IffiN
ES.
Zaterdag 25 Februari.
N'. 1347.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
Ineling.
[LEN,
amboeken en
n den Heer
Lekkerkerk
Afdeeling, en
ooht, zullende
;ijn tegen een
3ij den eersten
endrikshoeve”
woning,
UT,
1893.
z
e g‘
tcht wydde Mooi
deelingen over de letterkund
Vlaanderen in onze eeui
ken proza on poëzie uit 1
landers sedert 1830 het n<
op dit gebied.
1
F
ND
EN:
IJEN,
BUITENLAND.
Overzicht.
’ING
lol.
BINNENLAND.
RUWHEID.
Offlciëele Kennisgevingen.
REKENINGEN
S. W. N. VAN NOOTKN te Schoonhoven,
Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Uitgevers.
nee ren bij
1
de
verzocht wordt de
SPRUIJT.
n hoven.
verleven-
INOOTEN,
Kilo,
4
boterhammen,
stemd is, dan
op de
ist
De bestaande
eerland en Frai
zouden
weder te
1893.
ig voornoemd,
Voorzitter,
t. BLOK.
CL ROOS
AN DER
R Zn.,
MACEU-
VDRIKS,
iOSSON,
laarlem.
ARE
urkooping
ruari 1893,
te
m IJsel,
IAGD:
1 STERK
van dit Blad.
?EEGT, onder
van 35 Aren,
SCHOOHHOVENSCHE COURAWT.
is om geniak-
i honden het
letten, dat
m.
INTMAN,
DSTEN.
is 1 Mei aan-
toewijzing.
n 1 April 1893.
der onderricht
UUR van de
HIUPENER-
r Hollandsche
i van Land-
ran allen, die
sling van het
treken, op den
Zwarten
Ct. p. 5 ons.
2 Ct. p. stuk.
)Ot.p. bosje,
ituks f 1,—.
PPELEN van
k 10 Ct.
IJ Ct.
ZELNOTEN,
KOSNOTEN.
hoonhoven-
Betimmering,
i DIJKGROND,
:s, ter grootte
renalsmede
gewoonten der zoogenaamd be-
n, billijk is de
stellen als door-
u..an wij niet be-
dat wat het luidst
t opgemerkt,
r
duurzaam
DINGEN, TIL-
e aanzienlijke
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Franco per post dóór het geheele rijk 0,90. Men kan zich abon-
bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
maar vorderen dan ook van haaraai
haar kinderen niet in het wild laat
groeien. Vrijheid en ontzag zijn één:
trachten wil ze te scheiden, pleegt
zeer veel te doen, alvorens
strijdenden kroont.
'edeelte zjjner hoogst interes-
ortgaat aan mede-
idige beweging in
iw, toegelicht door brok-
lietgeeu de Zuid-Neder-
lobelst hebben verricht
spanning tusscben Zwit-
inkrlfk op staathuishoud
kundig gebied, ten gevolge van de verwer
ping door de Franscne Kamer van het
handelsverdrag met Zwitserland heelt kwaad
bloed gezet en argwaan gewekt. Daaraan
is zeker toe te scnryven de beteekenis, die
men hecht aan een vastenavondgrap, te Bazel
uitgebaald. In een door de overheid goed
gekeurde optocht, als by dergelyke gelegen
heden gebruikelyk is, kwam een man voor,
bestaande in een reusachtig chèqe (wissel)
van een half millioen, geteekend met den
naam van den President der Fransche Re
publiek Carnot. Lu plaats van te doen
alsof men niets zag, heeft de Fransche ge
zant dit hoog opgenomen en de Zwitsersche
rugeeriug er over geïnterpelleerd. Deze
heelt zich gehaast er bare verontschuldiging
over aan te bieden en de grappenmaker
zat in ai zijn onschuld gerechtelyk vervolgd
worden. De studentenwereld ten onzent,
die nog al op heelt met dergelyke grappen,
mag zich wel wachten 1 Zy mocht eens
op de gedachte komen de zg. eerlykbeids-
motie Uavaignac tot een man te verwerken.
Die motie behoort alweer tot het verleden.
Een gansche zitting werd besteed om haar
ter aarde te bestellen en er voor in de
plaats te stellen eene andere, luidende: de
Kamer, vertrouwende dat de Regeenng de
democratische instellingen zal handhaven
en een zuiver republikeinsche staatkunde
zal volgen, gaat over tot de orde van den
dag. Met 3la tegen 8b stemmen verwierf
zy de meerderheid, totdat men het noodig
ucnt weer eens met woorden te schermen
en nationulen tijd zoek te maken, 't Is
hiermede nu al zoo erg, dut de regeenng
ten derde m.ie een maand crediet heeit
moeten aanvragen, omdat de begroeting nog
altijd niet is ulgehaudeld. Men verliest zien
daaroy in allerlei kleinighedenbelasting
op de livreikleeding en dergelyke, die men
best tot later zou kunnen uitstellen.
Het gemeentebestuur van Kuuaan heeft
goedgevonden, naar aanleiding der Pana
maquuestie, de „De Lessepskude" aldaar te
I herüoopen in „ttoiz-Guilbertkadenaar den
onbewust
de ergste v
Noord Nee
getnoedelyk,
stryden. Wy
-LIGE
i Notaris
IJINCK te
hoven zal op
i 1 893, des
Koffiehuis van
ipenbaar, naar
E WAARD.
Bij Kon. besluit is aan Mr. J.
J. De Reus, op verzoek, met ingang van
I Maart, eervol ontslag verleend als pre
sident der arrondissements rechtb ink te
Dordrecht, met d inkbetuiging voor de door
hem in rechterlijke betrekkingen bewezen
diensten.
De ingenieur A. J. Krieger te
Amersfoort heeft het plan ontworpen tot
een Noord-Hollandscb—Utrechtschen Lo-
caalspoorwegwaardoor een kortere ge
meenschap dan thans tusschen Haarlem en
Utrecht verkregen wordt.
In de provincie Noord Holland zijn de
belanghebbende en betrokken gemeenten:
Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude,
Haarlemmermeer en Uithoorn; in de prov.
Utrecht: Mydrecht, Wilnis, Viukeveen en
Waverveen, Loenersloot en Loenen.
Met inbegrip der kosteu, aan het initia
tief en de voorbereidende werkzaamheden
verbonden, en van het renteverlies gedu
rende den aanleg, zal naar schitting een
kapitaal van ten hoogste f 1 900.000 noodig
zijn om de lyn iu exploitatie te brengen.
Door den heer Krieger is aan de be
sturen der betrokken gemeenten en aan
hoorders bescheid; men zou dan de geld
kisten der bourgeois openbreken, na eerst
den eigenaars den hals af.’esneden te hebben.
Dat die ma» gGWiJhfclyk «ervolgd is,
hebben wij tot dusver niet vernomen. Leve
het vrije woord l
Iets minder ruw in den vormmaar vrij
wel in overeenstemming wat het wezen
der zaak aanbelangt, sprak verleden week,
in het Park te Amsterdam, de heer Van
Kol. Dat is nu geen volksopruier uit de
achterbuurt, maar een „beschaafd” man.
oud ingenieur uit Indië In het volk, zei
hij, wortelt de haat tegen de bezittende
klasse, die doof blijft voor de ellende van
dat volk, en toch door haar hebzucht oor
zaak is van dien elleudigen toestand. Ver
betering zal niet komenzoolang niet aan
de bezittende klasse het privaat eigendom
is ontwrongen, want zoolang het kapita
lisme niet is verpletterdzal het de arbei
ders verslinden.
Is het wonder, dat zulke taal de men-
schen opwindt tot een soort van razernij
die zich voorshands slechts lucht geeft in
straatrumoer en gevechten met de politie?
Zoo wordt, al wat de beschaving met
moeite tot stand brengt, al wat door aan-
kweeken van onderlinge welwillendheid tot
verbetering van het lot der minbedeelden
wordt beproefd in gevaar gesteld van door
een uitbarsting der ruwe kracht en der
dierlijke begeerte te worden vernietigd Zoo
maakt zich een geest van barbaarschheid
meester van de gemoederenen komt over
allen een adem van onverschilligheid, die
zich, na een kroegbezoek, openbaart in
vernieling van glasruiten en messteken.
Wat de oorzaak is van deze onrustba
rende verschijnselen? Voor eqn groot deel
hebben wy die te zoeken in gemis van
tucht Niet een zoodanige, die op klei
nigheden vit en daardoor tot verzet prik
kelt, maar een tucht die leidt tot zeltbe-
heersching, die den wil vormt in dezelfde
mate als het verstand zicü ontwikkelt. We
hebben de vrijheid lief als onze moeder
1 dat zij
op-
wie
een
misdrijf, dat zich wreken zal reeds in de
naaste toekomst.
En zoo er één middel is aan te wijzen,
om den storm te bezweren, dan zal bet
zijn een ernstig tegengaan van al wat naar
ruwheid zweemt; ons zelven in de eerste
plaats vrij te houden van losbandigheid in
woordeu en in daden. De beschaving, die
de monseben houdt binnen de grenzen der
betamelijkheid, is niet een vernis, van
buiten aaugebracht, maar niet bestand te
gen de inwerking van booze hartstochten
zy is een kracht, die ul ons spreken en
doen regelt, en haar stempel drukt op al
onze onderlinge betrekkingen. Haar in
alles aan te kweeken, is een plicht der
menschenliefde.
staathuishoudkundige van dien naam. Deze
heeft echter daartegen geprotesteerd, daar
hij zijn naam niet wensebt te zien gegeven
„ton nadeelo van iemand op wien Frankrijk
terecht roem draagt.” Hoffelijk, gelijk men
van een Franschman mag verwachten. Min
der hoffelijk was het gedrag van een paar
honderd Parijsche studenten voor een
groot deel medici die zich Vrijdag in de
Sorbonne recht „vreemd” hebben aangesteld.
Het was den studenten niet naar den zin,
dat de openbare cursus van den heer Lar-
roumet over literatuurgeschiedenis door een
aantal dames wordt bijgewoond, die natuur
lijk evenveel recht hebben dair te komen
als ieder ander. Om nu die dames te ver
drijven gingen de jongelieden bij bet begin
van de lezing gemeene liedjes zingen en
allerlei schreeuwen tegen de bezoeksters,
en zij maakten zulk een kabaal, dat de
lezing niet kon geschieden en de heer Lar-
roumet eindelijk heenging.
Het lot van het Home ru/s-ontwerp, dat
thans in het Engelache parlement aan de
orde is, is onmogelijk te voorspellen. Met
denzelfden ijver, wairmede sommige organen
het verdedigen, wordt het door anderen,
o. a. de Times en de Pall Mall Gazette, be
streden. Doch wat gevaarlijker is voor de
tot standkoming der Wet, is dat van ver
schillende e.i invloedrijke zijden wordt
gewezen op de noodzakelijkheid om, indien
Ierland een zelfstandig bestuur krijgt,
Schotland, Engeland en Wales eveneens
vrij te maken. Zelfs het kiesdistrict, dat
Gladstone als zijn vertegenwoordiger koos,
hamert op dit aanbeeld.
In Itnlifi'H hoofdstad werd Zondag met
ongemeenen luister het gouden Bisschops-
feest van Paus Leo XIII gevierd. Alle
gekroonde hoofden zonden hunne afgezanten
en uit alle landen kwamen deputaties van
vereenigingen en geloovigen. Voor een
gehoor van meer dan 60 000 personen droeg
Z. H. in de Basilica van St. Pieter zelf de
mis op en gaf zijn zegen aan de geloovigen.
In de ItallaaiiHche Kamer regent het
interpellaties en stormachtige tooneelen
naar aanleiding der bekende bauk-zaak.
Nog altijd wil men den vroegeren Minister-
President Crispi er in betrekken. De
afgevaardigde De Zerbi, voor wiens vervol
ging in dezelfde zaak de Kamer enkele
dagen geleden toestemming had verleend,
overleed plotseling. De President der Kamer
bracht hulde aan zijne nagedachtenis.
Portugal heeft alweer een ministeriëele
crisis doorleefd. Oneenigheid in den boe
zem van het Kabinet over financiëele aan
gelegenheden, gaf tot ontbinding aanleiding-
Ook in het nieuwe Kabinet zal de Minister
van Financiën wol de man zijn, want op
de beurs is Portugal op 't oogenblik 't
gevoeligste!
In de Belgische Kamer heeft generaal
Brialmont Vrijdag den heer Woeste, het
bekende lid der Rechterzyde, een lafaard
en een onwaardige genoemd, omdat hy in
de Kamer zich minachtend had uitgelaten
over een officier, die wegens eene affaire
de femme van minder allooi geduelleerd
had. De generaal werd tweemaal tot de
orde geroepen. De heer Woeste bleef
merkwaardig kalm.
De Vorst van Bulgarije trouwt 10 April,
't Is te hopen, dat zijne verkoudneid,
waaraan hy thans door het voortdurend
reizen en trekken lijdt, alsdan zal zijn geweken.
De molenaar Gaertuer te Nittritz iu
Silezië (Pruisen) ging daar met zijne twin
tigjarige vrouw naar het vasteuavoudb *1.
De jongelieden maakten er het bevallige
vrouwtje druk het hof. Gaertuer jaloersch
daarover, wilde naar huis gaan, maar zijn
vrouw wilde niet mede.
Hij ging zonder haar naar huis en vond
er zijn kindje, 3 maanden oud, alleen in
zyn wiegje liggen schreeuwen. Daarop
keerde hy naar het bal terug, dwong zijn
vrouw met hem mede te gaan, en thuis
gekomen schoot hy met een voor de hand
staand geweer eerst zijne vrouw en toen
zichzelf dood.
Te Weenen (Oostenrijk) heeft een schild
wacht, die op post stond tegenover het
Centraal Kerkhof, een soldaat van zyn re
giment doodgeschoten. Hij verklaart, dat
de man in het duister voortsloop en op zyn
herhaald geroep geen antwoord gaf.
De Negerprius van wien onlangs uit
Kopenhagen bericht werd, dat hij zich tot
de politie had gewend om voedsel en onder
komen te vragen, is nu geëngageerd aan
een caféchantant in de üeeuache hoofdstad.
Prijs der AdvertentiönVan 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Dinsdags-avonds 8- en tot Vrijdags-namiddags 5 aren.
Alle binnenlandsche Advertentiënvoor 3 maai plaatsing opgegeven,
worden slechts 2 maal in rekening gebracht.
De Vlaamsche beweging te Londen.
De Loudensolie correspondent der N. Rott. Cour,
sclirytc aan dat blad het volgende:
Afgescheiden van taal ver wanischap en broe
dertje neigingen, zyn er oogenbhkken, dat
men als Noord-Nederlander wel eens Zuid-
Nederiander zou willen worden, en dat men
die verwisseling zou toewenschen aan het gros
der noordelyKe landgenooten. liet zou voor
dezen moeten g-lykstaan met eene onderdom
peling in eene bron der jeugd. Voor eene wyl
opgeuotnen iu den verfrisschenden en verleven
digenden Zuid-Nederlandscheu stroom,
de Nourd-Nederlanders als verjongd v
voorsobyn treden. Er zou hun toch wel iets
l big ven aankleven van die levendigheid, van die
Van Noord tot Zui4 en van Oost tot
West gaat er een klacht, dat we tot een
toestand van barbaarschheid schijnen terug
te keeren. Slechte manieren winnen veld
in de samenleving, worden aangekweekt
iu de pers, vinden haat] vertolkers op het
tooneeien wat nog ve^l erger is dan de
verbastering der manieren alleen, bet getal
neemt toe, althans zoo wordt beweerd,
van hen, die een menschpnleven zoo weinig
tellen als gold het slecijts het wegwerpen
van een ouden schoen, i
Ruwheid, zelfs daar waar men zou ver
wachten dat in de eerste plaats de goede
vormen zorgvuldig worpen in acht geno
men, dat wil zeggen, wapr de uitverkorenen
des volks te zaaien komen om in onderling
overleg de hoogste belapgen der natiën te
regelen. Hebben we niet by herhaling ge
lezen, dat iu zittingen van een of ander
Parlement de geachte Afgevaardigden als
woestelingen tegen elkander opstuiven, de
grofste uitdrukkingen elkaar naar het hoofd
werpen en als echte straatjongens handge
meen worden? Het woofd „parlementaire
vormen” begint dan ook gaandeweg zyn
beteekenis te verliezen, en de tijd is niet
meer veraf, dat men er onder zal verstaan
juist datgeenwat in beschaafd gezelschap,
niet geduld kan worden.
Beschaafde gezelschappen, zijn die
er eigenlijk nog wel? Die vriendschappe
lijke byeenkomsten van mAnnen en vrouwen,
waar men zich vermeit in aangenamen kout,
en ieder zich verplicht rekent zyn beste
beentje voor te zetten óm de genoegens
van het gesprek te veihoogen, daarby
zorgvuldig alles vermijdende wat de ge
voelens dergenen, die het niet geheel met
den spreker eens zyn op sommige punten,
kwetsen kan? Die „avondjes”, verleven
digd door wat muziek ön onderhoudend
spelwaarbij men niet meer hartstocht aan
den dag legt dan overeenkomt met den
goedeu toon? O, zeker, bet „meuschen
zien” heeit ook zyu schaduwzijde, en er
is du juist niet een byzuiider humoristisch
talent voor noodig, om er eenige ondeu
gende zetten over te debjteerenvooral
wanneer die byeeukoinsteu voor een goed
deel zyn gewijd aan een prnpeie bespreking
van de gebreken der aiwtjzigen. Maar dat
laatste is geen noodzakelijk vereischte;
een man ot vrouw van eenige beschaving
kan onderhoudend zyu, houder dat zulks
ten koste van audereu is 1 en een geestig
gesprek behoeft met preciès eeu hekeldicht
in proza te wezen. Waar zyn de tijden
gebleven, toen de jongeren, binnengeleid
in de kringen hunner vrienden en bloed
verwanten, daar leerden hoe zich te ge
dragen en een bescheiden aandeel te voe
gen by den gemeeuseh..ppelyken voorraad
conversatie, waaraan men zich gezamenlijk
vergastte
De meisjes, of laat ons om in den
toon te blyven, zeggen, dp jónge dames,
vinden bet veel aardiger, pe rul te spelen
van Majoor Frans zonder paar weeldengen
geest en ouaibaukelyk karakter te be
zitten, en het denkbeeld van vrouwen-socië-
teiten is niet nieuw meer. En wat haar
broeders betreft, o, de aantrekkelykhe-
deu van „de club” oefenen zulk een invloed
uit, dat elk vry uurtje, elders dan daar
duorgebrachtonherstelbare schade wordt
geacht. De vorm der meeste gesprekken,
die men er voert, is mpestai met voor
reproductie vatbaar: men wil met pedant
schijnenen spreekt da^rum helst uver
beuzeiingen; uit vrees van aangezieu te
worden voor een lemelaar, outieeut men
zyn uitdrukkingen aan eeu jjatoisuat won
derveel overeenkomst veriupnt met straat
taal Eu die zelide jongelui, die under nun
kornuiten alieuiuns praats hebben, weien
dikwyls in den huiseiykeu kring met, wut
te zeggen; aan het talent,] urn een gewoon
gesprek te voeren, ombrepkt het hun ten
eeneinale. Hoe kan het üuk anders, ais
zy wgeus minder thuis zyu dan thuw?
warmbloedige geestdrift, welke onzen Belgi
schen broeders door de aderen tintelten welke
den Noord-Nederlanderdikwerf al te „secuur”,
al te kalm behageljjk en bespiegelend droog-
l zou doen.
wil gaarne bekennendat ik een
1 van aantrekking naar zuide-
myn binnenste ontwaakt
van don heer Antoon
leeraar aan het Koninklyke Athe-
die ons in de Neder-
alhier vergastte op eene
er „den taalstrijd en
in Zuid-Nederland."
bewondering over eene
der moedertaaldie hij
rigen als een bakker
zich eene zekere mate
Er zyn betrekkelyk niet
stoppeliggoed
Ik voor mij m
dergeljjk gevoel
lijker sferen in
vond bij het aanhooren
Moortgaatleerai..
naeum te Antwerpen
landsche Vereeniging r’
boeiende voordracht over
letterkundige beweging
By eene natuurlyke
zeldzame beheersching
weet te plooien en te bui(
zyn gewillig deeg, voegde Zi
van nationalen najjver. T w
vele Noord-Nederlanders, die het Moortgaat zoo
kunnen nadoen dus dachten wy bij onszelven.
Maar hy zelf was de levende tegenspraak van
hetgeen hy verkondigde: dat namelyk de zoo
genaamde Vlamingenonze Zuid-Nederlandsche
broedersna eene eeuwenlange verwaarloozing
en verbastering van de forsohe oertaal der
vaderenzich nog niet voldoende geoefend heb
ben met een werktuig dat hun eigen is, om
het met de Noord-Nederlanders op te nemen.
Maar my dunktmet mannen als Moortgaat
behoeven noch de Zuid-Nederlanders noch hunne
Noord-Nederlandsohe vrienden en broeders ooit
te vertwjjfelen over de toekomst der zaak, die
hun zoo nauw aan het harte ligtde toekomst
der Nederlandsche beweging in België.
Er zat gloed in zyne schildering van het
verval der Nederlandsche taal in het benabuurde
ryk, door de vorderingen van het Fransch, na
de „wreede ontgoocheling van 1830.” Bitterheid
en wrevel wisselden elkaar af in zyae uitvallen
tegen de Walen en hunne „hakkeltaal”, die de
liefelijke akkoorden van het Nederlandsch zelfs
verdrongen aan den huiselyken haard hoeveel
te eerder dan op de scholen in de schouwbur
gen, ja in de Volksvertegenwoordiging. De geest
drift, waarmee Moortgaat den veldtocht der
mannen van de Vlaamsciie beweging schilderde,
klonk voor Noord-Nederlandsohe ooren nu en
dan wel ietwat overdreven. Men moet zich echter
in de plaats onzer broeders stellenom een
begrip te krijgen van hetgeen zij denken en
willen. Zy bekampen eenen hardnekkigen vjj-
and, welke hun de kostelijkste rechten van een
vry volk betwist. Alboht waren wy Noord-
Nederlanders ook zóó heftig, toen het den Span
jaarden gold.
Dat Moortgaat niet altoos vry van wrangheid
ik zelfs tegenover Noord-Nederlanders, ook dat
kan men hem vergeven, vooral wanneer het
waar is, wat hy zegt, dat de Hollanders niet
naar België komen, of zy beginnen terstond hun
Fransch uit te pakken en het min of meer tegen
iedereen te radbraken, zonder zich af te vragen,
of daar over de grenzen niet een volk woont,
dat hen volkomen begrypt in den tongval van
Jacob van Maerlandt. Zóó handelende, zeide
Moortgaat, treden de Noord-Nederlanders wille
keurig of onbewust op als bondgenooten der
Walen, de ergste vijanden der Vlamingen. La
ten de Noord Nederlanders, dus sprak hy verder
toch beseffen, dat wy hunnen strijd
zyn hunne voorposten. Laat Vlaan
deren eenmaal als slagboom vallen, dan zal
Noord-Nederland eene beurt krygen en bloot
staan aan de invallen der Franschen.
Ondanks tegenstand en hinderpalen van al
lerlei aard, kan de spreker gelukkig eenen
kolossalen vooruitgang staven sedert de stryd,
begonnen door eenige veteranen, een ware volks-
kamp geworden is. Men kan in Vlaanderen
weder spoorkaartjes en postzegeltjes koopen,
«onder zich te schamen over de vraag in het
Nederlandsch er naar. De opschriften in het
Nelerlandsch worden talryker. Die taal begint
weer te heerschen in de gerechtszaal, in de
scholen, en goddank ook rondom den huise-
lyken disch.
Maar er valt
de overwinning
Het tweede
santé vourdrac
Gemeente SCHOONHOVEN.
BURGEMEESTER en WETHOÜ-
DERS van Schoonhoven verzoeken
aan hen, die iets ovet 1892 van de Ge
meente te vorderen hpbben en nog geen
hebben ingeleverd, dit te doen vóór 1 Kaart
a. s., terwjjl eveneens
aan de gemeente verschuldigde GELDEN
van BELASTINGEN, PACHTEN enz vóór
1 Maart te betalen teil kantore van den
Gemeente Ontvanger.
Schoonhoven, 24 Februari 1893.
De Secretaris, De Burgemeester,
H. G. GEELHOED. M. J. CHEVALLIER.
Van zelf spreekt, dat de geachte redenaar
met spannende aandacht gevolgd, en dat da
verende bjjval, alsook een hartelyk dank votum,
op voorstel van den voorzitter, den heer Adema
van Scheltema, uitgebracht, zyu rechtmatig deel
werd.
Of het, om nog een oogenblik bij de
zeden en
schaafde klassen te blijven
?oo. «Igemom te «fa
gaans gedaan wordt, zulle:
oordoelenzeker is het
klinkt het meest wordt opgemerkt, en
daaraan zal het wel zijn toe te schrijven
dat het kwaad, want een kwaad is het
positief! meer indruk maakt dan een
nauwkeurige kennis zou rechtvaardigen.
Doch al kan alleen worden geconstateerd
dat de toon der samenleving er niet op
vooruitgaat, dan is ’t reeds erg genoeg.
Dan behoeft het bewijs niet geleverd te
wordendat tal van personen te kort doen
aan een der eerste eischen van de huma
niteit die voorschrijft elkander het leven
te veraangenamen door noodelooze ruwheid
in woorden en in daden zorgvuldig te
vermijden.
Het „geneer je maar niet”, dat tot veler
motto is verheven kan als grondregel voor
de samenleving geen dienst doen, ’t Is
zoo, er komen oogenblikken in ons leven,
dat we door verontwaardiging worden aan
gegrepen; dan rollen ons harde woorden
van de lippen of ontvloeien kernacbtige
uitdrukkingen ons uit de penen is op de
wyze, waarop wij onze gewaarwordingen
lucht gevensoms gegronde aanmerking
te maken, ’zonder dat ons dit eigenlijk tot
een verwijt kan strekken. Maar waarom
die forsebe tonen gebezigd, als er geen
noodzakelijkheidnoch innerlijke drang
toe bestaat? Om een notedop te verbre
ken gebruikt men geen stoomhamer, noch
een slagzwaard voor bet afpunten zijner
sigaar.
Ten opzichte onzer dagelyksche lectuur
is een soortgelijke opmerking te maken.
Wij zullen met beweren dat de ruwheid
in de pers hier te lande reeds zulke ver
houdingen beeft aangenomenals wij dat
elders, met name in Frankrijk, kunnen
waarnemenwy Nederlanders komen met
de meeste dingen altijd een beetje achter
aan, en bij onze niet te betwisten geneigd
heid, om Fransche modellen te copiëeren,
volgen we toch meestal op zekeren afstand
Toch is ook by ons de toon niet altyd on-
berispelyk, en heeft het er wel wat van,
also! men door kracht van termen zoekt
te vergoeden, wat aan deugdelijkheid van
bewijsvoering wordt gemist. En daarbij
moet wel zeer in bet oog vallen, hoezeer
ieder overtuigd schijnt dat, wie maar in
gevoelen van hem verschilt, noodwendig
een domkop of een schelm moet zijn, mo
gelijk wel beide tegelijk, terwijl het niet
ontbreekt aan teekenachtige klankendie
ongeveer betzellde beteekenen als de pas
genoemde qualificaties.
Dat toch allen, die zich geroepen achten
hunt medeburgers vuor te lichten omtrent
de vraagstukken van den dag, ouk dit in
oogenschouw nemen, dat zy de vaan der
beschaving hoog hebben te houden. Dis
cussie voeren is niet hetzelfde als kijven,
en aan het hof van de Koningin der aarde
past geen vischmirkttoon. Wat erger is,
we hebben bladen op onze schrijftafel ge
had, waarin voor de welsprekendste dame
ter plaatse waar de lyken der geschubde
waterbewoners Liggen ungestald, een nieuwe
voorraad van liefulyke uitdrukkingen zou
kunnen op vangen als zy er zich met
voor schaamde!
Wordt in kringen, waar men verwachten
zou, dat de goede toou blijft gehandhaafd,
een voorbeeld van ruwheid gegeven, dan
is het niet te verwunderen dat in de rangen,
waar gebrek «an vorming en opvoeding
nog meer aanleiding tot verwaarloozing
der betamelykheid doet ontstaan, de goede
manieren gaandeweg verdwyuen. Daar
bly t het dan met by woorden, doch worden
deze spoedig door daden gevolgd. Nooit
herinneren we ons een tyd, waarin standjes,
relletjes, ol hoe men die min ot meer op
roerige bewegingen ook gelieve te noemen,
zoozeer aan ae orde van den dag zyn als
tegenwoordig, en het is vooral de jeugd,
namelijk dat gedeelte der bevolking, waarvan
men zou zeggen dat het de ouderlyke
tucht pas is ontgroeid, zoo het die ooit
had gekend, die het yverigst aan deze
ontu-bDelyke dingen meedoet. Eerst komt
er een „redenaar”, die in eeu of ander
lokaal staat te razen tegen de maatschappij.
De overheid laat dat toe, want de vry-
heid van het woord moet toch vooral met
worden aangerund 1 Wilt gij hoeren in
welken trant dit geschiedt? Verneem dan
wat te Roubain, in 't Noorden van Frank-
ryk, zekere Dupont, zyn honderdtal boor
ders en hoorderessen verkondigde. De aan
staande luteiingenuus dezellde soort
van jongelui die ten onzent een zuo be
langrijke rui spelen in het bemueielyken
van de politiemueten in de kazerne
vlytig de ana>elastische leer prediken; als
zy ouit tegen het vulk wurdeü aangeveerd,
muelen zy beginnen met hun ctieis duua
te schieten, want dut zyn tucn maar muur
denaars luiaards en dieven. V erder uiuet
ieder zooveel mogelyk brand stichten en
de veruchtelyke bourgeois allen in een zee
vun blued smoren. Up den gruoteu dag
van de revolutie gal burger Dupont zyn
