1895.
Zaterdag 1$ October.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
N°. 1618.
X STAND,
adijjde 3).
merstol.
BUITENLAND.
Overzicht.
BINNENLAND.
De Kieswet en wat er mee
gebeuren moet.
en
SMOfflWSH COURANT
bezit de
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
- A. P.
J.-
E.
M»
en
d. van
roorU 2
i en H.i
Irand en
>t 1 October.
van C. Molenaar
J. Koog
»n A. Bi
Prys der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlyk tot Dinsdags-avonds 8- en tot Vrijdags-namiddags 5 uren.
Alle biunenlandsche Advertentiën, voor 3-maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
e, oud 70 j., echtge-
J. Takken, oud 6 m.
raveld.
September.
i M. Veen sliet on J.
in J. Achterberg en
van W. Verborg ea
Johan Andreas Lo
an J. J. v. d. Kwaat.
j en D. Benschop.
Hartog, oud 48 j-
reld. 8. Wolters,
th, oud 7 v.
liohMB.
September.
s van M. Verhoeven
Hartog, oud 16 j.
G. v. Gent, oud 2 j j.
n a/d IJsel.
eptember,
van J. Prins en W.
rgen, oud 8 w.
n 6 in., echtgenoot
Boef, oud 6 w.
j., echtgenoot van
opik.
iptember.
Catharina,
prong. V<
burg, oud 26 d.
akkerland,
t 3 October,
an J. Boon en
i J. den Ouden
van G. Voorolujjs
IJ da, d. van J.
- Joost, s. van C.
ke. Jan, s. van
>n. Jan, 8. van
en. Cornelia, 8.
rakemaak. Hon
en E. Roosendaal,
t, oud 1 m.
poort.
1 October,
ud 6 j. C. den
ichtgenoote van J.
Ublas.
iptember.
an E. de Groot en
t. van A. Jongkind
- Dirk, 8. van A.
- Rokos en Elisa-
sling en A. B. Lek*
G. N. Boers en
ran M. Boater
J. Huuksloot
in J. Bron en
woord „slecht” is in de politiek de uit
drukking van een zóó betrekkeljjk denk
beeld, dat geen ernstig man er zich mede
tevreden kan stellen. We vertrouwen al-
zoo, dat het advies niet zal gevolgd wor
den, dat het aantal intransegenten in de
Tweede Kamer gering zal zyn.
Een ander gevaar dreigt van de zy'de
dergenen, die zoogenaamde „correctieven”
tegen het naar hun meening al te ruime
kiesrecht hebben opgespoord. Het geop
perde denkbeeld, om den leeftijdsgrens op
28 jaar vast te stellen, schynt ons toe
weinig kans van slagen te hebben, omdat
het niet steunt op een enkelen grond van
billijkheidop die manier zou elk lid der
Kamer wel een ander cijfer kunnen noe
men. Verbeeld u, dat eens iemand kwam
aandragen met het voorstel om de kies
bevoegdheid te doen ophouden met het
zeventigste jaar, omdat tal van lieden,
die dezen leeftijd bereiken, dan geen be
langstelling meer toonen in de publieke
aangelegenheden, geen lust meer bezitten
om er zich moeite voor te geven!. Elke
grens te dien opzichte is willekeurig, en
zelfs de bepaling in het ontwerp van het
25ste jaar komt ons weinig gemoti
veerd voor.
Den drang, hier en daar uitgesproken
naar kiesrecht voor vrouwen, kunnen we
met stilzwijgen bejegenen. Om dat te
verkrijgen zou Grondwetsherziening noodig
tijn, en daarop bestaat thans niet de ge
ringste kans.
In navolging van België wordt, om het
door velen gevreesde sturen in démocra-
tische richting te voorkomen, het meer
voudig stemrecht aanbevolen, waarbij dab
aan bezit en aan capaciteit een overwicht
zou worden toegekend. Ter verdediging
van dat stelsel wordt aangevoerd, dat het
belang bij het voortbestaan der rechtsorde
in den staat toeneemt, naarmate men
daarbij stoffelijk meer is betrokken, en dat
zij, die door studie of werkkring meer
bevoegd zijn om een zelfstandig oordeel
uit te spreken over de vraagstukken van
politiek, ook meer invloed op de beslissingen
in 's lands vergaderzaal behooren uit te
oefenen. Beide stellingen zijn zeer be
twistbaar. Ook de niet bezitter heeft be
lang bij rust en orde, en bovendien bij
een wetgeving die de nadeelen, aan zijn
maatschappelijken toestand verbonden
zooveel mogeljjk opheft; in dit opzicht
staat hij met den gefortuneerde gelijk. En
wat het voorrecht van capaciteit betreft,
het oefent, mits op de juiste wijze en
zonder misbruik aangewend, wel degelijk
invloed uit, zonder dat er ook een mate
rieel overwicht aan moet worden toege
kend. Bij de stembus moet ieder gelijk
staanéén man, één stem. Gold het een
quaestie van mederegeeren, dan zou het
iets anders zijn, maar van den kiezer wordt
alleen gevraagd den man aan te wijzen,
die zijn vertrouwen bezit, die naar zijn
oordeel karakter en bekwaamheid heeft
om, naar de richting door den kiezer ge
wild, deel te nemen aan den wetgevenden
arbeid. Er is sprake van geweest, dat een
partij haar steun aan het wetsontwerp
slechts zou verleenen onder voorwaarde,
dat het meervoudig stemrecht er in werd
opgenomen: mocht dit gerucht waarheid
bevatten, dan zouden wij er slechts een
voorwendsel in zien om de hervorming
opnieuw te doen mislukkeneen ob-
structiemiddel van de bedenkelijkste soort
Hetzelfde kan, naar ons gevoelen, niet
gezegd worden van een ander „correctief”,
den stemdwang, van verschillende zijden
aanbevolen. Men redeneert zóó: By de
verkiezing is het te doen om de meening
des lands te vernemen, en dit doel wordt
niet bereikt als velen zich onttrekken. Wie
voor eenig persoonlijk of klasse-belang op
komt, zal zich wel een gang naar de
stembus getroosten; het wegblijven der
lauwen zou juist ten gevolge hebben, dat
deze belangen, niet de algemeene, den
doorslag geven. Door het opleggen eener
verplichting wordt verkregen, dat de moeite
voor allen dezelfde blijft, en, is iemand
gedwongen zyn stembiljet te komen in
vullen, dan zal hij in den regel wel een
keus uit de candidaten doen ook.
Daar is inderdaad veel voor te zeggen,
en de bekende Leidsche oud hoogleeraar
Fruin heeft het in een brochure duidelijk
gezegd ook. Alleen zouden wij niet wen-
schen, dat op het niet-verschijnen aan het
stembureau geldboete of gevangenisstraf
werd toegepast, als gold het een misdrijf
het niet voldoen aan een plicht die het
uitvloeisel is van een recht wordt het best
gestraft door opheffing van dat recht. Wie
eenmaal wegblijft zonder dat verzuim op
voldoende wijze en schriftelijk te moti-
veeren, wordt het volgend jaar niet op de
kiezerslijst geplaatst en verliest ook de
bevoegdheid om aan verdere stemmingen
in het loopende jaar deel te nemen; bij
herhaling der nalatigheid kan de termijn
van schrapping worden verlengd. Dit is,
meenen we, het eenig billijke dwangmid
del, en wij twijfelen niet of het zal even
zeer aan het doel beantwoorden als de in
België gevolgde methode.
Maar deze quaestie, kan geen reden zyn,
om aan het wetsontwerp zyn goedkeuring
te geven of te onthouden. Werd een amen
dement tot invoering van stemdwang in
gediend, het zou waarschijnlijk by alle par
tyen verdedigers en bestrijders vinden
het stelsel der wet wordt er niet door
aangetast.
Het vooruitstrevend deel der liberale
party schynt gezind, behoudens verbete
ring der kenteekenen, deze wet te aan
vaarden als een voorloopige regeling, die
niet zal beletten de propaganda voor een
kiesrecht in Takkiaanschen geest voort te
zetten. In het orgaan „De Nederlander”
van de heeren Kerdyk en Borgesius lezen
wy deze woorden„Indien de liberale
partjj zich ten slotte by deze regeling van
het kiesrecht, min of meer ingrijpend ge
wijzigd, mocht nederleggen, zou zjj die
toch nooit anders kunnen beschouwen dan
als een voorloopigen maatregel. In geen
geval zou zjj zich daardoor ontheven kun
nen achten van haren plicht om, zoodra
zy er de macht toe mocht bezitten, als
nog de kiesbevoegdheid uit te breiden tot
hen, die zonder bedoeling in hun onder
houd en dat van hun gezin voorzien en
niet om bepaalde redenen moeten worden
uitgesloten. Spreekt zjj dit duidelijk uit,
neemt zij zich vast voor niet te zullen
rusten alvorens dit hoofdpunt van haar
programma volledig zal zyn uitgevoerd,
zoo is het voor hare toekomst niet van
overwegend belang, welk lot inmiddels
voor het aanhangig kiesrechtontwerp is
weggelegd.”
Nu, dat zyn dingen van latere zorg.
Vooreerst is het voor de liberale party
.wél van belang te nemen wat zij krijgen
kan. Deed zy het tot stand komen van
het ontwerp mislukken, dan zou het met
haar populariteit voor langen tyd gedaan
zyn. Aan den tegen woórdtgen politleken
toestand moet een eind komen, hoe dan
ook. Wydie indertijd mede geijverd
hebben voor de kieswet Tak, zyn van
oordeel dat onder de tegenwoordige om
standigheden alles moet aangewend wor
den wat dienen kan om de electorale her
vorming te doen slagen, om het kiesrecht-
vraagstuk voorloopig van de baan der
practische politiek te verwijderen.
Omtrent Pasteurs begrafenis behelzen de
Fransche bladen vele bijzonderheden, waar
van we het volgende overnemen. De koop
mansbeurs was dien dag gesloten. Van
de doodenkamer, waar de eerste plechtig
heid plaats had, ging het in optocht naar
de kerk de Notre Dame, waar het overschot
tydelyk wordt bijgezet. Vijf wagens met
kransen, waaronder een uit Arbois van
blauwe en witte druiven, een van de Utrecht-
sche universiteit, volgden de lijkkoets,
dezelfde die voor Carnot diende. Onder
de slipdragers was de Minister van onder
wijs, die ook de lijkrede hield. Die rede,
een toonbeeld van degelijke welsprekend
heid eindigde aldus:
„Vaarwel, groote meester”, zoo besloot
de Minister; „de wetenschap, die gij zoo
trouw hebt gediend, de onsterfelijke, groot
machtige wetenschap, door u pog mach-
tiger gemaakt, zal tot in de verste eeuwen
de sporen toonen van uw genie. De
menschheid, die gy geholpen hebt in hare
nooden, zal immer uw roemrijken naam
vereeren. Zy zal allen nationalen naij ver
zien verdwijnen, maar in volle kracht en
leven het geloof behouden, dat allen ge
meen hebben, het geloof in den oneindi-
gen vooruitgang.”
Onder de aanwezigen merkte men op
den President Faure, de Kroonprins van
Griekenland en de Russische Kroonprins
Constanten.
Volgens een bericht, dat nog bevestiging
behoeft, zou Madagaskars hoofdstad, we
herhalen den onuitsprekelyken naam maar
niet meer, reeds den 27sten September door
de Franschen genomen zyn. De Koningin
en haar zoon, tevens eerste Minister, die,
zooals ze hadden aangekondigd, niet zou
den wy'ken maar liever sterven, zijn wijse
lijk tot andere gedachten gekomen en
gevlucht naar Ambosistra. Als ’t waar
is, zullen de Franschen, zulke specialiteiten
in ’t victorie ki aaien, van zich doen hooren
Naby Ottignies in België, waar het
kermis was, heeft Zondag jl. een groot
spoorwegongeluk plaats gehad. Een loco
motief reed op een aankomenden trein en
verbrijzelde eenige waggons, die daarna
in brand geraakten. Er zyn 18 menschen
gedood en 100 gewond. Het ongeluk
wordt toegeschreven aan gebrekkigen dienst
tengevolge van de vervanging van vele
beambten ter wille van de Zondagsrust.
Zondag jl. is een standbeeld onthuld te
Antwerpen voor den volksman en dichter
Jan Van Ryswyck, den vader van den
Burgemeester. De belangstelling was in
overeenstemming met de groote populari
teit die de overledene genoot. Onder de
sprekers was ook de bekende Max Rooses.
In Italiè’s kolonie Eritré (aan de Roodezee)
is het ook weer onrustig. Er is een mo-
bos, oud 25 j. M.
i, oud 15 m. H.
irkel.
leptember.
ran D. Rietveld en
s. tan P. t. Hoorne
af en Hofwegen,
leptember.
an W. ran Veen en
van M. de Graaf en
i T. de Kluiver en
eten, oud 56 j., echt-
op.
idriaan.
eptember.
ma, d. van F. Trap-
#ud 23 j. en G. de
streoht.
tot 1 October.
liaan, a. ran J. H.
Caaparua, s. van 8.
Laan.
i Boeioop.
iptember.
ran J. Holl en E.
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prys: voor Schoonhoven per drie maanden ftylb.
Franco per post door het geheele ryk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren by alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
biel militie-korps gevormd en een obser-
vatiekamp aangelegd, terwijl een gerucht
zegt dat er ook reeds gevochten is.
Nu het zilveren feest van Italië’s een
heid gevierd is, komt men voor den dag
met een advies van Napoleon I, over die.
eenheid in 1815 uitgebracht.
Napoleon zei daarbij o. a. het volgende
Murat droomt van een eenig Italië. Ik
kan mij die eenheid niet denken, maar
wel twee deelen, door de Po gescheiden.
Er zyn te veel groote steden in Italië, er
is te veel verschil van denkwijzen en ge
bruiken, er zjjn te veel tegenstrijdige be
langen. Ik heb dikwijls gedacht over die
eenheidmaar ik heb niet bevonden, dat
zy mogelijk zou zyn, althans nog in geen
langen tyd”.
In de Spuansche kolonie Cuba duurt
de opstand nog steeds voort, terwijl het
eind er nog niet van te voorzien is. Steeds
worden nieuwe troepen uitgezonden; de
gele koorts eischt vele offers. De econo
mische toestand van de bewoners van
het eiland is allertreurigst en mede een
voorname oorzaak van de ontevredenheid.
Ten voorbeeld voor andere landen wei
geren vele Amerikaansche Staten een
bokswedstrijd om het wereldkampioen
schap toe te laten. De boksers van beroep,
Corbett en Titz Simmen, reizen van Oost
naar West en van Zuid naar Noord om
een plaatsje te vinden waar zy den strijd
kunnen aanbinden. 'Gelukkig voor hen
hebben eenige inwoners van Oklahama
een sommetje van 25000 dollars bijeen
gebracht om den wedstrijd aldaar mogelyk
te maken.
Volgens de berichten uit Turkjje’s hoofd
stad aan „Standard” en „Daily News”
duren de vervolgingen en ongeregeldheden
nog steeds voort en worden eiken nacht
in de voorsteden Armeniërs vermoord
onder de oogen der politie. Ruim duizend
der vervolgden vertoeven nog in Christen
kerken, waar zij door giften worden in
’t leven gehouden.
Intusschen blijkt uit de latere berichten,
dat de protest nota door den deken van
het „corps diplomatique” namens alle
gezanten ingediend en het bijeenverzamelen
van alle vreemde oorlogsschepen, die in de
Turksche wateren vertoeven voor Gahta,
eenigo uitwerking beginnen te krijgen
en de toestand, gelijk de Fransche minister
van Buitenlandsche zaken in den Minister
raad mededeelde, wat bevredigender wordt.
Laat ons hopen, dat die latere berichten
waarheid spreken!
Drie duizend wielrijders uit Brussel
en omstreken zouden j.l. Zondag een
betooging, een optocht op hunne fietsen
door de straten van Brussel, gehouden
hebben om hun wensch, verbetering van
de wegen en vermindering van de douane
rechten op rijwielen, kenbaar te maken.
Het weder was echter zóó slecht, dat
de betooging veertien dagen werd uitge-
fjteld. Men hield nu een vergadering,
waarin een motie van bovengenoemde
strekking werd aangenomen.
Het kostbaarste rijwiel ter wereld, of
althans een der kostbaarste, bezit de
Sultan van Marokko. Hy heeft een 2-
wieler, die f 4200 heeft gekost. Daaren
boven bezit de Sultan een electrischen
8 wieler, welke f 1200 heeft gekost.
De jonge Fransche millionnair Lebaudy
bezit ook een zeer kostbaren 2 wieler. Hy
is een zoo groot voorstander van wiel-
ry’den, dat hy tegenwoordig ÖOjonge dames,
die hfi van rijwielen heeft voorzien, het
wielryden laat leeren. President Faure
is ook een vriend van wielryden. Onder
de bagage, welke hij naar Fontainebleau
meênam, waren zes rijwielen.
De president der Vereenigde Staten, de
heer Cleveland, gaat ook onder de wiel
rijders. Hy doet het voor zijne gezondheid,
op raad van zyn dokter.
Te Brussel is het eind van het wielryd-
seizoen vooral merkbaar in de banken
van leening, waar nu zooveel fietsen
worden gebracht, dat men er opzettelijk
bergplaatsen voor maken moet.
De kapitein C. Houtman, van
het 3e reg. vesting-art. te Gorinchem, is
overgeplaatst bij het 1ste reg. vesting-art.
te Utrecht.
Zooals bekend is, bestaat se
dert geruimen tyd een verschil ten aan
zien van den afvoer van fecaliön uit
Gorcum op de Overwaard, welker water
daardoor ontzettend vervuild wordt. Naar
nu de „Haarl. Crt.” meldt, heeft Gorcum
in dit geschil de zege behaald. Volgens
geruchten dan zou Gorcum het spuiings
recht behouden, en daarvoor de Overwaard
jaarlijks eene vaste som, men noemt cijfers
van f 1000 tot f 5000 toe, betalenom
stroomend water op de Giesen te krijgen
zou de stad het spuiwater zooveel ver
meerderen, wat natuurlijk door meer malen
weêr verwijderd moet worden. Hoe het
echter stroomen moet in de doodloopende
vakken, van Giesen-Nieuwkerk tot Giesen-
dam en van de Karperbrug naar Hoornaar
leren, oud 81 j.
G. Slotboom, oud
2 m.
a/d IJmI.
1 October.
ti P. Vissen.8n L.
ran A. Krenk en
Tan C. Gondriaan
d. Tan T.J. Blonk
b, 8. Tan C. Heu-
iaartje, d. Tan L.
kagje, d. tan W.
inder. Trijntje
i en J. Twigt.
(ran Krimpen a/d
wigt en G. Vugk.
laan, oud 9 m.
lar ran G. de Jong,
vijk.
1 October.
L. Treuren en T.
oomen en O. Tan
van W. Muienaar
i Geertruida Wil-
M. Hoogerdgk.
G. Oravaland.
oud 81 j., eoht-
oolwjjk, oud 78 j.,
kerk.
e tuber.
n W. Ooms en H.
ihauna, d. Tan B.
keltje, d. Tan M.
en L. Tan Hees,
i, oud 8| j. M.
■per, oud 78 j.
ingerak.
tember.
J. Schep en J.
oud 3 w. J.
o Haag, oud 17 j.
oud 18 m.
Bruin, oud 2
gerak.
►t 1 October.
i. Tan J. Vreeswijk
r Horst, oud 22 j.
imond.
iptember.
in G. M. do Vries
ran A. Veraiaia en
Tan G. Takker en
Jiaabeth, d. ran T.
Teunia, 8. van
Jan Willem Hen-
Mourik en D. Tan
en Noordeloos, wordt niet gezegd, wel
verondersteld, dSt de stroom al het vuil
over Giesen Nieuwkerk, Peursum, Goudri-
aan en Ottoland naar den Elshout voeren
zal. De gronden voor dit besluit zouden
zyndat de Overwaard wel bestuursrecht
heeft over den vrijen loop van het boezem
water, maar niet over de hoedanigheid van
het water; dit laatste recht behoort by de
afzonderlijke gemeenten thuis. Vergoedt
de stad dus de meerdere kosten van be
maling, dan voldoet zij aan haren plicht
of hare verplichting. Daar Gorcum be
weert, dat het boezemwater inSchieland,
Delfland en Rijnland evenveel verontrei
nigd is als de Giesen, zijn de hoogere be
sturen bevreesd, dat, ingeval de Overwaard
in het gelijk gesteld wordt, de beweging
in bovengenoemde waterschappen even al
gemeen zal worden, waardoor de hygiëni
sche qilaestie de halve provincie in rep en
roer zal brengen, en de kosten voor ge
west en gemeenten bedenkelyk zullen
worden opgedreven.
De rechtbank te Rotterdam ver
oordeelde Dinsdag o. a. J. in ’t H., boomkwee-
ker te Waddingaveen, wegens diefstal Tan
rozenhout, tot f 0,50 boete, subs, een dag
hechtenis.
In de eerste plaats had zich te Terantwoor-
den D. R., 55 jaar, rjjksTeldwaohter-jachtopsiener
te Haastrecht. Hij zou op 7 Juli 1895 te Willeskop
moedwillig B. J. Kammisky met een zweep een
geweldigen slag hebben toegebracht.
Uit de behandeling dezer zaak big kt dat K.
in den morgen Tan bewusten dag om 8 uur
per rgwiel ging vnn Utrecht naar Oudewater.
Toen er in de Terte, nabij h0t dorp Willeskop,
een rgtuig, bespannen met een paard, aankwam.
De bestuurder Tan dit rgtuig wenkte om de
vaart te verminderen, wat ook door hemzelf
werd gedaan. Daar K. dit echter niet deed,
had bekl. de zweep genomen en hem daarmede
een slag toegebracht. Zoowel door den Toerman
Tan het rgtuig als door beklaagde was her-
haaldelgk gewuifd, omdat zg vreesden met
paard en wagen van den djjk in de wetering
te gaan, daar het paard zeer schrikachtig is
voor alles wat wit en glinsterend is.
Hoewel hg reeds op een afstand van 25 meters
was gewaarschuwd, beweerde K. dit niet gezien
te hebben.
Het O.M. betreurde het, deze zaak te hebben moe
ten aanbrengen, doch had geen oogenblik geaarzeld
dezen beklaagde voer de rechtbank te brengen,
die zoo ver ging, als rjjksveldwachter zich zóó
door zjjn drift te laten vervoeren, om een bur
ger te mishandelen. Eisoh 14 dagen gevange
nisstraf.
Beklaagde vraagt, zoo hg veroordeeld moet
worden, hem te straffon met eene geldboete.
Nog stond terecht P. H., 25 jaar, los werk
man te Schoonhoven, beklaagd Tan op 4 Sep
tember te Schoonhoven 1’. aan R. G. Houwenstad
moedwillig twee hevige slagen op het hoofd te
hebben toegebracht en hem bloedend te hebben
verwond, en 2°. toen hg deswege op de opepbare
straat door den aldaar surveilleoronden rjjks-
reldwachter J. Spuyman en de evenzoo sur-
Toilleerende agenten van politie O. Den Hartog
en J. Van den Berg werd aangegrepen en naar
het politiebureau overgebracht, zich met geweld
tegen die ambtenaren te hebben verzet door tegen
te rukken en te trekken.
Het eerste feit werd door beklaagde ontkend.
Het bleek gepleegd te sgn in de Oranjestraat.
De verwonde verklaart een slag van beklaagde
te hebben ontvangen, zonder eenige aanleiding
zgnerzjjds daartoe gegeven te hebben. Eisch 45
dagen gevangenisstraf.
Uitspraak over 8 dagen.
Woensdag herdacht Ds. G. W.
A. De Veer, predikant bjj de Nederd. Her
vormde Gemeente te Middelburg, zijn 25-
jarige ambtsvervulling. Na eerst predikant
te zyn geweest te Hagestein, te Bahr en
Lathum en te St. Laurens, werd hy in
1883 te Middelburg beroepen. Hy ontving
vele blijken van deelneming met zyn feest.
Aanstaanden Zondag-avond hoopt hy in
de Nieuwe kerk zyn vyf-en-twintigjarigen
diensttijd te herdenken.
Gorinchem9 Oct. De heer T. Anema,
cand. notaris alhier, is in de vergadering
van de besturen van het Groot Gemeens
Land van Arkel en de Zes Molens, be
noemd tot secretaris dier Waterschappen.
Arkel, 9 Oct Zondag-avond bezochten
eenige jongelui van Hoog-Blokland de
zoogenaamde nakermis alhier, dat als ge-
woonlyk weder aanleiding gaf tot een
vechtpartijtje, waarby één met een mes
een diepe snede in het rechterbeen werd
toegebracht, hetgeen door de rijkspolitie
van Gorinchem voorloopig werd verbon
den, die tevens een onderzoek naar den
dader heeft in gesteld.
Benschop, 7 Oct In de heden gehou
den raadsvergadering is besloten:
1. Op daartoe gedaan verzoek de grati
ficatie aan het hoofd der school no. 1 Shier
te verhoogen met f 15, en nader te bepalen
op f 40, en zulks voor te geven herhalings-
onderwjjs in de drie wintermaanden.
2. Vast te stellen de b^grooting van
inkomsten en uitgaven dezor gemeente
voor het dienstjaar 1896, op een bedrag
van f 12 856,12'.
Bodegraven, 8 Oct Kaas. Aangevoerd
285 wagens, te zamen 17.495 stuks, wegende
77.017 kilo; prijs le soort Goudsche
f 22 241, zwaardere f 28; 2e soort f 19
21; hieronder 17 wagens Derbykaas
prijs le soort f 22; 2e soort f 20 i 211
35 wagens Edammerkaas; prys le soort
f 261 i 2de wort f21 a 23. Handel vlug,
Als onderstaande regelen in druk ver
schijnen, zal wellicht het voorloopig verslag
van het sectie-onderzoek over de Kieswet
bekend zfin, misschien ook niet. Maar dat
doet er eigenlyk weinig toe. De meesten,
die van het ontwerp eenigo kennis hebben
genomen en in breede trekken de beoor-
dueling volgden, die bladen van onder
scheiden richting er van gegeven hebben,
kunnen ongeveer weten, wat er in dat
verslag zal staan. Natuurlijk worden alle
meeningen, die er over zijn uitgesproken,
weer netjes tegenover elkander geplaatst,
zonder dat iemand kan ontdekken, of zij
door velen of door slechts enkelen worden
gedeeldvan welke party of partyfractie
men een uitspraak krijgt en wat er uit
is af te leiden voor de kansen van aan
neming, met of zonder wijziging. Men
weet, de gewone inrichting der afdeelings
rapporten is geen andere, en hoewel die
vorm niet veel verdedigers meer vindt
buiten het Parlement, blijft men er toch
getrouw aan, als stond of viel daarmee
een der heiligste rechten van de Volks
vertegenwoordiging.
Eén ding schijnt zekerdat het de
Tweede Kamer ditmaal ernst is met een
poging, om de gewone werkzaamheden te
jpespoedigen, zoodat nog in den loop van
dit jaar, behalve de begroetingen, de her-,
ziening van het personeel aan de orde
kan komen en de Kamer, na deze te heb
ben afgedaan, aan het eind van het Nieuw
jaars recès, dus misschien in Februari a. s.,
met de Kieswet van wal kan steken. Al
thans, zoo wordt van wélingelichte zijde
gemeldof het alleen een wensch is, dan
wel de juiste voorstelling van de werke
lijkheid, dat moet de tijd leeren.
Over de prioriteit van de belastingwet,
kan, dunkt ons, geen verschil meer zyn.
Het voornaamste der positieve kenteeke-
j. nen van welstand en geschiktheid, in de
Kieswet aangegeven, is aanslag in een
directe Ryksbelasting en betaling daarvan,
en nu kan men moeielyk tot grondslag
nemen een wet, die men voornemens is
zoo belangrijk te veranderen. Het zou
dus slechts tijdverlies zijn, daarover nog
te w^Jen debatteeren de Regeering moet
thans voet by stuk houden, en de Kamer
doen besluiten de volgorde zoo vast te
stellen als zy in de Troonrede gegeven is.
En kan het hoofd beginsel der wet nog
wel aanleiding geven tot breede discussiën
Natuurlijk, als men dat wil, is het niet
ónmogelijk de algemeene beraadslaging
over het vorige Kieswet ontwerp heelemaal
over te doen, en wanneer slechts de helft
der Kamerleden daarover hun gevoelen
uiteenzetten, is er voor eenige dagen vul
ling van de Handelingen aan. Doch al
wat er van de quaestie: grondwettigheid
van de negatieve kenteekenen, door den
heer Tak gewild, tegenover de positieve
van de heeren Roëll- Van Houten c. s.
te zeggen valt, is overbekendwe weten
er meer dan genoeg van. Er is indertijd
een votum gevallen ten gunste van de
stelling dat ieder, die in eigen onderhoud
en dat van zyn gezin voorziet, het kies
recht behoort te hebbenen welke ver
anderingen de Kamer door de jongste ver
kiezingen heeft ondergaan, het is moeielyk
denkbaar dat ten aanzien van deze theorie
de meerderheid zich heeft verplaatst. Daar
over heeft ook de stryd aan de stembus
niet geloopen wel over de vraag hoe men
weten zal dat de adspirant-kiezer in dat geval
verkeert, over de quaestie der kentee
kenen. En nu aan het stelsel Van-Houten
de overwinning is bezorgd, moet deze Uit
spraak worden geëerbiedigdop den grond
slag van dat stelsel zyn de partyen ver
plicht, tot een vergelijk te komen, tenzij
zy de uitbreiding van het kiesrecht abso
luut niet willenen dan houdt alle
verdere redeneering op.
De grenspalen, door de onderscheiden
kenteekenen gevormd, kan men pogen te
verzetten dichter naar of verder van den
omtrekvan den tegen woordigen cirkel der
kiesbevoegdheid, al naar men behoudsge
zinde of vooruitstrevende neigingen heeft, -
die palen uit den grond trekken en er
brandhout van maken, dat gaat niet op.
We hebben ook geen groote beduchtheid,
dat het zoo gaan zal. Van de geavanceerd
liberalen, de voorstanders der „finale” kies
rechtuitbreiding, verwachten wy niet een
stryd tot het uiterste, die alle hoop op
herstel van de eenheid der liberale party
voorgoed vernietigen zou, en een nieuwe
crisis zou doen ontstaan, waarvan de ge
volgen moeielyk te overzien zijn, doch in
het gunstigste geval den wetgevenden ar
beid weer voor een geruimen tyd, voor
jaren zelfs, tot stilstand zou brengen. Wel
zyn adviezen in dien zin gegeven, zoowel
door voorstanders van het systeem-Tak,
als door mannen als prof. Cort Van der
Linden, die de Taksche kieswet ook al af
keurden, en nu met grooten nadruk oree-
ren, dat geen resultaat beter is dan een
slecht resultaat. Dergelyke sabelhouwen
Jn de lucht kloven niet veel hout. Het