ffl.
i
GTEBS
jprij.an, bjj
EROM,
ohoonhoven.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zui
olland en Utrecht.
va
ng.
,rkt
1894.
Zaterdag 23 Juni.
idveL
ding.
iten",
R.
Kuikens.
JVET,
van de
vak van
sten De-
nonde
erg mak
IDS
’AABD,
(ave pooten,
d.
BINNENLAND.
BUITENLAND
Overzicht.
VLEESCHKEURING.
SCH O ON! O COURANT
neren,
Juni 1894,
Zoon,
)TSK
S. W. N. VAN NOOTJEN te Schoonhoven,
Uitgevw».
Hoer
lianen
forten.
i den Heer
Ier.
te voren,
inco aan-
andelaarg
uda.
PRUIT te
Franco p“’
neeren bij
194 ral
Minister
nizoens-
steed
roornoemd,
oIJPE.
franco
uren,
plaatsing opgegeven,
IJ
189 4, des
it Kottijhuis
len WelEd.
door den
EN Sr. te
lanbesteed:
dien van
het her-
van den
jlder te
Prijs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
uiterlijk tot Dinsdags-avonds 8- on tot Vrijdags-namiddags 5
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3 maal plaatsing op_
worden slechts 2 maal in rekening gebracht.
ïESTER van
1, dat de
len op
J 1894.
der pokken
ouders enz.
ïordrecht,
Dinsdag
ddags ton
pand, bij
besteden
iren van
j in het
jk, be-
iet daar-
ESTAL,
STEE-
eenen
behalve
ovenge-
lesing.
int,
ndant
2L.
duizelingwekkend snel. En juist toen Lat-
temann, die zijn tegenwoordigheid van geest
behouden had en zich stevig vasthield, den
nf&nfchen op straat toeriep„Maakt ruimte!
Ik spring naar beneden!” sloeg de ballon
nog eens om. Lattemann viel op de stee-
nen en was onmiddellijk dood.
Het ongeluk heeft groote onsteltenis
veroorzaakt. Men dringt er op aan, dat
zulke gevaarlijke vertooningen verboden
mogen worden.
Bij de mijnontploffing te Karwin (Oostenr.
Silezië) zijn, naar thans gebleken is, 225
mannen omgekomen. Daarvan waren 437
gehuwden; men rekent dat ruim i000 per
sonen door het ongeluk hunnen kostwinner
verloren hebben.
Bij de pogingen tot redding verloren
20 menschen het leven. De nagelaten be
trekkingen der slachtoffers zullen uit een
fonds, de „Brüderladen”, ondersteund wor
den maar de Staat zal ook nog moeten helpen.
De deelneming is algemeen. Ook Keizer
Frans Jozef zond een telegram om zijn
smart en deelneming te betuigen. Er kan
nog in maanden niet gewerkt worden, wat
groote schade is zoowel voor Graaf Luritsoh,
den eigenaar der mijnen, als voorde arbeiders.
In Marokko blijft tot nu toe alles nog
verwonderlijk rustig. De verschillende Mo
gendheden, welke den nieuwen Sultan
hebben erkend, schynen voorloopig eene
meer of min afwachtende houding aan
te nemen. Voortdurend worden nog sche
pen naar de Marokkaansche wateren ge
zonden. Het fregat, dat naar Marokko
vertrokken is, om den vervallen termijn
der verschuldigde oorlogsschatting te halen,
is zonder geld te Melilla teruggekomen.
Het schip gaat nu naar Rabat, de verblijf
plaats van den nieuwen Sultan, naar het
heet om hem te huldigen, doch inderdaad
om den zoon de verplichtingen te herin
neren, door den vader op zich genomen.
De Fransche en Spaansche regeeringen
zouden gaarne zien, dat Marokko verdeeld
werd in tweeënéén deel onder Prins
Mohammed, het andere onder Abdul Azziz.
De Spaansche Senaat heeft met 127 tegen
72 stemmen een votum van vertrouwen
geschonken aan het Ministerie-Sagasta.
De Spaansche Minister-President had ver
klaard, dat het Ministerie zou altreden, als
het handelsverdrag met Duitschland niet
aangenomen werd.
Dat met Rusland is door het Uongaarsche
Volkshuis met eene groote meerderheid
goedgekeurd. Nu komt de voordracht
tot invoering van het verplicht burgerlijk
huwelijk aan de beurt. Mocht zy voor
de tweede maal verworpen worden, dan
zal de kunstmatige vermeerdering van het
aantal liberale Pairs (de zoogenaamde
Pairsclub) volgen, waartegen Keizer Frans
Jozef zich tot nu toe met kracht heeft verzet.
Te Brussel heeft eene geweldige ont
ploffing plaats gehad in de rue Royale. Het
parket, vertegenwoordigd door den procureur-
generaal Van Schoor, den heer Willamaers
on andere rechterlijke ambtenaren onder
vroeg verschillende getuigen. Men gelooft
algemeen, dat de ontploffing veroorzaakt is
door dynamiet of eene andere stof, die aan
het smeulen is gegaan, na aldaar door eene
misdadige hand te zijn neergelegd of aan-
gebracht. In een vertrek op de eerste ver
dieping der hoedenmaker^ van Canonne
moet het vernielingswerktuig verborgen ge
weest zyn.
Daar bevonden zich de bureaux van de
assurantie-maatschappij Sunn. Men zegt,
dat de hoeveelheid der ontplofbare stof zeer
groot geweest moet zjjn. De aangerichte
schade bleek aanmerkelijk te wezen, doch
persoonlijke ongelukken hadden niet plaats.
De straten zyn versperd. Er heerscht groote
opgewondenheid.
Ook te Washington (Amerika) is men
zijn leven niet zeker. Daar schijnt eene
samenzwering te zijn geweest, ten doel
hebbende, de regeeringsgebouwen in de
lucht te doen vliegen. De politie houdt
zich heel geheimzinnig, doch het schijnt
zoo goed als bekend, dat zekere Jackson
meer van de zaak weet.
De pest in China sleept honderden, ja
duizenden ten grave. Ook te Canton is
de ziekte uitgebroken, beginnende met de
dieren, die bij groote hoeveelheden dood
gevonden worden. De onder-Koning, de
Gouverneur en verschillende overheden van
Canton brachten in ’t openbaar otters aan
de booze geesten, ten einde de ziekte te
stuiten.
Als een bewijs hoe fel de ziekte is, wordt
het volgende, door een der plaatselijke bladen
gemeld
In één huis was eene geheele familie van
acht personen gestorven, met uitzondering
alleen van een jong meisje, ’s Nachts werd
door een dief ingebroken, en het meisje gaf
hem verlof alles mede te nemen, als hij de
doodkisten wilde gaan bestellen voor haar
overleden huisgenooten, waarvoor zij hem het
geld ter hand stelde. De dief deed zulks, maar
toen hij terugkwam van zijno bestelling, vond
hy het meisje dood, en bij het ledighalen
van het huis bezweek hy ten slotte ook zelf.
Verregaande onzindelijkheid der lagere
klassen en gebrek Mn goed drinkwater zyn,
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich abon-
bij alle BoekhandelarenAgenten en Brievengaarders.
i ter inzage
egen beta
len WelEd.
nd, en bij
te Capelle
dichtingen
■s K L, aan
begunstigd door eene aanhoudende droogte,
volgens deskundigende hoofdoorzaken
der ziekte.
8TATEN-GENERAAL.
De Tweede Kamer hervatte Dinsdag haar zit
ting. De geloofsbrieven der nieuwgekozen leden
werden gesteld in handen eener commissie, be
staande uit de heeren De Beaufort (Amst.),
Th. Mackay en Kerdjjk. Overeenkomstig haar
advies besloot de Kamer tot toelating van de
heeren Heemskerk, Donner, Van Karnebeek en
De Lange. Het rapport omtrent de verkiezing
van don heer Pjjnacker Hordjjk, tegen welke
een bezwaarschrift was ingébracht, was nog niet
gereed.
Voor het wetsontwerp, ingediend door den
heer Hartogh, tot wjjziging van het Wetboek
van Burgerlyke Rechtsvordering, werd een com
missie van voorbereiding benoemdbestaande
uit de heeren Pijnappel, Borret, Heemskerk,
Rink en Smeenge.
Prof. Van Boneval Faure
heeft de benoeming tot lid van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal aangenomen.
De generaal-majoor, inspec
teur van den geneeskundigen dienst, is
Woensdag naar Zwolle vertrokken om zich
te vergewissen van den sanitairen toestand
in de legerplaats te Oldenbroek.
Aan het Ministerie van water
staat, handel en nijverheid te ’s Hage, werd
Woensdag aanbesteed: het onderhoud van
de rijksrivierwerken on hun toebehooren
op de Boven-, Beneden- en Nieuwe Mer-
wede, met daartoe noodige leveringen, her
stellingen en vernieuwingen, van 1 Juli
1894 tot en met 30 Juni 1895, in 4 per-
ceelen. Minste inschrijvers waren le perc.
C. De Jong Jzn. te Hardingsveldvoor
f 16.676; 2e perc. C. Boer Azn. te Slie-
drecht en L. Brand Dzn. te Gietendam,
ieder voor f 15.972 (het lot beslist)3e perc.
A. Kraayeveld te Sliedrecht, voor f 22.030
4e perc. Q. Bos Azn. te Dordrecht, voor
n 3.500.
Dinsdag hebben dijkgraaf
hoogheemraden van Schieland in het u
meenelandshuis te Rotterdam in het open
baar aan besteed:
lo. het uitvoeren van eenig bagger werk
in de boezems, het ophoogen van het terrein
ter weerszyden van het Kralingsche verlaat
en bij de Molènwerven, benevens het le
veren van grintzand. Hiervoor waren in
gekomen de volgende biljetten: J. H.Rol-
loos, te Capelle a/d IJsel, voor f798; T.
Mudde, te Lekkerkerk, voor f 872; D. Broere,
voor f 998 en G. Do Jong, voor f1005,
beiden te Krimpen a/d IJselA. Dubbeldam,
te Dordrecht, voor f 1111 D. Kruit, te
Kralingen, voor f 1249 en P. M. Bot, te
öliedrecht, voor f 1250.
2o. het doen van eenige herstellingen
aan Schieland’s Hoogen Zeedijk, in drie
perceelen: le perceel, verschillende her
stellingen aan de aardewerken, laagste
inschrijver T. Van Herk, te Nieuwerkerk
a/d IJsel, f1593; hoogste inschrijver J. G.
Swets, te Hardingsveld, f4170; 2e perceel,
herstellingen van steenglooiingen, laagste
inschryver H. De Man, te Amraerstol,
f890; hoogste inschrijver T. Van Herk, te
Nieuwerkerk a/d IJsel, f 971; 3e perceel,
herstellingen aan de dykmuren, laagste
inschryver P. 0. Oudenaarde, te Capelle
a/d IJsel, f 1275; hoogste inschryver C.
Zaane Hz., te Ammerstol, f1740.
Te IJselstein zal, vanwege
de afdeeling van het Genootschap voor
Landbouw en Kruidkunde in de provincie
Utrecht, Donderdag 2 Augustus e. k. eene
tentoonstelling worden gehouden van paar-
denrundvee en kaas, en daarna eene
ringrydery met paren op tweewielige ry-
tuigen. De uitgeloofde prijzen bedragen
te zameu meer daa f 600.
Bij de verpachting van de
Bossche waard, nabij Vreeswijk, werd voor
het uiterwaardsch hooigras gemiddeld 25
h 30 gulden voor de 1000 KG. besteed.
Op aanstichting van de hee
ren A. De Man en J. L. Mussert, direc
teuren van zangverenigingen voor gemengd
koor te Hardingsveld en Werkendam zijn
een aantal afgevaardigden uit verschillende
gemeenten te Gorinchem bijeengekomen om
over het opriohten van een „Bond voor
Gemengde Koren” te beraadslagen. Een
concapt-reglement werd opgemaakt, voor
loopig geldig tot 1 Mei 1895 en eene voor-
loopige commissie benoemd om de zaken
te regelen. Deze commissie bestaat uit
beide ontwerpers en den heer J. H. Drees
te Lekkerkerk. Binnen 14 dagen moeten
de verenigingen zich verklaren of zij toe
treden of niet. Einde Augustus wordt eene
algemeene bijeenkomst op een nader te
bepalen plaats gehouden, waar door alle
leden te zamen één koornommer moet wor
den gezongen en elke vereniging verder
afzonderlijk een nommer naar keuze ten
beste geeft.
Voor de Martha-Stichting,
inrichting voor onverzorgde kinderen te
Alien a/d Ryu, is van D. J. v. d. V. ont
vangen f500. Verder werden nog ontvangen
6 giften, ieder van f 100, en een groot
aantal giften ran mindor bedrag.
niet afdoende kunnen geregeld worden
zonder tusschenkomst van den wetgever.
Zoo behoort duidelijk tewprden uitgemaakt,
dat vlepschdoor de i^tegdo autoriteiten -
schadelijk verklaard voor de gezondheid, zal
worden in beslag genomen en, op kosten
van den verkooper, vernietigd, anders
blijft men nog het gevaar loopen, dat be
dorven vleesch uit de eene naar de andere
plaats wordt gesleept en daar den liefheb
bers aangebodeniets waaraan men thans
voortdurend blootstaat overal, waar een
nauwgezette keuring ontbreekt.
Dat zijn evenwel slechts ondsrdeelen van
het vraagstuk', aan welks oplossing het
hier besproken rapport, naar we hopen,
eenmaal zal blijken een krachtigen stoot
te hebben gegeven.
In de Italiaansche Kamer is het debat 1
begonnen over de gewijzigde finanoieële
voorstellen der Regeering. Na eene heftige
woordenwisseling werd besloten over te
gaan tot eene artikelsgewijze behandeling.
Algemeene verontwaardiging verwekte
een moordaanslag, gepleegd op Minister- 1
President Crispi, die, toen hij zich met zyn
secretaris per rijtuig naar de Kamer begaf,
door een 25 jarig schrijnwerker, Pietro Lega l
geheeten, werd aangevallen. Deze loste
een revolverschot op de koets, maar ge
lukkig vloog de kogel er door, zonder
iemand te treffen. Aanstonds sprongen de
heeren het rijtuig uit en de bedrijver van
den aanslag werd door de voorbijgangers
aangehouden. Crispi stapte weer in en 1
ging naar de Kamer, waar hij den President
alles meedeelde en hem tevens het pistool
overhandigde, dat door den dader was weg
geworpen. De President gaf kennis van
het voorgevallene in de Kamer en betuigde
terzelfder tijd zijne hartelyke deelneming,
vergezeld van geiukwenschen, waarmede de
geheele Kamer instemde. Crispi, diep be
wogen, dankte hartelijk voor de bewezen
sympathie.
’s Avonds kwamen koning Umberto en
de Prins van Napels hem bezoeken. Beide
personen omhelsden hem en verklaarden,
dat het bericht hen zeer had getroffen.
Toen Z. M, en de Kroonprins huiswaarts 1
reden, juichte het volk vol geestdrift: „Leve 1
Crispi! Weg met den moordenaar!” Ook i
verscheidene andere personen, als Von Ca
privi, Von Bismarck en Lord Rosebery
zonden telegrammen van gelukweneohing.
De genoemde Pietro Lega blijkt een anarchist I
te zijn; zyn grootste verdriet is, dat zyn 1
toeleg is mislukt; daar heeft hij enkel
spijt van. i
Niet geheel onmogelijk is het, dat het i
gebeurde met Crispi diens kansen van
slagen in deze zal doen toenemen, doch
natuurlijk kun het geen einde maken aan
alle oppositie, n.l. tegen de gehate be-
lasting op de rente der staatsschuld.
Te Berlijn (Duitschland) heeft met groote
plechtigheid plaats gehad de eerste steen- i
legging voer de nieuwe Protestantsohe Dom
kerk, in tegenwoordigheid van Keizer Wil- i
helm, de Keizerin en de Prinsen, die allen, i
toen de hoeksteen was ingemetseld, daarop 1
de gebruikelijke slagen gaven met den
klophamer.
Keizer Wilhelm laat geen gelegenheid
voorbijgaan, om zich eens te doen hooreni
zoo heelt Z. M. na de inspectie der kolo
niale troepen, die naar Zuid-West-Afrika
vertrekken, de volgende redevoering gehou
den „Soldaten, voor dat ge naar het verre
Afrika vertrekt, wil ik u nog een laatst
vaarwel toeroepen. Ge gaat een zwaren
strijd tegemoet; vergeet nooit, dat ge een
deel zijt van het Duitsohe leger en zorg,
dat ik over u tevreden kan zijn. Krijgt
ge ginds met zwarten te doen, vergeet dan
nooit, dat zij menschen zyn, evenals gij.
Behandelt hen met zachtheid!
Eene andere toespraak, met name die
van Hertog Günther van Slees wijk-Holstein,
broeder van de Keizerin van Duitschland,
heeft ook zeer de aandacht getrokken.
Daarin heeft de Hertog aan de Pruisische
Jonkers eens duchtig de les gelezen over
de vijandige houding, door hen aangeno
men tegenover Regeering en Kroon. Moet
de land-adel dan ook altyd maar hulp ver
wachten van den Staat, of zou het niet
beter zyn, als hij voor zich zelf zorgde?
Verder keurde Günther het ten strengste
af, dat de Pruisische adel in zijne klaag
tonen den persoon des Konings betrekt,
alsof deze alle kwaad kan koeren.
Neen, het eindwoord van eiken Pruisi-
schen edelman moet in voor- en tegen
spoed altyd zijn: „Leve de Koning!” Het
is wel te begrijpen, dat die stoute toespraak
diepen indruk gemaakt heeft in Duitschland.
De luchtreiziger Lattemann is Zondag
avond te Crefeld jammerlijk verongelukt.
Hij steeg uit do „Central Halle” op, mot
een dame, Fraulein Paulus. Toen de bal
lon op een aanmerkelijke hoogte gekomen
was daalde de dame met een valscherm
neer, en zij kwam behouden op den vasten
grond. Maar Lattemann’s poging om den
ballon tot een valscherm te maken mislukte.
De luohtreisiger en de ballon vielen samen
De Maatschappij ter bevordering der Vee
artsenijkunde heeft een belangj-yke taak ten
•indagebM^-ht. Voldoende aaifeen opdacht
der 30e algemeene vergadering, in Aug. 1890
te Utrecht gebonden, heeft haar commissie,
(voorzitter en secretaris van het Hoofdbe
stuur) een rapport samengesteld, waarin op
grond van nauwkeurig opgezamelde gege
vens de toestand van het vleeschverbruik
hier te lande met het oog op de eenstem
mig erkende noodzakelijkheid van verplichte
keuring wordt aangewezenen wenschen
worden uitgesproken aangaande een ver
betering in dezen.
Dat rapport is zeer uitvoerig, want het
bespreekt ook de regelingen, die in het
buitenland reeds zyn vastgesteld, en de
daarmede verkregen resultatende
quaestie der abattoirs, en wat verder met
dat vraagstuk in verband staat. Dat het
niet weinig cijfers en tabellen bevat, ver
hoogt de waarde van het werk zeer. Wij,
die enkele bijzonderheden e^ uit willen
aanstippen alleen als een middel om in
wijden kring belangstelling voor deze drin
gende zaak te wekken, moeten natuurlijk,
om gelezen te worden, met cijfers wat
zuinig zijn.
De zorg voor de zuiverheid van het
vleesch is bier te lande aan de besturen
der gemeenten overgelaten. Van de 1123
gemeenten zijn er 674, dus de grootste
helft, die verordeningen op de keuring
hebben vastgesteld; van de laatste gaat
nog bijna een derde af (214), waar on
danks de verordening nooit wordt gekeurd.
Daarentegen zijn er 104 onder de niet van
een kenriugswet voorziene waar het wél
geschiedt, doch, aangezien de wettelijke
regeling en derhalve de strafrechterlijke
sanctie ontbreekt, kan daar, al zouden de
ergerlijkste feiten blijken, geen vervolging
worden ingesteld. Dat niet vervolgbaar
zyn neemt nog veel grooter omvang aan,
als wij lezen dat in 346 gemeenten de
rechtsgeldigheid der bestaande verordening
heeft opgehoudenomdat zij niet uiterlijk
vijf jaren na haar vaststelling is vernieuwd.
De keuring geschiedt dus, in de eerste
plaats niet algemeen genoeg; maar ver
volgens is zij ook op vele plaatsen verre
van voldoende. Het rapport noemt slechts
15 gemeenten waar dit wel het geval is;
in 141 gemeenten heeft alleen keuring
plaats bij slachting in geval van ziekte,
zoogenaamde noodslachting. En dan nog,
als het onderzoek maar altijd met de
noodige stiptheid geschiedde I Maar niet
zelden is dit niet mogelijk. Zoo wordt
byv. verteld, dat in Den Haag, waar een
verordening op de keuring bestaat en een
ambtenaars-personeel werkzaam is, waar
in, de instructie van den eersten keur
meester staat dat hij zorgen moet het on
derzoek op trichinen met de daarvoor be-
noodigde hulpmiddelen te verrichtende
districts veearts in Febr. 1891 ontdekte dat
genoemde ambtenaar niet eena een bruik-
baren microscoop tot zyn beschikking had.
De heeren van het gemeentebestuur hadden
tooh zeker niet zulk een overdreven voor
stelling van de uitgebreidheid van een
trichinen-corpus, dat zij het dier mot het
bloote oog zichtbaar waanden.
Verder is de bevoegdheid van vele zoo
genaamde keurmeesters aan twijfel onder
hevig- In 320 gemeenten geschiedt het
keuren door politie agenten of andere niet-
deskundigen. Vooreerst beteekent dat nie
mendallen tweede geeft het licht aanleiding
tot onrechtvaardige beslissingen.
Nu zyn er niet in alle gemeenten slach
ters. Maar in de kleinere wordt het be-
noodigde van elders binnengebracht, en
als zulkswat vaak het geval is, geschiedt
nit plaatsen waar geen keuring is, dan
behoeft men niet te vragen wat de lui
daar soms te genieten krijgen. Ook heelt
men er de neringdoenden, die een „voet
vleesch” koopen en „uitvillen”deze men-
schen staan hier alleen niet onder contróle
maar zijn zelf ook niet in de gelegenheid
om te vernemen wat zij van den vleesch-
houwer in het groot ontvangen. Vervolgens
heeft men nog de varkenssluchtersdie
door vele gemeentebesturen gewoonlijk niet
worden meegeteld omdat het varkensvleesch
er niet wordt gekeurd, en de paarden-
slachters. Dezen kunnen met hun allen
ook aardig wat in consumtie brengen zonder
dat er een haan naar kraait.
Sommige menschen beweren, dat het er
zoo erg niet op aankomt, of het vleesch
wel afkomstig is van een gezond beest.
Als de huismoeder het maar zorgvuldig
gaar laat koken, dan worden de ziektekie
men vernietigd en men eet maar toe. Dat
praatje raakt kant noch wal. Vooreerst laat
net koken weleens te wonsohon over, zoo-
dat de warmte niet genoegzaam tot het
binnenste van het vleesch is doorgedrongen.
Maar het is bovendien volstrekt niet waar,
dat alle kwaad wordt geneutraliseerd op
een temperatuur van 100 graden Celsius,
kookhittedaar zyn bacillendie nog heel
wat meer kunnen doorstaan. Met die soort
van dingen is de veilige weg altyd de
beate; en al ware men verzekerd, dat er
van bacillenvrees geen grond bestaat, dan
nog zou niemand ons kwalijk kunnen nemen
indien we vriendelijk bedankten voor dier-
lyk voedsel dat reeds op den weg der ont
binding een min of meer grooten afstand
heeft afgelegen.
En dergelijke kost wordt ons werkelijk
voorgezet. Het ondersoek der commissie
heeft smakelijke dingen aan het licht ge
bracht, te veel om ze zelfs te noe
men,inzonderheid wat betreft het Zuid
oosten van de provincie Overijsel, waar
men veel worstfabrieken heeft, die haar
waren overal heen zenden. Wie er niet
tegen opziet zijn trek tot eten voor een
halven dag in gevaar te brengen, moet
eens lezen wat ongure overblijfselen van
gestorven beesten, uit Wijhe, daar worden
bijeengebracht voor de worstmakerijen te
Deventer, te Olst en natuurlyk te Wijhe
ook. Tronwens, daar langs den geheelen
noordoostelijken zoom van ons land is het
niet pluisen de instinctmatige eerbied,
die velen aandnjft tot onthouding van het
gebruik der dusgenaamde „Geldersohe
waren” onder dezen naam komt die
heerlijke worst niet zelden voorofschoon
zij Gelderland nooit gezien heeft vindt
wèl reden in hetgeen wy hier te lezen
krijgen. Krengen, uit hei water opgehaald,
uit den grond opgedolven, van allerlei
dieren aan alle soort van ziekten gestor
ven de opkoopers weten er wel raad
mee en de hakmachine is heel onpartijdig.
In den loop van 23 jarenzegt het rap
port, zijn in 102 gemeenten vleeschvergif-
tigingen, somtijds op groote schaal, ge
constateerd. In de laatste 7 jaren 60,
wat ook al geen vooruitgang aanwyst.
Verplichte keuring van alle vleeschdat
in den handel wordt gebrachtonverschillig
onder welken vorm, bij de wet voorge
schreven dat is het eenige wat verbetering
kan brengen in den toestand. De commissie
verklaart zich vóór Rijkskeuring. Ons is
het tamelijk hetzelfde of de zaak van het
Rijk of van de gemeente uitgaat, als zij
maar tot stand komt. Wij zouden zelfs
aan het laatste de voorkeur gevenware
het niet dat men met de kleine gemeenten
dan in moeielykheden kwam: daar is het
niet mogehjk een deskundige er op na te
houden, en zou hij ook zeer weinig bezig
heden vinden. Combinatie van een zeker
aantal dier gemeenten tot een onderzoe-
kingskring is hier onvermydelyk, en we
weten niet of dat op den duur wol goed
zou gaan indien niet oen ambtenaar van
’t Rijk met de zorg wordt belast.
Toch zou op dezen voet de oplossing
van de quaestie wellicht reeds lang gele
den tot stand zyn gekomenals de politiek
ons geen parten had gespeeld. In 1868
heeft de Minister Heemskerk, (meer
dan eenig staatsman op de hoogte van
koeienzaken in het door hem ingediend
wetsontwerp tot regeling van het veeart-
senij kundig Staatstoezicht de bepaling op
genomen, dat in elke gemeente (met uit
zondering van de kleinere, die gecombi
neerd kunnen worden), een of meer door
de gemeente te salariöeren keurmeesters
zullen zijn, minstens 23 jaar oud, geëxa
mineerd, en wier taak het is alle dieren
eerst levend, vervolgens ook na de slach
ting, te keuren. Vóór het ontwerp in
behandeling kon komen, was het Kabinet-
Heemskerk verdwenen, sijn opvolger
aan het hoofd van bet Departement van
Binnenlandsche Zakende tegenwoordige
Commissaris der Koningin in ons gewest,
diende het later opnieuw inmaar ontdaan
van de bedoelde artikelen. Zoo is het wet
geworden. Sinds dien tijd is van alle zijden
op wettelijke regeling aangedrougentot
dusver te vergeefs.
Maar we moeten ook erkennendat nog
nooit met zooveel nadruk de noodzakelyk-
heid eener afdoende verbetering is bewezen
als thans dn het rapport der Maatschappij
t. b. d. veeartsenijkundedat nooit zulk
een verpletterend aantal feiten is samen
gebracht, waaruit blijkt hoe het er eigen-
lyk uitziet. Misschien zal de wetgever nog
geen reden hebben om zich do zaak aan
te trekkenzooals we reeds meermalen
zeiden en zullen blijven zeggen totdat het
tegendeel ons duidelijk blijktvun het wet
gevend vermogen onzer tegenwoordige man
nen hebben we geen groote verwachting.
Maar dan zyn er toch nog do besturen
der gemeenten, die behooren te waken,
en voor nalatigheid in deze niet verant
woord zyn met een eenvoudig beroep op
bet klein getal personen die in den kriug
van hun beheer schadelijke gevolgen van
het gebruik van slecht vleesch hebben on
dervonden, want daar weten zij niets
van. Elk gemeentebestuur kan en moet
zorgen, dat geen vleesch wordt ingevoerd
on verkocht, ’t doet er niet toe van welk
bpest afkomstig, zonder dat het onder
zocht is. De kosten betalen de slagers,
die het op hun vleeschprijzen verhalen
in plaatsen van eenige betoekenis is reeds
een zeer geringe verhoogiog van dien prijs
voldoende om al de uitgaven voor keuring
te dekken.
Er zijn ten aanzien van dit onderwerp
nog enkele quaestiea te behandelen, die
<1
y. 1484.
