HUIS,
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-ïïolland en Utrecht.
DRAAT,
jrkooping
JDA
en ERF,
miNG,
N'. 1137.
.1891,
Zaterdag 14 Februari.
ja
ZDDEN
;estaan.
joiland,
de Gouwekade in
>VEN,
JVEN.
Bovenwoning,
ITOOB. SCHUBElf
voor Kalk en Tras,
i en Houtwaren en
J en liggende aan
Gouda. Wjjk R,
i uitkomende in de
die kade staand
EN ERF,
eeen,
aan-
BINNENLAND^
ERKOOPING
WA,
n den Notaris
jROOGLEEVER,
ag 16 Februari
nergens te elf uren,
iehuis „Harmonie”
DE POKKENWET.
7 BUITENLAND.
Officiêele Kennisgevingen.
nationalFmilitie.
OPROEPING.
groot
stuk bij
'ANNOOTEN.
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
gebruik: prima
Wijn, Tocayer,
te bekomen bij
•ichting te Leiden, op
geeft voornoemde
duOGLEEVER te
i
enen. Offerten,
Amsterdam
ROOGLEEVER
van
SGHOONHOmSCHE COURATI'
noodig elkander klaren
Alzoo, wanneer gij uw
LES. Groenten
essen- en Snij-
Vruchten enz.
merk „Klok.”
)uken en Zolder,
sgenover den Flu-
Wijk L, No. 227.
1891.
werkdagen vóór den
igs van 2 tot 5 uren,
gens van 9 tot 11
izamenlijke grootte
zijn zeer gunstig
i bijzonder geschikt
iandel of nijverheid.
1 September 1891.
oed onderhouden
nderdag 26 Fe-
i 8 9 I des mid-
i 12 uren, in het
lis „HARMONIE’
staan van den No-
>ctie F. Nos. 128,
366. 459, 4ti3,
len groot
66 Centiaren.
1891.
ceelen
t te
Hide
ictie A, Nos. 26,
nen groot 2 Hec
taren. Verhuurd
90,— per jaar.
'eeft voornoemde
9UGLEEVER te
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterhjk tot Dinsdags-avonds 8 - en tot Vrijdags-namiddags 5 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3 maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 2 maal in rekening gebracht.
291, SCHUUR,
ERVEN, en eenige
ingeschrevenen, i
opgeroepen, zelve hui
dat ook voor
ling de trekking kan ges<
vader, moeder of voogd,
niet is opgekomen,
van dor
brachten,
over het
gebreid t
zij 1
van Dultacliland blijft zon
doen. Zoo moet hij nóch Moltke
'aldersee geraadpleegd Jiebben bij
ize van een opvolger voor dezen
Die opvolger zou zelfs een per-
van Waldersee.
een bekwaam man
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Franco per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
•nderhouden, aange-
De Keizer
derling
nóch, Wi
de keu;
laatsten. Die opvolger
soonlijken vijand zijn
Nochtans wordt hij als
beschouwd.
Persoonlijk heeft de Keizer een onder
zoek bevolen naar het aantal werkloozen
in Berlijn. De politie heeft in last in de
betrokken wijken van huis tot huis een
onderzoek in te stellen.
naar Engelandvergezeld
kroost, ligt in de plannen
Tienhoveu, prov. Utrecht.
Voor de meer dan 370 vacante
predikantsplaatsen bij de Herv. kerk is
thans geen enkele candidaat meer beroep
baar, daar van de 57 candidatendie in
1890 tot de evangelie-bediening zijn toe-
gelaten, reeds 52 als predikant werkzaam
zijn of een beroep hebben aangenomen. De
5 overige hebben zich nog niet beroepbaar
gesteld.
Z. D. H. de Bisschop van Haar
lem heeft benoemd tot Pastoor te Bode
graven de ZEw. heerH. W. J. Van Hertum,
Pastoor te 't Veld, gem. Nieuwe Niedorp.
♦ALBLASSERWAARD en VIJFHEE-
RENLANDEN, 13 Febr. De kaas en boter-
handel was deze week minder levendig dan
te vorenbeide producten ondergingen
eenige prijsvermindering en wel de kaas
f 0,50 per 50 kiloboter 5 cents per half
kilo. Men besteedt thans in deze streken
voor: kaas, van f21,50 tot 1 25 per 50 kilo,
naar wicht en kwaliteit; goeboter f0,70,
weiboter f 0,55 per half kilo.
§LANGERAK, 11 Febr. Heden is door
den heer Maquiné, deurwaarder bij de Arr.
Rechtbank te Dordrecht, aan de raadhuizen
alhier en te Ameide aangeplakt afschrift
van het vonnis dier rechtbankwaarbij de
heer C. Van der Mark, onderwijzer aan de
bijzondere school alhier, is veroordeeld
wegens beleediging van den heer F. J. Van
den Bergarts te Ameide in het Chris-
telyk Weekblad „do Drie Provinciën”, uit
gever de heer öizoo te Gorinehem. Het is
een lijvig stukwaarvoor niet minder dan
9 zegels zijn benoodigd geweest.
2 huizen en erven inbrachtsamen
9 H.A 12 cA. en 74 A., benevens eenige
perceelen weilandgelegen in de gemeente
Wilfëscop, groot 1 H.A, 3 A* 91 eA.j en
verder de heerenF. J. Prins, F. A. Vriese.
en Fr. BI. v. d. Berg. Het beheer is over
gedragen aan een directeur, den heer L A.
Van den Berg en twee commissarissen, de
heeren F. A. Vriese en Fr. J. Prins.
Do Staats-C on rant bevat de
statuten der naamlooze vennootschap „De
Goudsche Machinale Garenspinnerij” te
Gouda, kapitaal f 160.000, directeur E. Kor
tenoever, commissarissen O. C. H. Prince,
H. C. Kortenoever en H. Straver.
De afdoeling Vijf-Heerenlan-
dende Alblasserwaard en het Land van
Arkel beneden de Zouwe der Hollandsche
Maatschappij van Landbouw, hield Zaterdag
te Gorinchem hare gewone voorjaarsverga
dering.
De voorzitter, de heer Mr. H. J. Dijck-
meester, opende deze zeer talrijke bijeen
komst en bracht in zijne openingsrede eene
dankbare hulde aan de beide in 1890 over
leden vrienden en beschermers van den
landbouw, aan de hoeren Mr. D Visser van
Hazerswoude, voorzitter der Hollandsche
Maatschappij, en aan den tot voor enkele
jaren deze vergaderingen geleid hebbenden
voorzitter der afdeeling, den heer W. C. M.
Begram van Jaarsveld.
De welgekozen woorden van den voorzitter
maakten diepen indruk op de aanwezigen
en vonden blijkbaar groote instemming.
De rekening der afdeeling over het jaar
1890 werd door eene commissie uit de leden
nagezien en in orde bevonden welke reke
ning sloot met een g ed slot van ruim
f320.
Als bestuursleden werden bij acclamatie
herbenoemd de heeren T. Den Hartog te
Hoog-Biokiand en J. Kloek te Peursum
De heeren A. F. Koch en J. Van Baaien,
afgevaardigd geweest naar de algemeene
vergadering te Dordrecht in September 11.,
bij monde van den heer Koch,
t daar verhandelde een zeer uit
en zaakrijk verslag uit, waarvoor
zij den bijzonderen dank van den voorzitter
mochten ontvangen.
In het reglement der jaarlijks te houden
stierenkeuring, werden enkele kleine wij
zigingen aangebracht en de eerste prijzen,
thans f 30, met f 10 verhoogd. Ook werd
bepaald dat de mededinging voor een ieder
werd opengesteld; tot voor dezen was dit
gedeeltelijk slechts voor leden der afdeeling
het geval.
In deze bijeenkomst hield de heer W.
Boomkamp, van Watergraafsmeer, de aanwe
zigen een tweetal uren zeer aangenaam en
nuttig bezig, over „de voeding en de ver
zorging van het vee” en „de zuivelberei
ding”. Menige nuttige wenk word door
spreker gegeven, waarvoor dezen bijzonder
begaafden landbouwredenaar door de ver
gaderden hartelijk dank werd betuigd.
Mede werden de in deze afdeeling be
haalde prijzen op de algemeene tentoon
stelling te Dordrecht door den voorzitter
met toepasselijke woorden uitgereikt.
De uitgave der „Vliegende
Blaadjes, door Nomo, 28 jaar geleden
verschenenzal eerstdaags worden hervat.
Zeker zuilen deze blaadjes niet minder
dan destijds belangstelling wekken bij allen
die zich aan de openbare zaak laten gelo
gen liggen.
Beroepen bij de Herv. gem.
te Kralingen Ds. W. Van der Spek te
Een uitatap
van gade en
van Z. M.
't Is te hopen, dat dan daar de werksta
kingen zullen zijn geëindigd. Thans ziet
het er nog treurig uit. Het te Liverpool
gegeven voorbeeld is te Cardiff gevolgd door
3000 dokarbeiders. En 't kan een poosje
duren, want de werkstakers krijgen onder
stand van de Unie (eene voroeniging, van
huis uit Amerikaansch, die gelden bijeen
zamelt ten behoeve van werkstakers).
Het regentschap in Servië heeft Koningin
Nathalie, die hoe langer zoo meer preten*
ties kreeg en immer wat had aan te merken,
op zoo ronde en opene wijze de waarheid
gezegd, dat zij bezwaarlijk langer haren
zoon, den jongen Koning, zal kunnen blijven
bewaken. Haar wordt verweten, dat zij
haren gem ia! op alle mogelijke wijze ge
dwarsboomd heeft on nog steeds voortgiat
met hem op allerlei wijze te beleedigen
zeker geen goed voorbeeld voor haren zoon
en Servië door hare onverzadelijke zucht
naar weelde een heel eind achteruit heeft
geholpen.
Nauwelijks is te Oporto de opstand on
derdrukt, of uit Portugal wordt melding
gemaakt van een opstand op het eiland
8t Thomas (Afrika’s westkust), aan Portugal
toebehoorende. Voegt men hierbij een be
rooide schatkist en standjes met Engeland,
dan weet de Regeering daar (Jok wat haar
te doen staat om de kerk in 't midden te
houden.
Wie niet sterk is moet slim zijn! De
(hiliaansche president, die nog altijd op
middelen zat te zinnen om den opstand
voor goed te onderdrukken, de opstan
delingen belegeren formeel sommige haven
steden heeft er thans iets op gevonden,
dat misschien doel zal treffen. Hij beloofde
den soldaten, die niet aan den opstand deel
nemen, 25 pet., dus een vierde meer soldij.
Al dadelijk gingen een drietal scheden, tot
dus ver in handen van de opstandelingen,
naar de regeering over.
In Amerika (Nebraska) heeft een sneeuw
storm een zestal passagierstreinen, met hon
derden passagiers, den tocht afgesneden
Midden in de sneeuw moest de tocht ge
staakt worden en moesten de reizigers een
goed heenkomen trachten te zoeken. Ook
elders kwamen dergelijke ongelukken voor.
In China hebben weder groote overstroo-
mingen plaats gehad. Vooral tien districten
van Wen Chang zijn vreeselijk geteisterd.
Honderden menschen hebben het leven ver
loren en de ellende onder de liedendie
gespaard bleven, verergert met den dag.
Te Luxemburg is een werkstaking uit
gebroken onder de gemeenteraadsleden
Negen hunner nemen er doel aan. Het
bezwaar is, dat het college van schepenen,
benoemd bij besluit van den groothertog
in dato 27 Januari, in zijne meerderheid
niet is samengesteld naar de resultaten der
gemeentelijke verkiezingen van October
1899 en Januari 1891.
Er zal voor de Regeering niets anders
opzitten, dan den raad te ontbinden en de
kiezers uitspraak te laten doen.
Jongens van den leeftijd van
13|16 jaar, zonder lichaamsgebreken, en
lichamelijk en verstandelijk goed ontwik
keld, die lust in het zeemansleven hebben,
kunnen, mits zij goed oppasseu, eene eer
volle en voordeelige betrekking bekomen,
door eene verbintenis aan te gaan bij ’s Rijks
zeemacht. Voorzien van de noodige stuk
ken, kunnen zij zich op alle werkdagen
aanmelden aan de Kweekschool voor Zee
vaart te Leiden.
Hebben de jongelingen don leeftijd van
16 jaar reeds bereikt, en wenschen zij toch
in den zeedienst opgenomen te worden, dan
behooren zij zich aan te melden bij een
der kantoren van aanneming voor de marine
te Amsterdam, Willemsoord, Rotterdam,
Hellevoetsluis of Vlissingen, en worden
daarna geplaatst aan boord van het wacht
schip te Willemsoord, om hunne eerste
opleiding te ontvangen.
Nadere inlichtingen zijn
den directeur dier inrichtii
franco aanvrage.
De Staats -courant bevat de
statuten der Maatschappij tot exploitatie
van steenfabrieken te Montfoort, met een
kapitaal van f 145.900, waarvan fSO.uOO
is geplaatst. Aandeelhouders zijn de firma
v. d. Berg en Co., die als storting op hare
aandeelen een steenfabriek met toebehooren
inbracht, de heer L. A. v. d. berg, die
eenige perceelen bouw- en weiland, alsmede
onzer kinderen
schrijft, maakt
rechten.
Ook dat is niets meer dan woordenspel.
Want hoe staat het eigenlijk met dat ouder
lijk recht? Als uw zoon achttien jaar is,
eischt het staatsgezag hem op, verbiedt
hem, langer de werkzaamheden te verrichten
waarmede hij zich gewoonlijk bezighoudt,
gelast hem, in een aangewezen gemeente
een bepaald gebouw te gaan bewonen, laat
zijn haar knippen naar een niet door hem
gekozen model, steekt hem in een kleediug
over welker vorm en kleur hij niets te
zeggen heeft, enz. Mocht de Staat in oor
log geraken, dan plaatst hetzelfde staats
gezag, vertegenwoordigd door de militaire
bevelhebbers, dienzehden zoon wellicht op
een post, tegenover den vijand, waar de
kansen om het leven te verliezen twintig
tegen één zijn, zonder dat gij noch hy daar
iets tegen kunt doen. Want mocht hij
onder di,e omstandigheden weigeren, den
aangewezen post te gaan bezetten, het
krijgsrecht maakt, zooals men weet, niet veel
praatjes.
Doch dat is iets zeer buitengewoons, zal
men zeggen. Wanneer het vaderlandsch
Het wetsontwerp „tot gedeeltelijke her
ziening van de wet tot voorziening tegen
besmettehjke ziekten draagt in den mond
des volks den naam dien we boven dit
opstel plaatsen.
Dergelijke namen teekenen. Zij bewijzen
dat men terstond vat, waar het eigenlijk op
aankomt.
De opheffing van de verplichting tot
inenting van kinderen, die de scholen zul
len bezoeken, dat is de quaestie waar
bet om te doen is; korter uitgedrukt, van
den vaccine dwang. Men moge dien dwang
„indirect" noemen, omdat ieder zich er aan
onttrekken kan door zijn kinderen niet
naar de school te aturen, dat verandert
aan de zaak weinig, een dwang is het
ontegenzeggelijk.
Daar zijn menschen, die van dit woord
een af keer hebben, ofschoon zij met de
zaak zelve op honderderlei manieren dage
lijks kennis maken Is het eigenlijk niet
kinderachtig, over woorden te twisten? Of
men nu zegt zich plaatsende op een wet
telijk standpunt: verplichting of duang, is
dat niet volmaakt hetzelfde? Wanneer de
ontvanger van uw met moeite verkregen
inkomsten een deel opeischt, opdat voorzien
worde in uitgaven die u in 't m-inst geen
belangstelling inboezemen als hij, nadat
alle andere middelen zijn uitgeput om een
onwillige tot onderwerping te brengen, ten
slotte de hand laat slaan aan diens meu
belen en andere roerende bezittingen, komt
dan hetzelfde vrijheidsbesef, dat tegen het
woord dwang protest aanteekent, niet in-
opstand
Maar dit geval is niet met de vaccine-
quaestie gelijk te stellen, zegt men. Toe
gegeven vergelijkingen hinken ook altijd
een beetje. Een verkoop van goederen bij
executie tast alleen de bezittingen aan; het
lancet des vaccinateurs, gericht op bevel
van de Regeering, bewerkt het lichaam
en de wet, die zulks voor-
inbreuk op onze vaderlijke
schade verzekert, dwingt gij als het ware
het Opperwezen het v>y van den hemel
te zenden of «en veroor
zaken, waardoor uw bezitting in vlammen
opgaat als gij kistingen aanbrengt bij de
rivieroevers, dan „verzoekt"’ gij Hem de
wateren over uw velden te zendenja,
zelfs de dijken kunnen als een trotseeren
van zijn almacht worden beschouwd. En
wanneer gij, in ziekte, een geneesmiddel
gebruikt, dan toont gij een volslagen gemis
van vertrouwen in Hem, die ook zonder
dat middel u de gezondheid kan hergeven
dan „verzoekt” gij Hem, uw verwaten poging
te verijdelen.
Wij zouden geneigd zijn, die opvatting
van des menschen betrekking tot het Op
perwezen in de hoogste mate goddeloos te
noemen, indien zij niet zoo bedroevend be
krompen ware. Er is dan ook in hetzelfde
verslag gewezen op het resultaat van zekere
enquête, ingesteld door de „Vereeniging
vin Koepok-inrichtingen in Nederland’,
waaruit blijkt dat het aantal van hen, die
ernstige bezwaren tegen de vaccinatie heb
ben, gering is en bovendien bijna uitsluitend
nog voorkomen onder de zeer onontwik
kelden in enkele deelen van het platteland.
Wat de „medische” bezwaren betreft
maar daarover later. Alleen, uit de hier
boven afgeschreven verklaringen der voor
standers blijkt, dat zij dankbaar zijn voor
hetgeen althans nu zou worden verkregen.
Dankbaar, nu ja, maar bij lange na niet
voldaan. Deze stap zou slechts de eerste
zijn, een hoogst bescheidene. Wat men
eigenlijk wenscht is „opheffing van elke
Staatsbemoeiing” in deze. O zoo, anders
niet? Dat is te zeggen, neen, nog een
weinig meer. „Zij beschouwen het zoo
hoog gei rezen voorbehoedmiddel als een
verderfelijk vergil, tegen welks aanwending
eer met strengheid moest gewaakt worden
dan dat ze door den Staat bevorderd en
Begrijpt ge nu waarwe eigenlijk heen
moeten
De Afgevaardigde uit Ridderkerk heeft
onlangs in de Tweede Kamer gezegd „Eer
men kan vragen wat de anti-revolutionaire
beginselen in hun vollen om vang uitwerken,
zal een periode van 20, 30 jaren moeten
voorbijgaan.” Goed, dat wij het weten en
tevens, dat ons niet verborgen is gebleven
wat op het punt dor vaccinatie die be
ginselen in haar vollen ontvang te botee-
kenen hebben. Want gesteld eens, men
liet den voorstanders dier beginselen eens
tot een eindje in de twintigste eeuw hun
gang gaan, wat zou men dan zien ge
beuren als gij, het Staatsbeleid in die rich
ting ten spijt, uw kind door inenting tegen
de vreeselykste ziekte trachttet te bescher
men? Waarschijnlijk zou men u in de eene
cel stoppen, en den geneesheerdie het
gruwelstuk had uitgevoerdin de andere.
Doch het „voorloopig verslag” is nogal
bemoedigend voor hen, die de Staatsbe
moeiing in zake de vaccinatie als een zegen
voor ons volk aanmerken. We zullen er nog
een blik in werpen, de volgende week.
Overzicht.
De Koning van Italië heeft Rudini, al
vorens deze tot het bijeenzoeken van een
nieuw Kabinet overging, tot eischen ge
steld handhaving van het verbond met
Oostenrijk en Duitschland. Mits die voor
waarde wordt in acht genomen, keurde
Z. M. toenadering tot Frankrijk en wat
zeker niet minder van belang is bezui
niging op de militaire en koloniale uitga
ven goed. Nu, als de nieuwe Ministers
dat alles weten te bereiken, dan zou
Crispi overvleugeld worden. Tusschen
voornemens en daden ligt echter vaak een
lange, moeielijke weg! Aan de Europee-
sche Kabinetten is intusschen mededeeling
gedaan, dat de regeering de gedragslyn,
die tot handhaving van den vrede en be
houd der bestaande instellingen leidt, blijft
volgen. Crispi heeft den adellijken titel,
hem door den Koning bij zijn aftreden
aangeboden, geweigerd. De groote man
moet zich, van zijn nederlaag thuis ko
mende, al zeer klein gedragen hebben.
Hij zou nl. allen die hem tegemoet traden
op barsche wijze hebben teruggewezen en
den boel kort en klein hebben geslagen.
Van vreugde over zijn aftreden sloegen
zijne tegenstanders te Syracuse de glazen
stuk bij een afgevaardigde, De Benédictus,
geestverwant van Crispi. De nieuwe Mi
nister van Financiën is de eerste Israëli
tische Minister in Italië.
Ook in Oostenrijk is een Israëliet met
het beheer der geldmiddelen belast. Daar
vindt hij echter een minder kritieken boedel
Aartshertog Ferdinand, vermoedelijk troon
opvolger van den Keizer Koning, wordt te
St. Petersburg zeer gefêteerd
En dit bezoek, èn het aftreden van Crispi
in Italië, èn het aftreden van den chef van
den generalen staf, Waldersee in Duitsch-
land, worden in Husland beschouwd als
zoovele waarborgen voor het behoud van
den vrede. Waldersee moet dus, zou men
zoo zeggen, in Rusland niet erg gezien
zijn geweest.
Gemeente SCHOONHOVEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
Gemeente Schoonhoven brengen ter kennis:
lo. dat de LOTING voorde lichting van 1891
zal plaats hebben binnen deze Gemeente
op Donderdag den 26sten Februari
18 9 1, <iez namiddags ten 1ureop het
Raadhuis;
2o. dat de ingeschrevenen, naar alphabetische
orde opgeroepen, zelve hunne nommers trek
ken; dat ook voor den niet opgekomen
Loteling de trekking kan geschieden door
zjjn vader, moeder of voogd, terwijl, zoo
ook deze niet is opgekomen, door den Bur
gemeester of een Lid van don Raad zjjner
Gemeente voor hem een Kommer zal wor
den getrokken
3o. dat op Maandag den 1 6 d e n Februari
1891, des voormiddags ten 10 ure, op het
Raadhuis aanvraag zal kunnen worden ge
daan om de Getuigschriften ter bekoming
van vrijstelling wegens Broederdienst of op
grond van te zjjn Eenige wettige Zoonen
4o. dat de ingezetenen, die verlangen als
vrijwilligers bij de Militie op te treden,
en daartoe bevoegd zjjn, zich ter secretarie
kunnen aangeven vóór of op den 28sten
dezer maand.
Schoonhoven, 13 Februari 1891.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
8. P. H. NOORDENDORP.
De Secretaris,
H. O. GEELHOED.
welzijn een offer vraagt, al is het ook van
het leven, dan moet het gebracht worden.
Daarvoor is men burger van den Staat
Juist geredeneerd. De belangen der
Staatsgemeenschap zijn, voor den burger,
de hoogste wetdie belangen te verdedigen
tegen welken vijand ook, dat is de plicht,
die op allen rust. Men kan zich aan die
gemeenschap onttrekken door ergens te
gaan wonen waar zij opgehouden heeft haar
invloed te doen gelden; mair wie gevestigd
is of blijft binnen de grenzen van haar
rechtsgebied, is verplicht zich aan haar
beslissingen te onderwerpen.
Ook waar het godsdienstig gemoed er
tegen opkomt?
Alweder laat ons toch niet met woorden
spelen. De moderne Staat, uitdrukking
zoowel van het rechtsbewustzijn als van
het solidariteitsbegrip der beschaafde natiën,
is gebaseerd op de volkomen eerbiediging
van ieders geloofsovertuiging, en waar dit
beginsel nog niet geheel tot zijn recht is
gekomen, streeft men er naar om het allengs
tot meer volkomenheid te brengen. Maar
daarmee is volstrekt niet gezegd dat elke
vorm van oppositie tegen eenig wettelijk
voorschrift, in het algemeen belang vastge
steld, ontzien moet worden, als men er
slechts een godsdienstigen tint aan weet
te geven Het is niet moeielijk dingen,
waarmede het geloof of het godsdienstige
begrip niets te maken heeft, onder de for
mule van een geloofsbeginsel te brengen
en dan te zeggen dat men gemoedsbezwaren
heeft; gemakkelijk ook, de weerlegging van
die bezwareu, bij gemis van logische gron
den, af te wijzen met de bewering, „dat de
tegenstanders zich weinig kunnen indenken
in de gemoedsbezwaren van anderen-,” doch
als men zich voorstelt, op die wijze vraag
stukken van staatsbestuur op te lossen,
dan moet men ook consequent zijn en een
theologisch gezag erkennen waaraan dat
van den Staat ondergeschikt is Dat zou
gaan in een land, welks bewoners allen
dezelfde belijdenis zijn toegedaan, een
ideaal, dat men bijvoorbeeld in Rusland
zoekt te bereiken Waar een gemengde,
een op godsdienstig terrein in tallooze
groepen gesplitste bevolking gezamenlijk
naar hetzelfde doel streeft, is het dringend
noodzakelijk, met het inbrengen van ge
moedsbezwaren uiterst omzichtig te zijn
Vóór ons ligt thans het verslag, door de
afdeelingen der Tweede Kamer over de
vaccine-wet uitgebracht, en we stellen
ons voor, in dit en een volgend nummer
daar iets uit aan te teekenen en te be
spreken. Doch merkwaardig is het, hoe
gering de plaats is, door de zoo hoog onge-
vijzelde en vooral bij de stembus handig
geëxploiteerde gemoedsbezwaren thans, nu
het licht der practijk over het vraagstuk
der vaccinatie is opgegaan, in bet over
zicht van de sectien-bebandeling inneemt.
De voorstanders van de Regeeringsvoor-
dracht zien in het ontwerp slechts de toe
passing van een der punteu van het anti-
revolutionnair programma. Dat is zeer juist:
er is met den vaccine dwang in de anti
liberale kiesverenigingen druk gewerkt, en
niet zonder succes Dat alzoo de anti-
revolutionnaire leden der Tweede Kamer
het voorstel „met ingenomenheid hebben
ontvangen”, is niets meer dan natuurlijk
Immers, van vele zijden is de vraag gesteld,
in welk opzicht de Regeering getracht heeft
de beloften te vervullen, bij de stembus
afgelegd? Welnu, hier is het antwoord:
daar hebt gij «1 vast de pokkenwet, de
rest volgt later.
Diezelfde voorstanders hinken echter op
twee gedachten, zij zeggende aanwending
van de vaccinatie is een verzoeken van
het Opperwezen en bovendien, het zoo
hoog geprezen voorbehoedmiddel beschou
wen wij als een verderfelijk vergif, tegen
welks aanwending eer met strengheid moest
gewaakt worden dan dat ze door den 8taat
bevorderd en opgedrongeu werd. Elke Staats
bemoeiing moest, volgens deze leden, worden
opgeheven; inmiddels waren zy «dankbaar
voor hetgeen althans nu zou worden ver
kregen
Zoo staat er. En wie nu een logischen
gedachtengang weet te waardeeren, vindt
hier iets van zijn gading.
Terloops merken wij op, dat het wel een
eigenaardig verschijnsel is dat juist dezelfde
menschen, die het bezwaar van „het upper
^wezen verzoeken zoo diep voelen, ook
tegelijkertijd van de verderfelijkheid der
vaccinatie, laat ons zeggen uit een medisch
oogpunt, zijn doordrongen. Men zou haast
zeggen dat zij met een dubbel stel kanonnen
de muren der vaccinatie-vesting bestormen
blijkt het eene te gering van kracht te zijn,
dan hebben zij nog een ander in petto.
Maar het pperwezen verzoekenDat
wil zeggen, als wy het goed verstaan, door
de eene of andere handeling de Hoogste
Macht er toe brengen, iets te doen wat
zonder die handeling niet zou goschiedon
dus de menschelyke daad voorstellen als
richtsnoer voor Gods tusschenkomst De
lezer zal ons, hoop ik, wel veroorloven dui
delijk te zeggen wat wij meenen het is
wijn te schenken
huis tegen brand-
B