N*. 1332.
Woensdag 4 Januari.
1893.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
lOOIOVIBl
COURANT.
it wordt do* Woemdigi. on des Zaterdags-
▼on. Prjjs: voor Schoonhoven par drie maanden ƒ0,75.
het geheeie ryk ƒ0,90. Men kan zioh abon-
Agenten en Brievengaarders.
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgeven.
Prijz der AdvertantiënVan 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Dinsdags-avonds 8- en tot Vrijdags-namiddags 6 uren.
Alle binnenlandsche AdrertentiSn, voor S maal plaatsing opgegeven,
worden slechts maal in rekening gebraoht.
m iw uq jét.
r r.inauco is n 1. de
into vallei overstroomdwaardoor
voor een millioen dollars schade is aan
gericht.
Voorts hadden twee dynamietontploffin-
gen plaats Eene io de stallen der tramway
maatschappij te Milwoukee en de andere te
Now-York, op de «erf der maatschappij tot
aanleg van een tunnel. Zjj was te wjjten
aan de onvoorzichtigheid van een Itali-
aansoh werkmandie drie vuatjes dyna
miet op een binnenplaats bij een groot
vnur trachtte te doen ontdooien. De on
gelukkige werd met nog twee andere per-
souen gedood De schade is seer aanzienlek.
Al de belendende huisen werden vernield.
In het poatkantoor werd alles dooreenge-
Dat dyoamiet beeft al wat ongelukken in
de wereld gebracht 1
Zoo had ook weer eene dito ontploffing
plaats te Parys (l'rankri|k)vóór de pre
fectuur van politie. Ditmaal blijkt zy niet
voor rekening der anarchisten te komen
■aar men vermoedt, dat zy het wraakbe-
dryl ia van eeu ontslagen beambte.
De Pauama-euquéte commissie heeft tot
6 Januari vacantia geuomsn. Vóór sy uit
eenging beeft sy besloten de namen der
personendie genoten hebban van de 17 000
bona dar Panama maatachappy. niet bekend
te maken. Er ia geen euksl Parlementslid
onder.
Een Vorsteiyk Nihilist, Prins Victor Na-
kachtdge, heelt zich te Pargs, aiak eu zonder
middel vau bestaan, in taaiden der politie
gesteld. Hjj werd iudertyd, wegens inede-
pltcntighetd aan dyuamiet-sntploffingen te
Paryz tot 8 jaren gev -ngeeisstrat veroor
deeld en na het ondergaan van die straf
uit Frankrijk vernauueumaar by keerde
desniettegenstaande in Frankryk terug.
Door eeu hevigen brand is te Nmtes de
aloohotlabriek der firma GUutbier, Rium eu
Vincent vernield, hen man werd daar by
gedood en 80 anderen werden gewond,
waaronder vyi doodeiyk.
Het ergste oogeublik was by de ontplof
fing van eeu b-k met 280 hectoliter alcohol,
waardoor de rut Cruci, waar de fabriek
staat, in een vuurzee werd herschapen
De brand onstond door bet ontploffen
van een vat alcohol Dat vat was lek; een
meesterknecht die het kwam nazien werd
door eeu ander vat. dat men aanrolde, om
vergeworpeu en de lautaren, welke by in
de hand had, deed bet gevaarlyk vocht
ontbranden.
Ook in Frankryk sluit 1892 soowaar nog
met een goede daad baron Aiphonse de
Rothschild g.f aan het Paryacbe armbestuur
een millioen francs teu geschenke om als
kapitaal vast te setien en den interest te
besteden voor beboeltige kraamvrouwen in
de hospitalen.
De Kngrl»ebe Premier, de heer Glad
stone, heelt zjju 88steu geboortedag ge
vierd te Biarntxin Zuid Frankrykwaar
hy zich voorbereidt voor de aanstaande
sittingen van den Home-Rule veldtocht. De
groote oude is nog inseh en gezond, weet
van geen vermoeienis en begint weer op
nieuw te leven, nu het land bem geroe
pen heeft.
In Engeland is eene Koninkljjke com
missie benoemdom te ouderzoeken in
hoeverre bet wenscbelyk is, de armenwet
te herzien en waar bet geldthet verlceuen
van onderstand aan personendie door
onderdom onbekwaam zyn voor verderen
arbeid. De Prina van Wales keelt ook
aittiug in die commissie.
Wat Keizer Wilhelm's Nieuwjaars speech
ingehouden heelt, is nog met bekend.
Waarschijnlijk zal sy niet malsch wezen,
vooral wat betreft de oppositie tegen de
legerwet.
Het Keizerlijk woord zou misschien meer
indruk maken, wanneer de Norddeutsche
Zeitung zich inmiddels muar stilhield Maar
dat blad hamert dag aan dag op dat aan
beeld eu dreigt nu weer, ingeval van ver
werping der legerwet, met een volgenden
oorlog op Duitscb grondgebiedverdedi
gend, in plaats van aanvallend. Uit tierlyn
acbrylt mendat er nieuwe geruchten over
Emm Pacha in omloop zyn. Twee aldaar
outvangeu particuliere brieven, gedateerd
nit Zanzibar, bevattenaangaande den be
roemden reiziger, mededeelingen, die elkaar
lyurecbt tegenspreken.
In den oenen brief wordt medegedeeld,
dat Emin werd gedood, terwyl in den an
deren wordt verzekerd, dat Emin, uitge
nomen den toestand zyner oogen, volko
men welvarend is Wat nn te gelooveu!
De opening der Protentautsche kerk te
Madrid f-pauie) heelt plaats gehad, zonder
dat er iets bijzonders voorviel. Er waren
trouwens groote voorzorgsmaatregelen ge
nomen. Tot bet allerlaatst toe heeft het
dames comité, waarvan reeds gesproken
is, getracht, een verbod te verkrygen,
maar te vergeels.
Een bloedig gevecht werd onlangs ge
streden te Arliugtou, iu Texas (Ver.
by het spoorwegstation. Daar kwamen uit
een aankomenden trein de keer Hargrove
en zyn zoons Walker en George, alle drie
zwaar gewapend. Nanwéljjke waren zij olt-
gbihtpt, of daar kwamen uit een sebnilhoea
twee mannen te voorschijn, öpe .rs en Smith,
die Hargrove neerschoten, waarop zij naar
den anderen kant van den trein snelden
en George doodden. Walker, wiens revolver
niet afging, nam daarop den revolver van
zyn vader en zeboot Spears en Smitb dood,
die twaalf schoten op hem losten, zonder
bem te raken.
Toen Hargrove, nadat de trein was weg
gereden, Smith en Spears kon zien liggen,
kwam bij halverwege overeind en schoot
zijn verslagen vijanden nog verscheidene
kogels in bet ljjf. Daarna viel hy achter
over en stierf.
Het gevecht was het besluit van een
oude familieveete, welke men overeenge
komen was door de wapenen te beslechten.
STAT EN-GENERAAL.
De Eerste Kamer, Dinsdag opnieuw bijeen
gekomen, begon Woensdag de beraadslaging
over de Indische Begrooting.
De heer Van Alpben besprak den toestand
te Atjeh, en betreurde dat de blokkade der kust
vervangen is door een soheepvaartregelinghet
telkens veranderen van stelsel is een fout, die
we twintig jaar hebben begaan. De heer Ver-
bejjeu cal tegen de begrooting stemmen, omdat
het vertrouwen in dea Ministers beleid, vooral
door diens houding tegenover de motieVan
Houten en de intrekking der belastingvoorstel
len, geschokt is. De heer Van Welderon Ren-
gers vtensclit meer overeenstemming tusschen
de opvolgende Ministers van Koloniën, en dringt
daarom aan op de instelling van een permanent
college, om naast den Min. en het Moederland
de belangen der Koloniën te behartigen. De
heer Fransen van de Putte, instemming betui
gende met vele denkbeelden en plannen des
Ministers, vond toch geen vrede in 's Min.
koffie-politiek. De fout ligt in de dwaygcul-
tuur, niet in de gedwongen levering, die in de
motieVan Houten wordt veroordeeldverboo-
ging van het plantloon is bet gesohiktste red
middel. De Tweede Kamer is s. i. te ver ge
gaan, door in een motie op de Regeering drang
uit te oefenen in een door den Min. niet ge
wilde richting. De heer Wertheim waarschuwde
tegen bet te lang aanhangig laten van con
cessie-aanvragen voor locale spoorwegljjnen, wat
ten gevolge zou hebben dat het kapitaal zioh
terugtrekt. By sjjn groote sympathie voor den
Min. roept hy dezon toe, in ziohzelf te ver
trouwen en te doen wat hjj wil en weet. De
heer Prins keurde af dat de Min. 200.000 pi-
kols koffie in reserve wil houden, thans nu de
prjjzen hoog zyn.
In haar vergadering van Donderdag zette de
Eerste Kamer de beraadslaging over de Indisohe
begrooting voort. De heer Van Oennep ver
klaarde in te stemmen met de houding des
Ministers in zake de koffie, en bestreed de voor
stelling van den heer Van de Putte de motie-
Van Houten oefent geen dwang uit op den
Min., en het stelsel van bijslag, waarvan de
werking zal worden beproefd, kan een goed
middel zyn om de cultuur te behouden. Het
tjjdeljjk terugnemen van een voorgest-1de be
lasting was een daad van zelfstandigheid.
De Min. van Koloniën betoogde dat de blok
kade van Atjeh haur doel voorbjj streefde; by
de soheepvaartregeling kunnen w|j onderscheid
maken tusschen vriend en vjjand. Uitvoerig
verdedigde de Min. zyn houding ten aanzien
van de koffie. Met de motie Van Houten is
de Min. het in beginsel eenswy moeten lang
zamerhand trachten het monopolie af te schaffen
met behoud der cultuur.
Bjj de replieken hield de heer Van de Putte
sjjn bezwaren vol en beweerde, dat loslating
van de gèdwongen levering tot den ondergang
der cultuur moet leiden. Als men den inlander
beter betaalt, zullen betere uitkomsten verkre
gen worden.
ha een discussie tussohen den heer Van Alphen
»n d° Munsters van Marioe en van Koloniën
»er den bouw van het tweede schip type-Oold-
frh waarvoor de uoodige gelden sutlen «»n-
mvraagd worden zoodra uit Indië de aanvraag
komt, werden de hoofdstukken der Indische
tagrooting aangenomen «onder boofdelyke stern-
Het ontwerp betreffende |bet uitstel van de
rirpliohte iuvooring van de vrjje- en ordeoefe-
nhgen lokte eenig debat uit; de maatregel werd
dior den Mm. van Binnenl. Zaken verdedigd.
H heer De Bavornin Lobman zou dat leervak
fcultatief willen maken. Dit en eenige andere
Ueine W. tsontwerpen werden goedgekeurd
Vrijdag nam de Kamer o. a aan de hoofd-
«ukken I en II der Btaatsbegrooting en de Wet
a de Middelen. V*
Het ontwerp tot vaststelling'van het bedrag
dr grondbelasting op ongebouwde eigendommen,
4 loogenaamde peraequatiewet. werd bestreden
Aor den heer Van der Breggen, die van oordeel
j dat de 6 op 5 pCt. hadden moeten gebraoht
«ordendat bet met is gesohied werd ook be-
feurd door den heer Breebaart, die het beramen
»n middelen om de gemeenten gelegenheid te
even de uitwonende eigenaars in de gemeente-
{slaatingen te treffen, aanbeval. Ook de heer
[nol Welt drukte zjjn teleurstelling uit over
jet weigeren des Ministers om de belasting te
lerlagen.
De heer Van Lier bracht hulde aan de wjjze
raarop de Bohattingscommissiën haar arbeid
Hebben verricht, en waarschuwde de agrariërs,
giet het onderste uit de kan te Willen hebben.
I)e heer Van Swinderen kwam op tegen den
drang tot verlaging; de heer Vening Meinesz
hsd bezwaar tegen de ontworpen vrijstelling
den landbouw by de bedrijfsbelasting. De
heer Fokker is van raeening, dat door de nieuwe
regeling het verkrygen van grond door vreem
delingen in de haud wordt gewerkt, bjj welk
betoog de heer Regout sioh aansloot. De heet
Crentrs verdedigde het ontwerp, waartegen hy
alleen het bezwaar beeft «lat de Min. de belas
ting tot 6 pCt hefeft verlaagd, dewyl spr. de
grondbelasting he#»hfl»»wMké>fet als inkomsten
belasting, maar als grondrente.
De Minister van Financiën zette nader de
redenen uiteen, die hem het procent op 6 heb
ben doen bepalenverdere verlaging ware on-
billjjk, ook met het oog op de ontheffingen, reeds
aan den landbouw verleend. De quaestie van
den aanslag der uitwonende eigenaars in de
gemeentebelastingen en van het grondbezit van
buitenlanders zal de Min. met ernst onderzoeken.
Het wetsontwerp werd aailgenomen met 35
tegen 4 stemmen. De vergadering werd ver
daagd tot Maandagavond 9 Januari a. s.
Bij kon. besluit zijn benoemd
tot riddpr der orde van den Nederlandschen
Leeuw H. Poppen, kanunnik, deken en
pastoor te Amsterdam, en Dr. E Laurillard,
lid en secretaris van bet hoofdbestuur van
het Nederlandsch Genootschap tot zedelijke
verbetering der gevangenen, en predikant
te Amsterdam.
De hoofdadministratie der
posterijen heeft bepaald dat quitantiën,
evenals wissels, voortaan met een vervaldag
van ten hoogste 14 dagen na aankomst
ten kantore van bestemming ter invordering
kunnen worden aangenomen.
Vrijdag bad ten raadhuize te
Woerden de verpachting plaats van het
recht van doorvaart door de brug te Bo
degraven. Pachter werd de heer K. De
Graaf, sluiswachtor aldaar, voor f50. Hy
was de eenige inschrijver.
We kunnen thans met zeker
heid berichten, dat de lste aflevering van
Woordenschat", onder redactie van de
heeren Taco H De Beer en Dr. E. Lau-
rillard einde Maart 1893 het licht zal zien.
De omvang der voorbereidende werkzaam
heden is oorzaakdut met de uitgave niet
eerder een begin kon worden gemaakt.
Dewyl iutussehoo reeds aan groet deel van
de copij gereed is en alle bouwstoffen
verzameld zijn, kan verder geregeld om de
twee maanden eene aflevering verschijnen.
Bedankt voor het beroep bij
de Ned. Geref. Gem te Alblasserdam door
Ds. R. Lomun te Herwijnen.
•AMEIDE, 2 Jan. Gedurende het jaar
1m92 is bij de Postspaarbank alhier inge
legd f 2610,50 en terugbetaald f2599,75.
5) AM EI DE, 2 Jan. Ook dit jaar is door
eenige ingezetenen dezer gemeente eene
som gelde ter beschikking van de albier
bestaande Ondersteuuings Oommissie ge
steld om op den Nieuwj mrsdag aan de
beboeftigen iu deze gemeeute eene leestgave
uit te reiken. Bereidwillig heeft die com
missie deze taak der weldadigheid op zich
genomen en aan 90 personen naar gelang
der Bterkte van hun gezin f 1 k f 3 uitgereikt.
BENSCHOP, 30 Deo. Bij de gehouden
verkiezing van een lid van den gemeente
raad, in de plaats van deu beer Arie Klever,
overleden, waren uitgebracht 95 stemmen,
verdeeld over de volgende personen: W.
F. Boel 49 stemmen, G Lekkerkerker 38,
J. Van den Hoogen 4. R. Klever Cz. 3
en F Van Dam 1 stem, zoodat met vol
strekte meerderheid van stemmen gekozen
is de heer W. F. Boef, die de benoeming
heeft aangenomen.
•BERG AMBACHT, 2 Jan. De zooge
naamde Nieuwjaarscollecte bracht ditmaal
f'350 op. Hiervoor werd aan een groot
getal mingegoede iugezeteoen brood, rijst
en steenkolen versonaftterwijl ook de
meest behoeftigen bijdragen aan geld ont
vingen.
Op Vrijdag 30 Deo. jl. werd de spreek
beurt in de vereeniginjf Winterlezingen"
vervuld door deu beer J. 0. Sander, hoofd
eener school te Schiedam. Op eene boeiende
wijze droeg spreker eene Kerstnovelle voor,
naar bet Fransch vau Fraugois Coppée Het
zeer talrijk publiek hoorde deze voordracht
met onverdeeld genoegen aanzoo ook de
bijdragen vau deu spreker en den heer D.
Ooms Met een kort woord sloot de voor
zitter de laatste vergadering in 1*92.
CAPELLE a/d 1JSEL, 2 Jan. Onderden
veestapel van mej. de wed. W. Vermeulen
is bet mond- eu klauwzeer uitgebroken.
Het toezicht is aan de politie opgedragen.
•GUUDHIAAN, 3 Jan. Door den veearts
is thans ook mond- en klauwzeer gecon
stateerd onder het vee van H. Terlouw Tz.
Dit is nu hier de derde stal, die besmet
verklaard wordt.
♦GUUDR1AAN, 3 Jan. Door notabelen
der Herv. Gem. is tot kerkvoogd benoemd
de heer G. Groen.
•LEKSMONÜ, 2 Jan. Heden morgen te
10 uren heeft zioh hot jjs in de rivier de
Lek even boven de haven vastgezet.
LOPLK, 29 Dec. De heer J. P. C. ten
GeuBendam, ambtenaar ter gemeente-secre
tane alhier, is benoemd tot adjunct commies
ter gemeente-secretarie van Utrecht. (Afd.
nut. militie en schutterjj).
•LOP1K, 30 Dec. Een ingezetene ulhier
ontving dezer dagen een vreemd bezoek.
Terwijl men rustig ia de buiskamer bijeen
zat, kwam het 10-jarig dochtertje vertellen,
dat eeu vreemde vogel in de sohuur was.
't Bleek een havik te zijn, die een twintigtal
mnsschen door de openstaande deur naar
binnen bad gejaagd en evenals zyn ont
stelde natuurgenooten geen uitweg wist.
Na een jacht van bjjna een uur was de
roofvogel gevangen. De muaschen liet men
natuurlijk ontsnappen en toen men den ha
vik in verzekerde bewaring wiide brengen,
ontvluchtte hij en was in een oogwenk ver
dwenen.
Donderdag avond 1.1. was een prettige
avond voor de leerlingen die de Zondags
school bezoeken. In het kerkgebouw der
Ned. Herv. Gemeente was een prachtige
kerstboom geplant, die door een honderdtal
kaarsen verlicht, met rozen, slingers goud
en zilverdraad versierd, een keurig gezicht
opleverde. Ouder de leiding van onzen
hoogge •ebten predikant Ds Gerretsen zon
gen de leerlingen met begeleiding van het
orgel toepasselijke versjes, terwijl een paar
dumes het melodieuse lied .Stille nacht,
beil'ge nacht enz." zeer verdienstelijk ten
gehoore bracht. Een eenvoudige maarschoone
kerstvertelling van Dg Gerretsen viel ge
heel in den smaak der groote en kleine
kinderen en werd door de laatsten zeer
goed begrepen. Natuurlijk werden de leer
lingen op onbekrompen wijze op krenten
broodjes en chocolade onthaald. De orga
nist voerde eenige fraaie stukken uit.
Ten slotte ontving elk der leerlingen een
boekje of prent. In óón woord, het was
een genotvolle maar ook een leerrijke avond.
Een groote schare volde bet kerkgebouw.
LOPIKERKAPEL29 Dec. De tweede
Kerstdag was voor de leerlingen der Zon
dagsschool onder leiding van Ds. B Ten
Cate weder een ware feestdag. Door ver
eende krachten was 't mogelijk gemaakt,
een schitterenden Kerstboom in de kerk
op te richten. Melk en krentenbroodjes
vulden de grage magen en bjj het vertrek
werden aan elk der 80 leerlingen een
scheurkalender en een boekje uitgereikt.
Enkelen, die de school voor 't laatst be-
zoohtenontvingen een keurig Bybeltje.
De oude heer Wildsohut van IJseistein, de
oprichter der schooltoonde door zijne
aanwezigheid en 't richten van eenige
woorden tot de jeugd, zijne onverflauwde
belangstelling. Een paar jonge dumes wisten
door een onderhoudend toepasseljjk sprookje
de aandacht te boeien, terwyl de kinderen
tot afwisseling zongen.
OUDEWATER, 2 Jan. Sedert de vorige
week is geen nieuw geval vau cholera
voorgekomen. Het totaal der aangegevenen
bleef zich al,zoo tot drie bepalen.
Heden voormiddag toog van wege de
Ondewatersohe IJsclub een dozijn arbeiders
aan het werk om de bauen op de gracht
in orde te brengen. Bij vooraigaand on
derzoek was gebleken, dat het ijs de dikte
van 10 cM. bad, albier vereisoht om de banen
voor het publiek te kunnen openen. Nog
vóór de zon onderging, waren ze door bet
schaatslievend publiek behoorlijk ingewijd.
Voor de kaas werd in de vorige
week besteed 25 k 27 gulden per 50 kilo
voor de eerste en 23 k 24 gulden voor de
tweede kwalitei' Het koopen bjj de land
bouwers gaat op een eind loopen. Handel
redelijk.
Gemengd Nieuws.
Blijkens officiêele opgaven
zjju van 18—25 December in Duitscbland
15 gevallen van cholera voorgekomen,
waarvan 14 te Hamburg en 1 te WanBbeck.
Daaraan zyn 4 lijders gestorven.
De rechter-commissaris bjj de
arrondissement»-rechtbank te 's-Gravenbage
vertrok gisteren-ochtend, vergezeld van den
substituut officier van justitie Mr. Plejjte
en den waarnemend griffier, naar Ter Aar,
alwaar in den vorigen nacht een moord moet
zijn gepleegd.
Te ritormpolder, Krimpen a/d
IJsel, is een gerechtelijk onderzoek inge
steld naar een vermoedeljjk gepleegden
kindermoord door eene dienstbode.
De politie te Kralingen heeft
in beslag genomen een valsoh dubbeltje,
dragende het borstbeeld van Koning Willem
III. Het was geheel uit lood vervaardigd.
Te Niewerkerk a/d IJsel is een
jongetje van 9 j «ar door 't jjs gevallen.
Bewusteloos werd hij na veel moeite op
't droge gebracht. Dank de jjvorige po
gingen vun Dr. Dekking mocht 't gelukken,
de levensgeesten na verloop van een uur
weder op te wekken.
Gisteren-middag is de bout
schieter A- Hofland te KralingBche Veer met
het ijsvisschen ouder het ys geraakt, en
met levensgevaar gered door zjjne makkers,
die daar mede aan het werk waren.
Zaterdag-nacht zjjn te Breda
twee veld-artilleristen, die zich zonder per
missie uit de kazerne hadden verwijderd,
in de nabijheid daarvan door het ijs gezakt.
De een verdronk, de ander werd nog gered,
doch verkeert in bedenkeljjken toestand.
Een meisje van 20 jaar uit
het dorp Warga en een jongen van 14
jaar te Uitgeest zjjn weder slachtoffers van
het ijsvermaak geworden, doordien zij zich
op gevaarlyke plaatsen waagden.
Te Hillegersberg sjjn ten na-
deele van een landbonwer ontvreemd der
tien grauwe eendenalle met eene V op
den snavel gemerkt.
Woensdag werd het Raadhnia
der gemeente Nienwveen publiek geveild,
doch bjj gebrek aan koopers is het onver
kocht gebleven.
Uit Zwartsluis wordt van
1 Januari gemeld: J,
De oproerige beweging, die in bet Noor Jin
woedt, sobjjnt sioh ook naar hier ovotge-
plant te hebben. Nadat het reeds eeiflge
dagen alhier gegist hadbrak eindeljjk
gisteren-avond en nacht de bom los.
Rumoerige volksgroepen trokken zingende
door de plaats, wierpen op verschillende
plaatsen de ruiten in, ens. Door devi rijks
veldwachter, den gemeente-veldwachter en
een viertal maréohaussóes werd gesurveil
leerd, tot ook op dezen met steenen ge
worpen werd. De rjjksveldwaohter kreeg
van een der personen een klap, waardoor
hij op den grond geworpen werd en sjjn
geweer hem door zekeren A. B. werd ont
nomen. Deze richtte dit nu op de borst
van een der maréchanssóes. Zjjn makker
dit siende, lei aan en schoot A. B. vlak
voor het hoofd, zoodat deze dood neêrviel.
Een ander heeft een schot door den pols
gekregen, een derde een schampschot in
den buik en enkelen bekwamen andere
verwondingen.
De rechter-commissaris bij de rechtbank
te Zwollede officier van justitie enz.
hebben reeds een onderzoek in looo inge
steld en twee der belhamels in verzekerde
bewaring gesteld. Art 187 der gemeentewet
op de samenscholingen is afgekondigd, de
maróchaussée versterkt, en gelnkkig is het
tot na toe rustig.
Te Sappemeer, eene plaats met
ruim 2000 fabrieks-arbeidersdie schier allen
socialist zjjnia het gisteren-middag tot eene
ernstige botsing gekomen tusaoben de maré-
cbauHsóes en de arbeiders. Toen des oohtends
een ongewapend huzaar met een knecht van
den logementhouder Struvee aan de stroo-
kartonfabriek van Boholten kwam om stroo te
halen, werden zjj door eenige arbeiden om
singeld, en is de huzaar door hen met het
hoofd tegen een boom geslagen en mishandeld.
Hjj wist te ontkomen en rapporteerde het ge
beurde. De maréchaussées Van Wjjk en Puym-
broeok werden met den mishandelden huzaar
Bergsma daarop naar de fabriek gezonden
ten einde de belhamels te arresteeren. Er
werden er niet meer gezonden om aan de zaak
een kalm aanzien te geven. Met een ragen
van steenen werden zjj begroet, en ter zelf
verdediging waren zjj genoodzaakt onmiddelljjk
vuur te geven. Er werden 18 patronen ver
schoten; 8 personen zyn gewond, van wie
2 levensgevaarlijk; 6 werden er naar het zieken
huis te Groningen verroerd.
De maréohauBsées eu de huiaar retireerden
langzaam. De huzaren-luitenant 8. Van Ober-
veldt trok toeu met sjjne geheeie maoht (30
huzaren) naar de fabriek, vergezeld van den
burgemeester, den heer Venema. Uiteen raam
en van het dak werd met steenen naar de
militaire maoht geworpen. De burgemeester
begaf sioh met eenige maréohaassées in de
fabriek. Zjj arresteerden de belhamels Van der
Laan, Bournan en Mulder, beruohte socialisten,
die daarop gevankelijk naar Winsohoten wer
den gebraoht.
Gisteren-avond te seven uren is een deta-
ohement vau 25 man infanterie, onder bevel
van luitenant Van Oudendyk Pietersen, uit
Amersfoort te Sappenneer aangekomen.
De meeste arbeiders hadden ter gelegenheid
van het nieuwjaar veel gedronken. Zaterdag
avond, toen de socialisten uit de Bierhalle
kwamen, waar zjj vergaderd hadden, werden
zjj allen gevisiteerd. Er werd echter niets
by hen gevonden. Intussohen is het een feit,
dat de socialisten in het besit zyn van vela
revolvers. Bjj de visitatie pleegden sommigen
verzet en zjjn eenigen lioht gewond. Tweq kara
bijnen werden stuk geslagen. Dit was mess aan
leiding tot het gebeurde van giateren-nanb<ddag.
Later had er ook nog een opstandje plaats
bjj eene fabriek in het naburige Foxhol. Gisteren
avond was alles rustig.
„Recht voor Allen" en „De Arbeider" (het
blad van Luitjeus) worden daar gevent.
Alle herbergen zitten vol.
De ordelievende burgerjj is zeer verbeten op
Luitjens.
Twee bakkersknechts waren
te Ter Neuzen aan 't stoeien, toen de een
den ander bjj ongeluk met een mes eene
kleine wonde toebracht. Er werd weinig
acht op de kwetsuur geslagende arm zwol
echter kort daarna op, en na twee dagen is
de verwonde aan bloedvergiftiging overleden.
Bij het gerechteljjk onderzoek
moet zjjn gebleken, dat de dood van den
stalmeester van den heer Carré, den heer
Persina, moet geweten worden aan eene
hartkwaal, waaraan de overledene reeds ge-
ruimen tijd lijdende was. De wond, hem
toegebracht bjj het standje met de studenten,
was bjj zijnen dood geheel genezen.
Er hadden in 1892 te Amster
dam 753 schoorsteen-954 kleine binnen-,
36 groote binnen-51 kleine- en 14 uit
slaande branden en 6 scheepsbranden plaats.
De politie aldaar arresteerde in het af-
geloopen jaar 6308 personen wegenB dron
kenschap verleende adsistentie in 1464
gevallen bij ongeregeldheden, en in 4968
gevallen op verzoek; versohafte aan 20511
personen nachtverblijf. Aangegeven werden
2441 diefstallen.
