M,
ider
J K,
ortooDing.
1896.
N°. 1659.
Zaterdag 7 Maart.
Eerste Blad.
izen
flOJM
otans
iEN DAAL te
aornemens op
g 11 Maart
vóórmiddags
bewoond door
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
:ht,
I
I
I
VRIES
HD,
»rk.
Officiëele Kennisgevingen.
8É00Dill£.
ONZE WEST.
HT,
BINNENLAND.
1 te koop.
Notaris,
SCHOOL,
Deze Courant bestaat uit Twee Bladen.
Are,
van
dei
tiende eeuw en nog lang daarna, toen de
S. &W. N. VAN NOOTEN ts Schoonhoven,
Uitgevers.
xarden.
ris.
i: 3 Kamers,
n5 Kamers,
eschoten Kap,
amer, is van
rzien en levert
it op over de
italing op 15
iger als kan
den
kan
JRMOLEN
t.
partij BOUW
les staande en
*heer C. L. Vinok,
een bedrage over
wjjs.
Al onze voorstellingen en
in de xiunelyke waarne-
ling der koop-
i.
men zich aan
te Moordrecht,
196, van 10—2
ags.
n voornoemde
e Gouda en
ENHOVEN te
n
meent
'rlefcrajje,
SGHOONHOVENSCÏÏB COURANT.
O Centiaren,
er het dorp te
dadeltfk en
le Notaris.
lK NOOTKN.
Notaris
SUINCK te
hoven zal op
.896, 's mor-
lehuis van de
het openbaar
best water
lSGHUUR,
fforden inge-
en Erf, en
Gemeente Schoonhoven.
MAHLSTEDE
3 voornemens
11 Maart
11 ure, bü
olwyk,
J. BOUTER,
den 6. Maart 1896.
De Burgemeester,
Mr A D H. KOLFF.
Suriname, is een bloeiende kolonie ge
weest, omstreeks het midden der acht
Utrecht zal een der bestaande Stoombooten
„Estafette” 1, 2, 3 of 4 des Maandags,
Woensdags en Vrydagsmorgensöuur van
Rotterdam en des Dinsdags, Donderdags
en Zaterdagsmorgens 5 uur van Utrecht
vertrekken, om met den bestaanden dienst
geregeld tweemaal daags gelegenheid te
geven tot het vervoer van passagiers,
goederen en vee De tusschengelegen
plaatsen zijn: Gouda, Haastrecht, Heken -
dorp, Oudewater, Montfoort, IJselstein en
Jutfaas.
De rector van het gymnasium
te Rotterdam, Mr. Dr. J. B. Kan, heeft
tegen 1 September zij n onslag aangevraagd.
§§- Bü het toelatingsexamen
voor de Rijks normaallessen te Elshout
zijn 6 van de 8 candidaten geslaagd, zoodat
deze inrichting thans 27 leerlingen telt.
In het afgeloopenjaar verwierven 3 leerlin
gen de akte van onderwijzer volgens art. 56a.
3RABER te
ar, in ééne
arkoopen
sd onderhouden
1UIS
afzonderlijken
aaar den dyk,
n van het dorp
groot 1
Naar men verneemt, hebben
de vorige burgemeester en twee wet
houders der gemeente Sliedrecht ieder voor
1/3 persoonlijk aanAie gemeentekas terug
betaald het bedrag, dat Gedeputeerde Staten
der provincie in de gemeente rekening
hadden verworpen. Dientengevolge zyn
de moeilijkheden in de administratie van
Sliedrecht thans opgelost.
Tot uitbreiding van den
stoombootdienst tusschen Rotterdan en
innen maar
naar nau
wer. Beide
Jean Paul
nderdag, van
lur.
Notaris
E MOOIJ te
:erk zal, ten
JNEN BURG,
irt 1896,
onte Paard”
ig, afslag en
verkoopen
let School, te
Jentiaren.
sen en Erven
penningen op
de toewijzing,
i inlichtingen
irnoemd.
'Alblanserwaard en VHfbeerenlanden,
5 Maart. De maand Maart neeft al terstond
bij hare intrede haren ongunstigen naam
gehandhaafd; storm, regen, hagel,sneeuw
wisèelen elkander af of wel gaan alle te
samen, zooals gister o. a. het geval was,
toen reeds een tamelijk hevige donderbui
overtrok; vroeger tijd ving met zoo’n bui
de elftvangst aan, doch ook daarin is reeds
verandering gekomen.
'Alblaauerwaard en Vtyfheerenlanden,
6 Mrt. De handel in kaas is redelijk
vlug, ook naar boter blijft goede vraagde
prijs der laatste is 5 cents per J kilo lager.
Men besteedt thans in deze streken voor
kaas van f 18 tot f23 per 50 kilo naar
wicht en kwaliteit; goêboter f 0,50 per
1 kilo.
*Amelde,5 Maart LI. Dinsdag ontstond op
den Achterweg alhier een schoorsteenbrand,
die gelukkig in den beginne gestuit werd,
anders waren de gevolgen bij den toen
zoo hevigen westenwind niet te overzien
geweest.
Woordeloos4 Maart. De heden te Gou-
driaan gehouden bijeenkomst ter bespre
king van het in het leven roepen van een
net van tramwegen in de Alblasserwaard
en de Vijfheerenlanden was zeer druk
bezocht. Het voorzitterschap werd waar
genomen door den heer B. 0. Wisboom
uit Gorinchem, die, na de vergadering te
hebben geopend, het woord gaf aan den
concessionaris, den heer Mr. W. De Ridder
uit Dordrecht.
Achtereenvolgens werden drie punten
besproken als:
1°. Bestaan er, in het algemeen, onover
komelijke bezwaren tegen het aanleggen
van tramwegen in de Alblasserwaard en
de Vijfheerenlanden?
2®. Zoo niet kan men zich in het alge
meen met de door concessionarissen voor
genomen richting vereenigen, en wel de
richting van Papendrecht over Oud-Alblas,
Bleskensgraaf, Molenaarsgraaf, Ottoland,
Goudriaan, Noordeloos, Meerkerk, Leks-
mond naar Vianen, met zijlijnen van Gou
driaan naar het Schoonhovensche veer en
van Meerkerk naar Gorinchem?
2®. Een commissie van advies te be
noemen tot nadere uitwerking der plannen
van concessionarissen.
Over punt één had, na een aanbeveling
van het plan door den heer W. N. J. Van
Slijpe uit Leksmond, geen verdere discussie
plaats, zoodat hiermee de algemeene wen-
schelykheid voor het tot stand komen van
een tram werd uitgesproken.
Bij punt twee werd uitvoerig stilgestaan
in hoof3zaak had men tegen de gekozen
richting geen bezwaar, alleen de heer A.
D. Smits uit Gorinchem had liever de
verbinding aan het tramnet van Gorinchem
zien £ot stand gebracht over Schelluinen,
Giesèn-Nieuwkerk naar Ottolanddit voor
stel ondervond echter weinig steun. Ver
der werd nog aangedrongen op zijlijnen
van Meerkerk naar Ameide en van Bles
kensgraaf naar Sliedrechtde rentabiliteit
dezer zwijntjes zal nader worden onder
zocht en zijn de in te winnen informaties
gunstig, dan maakten concessionarissen
geen bezwaar om ook die lijntjes in het
plan op te nemen.
Ook punt drie gaf veel stof tot gedach
tenwisseling, voornamelijk wat betreft het
samenstellen dier commissie ten slotte
werd besloten, dat concessionarissen zich
zouden wenden tot de besturen der ge
meenten, waarlangs de tram zou komen
te loepen, met het verzoek, dat elke ge
meenteraad een lid en een plaatsvervan
gend lid in de samen te stellen commissie
zou benoemen.
De bijeenkomst verliep op hoogst aan
gename wijze, geen enkele stem deed zich
tegen het voorgenomen plan hoorenvoor
namelijk was dit toe te schrijven aan de
wyze, waarop Mr. De Ridder zijn plannen
met de aanwezigen behandeldehet waar-
deerende woord tot den heer De Ridder
door den voorzitter gesproken, waarmede
de vergadering werd gesloten, was dan
ook zeer verdiend.
I De heer Schotel, technisch adviseur van
I de concessionarissen, zal nu verder de
1 plannen uitwerken.
om op Dins-
lart 1896,
uur, in het
ie Wed. COS-
te verkoopen:
ebouwd
JIS,
net SCHUUR,
uitmuntende
meeste eigendommen aldaar toebehoorden
aan de aanzienlljkste Amsterdamsche fa-
miliën. Toen weid de groote cultuur,
inzonderheid de verbouw en verwerking
van suikerriet, daar met uitnemend
financieel gevolg gedreven; toen stichtte
men, op de weelderige plantages langs de
oevers der rivieren, die grootsche woon-
huizen, half kasteel en half villa, waarvan
sommige zelfs vorstelijke verbiyven moch- I
ten heften, - en die thans meerendeels zyn
gesloopt, terwijl enkele in hun verwaar
loosden en vervallen toestand nog een
herinnering bewaren aan een tijdperk van
14. ..„«-V,:: l„
Prya der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlyk tot Dinsdags- en tot Vrydags-namiddags 4 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3-maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
welvaart, dat voorbij is en - niet schijnt
te kunnen terugkeeren.
In den regel woonden op die plantages
niet de eigenaars zei ven, maar hun rent
meesters of administrateurs, althans in
het begin onzer eeuw, toen ook deze ko
lonie in niet geringe mate den terugslag
ondervond van de politieke gebeurtenissen
in Europa, en zy gedurende een vijftiental
jaren door Engeland in bezit was genomen.
Met besnoeid grondgebied teruggegeven,
na het herstel onzer nationale onafhan- I
kelykheid, herkreeg zij eerlang haar voor I
maligen bloei op landbouwgebied, maar
de overneming door den Staat veroorzaakte
belangrijke bestuurskosten, die door be
lastingen niet geheel gedekt en door de
indirecte voordeeien ternauwernood opge
wogen werden.
Dat er veel gewerkt en veel verdiend
kon worden, en dat de bestuurders der
plantages, als koninkjes levende te midden
van gedweeë onderdanen, er in een be
trekkelyk klein getal jaren rijk konden
worden, moet men toeschrijven aan de
goedkoops werkkrachten. Alle arbeid werd
verricht door slaven, en dezen waren
met weinig te onderhouden, terwijl de
natuurlijke toeneming der onvrije zwarte
bevolking de noodzakelijkheid van den
aankoop van nieuw personeel zeer be
perkte.
Thans, nu sinds meer dan dertig jaren
de vrymaking der slaven een voldongen
feit is geworden, zou het dwaasheid zyn
den vroegeren toestand op arbeidsgebied,
die in lijnrechte tegenspraak was met de
allereerste begrippen van humaniteit, te
willen terugwenschen. Doch de onder
vinding van lateien tyd heeft aan het
licht gebracht, dat met de invoering van
•dien maatregel wel wat overijld is te
werk gegaan. Een tijdperk van tien jaren,
gedurende hetwelk de geëmancipeerde
slaven verplicht zouden zyn bij hun
vroegerén meester in contract te blijven
welken, scheen toen lang genoeg voor
den overgangstoestand, en was zulks
ook werkelijk, als het maar benuttigd
was geworden om die menschen op nieuwe
toestanden voor te bereiden. Maar de
eigenaars namen eenvoudig de aanzien
lijke geldsommen, door het Nederlandsch
gouvernement voor den vrykoop beschik
baar gesteld, in ontvangst, en bekom
merden zich niet om de toekomst; de
negers welkten op den ouden voet voort,
aan hun ontwikkeling werd niets gedaan,
zoo dat zij ook geen kennis maakten met
-de behoeftes der beschaving; ware dit
wèl het geval geweest, dan zouden zij
later door geiegelden arbeid getracht
hebben in dat meerdere, boven eenvou
dige huisvesting, kleeding tot een mini
mum en voeding met wat het werk van
enkele uren per dag kon verschaffen, te
voorzien. De verwachting dat zij, als de
contractjaren verloopen waren, in gewonen
jeten.
J onmiddellyk
id te klemmen. De nieuwere paeda-
OD8 een middel aan de hand, dat
de groote belangrijkheid op dit gebied, wel
ig is besproken te worden. Dit middel is:
reiding der ervaringsbegrippen. Een der
voornaamste eisohen onser methoden is: Sluit
aan by het bekende. En toch is de vraag
geoorloofd.- Ziet men degen eisoh, vooral bg
het eerste onderwijs, niet dikwyls versaken P
Sommigen meenen, dat het kind weinig apper-
cipiöerende voorstellingen bezit en beginnen
het onderwjjs van voren aan. Anderen zyn
van oordeel, dat de elementen voor bjjna alle
kennis reeds aanwesig sjjnzy begii
te onderwysen en laten het zoeken
sluiting maar aan den leerling oi
wyzen van do-n zyn af te keuren.
zegt, dat de mensch in sjjn eerste drie levens
jaren meer leert dan in drie academische.
Dese eerste voorstellingen behooren tot do be-
maatregelen van verbetering te nemen,
niet vermeerderen.
En er is, behalve de reeds vermelde
publjelöL KorkonjJMM Ji./ voorziening
eischt. Zonder geregelde werkkrachten,
die later een integreerend deel van de
bevolking zullen uitmaken, heeft Suri
name geen toekomst. De aandacht is
nu gericht op aanvoer van Javanen. Maar,
vragen we, wordt in die richting nu zóó
geyverd als men doen kon? Onze eigen
ambtenaren moesten met de werving van
Javaansche gezinnen belast worden, en
geen andere tusschenpersonen daarin ge
moeid zijn; nu gebeurt het weleens, dat
van de premie, den immigrant toegewezen,
verreweg het grootste gedeelte aan den
werver vervalt, terwijl toch de man, bij
het aangaan der verbintenis, verklaart
zyn geld te hebben ontvangen, waarvan
hij misschien maar één of twee ryks-
datfders in handen krijgt. We hebben
ook weleens gedacht of het geen aanbe
veling zou verdienen, bij voorkeur de
inlandsche christenen tot verhuizing naar
Suriname op te wekken, onder belofte,
dat in hun godsdienstige behoeften en het
onderricht hunner kinderen door de zorg
der Koloniale Staten op voldoende wyze
zou worden voorzien; indien het gelukte,
zulke huisgezinnen op Suriname over te
planten, dan kreeg men daar een bevol
king van deugdelijk gehalte, vrij van
opium-gebruik, en die zeer stellig in niet
geringe mate zou bijdragen tot de wel
vaart van de West. Geef aan zulke huis
gezinnen een stukje grond in gebruik,
waarvan zy' na verloop van tijd eigenaars
worden, hetgeen gemakkelyk kan van het
geld dat op de plantages verdiend wordt, t
en het zou ons niet verwonderen pf na
eenige jaren had men geen koelies uit
Britsch-Indie meer noodig.
Ook is, naar het oordeel van vele des
kundigen, de gouvernementeele huishou
ding te weelderig ingericht; het is alsof
de kolonie uitsluitend wordt aangehouden
voor de ambtenaren, wier getal groot en
wier bezoldiging hoog is. Op inkrimping
wordt vaak aangedrongen, tot dusver
met gering succès.
In de Tweede Kamer is, bü de behan
deling der begrooting voor Suriname, door
den heer Pyttersen geconstateerd, dat er
vooruitgang is te bespeuren. Juist daarom
achten wy thans den tijd gekomen, om
te beproeven een plan te ontwerpen, ten
einde er de kolonie voorgoed bovenop te
helpen. Wat onzes inziens daartoe leiden
kan is ditDe Regeering benoeme een Ko-
ninklyke Commissie, die over heel den
toestand van Suriname de noodige ge
gevens büeenbrengt, en naar aanleiding 1
van haar rapport voorstellen doet in het
belang van cultuur, immigratie, bestuur,
verkeersmiddelen en flnanciëele regeling.
Het ontbreekt in ons land niet aan mannen,
die niet eerst naar de West behoeven te
gaan voor deze enquête; straks komt de
afgetreden gouverneur, de heer Van Asch
van Wyck in het land terug, en er zijn
er meer die door hun langdurig verblüf
daarginds volkomen op de hoogte zün;
voor het overige zou die commissie een
of meer harer leden naar Suriname kunnen
zenden, als zij dat noodig oordeelt, om te
vernemen wat zij hier niet kan onder
zoeken. Een meer dan oppervlakkige be
handeling van de aangelegenheden van
Westlndiö zou dan volgen, - en w(j
twyfelen niet of de weg zou gevonden
worden, langs welken Suriname, in waarde
boven de aangrenzende Britsche en Fran-
sche kolonies staande, tot het peil van
deze te verheffen ware.
dienst bij den plantage beheerder zouden
komen, is niet vervuld, en dat is niet
uitsluitend toe te schryven aan hun aan
geboren luiheid, maar ook aan de om
standigheid, dat zy geheel aan hun lot
waren overgelaten.
In het volledig genot hunner vryheid
getreden, namen zy afscheid van het
tooneel hunner werkzaamheid en trokken
de bosschen in eerst later gebeurde het
dat zü, door de milde bepalingen daar
omtrent vastgesteld, voor een deel in het
bezit geraakten van stukjes land, zooge
naamde kostgrondjes, die zy op primitieve
wyze bewerkten voor de teelt hunner
eigen behoeften of, voorzooverre de ge
meenschap met de hoofdplaatsen niet te
moeielyk was, van groenten en vruchten
welke zy ter markt brachten. Maar voor
de groote cultuur waren zy verloren.
Het is van algemeene bekendheid hoe,
met opoffering van aanzienlijke geld
sommen, door subsidiëering van het
immigratiefonds aangêbracht, in de be
hoefte aan vreemde weikkrachten is
voorzien. Chineesche en Britsch-Indische
arbeiders werden aangeworven, en men
hoopte dat zij, eenmaal gedurende de
jaren van hun contract aan Suriname
gewoon geraakt, daar zouden blyven om
als gewone werklieden de plantage bezitters
te dienen. Ook die verwachting heeft
gefaald; verreweg de meesten maakten
gebruik van de bepaling, dat zy, na expi
ratie van den termijn, kosteloos naar de
plaats van herkomst moesten worden
overgebracht.
Zoo is Suriname sinds de afschaffing der
slaverny eigenlyk, financieel gesproken,
een lastpost geworden voor de Nederland
sche schatkist; en ofschoon steeds wordt
beweerd, dat gestreefd wordt naar ver- I
dwyning van de subsidie, naar een toe j
stand waarin de kolonie zichzelve zal j
kunnen bedruipen, - niemand durft zeggen
dat deze natuurlyke verhouding ooit zal
worden bereikt.
Nog doen zich, voor de ontwikkeling
van Suriname, andere bezwaren voor.
Het ongemeen vruchtbaar land moet meer
productief gemaakt worden door den aanleg
van middelen van verkeer, door inpolde
ring van gronden aan den benedenloop
der rivieren, door bevaarbaarmaking van
den bovenloop. De goud-industrie in het
veelbeproken Lawa gebied, ons eenmaal
door Frankrijk betwist maar bij scheids
rechterlyke beslissing aan ons toegewezen,
beteekent nog weinig, omdat dit gedeelte
der kolonie moeielyk te bereiken is.
Maar om dat alles in orde te krygen,
zyn groote kapitalen noodig, welke de
I kolonie niet bezit. Zoo blijft men ineen
cirkel ronddraaien; vermeerdering van
welvaart en dus ook van de eigen geld-
middelen hangt nauw samen met verbete-
I ring van de communicatie en aanleg van
openbare werken.
Er is nu een schrede gezet op den weg,
die, onder gunstige omstandigheden, tot
het doel kan leiden, door de aanneming
van het voorstel des Ministers van Kolo
niën, om de Koloniale Staten van Suriname
te machtigen tot het aangaan eener geld-
leening, waarvan de rente door den Ne-
landschen Staat zal worden gewaarborgd
onder dien verstande, dat voor elk werk,
dat door middel van het aldus verkregen
kapitaal zal worden ondernomen, de goed
keuring van de Staten-Generaal gevorderd
wordt.
Eenige der dringendst noodige werkqn, -
volgens het oordeel der Regeering, - zyn
reeds voorloopig aangewezen; en nu was
het wel opmerkelyk, dat juist van die
werken door het eenig lid der Tweede
Kamer, die over deüe zaak in een uitvoerig
debat is getreden, de noodzakelijkheid
werd betwist. Zoo gaat het meer: in
beginsel wordt een maatregel met zekere
ingenomenheid begroet, maar als het op
de uitwerking in onderdeelen aankomt,
ontbreekt overeenstemming.
De voorwaarde, waaronder de rente-
garantie is aangenomen, en die maakt,
dat de Staten Generaal volkomen vrij
blyven in hun nadere beslissingen, is
vermoedelyk oorzaak geweest dat men
de bestryding van de bezwaren van den
heer Guyot maar aan den Minister heeft
overgelaten.
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prys: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Franco per post door het geheele ryk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren by alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
Hoofd de Heer L. AKKERHUIJS JEzn.
^en BEWAARSCHOOL.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
maken bekend, dat de aangifte van Kin
deren die men met 1 April e. k. op de
School (Hoofd de Heer L. Akkerhuijs JEzn.)
of op do Bewaarschool wenscht toe te
latenkan geschieden op Dinsdag 10 Maart,
van 1 tot 3 uur.
Schoonhorev,
De Secretaris,
H. G. GEELHOED.
Telkens, als de Tweede Kamen zich
met Suriname bezig houdtis dat
op een ongelegen tijdstip, zoodat de be
langen der kolonie niet tot hun recht
komen; te midden van de debatten over
Hoofdstuk X der Staatsbegrooting, als de
Kamer, afgemat door de veelvuldige dag
en avondvergaderingen, naar het einde
snakt, komt West-Indië aan de orde, en
al wat daarover gezegd zou moeten worden
is in een hal ven namiddag afgedaan of -
weggelaten. De lust, om de ernstige
zaken met de noodige zorg te behandelen,
ontbreekt geheel.
Zou dat iets onvermtjdelyks wezen?
Dan zal ook de kans, dat de Regeering
eens flink doortast, om onder goedkeuring
van de Kamers voor Suriname radicale
langrgkste, die de mensch verkrijgen kan. Zjj
vormen den grondslag van het voorstellings-
materiaal, waaraan het geheele latera denken
verbonden is. Honderden dingen en feiten
uit het ouderlgke huia, de straat, den tuin,
het boacb, het veld, een groot deel van den
woordenschat der taal. Dit allee kunnen wy
uitstekend gebruiken, mits we eorgvnldig nagaan
den aard dier voorstellingen, vóór wjj xe als
apperoeptiemateriaal gaan gebruiken. Dit onder
soek ie noodsakelyk, wil men niet op xand
bouwen. Gaat het aan dese voorstellingen af
te wjjxei) P Is het goed, een nieuwen draad
te winden op den half gevulden klos, zonder
te onderzoeken of de eindpunten wel verbonden
xjjn? Nu zal men mjj tegenwerpen, dat het
groote verschil in ontwikkeling dit onmogelyk
maakt. Gelukkig echter kan gewezen worden
op een algemeene bron van kennis, waaruit
allen pattende omgeving. Daar moeten we
de stof putten vöor ons allereerste onderwjjs.
Hoe moet dat onderzoek geschieden P
Dr. Lange heeft een onderzoek ingeateld bg
500 kinderen en bevonden dat:
82 geen voorstelling had van zonsopgang.
77 70 aonsondergang.
37°/. een graanveld.
49 7. a vgver.
80 7» w leeuwerik,
sa «k en..
Hiermede meent spreker te hebben aange
toond, de noodzakelijkheid van een onderzoek
naar den toorstellingsschat der kleinen, vóór
het onderwijs begint. Dan zal de onderwgzer
grond ieeren kennen, waarop hg verder
bouwen en tevens de leemten, die hg
moet aanvullen.
Het ia dus mogelgk aanaluiti’fig bg het
bekende te vinden. Dit te beseffen zonder er
gebruik van te maken, is zondigen tegen de
grondwet der methode. Onder wgs in de
kennis der omgeving, op vele scholen nog
vreemdeling, is de weg der aansluiting bg het
bekende. Voorbereiding, aanschouwing, denken
en toepassen, eik dezer trappen heeft voor
het geheel dezelfde groote waarde. Zonder
voorbereiding geen duidelgk aanschouwen enz.
De omgeving is voor bjjna elke les, elk vak,
in elk leerjaar de bron, waaruit wg schier elk
uur moeten putten. Beginnen we met dit
onderwys, dan gevoelen de leerlingen zich niet
zoo vreemd, zoo machteloos, maar scheppen
integendeel vryheid en moed De hooge muur
wordt neergehaald, aan welks eene zgde de
jeugd dartelend ronddwaalt, om aan de andere
zgde reeds onmiddellgk te beginnen met het
aan Ieeren der letters.
Hoe moet „onderwgs in de kennis der om
geving” worden opgevatP Velen denken hierbg
uitsluitend aan het vak „aardrgkskunde. Dit
is evenwel onjuist. De omgeving staat ons
niet alleen ten dienste met haren bodem, neen,
al wat zich op dien bodem bevindt: plant,
1 dier, woning, mensch, ambacht enz. De kleinen
komen de schooldeur binnen en nemen plaats,
I nieuwsgierig rondkykend naar al die vreemde
i dingen, die hier te zien zgn. Zullen wg het
hen verbieden. Neen niet waarP Laten wg
I hen niet langer met open mond naar het bord
zien staren, maar hen tegemoet komen. Zy
I mogen zien waarvan het gemaakt is, waaraan
het is bevestigd, waartoe het dient enz. Op
die wyze ga men voort; het is de natuurlyke
behoefte van het kind en daarnaar moeten wij
ons onderwys inrichteo. In schyn zy ons han
delen spel, een gezellig praatje in werke-
lykheid arbeiden wy aan een groot werk, dat
èn de leerlingen èn de school ten goede komt.
De heer Hogendoorn mocht den welverdienden
dank der vergadering oogsten voor zyn zeer
belangryke inleiding.
Hierna gaf de heer C. L. Vinok, openbaar
onderwgzer alhier, een bydrage over het Ge
schiedenisonder'
Hg stelde voorop
begrippen wortelen
mingen. Uit deze zielkundige wet volgt voor
den onderwgzer: Ga uit van het bekende.
Hoe is deze wet toe te passen by gesohiede-
nisonderwgs P
De een zegt: Ga van het heden naar het
verleden. Muar er is in dit heden reeds zoo
veel dat den leerling vreemd is, dat deze weg
al spoedig uitloopt op verkrachting der wet
„Ga uit van het bekende” deed spreker om
zien naar een anderen weg. Hy stelde zich
zelven vraag: Wat is den leerlingen bekend?
Het huisgezin, de familie, de gemeente.
Zietdaar den weg, die ons voert ran bet
bekende naar het onbekende. En aan de be
kende kinderwereld worden dan de voorstel
lingen en begrippen ontleend, die dienen moeten
tot bouwstof van het onbekende gebouw. De
gemeente en hare geschiedenis, om hieruit op te
bouwen de geschiedenis van het Vaderland.
Spreker gaf nu een Igvig uittreksel uit de
geschiedenis van het roemruchte Schoonhoven
benevens een kaartje der gemeente tydens 1743.
Hieruit bleek ten duidelyksto, dat do geschie
denis van Schoonhoven als grondslag kan dienen
voor de geschiedenis des Vaderlands. De ge
schiedenis in de eerste drie leerjaren worde
ingelyfd by „onderwys in de kennis der omge
ving” om in het -4de leerjaar, als de plattegrond
der gemeente it afgehandeld, met de geschiedenis
der gemeente te beginnen. De geschiedenis op
die wyze onderwezen zal niet dor en onvruchtbaar
wezen, de leerlingen zullen by het verlaten
der school zeggen
Die perzik smaakt naar meer.
Verslag van de vergadering der afd.
Schoonhoven van hot Nod. Ond. fien.
op Zaterdag 22 Februari jl.
Als spreker trad op de heer J. J. Hogen
doorn, openbaar onderwgzer alhier, met het
onderwerp„Ervaringsbegrippen”. Spreker
schetste ons de wyze, waarop thans nog maar
al te vaak de kleine zesjarigen op de school
banken worden ontvangen. Zonder zich te
bekommeren om de reeds verworven kennis,
den zucht tot bezlgzpn der kleinen, worden
zo zoo gauw mogelyk met letters en cyfers
gekweld en den ganschen schooltijd tot zitten
gedoemd.
Een rooster van werkzaamheden wordt
volgd, waarop heel aardig de indeeling
verschillende vakken staat aangegf
Het gaat niet aan, de jeugd zoo
in den bant’
gogiek doet
om 1
noodig
Uitbrei
