F
1RKT
ark.
N'. 1149
1891.
Zaterdag 28 Maart.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
Kiezerfe
IBOSSEn,
BIJBELS.
h
irlk
‘I
UWE
OP:
i Kaasmarkt
3n worden van af
leurt a. s.
O 1»:
I
3
BUITENLAND.
Overzicht.
VERVOER
s
PASCHEN.
BINNENLAND.
DE POLITIEKE REDE,
«Offiomsm COURANT
Due Oounuit bestaat uit Twee Bladen
,50.
6.45
i n 5.45 uur.
>estd., v. 9.35
i d. 8.10 uur.
ten
ling
inde
iredikant bij de Ned. Herv.
ralingen is beroepen Dr. Jonker
ELSHOUT, Ge
nhulzen (Z.-ll.).
JTER en WET-
Meerkerk maken
8. 4 W. N. VAN
i is verkrijgbaar:
ichoonhoven,
rs. Ook bij kleino
Vretawijk.
■drecht v.m. 6.30.
ihoven n.m. 1.30.
oh&n II”.
n Zessen.
gen 6 October
>n en Rotterdam.
Dinsd. Woensd.
v. 6.— m. 12.—
v. 6 30.
Dinsd. n. 11.45,
Zaterd. n. 1.30.
.Woensd. v. 6.—.
id. v.7.30.
Concordia”,
hem.
r 1890, tnuchen
vdam.
Zondag, v. 8.15
ongev. n.2
Zondag, v. 7.—
v. 9.—
sohe Stoom-
pij.
Arn bom, V roea-
d en Rotterdam,
tndagelbeh.
ur.
tgev. v. 11.30 a.
nd., v. 5.uur.
v 6.30
t tUBSühdD
ouda.
'riesen.
1,15 en n 3.30.
5 30en n. 10.35
rvalt de laatste
dt Gouda.
n-Ha&strecht,
naar Gouda,
den Bergh.
15 Oct. 1890.
loven
eestd.,
uit der Synode
de jaren 1618—
Aan het Ministerie van Wa
terstaat, Handel en Nijverheid te ’s Hage
is Woensdag aanbesteed:
ïo. de uitvoering van werken tot voort-
zettlng-^BT rformaliseering van de Waal,
onder de gemeente Ubbergen, boven de
Groenenlanden, provincie Gelderland, tus-
schen de kilometerraaien XIX en XXI dor
herziene rivierkaart. Minste inschrijver was
J. P. De Groot, Giesendam, voor f33.740;
2o. het bouwen van eene sluiswachters
woning met bergplaats bij de schutsluis op
de omgelegde Vleutensche watering onder
de gemeente Utrecht, behoorende tot de
werken voor den aanleg van een kanaal
ter verbinding van Amsterdam met de Mer-
wede. Minste inschrijver was W. Van Dijk,
Jutfaas, voor f 4200.
De raad der gemeente Hille-
gersberg heeft tot onderwijzeres aan de
openbare school te Terbregge benoemd
mejuffrouw J. G. De Mooij, thans onder
wijzeres te Bleskensgraaf.
Tot p
Gem te Kn
te Nieuw-Leusden.
uders voornoomd
Burgemeester,
H. BINKK8.
e Secretaris,
VAN EETEN.
Goeden Vrijdag
tende tegenover de brutale kracht van het
égoïsme verovert het de wereldgelijk het
begonnen is reeds tal van onrechtvaardig
i°P Cn;.’“i6e„n
der broeders wordt gedaan.
De menschen hebben dit grootsche denk
beeld niet willen aanvaarden. Zij zijn in
verzet gekomen en brachten hem ter dood,
die er de wereld mede kwam begiftigen.
1.1 dele pogingbet leefde voort in de harten
der eenvoudige volgelingen; de banden des
doods konden het niet boeien, het is opge
staan en het oog des geloofs heeft het met
blijdschap aanschouwd.
Elke Paaschviering moet ons de vraag
stellen, of wij het Evangelie in ons leven
een plaats hebben bereid, of wij ijverig
zijn in den arbeid om het krachtiger te doen
worden in zijn invloed op de verhoudingen
in de maatschappij.
Opgestaanroepen wij ons zelven en
anderen toe. Er is reeds veel gewerkt,
maar oneindig meer is nog te doen. Ziet
gij niethoezeer de maatschappij nog lij
dende is aan velerlei kwalen? Voorwaarts,
gij kent het redmiddelgeef mildelijk
geef uzelven geheelwant dat is de eenige
weg om haar te doen worden wat zij zijn moet.
We leven in een tijdperk van groote on
rust. Op elk gebied is men zoekende naar
vrede, al moet die ook eerst door strijd
verworven worden. Doch wat stelsels men
ook uitdenkedie vrede zal niet der men-
schen deel wordenwanneer zij slechts
gegrond is op het eigenbelang, wanneer
daaraan ontbreekt het heilig beginsel der
liqfde.
Opgestaan alzoode winter is voorbij
de arbeid roept. Laat ons niet vertragen.
““3 F
;i ssitjs
LL-’ i
09» r> S S.
schen Hchoonho-
de Stoomboot
De lerHche strijdvraag of Parnellna
alles wat er omtrent zijn gedrag gebleken
is, nog langer als leider der ontevredenen
kan optreden, zal nu aan de uitspraak
van het volk onderworpen worden. Parnell
heeft, in ’t nauw gejaagd, nl besloten zyn
ontslag te nemen als lid van bet parle
ment, mits zijn voornaamste tegenstander
Healy zulks ook doet. Aan het lersche
volk dan een beslissing wie van de twee
het als hoofd verlangt.
Als een eigenaardig voorspel van dien
strijd wordt uit Cork gemeld, dat een aan
hanger van Parnell de woning van Heaiy
is binnengedrongen en dezen zulk een
bevigen stomp in het gelaat heeft gegeven,
dat de bril van den Afgevaardigde werd
verbrijzeld. De gezichts organen zijn ern
stig aangedaan.
Na de kalk, die Parnell te Kilkenny bij
een volksoploop in de oogen heeft ge
kregen, zijn beide partijen nu tenminste
quitte.
De scheiding tusschen den ex Koning en de
ex-Koningin van •'ervlê, Milan en Nathalie,
zal nu toch als wettig worden erkend. In
verband hiermede beeft het Regentschap
een wijs besluit genomen, nl. om beiden
het verblijf op Servisch grondgebied te ont
zeggen en den minderjarigen Koning
Alexander verlof te geven vier weken bij
zijnen Vader en vier bij zijne Moeder te
gaan doorbrengen. Alleen indien hij ern
stig ziek mocht worden, zullen zijne ouders
bij hem worden toegelaten. Bij die zelfde
gelegenheid is Milan’s civiele lijst tot op
3u00U francs per maand teruggebracht.
De Duiische Mini- r .au Boetticher ver
keert in een onaanpHpI ■telling Het is
namelijk uitgelekt, ddTlljj indertijd uit het
z. g. Wellenfonds, bestemd tot bestrijding
van Welfische woelingen, door tusschen-
komst van don overleden Keizer Wilhelm en
Von Bismarck een pommetje van 360 000 M.
(dx f 1800601 ontving om zijn schoonvader,
die in geldeljjke moeieljjkheden verkeerde
te helpen. Natuurlijk maakt die onthulling,
een geweldig schandaal on dringt men er
vrij algemeen op aan dat fonds op te heffen,
daar het doel noodeloos geworden is, en
het geld aan de rechtmatige erven van
Koning George uit te keeren. Dit nu zal
nog al voeten in de aarde hebben.
De Keizer is tegenwoordig aan het in
praktijk brengen van zijne voor eenigen
tijd aan de hand gedane hervormingen in
het onderwijs. Hij liet een geschiedenis
boek schrijven en op de kadettenschool
invoeren, waarin niet moer van „de vroegste
tijden tot op heden,” maar meer alleen
over bet heden wordt gehandeld.
De Eagelsche kolonie New-Foandland
(Noord-Amerika) is weinig gesticht over de
wijze waarop de Engelsche Kegeeringde vis-
scherij in de wateren van bet eiland wil re
gelen en waarover eene ernstige botsing met
Frankrijk bestaat, die thans aan eene scheids
rechterlijke uitspraak onderworpen is. De
bewoners van het eiland zonden zelf een
gezantschap naar Londen, om de Regeering
van hare plannen terug te houden. Men
vreest, als Engeland zijne plannen doorzet,
voor een breuk tusschen het moederland
en zijne kolonie.
In Duitschland en Engeland heerscht
groote ontevredenheid over de zoogenaamde
bekeeringen tot de Russische Kerk van de
de Lek.
9 a/d Lek.
i 6 October 1890,
nb. en Rotterd.,
Ichoonhoven” (8)
Vreeswjjk” (V).
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Dinsdags-avonds 8- en tot Vrijdags-numiddags 5 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3 maal plaatsing opgegeven,
worden slechts Z maal in rekening gebracht.
Opgestaan1
Als een volle, breede klank gaat het door
heel de menschheid heenhedenin de
toekomst, in het diepst verleden.
Zoolang er menschen geweest zijn, die
•ALBLASSERWAARD en VIJFHEE-
RENLANDEN, 27 Maart. De kaashandel
was deze week weder flauw, die in boter
tamelijk willig, kaas daalde fl per50kilo,
2de soort boter was 5 cent per half kilo
hooger in prijs. Men besteedt thans in
deze streken voor: kaas van f 19 tot f22,50
per 50 kilo naar wicht en kwaliteit; goê-
boter f 0,55, weiboter f 0,45 per half kilo.
♦AMEIDE, 25 Maart. In de heden-avond
alhier gehouden nuts vergadering werd, bij
monde van den heer H. Van Eeten te
Meerkerk verslag uitgebracht, namens de
commissie tot het nazien der boeken en
waarden van de spaarbank, waarbij werd
geconstateerd, dat die inrichting in alleszins
ordelijken en gezonden toestand verkeert
Verder werd benoemd tot afgevaardigde
voor de algemeene vergadering, te Amster
dam te houden, de heer W. G. Degenhardt
te Arneide en tot diens plaatsvervanger
de heer H. Van Eeten
Alsnu trad als lezer op de heerR. Koop-
mans Van Boekeren, van Leiden, die met
een boeiende novelle, getiteld „de Liefdes
historie van Kaatje Knapp,” en eene niet
minder de aandacht waardige bijdrage, over
het gebruik van het woordje „maar,” beiden
meesterlijk voorgedragen, den aanwezigen
een hoogst aangenamen en nuttigen avond
verschafte.
•BOLNES, 25 Maart. Van de werf der
heeren Gebr. Pot, scheepsbouwmeesters al
hier, werd heden namiddag met goed gevolg
te water gelaten, het gedeeltelijk uit staal
en ijzer vervaardigd lichtorschip no. 4, ge
bouwd voor rekening der Holl.indsch Duit-
sche transport-maatschappijdirecteur de
heer G L. W. Peters te Rotterdam. Daarna
werd de kiel gelegd voor een petroleum-
tankschip, groot pl. m. 725 last, voor re
kening der heeren Gebr. Tendel te Aden.
♦HAASTRECHT, 25 Maart. Maandag
avond gaf de heer G. C. Van ’t Hoog in
het gebouw van den Protestantenbond eene
openbare uitvoering met zijn kinder-, vrou
wenkoor en Prima Volta. De meeste stuk
ken werden zeer goed uitgevoerd en bij
alle was vooruitgang op te merken. Het
geheele publiek was zeer voldaan over den
genotvollen avond, zoodat de voorzitter dier
vereenigingen, de heer J. C. Muller, met
recht mocht zeggen: „wij hopen u in den
volgenden winter weer te mogen hooren.”
Het vrouwenkoor bood den directenr een
prachtig zwart ebbenhouten met zilver ge-
monteerden dirigeerstok aan.
De vijfde cursus in het teekenen,
alhier gedurende de wintermaanden ge
houden, is heden geëindigd. Hij werd be
zocht door 15 leerlingen, waarvan er 5
kosteloos van dit onderwijs gebruik maakten,
9 leerlingen volgden de lessen in het hand-
teeken en de overigen die in het bouw- i dat niet
kundig teekenen. Hoe teekenen door onze nieuwe
aanstaande handwerkslieden gewaardeerd
wordt, kan hieruit blijken, dat verzuimen
hoogst zelden voorkwam eu dat vele leer
lingen al de 5 cursussen, die tot hiertoe
gegeven werden, bijgewoond hebben.
§JA ARS VELD, 26 Miart. De rekening
van het waterschap „de Gecombineerde
Uiterwaarden” onder Jaarsveld over 1890
bedraagt in ontvang f 2064,99in uitgaaf
f 1240,04», batig saldo f824,94».
Heden is herkozen, tot Gecommitteerde
van het waterschap „de Gecombineerde
Uiterwaarden” onder deze gemeente, de
heer J. F. Schaly te Jutfaas.
LEKKERKEKK, 24 Maart. De liberale
kies vereen iging „Burgerplicht” hield heden
eene goed bezochte vergadering. Ook uit
de gemeenten Krimpen a/d Lek, Krimpen
a/d IJsel en Ouderkerk a/d IJsel waren be
langstellenden opgekomen. Na eenige huis
houdelijke werkzaamheden werd door den
voorzitter aan de orde gesteld het ontwerp-
manifest der „Liberale Unie”. Met bijna
algemeene stemmen heeft, na langdurige
discussie, de vergadering zich vereenigd
met de strekking van het manifest als pro
gramma van regeeringsbeleid.
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
dochters uit Protestantschl Vorstenhuizen,
met Russische Grootvorsten gehuwd. Er
hebben er in den laatstsn tijd ongeveer
i zijn drie plaats gehad en mes soèn it niet vreemd
bate aari net denkbeeld, dat‘zulks niot vrijwillig
geschiedt. Van Prinses Elisabeth van Hes
sen, gemalin van Grootvorst Sergius, ver
zekert de Weener berichtgever van the
Times met de meeste beslistheid, dat zij
zwichten moest voor een „zedelijken dwang
van de brutaalste soort,” en de berichtgever
waarschuwt de Hoven, die dochters uit te
huwelijken hebben, voor relaties in Rusland.
In Engelsch Zanzibar zullen, krachtens
eene overeenkomst tusschen den Sultan en de
Britsch-Oost Afrikaansche maatschappij, de
slaven binnen vijf jaren allen hunne vrij
heid erlangen.
De Fransche Kamers zijn met Paasch-
verlof tot 27 April.
In Algeria maakt men aanstalten voor
den veldtocht tegen de sprinkhanen. Er
is een bedrag van 538.000 francs voor dit
doel beschikbaar gesteldwaarvan reeds
338.000 francs zijn uitgegeven. Men rekent
dat de veldtocht, waaraan inlanders en mi
litairen deelnemen, 8000 francs per dag
zal kosten. Er zal dus waarschijnlijk nog
een aanzienlijke som meer noodig zijn.
Voor het hof van assises te Parijs hebben
gisteren zeven jeugdige anarchisten terecht
gestaan, die tijdens de loting te St. Denis
de kreten hadden laten hooren: „Leve de
anarchie! Weg met de politie! Weg met
het leger!” Een hunner werd veroordeeld
tot 15 dagen gevangenisstraf; de anderen
werden vrijgesproken. Onder het schreeuwen
van: „Leve de anarchie!” verlieten deze
heeren de zaal.
Op het kermisterrein te Grenoble is de
directeur van een paardenspel, zekere
Auguste Mathurin, gevangen genomen, als
verdacht van diefstal van 50 000 francs
De consul-generaal van Hawaï (Australië)
te Christiania is het voorwerp geweest van
een moordaanslag, door een zijner bedien
den, die hem wilde bestelen, gepleegd. Le
toeleg mislukte echter en de bediende ein
digde met het wapen tegen zich zelven te
keeren.
De wijzigingen in de postwet
gebracht zijn, voor zooveel het publiek er
rechtstreeks bij betrokken is, de volgende:
Het port der couranten is nu, na aanne
ming van een paar amendementen, bepaald
op J cent per nommer van 40 gram; op 1
cent boven 40 tot en met 100 gram, en
voorts voor elk meerder gewicht van 50
gram of gedeelte van 50 gram 1 cent
daarboven. Uok zal, op door de Koningin
te bepalen wijze, de heffing op bet cou
rantenport kunnen geschieden bij wijze van
abonnement. Het port van monsters werd
bepaald op 2} cent per 75 gram of ge
deelte van 75 gram. Er is een stadsport
bepaald van 3 cent voor brieven van 15
gram en van 5 cent voor brieven van 15
tot 200 gram.
De Staat behoudt het monopolie van
brieven (niet van drukwerken); maar daar
onder zijn niet begrepen en kunnen dus
door ieder ander worden vervoerd brieven,
vervoerd binnen den kring van een post-
of hulpkantoor met het doel ze ter post
te brengen; brieven, betrekking hebbende
op voorwerpenwaarmede ze vervoerd
worden; brieven af komstig van één persoon
of van personen tot één gezin behoorende
(of één brief tegelijk)brieven per scheeps
gelegenheid aangebracht in een van de
havens des rijks; brieven vervoerd binnen
den kring van een post- of hulpkantoor
krachtens Koninklijke vergunning. Het
maximumrecht voor postwissels en postbe-
wijzen werd gobracht op 5 ets. voor be
dragen van f 12,50; maar op 2| cent voor
bedragen tot en met f5.
Het rapport over de legerwet
is verschenen. Het vormt met het regee-
ringsantwoord een boekdeel van 186 blad
zijden, behalve 25 bladzijden mondeling
overleg. In hoofdzaak is het ontwerp on
veranderd. Persoonlijke dienstplicht, con
tingent en vrijstelling bleven ongewijzigd.
Behalve van het leger en do landweer, zal
ook van de actieve zeemacht en de zeeweer
de samenstelling bij Kon. besluit worden
bepaald. Onderscheid tusschen veldleger,
bezettings- en depöttroepen is vervallen;
gezamenlijk heet het „leger”. De inschrij-
vingsplicht ia beperkt tot de volbrenging
van het 28ste levensjaar. De Regeering,
erkennende de noodzakelijkheid van kazer-
neverbetering, oordeelt dat daarvan de in
voering van den persoonlijken dienstplicht
niet afhankelijk mag zijn. Zij blijft de
uitgaven voor eens op 6 millioen, per jaar
op 2 millioen berekenen. Numinerverwis
seling onder een en dezelfde lichting wordt
niet toegestaan. Wel voor het zoogenaamd
blijvend gedeelte onder bepadde voorwar
den. De Commissje van voorbereiding over
weegt of zij amendementen zal voorstellen,
welke overweging eenigen tijd zal vorderen.
Bij het personeel der Kijks-
veldwacht is toegekend de rang van bri
gadier titulair aan den Rijksveldwachter 3e
kl. J. De Ree te Noordeloos.
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgen s uitgegeven. Prjjsvoor Schoonhoven per drie maanden 0,75.
Franco per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
Tot afgevaardigden voor de algemeene
vergadering der „Liberale Unie” op 11
April werden gekozen de heeren M. Boo
gaard te’Krimpen a/d Lek, A. Van Oosten
te Lékkorkjsrir, en tut plaatsvervangers de
heeren J. Hoeflaken te Krimpen a/d IJsel
en7 J Van Holst te Ouderkerk a/d IJsel.
♦MOORDRECHT, 25 Maart. Bij de alhier
gehouden tienjaarlijksche verkiezing tus
schen kerkeraad of kiescollege, is de eerste
met 29 of algemeene stemmen weder aan
gebleven.
Volgens de kiezerslijsten bedraagt het
aantal kiezers in dezo gemeente voor de
2e Kamer, Prov. Staten on don Gtemeente-
raad 144.
♦♦OUDERKERK a/d IJSEL, 26 Maart.
Benoemd tot onderwijzer aan de o. 1. school
ia wijk C alhier, op eene jaarwedde van
f450, de heer J. Van Donkelaar te Dord
recht. Met den benoemde stonden op de
voordrachtde hh. J De Graad te Franeker
en J. Teeuwen te Krimpen a/d IJsel.
De thans gesloten kiezerslijst voor
1891 telt 195 kiezers voor de Tweede
Kamer, de Prov. Staten en voor den Ge
meenteraad.
WOERDEN, 25 Maart. Kaas. De aanvoer
ter markt op heden bedroeg 4 partijen;
prijs van Goudsche le soort f20.
gehouden door den Heer W. F. TAK,
van Schiedam
Te Schoonhoven op 25 Maart 1891, in het
lokaal van den Heer F. Tieter Jr én
te Stolwijk op 26 Maart 1891 in het
lokaal van den Heer P. Stoppelenburg.
Te Schoonhoven werd de vergadering geopend
door den Voorzitter der Liberale kiesvereeniging
aldaarden hoer Mr. D. Van Oosten Slingeland,
en te Stolwijk door den Voorzitter der Liberale
kies?ereeniging aldaar, den heer Dr. L. A. Van
Langeraad.
Do heer Tak nam daarna het woord en sprak
o. a. het na volgende
„Ze^r geachte toehoorders!
Toen ik van het bestuur uwer kiesvereeniging
de voor mij zeer vleiende uitnoodiging ontving
om hier heden avond op te treden heb ik ge
meend mij aan die uitnoodiging niet te mogen
onttrekken.
Ik acht het namelijk de plicht van* elk recht
geaard Nederlandscli Staatsburger om naar ver
mogen door woord of geschrift het volk voor
te lichten. Het is niet voldoende zich kort vóór
eene verkiezing in te spannen; neenlang vooraf
moet het terrein verkond on zorgvuldig opge-
nouien worden. Lang vooraf moot do organi
satie zoo volkomen mogeljjk zijn en iedereen
kan daartoe iets bjjdragen.
Verwacht echter van mij geene sierlijke rede,
zooals men kan vorderen van mannendie een
academische loopbaan achter den rug hebben
of zooals men kan verwachten van die geniale
leden der Tweede Kamer, die zich bjjna dage
lijks oefenen in het woordentournooiNeen,
het zal het woord zjjn van iemanddie de
enkele urenwelke hem buiten zjjne dageljjk-
sche bezigheden nog resten, wjjdt aan de zaak
die velen uwer ter harte gaat, en daardoor
slechts zjjn bescheiden aandeel levert in de
talrijke werkzaamheden, welke in eene goed
georganiseerde partjj noodzakeljjk zjjn
Tot onderwerp voor dezen avond had spreker
gekozen„Het kabinet Mackay" en in de
eerste plaats werd da vraag besproken „Hoe
werd de meerderheid verkregen waaraan het
kabinet Mackay zjjn ontstaan te danken heeft
Spreker zeide daarop Volgens art. 9 der addi-
iioneele bepalingen van de nieuwe Grondwet
moesten de verkiezingen van de Nieuwe Kamer
der Staten-Generaal plaats hebben birinen vier
maanden na de afkondiging dier wet. Bij Kon.
besluit d.d. 4 Febr. 1888 werden die verkiezin
gen bepaald op 6 Maart 1888. Deze verkie
zingen hebben plaats gehad en de liberalen
hebben in dien strijd het onderspit gedolven.
Slechts 43 bekwamen een zetel in de Tweede
Kamer, wat het kabinet Heemskerk bewoog
den Koning ontslag te vragen, dat by Kon.
besluit van 20 April 1888 op de meest eervolle
wijze verleend werd.
Toen werd aan het lid van het Centraal Comité
der Ant. rev. kiesvereeniging, den heer Mackay,
door Z. M. opgedragen een Kabinet te formeeren,
zonder moeite gelukte en waarmede de
Kamer op 1 Mei 1888 voor het eerst
kennis maakte.
Waaraan is het nu toe te schrijvendat de
liberale party in 1888 in de minderheid gebracht
werd In de eerste plaats aan de slechte, hoogst
ongunstige oeconomiscbe toestanden; ten tweede
aan de slechte organisatie der lib. party
derde aan het samengaan van eenige onderling
vijandige, in beginselen elkander bestrijdende
partijenen ten vierde aan het bezigen van
v&lsche leuzen en onverdiendo beschuldigingen.
Deze vier redenen werden nader besproken.
1° de slechte „oeconomische toestanden". De
uitvinding der stoomwerktuigen en de toepas
singen daarvangepaard aan talrijke verbete
ringen daarin aangebrachtzijn oorzaak geweest
dat landen en volkeren tot elkander zyn gebracht,
waarvan men vroeger niet durfde droomon.
Trotsche zeekasteelen doorklieven in allerlei rich
tingen de Oceanen en voortdurend komen be
richten in dat de reizen in minder tijd worden
volbracht. Bijna wiskunstig zeker berekent men
den tyd, dat een of ander stoomschip uit Indië
Australië, Noord- of Zuid-Amerika in een of
Aangezien do redo, te Schoonhoven ge
houden nagenoeg gelijkluidend is met die te
Stolwykhebben wjj gemeend beide in één ver
slag te kunnen opnemen. Ter wille der volle
digheid heeft dit thans meer omvang verkregen,
dan in den regel aan dergoljjke besprekingen
kan worden gewjjd.
o menschen geweest zijn, die
gevoelden en dachten, werd het feest, voor
ons het Paaschfeest, gevierd, en verbond
men aan die viering de schoonste gedach
ten, die in het gemoed opwolden.
Hoe kan het anders, onder den machti
gen indruk van het herleven der natuur?
Niets grootachors, maar ook niet» liefeljj-
kers, aanschouwt het oog dan die frissche
atroomen van leven, dio de schijnbaar ten
doode gedoemde schepping met nieuwe
kracht bezielenen het hart moet wel op
springen van blijdschapmoot zich wel ge
heel veijongd gevoelen bij den aanblik van
zooveel heerlijkheid.
Is het wonder, dat een algemeen lente
feest een duurzame instelling werd bij alle
volken die tot eenige beschaving zijn ge
komen, en dat men do sporen daarvan in
de diepste oudheid waarneemt?
Onderzoek de godsdienstleer van Fgypte-
naren en Indiërsvan Grieken en Romeinen,
van Germanen on Blavoniërsoveral vindt
ge den terugkeer van de lente aangemerkt
als een motief van feestvreugdede schoon
ste mythen zijn aan dien terugkeer ver
bonden Dat men er van don aanvang af
een godsdienstig feest van maakte, en de
lente verpersoonlijkte in een liefelijk goden
beeld bewijst eenvoudig dat godsdienst en
vreugde nauw verwant zijn een waarheid
die door velen tot hun schade wordt miskend.
Het volkdat op godsdienstig gebied den
hoogsten rang innam, verbond aan zijn
lentefeest, misschien van do Egyptenaren
overgenomen, de gedachte aan het ontwa
ken van zijn nationaliteitsgevoelden uit
tocht uit het land der dienstbaarheid; en
hetgeen men steeds ziet gebeurenhad ook
hier plaats: wat zich van het algemeene
met eenige scherpte onderscheidttreedt
eindelijk zoozeer op den voorgrond, dat
het weldra al het overige terugdringt.
Om dezelfde reden hebben ook do volken
die met elkander de Christelijke wereld
vormen, gaarne in hun aan onderscheiden
overleveringen ontleend lentefeest een plaats
ingeruimd en vervolgens de geheele plaats
afgestaan aan de meest grootsche gedachte
die hun godsdienst aangeeft: de onsterfe
lijkheid van het Christeljjk beginsel.
Niet uitsluitend echter als afgetrokken
begrip, maar bovenal als tastbaar, histo
risch feit. We bedoelen hiermede niet voor
namelijk datgene, waarover de meeningen
verschillenen waarover het goed recht
van elke opinie nadrukkelijk gehandhaafd
moet worden, namelijk de vraag of men
de gewijde verhalen, die do opstanding
vermelden, in letterlijken dan wel in sym-
bolischen zin heeft op te vatten. Wij meenen
niets te kort te doen aan het hooge gewicht
dezer vraag, wanneer wij haar niet de alles
beheerschende noemen: van grooter belang
nog is het zoo beteekenisvolle historisch
feit, dat het Christendom optrad in de wereld,
en eon nieuwe periode opendo in de ge
schiedenis der beschaving.
Het Christendom, het Evangelie, het
Godsrijk. We hebben hierbij niet hoofdza
kelijk te denken aan zeker kerkelijk ver
band, waarin menschen van ongeveer ge-
lijke belijdenis tot elkander staan, aan
een uitwendige organisatie, uit kleine be
ginselen ontstaan, en die van lieverlede
een wereldveroverende macht is geworden.
De Christelijke kerk met haar aantal ver
takkingen is opgetreden als draagster van
het Christelijk beginsel, als de vertegen
woordigster van de denkbeelden van Hem,
die liefde tot God on onderlinge liefde der
menschen als het ééne noodigever ver
beven boven godgeleerde meeningen en
geloofsbegrippen, hoeft aangeboden; zij is
niet altijd aan haar roeping getrouw geble
ven en gaf menigmaal om den vorm den
inhoud prijs.
Toch is zij het middel geweest, waardoor
het beginsel zich over de aarde verspreidde
en met de maatschappij in aanraking kwam,
om haar te zuiveren van ongerechtigheden.
Dies zijn wij haar dank verschuldigd. Nog
eeuwenlang kan zij haar taak voortzetten,
en ziohzelve meer en meer voor haar groot-
schen arbeid geschikt maken. Metals heer-
scheres over de geesten maar als de die
nende, gelijk de Meester dien zij huldigt
de dienaar zijner broederen wilde zijn.
Laat ons hierop den nadruk leggen, om
aan onze feestviering met Paschen de hoog
ste wijding te gevenhet ideaal van de
zelfopofferende liefde, met wooid eu voor
beeld gepredikt door den Menschenzoon
is alleen bij machte de maatschappij op te
leiden tot haar bestemming, namelijk al haar
leden gelukkig te doen worden. Post vat-
J