd
worden door de aarddeeltjes, die daardoor
aanmerkolyk kouder worden. Ieder ziet nu
duidelyk in, dat natte gronden koude gron
den moeten zyn. Legt men dus de lande
rijen droog, dan verwarmt men ze. Valt
er des zomers regen, dan dringt deze dieper
in oen drooggelegdon bodem door en ver*
warmt don bodem ook omdat de regen ’s zo
mers gewoonlyk warmer is dan de grond en
dus van zyne warmte aan de aarddeeltjes af
staat, waardoor een gunstige invloed wordt
uitgeoefend op de plantenwortels. Hoe
groot de temperatuursverhooging, tengevolge
▼an het draineeren wel wezen zalkan niet
worden gezegd, daar het van de omstandig
heden afhangt Wel hebben proefnemingen
bewezen dat de verhooging nog al aanzienlijk
is. Zoo kwam een Engelsch landbouwer
door proefneming te weten, dat een stuk
veengronT op zekere diepte I8« ruim warmte
aanwees nadat het was drooggelegd terwijl
op dezelfde diepte op het ongedraineerde
gedeoltë de temperatuur slechts ruim 8®1 was.
Daarna werden door derizelfden landbouwer
nog verscheidene proefnemingen gedaan en
hij bevond dat de temperatuur op het ge
draineerde land gemiddeld 5° hooger was
dan op het niet drooggelegde. Doordat
tengevolge van het droogleggen /de dampj
kringslucht ruimer in den bodem kan dringen
en de temperatuur verhoogd wordt, heeft
er ook eene grootere en meer geregelde
vorming van plantenvoedsel in den bodem
plaats. De plantenvoedendo stoffen worden
gevormd uit den bodem zelf en uit de mest
stoffen, welke op den akker worden gebracht.
Het vorwoeren van den bodem en de mest
stoffen wordt door grooter luchtaanvoer en
door grootere losheid van den bodem be
vorderd, zoodat de grootste voorraad plau-
tenvoedsel onder overigens gelijke omstan
digheden gevormd wordt in drooggelegde
gronden. Stalmest wordt maar al te dikwijls
te langzaam omgezet en lucht en warmte
sgn voor die inzetting onmisbaar. Hoe
grooter de toevoer van lucht en warmte is,
des te sneller wordt de mest omgezet en des
te spoediger kan zy door de planten worden
opgenomen. Is een grond volgezogen met
waterdan is er geen 'lucht en ook geen
warmte genoeg voor die omzetting aanwezig
en worden dikwijls de meststoffen in scha
delijken zin omgezet; men spreekt dan van
verzuring der mest. Niet alleen is veel
water schadelijk voor stalmest maar ook
voor kunstmest, daar deze in eene groote
hoeveelheid water opgelost te zwak wordt
en geen voldoende hoeveelheid voedsel voor
dé planten geeft. Men heeft ook onderzocht
of het draineeren geen stoffen kon afvooren,
zoodat bij slot van rekening er ook van
verlies sprake kon zyn. Door opzettelijk
onderzoek van het water uit de afvoerbuizen
kwam men tot do ontdekking dat er ook
vaste stoffen werden afgevoerd en wel chloor
natrium, chloormagnesium en zwavelzure-
kalk. De afroer van deze sloffen mag als een
voordeel worden aangemerkt. Ook werden
in het afgevoerde water nog kalk, magnesia
koolzuur en organische stoffen gevonden,’
wier afvoer echter geen nadeel voor de
planten opleveren omdat er gönoeg van deze
stoffen in den bodem aanwezig zyn. Er
werden evenwel.in het >fgevoerde water ook
gevonden eenige geringe hoeveelheden pot-
ascb, phosphorzuur en salpeterzuur, hetgeen
werkelijk als een verlies moet worden aan
gemerkt. Naar aanleiding van deze onder
zoekingen hebben er verschillende zaakkun
dige mannen, op eene vergadering, in Zeeland
daartoe belegd, hun oordeel ten beste gegeven
eu sommigen beweerden dat het verlies aan
voedingsstoffen te groot was, anderen weer
dat het verlies niet kon opwegen tegen de’
groote voordeelen. Hoe het zy, nooit kan
toch het droogleggen afgekeurd worden
omdat hot veel voedsel aan den grond ont
trekt, want onomstootelyk is het waar dat
het overtollige water een hinderpaal’voor
den plantengroei is, en als het nu iu den
bodem blyft door niet te draineereu, dan
hebben de planten er toch niets aan, omdat
hot met wordt omgoset. Bovendien wordt
Prjjs der Advartentiën: Van 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsrnitnte. Inzending franco
uiterlijk tot Vrgdags-namiddags. Alle binne’dandsche Ad verten titn,
voor 3 maal plaatsing opgegeven, wore slechts S maal ia
rekening gebracht. 1
