1
f=
1891.
Zaterdag 14 Maart.
N’. 1145.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
sche
enz. enz.
veu,
)ING.
eding.
BESTEDING.
Officiëele Kennisgevingen.
i eene vaste
len Peursum-
iab(j Giessen-
ter vernieu-
3 bestaande
BUITENLAND.
Overzicht.
HET MANIFEST.
BINNENLAND.-
BTATKN-OENEKAAL.
Vaststelling der Kiezerslijsten.
Be-
>RP
het lid*
Berlijn,
rdigd, zoodat
ils boven.
UN SOOTB».
Gemeente SCHOONHOVEN.
c, thans
gemeen-
voor
aan(
tot
Daar-
voorstel
CE HOEST
ucbhoest.
iwe Hoest.
SCHOONHOVEBSCHE COURANT.
,een algemeenen in-
nzage bij II. VER-
ivkerk en bij D.
r te !Vedrr-*illnge-
6 Maart a. s., ad
>ost door het geheele rijk f 0,90.
Ie Boekhandelaren, Agenten en f
w.
EEMRADEN van
verwaard” zullen
N9ides voor mid
DE DOELEN te
baar aan besteden
1891.
urgemeester,
U'iRDENDORP.
Secretaris,
GEELHOED.
rkrijgbaar zijn bij
eester, den Heer
Gorlnchrm (Non-
ibriek, den Heer
jt EIMwnt, welke
a geeft.
eschiedt op Don
des voormiddags
raden voornoemd,
Voorzitter,
WISBOOM.
Secretaris
LANGEVELD.
IN VAN
STEDE,
Ier Tienhoven,
alle Materialen,
ning liggen van af
ter inzage bij den
lovengenoemd.
op Maandag 16
s ten 11 ure, door
jDER te Amelde,
inlichtingen ver-
WETHOUDERS
uilen Maandag
rgens te elf uren,
leden
twee greppels
elte der Droge
n Kerkwegtot
afwaterings-
jstaande sloot
daarna den
it Haver, die
en en vervol-
npunten.
week geld ont
moet geschieden
wjjzing Zaterdag
te half 6 uren,
if heden ter Se-
J. J. MULDER te
oen principaal op
t 1891, des mor-
et Koffiehuis van
SG te Tlenhoven
w, bij inschrijving,
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
lijk genoemd wordt t1---—-
druk weer te geven”. En deze is, wat
ons betreft, - wij aarzelen «en oogenblik
met het uitsprekon yaf'dti tirdeel, bo-
slist gunstig. Hier en daar zou men wel
licht nog eenige verscherping wenschen,
doch we herhalen wat hierboven reeds is
te kennen gegeven: een kiesvereeniging
of kiezersvergadering is geen voorparlement.
Eerst de wetgevende macht is geroepen,
de punten op de i’s te zetten en in den
vorm van wetsontwerpen, door de Regee-
ring ingediend, door de Kamers beoor
deeld, uitdrukking aan de algemeene be
ginselen te geven.
Het sterkst komt dit onderscheid uit bij
hetgeen omtrent het bestuur der Koloniën
wordt gezegd Dit gedeelte vsn het ma
nifest is misschien het meest onbestemd
en wij voorzien dat daarop wel aanmer
king gemaakt zal worden Mair kan het
eigenlijk wel anders? In de meeste bijeen-
v komsten van stemgerechtigde burgers zijn
misschien een paar personen, die, hetzij
door hun vroegeren werkkring, hetzij door
hun studiën, op de hoogte zijn van den
toestand en de behoeften van land en
volk; en het is bekend dat onder dezen
nog veel verschil van meening bestaat.
De eene „deskundige” beweert dat de in-
landscbe bevolking te weinig ontwikkeld
is voor zekere mate van zelfbestuur; de
andere houdt staande, dat zulks geenszins
het geval is. Zullen nü de niet-deskundige
kiezers beslissen? De een wil algeheele
opheffing van de verplichte koffiecultuur,
en het manifest beweegt zich ook in die
richting; de ander is van oordeel, dat
slechts eenige hervorming noodig is om
de belangen der inlanders met die der
schatkist in overeenstemming te brengen.
Zullen wij nu gaan stemmen over ophef
fing of behoud? Onverdacht liberale man
nen die Indië goed kennenhebben de
meening uitgesproken dat met handhaving
van de opiumpacht zoowel jiet misbruik
als de smokkelarij bestreden kunnen wor
den; vele anderen zijn met( ons van opinie,
dat men zonder invoering égie
dat tweeledig doel niet zaljwiiken Doch
ga^igr niet zeer
r Mve bij ons
Mr^sbare eisch
le zedehjke be-
Het medegedeelde zal wel voldoende
zijn om aan te toonon dat bet Bestuur
der Liberale Unie de aan de orde zijnde
quaestiën van regeeringsbeleid met nauw
gezetheid overwogen heelt. Het „ontwerp-
manifest” is toegezonden aan de aange
sloten kiesvereenigingen, die bp haar beurt
advies zullen uitbrengen, waarna het, al
of niet gewijzigd, als programma zal dienen
voor de aanstaande verkiezingen.
Het is natuurlyk niet mogelijk
iets meer er van te zeggen dan g
ènnen te Longchamps,
JJen Fontainebleau, ’t
jat de belanghebbenden alles
jllen om de intrekking van ’t
verbod te vel-krygen.
Een geweldige sneeuwstorm heeft over
geheel Engeland gewoed, de sneeuw voeten
hoog opstuwend, zoodat allerwege het ver
keer werd belemmerd of verbroken, ook
hier en daar de scheepvaart.
Heden zal de Regeering in het Lager
huis de samenstelling der commissie voor
het arbeiders-vraagstuk mededeelen Men
wil voorstellen er ook eenige vrouwen in
op te nemen.
Italië is thans tot de ontdekking geko-
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Schoonhoven zullen Maandag
16 Maart 1891, ’s morgens te elt' uren,
op het RAADHUIS, besteden:
Het graven van twee greppels
door het lage gedeelte der Droge
Gracht, van af den Kerkwegtot
den Opwegmet afwaterings-
greppels op de bestaande sloot
om de 100 Meters; daarna den
grond bezaaien met Haver, die
geleverd zal worden en vervol
gens den grond ompunten.
De aannemer kan per week geld ont
vangen. De oplevering moet geschieden
vóór 8 April a. s. Aanwijzing Zaterdag
14 Maart a. s., ’s namiddags tó half 6 uren.
V oerwaarden liggen van af heden ter Se
cretarie ter lezing.
Schooahoven, 13 Maart 1891.
De Burgemeester,
8. P. H. NOoRDENDORP.
De Secretaris,
H. G. GEELHüED.
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Franco per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
n het gevaar en
sedert vele jaren
g goed bevonden
T-HONIG.
t verkrijgbaar in
fl. 2,die van
ds van fl. 1,
e en flacons
t die van witte
zien zijn, waarop
te
I Wolff 4 Zn.;
Gorinchetn bij
it bij J. D. den
DonkerLek-
irre; Oudewater
olwijk bij C. G.
Gebr. v. d. Dool;
lekum; Krimpen
eer; Vianeu bij
jring de régie
zal/bf
is, bij dien twijfel, omzichugh
aan te bevelen? Alleen uJ
allen vaststaan als een onèfek
De stoffelyke zoowel als
langen van Insulinde’s bevolking moeten
onafgebroken het voorwerp zijn van de
zorgen der Regeering bier te lande en
van den Vertegenwoordj/ger der Kroon in
de tropische gewesten; jen door hartelijke
samenwerking moeten (le Afgevaardigden,
die het vertrouwen hebben van de liberale
partij, die middelen daartoe vinden.
Over de andere ^nderdeelen van het
ontwerp-manifest zullen we nog weleens
gelegenheid hebben van gedachten te wis
selen gedurende de drie maanden, die ons
nog van den dag der verkiezingen scheiden.
Zaterdag (heden) komen de Elzassers te
Berlijn, om den Keizer te bewegen de be
lemmerende pas-bepalingen te verzachten
of in te trekken. Een schoone gelegenheid
om genade voor recht te doen gelden, in
dien er al sprake kan zijn van recht. Want
dat de jonge Keizer wat te hard van stapel
liep, erkent thans iedereen, misschien Z. M.
zelf wel.
Sardou’s tooneelstnk „Thermidor”, waar
van de opvoering te Parijs verboden werd
uit vrees voorpolitieke demonstratie’s, maakt
in OuitschlandH hoofdstad, vooral na ’t ge
beurde met Keizerin FreJerik, een onge-
wonen opgang. Stormachtige toejuichingen
vielen den acteur ten deel, toen hij den
zin uitsprakWie verlost ons van de ty
rannic van het canaille (gepeupel), daarmede
de Panjsche straat-radicalen bedoelende.
't Geheel droeg het karakter van eene
politieke betooging. Sardou is met die
ontvangst van zijn geestesproduct bijzonder
ingenomen.
Ib Frankrijk verwachtte men ongeregeld
heden, tengevolge van het verbod om wed
denschappen te houden bij de paardenwed
rennen te Auteuil. Er waren uitgebreide
voorzorgsmaatregelen genomen, die geluk
kig bleken niet noodig te zijn. De wed
rennen waren slecht bezocht en eindigden
kalm. Intusschen werkt het verbod’ zeer
nadeelig voor de ondernemers dier verma
kelijkheden. Le Figaro berekent het verlies
aan entreegelden alleen op 7 millioen francs
voor de wedrennen te Longchamps, Chan-
telly, AuteijijJjen Fontainebleau, 't Laat
zich denkq
in ’t werk
Spraken we in ons vorig hoofdartikel de
verwachting uit, dat eerlang de Liberale
Unie een concept programma het licht zou
doen zien, op het oogenblik dat ons
nummer.-van 7 Maart ter perse ging is
het stuk verschenen. Het Bestuur heeft
er den titel van ontwerp-manifest aan ge
geven, misschien om uit te drukken dat
men er meer in wenscht te zien een uit
eenzetting van boofdbeginselendan wel een
voor de te kiezen Volksvertegenwoordigers
bindend programma van regeeringsbeleid.
Het laatste zou ook minder constitutio
neel zyn. Het is gevaarlijk, als de be
voegdheden, aan elk openbaar lichaam
toegekeud, niet voldoende worden afge
bakend, en als de grenzen dier bevoegd
heden niet nauwkeurig zijn aangegeven.
Zoo licht strandt bet schip van den parle
mentairen regeeringsvorm op deze on
diepte, en een opeenstapeling van moeielijk-
heden is daar doorgaans het gevolg van.
De Regeering, draagster vau de staat
kundige idealen der meerderheid, regeert;
zij baant den weg langs welken men door
middel van wetgeving en bestuursmaat
regelen deze idealen zal trachten naderbij
te komen, de Volksvertegenwoordiging
beoordeelt, wijzigt zoo noodig, wat voor
gesteld wordt, zoekt door gemeenschappe
lijk overleg het beste te verkrijgen wat
bereikbaar is, maar plaatst zich evenmin
op de zetels der verantwoordelijke Minis
ters, als den kiezer het recht kan worden
toegekend aan de Afgevaardigden bepaalde
voorschriften te geven. Zoowel de enkele
kiezers als hun vereenigingen kunnen niets
meer doen dan wenschen doen hooren en
algemeene beginselen uitsprekenden vrijen
vertegenwoordiger de wjjze overlatende,
waarop hij het hem opgedragen mandaat
meent ten uitvoer te moeten leggen.
Aldus opgevat, wordt een „manifest”
gelijk thans voor ons ligt geen oorzaak
van verdeeldheid, maar een element van
kracht. Alle vrijzinnigen kunnen er zich
omheen scharen, en, hun bijzondere wen-
schen tijdelijk ondergeschikt makende aan
het vaderlandsch belang, aan het gezamen
lijk bereikbare de voorkeur schenken boven
op zichzelf begeerlijke zaken, maar waar
van de tot standkoming niet tot de moge
lijkheden behoort.
overblijvende gedeelte der buitenhaven, met
het doen van andere daarmede in verband
staande werken. Laagste inschrijver W. H.
Swets te Hardingsveld, voor f31.400.
Men sefirijft uft Maassluis aan1
het Vaderland
Naar een gerucht wil, zal toch de spoor
weg Rotterdam—Maassluis reeds met den
aanstaanden zomerdienst in exploitatie wor
den gebracht. Zoolang nl. de onderhande-
lingen met de Holl. Spoorwegmaatschappij
tot overdracht' der lijn duren, zal de Maat
schappij tot Exploitatie van Staatsspoorwe
gen in de behoeften door middel van een1
tijdelijken locaaldienst voorzien.
Naar wij vernemen, moet de
Koningin-Regentes het voornemen hebben
te kennen gegeven, namens de Koningin,
voortaan weer jaarlijks een gouden zweep
als prijs uit te loven voor de Leeuwarden
te houden harddraverij van Frieschepaarden.
(Vod.)
Dinsdag herdacht prov. Dr. T.
Zaaijer te Leiden, dei\, dag, waarop hij vóór
25 jaar' bet hoogleeraarsambt in de faculteit
der geneeskunde aanvaardde. Talrijk waren
de bewjjzen van belangstelling hem gegeven.
De visschers, die door den
kantonrechter te Oud-Beierland werden ver
oordeeld wegens overtreding van het zalm-
tractaat, komen van dat vonnis in hooger
beroep.
De Staatscourant van Woens
dag be/at o. a. de statuten van eene „Ver-
eeniging tot oprichting en instandhouding
van anti-revolutionaire bladen” (couranten,
nieuwsbladen) en geschriften te Gouda.
Zij bedoelt de oprichting en instand
houding van bladen en geschriften. Haar
grondslag is het program, den len Januari
1878 door het centraal-comité van anti
revolutionaire kiesvereenigingen in het licht
gezonden. Uitgangspunt is de overtuiging
„dat in den staat gelden moeten de eeuwige
beginselen vervat in de Heilige Schriftuur
en dat deze beginselen door alle geoor
loofde middelen moeten worden voorgestaan
en verbreid, tegenover het verderfelijk stre
ven naar den revolutionairen staat, dat zich
bij velen openbaart.”
Lid der Vereeniging kan zijn, al wie in
stemt met haar doel en haren grondslag,
en de door de Vereeniging bij reglement
vast te stellen contributie, aan het lid*
maatschap verbonden, betaalt.
Blijkens de 43e jaarrekening
der maatschappij „tot Uitkeering bij Over
lijden,” te Utrecht, bedroeg op 31 Dec.
1890 de werkelijke waarde der eigendommen
f 2.383.458,64s. In het jaar 1890 werd
voor 10074 gevallen uitkeering verstrekt.
Op 1 Jan. 1ö91 bedroeg het aantal con-
tnbueerende leden 235098, contribueerende
f 8379,53 s ’s weeks. De afdeeling extra-
uitkeering telt 17947 leden, met 11033,92“
contributie ’s maande. De ontvangsten be
droegen over 1890 f 546.193,53s en de
uitgaven f 428.073,62. Voordeeüg saldo
f 118.119,91».
De directie der Haarlemsche
brandverzekering heeft aan de buren van
D. T., in het Beiersche, wiens woning in
de vorige week verbrandde, eene premie
van f 10 geschonken, wegens verleende hulp
bij gelegenheid van dien brand.
De. 0. H. Van Oosterzee te
Sliedrecbt heeft een beroep ontvangen naar
Kortenhoef.
♦ALBL ASSER WA ARDen VIJFHEE-
RENLANDEN, 13 Maart. De kaas- en
boterhandel was deze week flauw; 2de
kwaliteit kaas daalde f 1 per 50 kilo, boter
10 cents per half kilo. Men besteedt thans
in deze streken voor kaas van f21 tot f24
per 50 kilo naar wicht en kwaliteit, góè-
boter f0,55, weiboter f0,40 per half kilo,
GIESENDAM, 11 Maart. Daartoe uit-
genoodigd door de anti-revolutionaire kies-
vereeniging „Nederland en Oranje,” zal de
heer Jb. Van Oversteeg, uit Amsterdam,
Maandag 16 Maart a. s., des avonds te 7
uren, optreden in een openbare vergadering,
te houden in de Christelijke school alhier,
om te spreken over den tegenwoordigen
politieken toestand.
GOUDERAK, 11 Maart. Ds. J. Kok,
predikant alhier, heeft hot beroep bij de
Herv. Gem. te Opheusden aangenomen.
GOUDRIAAN11 Maart. Het aantal
kiezers voor leden van den Gemeenteraad,
de Provinciale Staten en de Tweede Kamer
bedraagt voor 1891 in deze Gemeente 71,
te Ottoland 76.
De hoofdelijke omslag voor 1891 be
draagt alhier volgens het vastgestelde ko
hier f772, de hoogste aanslag is f43, de
laagste f 0,50. Het geheele bedrag is ver
deeld over 21 klassen.
PAPENDRECHT, 11 Maart. De firma
wede. P Van den Adel, scheepsbouwmees
ters, liet heden met gewenscht gevolg van
stapel loopen het ijzeren Rijnzeilschip „Wil
helmina,” groot 66 Iqst, gebouwd voor re
kening van den heer F. Mouthaan te Ko-
lijusplaat. ünmiddellijk daarna werd de
kiel gelegd voor een soortgelijk schip, groot
105 last, voor rekening van den heerG.J,
Van Dordt te^Bergen-ep-Zoom.
mendat in zijne nederzetting te Massouah
(oostkust van Afrika) nog heel wat schulden
te betalen zijnwaarop niet gerekend was.
Wijselyk heeft de regeering dan ook beslo
ten haar gebied aldaar wat te beperken en
althans geen schatten meer uit te geven
tot uitbreiding.
Prins Jerome Napoleon, die eerst een
weinig van zijn ziekte hersteldeis weer
ingestort en ligt thans op het uiterste.
Koning Humbert en de overige leden der
familie bevinden zich bij hem.
Andermaal heeft de Russische Regeering
door middel van den Duitschen zaakgelas
tigde, te Bulgarije vertoogen doen indienen
tegen do aanwezigheid aldaar van een twee
tal van nihilistisch streven verdachte Rus
sische onderdanen.
In het Zwitsersch kanton Tessino is
gisteren door het volk gestemd over de
nieuwe grondwet. Zij is met eene meer
derheid van 350 stemmen goedgekeurd.
Uit Mpanje zullen 6871) man naar Ci}ba
worden gezonden, ter versterking van het
garnizoen.
Op den Atchinson-Topeca-spoorweg is
een sneltrein ontspoord en in brand geraakt.
Een persoon werd gedood en acht zijn gewond.
Dezer dagen heeft de politie te St. Pe
tersburg de hand gelegd op den nihilist
Degajeff, die in 1883 den chef der geheime
politie kolonel Sudeikin vermoordde, en op
wiens hoofd een premie van 10.000 roebels
was gesteld. Ook eenige andpre personen
zijn gearresteerd, die verdacht worden van
medeplichtigheid aan genoemde misdaad.
Zekere Dussart, oud-consul van Frankrijk
in Egypte, is te Parijs in hechtenis geno
men, wegens knoeierij met ridderlintjes. Hij
verkocht o. p. valsche brevetten van den
Leeuw en de Zon van Perziö. Een Belg,
die waarschijnlijk zijn medeplichtige is
werd mede gearresteerd.
Tijdens de repetitie is de leeuwentemmer
Seeth eergisteren in het Hippodrome te
Parijs door een zijner dieren aangevallen
en op twee plaatsen zoo hevig in het been
gebeten, dat men het ergste vreest.
In brieven uit Berlijn wordt verhaald,
dat de minste beleediging, Keizerin Fre
derik bij haar vertrek uit Parijs aangedaan,
do onmiddellijke mobilisatie van drie Duit-
sche legerkorpsen ten gevolge zou hebben
gehad Alle maatregelen waren reeds te
Berlijn genomen en in het Keizerlijk Ka
binet werd den nacht van Donderdag op
Vrijdag gewaakt, terwijl der telegraafadmi-
nistratie bevolen was zich gereed te houden.
De Tweede Kamer vervolgde Dinsdag de be
handeling van de artikelen van het ontwerp be
treffende den suikeraccijns. Op art. I was in
beraadslaging een amendement van de heeren
Van Nunen o. s. om de jaren 1891, ’92 en'93
te vervangen door 1892, *93 en '94.
Het amendement werd bestreden door den
heer Mees, in beginsel met instemming bejegend
door de heeren Sanders en Gieichman. De
Minister van Financiën ontkende de terugwer-
kende kracht, in hot artikel gelegen, en bestreed
het amendement. Uit het laatste werd op voor
stel van den heer Gieichman het jaar 1894
weggelaten, waarna de Kamer het met 44 tegen
40 stemmen aannam.
B(j art 2, bepalende dat do omslag eerst
begint bij een opbrengst boven de 29 millioen
kilogram droge wittebioodsuiker, stelden de
heeren Van Nunen c. s. voor, dit cjjfer te ver
anderen in 45. De Minister noemde dit amen
dement onaannemelijk, doch gaf toe aan den
wenk van twee leden der Comm, van Rappor
teurs om ab maximum 32 te atollen. Het
amendement werd verworpen, het artikel met
59 tegen 30 stemmen aangenomen.
De heer Levyssohn Norman verkreeg verlof
de Regeering te interpelleeren over het passeeren
van den heer Land voor den huofdofficiersrang.
Woensdag werd een amendement aangenomen
van den heer Huber om art. 4 van het wets
ontwerp (suikeraccijns) te vervangen door de
bepaling, dat art. 37 der wet van 1867, over
den borgtocht der suikerfabrikanten handelende,
ook van toepassing zal z(jn op den omslag.
Een overgangsbepaling, thans door den Min.
voorgesteld, nameljjk, dat als de laatste 3 maan
den van 1891 minder opbrengen dan de laatste
8 maanden van 1890, en dat verschil in de
volgende 9 maanden niet wordt ingehaald, het
te bereiken bedrag over 1891 met het verschil
wordt verhoogd, werd met 67 tegen 18,
het geheele wetsontwerp met 52 tegen 37 stem
men aangenomen.
Een ontwerp tot wjjziging van de wet op de
personeele belasting, wat betreft den grondslag
paarden bij den landbouw in gebruik, werd
igenomen, met uitstel van de eindstemming
den volgenden dag.
irop ving de beraadslaging aan over het
tel tot grensverandering van eenige ge-
meenten in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Bij Kon. besluit van 10 Maart
is aan J. Nolen Wz., notaris in het arron
dissement Rotterdam, op zijn daartoe ge
daan verzoek, vergund zijne standplaats van
CapellS a/d IJsel over te brengen naar de
gemeente Rotterdam.
Bij Kon. besluit van 9 Maart
is aan 9. Lagerwey, op zijn daartoe gedaan
verzoek, met ingang van i April a. s. eer
vol ontslag verleend als notaris te Woerden.
Maandag werd te Zieriksee
aanbesteed: Het dempen van een gedeelte
der binnenhaven, het verdiepen van het
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Schoonhoven maken bekend:
La. dat de Igsten der personen, bevoegd tot het
kiezen van Leden van de TWEEDE KAMER,
van de PROVINCIALE STATEN en van
den GEMEENTERAAD zijn yaatgosteld en
aangeplakt, terwyl de Ijjsten met de schat-
tingstaten gedurende 14 dagen, van 10 tot 4
ure, ter Gemeente-Secretarie ter inzage
zjjn nedergeiegd en de bezwaren Gegen de
Igsten, door de noodige bewijsstukken ge
staafd, aan den Gemeenteraad moetert worden
ingedjend vóór 28 Maart a. s.
2o. dat die lijsten zgn aangeplakt, alsook eene
opgave van de tengevolge der herziening,
overeenkomstig art. 35 der kieswet, ge
schrapte namen der kiezers.
4 Schoonhoven, 13 Maart 1891.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
8. P. H. NOORDENDO]
De Secretaris,
H. G. GEELHOED.
Doorloopen wij thans het*stuk eens
vluchtig.
Het begint met een korten terugblik op
het jongst verleden, en spreekt van de
teleurstelling, die het beleid der tegen
woordige meerderheid heeft gebaard. „Be
driegen niet alle teekenen, dan wendt het
land zich af van partijendie getooid
hebben zijn behoeften niet te begrijpen,
veel minder die te kunnen bevredig»;
dan verlangt het niet anders, dan zijn jter-
trouwen te hergeven aan een waarlijk
liberale staatkunde.” Dat vertrouwen moet
zijn grond vinden in de ernstige begeerte
der liberale partij, om zich te wijden aan
het tot stand brengen der hervormingen,
die het belang der natie eischt.
In de eerste plaats wordt genoemd de
kiesbevoegdheid. „De wetgever ga aan
stonds zoover, als een eerlijke uitlegging
der Grondwet hem veroorlooft. Onder vast
stelling van de noodige waarborgen tegen
misbruik, geve hij het kiesrecht aan alle
meerderjarige mannelijke Nederlanders, die,
bij een eigenhandig geschreven aanvrage
aan bet plaatselijk bestuur hunner in
woning, hun verlangen te kennen geven
om op de kiezerslijst geplaatst te wprden,
of op een andere door de wet» voor te
schrijven wijze toonen te kunnen lezen en
schrijven en belang te stellen in de open
bare zaak.” Uitsluiting wordt verlangd,
behalve van de door de Grondwet onbe
voegd verklaarde bedeelden, van degenen
die buiten staat zijn zelf in hun onder
houd en in dat van hun gezin te voor
zien. „Persoonljjke invulling van het stem
biljet in het lokaal der stemming worde
voorgeschreven.”
Omtrent de hervorming van het samen
stel onzer belastingen wordt verlangd: in
voering eener progressieve directe be
lasting, die een eind maakt aan het voor
recht van het roerend vermogenopheffing,
althans wijziging van de patentbelasting;
afschaffing van accijnzen op eerste levens
behoeften; verlichting van den druk der
overgangsrechten. Zoo noodig uitbreiding
van de successiebelasting met dien ver
stande, dat bij nalatenschappen in de
rechte lijn de kleine vermogens niet
zwaarder worden belast Gewaakt moet
worden tegen te grooten druk van den
kleinen middenstand, en rekening gehouden
met de belangen van den landbouw. Te
vens moeten maatregelen genomen worden
om de gemeenten te gemoet te komen in
haar finauciëele moeielijkheden.
Mocht onverhoopt de voorgestelde rege
ling van den krijgsdienst niet tot stand
komen, dan verlangt de Liberale Unie
weder-indiening eener legerwet gegrond op
het beginsel van den persoonlijken dienst
plicht, en die getuigt dat Nederland vast
besloten is zijn onafhankelijkheid en zijn
neutraliteit tot het uiterste te verdedigen.
'len aanzien van het arbeidersvraagstuk
wordt herhaald wat in het programma van
1887 is gezegd. Daarin werd gevraagd
Maatregelen ter bevordering van veilig
heid en gezondheid in fabrieken en werk
plaatsen; waarborging, aan iederen ar
beider, van een wekelijkschen rustdag,
regeling van de verzekering van den werk
man tegen ongelukken, voorzieningen bij
ziekte, ouderdom en overlijden; onder
steuning van overheidswege van vak
onderwijs, met name het ambachtsfabrieks
en landbouwonderwijs; regeling bij de wet
van het arbeidscontract en betere verzeke
ring van het naleven daarvan, mede door
een buitendien hoog noodige vereenvoudi
ging van ons procesrecht; organisatie van
adviseerende arbeidskamers tot vertegen
woordiging der arbeidera-belangenbov»pal
invoering van leerplicht.
De Liberale Unie verlangt in haar con
cept een zoodanige regeling van do ad
ministratieve rechtspraak, dat de burger
gevrijwaard is tegen willekeurige wets
toepassing door de overheid.
Wat ten slotte Indië betreft, ook dat
biedt een ruim veld aan van werkzaam
heid voor een vooruitstrevende staatkunde.
Een deel der bestuurstaak worde van het
centraal gezag overgebracht naar geweste
lijke of plaatselijke besturen. Gestadige
vermindering van den druk, op de inland-
sche bevolking gelegd door heeren- en
cultuurdienstenzy het streven. Ook de
laatstovergebievene der gouvernements-"
cultures worde aan de vrije industrie over-
gegeven.
Van het opium-vraagstuk wordt alleen
gezegd, dat men wenscht dat getracht
worde „door een afdoende regeling het
misbruik te keeren”.
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Qroote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
I uiterlijk tot Dinsdags-avonds 8- en tot Vrijdags-namiddags 5 uren.
J Alle binnenlaudsche Advertentiën, voor 3 maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 2 maal in rekening gebracht.
