Ifc
r a.s., franco
land, 10K.G,
Mei- en Juni-
aan, dezelfde
K.G. hooger.
irige en fijne
‘1,40 per K.G.;
J verzending.
■N J°zti.,
'eg b/d Haag,
khandel van
Schoonhoven
N°. 1500.
1894.
Zaterdag 18 Augustus.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
ilJssel,
en, in negen
ding.
errein
1
hting.
T.
.n
Ofliciëele Kennisgevingen.
•P:
ETY,
goeden staat,
tels met Tasch
prijs.
311???
IVELD,
IDEN
■BOEK,
inden f 2,90.
STRAATSCHOUW.
EEDEN,
kerk a/d IJssel
p Vrijdag 24
94, by inzet,
u s t u s d. a. v
gens ten 10 ure,
aldaar, in het
BINNENLAND.
PING
wen,
party
AK,
BUITENLAND.
Overzicht.
DE BESTE WAPENS.
turn uiugcii,
en anderen niet
Titer 1894.
S. &W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
Gemeente Schoonhoven.
tweede snede,
oezetn en den
SGHOOMOVEWHE GOURAHT.
itrent de
inierika.
ZEG en WATE-
?gen aan den
P J B, aan ’t
van het water-
zal op Maan-
1894, voorm.
IS te
iek,
rgemeoBter,
H. KOLFF.
st Bestuur,
EREN Azn.,
Voorzitter.
Secr.
i leêge zakjes
e Thomson in
waar de thee
fdkantoor Klo-
Aug. viel de
VAN SOLINGE,
Gez. Booker
i Mevr. J. Ak-
emie aan den
:e verlotingen
lan het hoofd
leder toegan-
af f 0,75 alom
kN NOOTEN,
Alblasserwaard en Vyfheerenlanden,
17 Aug. Bij voortduring is de handel in -
en prys der kaas zeer flauw; boter gaat
tegen on veranderden prys goed van de hand.
Men besteedt thans in deze streken voor:
gave kaas van f 16, tot f21,— per 50
kilo, naar wicht en kwaliteit; goeboter
f0,60, weiboter f0,50 per kilo.
'Ameide, 14 Aug. In eene op heden
alhier gehouden druk bezochte vergade
ring van de Afd. Vianen e. o. der Holl.
Maatsch. van Landbouw, zijn tot bestuurs
leden herkozen de heeren J. Sterk te Nieuw-
land en J. Romeyn te Meerkerk. Door
BURGEMEESTER én WETHOUDERS
van Schoonhoven maken bekend, dat
ingevolge art. 41 van het Politie-Regle-
ment, de STRATEN moeten zyn uitgewied
vóór 1 September a. s., op welken dag
SCHOUW zal worden gehouden.
Bohoonhoren, 17 Aug. 1894.
De Secretaris, De Burj
H. O. GEELHOED. Mr A. D.
'Willige-Langcrak16 Aug. Op de
zalmvisscherij alhier zijn van Zondag op
Maandag 11. 39 zalmen gevangen.
- De ingezetene van deze gemeente,
G. A.die vóór ruim een week te Rot
terdam plotseling ziek geworden was
(cholera achtige verschijnselen deden zich
daarbij voor) is vóór enkele dagen weer,
nadat hy in een barak en een ziekenhuis
te R. verpleegd was, geheel hersteld in
zyn gezin teruggekeerd en een paar dagen
daarna yveer naar zijn werk te R. ver
trokken.
Ickery van
N NOOTEN te
denlOONaam-
ler wit carton,
rtaan geleverd
ENTS. Op fijn
uxe étui fl,—
WETHOUDERS
voornemens op
gusttis 1894,
ure, in het
pen baar aan te
OPENBARE
everantie der
Materialen,
leveren van
EMENT.
jen zyn van af
ijgbaar ter Ge-
firma S. W. N.
hoven; die van
>1, en het bestek
emplaar.
hiedt op Vrijdag
iorgens 10 uur,
litect te Nieuw-
tenis aan het huwelijk van zyn dochter
Xenia een inrichting gesticht, de Xenia
stichting, waarin 850 onvermogende
adellijke jonge dames (weezen) een goede
opvoeding kunnen ontvangen. Hij heeft
voor die stichting het oude paleis van
Grootvorst Nicolaas gekocht en er een som
van 900.000 roebels in eens voor gegeven
met de toezegging van een gift van
152.000 roebels per jaar.
Te Rome (Italië) is by zekeren Clari,
colporteur van dagbladen, door de politie
beslag gelegd op eene geheel in orde ge
brachte helsche machine, een gelijk model
als welke men indertijd voor het Kamer
gebouw springen deed. Volgens de Italia
was deze voor de woning van Minister
president Crispi bestemd en was daartoe
door de anarchisten besloten ter wraak
neming wegens de veroordeeling van Ca-
serio en Lega. De man, die het doen
moest, zekere Giganti, is in hechtenis.
De jonge Keizer van China is, volgens
„The Times”, de heerschappij van de Kei-
zerin-Weduwe moede en poogt hy zich
daarvan te ontslaan. De buitensporige
feestelijkheden ter gelegenheid van den
60sten verjaardag zyner moeder mishaag
den hem zeer, maar hij kon ze niet beletten.
Den eersten Kamerheer zijner moeder
moet Z. M. dezer dagen eigenhandig een
pak slaag hebben toegediend, onder toe
zegging, dat een volgende maal zijn hoofd
zou vallen.
De Keizer legt zich met ijver toe op
de Engelsche taal, waarin hy groote vor
deringen maakt. Hy is zeer streng tegen
Chineesche diplomaten in het buitenland,
die zich lieten omkoopen. De gewezen
gezant te Washington is ontslagen wegens
diefstal van ryksgelden.
Wat betreft den oorlog tusschen China
en Japan, deze is nog steeds in vollen
gang, maar men doet het kalmpjes aan.
De Japanners, eerst getracht hebbende,
het aan China behoorende fort Wei hai-
wei te veroveren, hebben nu ook een aan
val gedaan op een andere vesting der
Chineezen, noordwaarts gelegen, en Port
Arthur geheeten. Deze overval werd echter
ook afgeslagen.
In een zeeslag tusschen de Japansche
en Chineesche vloten zegevierden ander
maal de Japanners.
Verder geen ander njeuws, dan dat
onder-Koning Li Hung Chang in groote
ongenade schijnt gevallen te zyn bij den
Keizer. Een en ander geschiedde door
de achterlijkheid der Chineesche oorlogs-
toebereidselen, die inderdaad zeer by de
Japansche afstaken. 1
Nu iets over de beslissing omt
reeds veelbesproken tarief wet in’Ai
Op de te Washington gehouden bijeen
komst van democratische leden van het
Huis van Vertegenwoordigers is door dezen
besloten zich in hoofdzaak neer te leggen
by de wyzigingen door den Senaat in de
tarief wet gebracht.
Het tarief-ontwerp is dan ook, gelijk de
Senaat het gewyzigd had, met 182 tegen
105 stemmen goedgekeurd. De New-
Yorksche dagbladen veroordeelen de hou
ding van het Huis der Vertegenwoordigers
in heftige hoofdartikelen. Het eene blad
noemt het besluit het verzaken van alle
democratische beginselen, het andere een
lafhartige nederlaag tegenover den Senaat.
President Cleveland is zeer ontstemd
over het toegeven der democraten. Hoogst-
waarschynlijk zal hy echter wel teekenen
terwille van de afdoening der aange
legenheid;
- De luitenant-generaal Jhr. Ver-
spyck, adjudant-generaal van wijlen Z.M.
den Koning, is door H. M. de Koningin-
Regentes benoemd tot adjudant-generaal
van H. M. de Koningin.
•- In de provincie Utrecht
wordt de jacht op klein wild geopend op
1 September, met uitzondering van die
op fazanten, waarvan de opening is be
paald op 1 October. De lange jacht rpag
uitgeoefend worden twee dagen per week,
nl. des Dinsdags en Vrijdags.
- By het admissie-examen voor
toelating tot de Theol. School der Chr.
Ger. Kerk werden vier adspiranten toege
laten en zeven afgewezen. De toegelate
nen zyn de heeren: De Boer, Zieriksee;
Van der Heyde, Gouda; Jonkman, Noor-
deloos, en Schouten, Woerden.
Prys der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere regel
I meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Diusdags-avonds 8- en tot' Vrijdugs-naiuiddags 5 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3-maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
velenswaard noemdedoch veel meer ver
wachtte van goede policie in het land
zelf. Dit geldt niet alleen voor de staten,
waar men nu zooveel overlast heeft van
de verstoorder^ «der orde. En Bismarck
kan ook in eed anderen zin van onder
vinding spreken? Nooit is in Duitschland
de sociaal democratie zoo ^erk vooruitge
gaan, en heeft zy zulk een dreigend ka
rakter aangenomen, als toen byzondere
wetten haar openbaringen poogden te be
letten. De opheffing der uitzonderings
maatregelen heeft den stryd verzacht, aan
de propaganda een rustiger karakter ge
geven, haar omgezet in een drang tot
langs wettelyken weg te verkrijgen her
vorming van bestaande toestanden.
De ondervinding heeft ook elders ge
leerd, dat een krachtig gouvernement veel
vryheid kan laten. Maar dan moet het
ook weten wat het wilscherp de grens
bepalen, die rrtet overschreden mag wor
den en onmiddellyk gereed zijn om dwin
gend op te treden als men die grens niet
eerbiedigt. Als in een vergadering een
spreker aanspoort tot ongehoorzaamheid
aan de wet in het algemeen of aan eenige
wet in het byzonder, dan is zulks heel
iets anders dan een critiek van die wet,
waartoe elk burger het recht heeft; in
het eerste geval behoort de policie nota
te nemen van het gesprokene, en het is
de taak des rechters den opruier ter ver
antwoording te roepen. Dat feitelyke rust
verstoring, opzettelijk misdryf, al vaart
het onder de vlag eener „politieke over
tuiging”, in geen geval mag verontschul
digd worden als uitvloeisel dier overtui
ging, spreekt zoo vanzelf, dat we ons
slechts verbazen kunnen over het groot
aantal personen die hier nog onderscheid
zouden willen maken.
Wy hebben meermalen de meening
verdedigd datzoo de Overheid ter beteu
geling van de uitspattingen van het ge
sproken en geschreven woord het nopdig
zou achten, in het belang der orde, de
algemeene vryheid te beperkenelk burger
bereid moet wezen zich dat te laten wel
gevallen. Wat we hierboven zeidenis
slechts schynbaar met dat gevoaien in
strijd. Verscherpt toezicht op wrgade
ringen zal men moeten toelatenom aan
de autoriteiten gelegenheid te geven, zich
daar te doen gelden waar het openbaar
belang zulks noodzakelyk maakt, en in
dien werkelyk blykt dat het recht van
vereeniging wordt misbruikt om zich te
wapenen tegen de uitvoering der wetten,
dan ware een wettelyke bepaling dat elk
genootschap, van welken aard ook, het
welk voor zich of voor zyn afdeelingen
het recht wenscht te verkrijgen, zonder
voorafgaande vergunning een vergadering
te houdenverplicht is op zyn statuten
de Koninklijke goedkeuring te bekomen,
zeer aan te bevelen.
Sprekende van een krachtige Regéering,
bedoelen we met die uitdrukking een be
wind, .dat gesteund wordt door juist ge
formuleerde en voor de tydsomstandighe-
den passende wetten en de middelen bezit
om ze te handhaven. En daar het een
niet te weerspreken waarheid is, dat elk
volk het gouvernement heeft ’t welk het
verdient, ligt de gevolgtrekking voor de
handten aanzien van het antwoord op
de vraag, waar de eigenlyke kracht moet
gevonden worden.
Ook kleine natién kunnen en moeten
sterk zyn door haar innerlyke organisatie.
Evenals een gezond en kloek lichaam niet
door kleine ongesteldheden in de war wordt
gebracht, kunnen in een staat, die zich
niet zwak gevoelt, de onbelangrijke par-
tygeschillen weinig kwaad doen', en zeker
den yver en het arbeidsvermogennoodig
voor het totstandbrengen van groote maat
regelen, niet verdooven.
Hoe het by ons in dit opzicht gescha
pen staat, durven we wezenlijk niet
zeggen. Er is grond voor groote bekom
mering.
Toch, er bestaat maar één afdoend
middel om de propagande zoowel voor de
sociaal-democratie als voor het anarchis
mewe verzoeken op te merken dat we
die twee slechts geiyktydig noemen, zon
der eenig oordeel uit te spreken over hun
verschil en overeenkomst, binnen zeer
enge grenzen terug te dringen. Belang-
ryke wyzigingen zijn noodig in de maat-
schappelyke toestanden; een vooruitstre
vend staatsbeleid erkent dat niet alleen,
maar tracht ook met den noodigen spoed
tot stand te brengen wat gedaan moet
worden. Niet voldoen aan billyke eischen
verhoogt de ontevredenheid, vermeerdert
het aantal misnoegden, maakt het ge
moed der minbedeelden toegankelyk voor
de drogredenen dergenen, die de sociale
orde bedreigen.
Dezen tot staan te willen brengen door
kleine maatregeltjes van tegenweer, achten
wy niet verstandig. Het gebeurde in Den
Haag, waar de waarnemende burgemeester
verlof weigerde om den begrafenisstoet
van ten partijgenoot, door een noodlottig
toeval om het leven gekomen, met de
roode vlag te vergezellen, - de daarop
den heer J. Van Klaveren te Leerdam,
als afgevaardigde naar de onlangs te
Gouda gehouden algemeene vergadering,
werd daaromtrent een kranig verslag uit
gebracht. Daarna werden versctrtllende
zaken, rakende de alhier te houden ten
toonstelling en harddraverij, besproken en
de verschillende oom missiën geregeld. Ten
slotte had de gewone verloting plaats,
waarna de vergadering met een warme
toespraak van en door den voorzitter werd
gesloten.
Benschop, 13 Aug. In de heden ge
houden openbare Raadsvergadering is door
den raad voorloopig vastgesteld de reke
ning dezer gemeente over het jaar 1898,
welke bedraagt in ontvangst f 12.850,88s,
in uitgaaf f 11.869,80s, batig slot f 981,58.
Nog werd door den raad opgemaakt een
voordracht van vier personen ter benoe
ming van twee zetters voor ’s ryks directe
belastingen, in de plaats van de leden
R. Klever en T. Verbree, die den 31. Dec.
a. s. moeten aftreden. Óp de voordracht
zyn geplaatst de aftredende leden en de
heeren C. Kastelyn en P. Schep, beiden
wonende alhier.
’Berg-Ambacht, 15 Aug. By de heden
alhier gehouden aanbesteding van het af
breken van het bestaande gemeentehuis
en het bouwen van een nieuw, waren in
schrijvers: J. J. Huy te Watergraafsmeer,
f8677; L. Boele te Kinderdyk, f7168;
J. Katsbergen te Gouderak, f6999; M.
Stam te Elshoutf 6995C. W. Den Hoed
te Stolwykersluis, f6885; C. De Jong te
Berg Ambacht, f6485; K. Visser te Ka-
tendrecht, f6415; P. Blanken Dz te Berg-
Ambacht, f6406; G. De Hoog te Reeu-
wyk, f6395; A. Herlaar te Berg Ambacht,
f6198; J. v. d. Wal te Streef kerk,6189;
S. v. d. Oever te Berg-Ambachtf6145;
J. W. Dogterora te Schoonhoven, f6134;
A. Van der Straaten te Berg-Ambacht,
f 5950.
Jaarsveld, 13 Aug. De ambachtsheer
dezer gemeente onthaalde evenals het
vorige jaar de kinderen der openbare la
gere school op chocolade en krentenbrood.
Door een honderdtwintigtal leerlingen
werd den geheelen morgen prettig feest
gevffird en door hen ter eere van hun
vreugde- verschaffer vele gepaste liederen
gezongen.
Krimpen a/d iJsel, 14 Aug. Van de
werf „Ny verheid” alhier van de heeren
C. Van der Giessen Zonen werd met
goed gevolg te water gelaten het yzeren
Rynschip „Ignatius”, groot 550 lasten,
gebouwd voor rekening van den heer Ign.
Wemmann te Neckargerach, terwyl aldaar
de kiel werd gelegd voor een dergelyk
schip, groot 700 lasten, te vervaardigen
van ijzer en staal, voor rekening van de
heeren B. Prestel Co. te Rotterdam.
'Leerbroek15 Aug. Door stemgerech
tigde leden der Ned. Herv. Gem. alhier is he
den beroepen tot predikant dezer gemeente
Ds. W. Zylstra, pred. te De Vuursche.
Moordrecht15 Aug. Aan den kanaal-
dyk by Johs. De Vos en in den Zuid-
plaspolder by Noordergraaf, beiden onder
deze gemeente, is sedert ruim een week
het mond- en klauwzeer onder het vee
uitgebroken. Door borden, geplaatst op
de verschillende landeryen in den omtrek,
wordt het rondloopende vee als verdacht
beschouwd aangegeven.
"Reeuwtyk, 15 Aug. Het stoomgemaal
in den polder „Reeuwyk” bewyst thans
onschatbare diensten aan de laaglanders.
Menig stuk land in dien polder gelegen
zou door den aanhoudenden regen blank
staan, zoo de toestand was als voorheen.
Nu evenwel houdt de machine het water
op peil en zyn de landeryen tot de be
kende doeleinden bruikbaar.
- Afd. Sluipwyk. Drie adelborsten,
met verlof in Gouda, die zich op een der
Reeuwijksche plassen met zeilen vermaak
ten, hadden het ongeluk, dat door den
sterken wind hunne boot omsloeg. Ge
lukkig bleken de heeren goede zwemmers
te zyn en wisten zoodoende een midden
in den plas liggend akkertje te bereiken,
wat door de vele waterplanten, waarin
zich een der drie nog verwarde, geen ge
makkelijk werk was. Hier ontdeed zich
de heer de K. M.bekend als een uit
stekend zwemmer, van een gedeelte zyner
kleeding, om zich daarna weder te water
te begeven en naar den vasten Wal te
zwemmen, van waar hy met eene boot
terugkeerde om zyne lotgenooton af te
halen, waarna alle drie met een nat pak
huiswaarts keerden.
’Willige-Langcrak
fILLIGE
22 Augus-
morgens 9 uur,
F’ te
i, zwaar 0.80 M.
een Gevellyst,
verschillende
inken, Blinden
eenig Oud IJzer
den Notaris
ven.
gevolgde ongeregeldheden toen men
’t werd verwachtniettemin het doek
ontplooideis meer in het voordeel der
socialistische propagpndarjian een wèlge-
slaagde meeting. Tal van menschen zyn
van meening, en waariyk niet zonder
gronddat het gevraagde verlof gegeven
had moeten worden; immers, banieren
van andere vereenigingenkerkelyke em
blemen, worden ook wel in een lykstoet
toegelaten; waarom niet dit vaandel, al
toonde het een politieke kleur? Zeker
gedeelte van het minder ontwikkelde pu
bliek zou er zich misschien aan geérgerd
hebbende menschen moeten dan maar
leeren zich niet te ergeren aan dingen,
die hun niet aangaan, en anderen niet
willen belemmeren in een vryheid, die
zy voor zichzelven verlangen. Naar alle
waarschynlykheid zou de orde geheel niet
gestoord zyn, als het hoofd der policie
wat ruimer van opvatting ware geweest.
Of wij dan geen ernstige bedenkingen
hebben tegen het optreden der sociaal
democratische woordvoerders?
Zeer zekerzy vergiftigen de ziel van
het volk door het aankweeken van wrevel
en verblinden het verstand door onjuiste
voorstellingen. Wanneer een man als
Domela Nieuwenhuis in Harlingen den
lieden zand in de oogen strooit door zich
in een werk mansgewaad te vertoonen, dan
noemen wij dit ellendig comediespel,
en als hy te Amsterdam, ten einde het
verzet tegen belastingbetaling te recht
vaardigen, vertelt dat dertig jaar geleden
ook wel de aanzienlyksten een anti-dag-
bladzegelverbond hebben 'gevormd, zonder
er by te vertellen dat deze bond wel af
schaffing eener wet, geenszins verzet tegen
een wet beoogdedan nemen wy' de vrij
heid zyn redeneering opzettelyke oneer-
lykheid te noemen. Doch de wapens, met
welke wij tegen dat alles te stryden heb
ben gy kent zewaarheid in het woord,
yver in de daad. In ons vrye Nederland
gebruike men deze het allermeest.
Het Brit.Hche Lagerhuis heeft wederom
vergeefschen -arbeid gedaan. Het ont
werp tot schadeloosstelling der uit hun
ne woningen-gezette lersche pachters is,
ondanks de goede verdediging van Lord
Spencer, door het Hoogerhuis by tweede
lezing verworpen met eene meerderheid
van ruim tweehonderd stemmen. Alle
pogingen door genoemden Lord Spencer
in het werk gesteld om het ontwerp te
doen doorgaan waren vergeefsch. De Lords
hebben nu weer op besliste wyze front
gemaakt tegen de aanvallen, welke de
instelling van het Hoogerhuis in de laatste
tyden te verduren heeft gehad.
De tweede verloren arbeid is de intrek
king van het ontwerp tot invoering van
den acht uurs werkdag in de mynen,
door den voorsteller van den maatregel
zelf. Dit geschiedde, nadat het Lagerhuis
eerst een amendement had goedgekeurd,
waarbij de wet voor vyf jaar van kracht
zou zyn en daarna zy’n goedkeuring had
gehecht aan een verbeterings voorstel van
den heer Thomas, strekkende om in eik
district door de myn werkers zei ven by
meerderheid van stemmen te doen bepalen
of de wet daar geldig zal wezen.
De gevreesde werkstaking onder de
huurkoetsiers, staande aan de Londensche
stations, is slechts tot een begin van uit
voering gekomen. De Minister van Bin
nenlandsche Zaken heeft zyn beslissing
herzien en daarmede is de zaak in orde.
De toevloed der aangekomen anarchisten
te Londen wordt steeds grooter; overal
komen ze vandaan. Sedert 1 Augustus
wordt hun cyfer op 400 geraamd.
Na de wapenschouwing in het kamp
van Alderschot heeft Keizer Wilhelm een
bezoek van een half uur gebracht aan de
Fransche ex-Keizerin Eugenie, die op Ko
ningin Victoria’s bezitting Farnborough-
hill verblyf houdt Z. M. droeg by die
gelegenheid de uniform van zyn Britsch
cavalerie-regiment, dat hem, blykens de
afbeelding in de jongste Graphic, nu niet
byzonder flatteert. Tusschen een helmen
een plat mutsje is dan ook nog al on
derscheid.
Achttien jaar geleden zag Koning Alex
ander van Servië het eerste levenslicht.
Met eenige vreeze in het hart ging men
thans dien verjaardag tegemoet. Immers
het kon zyn, dat de jeugdige Monarch
dien dag weer had uitgekozen, om den
een of anderen staatsgreep uit te halen,
hetzy op eigen hand of op aandringen van
zyn beminnelyk oudrenpaar, dat, nu het
best gemist kan worden, weer opduikt
en den feestdag medeviert.
In Bulgai-ye heeft zich een verblijdend
verschynsel voorgedaan op staatkundig ge
bied. De leider der Russischgezinde party,
de veelvermogende heer Zanhoff, heeft nl. I
zyne aanhangers bevel gegeven, hun verzet
tegen Vorst Ferdinand te staken en hem
als Vorst te erkennen. De voorbode van
eene verzoening met Rusland?
De Keizer aller Russen heeft ter gedach-
Het heeft er wel iets vandat de
Fransche Regeering ee,nigszins verlegen
is geworden met de overwinning, die zy
door de totstandkoming van de anarchis
tenwet heeft behaald, en niet zonder be
duchtheid is, dat min of meer reactionair-
gezinde ambtenaren van justitie en policie
aan die wet een toepassing zullen geven,
waaruit zou zyn af te leiden dat het met
den republikeinschen geest van het tegen
woordig bewind maar povertjes gesteld is.
Waarvoor anders zou de uitlegging noodig
zyn geweest, in een circulaire van den
Minister van Justitie aan de procureurs
generaal gegeven, om onder hun aandacht
te brengen dal wèl een krachtig optreden
wordt verlangd, - natuurlijk, welk Fransch
regeeringspersoon zou daar niet van hou
den in dezen woeligen tyd I maar het
tevens de bedoeling van den wetgever is,
de nieuwe bepalingen niet toe te passen
op degenen, die door wettige middelen
hun leerstellingen ingang trachten te doen
vinden. Alleen de aanhangers van de
„propaganda door de daad” moeten ge
troffen worden.
Dat beteekent eigeniyk, dat er juistheid
is in de bewering van hendie zoo’n soort
van wet een dood paard noemen, aan
een boom gebonden. In een goed gere-
gelden staatwaar de rechten en plichten
van een vryen burger duidelyk zyn om
schreven, en het toezicht der Overheid
nauwgezet en onpar,tydig waakt voor de
handhaving der wet, heeft men geen be
hoefte aan uitzonderingsmaatregelen. Nooit
heeft het eenig pmctisch resultaat opge
leverd de prediking van welke theorieén
ook door strafbedreigingen te willen te
gengaan de trek naar het verbodene wordt
er door opgewekt, de zucht tot verzet
geprikkeld, en zelden ontbreekt het aan
personendie, gedreven door de zucht om
als martelaar te poseerenin het uitlok
ken eener vervolging het middel zien het
welk hen in de oogen hunner geestver
wanten verheft, hun onbeduidenden naam
op aller lippen brengt.
Wat men, in tegenstelling met het
„doen zegevieren van leerstellingen door
wettige middelen”, te verstaan heeft onder
„propaganda van de daad”, is niet zoo
duidelyk als het wel lykt. Een anarchist
by voorbeeld is iemand, die elk gezag ne
geert, eiken vorm van regeering verkeerd
acht, en in de volledige vryheid van het
individu zyn ideaal ziet. Dat de toepas
sing van dat volstrekte vryheidsbegrip
leiden moet tot grenzenlooze verwarring,
tot miskenning van alle rechtentot aan
randing van het leven en van den eigen
dom, schynt ons ontwyfelbaar toe; niet
temin zijn er theoristendie beweren dat
het te niet gaan van een zeker aantal
menschenlevens niet opweegt tegen het
geluk, dat de maatschappy ten deel zal
vallen wanneer eenmaal de anarchistische
idéé overal zal zy'n dóórgedrongenen
zich evenzeer gerechtigd achten dat offer
te vragen, als Vorsten en Regeeringen de
jeugdige burgers van-den staat in massa
blootstellen aan de gevaren van den oor
log, alleen ter wille van het voordeel,
dat zy meenen uit dien kryg voor de
gemeenschap te zullen behalen.
Kan men nu het prediken van deze in
ons oog dwaze en gevaarlyke leer „pro
paganda van de daad” noemen, zoolang
zy niet ontaardt in het aanprijzen van
wetsovertreding en van misdaad? Waar
is dan de grens tusschen het verbodene
en geoorloofde Laten wy niet vergeten,
dat elke groote omkeering in de wereld
geschiedenis vooraf is gegaan door het
verkondigen van theorieén, meeningen,
leerstellingenwelke door de groote me
nigte en inzonderheid door de machtheb-
benden als verdeifelyk werden beschouwd.
En het was juist het verzet, dat aan de
prediking nieuwe kracht byzette.
De oude Bismarck had het waarschijn-
lyk wel aan het rechte eindtoen hy ook
een internationale samenwerking tot be-
Btryding van het anarchisme niet aanbe-
Deze Courant wordt des Woensdags- en des-Zaterdags-
morgens uitgegeven. Prys: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Franco per post door het geheele ryk 0,90. Men kan zich abon- I
neeren bij alle BoekhandelarenAgenten en Brievengaarders.