:o van
Hooiland.
wen.
N*. 1681.
1896.
Zaterdag 23 Mei.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
Een.
paard
Mim,
MtóD-
ANüEL
\IGH,
DRECHT.
izet zijn de
dat
iHflöiW,
in tielkeneo,
ISTING.
K W.N. Van
verkrijgbaar
ekew,
volgens de
‘ven door de
i handel, van
Mei 1896,
f 0,10.
i
I”
Zonen.
JEDEN,
ÏERLING,
IANDEL,
melksloot 505.
r as of scheeps-
IERS,
er,
m,
KINK,
•S 9
tuteur.
b
PiNKSTEREN.
BUITENLAND.
Overzicht.
BINNENLAND.
DAG).
f
NOOT EN.
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
V- r
hiermede de
j II (juich en
hink beslag.
SGHOOMOVHISCHE COURANT.
STERK
'den.
lNTOOR te
CASTELEÜN
is voornemens
den 20. Mei
in 11 ure, by
Schoonhoven-
te verhuren:
DR. HEUNIS.
luitendijksin
yds ingericht
rdt ten zeerste
ten dienste.
a mijne leer-
lasse Hoogere
Schoonhoven,
straat naar den
KELENBOOM,
▼an 38
te Delft
n HORLOGES,
IS, KLOKKEN,
I
sinede eenè
Oudewater,
an het slot
■n van de
Jtrecht uit
boekwerk
i Kleefsche
>an Nidek
>orstellende
sloten,
ken, gods-
"sc killende
door toe-
ke prijzen,
ndel van
TEN te
ion, Eleotrische
benoodigdheden
phle.
Op des levens breede, diepe stroomen
worstelt de menschheid naar haar bestem
ming, het groote onbekende, met geen
lichamelijk oog te ontdekken, - naar een
toekomst, waarvan geen sterfelijk wezen
ooit het geheim heeft doorgrond noch
immer doorgronden zal. En de geslachten
volgen elkander op, gelijk in natuurwouden
de plantenbundels zich verheffen op de
lagen der vermolmde, tot stof vergane
soortgenootenzij sluiten zich aaneen, tot
een oneindige reeks, gelijk de jaren zich
schakelen in de keten der eeuwen, gelijk
de seizoenen, elk op zijn beurt, hun plaats
komen innemen. Op de vraagwaartoe,
waarheen? blijft de menschelijke weten
schap het antwoord schuldig.
JJoch haar is ook niet de taak opgelegd,
die vraag tot een oplossing te brengen:
slechts wat zichtbaar is of zichtbaar ge
maakt kan worden, wat uit te drukken
is in cijfers en in maten, vormt het ge
bied harer nasporingen. Zij telt en meet
en weegt de sterren aan den hemel, maar
de Bron des levens ligt buiten haar waar
neming.
Het is het oog des geloofs, dat een straal
vermag op te vangen van het licht uit
die hoogere wereld. God zelf heeft van
Zijn Geest een sprank gelegd in de men-
schenzie), waardoor zij met Hem in ge
meenschap staat, door Hem wordt geleid
en onderricht.
Onderricht, niet als in de leerschool onzer
wijzen, die wat zij voor waarheid houden
mildelijk ter beschikking stellen. Maar
geleerd dat er een weg is, dien we hebben
te bewandelen, een .steeds hooger”, tot
hetwelk wy moeten trachten ons op te
werken, en dat juist in dat zoeken en
streven, onder voortdurende aanraking met
de hand, die ons verder voert en altijd
steunt, het hoogste geluk is te vinden.
Is die geest, de Heilige Geest, werkzaam
in den mensch, dan betreurt h|j het niet
langer, niet te weten, en acht hy het
zoeken niet, wegens de zekerheid dat de
volkomen kennis niet van deze wereld is,
overbodig. Hij vertrouwt en gelooft, en
dat is genoeg, meer dan genoeg. In hem
is het bewustzijn van een krachtig leven,
vol bloemen en vruchten. Het isPinksteien
in de ziel van den mensch, voor wien de
minst bewijsbare van al onze voorstellingen
de wezenlijkste werkelijkheid is.
Laten wy, nu wederom het feest van
den vyftigsten dag, door de Christeiyke
wereld gewyd aan het feit van de uitstor
ting van den Heiligen Geest, onze ver
beelding eens den vrijen teugel vieren,
en onstrachten in te denken, hoe de
wereld zijn zal, indien zyn heerschappij
niet slechte met den mond beleden, maar
als een vaststaande daadzaak, boven eiken
twyfel verheven, erkend wordt.
Waar zyn zy dan gebleven, al die open
baringen van de zelfzucht, die thans nog
de aaneenschakeling vormen van al de
maatechappelyke gebeurtenissen Wat is
er dan nog zichtbaar van al die muien
van hoogmoed en ijdelheid, die nu nog
de menschen van elkander scheiden, als
hadden zij onderling niets gemeens Wie
tracht er dan nog zyn broeder te dwingen
door zyn heerschzucht, te verblinden door
zyn uiterlyke praal, te bedroeven door zyn
liefdeloosheid? Wie is er dan nog in staat,
één lydende te laten liggen langs zijn
weg, één treurende ongetroost van zich
te doen gaan? Want dit is de macht
van den Heiligen Geest, dat hy de men
schen, gezamenlyk zoekende en strevende
naar nauwere aanraking met God, tevens
door dien gemeenschap pely ken drang ver-
eenigt tot één broederschap, waarin hy
de eerste is die het meest liefheeft.
Wat wy rondom ons zien en wat wy
zelven zyn, beantwoordt heel weinig aan
dat ideaal. De dichter, die in een enkel
eenvoudig woord de voorwaarde opgaf,
onder welke de aard een Paradys kun
wezen, moge zich ietwat té sterk hebben
uitgedrukt toen hy er by voegde: „Nu is
zy meest een Hel!” zeker is het, dat
onze Pinksterviering in de verste verte
niet kan zyn een jubelzang na behaalde
zegepraal. We zitten nog geheel onder
de slaverny van het egoïsme. De onder
linge betrekkingen der menschen dragen
niet den stempel der welwillendheid en
offervaardigheid, en niet door de min
sten te willen zyn trachten wy tot het
Koninkiyk der Hemelen in te gaan. Er
is aanval en verdediging, daar waar over
eenstemming alle belangen tot hun recht
moest doen komen; men baant zich een
weg voorwaarts, met gebalde vuisten en
schrap gezette ellebogen. En is dan, ten
koste van hetgeen ons boven alles dier
baar is, het aanvankelijk doei bereikt, dan
zyn we nog verder van den vrede dan
ooit te voren, en zetten de wilde jacht
voort naar het hersenschimmig schynsel,
dat we het geluk noemen, maar ten slotte
blykt een dwaallicht geweest te zyn, zwe
vende boven het moeras onzer zinneiyke
begeerten.
Prya der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte, inzending franco
uiterlyk tot Dihsdags- en tot Vrydags-ndmiddags 4 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voör 3-maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
Maar, God zy gedankt, over de mensch-
heid is uitgestort en in de menschheid
leeft de Heilige Geest. Zy het nog sleehts
een vonk van het vuur dat ons moest
doorgloeien, een kiem van hetgeen in
ons tot een forsche plant moest zyn op
gewassen, wy zien toch reeds iets van
de heerlykheid der goddelyke dingen, om
dat de duisternis niet meer volkomen is.
Ons Pinksterfeest kan ook reeds een feest
der dankbaarheid zyn. De eerstelingen
van den oogst, door het volk van Israël
oudtyds in blyden optocht tempelwaarts
gedragen, ook wy zamelen ze in en
leggen ze eerbiedig neder voor het aan
gezicht des Allerhoogsten.
En al moge nu Pinkstervreugd niet
onvermengd kunnen zyn, Pinksterhoop is
er zeker in overvloed. Het kan niet anders,
of de thans nog tragelyk vloeiende stroom
der menschenliefde, met welken alleen
het mogelijk is, God te naderen, zal in
kracht toenemen en, ingrypende in het
maatschappelijk raderwerk, den arbeid ook
der stoffelyke lotsverbetering, waarmede
de zedelyke vooruitgang zoo nauw samen
hangt, sneller dryven. Het is geen ydele
grootspraak, als wy beweren dat onze tyd
zich gunstig van een vroegeren onder
scheidt; er is meer gemeenschapsgevoel,
meer y veren voor elkanders rechten en
belangen, meer toenadering der maat-
schappelyke groepen, in één woord, meer
broederzin. Men wijst, om dit te weerspre
ken, op den socialén stryd die hier en
elders wordt gevoerd, maar vergeet dan,
dat die stryd, die toch in elk geval ook
talryke bewyzen van toewyding en be
langeloosheid aanbiedt, het middel moet
zyn om betere toestanden te doen intreden.
Men wyst op de afschuwwekkende uitingen
van de laagste hartstochten, die zelfs in
de zoogenaamd beschaafde kringen het
geloof aan menscheiyke waardigheid aan
het wankelen zouden brengen, en vraagt
dan wat te denken van een Christendom,
dat niet by machte is met zyn licht en
warmte die pestwalmen van ongerechtig
heid uit te dryven?..
En zoo kan men blyven vragen.
Doch hoe zwaar de schaduwen ook hier
en daar zyn mogen, wy weten dat de
zonnegloed geen droombeeld is, wy
voelen, dat hy ons bestraalt, wy zyn
er getuigen van, dat hy in de maatschappy
zyn zegenenden invloed gelden doet En
elke nieuwe Pinksterviering doet ons
tevens levendiger beseffen, dat wy de gaven
van den Heiligen Geest niet hebben te
aanvaarden als een kleinood dat opgeborgen
wordt om er niet meer naar om te zien,
doch als een aan ons uitgeleend werk
kapitaal op zedelyk gebied, om er winst
meê te doen en elkander mede aan den
arbeid te zetten. Laten wy zyn, in onzen
kring en naar onze omstandigheden, als
de apostelen, die door den Heiligen Geest
werden „voortgedreven!”
Goed voorbeeld doet goed volgen!
Men herinnere zich de redevoering van
Sir William Harcourt aangaande de aan
gelegenheden in de Transvaal. Nu heeft
Lord Rosebery een dergelyke toespraak ge
houden, waarin hy het beleid der tegen
woordige Britsche Bewindvoerders sterk
veroordeelde. Van de schoolwet en den
landbouw ging hy over tot de Transvaal-
sche aangelegenheden. Hy was van mee-
ning, dat eene kalme en geen overhaaste
Staatkunde moest worden gevolgd tegen
over de Transvaal. Wat het in te stellen
onderzoek echter betrof, daarmede moest
juist een weg gevolgd worden, daar recht
tegenover. Engeland is verschuldigd niet
alleen aan Zuid-Afrika, aan Europa en
aan zich zelf, om een zoo vlug mogelyk
onderzoek in te stellen, maar ook aan
de personen, die beschuldigd worden. Een
goed woord op een goede plaats. Een
woord, uitstekend geschikt voor Minister
Chamberlain, die met zijne staatkunde over
drie jaren reeds gereed zal kunnen zyn
met het onderzoek, dus in 1898. Zeggo
achttien honderd acht en negentig!
Mosterd na den maaltyd, want immers
over drie jaar is alles veranderd en een
optreden alsdan niet meer mogelykNa
herhaalde „aansporingen” van de Engelsche
Regeering, die haar geduld scheen te zul
len verliezen, (gelukkig, dat de Boertjes
meer van die levenswysheid bezitten), na
herhaalde verzoekschriften danheeft
eindelyk de Uitvoerende Raad der Zuid-
Afrikaansche Republiek beslist, dat het
over de leiders te Johannesburg uitgespro
ken doodvonnis zal veranderd worden in
„vyftien jaren” gevangenisstraf of verban
ning. Vier namen worden genoemd, nl. Ko
lonel Rhodes, Philips, Farrar en Hammond.
President Krüger had liever gezien, dat
gevangenisstraf en verbanning veranderd
waren in „geldboeten!” De Regeering der
Transvaal moet in deze nog beslissen.
Eenige dagen vóórdat genoemde beslissing
van de Uitvoeiende Raad plaats vond,
pleegde een der gevangenen, zekere Grey,
in een aanval van waanzin zelfmoord.
In de Dinsdag gehouden zit
ting der Rotterdamsche rechtbank stond
o.a. terecht D. S., 54 jaar, sjouwer, wo
nende te Gouda, beklaagd van in den nacht
van 17 op 18 April te Gouderak, twee
aan B. Slegt, huisvrouw van C. M. van
Vlaardingen, toebehoorende kippen te heb
ben weggenomen Beklaagde, reeds vroeger
veroordeeld, bekende. Langs het erf van
Van Vlaardingen komende, had4 hem de
lust bekropen uit een daarop staand kip
penhok eenige kippen zich toe te eigenen.
Daaraan gevolg gevende had hy er twee
weggenomen, waarmede hy eenige oogen-
blikken later door de .politie was aange
houden. Tegen beklaagde, sedert 1873 reeds
10-maal veroordeeldeischte het O. M.
negen maanden gevangenisstraf. De toe
gevoegde verdediger, Mr. W. L. Luyken
Glashorst, refereerde zich aan ’s rechters
oordeel. Uitspraak over 14 dagen.
Het gerechtshof te Amster
dam bevestigde Dinsdag de uitspraak der
rechtbank, waarbij Reens wegens beleedi-
ging van 2 officieren, door hen vpor"
„doodvreters” uit te schelden, veroordeeld
werd tot 14 dagen gevangenisstraf.
De heer E. Oliphant.en zyne
vrouw, in wier handen gedurende de
laatste jaren de leiding van het Leger des
Heils hier te lande berustte, zyn Maandag
ochtend per Staatsspoor van Amsterdam
vertrokkenom zich naar Zweden te begeven.
Aan het station werd het echtpaar uitge
leide gedaan ‘door vele mannelyke en
vrouweiyke officieren van het Leger en
vele belangstellenden. Bij het vertrek werd
een album aangeboden, bevattende af beel-
dingen van stadsgezichten te Amsterdam.
Gorinchem, 20 Mei. Op den 27pten
Mei a. s. zal in eene alhier te houden
vergadering van hoofdingelanden en hoofd
ingelanden-plaatsvervangers van het hoog
heemraadschap de Alblasserwaard c. a.,de
voordracht worden opgemaakt ter benoe
ming van een hoogheemraad in de plaats
van wylen den heer A. Heynis te Nieuw-
Lekkerland.
'Alblasserwaard en Vyfheerenlanden
22 Mei. De handel in kaas is byzonder
flauw, boter gaat flink van de hand;
Kaas is f 1 per 50 kilo lager; boter 5
cents per kilo hooger in prys. Men besteedt -
thans in deze streken voorkaas van f 15
tot f 18 per 50 kilo naar wicht en kwaliteit.
Goêboter f 0,50 per kilo.
‘Berg-Ambaeht, 21 Mei. Het gemeente
bestuur heeft aan de Christelijke Jongelings-
vereeniging te Schoonhoven, op haar ver
zoek, toegestaan ’s Zöndags, gedurende
1 uur, gebruik te maken van de lokalen
der 2de openb. school.
By de gisteren alhier gehouden paarden-
keuring voor het leger verschenen 46 paar
den, waarvan 11 voor ’s ry ks dienst zyn goed
gekeurd. Een der geleiders, den h$er C. T.,
werd door zyn paard een trap toegebracht,
die hem gelukkig het been niet brak, maar
wel ernstig bezeerde.
Bodegraven, 19 Mei. Kaas. Aangevoerd
231 wagens, tezamen 13715 stuks, wegende
zt 57.751 kilo; 1ste soort Goudsche f 22};
2de soort f 16} A f 18. Derby kaas, 1ste
soort f 22, 2de soort f 19 i f20}. Edam
merkaas, 1ste soort f23; 2de soort f 19} A
f21. Handel matig.
Capelle a/d IJael, 18 Mei. De intrede
te ’s-Gravenland van onzen predikant Ds.
P. 8. Meerburg zal plaats hebben op den
veertienden Juni a.s., terwyl de beves
tiging zal geschieden door zyn broeder,
Ds. D. Meerburg te Vreeswijk.
Giesendam20 Mei. Heden morgen
hield de afdeeling „Alblasserwaard” van
de Holl. My. van Landbouw alhier eene
algemeene vergadering, hoofdzakelyk ter
vaststelling van het programma voor de
a. s. tentoonstelling. Het bestek en de
teekeningen voor de benoodigde gebouwen
enz. werden, zooals deze door dent heer
Hoogendoorn, architect alhier, opgemaakt
waren, goedgekeurd en weidra zal dus
tot de aanbesteding van een en ander
kunnen worden overgegaan. Verder werd
de tentoonstellingscommissie benoemd,
zoodat'dus de algemeene werkzaamneden
een aan vang kunnen nemen.
Haastrecht, 18 Mei. Het personeel,
werkzaam aan de leerlooiery van de firma
wed. J. C. Muller eja Zonen, is geassureerd
tegen invaliditeit ®en ongelukken by de
Eerste Nederlandsche Verzekering-Maat-
schappy te ’s-Gravenhage, vertegenwoor
diger de heer A. Diamant te Schoonhoven.
’Nieuwpoort21 Mei. Tot predikant
der Ned. Herv. Gemeente alhier is be
roepen de heer H. Haselager, cand. tot den
H. Dienst te Amsterdam. Met den be-
roepene waren op het 3-tal geplaatst de
heeren Homburg, cand. te Middelburg, en
Van Aalst, cand. te ’s-Gravenhage.
Oudéwater, 20 Mei. Tot predikant by
de Gereformeerde Gemeente alhier is
beroepen Ds, F. A. Van der Heiden te
Gerkesklooster.
Woerden, 20 Mei. Kaas. De aan voer
ter markt op heden bedroeg 251partyen;
prys van Goudsche le soort f 19 a f21; 2e
soort f 15 f 18, per 50 kilo. Handel matig.
Nog steeds worden „cyfer-telegrammen”
gevonden in het op het slagveld opgeraapt
valies van Dr. Jameson, en m meer en meer
b]ykt dat reeds in October 1895 een aan-
vang werd gemaakt met de toebereidselen
tot den aanslag, terwtfl Jameson voordu
rend tot „meerderen spbed” aanspoorde.
Een kostelijk staaltje van kalme ironie
is het jongste, van President Krüger te
Londen ontvangen telegram, waarin ver
klaard wordt,1 „dat de Regeering met ge
noegen kennis heeft genomen van de
verzekering, dat een gestreng onderzoek
zal worden ingesteld naar de daden der
Chartered Company en van hare direc
teuren, en dat zfi met belangstelling den
loop van dit onderzoek zal volgen.”
Dezer dagen heeft men in Frankrijk nog
een staaltje van echt ouderwetsche hoffe
lijkheid kunnen aanschouwen. President
Faure was hier de ridder, die de jonkvrouw,
Rusland’s Vorstin, eerbiedig de hand kuste,
toen H. M. het land ging verlaten, waar
haar tweede zoon genezing is komen
zoeken. Frankryks president had zich te
dien einde per extra-trein naar Nancy
begeven, om aldaar den trein der Keizerin
op te wachten, die 20 minuten later zou
aankomen, De ontmoeting en het daarop
volgend onderhoud was zeer hartelyk.
De Keizerin was uiterst gevoelig voor de
attentie, welke men haar ki anken zoon te
Nice bewees. By het afscheid reikte
H. M. den heer Faure een paar rozen en
diens adjudanten een kop thee toe. Dat
is dus poëzie afgewisseld door proza.
De Russische Czar en Czarine (Rusland)
vertoefden in het Petrowsky-paleis buiten
Moskau, waar zy, volgens het gebruik, den
dag, die ben nog van den intocht scheidde, in
volstrekte afzondering moesten doorbren
gen. Op 21 Mei geschiedde die intocht. Tot de
begroeting daarby waren reeds een vyftig-
tal Vorstelijke personen, 11 bfizondere ge
zanten, benevens tallooze deputation, naar
Moskau overgekomen. Na den intocht
weer drie dagen afzondering in een ander
paleis by Moskau, het Alexandrewsky-
paleis, en wel onder vasten en bidden.
Daarna groote receptie op het Kremlin te
Moskau en den 26sten de kroning, waarna
allerlei feesten, die tot 9 Juni zullen
aanhouden.
De Keizer zal terstond na de kronings
plechtigheid een dekreet uitvaardigen,
waarby aan duizenden gevangenen inSiberiö
de vryheid wordt geschonken en ook de
lijfstraffen worden afgeschaft. Keizerin
Alexandra werd door den Duitschen Keizer
benoemd tot chef van het tweede regiment
der garde-dragonders, dat nu voortaan
haar naam zal dragen.
De Oostenryksche Aartshertog Carl Lud
wig, broeder des Keizers (geb. 30 Juli 1833)
en vader van Aartshertog Frans Ferdinand,
den vermoedeiyken troonopvolger, is Dins-
dag-morgen vroeg betrekkelyk onverwacht
overleden. Het is een nieuw groot verlies
voor den reeds zoo zwaar beproefden
Keizer.
„Daily News”heeft weer een onrustbarend
telegram uit Constantinopel (Turkye), vol
gens hetwelk ettelyke honderden Armeniërs
daar zouden zyn gevat en nog meer
inhechtenisnemingen op til zouden wezen.
Vele aangehouden Armeniërs worden het
binnenland ingestuurd. De ambassadeurs
hebban een vertoog aan de Porte gericht,
uit vrees voor een nieuwe paniek, want
de Armeniërs in de hoofdstad beginnen
weereen schuilplaats te zoeken in de kerken.
De stad Sherman, in den Amerikaan-
schen Staat Texas, is den 15den 11, nage
noeg geheel door een wervelstorm vernield.
Honderd-twintig personen werden daarby
gedood en honderd verwond. De lyken
zyn sterk verminkt
De stad Howe, in denzelfden Staat, werd
denzelfden dag geteisterd door een water
hoos, waarby 8 personen omkwamen.
Uit de Vereenigde Staten komen nog
meer berichten van dood en vernieling,
door een cycloon veroorzaakt: in de dis
tricten Maxhall en Nemaba, in den omtrek
van Paducal (Kentucky), en op verschei
dene plaatsen van Illinois. De stad Seneca,
in Kansas, is voor een derde deel verwoest.
Zes menschen kwamen daar om het leven
en 500 zyn zonder onderkomen.
Te Sherman, waar, gelyk we reeds be
richtten, 120 menschen werden gedood
en 100 gewond, werden zware boomen
ontworteld, huizen van hunne grondvesten
geslagen en een zware yzeren brug door
den wind meegevoerd. Men was den
geheelen nacht bezig met het redden van
levenden en zoeken naar de dooden. Open
bare gebouwen en particuliere woningen
zijn tot ziekenhuizen ingericht, en vele
dames helpen by het verplegen der ge
wonden. Ook zyn er terstond onder
steuning
STATEN-GENERAAL.
Bij den aan Tang van de vergadering der
Tweede Kamer tan Dinsdag verklaarde de
heer Beelaerts zjju interpellatie in te trekken,
daar van het voornemen tot ontslag
werklieden van Rjjks patronenfabriek
ia afgeiien.
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prys: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Franco per post door het geheele ryk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren hy alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
Ter hervatting tan de algemeene beraadsla
ging over de Kieswet bestreed de heer De
Savornin Lohman de «telling van den heer
Kuyper omtrent de volkssouvereinlteit. in het
algemeen geneigd het ontwerp te steunen, be-
pleitte hij toch een meer geleidelijke uitbreiding
van het kiesrecht; voor de arbeiders is de tgd
tot uitoefening eerst gekomen, als hun stand
beter georganiseerd zal «gn. Tegen kiesdwang
ried hg den Min. aan aioh niet te sterk schrap
te zetten.
De heer Vermeulen wenscht juist bjj deze
wet het gemeente-kiesrecht geregeld te zien,
met verzwaring van de eischen. Hjj verlangt
kiesdwang en bestreed de overgangsbepaling
betredende het kiesrecht van wanbetalers hun
ner belastingen.
De heer Harte overwoog de politieke gevol
gen van een verwerping dezer wet en kwam
tot de conclusie dat zg alleen den Minister Van
Houten, niet het geheele Kabinet tot aftreden
zou dwingen. Ook bepleitte hij de wenschelgk-
hetd en mogelijkheid van kiesdwang, met het
voorbeeld van België.
De heer Pg nap pel gaf eenige beschouwingen
over kiesrecht in het algemeen; geschiktheid
om te kiezen is de eenige eisch, eenige ontwik
keling en maatschappelijke zelfstandigheid zgn
daartoe onmisbaar. De heer De Beaufort (Amst.)
heeft sympathie voor dit ontwerp en brengt
hulde aan het zelfvertrouwen des Ministers;
met art. 1(11 (overgangsbepaling) kan Spr. sich
niet vereenigen.
De heer Beidt noemde het ontwerp een zeven
hoofdig monster; het bevredigt in geen enkel
opzicht, door tal van grievende uitsluitingen.
Het schier ondenkbare zal moeten gebeuren eer
Spr. aan deze wet zgn stem geeft. De heer
Van Borsele heeft bezwaar tegen de splitsing
der gemeenten en tegen het uit den vreemde
overgewaaid couloir-stelsel. De heer Veegens
bleef volhouden dat dit ontwerp ongrondwettig
is en het kiesrecht te veel onder den invloed
der administratie stelt. De heer Beelaerts ge
voelt geen buitengewone ingenomenheid met dit
ontwerp; hg hoopt dat het gemeen overleg hem
er toe zal kunnen leiden, zgn stem aan de wet
te geven, ondanks de gebreken in de tech
niek, vooral wat betreft de woning- en de
loonkiezers.
Vergadering van Woensdag. De heer Van
Karnebeek bleef waarschuwen tegen te groote
uitbreiding van het kiesrecht. De heer Staal
man noemde de bezorgdheid voor een kleine
vermeerdering van het kiezerscorps volgens dit
allerslechtste, kleinzielige en krenterige ontwerp
ongegrond; de weinige belangstelling van het
volk schreef hg toe aan het besef, dat deze Kamer
van de wenschen der arbeiders toch geen notitie
neemt. De toelating der lagere volksklasse tot
de stembus zal een betere leiding aan het
staatsbestuur geven, omdat onder die kiezers
nog velen zgn met christelijk bewustzgn.
De heer Kuyper, repliceerende, bepleitte een
ruime uitbreiding; algemeen stemrecht is niet
in strijd met de anti-revolntionaire leer. Spr.
protesteerde tegen 's Min. bedreiging om zich niet
meer in het debat te begeven, en kon geen
instemming betuigen met stemplicht.
De heer Hartogh acht de kenmerken strgdig
met de Grondwet. De heer Sanders verwierp
de zoogenaamde correctieven en keurde de op
neming van het gemeentelijk kiesrecht in dit
ontwerp af. Ook heeft Spr. groot bezwaar tegen
de wettelgke erkenning van kiesverenigingen
als officieel oontroleerende lichamen over den
gang der verkiezingen.
De heer Rutgers verdedigde nader stemplicht
en kwam tot de slotsom, dat de groep der
opposanten het verzet tegen deze tweede editie
van het vroeger amendement-Van der Kaag heeft
opgegeven, waardoor de kansen voor dit ontwerp
goed staan.
De Minister van Binnenlandsche Zaken ver
klaarde, dat geen enkele reden van persoonlijke
overweging zyn oppositie tegen het ontwerp-Tak
heeft bepaald, dat hg nooit naar het minister
schap heeft gestaan. De omstandigheden zyn
oorzaak, dat hjj noch rechts, noch links kan gaan.
Vervolgens verdedigde de Min. in het algemeen
het stelsel van art. 1.
Na eenige gedachten wisseling tussohen de
heeren Beelaerts, Lohman en Kuyper over de
eischen der anti-reyolutionaire staatsleer, werd
het algemeen debat gesloten.
By Kon. besluit is met 1 Juli
benoemd tot notaris binnen het arron
dissement Utrecht, ter standplaats de
gemeente Montfoort, G. A. De Gelder,
candidaat-notaris aldaar.
By Kon. besluit is benoemd
tot surnumerair der registratie en domei
nen D. Boersma te Uselsrein.
By Kon. besluit is: lo. aan
Dr. N. W. P. Rauwenhuff met 15 Septem
ber eervol ontslag verleend als hoogleeraar
in de faculteit der wis- en natuurkunde
aan de ryks-universiteit te Utrecht, met
dankbetuiging voor de door hem gedu
rende vele jaren bewezen diensten; 2o.
benoemd tot hoogleeraar in de wis- en
natuurkunde aan de ryks-universiteit te
Utrecht, om onderwys te geven in de bota
nie, Dr. F. A. F. C. Went, directeur van
het proefstation West-Java te Kagok Tegal.
Gedeputeerde Staten hebben
afgewezen het verzoek van D. Nugteren
te Moordrecht, ingeland van den Oostpolder
in Schieland, om vernietiging van een
besluit der vergadering van stemgerech
tigde ingelanden van dien polder met be
trekking tot het onderhoud der Gouwekade.
Ten opzichte van het adres van A. WiD
teman te Waddingsveen, gehoefslaagde aan
de Gouwekade van genoemden polder,
houdende klacht over zyn aanslag in de
kosten eener buitengewone herstelling van
eene verzakking der Gouwekade, hebben
Qedep. Staten zich onbevoegd verklaard
van die klacht kennis te nemen.