IV
uitmuntend
LAND,
IE»
[IJTJE,
1892.
N’. 1317.
Zaterdag 12 November.
WAS
York
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
- j -
Publieke Aanbesteding.
oopmg
RE.
MOPSTE
HT.
caansche
chappjj.
ren,
IMMINK.
P-
che
P:
Dfficiêele Kennisgevingen.
ORT.
INC,
ALE
't;
BUITENLAND.
Overzicht.
NATIONALE MILITIE.
BINNENLAND.
Het water in betrekking tot
den Landbouw.
SCHOONHOVMSGHE COURANT
te Schoonhoven,
S. W. N. VAN N<
1 6.
ID.
NNOOTEN,
word door den
geheoten en
risschen van oena anders viaohwater
sohrifteljjk bewjjs
het geding.
timmerman t
jaohtovertreding.
A. KAR8.
(Wordt vervolgd)
te weten:
„De Dramme”,
aan den Zuide-
e tocht, in den
Kantoren der
if te Ameter-
e Groningen.
Oteterwijk.
•den te
November.
d. P. SCHEER
k.
wezige BEER
N
i BEEREN, en
a best GRAS-
>ij behoorende
legen aan de
itgeen
tmpin"
UitgevA
Gemeente SCHOONHOVEN.
,n Nienwpoort
a g den 16.
i morgens te
IS aldaar, pu-
plaata, mei uei unarsici
KLEÈHEWBERGPLAATS
School le soort.
Het bestek en de teekening zijn op het
Raadhuis ter inzage.
Aanwijzing zal worden gedaan op Maan
dag 14 November en op den dag der be
steding, telkenmale om 10 uur.
Inlichtingen dienaangaande zijn te ver
krijgen bij den Heer L. F. REDEKER,
Gemeente-Architect.
Schoonhoven, 5 November 1892.
De Secretaris, De Burgemeester,
H. G. GEELHOED. M. J. CHEVALLIER.
ter zake
herhalii
harteljjk.
inn-1” en
leente toe-
ZWAS.
;er voornoemd,
ER STOK.
i a/d Lek; ter
isohap2o. ver
boeten elk
voor iedere
telsbeschrijving
zullen tijdig
■ader verlangde
rerstrekt ten
Ed. Gestr. Heer
at en Dijkgraaf
•dam, als van
1DERS te Ze-
aatste ook in
to de kadastrale
illige
an den Notaris
BRS, gevestigd
bij veiling,
afslag, op
November
i te 12 uren,
Gouda, van:
46 Hectaren,
lerde tocht, in
sp older, onder
d IJsel.
Ier Moordrecht
1 Mei 1895,
en gedeeltelijk
Woning onder
November 1895
’s jaars.
nddoening der
der kooppen-
f 131,16) den
-148,17) hoop.
en Schieland’s
Prijs der AdvertentiênVan 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Dinsdags-avonds 8- en tot Vrijdags-namiddags 5 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiên, voor 3 maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 3 maal in rekening gebracht.
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
st door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich abon-
BoekhandelarenAgenten en Brievengaarders.
Het water is dus eene stof,
der moeite waard is
te worden,
pomp-, rivit
eens is dit
meer geschikt
bedrjjf. Dikwijls komt het ook voor,
soort van water schadeljjk is voor de gi
van mensch en dier, of dat de stanu
ondergaat bet water ook eene menigte veran-
’«ringt», waarbjj de stof als atof blijft en dus
geen verbinding met een ander lichaam tot een
geheel nieuw plaats heeft. Zulke veranderin
gen, natuurkundige veranderingen genoemd, zijn;
onder meer, het overgaan van water tot damp
en omgekeerd het verdichten van damp tot re
gen, sneeuw en hagel. Wordt de waterdamp
in een besloten toestel en bij eene hooge tem
peratuur ontwikkeld, dan noemt men haar stoom,
die bekend is als beweegkracht in daartoe in
gerichte machines. Bij het verwarmen en tot
koken brengen van het water wordt warmte
verbruikt, hetge?
ringste verdampi
heeft veel meer
hoeveelheid water.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Schoonhoven zullen op Woensdag den
November 1892, des middags
12 uur, ten Raadhuize, publiek besteden:
Het OVERKAPPEN van de Binnen-
met het daarstellen van een
i annex de
P., visschers te Haast
in ieder tot eene boete
hechtenis.
te Stolwgk; ter zake
iuuêfB visohwater,
sohrifteljjk bewijs
De oud-Rijks-kanselier Von Bismarck
heeft eenige gesprekken gevoerd met den
journalist Hans Blum. Het laatste onder
houd vooral is een merkwaardig mengsel
van belangrijke mededeelingenernst en
luim!
De vroegere Rjj ka-kanselier van Duitsch-
land verklaarde o. a, dat Helgoland geen
aanwinst geweest is, en dat men Zanzibar
nooit had moeten prijsgeven. Op zijnen
ouden medewerker, Lothar Bücher, onlangs
overleden, hield hij een warme lofspraak,
daarin tegelijkertijd aan anderen een steek
onder water gevende. „Ja, dat was nog
eens een man, een diepe denker, een ge
trouwe vriend, iemand, die ondanks zijne
gebreken, een scherp doorzicht en een
helder hoofd had. Een man, die zich niet
bemoeide met phrases voor troonredenen,
neen, daar was zijn karakter uiet naar!
Maar dat was niet noodig ook, want zyn
er de diplomatieke haksel-machines niet
voor, om mot de grootste verheffing te
spreken van alles, wat men van hen ver
langt.”
De afstandsrit tusschen Berlijn en Weenen
kwam ook aun de beurt. Zonde en jam
mer noemde Bismarck het, om dïe edele
dieren aldus te behandelen. Het is wel te
begrijpen, dat Keizer Wilhelm woedendis!
Z. M. denkt er echter niets aan te doen.
De Duitsch Oostenryksche „afstandsrit”,
die het van alle kanten zeer ontgelden
moet zoowel van Ouida als van Bismarck
en zoovele anderen is dezer dagen ook
met vrucht als argument gebruikt in een
proces. Een boer uit het gebergte Kaiserstuhl
in Baden, die nogal kras gebruik gemaakt
had van de zweep, om zijn onwillige paar
den vooruit te krijgen, werd wegens dieren
mishandeling door de politie tot een geld
boete veroordeeld. Hij liet echter de zaak
voor de rechtbank komen en verdedigde
zich zelf. „Als ik, bij de uitoefening van
mijn beroep, in een vlaag van ergernis mijn
paarden wat hard sla”, zeide hy, „dan is
dat strafbare dierenmishandeling. Maar als
de heeren van Berljjn naar Weenen rijden
en zooveel paarden bederven of dood maken,
dan is dat geen dierenmishandeling. Die
wordt alleen gestraft bij ons, de arme lui”.
De rechtbank bleek met die critiek in te
stemmen en sprak den man vrij, zonder
kosten.
De Duitsche Keizerin Frederik is te
Venetië met hare dochter Margaretha op
straat aangehouden door de politie, omdat
haar hondje geen muilkorf droeg. Zij ging,
om een oploop te vermyden, mee naar het
politie-bureau. Toen men haar daar her
kende, kreeg de politie-agent een uitbrander
maar de Keizerin, die begrip heeft van ge-
lykheid voor de wet, troostte den man met
een flinke fooi.
De Lord-Mayor van Londen (Engeland)
ontving van den heer Gladstone eenen brief,
waas in deze laatste verklaarde, dat hy uit
sluitend om gezondheidsredenen niet kan
deelnemen aan het Lord-Mayors-banket.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Schoonhoven brengen ter kennis
dat de ingezetenen, die verlangen als
VRIJWILLIGERS by de Militie op te
treden en daartoe bevoegd zijn, zich ter
Secretarie kunnen aangeven vóór of op
den 30sten dezer maand.
Schoonhoven, 12 November 1892.
De Secretaris, De Burgemeester,
H. G. GEELHOED. M J. CHEVALLIER.
Zoodoende heeft hij dus de verkeerde ge
volgtrekkingen welke sommige bladen heb
ben gemaaktontzenuwd. Tevens wenschte
hij den nieuw gekozen burgemeester geluk
wegens den moed en de volharding, waar
mede bij zijne overtuiging en de vrijheid
van godsdienst heeft verdedigd. De Minister
van KoloniënLord Kimberley, zal nu de
redevoering houden.
Op Trafalgar Square heeft eene meeting
plaats gehad van 600 werkeloozen, die, door
socialistische leiders aangevoerd en met
muziek aan het hoofdroode vlaggen
zwaaiden en de Marseillaise zongen. Het
ontbrak natuurlijk niet aan nieuwsgierigen,
die van alfe zijden kwamen toestroomen
Alles liep in de beste orde afzoodat de
voorzorgen door de politie genomenge
heel onuoodig bleken.
Dezelfde „werkeloozen” hebben ook de
redactie der St. Jame Gazette met een
bezoek vereerd om verzet aan te teekenen
tegen een artikel van dit bladwaarin zij
luibakken waren genoemd. De hoofdredac
teur stond eenigen hunner te woord; de
anderen trachtten het gebouw binnen te
dringenwaarop de ‘politie tusschenbeide
kwam en de lieden uiteendreef.
Een troep Londensche werkeloozen toog
voorts Zondag naar de Westminster-Abdij,
waar zij den dienst bij woonden en na afloop
daarvan vroegen den deken te spreken.
- Deze ontving hen met den bekenden pre
diker Farrar en beiden spraken de mannen
zeer deelnemend toe, onder bijvoeging, dat
zij in deze niets voor hen konden doen.
Maar ten slotte gaven zij elk aan ieder der
33 mannen toch twee shillingen, zoodat deze
met f 1,20 in den zak getroost huiswaarts
keerden.
Naar Engelsche bladen melden is deze
week te Londen voor 100 000 werklieden
in het bouwvak een werkdag van acht uren
ingevoerd met »en kleine loonsverhooging.
Een portier, werd deze? da^en te,,L”'ldw>
vervólgd wegens het verkooj^ëfi van tabak,
zonder daartoe-vooraf te zijn gemachtigd. De
man had wegge worpen eindjes sigaar ingeza
meld en die voor één shilling per Eng. pond
verkocht. Bij deze gelegenheid bleek, dat deze
vrij onsmakelijke waar in het oosten van Lon
den, waar zich tal van sigarenfabrieken be
vinden, gebruikt wordt om sigaren te vullen
en dat er met een paar buitenbladen weder
„geurige” sigaren van gemaakt worden.
Maar door een en ander maken de verkoo-
pers van de eindjes sigaar en van de daar
van vervaardigde sigaren zich schuldig aan
overtreding van de wetten op den invoer
van tabak, die immer streng gestraft worden.
De man in quaestie, die zich blootgesteld
had aan eene boete van f 100 of subsidiair
3 maanden gevangenisstraf, gaf gereedelijk
toe, dat hij reeds geruimen tyd eindjes
sigaar verkocht bad en wist blykbaar niet,
dat hij daarmede iets kwaads deed. De
magistraat stelde zijne beslissing tot la
ter uit.
In Frankrijk, en wel in de hoofdstad,
heeft weer eens eene dynamiet-ontploffing
plaats gehad. Het werd tijd, want in de
laatste maanden ging het vrij kalm toe.
Zij geschiedde voor het commissariaat van
politie; vijf personen kwamen daarbij om.
Volgens den Minister-President van de
Fransche Kamer van Afgevaardigdenden
heer Loubetwas de aanslag gericht tegen
het bestuursgebouw der mijn-compagnie van
Carmaux, welks bestuur te voren een
schrijven had ontvangen, waarin met de
daad gedreigd waswanneer niet al de
veroordeelde werklieden binnen één week
weer werden aangenomen. Aldus gewaar
schuwd, vond de politie een bom voor het
gebouw en liet die naar het commissariaat
brengen. Daar ontplofte het werktuig. De
vijf slachtoffers zijn erg verminkt en twee
verdiepingen van het commissariaat zyn
geheel uiteengeslagen.
De Regeering zal strenge maatregelen
nemen en onverbiddelijk zyn voor de daders.
De driemaster „Northcross”, welke met
een lading petroleum op reis was van Phi
ladelphia naar Rouaan, is niet ver van
Havre door een ontploffing in brand ge
raakt en geheel vernield. Tien schepelingen
kwamen in de vlammen om. Twee, die
over boord sprongen, werden door een
ander schip gered.
Op Yvette Guilbert, de bekende Parijscho
zangeres, is een vitriool aanslag gepleegd.
Het over haar gegoten vocht bedierf hare
kleederen, maar zij zelve bleef ongedeerd.
De Kamer-opening in België heelt plaats
gehad. Het koninklijk echtpaar bereikte
zonder ongeval het Kamergebouw te Brussel.
De Koning ging er te paard heen en de
Koningin per rijtuig. Toen dit een oogen-
blik stil moest houden, riep men: „Leve
de Koningin 1 Leve het stemrecht I”, waarop
H. M. met eene bevallige buiging dankte.
De Koning kreeg zoo nu en dan eens een
hand vol papiertjes op zijn steek waarop
„Leve het algemeen stemrecht 1” stond te
lezen. Een paar officieren die den kreet
„Leve het stemrecht!” aanhieven, zyn be
boet en voor 2 jaar van hun rang vervallen
verklaard.
De ontvangst in de Kamer was 1
De kreten van „Leve de Koning!’
„Leve hot stemrAcb'A wisselden elkaar
gwtadig èf. De troonwdlj door den .Ho
ning uitgesproken was langer, dan men
gedacht had. De Koning wees er o. a. op,
dat de Belgische grondwet, de oudste was
op het vasteland. Zij heeft ons land reeds
jaren lang vrede en vruchtbare ontwikke
ling gebracht. „Ik heb,” zoo vervolgde
Z. M., „herhaaldelijk de deugden dier grond
wet verkondigd, maar alle menschenwerk
is tijdelijkdaarom kan het thansdank
zij den vooruitgang van onze vrijzinnige
instellingen, verbeterd worden, en dit zal
de taak zijn van de zitting, die thans be
gint die vraagstukken op te lossen.”
Een kwartier, nadat de Koning in de
Kamer gekomen wasreed hij weer paleis-
waarts, onder het uitroepen van dezelfde
kreten.
Des avonds hadden te Luik, Gent en
Brussel eenige samenscholingen plaats van
ontevredenen.
Nu kan de Kamer aan het werk gaan
en toonen wat ze kan en durft. Drie en-
twintig Afgevaardigden vereenigden zich tot
een „groep van het algemeen stemrecht.”
GOUDA9 Nov. Heden viert een onzer
stadgenooten een zeldzaam feest. Dr. A.
Romeijn herdenkt den dag, waarop hij 60
jaar geleden zijne loopbaan als geneesheer
begon. Eerst werkzaam als geneesheer te
Haastrecht, vestigde hij zich in Februari
1840 alhier en bleef tot op den huidigen
dag nuttig werkzaam. Niet alleen als arts,
maar ook in vele andere betrekkingen
maakte hij zich verdienstelijk. Dat hem
heden vele bewijzen van belangstelling zou
den worden gegevenwas te verwachten.
Namens vele patiënten en vrienden werd
hem een prachtig geschenk aangeboden
terwijl ook zyn collega’s en het burgerlijk
armbestuur waarin Dr. Romeyn zitting
heeft hem stoffelijke bewijzen van waar-
deering gaven.
Moge de verdienstelijke man, die thans
zijne praktijk neêrlegt, nog eenige jaren
genieten van de rustdie hem na een zoo
werkzaam leven ten volle toekomt.
Door den Commissaris der Koningin
zijn herbenoemd tot Leden van het College
van zetters alhier voor ’s Rijks directe be- -
lastingen de heeren O. Van Veen en B. H.
Van de Werve Sr. en in de plaats van den
heer P. Goedewaagen die eene herbenoe
ming niet heeft aangenomen, benoemd de
heer H. W. G. Koning.
•ALBLASSERWAARD en VIJFHEEREN-
LANDEN, 11 Nov. De handel in kaas en
in boter was deze week weder willig, de prijs
bleef onveranderd. Men besteedt thans in
deze streken voor: Kaas van f22 tot f28 per
50 kilo naar wicht en kwaliteit; goóboter
f0,70, weiboter fO,55 per half kilo.
GIESENDAM, 8 Nov. Sinds den laatsten
Augustus is alhier geen enkel volwassen
persoon overleden, alleen drie kinderen van
minder dan een jaar, ’t welk op eene be
volking van ruim 3500 zielen wel eene zeld
zaamheid mag genoemd worden.
•KRIMPEN a/d LEK, 9 Nov. De liberale
kiesvereeniging „Burgerplicht” voor Krim
pen a/d Lek en omstreken hield Maandag
alhier eene vergadering ter behandeling
van de punten v«ü beschrijving voor de
algemeene vergadering van de Liberale Unie
en het benoemen van een afgevaardigde
voor die vergadering.
Ds. A. Van Oosten van Lekkerkerk, die,
van eene ernstige ziekte hersteld, thans
weder voor de eerste maal zijne plaats aan
de bestuurstafel innam
voorzitter hartelijk welkom
gelukgewenscht.
Uit de gevoerde discussion naar aanleiding
van het praeadvies van het hoofdbestuur
der Liberale Unie, bleek, dat de leden zich
over ’t algemeen hiermede ten zeerste kon
den voreenigen.
Tot afgevaardigde voor de L. U. werd
benoemd de heer M. Boogaerdt Berm., die
echter, onder dankzegging voor het in hem
gestelde vertrouwen, zich verplicht zag voor
ditmaal voor diq benoeming te bedanken.
Na herhaalde stemming werd als zoodanig
benoemd de heer P. Van'der Hoog en tot
diens plaatsvervanger de heer J. Hoeflake,
welke beide heeren de benoeming aan
vaardden.
Het coucept-reglement voor de op te
richten centrale kiesvereeniging met den
hoofdzetel te Gouda, werd, behoudens eenige
aanmerkingen op de wijze van stemmen
voor het stellen van definitieve candida
tes zooals die daarin is omschreven, goed
gekeurd, nadat het bestuur op zich had
genomen, de wenken dienaangaande op de
te Gouda te houden vergadering van de
verschUlende besturen der aangesloten kies-
vereenigingen ter tafel te brengen.
KANTONGERECHT te SCHOONHOVEN.
Zitting van 28 October 1892.
V eroordeeld:
C. M., G. J. O., N. D., visschers te Gorinchem
A. IL, C. J. V. en L. d. B., arbeiders te Leks-
mond; terzake van het op een zijrivier van den
Rijn visschen met de zalm- of elftzegenin het
tjjdvak van 10 Augustus tot en met 15 October,
begaan bjj veroeniging van meer dan vier per
sonen; ieder tot eene boete van f25, subsidiair
10 dagen hechtenis; met verbeurdverklaring en
bevel tot uitlevering van de zegen, met de daarbij
behoorende 2 tonnen en reepen of betaling der
waarde, ad f90, subs. 20 dagen hechtenis, te
ondergaan door ieder veroordeelde.
A. 8., W. R., IJ. B., vissohers te Gorinohem
M. V., vissoher te Brake!G. E., vissoher te
Vuren en J. d. B., vissoher te Leksmond; ter
zake al» voren; ieder tot eene boete van f25,
subs. 10 dagen hechtenis, met verbeurdverkla
ring en bevel tot uitlevering van het net en de
daarbjj behoorende reepen en 2 tonnen of be
taling der waarde, ad f90, subs. 20 dagon hech
tenis; te ondergaan door ieder veroordeelde.
A. v. Z., G. v. d W. en M. K., visschers te
Woudriohem; ter zake van het te samen en in
veroeniging des nachts op een zjjrivier van den
Ryn visschen met de zalm- of elftzegen, in het
tjjdvak van 16 Augustus tot en met 15 October
ieder tot eene boete van f25, subs. 10 dagen
hechtenis, met verbeurdverklaring en bevel tot
uitlevering van de zegen en de onwettig ge
vangen visoh of betaling der waarde, ad f 15,
voor do zegen, subs. 6 dagen hechtenis en fO,75
voor de visoh, subs. 1 dag hechtenis, te onder
gaan door ieder veroordeelde.
A. v. d. P. en A. v. d. P., visschers te Haast
recht ter zake van het tó zamen en in vereeni-
ging bevissohen van eens anders viaohwater
zonder sohrifteljjk bewjjs van den rechthebbende;
ieder tot eene boete van f 3subs. 2 dagen
hechtenis.
A. v. d. P. en W. v. d. I
reoht; ter zake als voren
van f 3subs. 2 dagen L,
W. 8. Wzn., vissoher t
van hot bevissohen van eens anders viaohwater,
zonder voorzien te zjjn van een sohrifteljjk bewjjs
van den rechthebbende; tot eene boete van f6,
subs. 2 dagen hechtenis. v
M. V., vissoher te Btolwjjk ter zake als voren;
tot eene boete van f 5subs. 2 dagen hechtenis.
C. D., metselaar te Schoonhoventer zake
van stroopery; tot eene boete van f20, subs.
10 dagen hechtenis.
G. v. H., koopman te Ouderkerk a/d IJsel;
ter zake van het op den openbaren weg een
trekdier laten staan, zonder de noodige yoor-
Hangen de voortbrengselen op het gebied van
den landbouw af van den grond, waarin zij ge
plant zjjn en waaruit zjj haar voedsel moeten
trekken, ook het water oefent een grooten in
vloed uit op den plantengroei. Hoe vreemd het
sommigen ook moge klinken, toch is het waar,
dat water een bestanddeel uitmaakt van de
plant zelve, dat het tot vorming dient van
sommige andere bestanddeelen der planten, en
dat het het middel is, waardoor het voedsel
wordt opgenomen door de plant en tevens in
alle richtingen wordt verspreid. Geen voeding
dus zonder water en dientengevolge geen leven,
van geen enkel dier of van geen enkele plant,
zonder water.
n#> '**0*-Wi
water een machtigen invwTO intóefent op het
landbouwbedrijf, wat de voortbrenging betreft
van planten en dieren. Maar ook werkt het
water ontledend en verbindend, dus scheikun
dig op vele stoffen, ja er kan in sommige ge
vallen geen sprake zjjn van scheikundige wer
king zonder water Mengvoer zou zonder water
niet veranderen, hetgeen zoo noodig is om het
gemakkeljjker te doen verterenmest zou zon
der water geen waarde hebben, omdat do be
standdeelen, die voedende waarde bezitten, niet
zouden worden opgelostzonder water zou er
ook geen verandering plaats hebben in den
bouwgrond, waardoor deze meer vruchtbaar
wordt. Het water is dus eene stof, die wel
eens van naby beschouwd
Bekend is het, dat men regen-,
ier-, zeewater enz. onderscheidt. Nu.
dan weder dat soort van water
..at voor zeker doel in het landbouw'-
dat eene
gezondheid
ind van het
water in den bodem voor- of nadeelig werkt
op de gewassen. Het water is eene samenge
stelde stof dat wil zeggen het bestaat uit
de verbinding van twee andere stoffennameljjk
uit zuurstof en waterstof. Deze beide stoffen
zjjn gassen en zjjn dus onzichtbaar. Waterstof
kan men uit het water vrjj maken door midde
len welke de scheikunde ons aan de hand
geeft. Uit zuurstof en waterstof wordt weder
water gevormd en dit geschiedt door de ver
branding der waterstof. Onze brandstoffen be
vatten twee stoffen^ koolstof en waterstof. Wor
den nu de brandstoffen aangestoken, dan ver
bindt zich de zuunstof van de luoht met de
koolstof tot koolzuur en met de waterstof tot
water. Dat er bij de verbranding werkeljjk
water ontstaat, kunt ge zelf gemakkeljjk onder
zoeken door boven de vlam van een brandend
voorwerpvan eene lamp of kaars een koud
schoteltje of ander voorwerp te houden. Weldra
ziet men aan het koude voorwerp droppels
water hangen. De vlam die wij waarnemen,
zjjn ontwakende gassen met gloeiende kool-
deeltjesen de warmtewelke de brandende
voorwerpen geven is een gevolg van de schei
kundige verbindingendie er in de vlam plaats
grjjpeu. Maar niet alleen is er eene verbranding
met liohtversohjjnselenook bestaat er eene
verbranding zonder liohtversohjjnselen. Verbran
ding zonder liohtversohjjnselen heeft er plaats
in het lichaam van elk dier en ook bij het
vergaan van overblijfselen van dieren en plan
ten. In deze gevallen wordt er ook warmte ont
wikkeld en ontstaat er ook koolzuur en water.
Bij elke scheikundige verbinding komt warmte
vrjj en bij elke scheikundige ontleding wordt
warmte verbruikt. Zoo wordt in onze longen
de zuurstof der ingeademde luoht verbonden
mot de koolstof in het bloed tot eene luchtsoort,
die wjj als koolzuur uitademen en tengevolge
dier verbinding ontstaat warmte, welke zich
openbaart in de temperatuur van ons bloed.
Om vele verschijnselen te kunnen verklaren,
moeten wjj enkele eigenschappen van het water
leeren kennen. Heeft men droge stoffen, dat
zjjn stoffen, die weinig of geen water meer be
vatten, dan kan men ze jaren lang bewaren,
men denke slechts aan droog hooi. Voegt men
evenwel water aan droge stoffen toe, dan gaan
ze spoedig rotten, vandaar dat vochtig hooi niet
kan bewaard worden. Er zijn gevallen, waarbjj
het water slechts als oplosmiddel werkt, waar
door de deeltjes, die op elkander in werken, meer
met elkander in aanraking worden gebracht,
zooals b. v. bij bruispoeder duideljjk bijjkt, daar
er dadeljjk eene scheikundige werking wordt
waargenomen, zoodra het water ep het poeder
komt en het opbruisen veroorzaakt. Er zjjn
echter ook gevallen, waarbjj het water zelf ver
andering ondergaat. Bluscht men b. v. kalk,
dan verbindt zich het water scheikundig met
de kalk. Behalve scheikundige veranderingen
zorgsmaatregelen tegen het aanriohten van schade
te hebben genomentot eene boete
subs. 2 dagen hechtenis.
J. v. d. W. Jz., koopman te Reeuwjjk; ter zake
als voren; tot eene boete van f 3subs. 2 dagen
hechtenis.
G. d. R., harmonicaspeler te Oudewater; ter
zake van het te Willeskop op den openbaren
weg muziekspel doen plaats hebben, zonder
vergunning van den burgemeester; tot eene boete
van f 1subs. 1 dag hechtenis.
C. V., werkman te Krimpen
zake van: lo. openbare dronkens
wekken van nachtrumoertot 2
van f 3, subs. 2 dagen hechtenis
boete.
J. T. O. en G. O., bouwlieden te Jaarsveld;
ter zake van het te zamen en in vereeniging
verwekken van nachtrumoer, ieder tot eene boete
van f 10, subs. 3 dagen hechtenis.
B. d. B, kastelein en winkeli'or, J. d. B.,
koopman beiden te Lekkerkerk en P. v. W.,
voerman te Schoonhoventer zake van openbare
dronkenschap bjj 2de herhaling, ieder tot hech
tenis van een week.
W. R., goudsmid te Schoonhoven
van openbare dronkenschap bjj late herhaling,
tot hechtenis van 3 dagen.
P. 0. d. G., arbeider te Lopik; ter zake van
openbare dronkenschaptot eene boete van f 5,
subs. 3 dagen hechtenis.
P. M., sjouwerman te Ouderkerk a/d IJsel;
ter zake als voren; tot een boete van f3, subs.
2 dagen hechtenis.
Allen in de kosten van I
Vrjjgesproken: J. Z., timmerman te Pols
broek; beklaagd ter zake van
De kosten te dragen door den Staat.
m van
ook in de natuur bjj de go
ing plaats heeft. Waterdamp
ruimte noodig dan een zelfde
De stoom van 1 KG. water
neemt 1646 maal de ruimte van het KG. water
in. Het water gaat bjj voortgaande afkoeling
over in don vasten toestand en heet dan ijs.
In dien toestand heeft bet vaste water meer
ruimte noodig dan het vloeibare. Deze eigen
schap is belangrijk voor do bouwgronden. De
bouwgrond zal bjj strenge vorst bevriezen, d. w.z.
het water, dat de grond bevat, wordt ija; dat
jjs heeft meer ruimte noodig en doet door haar
groote kracht de hardste grondsoorten als poeder
uiteen vallen. Dat dit werkeljjk zoo is, kunt ge
zelf nagaan door een kan water op een helderen
winternacht buiten te zetten, 's Morgens zal het
water tot jjs gestold zjjn, maar ook de kan ge
barsten, omdat de ruimte der kan niet voldoende
was voor het bevroren water. Heeft men 1
KG. jjs, dan is er zooveel warmte noodig om
het te doen smelten als men noodig heeft om
79 KG. water 1° Celsius in temperatuur te doen
stjjgen. Wil men dus af koelen, dan doet men
dit met ys het best. Water neemt den vorm
aan van het vat, waarin het zich bevindt
en drukt tegen de wanden van het vat in
alle richtingen, dus ook naar boven. Bjj
het maken van djjken, dammen en waterkee-
ringen moet men met die drukking terdege reke
ning houden. Nog eene belangrijke eigenschap
heeft het water, nameljjk dat het in zeer nauwe
buisjes omhoog Htjjgt, evenals sommige andere
vloeistoffenzien wjj slechts hoe de olie door de
buisjes van het lampenkatoen opstijgt en de
vlam voedt, dan laat het zich gemakkeljjk be-
grjjnen, dat in de fijne buikjes, die de grond-
deeltjfek vórmefl, ook het 'Water uit de benedenste
doelen der aarde naar de oppervlakte étjjgt.
Van hoeveel belang dit is voor den plantengroei,
behoeven wjj zeker niet verder aan te too
nen. In het water zjjn vele stoffen oplosbaar,
d. w. z. dat de vaste stoffen door het water
zoo fijn verdpeld worden, dat ze met het water
zich als tot één vloeistof verbinden. Men ziet
dit aan do suiker in een glas water. De oplos
baarheid van eene stof is echter afhankeljjk
van den aard der stof en van de temperatuur.
Zjjn twee of meer stoffen in het water aanwezig,
dan kunnen zjj invloed op elkaar uitoefenen
wat de oplosbaarheid betreft en ook kunnen
dan scheikundige werkingen ontstaan. Chloor
natrium of keukenzout, chloorkalium, chloor-
calcium, koolzure potasoh, zwavelzure ammonia,
koolzure soda, zwavelzure potasch, koolzure
ammonia, salpeterzure potasoh, salpeterzure am
monia enz. zjjn oplosbaar in water en phosphor-
zure kalk, koolzure kalk enz. onoplosbaar. Het
is voor de bemestingsleer van belang te weten,
welke stoffen oplosbaar en welke onoplosbaar
zjjn in water.
Goudriaan.
