«ZIJL,
Soek Markt.
N°. 1160.
1891.
Woensdag 6 Mei.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
jw-York
WMEID,
Zonen,
judster.
;baar.
SERRÉ.
IIORE.
nerikaansche
aatschappij.
OEDKOOPSTE
OCHT.
NASNR
ND.
MANDAG
A,
ito:
7.,
IJFWAS
»A,
-, Scheer-,
re Messen,
enverschillende
enz. Alles uit de
ilEDR. HERDER
BUITENLAND.
Overzicht.
BINNENLAND.
-t
I
Nobel,
T.
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers-
■ekt door den Heer
j, Schoonhoven.
zeer billek.
i de Amsterdam-
onder berekening
«laats had den vorigen
Van Willenswaard te
an de Kantoren der
rdam of te Amster-
of bij
iOES te Groningen.
HUB te Ototerwljk.
SCHOOHHOVEBSGHE COURANT.
bij een Woduw-
ideren, eene
audster,
togen Mei a. s.
r H, HULPPOST-
RAAGD:
P. G. Letter X,
H. MAASKANT,
w het Exercitie-
i WAAG",
ereen te komen
rkiezende tegen
lige voorwaarden
vissels op binnen-
en op aanvrage
pen en verkoopen
i provisie van
n de 3Q °/0
r 30°/,; (ook
EN UIJL - KUIJ-
jorhavenSchoon-
gustus eene flinke
DDE. p.g.
Iffecten voor:
4 j*ar8;
ien prolongatie-
damsche beurs-
g de zoozeer gere-
srde Amerikaansche
V.KRUIJS&Zoon,
Bosch.
én verkrijgbaar voor
;cht bij W. J. VAN
roor Bergambacht bij
FAN DEN DOOL;
Schoonhoven bij de
JOH. DE JONG,
17} Gents.
groote sorteering
Gemengd Nieuws.
Bij don hevigen brand, welke
op Zondag-avond 26 April te Berg-Ambacht
woedde, heelt men nog getracht de in de
kork aanwezige wapenborden te redden,
doch te vergeefsmot hot gebeele gebouw
verbrandden deze alle, zoo ook alle ker-
kelyko archieven, doopboeken enz.
Bij de laatste godsdienstoefening, dion
dag in het gebouw gehoudon, was als pre
dikant opgetreden Ds R. Do Jvng van Arkel
te Berkenwoudo, terwijl de laatste doops-
bediening daarin pk-*- 11
Zondag door Ds. P.
Krimpen a/d IJsel
Van welken tijd de bouw der thans af
gebrande kerk dagteekent, is niet mot zeker
heid te zoggen. Alleen vindt men aange-
teekend dat do oude Parochie kerk in het
jaar 1513, met hot dorp, door de Gelder-
i schon is verbrand Naar alle teekenen te
oordeelen, schjjnt de nu afgebrande kerk
dezelfde te zyn, die na het afbranden der
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Franco per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
*s in de meeste
den eerstvolgen-
Amsterdamsche
*s nachts zyn vrouw, schoonmoeder en drie I
kinderen in hun slaap vermoord Hij maakte
zich daarop uit de voeten, met achterlating
van een brief, waarin hij verklaarde, zelf
moord te zullen plegen.
Verscheidene leden der Ilallaansche
kamer van afgevaardigden beginnen er aan
te denken de Italiaansche kolonie Massowah
te verlaten, liever dan telkens en telkens
weer genoodzaakt te zijn expedities daar
heen te zenden, en geld bij te passen
wegens wanbeheer. En geen wonder ook,
want het te kort op de Italiaansche be-
grooting bedraagt reeds meer dan vier
honderd millioen lires, zegge ongeveer
f 200 000 000.
In den schouwburg te Cordova (Spanje)
werd dezer dagen een Stuk opgevoerd
waarvan een tooneel in de zaal speelde. De
prefect,die onder de toeschouwers was en
meendedat de acteur, die dit tooneel
speelde, een herriemakend toeschouwer was,
vermaande den igan op heftige wijze tot
kalmte. De acteur, die niet wist wien hij
voorhad, riep den boozen heer toe: „Laqt
mij toch met rust en probeer het stuk te
begrijpen I” Die extra klucht in hot klucht
spel strekte natuurlijk niet tot weinig ver
maak van alle aanwezigen, behalve van
den achtbaren heer, die er onwillekeurig in
meespeelde.
spaitmeestars de heerea A. Hoogendyk Cz.
Jr. en Chr. Mohr.
§OUDEWATER, 4 Mei LI. Vrydag her
dacht mej. J. II. Klerk den dag, waarop
zij vóór 25 jaar als onderwijzeres aan de
bewaarschool alhier in functie trad. Bij die
gelegenheid werd zij namens de Bewaar-
schoolcommissie door den heer A. C. Van
Aelst op hartelijke wijze toegesproken en
haar namens verscheidene ouders en verdere
belangstellenden onder couvert een stoffelijk
blijk van waardeering aangeboden. Ook van
verschillende andere zijden mocht zij blijken
van belangstelling ondervinden. Dat de
kleintjes bij die gelegenheid getrakteerd
werden en schik haddenbehoeft wel haast
niet gezegd.
Op den avttnd van den 30sten April
ging het even buiten de stad levendig toe.
In een stuk weilanddaarvoor ook nu weder
door den heer A. Van Aelst welwillend
afgestaan werden hoopen rijs, takkebossen
en dergelijke brandstoffen onder het gejuich
der spes patriao en het beiaarden der klok
ken verbrand en aldus op de sedert jaren
gebruikelijke wijze de Meimaand als open
baring van het nieuwe leven der natuur
mot blijde tonen begroet.
A Het aantal gelegenheden met recht
van vergunning tot drankverkoop in het
klein bedraagt hier ter plaatse niet minder
dan twee en twintig.
♦POLSBROEK, 5 Mei. Het aantol ver
gunningen in deze gemeente bedraagt drie.
In hoop op beter zjjn reeds verschei
dene koeien in de wei gedaan en hebben
enkele landbouwers den heelen stol leeg.
Gras is er nog weinig, maar het weer laat
zich in de laatste dagen wat beter aanzien
en laat de zon zich wat meer ziendan
kan in weinige dagen veel veranderen. De
gezondheidstoestand van het vee laat in
sommige stallen veel te wensoben over,
de stalvoedering eischt groote uitgaven
redenen genoeg, waarom sommige landbou
wers bet er op hebben gewaagd.
•RIDDERKERK, 4 Mei. Het bestuur
dezer gemeente heeft besloten om, met het
oog op het groote aantal kinderen 300),
dat de school te Bolnes bezoekt, een vjjfden
(hulp) onderwyzer to benoemen. DeZo zal
moeten zijn in het bezit dor hoofdakte en
zal f 650 salaris ontvangen.
•♦VLÏST, 4 Mei. In eene hedon gehouden
vergadering van stemgerechtigde ingelanden
van den polder Vlist Westzyde, Vliet Oost
zijde en Bonrepas zijn met eenparige stem
men gekozen
Tot polderschout en secretarisin de
plaats van don heer Mr. G. L. Van Oosten
Slingeland, die als zoodanig had bedankt,
do heer Mr. D. Van Oosten Slingpland;
Tot Heemradenvoor Vlist Westzijde,
de heer A. Nobel, en voor Bonrppas. de
heer F. Oskam, beiden aan de beurt van
aftreding.
§VLIST, 5 Mei. De prijzen, welke voor
hooikaas worden besteed, loopen, meer dan
andore jaren, vry wat uiteen. Misschien
met het oog op do omstandigheid, dat er
in de Meimaand weinig graskaas aan de
markt zal kunnen gebracht worden, is vette
hooikaas bet meest gezocht en hoog in prjjs.
Door een landbouwer in deze gemeente
werd verleden week dan ook een party
verkocht tegen f 24,50.
•VUREN, 4 Mei. Het aantal vergun
ningen tot den verkoop van sterkon drank
in het klein in deze gemeente is weder
met 1 verminderd en bedraagt nu 11.
De opbrengst van het vergunningsrecht
over 1891 bedroeg f381,25.
«•WILLIGE-LANGERAK, 5 Mei. Op de
visscherjj alhier zijn van Zondag op Maan
dag 11. gevangen 2 zalmen en 82 elften.
Het vischwater op den polder alhier,
door het diakonio armbestuur voor 4 jaren
in 7 perceelen verpacht, heeft nu in het
geheel ruim f 60 per jaar opgebracht, zynde
ruim f 30 minder dan by do vorige ver
pachting. De oorzaak daarvan is te zoeken
in de omstandigheid, dat veel visch dood
gegaan is tengevolge van den strengen
winter.
De herstemming voor eenen zetel in den
Duitachrn Rijksdag heeft te Geestemünde,
den dag na Moltke’s begrafenis plaats gehad.
Vorst Von Bismarck werd gekozen met
10.644 stemmen, terwijl zijn mededinger,
de sigarenhandelaar Scbmalfeld, nog niet
de helft der stemmen behaalde. Men is
benieuwd wat hij niudoen zal. Of hij naar
Berlijn zal komen, of hij zijne opwachting
bij den Keizer zal maken, of deze hem
ontvangen zal enz. enz. De Kölnische
Zeitung, gewoon in het maken van onge
loofelijke politieke zwenkingen, heette hem
welkom Eene deputatie uit het nationaal-
liberale verkiezings comité we^d Zaterdag
uiterst vriendelijk door Bismarck ontvangen,
onder dankbetuiging voor de hem door
deze verkiezjng bewezen eer. Bismarck
moet voornemens geweest zijn de begrafenis
vanVon Moltke bij te wonen, doch eene onge
steldheid zijner vtouw belette hem te gaan.
In lluifschlandH hoofdstad had Zaterdag
eene manifestatie plaats, ten gunste van
den acht-uurs-werkdag Dóór hebben onder
voorzitterschap van Liebknecht de socia
listen vergaderden eene welsprekende
redevoering van dezen afgevaardigde aan-
gehoord over de beteekenis van den laten
Mei. Spreker spoorde de arbeidende klasse
tot eenheid aan. Alles liep in de beste
orde af.
De Engelsche troepen hebben weerwraak
genomen op de opstandelingen in Britsch-
Indië die zoovele ambtenaren vermoordden
of gevangen namen. Zij sloegen zich door
den vijand heen, tot Manipur, dat zij ver
laten vonden. Dftor vond men niets anders
dan de hoofden der vermoorde Britsche
officieren en ambtenaren. Uit een rapport
van de weduwe Grinwoodechtgenoote van
den vermoorden Residentblijkt inmiddels,
dat er met zeer groote roekeloosheid en
weinig tact tegenover de opstandelingen
is te werk gegaan.
Ook in Engeland kwamen op 1 Mei de- i
monstraties. De Britsche werkman echter i
is practisch en verzuimt niet gaarne een
werkdag. Hy neemt liever den Zondag tot
demonstreerenen zoo kwamen dien dag 1
in ’t Hydepark 60.000 man bijeen die met
algemoene stemmen den acht-uurs-werkdag
eischten, een en ander in de beste orde.
Den dag te voren hebben vijfhonderd
anarchisten in het park vergaderd, om Louise
Michel in het Fransch te hoonn pleiten
voor den acht-uurs-werkdag. Er op reke
nende waarschijnlijk, dat haar gehoor haar
toch niet verstond, liet deze dame aan hare
welsprekendheid vrijen teugel en bepleitte
o. a. eenen aigemeenen opstand der arbei
ders. „Komt!” riep zij „laat ons alle
oproermakers begroeten 1 Laat ons broeder-
lyk begroeten de verbnjzelaars van winkel
ramen huizenramen en clubs-ramei) 1 Laat
ons broederlijk verwelkomen alle plunde
raars alle dieven alle oproerigenals ze
aan de rijke genieters van een weeldeleven,
terwijl millioenen doodhongeren, bewijzen
willen dat hunne ure eindelijk geslagen
heeft I” De toespraak werd daverend toe
gejuicht zooals het met meer toespraken
gaatwaarbij veel misbaar wordt gemaakt,
doch die maar half of niet begrepen worden.
Eene talrijke politie bleef waakzaamdoch
onzijdig.
Zoowel in Frankrijke hoofdstad als te
FourmiClichy en te Lyonhebben er
mede meer of minder heftige botsingen
plaats gehad, tusschen betoogers en politie
of militairen. Hier en daar moest een
charge gemaakt worden, en was het verzet
vaak zoo groot, dat er ook van de politie
velen gewond werden. In de Fransche
Kamer van Afgevaardigden zal de regee-
geïnterpelleerd worden over deze on-
'geregeldheden.
In België hebben de betoogingen niet
alleen handen vol werks gegeven aan de
politie, doch zijn er ook werkstakingen
door ontstaan, onder anderen te Charleroi,
waar tfO.UOO mannen met de roode vlag en
muziek door de stad trokken, waarbjj tevens
word aangekoiïdigd, dat men Maandag het
werk dacht te stuken; ook te Luik mani
festeerden 9000 man. Te Antwerpen
maakten 1000 socialisten eene wandeling
door de staddoor gewapende agenten
begeleid. Te Brussel trokken 10.000 lieden
met muziek en vlaggen door de stad. Ook
te Seraing staakten bijna alle mijnwerkers
het werk. En wat het ergste is, overal
waar werkstakingen uitbraken, bobben ern
stige gevechten plaats tusschen werklieden
en gendarmes. De Algemeene Raad der
Belgische werkliedenpartij, die elke staking
ernstig had ontraden, stelt alle pogingen
in 't werk om de strike te doen eindigen.
Het Duitsch-UosienriikMcbe handelsver-
drag is eindelyk geteekend. In verband
met hetgeen we vroeger mededeelden, om
trent de mogelijke gevolgen van dit ver
drag, behoort dit als een gewichtig feit in
de handelswereld te worden opgomerkt.
Te Pest is een ontzettende misdaad ge
pleegd. Daar heeft een tot wanhoop ge
bracht huisvader, die door zyn huisheer
met uitzetting uit zija woning was bedreigd,
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Dinsdags-avonds 8- en tot Vrijdags-namiddags 5 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3 maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 2 maal in rekening gebracht.
BTATEN-GENEKAAL.
Voortzetting van de algemeene beraadslaging
over de Legerwet, in de vergadering der Tweede
Kamer van Donderdag 30 April.
De heer Roëll deed uitkomen dat we behoefte
hebben aan een actieve defensie, ten einde onze
neutraliteit te handhaven. In 1870 konden we
dat niet op voldoende wyze, en sedert is de
toestand niet verbeterdzooals nadrukkoiyk van
bevoegde zjjde is erkend. Deze wetsvoordracht
aan welker samenstelling Spr. hulde brengt, en
die hij verdedigt tegen de aangevoerde grieven,
voldoet aan de behoefte van verbetering. De
financiöele eisohen konden den voorstanders
weleens een ernstig bezwaar bljjven. Bpr. hoopt
dat de Regeering er in slagen zal een regeling
tot stand te brengen, die anders nog jaren zal
uitbly ven.
De heer Vermeulen deelde slechts zjjn con-
olusiön mede in den vorm van een motie van orde
nDe Kamer, van oordeel, dat te zware finan-
oiëele en persoonlijke lasten bjj dit wetsontwerp
aan de natie worden opgelegd, terwjjl de ver
dedigbaarheid des lands daardoor niet voldoende
wordt gewaarborgd, gaat over tot de orde van
den dag.”
De heer Van Karnebeek wenschte na de be
strijding van het ontwerp te verklarendat het
kamp dargenen die aan de zjjde dor Regeering
staan sterker is bezet dan oppervlakkig schjjnr.
Deze voordracht geeft niet wat wo voor een
afdoende verdediging noodig hebbenmaar ver
lost ons van het neerdrukkend gevoel van weer
loosheid. Spr. betwistte de voordeelen van het
Zwitsersche stelsel en verdedigde den persoon
lijken dienstplicht.
De heer Huber hoopt van de zjjde der Re
geering op toenadering. Er is tegenzin bij ons
volk tegen den militairen dienst; voornamelijk
het gebrek aan rechtsbewustzijn in de kringen
der militaire overheid is daar oorzaak van. De
motie—Vermeulen acht Spr. ontydig; eerst aan
het eind van de behandeling der wet kan men
over de kosten oordeelen.
De Heer Haffmans ziet in deze wet een tweede
'scherpe resolutie; twintig jaar heeft Nederland
geweigerd mee te doen aan de legeruitbreiding
der groote Staten, eindelyk gaat hot er ook toe
over. Spr. hoopt, dat we daarvan bevryd zullen
blyven.
De heer Lieftinck is er door getroffen, dat
de verdedigers, specialiteiten, het geen van
allen met elkander eens zyn. Spr. wil oefening
in 't veld onder leiding van beroepsofficieren
en geen vermeerdering van uitgaven die de
hervorming der belastingen onmogelyk zal ma
ken. Het is wensohelyk dat wy op het gebied
van legerkosten steeds achterlyk zullen blyven.
De heer Oppedyk zal de Regeering steunen,
die in dit ontwerp een blyk heeft gegeven van
moed en van trouw aan beginselen. Spr. hoopt
op overeenstemming by de amendementen met
betrekking tot het kazerneleven, het contingent
enz. en verdedigt het beginsel van vrijstelling
van eénige zoons.
De heer Harte verklaarde, wat hjj onder
militaristisch verstaat, nl. het streven om in
vredestyd alle levende en doode krachten des
volks dienstbaar te maken aan het krygswezen.
Dit ontwerp draagt zulk een karakter, het stelt
steeds vermeerderende lasten in uitzicht. Op
verschillende gronden bestreed spr. do afschaf
fing der plaatsvervangers, op wie juist de langste
en zwaarste diensten worden gelegd; na de
afschaffing zullen de corvées op de minder ge
goeden neerkomen. De bruikbaarhei 1 van een
uit meer ontwikkelde dienstplichtigen te vor
men kader acht spr. twyfelachtig. De plaats
vervanging is het hoofdmotief by den tegenstand,
omdat zij een dam is tegen het militarisme.
Daarom heeft de Katholieke party bezwaar
tegen het beginsel van dit ontwerp als ver
werpelijk voor de waarachtige belangen van het
Nederlandsche volk.
De geheele vergadering van Vrydag werd
ingenomen dóór een redevoering van den Mi
nister van Oorlog. Het doel van dit ontwerp
is onze levendige strijdkrachten iiu zoodanigen
toestand te brengen, dat wy in staat zullen
zijn voor onze onafhankelijkheid op te komen.
Thans is dat niet het geval. Voorstellen, reeds
sedert het eerste ministerieHeemskerk tot
verbetering voorgedragen mislukten. De her
ziening der grohd wet zou tot het doel leiden; thans
beschouwt de Regeering het als haar eersten
plicht, de zaak in orde te brengen. De Min. ont
kent op de Staatscommissie tot voorbereiding der
zonder kinderen
'elijk, eene nette
evraagd, van den
en 35 jaren oud,
boter en kaas te
kunnende melken,
evenonder letter
NTOOR te Mole-
de vorige week reeds een viertal kinderen
aan die ziekte bezweken.
§GORINCHEM, 4 Mei. De vastgestelde
begrooting van ontvangsten en uitgaven
van het hoogheemraadschap „de Alblasser-
waard met Arkel beneden de Zouwe”, over
den dienst 1891/92, bedraagt in ontvangst
en uitgaaf f80.995,50. De daarin opgeno
men omslag over 24250 hektoren bedraagt,
even als het vorig jaar, f3 per hektare.
•AMEIDE, 4 Mei. In de plaats van den
beer W. Ploeg is alhier geplaatst de Rijks-
ambtenaar C. De Hoog, komende van
Aal ten.
lu deze gemeente zijn 10 vergunnin
gen tot verkoop van sterken drank in het
klein, waaronder een waarin van des Zater-
dags-avonds 6 tot ’s Maandags-morgens
6 uren geen drank verkocht wordt.
Alhoewel in mindere mate dan den
eersten keer, heeft in het terrein, waarop het
Rijksstoomgemaal alhier zal gebouwd wor
den, opnieuw eene verzakking plaats gehad.
Menigeen vreest dat eene zoo diepe uit
baggering van grond zoo kort aan den
hoogendijk als hier beeft plaats gevonden,
ook voor den dijk wel eons nadeelige ge
volgen kon hebben.
Naar het bouwen van een Steenkolen
pakhuis voor Mej. de Wed. A. Vermeulen
alhier is bij publieke aanbesteding inge
schreven
Voor het timmerwerk door:
J. Diepenhorst te Ameide voor f 293,80.
F. Diepenhorst - 261,
O. Verhey - 253,—.
H. Schippers - 233,—.
J. Van Klaveren - 224,
En voor het metselwerk door:
H. Woudenberg Kzn. te Ameide voor f345.
G. J. Woudenberg - 337.
I. Bunschoten - 327.
H. Streefkerk -217.
A. Streefkerk Hzn. -213.
Het werk is aan de laagste inschrijvers
gegund.
•BERG-AMBACI1T, 5 Mei. Het stond in
de vorige week geen enkelen dag stil van
bezoek van belangstellenden jn den vree
sdij ken brand. Op Zondag 3 Mei was de
toevloed zoo groot, dat bet letterlijk krioelde
op de straten. De stoomboot „Lekkerkerk”
alleen bracht 200 reizigers aan van
Krimpen, N-Lekkerland Lekkerkerk en
Streefkerk.
Tot tegenschatters zijn alhier, voor
het dienstjaar 1891/92, benoemd de heeren
A. Van der Straaten en W. F. Van der Wal.
Met de opruiming der ruïnen van den
brand is men reeds bozig. Al de afge
brande huizen zullen worden herbouwd.
Naar men verneemt zal de kerk, bij den
herbouw, nagenoeg geheel in denzelfden
vorm worden opgebouwd.
•BOLNES, 4 Mei. Zaterdag-middag waren
2 timmerlieden bezig aan de boenloods van
den landbouwer L. v. G. Eensklaps stortte
het dak met een vreeseljjk geraas omlaag.
Degene, die op het dak stond, kwam met
den schrik vry, de andere, die in de loods
werkzaam was, werd onder de neervallende
stukken bedolven. Spoedig werd deze
(C. v. R uit zijnen benarden toestand
verlosten bleek het dat hij slechts enkele
wonden aan het hoofd bekomen had.
•CAPELLE a/d IJSEL, 4 Mei. Vrijdag
werd van de scheepswerf van de wed. P.
Oudenaarden alhier met goed gevolg te
water gelaten het nieuwe gebouwde houten
jacht „Up Hoop van Zegen,’’ groot 56 ton,
bestemd voor de Schelde en Zeeuwsche
stroomen, gebouwd voor rekening van den
heer M. Koole te Sas van Gent.
Van de scheepswerf der hoeren A. Kalk
man en Zoon werd met goed gevolg te
water gelaten oen ijzeren sleepkaan, groot
250 last, gebouwd voor rekening van den
hoer P. J. Heli te Millingen. Unmiddellyk
daarna werd de'kiel gelegd voor oen dergelijk
vaartuig, te bouwen voor rekening van den
hoer J. Balzer te Dordrecht.
G0UDR1AAN, 4 Mei. Tot tegenschatters
voor de personeele belasting, dienst 1891/92,
zyn benoemdte Goudriaan de heeren
L. Blokland en J. Van der Kant, en te
Ottoland do heeren J. Bos en G. Kreukniet.
•GÜUDHIAAN, 4 Mei. Do jaarlijksche
grasverpachting van onzen polder had
Woensdag jl. plaats en bracht op f311.
•HAASTRECHT, 4 Mei. De diaconie dör
Herv. Kerk heeft de koninklyke goedkeu
ring ontvangen tot aanvaarding van een
legaat, groot f 500, haar door wijlen den
heer- Van Nooten geschonken.
De rekening van den polder „Groot-
Koulevaart” bedraagt over 1890 aan ont-
vaiigston f640,861, aan uitgaven f 617,48,
derhalve een
De begrooting voor 1891 bedraagt aan
ontvangsten f 635,34* en aan uitgaven
f 634,78. De omslag is f 4,50 per H. A.
•KRIMPEN a/d IJSEL, 4 Mei. Benoemd
tot onderwijzeres aan de o. 1. school alhier
mej. C L. De Ruijter te Krimpen a/d Lek.
••OUDERKERK a/d IJSEL, 4 Mei Burg.
on Wetb. hebben tot brandmeester benoemd
De mazelen zyn hier in de laatste den heer Joh. Van Vliet Jr. en tot brand-
noodige licht is onthouden. Op het verslag der
commissie voor de samenwerking van zee- en
landmacht behoefde niet gewacht te worden,
daar zjj alleen over 't materieel heeft te advi-
seeren.
Een wet, die allen bevredigt, is niet te maken
op alle punten heerscht verschil. De Min. acht
voor hét dool onzer defensie een veldleger on
misbaar. Kunnen wy in oorlogstijd onze gren
zen niet bezetten, dan zullen anderen zulks
tegen onzen wil doen. In 1870 hadden België
en Zwitserland een voldoende troepenmacht op
hun grenzen, anders ware de oorlog op hun
gebied overgobracht. Het hooft nooit in de
bedoeling gelegen alleen het gedeelte des lands
achter de liniën te verdedigen; ook aan deze
defensie nemen echter de veldtroepen doel, als
zjj tot wjjkon zjjn genoodzaakt. Eindoljjk moeten
zij ook een landing of aanval aan de kust ver
ijdelen.
De Min. acht voor onze behoeften een leger
vóór de liniën van 45.000 man voldoende, ook
de tijd van oefening is niet te kort. Meer
uitbreiding geren aan artillerie en cavalerie is
niet strikt noodzakeljjk en zou aan financiöele
bezwaren afstuiten. Legerorganisatie bjj de Wet
zal de regeering geven zoover bot mogeljjk zal
bljjken.
Voor bezettingstroepen kan men mingeoe
fende manschappen en schutterij niet gebruiken
vooral by passieve verdediging is militaire geest
onmisbaar. Daarvoor zyn 80.000 man noodig,
die lokaal geoefend moeten worden. Eindelyk
vraagt de Reg. in de 2e linie een reserve van
20.000 man als bewakingstroepen, waarvoor in
vredestijd alleen het kader in de formatie wordt
opgenomen; voorts depöttroepen tot aanvulling.
De landweer, gevraagd als legerreserve, zal
minder lasten opleggen dan volkswapening.
De wet regelt de mobilisatie niet, maar geeft
alleen wat noodig is om de mobilisatie te dekken.
De Min. critiseerde de verschillende aanbe
volen stelsels. Een leger van vrijwilligers ware
voor het land een ramp. Volkswapening door
middel van verbeterde schutterij zou nooit alge
meen kunnen zjjn, hoogst onvoldoende oefening
geven en geen geschikt kader opleveren. Alge
meene weerbaarheid met kort verblyf in de ka
zerne, het Zwitsersche stelsel, is misschien bruik
baar voor een land waar een militaire geest
heerscht, voor ons niet; bovendien is het zeer
duur. Nog veel kostbaarder ware algemeene
dienstplicht; wilde men daarby dat stelsel den
oefeningstyd beperken, dan zouden veelvuldige
herhalingsoefeningen noodig zyn, die niemand
wenscht.
De Min. verdedigde zyn financiöele opgaven.
De kosten zullen natuurlyk hooger worden
maar, voor een leger van verdubbelde sterkte
zal men slechts 10 procent meer hebben op te
brengen dan thans. Het heeft don Min. leed
gedaan officieren te hooren verdenken dat zjj,
wegens kans op promotie, zouden goedkeuren
wat zjj anders tegen het belang des lands zou
den achten.
De persoonlyke dienstplicht ia niet de sleep
boot van het ontwerp. Reeds voor 16 jaren
heeft de Min. het beginsel verdedigd, dat met
den godsdienst niets gemeen heeft; ondanks den
tegenstand, zal hjj moeten komen. Als men de
kazerne menschonteerend oordeelt, had men van
den eersten tot den laatsten dag moeten protes-
teeren tegen de conscriptie. Het is geen chris
telijke liefde, zjjn eigen kind thuis te houden
en dat van een ander aan het verderf prys te
geven. Er is geen goed kader te krijgen dan
met persoonljjken dienstplicht; door do voor
rechten, in korter oefening gelogen, bekomt men
het uit de meest ontwikkelden. Het plichtsbesef
der laatsten zal op de overigen een gunstigen
invloed hebben. De Min. zou evenwel, als niets
anders werd beoogd dan de plaatsvervanging af
te schaffen, daartoe niet medewerken. Vrystel-
stelling van geestelijken, ordebroeders en semi
naristen is voorgesteld, als noodig om de wet
niet in botsing te doen komen mot de belangen
der kerk; verder kan men in zyn eisoh ten
behoeve van den godsdienst niet gaan. De Min.
is van oordeel, dat het kazerneloven niet zoo
donker afsteekt bjj hetgeen is waar te nemen
in de burgermaatschappij vaar jongelieden
bjjeen zjjn; de persoonlyke dienstplicht zul ook
hierin verbetering brengen. Do Min. protesteert
tegen de bewering dat hjj oorzaak zou zjjn van
de tweespalt in de Katholieke party. Als de
Min. zjjn plaats aan de Regeeringstafel verlaat,
hoopt hjj zjjn besten vriend te vinden in zijn
geweten en in het bewustzyn, zjjn plicht te
hebben gedaan tegenover Vorstenhuis en Va
derland.
•GORINCHEM, 4 Mei. DooThot Ovor-
waardsbestuur is van Heeren Qed. Stoten
van Zuid-Holland een ontwerp-besluit ont
vangen, tot wijziging van de art. I en 2
van het reglement voor het bestuur van het
waterschap ,de Overwaard”. Dit ontwerp
besluit zal tot 30 Mei a. s. ter secretarieën
van alle polders in do Overwaard ter inzage
liggenterwijl de aanmerkingen of bezwa
ren, die daartegen mochten worden ingé
bracht aan Heeren Ged. Stoten zullen
worden medegedeeld, ton einde bij de be
handeling door do Provinciale Stoten, in
overweging genomen te worded.
Op Woensdag 20 dozer zal in het
Gemeonelandshuis aan het Elshout, gemeente
Nieuw-Lekkerland, eene vereenigde verga
dering gehouden worden van het waterschap
„de Overwaard". In deze vergadering zullen
de rekening over het dienstjaar lb90 en
de begrooting, alsmede de omslag voor het
dienstjaar 1891, in het openbaar worden
behandeld en vastgosteld.
Tot tegenschatters voor de perso
neele belasting voor het dienstjaar 1891 - 92
zijn hier benoemd de heeren M. A. Tref
fers, C. J. Verwejj, J. J. Büller Jz. en m
W. Wapperom.
