1890.
N°. 1122.
Zaterdag 13 December.
[raepelien Holm's
EHL-MO,
idzaamversterkendaangenaam
Goedewaagen Zonen,
MARKT, naast „DE WAAG”,
J
Weekblad voor Zuid^Holland en Utrecht.
II. I1OUÜ1JK.
BEURTVEER
idaHaastrecht Schoonhoven
t overgedragen aan II. IIOUD1JK.
ankbaar voor het vertrouwen dat zyn
er gedurende een reeks van jaren en
len laatsten tijd ook hij mocht onder
en, beveelt hij zyn opvolger in de
le gunst aan.
C. S1IGTER. I
ASCH en VUILNIS.
Offlciëele KauBisgevingen.
NATIONALE MILITIE.
BEURTVEER
ida-HaastrechtSchoonhoven
mij is overgedaan, neem ik de vrijheid
!)ij den Handel beleefd aan te bevelen,
rende alles te zullen aanwenden om tot
denheid van een ieder werkzaam
in-
Belasting-hervorming.
CU) VISITEKAARTEN,
H. J. CAFF,
ernemer der DORDRECHT8CHE MI-*
IE-VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
,0E CONCURRENTE”,
iweg 74, Dordrecht, geeft bij deze
belanghebbenden kennis, dat zijn KAN-X.
)R tot het stellen van
LAATSVERVANGERS
in Nommerverwisselaars
lopend van 's voorm. 9- tot ’s nam. 3 uur.
ten der Plaatsvervangers f «550,en
Nommerverwisselaars f 450,zonder
- vooruitbetaling.
CO U D A,
severzekering-Maatschappij
genaamd
JEHOEKSCHE WAARD”,
opgericht 15 November I88Ö.
DRS. VAN SPRANG k
te Moordrecht
BLVAEflL.u\D.—
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgever».
Ji
ll
Griekenland zyn weer goeuu
H)d
J
schoonhoven™ gomt.
De Directeur voornoetnd
J. BOX.
zullen de
i hebben.
in hauiien eeuer coinmis-
Reeds nu bleek dat de
bet centrum er veel op
Het
ia, dat
a i
het
isohikt waren
j mensoiien,
millioenen, die zoo dringend
mgerijmders te bedenken, dan
die tweemaal zoo snel zgu
postwagens F (Iet is eerder
men zich in de artillerie-
ekroond met Zilveren en Gouden
Medailles.
nberolen door 11H. Genees- en Schei
kundigen.
van smaak,
T kinderen en zwakken zeer aan te
elen.
m verkrijgbaar in bussen A len J Kg.
KRAEPEL1EN I1ULM, Zeist.
De Schoonhoven bij don Heer H. T.
N DEM BRAAK, Apotheker.
e Ondergeteekende bericht hiermede
den Handel, dat hij zjjn
aan-
veraoneen erin The Quarterly Revieuw
jour 1819 een opstel, waarin voorkwam
geen voorstanders van phantastische
met betrekking tot nuttige instellingen.
..spotten het denkoeeld van een spoorweg
practisch onuitvoerbaar. h er wel iets
imeente alhier
h.. Van der
G. Voorsluys Jz. Als no-
A. blanken Pt.
plaats hebben
jrburg Sr. en L.
BURGEMEESTER on WETHOUDERS van
Schoonhoven maken bekend, dat op Woens
dag 24 December 1890, des voormiddags
11 uur, op het Raadhuis zal worden aanbesteed:
liet oplialen van AM II en VU1LM”»
binnen de gemeente.
De voorwaarden liggen ter inzage
Gemeentesecretarie, van af Woensdag
cember 1890.
Schoonhoven, 13 December 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
8. P. H. NOwRDENDORP.
Da Secretaris,
H. G. GEELHOED.
op de
17 De-
Deze Courant wordt des Zaterdag-morgena uitgegeven.
Prys: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,70. Franco per post
doör het geheele rijk 0,80. Men kan zich abonneeren bij alle
Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Prijs der Ad verten tiSn: Van 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterhjk tot Vrijdags-namiddags. Alle binnenlandsche Advertentiën,
voor 3 maal plaatsing opgegevenworden slechts 2 maal in
rekening gebracht.
Gemeente SCHOONHOVEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Schoonhoven doen te wetendat volgens art. 15
der wet voor de Nationale Militie moeten worden
ingeschreven alle mannelijke ingezetenen die
geboren zjjn in 1872.
Die inschrjjving geschiedt op de Gemeente
secretarie, tusschen 1 en BI Januari 1891.
Schoonhoven, 13 December 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
8. P. H. NOORDENDORP.
De Secretaris,
H. G. GEELHOED.
ij houdende aan bovenstaande kondig-
og, dat het
Wy hebben twee bedenkingen tegen de
belasting-vooratellen dtr Regeering. Mis
schien nog wel meer, maar deze twee ko
men ons het gewichtigst voor.
Nu zal waarschijnlyk gezegd worden, dat
elke nieuwe regeling van dien aard tegen
stand pnimoet. Hoe diep we allen door
drongen zyn van de waarheid, dat tiet den
Staat niet mag ontbreken aan de noodige
middelen om in de behoeften der gemeen
schap te vooizien, ons eigen aandeel in de
daai toe aangewezen belastingen zien we
liefst zoo klein mogelyk Komen er veran-
denngen, die ten gevolge zuilen hebben dat
wy wat dieper in de beurs moeten grypen,
dan vinden wy dat. volstrekt met aangenaam,
al kan ook, uit een theoretisch oogpunt, de
billijkheid worden bewezen. Dusnieuwe
belabtïiig-voorstellen zullen steeds bestreden
worden door hen, die by het behoud van
het bestaande geldelyk belang hebben.
Maar wy zullen, ’l kan niet anders,
voor ditmaal by de theorie blijven, haar
eenvoudig eens toetsende aan de practyk.
Die theone, men haalt er dikwyls de
schouders voor op en toch zyn haar adviezen
van de hoogste waaide, zegt, dat by ver
meerdering van de behoeften van den btaat
de last, om daarin te worden voorzien, be
hoort gelegd ie worden op de schouders die
de meeste draagkracht hebben. We zyn
volstrekt geen voorstanders van een belas
tingstelsel, dat den zoogenaamd minderen
man volkomen ontheiiii g zou geven: hy is
ook burger van den Staal, gentel mede de
voordeelen, die de Slaaisgemeensctiap op
levert, en zou indeidaad zoo hy er ver
standig over denkt, hel niet eens aangenaam
vinden als men hem in ’t geheel mets het
bydragen, hem die vooideetei. eenvoudig als
een weldaad in den schooi wierp. Lioch
zoover zyn we nog lang met. in verschil
lende belastingen, inzonderheid de indirecte,
dragen de mingegueden, vooral wanneer zy
groote gezinnen hebben, meer bij dan men
oppervlakkig wef zou zeggen, en in elk geval
zooveel, dat er van verhooging van den druk
by hen voorshands geen spiaae behoeft
te zyn.
Dat is dan ook de strekking niet van de
Regeerings-vooistellen. Aan accynzen en
invoerrechten wordt niet getornd de per-
soneele belasting blyft vooreerst ongemoeid
en mocht te avond ol morgen aan de laatste
nog iets worden verandeid, dan zal dit
waarschynlyk met ten nadeele van de geringe
aanslagen zyn. ue leus van onzen lyd is
zeer terecht, dpn kiemen man te ontzien
zoo mogelya voor hem de lasten te ver
lichten.
in één opzicht staan vele groote jorl urnen
gehjk met de schamele bezitting van den
arme: de fiscus loopt er ookvooiby zonder
er een ving-r naar uit te steken. Datklmkt
dwaas, maar ’t is zoo. Het kapitwl m ef
fecten of andere rentegevende papieren is
onbelast; van. de inkomsten uit deze bion
verkiegen, woidtgeen dubbeltje bygediagen.
Evenmin ook van de inkomsten, veikiegen
uit landbezit. Wanl de grondbelasting is
eigthiyk heel iets anders. Zy vertegenwoor
digt het aandeel, dat de Staat, als Souveiein,
heelt m de bruto upui engst van het gioud-
bezit, ter vervanging van vroegere vormen,
waaronder aan nat recht ues Souveiems
weid voldaan (uenden, diensten, opbrengsten
in natuie enz.). uaarom behoort zy ook
te zyn een vast bediag, geneel onal hankelyk
van ue meerdere oi. mindere behoeften van
de schatkist; noogsiens zou men de opcenten,
die hyk, gewest of gemeente er van hellen,
ais een soort van eenzijdig werkende in-
VOLAPÜK.
l'ervolg.) V11.
De geniale uitvinding van den grooten taal
kenner öchleyer werd met wantrouwen, met
minachting, ju zelfs met verachting ontvangen.
Dat was echter geen vreemd veraehynsel Lie
geschiedenis der ontdekkingen en uitvindingen
levert ons de ove> tuigendste bewjjzeu, dut een
ontdekking of een uitvinding eerst te worstelen
had met allerlei tegenkantingen, geboren uit
nagver, onkunde,dom vooroordeel enz. enz., vooral
wanneer ze van veel oeteekems was.
Eén sprekend staaltje sieohls.
loon Oiephensoii zyn locomotief in het
zijn nep,
van hel J
„wy zijn
„plannen
n U **>*1
„als
\_J \J op helder wit carton
Ituiworden geleverd voor f 1.00
r buiten, tegen inzending van het be-
voor f 1,10) door de Boekhandelaars
W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven.
komstenbelasting moeten beschouwen. Werd
een inkomstenbelasting ingevoerd, volgens
bet plan der vyf liberale Kamei le ien, het
welk in het voorjaar door de Tweede Kamer
behandeld en verworpen werd, dan zou ook
het bedrag der grondbelasting geenszins in
mindering mogen komen.
Nu is de eerste bedenking tegen de aan
hangige plannen deze, dat de grondbelasting
wèl woidt verhoogd. Schynbaar lager gesteld,
op 5 procent voor gebouwd en ongebouwd,
wordt zij door de 60 opcenten, welke het
de gemeenten vergund zal zijn te heften
inderdaad verhoogd En deze verhooging
geldt ook de bezwaarde eigendommen al
wordt de opbrengst voor een go»-d deel door
hypotheken verslonden; zy geldt evenzeer
de kleine bezittingen, die, met moeite en
.nspanning bewerkt, ter nauwernood den
eigenaar en zijn gezin kunnen voeden.
Hoe onbillijk dit is, springt dadelijk in
het oog. En nu zijn de eigenaars van uit
gestrekte goederen meesial in de gelegenheid,
die verhooging op hun pachters te verhalen.
Natuurlijk, grondbelasting is een deel van
de grondrentedeze moet dan evenredig
stijgen. De kleine eigengeërfdeop zware
la-ten voor rentebetaling zittende boer wordt
bet kind van de rekening.
Als wy nog even terugkeeren tot ons be
toog van stiaks, en de vraag «tellenWan
neer noch de k leme man, noch de aanzienlijke,
voor de veihooging dei lasten wordt aan
gepakt, wie dan? dan ts het antwoord
zoo eenvoudig als goedendag. Een kind
kan ’t geven.
En zoo is het ook. Al wat er in de
ontwerpen staat, van opcenten op het patent
tot 30 opgevoerd, en van de bevoegd
heid toi het heften van bedryfsbelastmg ter
tegemoetkoming in de behoeften der ge
meenten, ’t is er alles op aangelegd om den
middenstand te doen bloeden. Uit dat
oogpunt beschouwd is onze tweede beden- I
king deze, dat aai de patentbelasting, met
al haar onrechtvaardig** eh döhffiïfif^eGteh,
bij aanneming der voorstellen een vouitbe-
staan wordt verzekerd, ’t welk wy haar
allei minst toewrnschen.
Maar zal men zeggen, de patentwet kan
word -n opgeknapt, men kan tiaar van leemten
zuiveren, meer in overeenst -mining brengen
met <len liedendaagscher. toestand van han
del en nijverheid,men kan haar unbid
den tot alle bedryveii, die tot dusver zyn
vygesteld, zoodat zy op zichzelf een be
drijfsbelasting werd.
Wel zeker. Doch herinnert u even, dat
bekwame financiers, een man als wylen
de heer Biussé van Oud-Alblas en meer
mannen die in desiudie van belastingzaken
doorkneed waren, veigeefsgepeinsd hebben
over de mogelijkheidom van het patent
iets dragelyks ie maken. Allen hebben
moeten eindigen met de verklaring: t Gaat
met, het ding is voor vei betering niet vat-
baai. En hoe k»n het ook? Gesteld men
kon h<t patent tot alle bedry ven uitbrulden,
dan zou hei nog een heffing blyven op
winsten, die nog gemaakt moeten worden,
en die heel best kunnen uilbhj ven of plaats
maken vour vei hezen ook. Is het dan niet
veel redetyker, als belasting zeker bedrag
te viagen van wmsten die gemaakt zijn, en
ze dan niet alleen te vragen vai> liet bedryf,
van handel, nijverheid, arbeid, dus alle, n
de lui te laten betalen die wat doen;
maar ook degenen die hun winsten maken
zonder er een vinger voor uit te steken?
Met andere woorden, moet ieder verstandig
mensch niet de vooikeur geven aan inkom
sten belasting, zy het met ais éémge
hefling, zulke groote revoluties zyn niet aan
te bevelen en zulten ook met licht onder
nomen worden, maar als een middel om
eemge schadelijke en onbillyke belastingen
te doen verdwyneh en de financiën van staat
en gemeenten op beieren voel te biengeu?
De Regeering wil daar met aan. Under
den schijn van hervorming bestendigi zy
de wanverhouding over welke reeds zoolang
is geklaagd en vergroot die zelfs nug
wat. Maar één ding vinden wy nogal troost
rijk die voorstellen zyn wel in de secties
der Tweede Kamer gearriveerd, doch in bet
Staatsblad zullen zy vooieerst nog met ver
schijnen. Eer het zoover koim, zi
kiezers een wooidje meegespruken
Zy zuilen het s.elselhetwelk blykens de
stemming over de untwerpen van de iueren
buigesius c. s. dat van de Itbeiale party is,
veigehjKen met wal de Regeeimg heelt aan
geboden. En wy gelouven niet dat een
groot aantal twyleiaars, spreekt men niet
soms van een kleurlooze «liddenstoi door
de ünanctëeie scheppingen van het Ministe-
ne-MdCkay gesteiki zyn gewoiden in de
overtuiging dat het zaak is, depioehiemm
gen op dat gebied nog langer te laten
voortduren.
Ook ZITTING houdende te
Gorincliem, Koffiehuis „de Beurs”,
Maandag van 10 uur 's voorm. tot
nr *s nam.
nemen gelden k deposito:
1 dag opvragena A 21/, */p,
langer termijn op overeen te komen
oorwaarden en desverkiezende tegen
nderpand in fondsen;
reratrekken gelden op Effecten voor:
ragen onder f 1000,— k 4 °/0 ’a jaars;
ragen daarboven tot den prolongatie-
:oers, volgtens Amsterdamsche beurs-
oorwaarden
asten zich met het koopen en verkoopen
an Effecten, tegen een provisie van:
°/0 voor fondsen boven de 3O°/o,
6 °/0 onder 30 (ook
oor loten;)
verlangd worden orders in de meeste
ondsen verantwoord tot den eerstvolgen-
len middenkoers der Amsterdamsche
leur#
seleö Coupons in boven de Amsferdam-
che benrsnoteering, zonder berekening
an provisie;
asten zich op voordeelige voorwaarden
net het incasseeren van wissels op binnen»
n buitenland. Tarieven op aanvrage
-rutis verkrijgbaar.
iformatiën worden verstrekt door den Heer
VAN DEN HEUVEL, Schoonhoven.
ONDERLINGE
kantoor: 0UD-BEIJERLAND.
K* De DIRECTEUR der Maatschappij
bovengenoemd berichtdat door
i is aangesteld als HOOFDAGENT-
3KUNDIGE voor GOUDA en Omstre-
de Heer
le plaats van den Hoer J. N. BOTH te
btnendaal bij Gouda die als zoodanig
verzoek eervol is ontslagen. J
'e Maatschappij verzekert de Landbon-
3 en Veehouders onderling tegen de
iezen, door het afsterven van hun ree
taande, en vergoedt steeds binnen 14
en na het overlijden.
p 1 Norember 1890 was verzekerd
>0 000,—.
BU ITEM LAND,
uverzictit.
groote feit van den dag in Engeland
Purnell zoowel duOr de tkiigeiscuu
l.beraleu, wuarvau Gladstone het bueld is,
als door de lersche p triotieu i» luageiateu,
en tbaus als leiuer uug alleen leeft bij de
gratie der Ier.cue UHtiouulisten. Om nug
te behouden wat te behouden is, gaat hy
.een reis naar Ierland^ ondernemen. Te Du
blin, waar «hij eeHTaaukwam, is hjj met
veel drukte ontvargM-fi* heeft hij al da
delijk maatregelen genomen om het orgaan
der Ligue dat hem niet best gezind was,
om te werken.
Al beeft Gladstone Parnell losgelaten,
daarom blijft hij niettemin de lersche zaak
toegedaan. Niet hij, doch Mac Carthy is
als pleitbezorger dier zaak namens de ii
beralen opgetreden. Zyn eerste werk was
eene der regeering vijandige motie aan te
kondigen, tot afkeuring van de vervolging
der afgevaardigden O’Brien en Dillon. In-
'tusschen heeft het parlement in zake Ierland
een drietal min of meer belangrijke beslis
singen genomen. Het besloot over te gaan
tot de artikelsgewjjze behandeling van het
ontwerp tot aankoop van land in Ierland,
van Staatswege, met het doel om het by
kleine stukjes in pacht te geven; besloot
in tweede lezing tot de oprichting van een
afzonderlijk departement voor lersche Jand-
aangelegen heden en kenrde in derde lezing
goed een voorstel van de regeering, om aan
de genreklydende bevolking van Ierland
pootaarduppelen te verstrekken.
De EngelxchPurtugeesche onderhande-
liogen ioopen gevuur v*m bemoeielgkt te
worden, tengevolge van eene nieuwe bot
sing, die er in het betwiste gebied van Zuid-
Afrika heeft plaats gehad. Volgens
gelsche (dus zeer partijdige) lezing, zuu een
Poriugeeoche troepenmacht van 30U man
zich meester he boen gemaakt van de Kraai
Martaea en de Engekche vlag daar hebben
neergehaald. Volgens de Portugeesche le
zing zouden de hugeischeu aanvallers on ge
weldenaars geweest zyn.
Indien de scuuld niet a»n beide zijden
is, zal zy wel aan die vau Engeland zyn,
want het is haast niet te denken, dat de
Purtugeezen het zouden wagen zoozeer de
stelling der Regeering in gevaar te brengen.
Zonder wuzijrmiteH .’fjm wijde strekking
heeft 4»? É'r«Mi£cM|^Fter de HuaAciëule
wet goedgekeurd. De Regeering en met
name de Minister van Financiën Rouvier
kan dus tevreden zijn en het nieuwjaar kalm
te gemoet gaan.
De geheele Schoolwereld in Duitschland
is in rep en roei door de senerpe ruduvoe
ring, waarmede de Keizer den 4en dezer
de conferentie tot hervorming van tiet lioo
ger onderwijs opende. Uu ergon ervaring
puttende, veroordeelde hij den gang en den
geest vau het onderwijs op de gyinnas a
Karaktervorming en vorming vau prao-
tische menschee ontbreken. Dit is een ge
volg van te overvloedige leerstof, vooral in
abstracte wetenschappen en doode talen,
als vau hel te groot aantal lesuren. Mislukte
geleerden en half geleerden overstroomeu
het land en heerscneu in de dagbladpers,
doch aan practisch gevormde meuscheu is
behoefte.
Hoe bezwaarlijk het gaat by dergelyke
sterke uitingen het „de Keizer is onschend
baar” in eer le houuen, blykc uit den ge-
zochten toon, waarop do pors in de oo/sto
plaats de haar toege worpen handschoen op
raapt. Upmerkelyk niet minder is, dat juist
op detizelfdeu dag, Waarop du Keizer oreurue,
61 aoogieeruren vau de Universiteit te Bonn,
waar de Keizer smdeerde, zicu verklaarden
voor het onbeperkte behoud van uec gym-
uu mm in zyn tegenwoordigen vorm en geest.
Het PruiMttChe Huis van afgevaardigden
heelt het nieuwe ontwerp schoolwet (lager
oi.derwys) gesteld 1
8ie vau 26 leden.
conservatieven en
tegen hebben het ouderwys los te maken
van de Kerk.
De fi.iauuiëöie quaestie geeft aan het Ita-
liaannche Ministerie de meeste moeielykheid
De Minister van openbare werken verzet
zich tegen de z. i. al te gruote zuinigheid
van deu Minister vau Financiën, die liet te
kort op de begroeting tot lo iniilioen fr.
wil terugbrengen. Vermoedel.jk zal er een
crisis door ontslaan, waarbij de dubbeltjes
wel zullen wegen.
lieitog Adolf heeft ais Groot-Hertog vau
Luxemburg den vereischten eed afgelegd
en uet bes<uur aanvaard.
De uusieiirijksche Minister vau Financ.ën
heeft eeue begroutiug Higedieud, sluitende
met een overscuot van ru.m 2 luillioeu.
Turkije eu
vrienueu I
daille, bedragen in deze gemeente f 11,80.
In do naburige gemeente Polsbroek u
voet dit duel ingezamald (8,ï&^
•BERG AMBACHT, 8 Deo. Tot kerk
voogden bij de Néd. Herv. gem
zijn herbenoemd de heeren: J.
Straaten Sr en
tabel is herkozen de heer
en moet er herstemming
tnssohen de heeren J. Ver
Verduijn Jz.
*BERG-AMBACHT, 10 Deo. De heer
E. A. Fauel, arts, alhier woonachtig, is be
noemd tot gemeentegeneesheer te Hendrik-
Ido-Ambacht, in plaats van den hoogbe
jaarden heer Coert, die eervol ontslag
gevraagd en verkregen had.
Aan den op Dinsdag 9 Dec., van wege
de Ijsclub „Zuidbroek” aldaar gehouden
Schaatswedstrijd, namen 12 personen deel
De prys, f 10, werd gewonnen door H.
Boer, van Zuidbroek; de le premie, f 5,
door C Rooken, van Zu d >roek eu de 2e
premie, f 2,50, door G. De Jong Dz. van
Berg-Ambacht.
«HAASTRECHT, 10 Deo. De kerkoraad
heeft in de laatste vergadering het voorstel
aangenomen om het ledental met 2 personen
te vermeerderen.
Aan de hardrijderij op schaatsen
werd gisteren door 9 personen deelgeno
men. De prysf40, werd behaald door
A Van den Berg, van Benthuisen, de eerste
premie, f 15, door A Snoek, van Nieuwer-
kerk en de tweede premie, f7,50, door
K Gravelaud van Ouderkerk a/d IJsel.
Een zeer talrijk publiek, zoowel van hier
als van elders, was op de prachtige banen
aanwezig. De ijsclub komt alle eer toe voor
de zeer goede orde, waarmede deze wed
strijd plaats had.
•HEI- en BOEICOP, 8 Dec. By de
herstemming tussohen 4 candid a ten voor
de verkiezing van een lid van den gemeen
teraad, zyn nu aitgebrupht 47 stemmen,
waarbij 1 in blanco,, Die 46 stemmen wa
ren weder zeer verdeeld, en zyn uitgebracht
op de heeren D. J. Den Hartog 16 st., Pieter
Brassa 12 st., Arie De Jong Wz. 10 at.
en G. Van Os 8 st., zoodat nu tot raadslid
is gekozen de heer D. J. Den Hartog.
De gekozene verkreeg by de eerste stem
ming 7 en de overige heeren ieder 6 stemmen.
NIEUW LAND, 9 Dec. Door den Raad
dezer gemeente werd eervol ontslag verleend
tegen 1 Jan. *91 aan mej. J. Brassen, on
derwijzeres alhier. Verder werd tot groot
armmeester benoemd de heer F. Heikoop.
§OUüEWATER, 10 Dec. Iu plaats van
den heer A. Van Aelst, die als voorzitter
van de ysclub alhier bedankt had, werd in
de jongste vergadering als zoodanig gekozen
de heer S. Meyer, die zich de benoeming
heeft laten welgevallen.
Een treffond ongeluk had 11. Zondag
in het naburige Langeruigeweide plaats,
l'erwyl de ouders een middagslaapje deden,
gingen twee meisjes, vau 5 en 7 jaar, kin
deren van 0. v. d. V. eu J. K., aldaar zich
elk met een stoeltje op het ya vermaken.
Ze geraakten in een wak en verdronken
jammerlyk. Toen de ouders hun kinderen
kwamen opzoeken, zagen zy nog wel de
stoeltjes, die boven bleven, inaar hun lie
velingen waren dood.
Voor de verloting ten behoeve der
bewaarschool alhier is eene aanzienlijke col
lectie voorworpen by het dames comité in
gekomen. Op Dinsdag 16 December e. k.
zal deze collectie voor belanghebbenden in
het lokaal der bewaarschool ter bezichtiging
zyn, terwyl s daags daarop in hetzelfde
lokaal de verloting zal plaats hebben.
*8TEIN, 10 Dec. Gisteren-avond had
eene jougudochter uit Gouda op de IJsei-
brug alhier het ongeluk ontydig te bevallen.
Nadat geneeskundige hulp ingeroepen was,
werd zy naar hare woonplaats vervoerd.
810LWIJK, 9 Deo. Wegens den vroeg-
tydig ingevallen strengen winter is dezer
dagen aluier door de leden van den gemeente
raad, vereeuigd met ouderlingen en diakenen,
eene collecte gehouden, om uit de opbrengst
daarvan buitengewone bedoelingen aan de
armen te doen. Die collecte uu heeft de
som van f282,65 opgebractit.
♦WILLIGE LANGERaK, 9 Dec. We
gens de vorst is er op de zalmvisscherij
alhier van Zondag op Maandag 11. niet ge-
vischt.
De landbouwer C. Vau Klaren Sr.
alhier heeft zich een werktuig (Engelsch
labricaat) aangeschalt, om er bieten mede
fijn te suyden. Dit werktuig verdient aan
beveling; de bieten worden er veol doelma
tiger door fijn gemaakt, zoodat er op deze
wyze volstrekt geen gevaar bestaa', dat de
beesten by het eten stukken iu de keel
krijgen, zooals nogal eens gebeurtwanneer
de bieten op de gewone wyze gesneden
worden. Ook gaat het suyden veel spoediger,
dan anders.
♦VUREN, 10 Dec. De begrootingdezer
gemeente voor den dienst van 1691 bedraagt
in ontvangst eu uitgaaf de som vau f6.667,27.
WOERüEN, 10 Deo. Kaas. De aanvoer
tor markt op heden bedroeg 91 partyeu
prijs van Goudaobo le soort f24 A f26.
2e soort f 20 A f 23. Handel tamelijk.
„belachelijker» en oi
„een stoomwagen
„laopen als onzq j
„te verwachten, dat
„werkplaats te Woolwich door middel van een
„congrevischen vuurpijl zal laten vervoeren, dan
„door de genade van een dubbel zoo snel als
„onze postwagens loopenden locomotief."
Wat teekenen van wantrouwen en bespotting
zo men niet hebben kuni;— zernemen, wan
neer eens voorspeld ware geworden, dat de lo
comotief eenmaal een tienmaal grootere vaart
zou hebben dan de postwagen!
Maar nu F Alle minachting, alle wantrouwen
heeft al sinds lang plaats gemaakt voor bewon
dering van den grooten Stephenson, die aan
duizenden, ja millioenen een onschatbaren dienst
heeft bewezen.
Een ieder, die in het South Kensington-Mu-
seum te Londen bovengenoemd opstelletje leest,
dat daar achter glas en in een lijst gevat aan den
eersten door Stephenson gema^kten locomotief
hangt, kan zich nu vroolyk maken, of zich ver
bazen en ergeren, over zoo'n verregaande be
krompenheid en dom vooroordeel.
De uitvinding van Stephenson bleek echter
al spoedig den toets te kunnen doorstaan en
heftige tegenstanders werden bewonderaars en
voorstanders.
Zóó zal het gewis ook gaan met de aohoone
uitvinding van Schleger. Ook zjj heeft reeds
getoond, den toets glansrjjk te kunnen doorstaan.
Dat was niet het geval met andere uitgevonden
talen vóór haar. Reeds hebben groote geesten
gedurende meer dan twee eeuwen over het con-
strueeren van een wereldtaal nagedacht en wer-
keljjk zjjn een Leibnitz, Descartes, Becker, De
Cornel, Vater enz. enz. in de 17een 18eeeuw
met een wereldtaal voor den dag gekomen, maar
die talen ontstonden en verdwenen weer spoe
dig, dewjjl ze te saamgesteld, te moeieFjjk en te
onpractisoh waren, zoodat ze wel ges
voor wetenschappelijk ontwikkelde
doch niet voor de mil”;2 w
behoefte hebben aan een wereldtaal
Geen enkele heeft daardoor een leeftijd van
10 jaren kunnen bereikeu. De levensvatbaar
heid, daartoe noodig, toonde alléén Volapilk te
bezitten. Zij alléén toont met kracht to kunnen
groeien on bloeien, trots den tegenstand, dien
onenals Staphci^oKe vinding, te overwintvn
had. eu helaas nog heeft, ofsohoon gelukkig
reeds in veel mindere mate. En de tijd is naar
alle waarschijnlijkheid niet verre meer, dat elite
tegenstander van haar in een ijverig voorstander
zul veranderen. Ja vele teekenon zyn er geluk
kig reeds die er op wjjzen dat Volapdk zal
blyven leven en inderdaad de taal der gan
ache wereld zal worden. Ea eenmaal zal men
zich dan ook ergen» in een Museum kunnen
vermaken, of ergeren, over de staaltjes van
bekrompenheid en dom vooroordeel tegenover
Yolapük, in het eerste 10-jarig tijdperk van
haar bestaan!
Welke verblijdende en bemoedigende teekenen
we zooal te melden hebben?
Ziehier:
1. In het korte tydperk van haar bestaan van
1879-1890 heeft de wereldtaal van Sohieyer
zich reeds niet alleen over alle landen van Eu
ropa, maar ook over de andere werelddeelen
verbreid, zoodat hare beoefenaars, in elk land
van eenige beteekenis, reeds by duizenden kun
nen geteld worden. Naar een zeer matige be
rekening bedraagt het aantal Volapilkisten dan
ook reeds ongeveer 3-lOu.OUO, terwyl in meer
dan ÖOO handelsteden reeds handelkantoren
gevonden wordendie óf uitsluitend öf ook in
Yolapük, correspondeeren.
Een vaste ordening van internationalen aard,
waardoor het voortbestaan van Volapük verze
kerd is, kwam reeds vóór enkele jaren tot stand.
Schleijer, de groote uitvinder, is natuurljjk
het hoofd van alles, en draagt den titel van
datuval. Hjj wordt gesteund door een in 1887
op het wereldtaal-congres te München gestichte
Akademie (kadens Volapüka). Van deze Aka-
demie zijn de bekwaamste en voortreffelijkste
taalgeleerden, ijverige en talentvolle Volapükans,
van verschillende landen (voor ons land ür.
Winkler te Haarlem) lid. Zij beeft vraagstuk
ken van taalkundigen aard met betrekking tot
Volapük te onderzoeken en op te lossen. Zóó
kan Volapük altjjd krachtig en fnscu, jeugdig
en bloeiend, eenvoudig en practisch, en niettemin
ryker dan eenige andere taal, zyn en blyven;
een taal, die wel verbeteringen ondergaat (met
welse uitvinding was en is dut niet liet geval F),
maar die toch het schoone systeem van den
gemalen datuval blyft huldigen.
Voorts heeft Volapük in elk land een vaste
regeling met betrekking tot het bestuur, hare
bevordering en verspreiding. Een Cifel hoofd
leider staat aan het hoofd daarvan, terwijl in
elke provincie een cif de leiding der zaken heeft
en deze, zoo noodig, wordt bygestaan door een
provinciaal bestuur (kons&lej), bestaande uit
een blacif en eenige bestum s- of raadsleden.
Op de verdere inrichting vau een landsbestuur
komen we later wellicht nog wel terug.
Ten alqtte melden we hier nog, dat volgens
de opgaven van Schleyer in zgn Volup .kabled
zenodik" o. a. de volgende diploma's door hem
reeds werden uitgereikt: plofeds 167; löpitidels
422; tideis i35«; spodals 128; oils 26'3.
Met het oog op het aantal gediplomeerde
tideis kan ondergeteekende nog een sprekend
bewijs leveren, dat Volapük vooral in de laatste
3 jaren veel veld gewonnen heeft. Vóór ongeveer
jaren toch verwierf hjj, na afgelegd examen,
3t diploma van tidel en daarop staat no. 568,
waaruit big kt, dat in dien korten tgd ongeveer
8UU diploma's van tidel werden uitgereikt.
W tluge-Langerak 24 .'OV. '90.
J. E. K. VAN WIJNEN,
Lopitidel a Cif volapüka.
Wordt vervolgd.
BKNSUiAUV, Doe. ue giituu in eens
voor de oprichting vau een unuersteuuings-
louds ten bate vau beuoeitige oud-stryders
van 163031gurecntigd lot hol dragen
van het Metalen Kruis of de Citadel-me-
