KIL
ffl,
NG
N*. 1207.
1891.
Zaterdag 17 October.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
SSEN,
)fstede
SGEWAS
[wegen.
ING
VAS
ten buitendijks
ROLAND
ikennaak onder
k,
DING
TE HUUR,
>gr. HOOI,
HOOI-
cooping.
leien,
Officiêele Kennisgevingen.
Gemeente SCHOONHOVEN.
BUITENLAND.
Overzicht
BINNENLAND.
De Schoolspaarbank.
SGHOOfflOWM COURAÏÏT
bij genoemden
aan-
ge-
/AN NOOTEN.
O
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
ZICHT”
REN:
IPS en Kindn.
jroeelen
Kar, Schouwen,
ED8CHAPPEN,
MBOEDEL.
•IN en wat ver-
4 EENE BELAN-
ladschappen de
rieden de Zouwe
1 op Zaterdag
)8 voormiddags
N te
m,
.17 Hectaren.
et opgave van
cht op Vrjjdag
orgens tusschen
re van Notaris
■cht.
rij vingen liggen
Gemeentehuizen
irstol.
besteding, ver
ier bij biljetten
ling op de 8e-
mraadschap de
1 beneden de
Uorlncliem
bij den Dijk-
i den Gaddam,
MAALSTEDE
aal op Zater-
jer 189 1, des
et VOORMALIG
it openbaar ver-
ERT te Mole-
p Donderdag
18 91, ’s mor
de Hofstede be-
DE KLUIJVER
egen, gemeente
inbaar, om con-
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Dinsdags-avonds 8- en tot Vrijdags-namiddags 5 nren.
Alle binuenlandsche Advertentiën, voor 3 maal plaatsing opgegeven,
worden hechts 2 maal in rekening gebracht.
1OMEN,
UEBOOMEN.
verkooping op
an 14 October
om 9 uur, te
der lleukelum
n:
e putten, in
VIERJARIG
perceelen
11JSGEWAS,
istoven langs
r Heukelum
i often, 1 guiste
Kuiskalveren
driejarig bruin-
n:
bossen HOL-
7000 bossen
ALEN, lang
ossen TUIN-
verschillende
Dief-, Meer
lij
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Franco per post door het geheele rijk 0,90. Men kan zich abon
nee ren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Schoonhoven maken bekend, dat, inge
volge art. 174 van het Algemeen Politie-
Reglement dezer gemeente, de SCHOOR
STEENEN en STOOKPLAATSEN vóór
den 1. November n. e. moeten gereinigd
zjjn. Na dien datum zal de SCHOUW
over de Schoorsteenen en Stookplaatsen
gehouden worden vanwege de politie.
Schoonhoven, 16 October 1891.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
M. J. CHEVALLIER.
De Secretaris,
H. G. GEELHOED.
bank een ernstige praef hebben genomen.
7. Het sparen Uft. ^oede kieren
wekt den nijd bij de mingegoede jeugd.
Eenig bewijs hiervoor is nog nooit gele
verd. Onder onze lezers tellen wij onder
wijzers, die jarenlang de zaak in quaestie
met ijver hebben behartigdhun uitspraak
zouden we gaarne vernemen.
8. Het beheer der spaarkas is te samen
gesteld en ontrooft een kostbaren tijd aan
het onderwjjs.
Dat beheer kan zoodanig worden vereen
voudigd, dat het geen noemenswaard tijd
verlies veroorzaakt.
9. Er is nu 25 jaar op de school ge
spaard zonder goed gevolg alleen wordt
de verantwoordelijkheid der onderwijzers
daardoor noodeloos verzwaard.
Te ontkennen valt niet, de resultaten
van de postspaarbank bewijzen het, dat
de neiging tot sparen is toegenomen, on
wii onderstellen dat het in België niet
anders zijn zal. Kan men nu zeggen, dat
de schoolspaarbank niets heeft gedaan om
die neiging aan te wakkeren? De vruchten
van eenig opvoedingswerk rijpen in het ver
borgen het is meestal niet naogelijk, ze op
do markt uit te stallen. En die meerdere
verantwoordelijk is zeker niet zoo heel
zwaar te dragen.
Het komt ons voor dat de beslissing van
het Congres te Brussel zeer zwak gemoti
veerd is; overtuigde voorstanders van de
hier besproken instelling zullen er niet door
gebracht worden tot het inzicht, gedwaald
te hebben.
In Ierland schijnt men zonder twist
tweedracht niet te kunnen loven. Na de
begrafenis van Parnell, is door zyne vol
gers in de National Club eene bijeenkomst
gehouden, waar het warm is toegegaau.
Van eene heree«igiug^4*»<»pai4y wil men
niets weten, en van verschillende redenaars
hoorde men de dolzinnige bewering ver
kondigen dat het eigenlijk Dillon is, die
het grootste deel der verantwoordelijkheid
draagt van Parnell’s dood.
Wel mag het een zware taak genoemd
worden, die de vrienden van Parnell te
vervullen hebben, nl. een strijd voort te
zetten, waaraan geen enkel beginsel ten
grondslag ligt.
Door do aanhangers van Parnell is nu
een manifest uitgevaardigd aan het volk,
waarin verklaard werd, dat alle Ierendie
van meening zijn, dat alleen lersche volks
vertegenwoordigers de lersche politiek
moeten leiden, hun welkom zouden zijn.
Niets willen we te maken hebben met
mannen die op bevel van buitenlanders
Parnell tot den dood toe gelasterd hebben,
zoo zeggen de Parnellisten. Zij wenschen
ook geen tegenstanders van Parnell tot
volksleiders te erkennen-
Parnell’s weduwe, die sinds den dood
van haar echtgenoot niets heeft willen eten,
is zeer zwak. Zij ligt te bed, waar zij
trouw verpleegd wordt door Miss O’Shae,
de zuster van haar eersten man. Parnell’s
moeder, wier alleszins verklaarbare uitroep
„Ze hebben mijn ioon vermoord!” door
het opgewonden volk zoo jammerlijk-let-
terlijk is opgenomen en op allen, die Par
nell’s tegenstanders waren, is overgebracht,
bevindt zich nog steeds in een toestand
van volslagen neerslachtigheid en versuftheid.
Het bezoek van den llussiNchen Minister
van Buitenlandsche Zaken, den heer Van
Giers aan het UaliaanHche Hof, is op ’t
oogenblik overal het onderwerp van gesprek.
Woensdag j.l. was hij met den Russi-
schen gezant te Rome en den Minister Di
Rudini de gast van koning Umberto, met
wien hij een langdurig gesprek schijnt ge
houden te hebben.
Duitscblund en Oostenrijk zijn druk bezig
allerlei veronderstellingen te maken hierom
trent. in eerstgenoemd land is men ein
delijk tot de conclusie gekomen, dat het
Rusland te doen is om zyn houding tegen
over het Drievoudig Verbond te verduide
lijken.
De berichten uit Rusland omtrent den
hongersnood zijn wel wat overdreven. De
handel te Odessa staat geheel stil. Slechts
zes Engelsche schepen zoeken lading, tegen
anders in October dertig a veertig. In
Noord-Caucasiö echter was de graanoogst
overvloedig. De zolders liggen hoog opge-
stapeid, terwijl aan de spoorwegstations
veel tarwe ligt te wachten op verzending.
Te Kieff schijnt volgens -den 8t. Peters-
burgschen verslaggever eene samenzwering
ontdekt te zijn tegen het leven vantden Czar.
Op een drukpers is beslag gelegd als die
nende tot het drukken van oproerige ge
schriften.
Een troepje Turksche roovers is eindelijk
in handen gevallen van de politie. Het
waren Albaneezen, die te Delvinon (Epirus)
een geneesheer trachtten gevangen te nemen,
met het doel voor hem een boog losgeld
te eischen.
De tegenwoordige gouverneur van Epirus
zal nu ernstig trachten voor goed een eind
te maken aan die roovenjen. Het wordt
ook hoog tydl
hij eeno alleenwonende 70-jarige vrouw.
Zij bewoonde een hutje, zoo laag, dat men
er niet dan gebukt in staan kon. Na aan
de hier heerschonde duisternis een weinig
gewend te zijn ontwaarde hijeen gebrek
kig kindertafeltjeeen oud kistjewaarop
twee gebarsten kopjes en een tuitlampje
verder eene kleine kachel, een kreupele
stoeleene stoof en een emmer. Van bed,
peluw of kussen was geen sprake. Zelfs
stroo ontbrak. Het oude mensch sliep op
4en naakten vloer. Tijdens den vorigen
strengen winter had het armbestuur zich
over haar ontfermd en haar eene wollen
deken geschonken. Vroeger had ze ook
dit weeldeartikel steeds gemist. Trouwens
sedert dien tijd was ze over het geheel in
beteren doen gekomen, daar hare bedeeling
van 50 ct. op 75 ct. in de week was ge
bracht. Een brand, die in het jongste voor
jaar hare woning geheel in asch had ge
legd had hare welvaart geen of noemens-
waardige afbreuk gedaan. Alleen be
treurde zij het bitter, dat bij die gelegen-
haar „skoondere lamp” was verloren ge
gaan. Overigens was haar niet-vekekerde
inboedel gered, en hare beide zoons, wier
bekwaamheden zij hoogelijk roemde, hadden
hare hut tusschen zonsop- en ondergang
weder knaphandig opgebouwd, met behulp
van 7 bossen stroo, door eenen wel willen
den boer geschonken.
Wij herhalen hetdit voorbeeld is een
uit vele. Zoo ergens, dan zou eene ver
standige liefdadigheid hier een braakliggend
veld vinden. Do eischen dier menschen
zijn niet hoog. „Als we den heelen winter
door maar acht stuivers verdienen konden,”
sprak een arbeider, vader van vier kinderen,
„dan zou er geen armoede geleden worden.”
Reeds jaren goleden is er sprake van
geweest in deze streek een werkhuis op
te richten, doch de zaak stuitte af op finan-
cieele bezwaren. Thans bestaat er weder
een dergeiijk plan, en tevens zou men door
heide-ontginning work willen verschaffen.
Het is te wenschen, dat dergelyke plannen
verwezenlijkt worden, opdat er in dezen
troosteloozen toestand althans eenigo ver
betering kome.
♦ALBLASSERWAARD en VIJFHEEREN-
LANDEN, 16 Oct. De handel zoo in kaas
als boter was deze week flauw. Kaas daalde
f 0,50 per 50 kilo goêboter 5 en weiboter
10 cent per kilo. Men besteedt thans in
deze streken voor kaas van f23 tot f27,50
per 50 kilo, naar wicht en kwaliteit, goê
boter f 0,52*, weiboter f 0,35 per half kilo.
ALFEN a/d RIJN, 14 Oct. Op de scheeps
timmerwerf van den heer A. Pannevis
alhier, werd heden de kiel gelegd van een
ijzeren ciipperschip, genaamd „Henriette”,
groot pl. m. 210 last, te bouwen voor
rekening van den heer G. Van Hooydonk,
te Rotterdam.
♦AMEIDE, 13 Oct. Tot stoker aan het
Rijksstoomgemaal alhier is benoemd de
heer H. J. Hoogland te Gorinchem.
Op de beden alhier gehouden najaars
beestenmarkt waren aanvoer en handel
onbeduidend; een gevolg voornamelijk
van het samenvallen met de Rotterdamsche
veemarktdie de kooplieden voor de onze
niet verzuimen.
Indien de markt alhier op een anderen
dag gesteld werdzoude zij ongetwijfeld
beter slagen.
♦DALEM, 14 Oct. Tot onderwijzeres in
de nuttige handwerken aan de openbare
school alhier, is benoemd xnej. M. Vos—
Zuidervliet alhier. i
HOENKOOP, 14 Oct. By besluit van
H. M. de Koningin-weduwe-regentes van
het koninkrijk, in dato 5 September 1891,
no. 45, is gunstig beschikt op het verzoek
van den Raad dezer gemeente, tot het voe
ren van een eigen wapen.
Het wapen zal bestaan uit een veld van
goud, beladen met twee dubbel getinueerde
dwarsbalken van sabel, vergezeld in het
schildhoofd van drie vogels (hoenders) van
sabel, het schild omgeven door het rand
schrift „Gemeentebestuur van Hoeukoop.’’-
KRALINGEN, 14 Oct. Bij de op gisteren
plaats gehad hebbende verkiezing van een
lid van den gemeenteraad, werden vau de
ruim 600 kiezers uitgebracht 148 stemmen.
Gekozen werd de heer N. A. De Vries
(liberaal) met 96 stemmen. De heer B. H.
Beijderwellen, die door de kiesvereeniging
„Nederland en Oranje” en door die, „Ge
wijd aan de belangen der gemeente”, can-
didaat was gesteld, verkreeg 48 stemmen.-
VIANEN, 13 Oct. Door den veearts van
het naburige Meerkerk is een verzoek aan
den gemeenteraad alhier gericht om in aan
merking te komen voor de vacante betrek
king van veearts in deze gemeente, onder
vergunning, dat bij op zijn oude standplaats
zou mogen blijven wonen. Burgemeester
en wethouders konden op dit verzoek niet
gunstig adviseeren en stelden dus voorhet
voor kennisgeving aan te nemen, waartoe
de raad zonder hoofdelijke stemming besloot.
♦WILLIGE-LANGERAK, 14 Oct. In de
zalmsteken van de visscherij alhier zijn in
de laatstverloopen week slechts 3 zalmen
gevangen.
metje, dat óf op de spaarbank werd over
gebracht, óf aangewend voor den aankoop
van eenig gereedschap als de knaap op
een ambacht ging Maar niet zelden ook
worden de ingébrachte gelden weer opge
vraagd voor nagenoeg even improductieve
doeleinden als hadde men ze eenvoudig
dadelijk in den snoepwinkel op rente gezet.
Van sommige kleine scholen werden af
en toe resultaten medegedeeld, die verba
zing wekten sommen van belang waren
in korten tijd bijeengebracht. Dat kwam
hierdoor, dat de ouders de schoolspaarbank
gebruikten om hun penningen te plaatsen;
bet eigen sparen der kinderen had er niets
mede te maken. Dat was eigenlijk de be
stemming niet, maar de onderwijzers aar
zelden niet zich ook die moeite te ge
troosten, omdat zij wel begrepen dat de
kinderen op die wijze toch een voorbeeld
kregen, dat langs practischen weg eenig
begrip van het gevolg der spaarzaamheid
deed krijgen.
Intusschen, sedert de beweging uit België
tot ons land oversloeg, is de gelegenheid
tot sparen aanmerkelijk uitgebreid. Aan
vankelijk had meix niets dan de spaarkassen
van het „Nut”waar die niet bestonden, kon
men ook geen bedragen van enkele stuivers
beleggen Sedert dien tijd hebben we de
Rijkspostspaarbanken gekregen, die in de
meeste gemeenten van ons vaderland den
menschen in staat stellen, met weinig om
slag en tijdverlies hun penningen in veilig
heid te brengen. De Rijksspaarbank reikt
ook de school de hand, door de admini
stratie van een spaarkas voor kinderen
uiterst gemakkelijk te maken.
Misschien zou, als er nu nog schoolspaar-
banken opgericht moesten worden, de over
weging van het bestaan der openbare kas
sen den yver merkbaar koeler doen zijn,
en althans er van weer houden, voor de
ouders de gelegenheid tot sparen te openen.
Wy ontkennen ook niet £e waarscbynlyk-
heid, dat eenmaal diezelfde ouders, bij onder
vinding het genot der spaarzaamheid ken
nende, hun kinderen reeds vroeg den weg
naar het postkantoor zullen leeren vinden,
en dat de school die zaak uit den kring
barer bemoeiingen zal kunnen verwijderen.
Dat het nu reeds zoover gekomen is, zou
den wij niet durven beweren.
Als we intusschen de gronden nagaan,
waarop de beslissing der meerderheid op
het bovengenoemd congros rust, dan moeten
wij erkennen dat er zoer zwakke by zyu.
In de conclusie worden er niet minder dan
negen genoemd.
1. Het sparen is niet voldoende om de
droeve gevolgen van ziekten en ongelukken
af te wenden. Het is veel verkieselijker
om zulke instellingen aan te bevelendie
de werklieden waarborgen tegen die nooden,
bijv, onderlinge waarborgfondsen en levens
verzekeringen.
Dat is eenvoudig een praatje. Het sparen
maakt geen aanspraak op de eer een af
doend redmiddel te zijn. Maar de gewoonte
van sparen is hetzelfde als het zich ont
zeggen van denkbeeldige behoeftenen
stelt dengene, die zich haar eigen heeft
gemaakt, in staat om zich later ook de op
offering van een oogenblikkelijk genot te
getroosten ten einde voor levensverzekering
iets af te zonderen.
2. Het sparen ontwikkelt slechts gevoel
van eigenbaat, terwijl de school gemeen
schapsgevoel behoort aan te kweeken.
Een waarheid in sebijn. Wie wat heeft,
zal ook iets kunnen afstaan ten bate der
gemeenschap; wie al wat hy krijgt dadelijk
opmaakt, staat met lodige handen als een
beroep op zijn mededeelzaamheid wordt
gedaan. Sparen opent den weg tot weldoen.
3. Hot sparen behoort tot den werkkring
der postspaarbanken en niet tot dien van
den onderwijzer.
Tot de taak van den onderwijzer behoort
alles wat zijn hand vindt om te doen in het
algemeen belang. Heeft hij reden om aan
te nemen dat de werking der postspaarbank
zijn tusschenkomst onnoodig maakt, dan
ontboude bij zich.
4. De onderwyzer wordt zoo slechts de
bankier der ouders.
In sommige gevallen, ja. En met dit
emplooi behoeft hij zich niet te belasten,
tenzij er redenen van opvoedkundigen aard
zyn om het wel te doen.
5. Het kind is onbevoegd tot sparen;
als het den onderwijzer eenig geld brengt,
is het niet anders dan de zaakgelastigde
der ouders.
Het eerste is onjuist, en daarmee vervalt
ook het laatste. Menig kind ontvangt nu
en dan centen om er naar welgevallen over
te beschikken. Die centen zijn het eigenlijk
materieel der schoolspaarbank, bij welke
de hoegrootheid van het bedrag niets af-
doet, wel het aankweeken van een goede
gewoonte. De arme knaap, die na menige
overwinning op zichzelveu eenige stuivers
heeft bijeengebracht, heeft daarmede dik
wijls een cursus doorloopen die van betee-
kenis is voor heel zijn volgend leven.
6. De ouders sparen slechts uit ijdelheid
qf om den onderwijzer te believen.
Deze bewering wordt ten stelligste weer
sproken door allen, die met de schoolspaar-
In den omtrek van Montevideo, de hoofd
stad van Uruguay, haefi zich gisteravond
het begin eener revolutionnaire beweging)
vertoond. Tusschen de leden der revolu
tionnaire club en de troepen kwam het
daarbij tot een gevecht, waarin zes personen
werden gedood en zeven gewond, terwijl
52 in hechtenis werden genomen. Eene
poging der omwentelingsgezinde^ om de
artillerie te bewegen zich bij hen aan te
sluiten, bleef zonder gevolg. Ook mislukte
eene poging om den president te ver
moorden.
Op het oogenblik schijnt alles weêr in
orde en de rust hersteld.
Onlangs zou in een beestenspel to Luik,
België, een liefhebber met een dierentem
mer in het leeuwenhok gaanmaar de
liefhebber kwam niet opdagen.
Het publiek gaf zijn ontevredenheid te
kennen, en om nu den toeschouwers te vol
doen, loofde de directeur van het spel een
belooning van 2000 fr. uit voor iemand
uit het publiek, die hem in het hok van
de leeuwen durfde volgen.
Een vrouw uit het volk bood zich daartoe
aan en zij volbracht het waagstuk. Zij
zag wel wat bleek, maar zij hield zich
flink en bleef tot het eind toe in het hok,
luide toegejuicht door hot publiek.
Bij Kon. besluit van 13 Oct.
is aan Mr. G. De Vries Azn., op verzoek,
eervol ontslag verleend als lid van den
Raad van State, met dankbetuiging voor
de vele en gewichtige diensten, door hem,
gedurende eene lange reeks van jaren, den
lande bewezenMr. G. De Vries Azn.
voornoemd, benoemd tot staatsraad in bui
tengewonen dienst.
Bij Kon. besluit van 12 Oct.
no. 41 is aan de hagelsnood-commissie in
Noord-Brabant machtiging verleend tot het
houden eener collecte in het geheele rijk
gedurende de maanden October en No
vember.
De Raad der Gemeente Delft
heeft benoemd tot gemeente-secretaris Mr.
L. A. Bybau, burgemeester van Cortgene-
Colynsplaat.
Te Monnikendam is totge-
meente-ontvanger benoemd de heer L. R. Th.
Van Maanen te Vreeswijk.
Aan het Ministerie van Wa
terstaat te ’s Hage werd Woensdag do uit
voering van baggerwerk en kribwerk in de
rivier de Boven-Merwede aanbesteud. Minste
inschrijver was de heer L. Kalis Kz.
nemer te Sliedrecht, voor f30.690.
Woensdag 1.1. heeft de o,
wone Winter-Campagno aan de beetwortel-
fabriek der heeren Ravenswaay te Gorin
chemweder een aan vang genomen.
Aan de rijks-universiteit te
Leiden is het candidaats-oxamen in de god
geleerdheid (tweede gedeelte) afgelegd door
den heer A. De Pecker.
De tweede halfjaarly ksche
vergadering van onderwijzers en onderwij
zeressen in het arrond. Woerden onder
presidium van hun schoolopziener den heer
O. A. Zelvelder, zal Zaterdag 17 Oct. te
Alfen gehouden worden. De te behandelen
onderwerpen zijn:
1. De aardrijkskunde in de lagere school,
door den heer Bontje, hoofd der bijz. chr.
school te Oude-Wetering.
2. De onderwijzersvergaderingen, door
den heer Fortgens, hoofd der openb. school
te Hazerswoude.
3. Woordspelingen in onze taal, door don
heer Nijpels, hoofd der bijz. R. K. school
te Alfen.
Men schrijft uit Friesland:
Eene der meest misdeelde streken van
ons vaderland is zeer zeker de Kompagnie
van Schoterland. Slechts gedurende een
klein deel van het jaar verdienen de man
nen een sober loondoor op verre af
standen van huis werk te vinden in het
graven Tan wijkenhet ophekkelen van
slootenhet dorschen van boekweit en
rogge en het rooien van aardappelen. Zijn
deze werkzaamheden afgeloopen, dan treedt
de werkloosheid en daarmede de bitterste
armoede in. Meer dan twee derden van
het jaar is de overgroote meerderheid der
bevolking zonder eenige verdiensten.
Hoe zij in het leven blijven? Een be
zoek aan deze streek lost dit raadsel
eenigszins op. De woning is eene keet,
nauwelijks geschikt voor een beestenstal;
opgetrokken van plaggen, met wat stroo
gedekt, terwijl zelts de meest noodzakelijke
meubelen ontbreken. Het voedsel bestaat
uit eigen verbouwde aardappelen, waarbij
volstrekt niet op de qualiteit, maar slechts
op de meerdere opbrengst wordt gelet, en
die op het „eigen” stukje grond verbouwd
worden; verder roggebrood. Potvet behoort
tot de slechts bij uitzondering voorkomende
weelde-artikelen.
Een inzender in het „Nieuw Adverten
tieblad van Heerenveen” deelt omtrent het
leven in deze streek eenige staaltjes mede,
die aan het ongeloofelijke grenzen. Om er
I slechts een uit vele te noemen, bezocht
Op het onlangs te Brussel gehouden
Congres van de Algemeene Federatie der
Belgische onderwijzers heelt een levendig
debat over dit onderwerp plaats gehad,
gevolgd door een stemming, waarbij deze
instelling met 119 tegen 86 stemmen werd
veroordeeld.
Om de beteekenis van dit votum te be
grijpen, moeten wij ons even de geschie
denis van de schoolspaarbank voor den
geest stellen.
Zjj is van Belgischen oorsprong. Een
twintigtal jaren geleden verscheen van de
hand van Professor Laurent een boek,
waarin uitvoerig en met nadruk gewezen
werd op bet groote belang van spaarzaam
heid voor de volkswelvaart. Wie er naar
streeft, iets minder uit te geven dan zijn
inkomsten bedragen, en het overschot op
oordeelkundige wijze belegt, zal eindelijk
in bet bezit komen van een kapitaaltje,
hetwelk hem in tijd van nood gewichtige
diensten kan bewijzen, of, doelmatig aan
gewend, zyn bronnen van inkomsten kan
verruimen: dat schenkt hem een niet ge
ringe mate van zelfstandigheid, verhoogt
zyn zelfvertrouwen, doet zijn gevoel van
eigenwaarde toenemen. Zijn de middelen
zeer beperkt, dan is er een aanhoudende
selfbeheersching noodig om zich sommige
begeerlijke, ofschoon geenszins onmisbare
dingen te ontzeggen, teneinde later gele
genheid te hebben het aldus bespaarde op
nuttige wjjze te besteden. Die zelfbeheer-
aching nu moeten kinderen zich reeds eigen
maken. Ook zij ontvangen nu en dan kleine
geschenken in geld, waarover zij vryelijk
kunnen beschikken; die centen en stuivers
worden aan onbeduidende dingen besteed,
terwjjl, als zij bespaard werden, er nader
hand veel meer nut uit ware te trekken.
De school kan veel doen, om de gewoonte
van en de neiging tot sparen aan te kwee
ken; elk onderwyzer, die zijn leerlingen
daartoe aanspoort en hun de behulpzame
hand biedt, verricht een arbeid die voor den
socialen welstand niet verloren is.
Het boek maakte een verbazenden op
gang en werd zoo hoog gewaardeerd, dat
Koning Leopold den schrjj ver vereerde met
een Z. M. ter beschikking gestelde me
daille, bestemd voor den schryver van het
werk dat het meest zou kunnen bijdragen
tot verbetering van maatschappelijke toe
standen. Niet lang daarna werden de denk
beelden des Hoog leeraars in toepassing ge
bracht; aan tal van scholen werden spaar
kassen verbonden, de autoriteiten verleenden
voor zoover noodig hun medewerking, en
niet onbelangrijke sommetjes werden op die
wijze door de onderwyzers verzameld en
op de openbare spaarinrichtingen geplaatst.
Het voorbeeld der Zuid-Nederlandsche
onderwyzers vond bij ons navolging, of
schoon ook de tegenstanders der scbool-
spaarbanken zich niet onbetuigd lieten.
Dezen hadden bezwaar tegen de inmenging
der onderwijzers op een gebied, dat uit
sluitend aan het huisgezin moet worden
overgelaten, zooals zij beweerden; ook
duchtten zy van de oprichting groote na
doelen, als daar zyn: het aankweeken van
gierigheid, het opwekken van jaloerschheid,
doordien het eene kind meer dan het andere
en het derde in het geheel niets zou kun
nen overleggen; zelfs vreesde men dat
kleine diefstallen, met het doel om zich
spaarcenten te verschaffenniet zouden
uitblijven. Tal van onderwyzers lieten zich
door die sombere voorspiegeling niet af
schrikken; bij ervaring wetende, dat zucht
tot snoeperij een kwaad is, dat zorgeloos-,
heid en verkwisting teelt, namen zij de*
proef, en van de gevreesde gevaren was
zoo goed als niets zichtbaar.
Daarmede werd nu wel aangetoond, dat
de schoolspaarbank een onsebadeiijke in
stelling is, maar haar nut was niet zoo
gemukkelyk te bewijzen. De ondervindin
gen daaromtrent loopen nogal uiteen. Wij
kennen voorbeelden van kinderen, die de
school verlieten met een opgespaard som-
