I
Woensdag 15 September.
1897.
N°. 1817.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
r7S
an W.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Overzicht.
Uit Lekkerkerks verleden.
S. W. N. VAN NOOTEN tb Schoonhoven,
Uitgaven.
r
voor
J. Maajjen
laraties aan
i buiten de
weten we
op dit verzoek
en die geheel en al berust op
gecommitteerde Raden.
franco
---ri- uröii.
•maal plaatsing opgegeven,
Faajj
van
oud 22 j.
Boer,
P. van
scho o mns che gomt.
Geboren:
Ros
Getrouwe
Ider,
Burj
Jvei
iburg en
P. Blonk
We begrijpen
we he
- 'jecommit-
uw gezonden
roete, goede
Kerkenraad
en A.
T. de
Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere regel
meer 0,10. Qroote letters naar plaatsruimte. Inzending -
uiterlijk tot Dinsdags- en tot Vrjjdags-namiddags 4
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3-maal plaatsing O£_
worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
het stalen rijnschip „Ver-
5”, groot 750 lasten, te bouwen
Jadische Actiön Gesellschaft für
und Seetranspost te
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Franco per post door het geheele rijk 0,90. Men kan zich abon-
neeren bü alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
tot wethouder dezer gemeente de heer
W. Boer.
'fioudrlaan, 11 Sept Om 11 uur’savonds
werden onze dorpsbewoners door de brand
klok wakker geroepen. Twee hooischelven
by den landbouwer E. Aanen stonden in
volle vlam. Deze brand kan ónmogelijk
door broeiing ontstaan z(jn, daar een schelf
van dien zelfden dag en de andere een oude
schelf was. De algemeens opinie is dan
ook dat hier van kwaadwilligheid en
wraak sprake is. Men mag den rtjksveld-
wachter van Molenaarsgraaf, den heer
Westra, wel dankbaar zijn. Deze Ijverige
politieman had zich ongevraagd verdekt
opgesteld om voor hem zeker goede
redenen en werd den brand spoedig ge
waar. Door zijn optreden is een groot
ongeluk voorkomen, want ware de brand
later ontdekt, dan zouden de belendende
hofstede en vele andere gebouwen een prooi
der vlammen zijn geworden. De burgers
zijn over deze gebeurtenis verslagen, want
leven en eigendom loopen in onze ge
meente grootelüks gevaar. Rijkspolitie Is
hier noodzakelijk en velen verlangen
daarnaar.
’Lekkerkerk, 10 Sept. Gisteren-avond
tegen het invallen der duisternis had alhier
eene gratis-voorstelling plaats van licht
beelden, alle betrekking hebbende op de
Delftsche Nijverheid, als: de Gist- en
Spiritusfabriekde Oliefabriekde Lijm
en Gelatinefabnek enz. Een talrijk publiek—
vooral het jeugdige was daarbij tegen
woordig en, juichte bij sommige vertoo-
ningen, vooral bij de laatste afdeeling
van het programma: „De Koningsgist, of
Zege na den strijd, Bakkerstooneelspel in
4 bedrijven en één naspel.” De vertooner,
de heer Okhuizen, en de vertegenwoordiger
der fabrieken, de heer Broekhuis, bjj den
reiswagen behoorende, zullen wel tevreden
zijn over de belangstelling door deze wijze
van reclame maken opgewekt.
In een der zalen van „De Groote Boer,”
waar modellen en monsters te bezichtigen
waren, gaf de Delftsche Alcolinelamp een
heerlijk licht, waarbij de petroleum-ver
lichting in de biljartzaal, daarnaast ge
legen, zeer ongunstig uitkwam. Ook de
Delftsche spiritussnelkoker ondervond
by de beproeving en verklaring veel be
langstelling.
Linseboten, 8 Sept. Tot wethouder is
in de raadsvergadering van gisteren her
kozen de heer H. Verwey.
In plaats van f600 werd goedgevonden
f 1000 van de leening, thans nog groot
f 3400, met 1 Jan. a. s. af te lossen.
Wegens benoeming te Dordrecht werd
aan mej. G. Van der Wei ff op verzoek
eervol ontslag als onderwijzeres verleend
met ingang van 1 Nov. a. s. Besloten
is, behoudens goedkeuring van Ged. Staten,
eene oproeping te doen op eene jaar
wedde van f 550.
'Stormpolder, 7 Sept. Van de werf
„de Hoop” der firma 0. Van der Giessen
Zonen alhier werd heden met goed
gevolg te water gelaten het ijzeren ren
schip „Siegfried”, groot 600 lasten, ge
bouwd voor rekening van de heeren
G. H. Hempelmann en H. Böllert te
Mülheim a/d Ruhr, terwijl de kiel gelegd
werd voor
eeniging 36”,
voor de BaJ
Rheinschifffahrt
Mannheim.
♦Varen, 9 Sept. Na installatie van
de gekozen raadsleden, de heeren Govert
De Gier, G. De Bruyn en A. Willemstyn,
werd eerstgenoemde in de laatst gehouden
raads-zitting der gemeente Vuren als wet
houder herkozen.
'Zevenhuizen, 8 Sept. In de vergade
ring van den gemeenteraad, gehouden op
Dinsdag 7 Sept, werden de nieuwe leden
van den raad geïnstalleerd, nadat in eene
vorige vergadering de geloofsbrieven waren
goedgekeurd. Tot onderwyzer aan de
lste openbare school werd benoemd de
heer J. Langewisch te Schiedam.
Ter gelegenheid van den jongsten
storm had er een groot ongeluk plaats
met den molen, bewoond door Schotte.
Een der wieken slingerde er af, viel door
den molen, juist in de woonkamer, waarin
de moeder en een kind zaten. Wonder
boven wonder bleven beiden ongedeerd,
hoewel de wiek geen meter van hen
viel. De wieken waren reeds afgekeurd.
Op de heden gehouden paardenmarkt
waren circa 80 paarden aangevoerd. De
handel in luxe paarden was willig, maar
er waren van dat soort weinig exemplaren
aan de lyn. Beste paarden waren zeer
gewild, ook werden er flinke prijzen voor
besteed. Werkpaarden golden 90 tot 160
gulden, jarige 800 gulden. Ook
waren een drietal buitenlandsche koop
lieden op de markt.
Zwammerdam, 7 Sept, In de heden
gehouden raadsvergadering is in de plaats
van den heer J. Van Dam Sz., die niet
meer in aanmerking wenschte te komen,
tot wethouder benoemd de heer Jb. De
Bruin en tot ambtenaar van den burger*
lijken «tand de heer Van Debben,
iptember.
O. Bugserd m U
van W. Slonp
laooba, d. van W.
‘Gorinchem, 9 Sept. In de plaats van
den heer H. L. Heykoop, eervol ontslagen
leeraar in de Hoogduitsche taal aan het
gymnasium en de Hoogduitsche taal en
letterkunde en het Schoonschrijven aan
de hoogere burgerschool, is eergister avond
hier voor gelyke betrekkingen door den
gemeenteraad benoemd de beer R. Snel
te Goes, op eene jaarwedde van f 1800.
De prijs der aardappelen is sty-
gende. Terwyl de vorige week hier aan
de beurs slechts f 1,15 f 1,25 besteed
werd, worden de zoogenaamde blauwe
hier thans tegên f 1,87} k f 1,50 den
HL. scheep gedaan.
'Alblasserwaard en Vyfheerenlanden,
10 Sept. De handel zoo in kaas als boter
is deze week willig; kaas 50 cent per
50 kilo hooger, boter onveranderd in prys.
Men besteedt thans in deze streken voor:
kaas f 18 24 per 50 kilo naar wichten
kwaliteit. Goêboter f 0,60, wei boter f 0,50
per J kilo.
‘Ameide, 9 Sept. De den raad aan
geboden begrooting dezer gemeente voor
het dienstjaar 1898 bedraagt in ontvang
en uitgaaf f 9331,90.
$Amelde en Tienhoven, 9 Sept. De heer
J. Coljjn, sedert 1 December 1896 onder
wijzer aan de gemeenschappelyke openbare
school dezer gemeenten, is benoemd tot
onderwyzer te Sliedrecht en neemt die
benoeming aan.
’t Is te bejammeren dat een zoo degelyk
onderwyzer als de heer Colyn is, zich
nu al reeds naar elders begeeft.
‘Bleskensgraaf, 9 Sept. Door 'den raad
dezer gemeente is besloten de 25 opcenten
op de peisoneele belasting te bly ven heffen.
Tot ambtenaar van den burgerlyken
stand dezer gemeente is herbenoemd de
heer P. Gautier.
'Gieeendam, 9 Sept. In dé raadsver
gadering van 11. Dinsdag is het voorstel
van den voorzitter om de jaarwedde
van den burgemeester met f 250 en die
van den secretaris met f 150 te verhoogen,
met 8 tegen 3 stemmen verworpen. By
de nieuwe wet zouden volgens den voor
zitter de gemeenteinkomsten worden
vermeerderd met f 1442,07. Het gaat
verloren, doch daarvoor komt in de plaats
f 6586, als f 1,78 per inwoner gerekend
op 8700 inwoners, zynde in ontvangst
meer dan vroeger f 1723,66. Hierbij
komt nog der jaarwedden van den bur
gemeester en den secretaris, te zamen
f 850 door het rijk aan de gemeente
toegestaan als schadeloosstelling voor de
vele werkzaamheden, die burgemeester
en secretaris voor het rijk hebben verricht
en nog meer zullen te verrichten hebben,
is totaal f 2073,77. Hiervan af het verlies
aan opcenten op de hoofdsom der pers,
bel. f 681,59, blijft f 1442,07 als boven
genoemde vermeerdering.
'GteMB-Meawkerk, 9 Sept. Herbenoemd
door de opstandelingen bezet werd,
De Minister v%n Oorlog heeft dadelyk een
telegram gezonden aan Generaal Weyler,
om hem ophelderingen te vragen en de
onmiddeliyke herovering te gelasten, want
bly ven de opstandelingen in het bezit van
die plaats, dan kunnen ze daar gemakkelyk
een gouvernement vestigen en trachten
zich als oorlogvoerenden te doen erkennen.
Eene expeditie wordt daarom uitgerust om
de plaats te heroveren.
Volgens berichten van de Philippynsche
eilanden is de jongste uitbarsting van
den „Mayon Volcano”, aan het zuidelijke
uiteind van het eiland Luzon of Manilla,
zeer noodlottig geweest. De lava vloeide
in breede stroomen den berg af, zoosnel,
dat 500 menschen niet tijdig konden
vluchten en om het leven kwamen. Aan
het strand, op 35 kilometer afstand van
den krater, werd de stroom pas gestuit.
Verscheidene dorpen zyn bedolvenvelden
en wegen zyn verwoest. Te Tobaco is
een groote kloof in den grond ontstaan.
De aschregen viel tot in Nueva Carcees,
op 90 kilometer afstand van den vulkaan.
Te Guinobatan was de rook zoo dik, dat
de zon er door werd verduisterd. Gedu
rende de uitbarsting werd een hevig
onderaardsch gerommel gehoord.
Aan de kust van den Amerikaanschen
Staat Mississippi, te Ocean Springs, eene
gezochte zomerverbyfplaats, is door het
plotseling uitbreken van eene koorts
epidemie een paniek ontstaan. De be
smette stad wordt omringd door een
cordon, om het verspreiden van de ziekte
tegen te gaan.
Te Bilori, dicht by Ocean-Springs, hebben
de burgers gewapende patrouilles gevormd,
die dag en nacht de wacht houden om
vluchtelingen uit de besmette plaats te
weren, en hen te dooden die toch de stad
trachten binnen te dringen. En toch is de
epidemie niet van den ergsten aard. Van
de 600 ziektegevallen, die to Ocean-Springs
voorkwamen, waren slechts 12 met doode-
lyken afloop.
Uit de Vereenigde Staten wordt weder
een noodlottig spoorwegongeluk bericht.
In den nacht van Woensdag op Donderdag
zfin op den Atchison-spoorweg, by Emporsa
(Kansas), twee treinen in botsing gekomen.
Twaalf menschen werden gedood en twaalf
andere zwaar gewond. Onder de passa
giers van een der treinen was de heer
Bryan, de tegenkandidaat van Mac-Kinley
by de jongste Presidents verkiezing. Hy
bleef ongedeerd en moet wakker hebben
meegeholpen b(j het bevryden van passa
giers, die bekneld zaten in de vernielde
wagens.
oenen male,
boord weggebroken
Uit de mededeelinj
T w i s kin verband gebi
reeds bekende, kan het
verbeeldingskracht op
moeilgk vallen, zich
ver zich vroeger het
hoe ongeveer het er i
twjjfeld heeft men aai
nieuwing in 1615, het v
meer noodig voor de go
gebroken en dichtgemeti
een koor geweest ia,
dien kant nog steeds te zien is.
Ofschoon er al wel wat meer overeen
stemming heeracht tusschen de vertegen
woordigers dor Mogendheden te Constan-
tinopel, op het punt der Tarkach-Grieksche
vredesvoorwaarden, toch is het nog niet
het rechte. De jongstberaamde byeenkomst
der gezanten te Gonstantinopel,die tusschen
Turkfie en Griekenland den vrede heetten
te bemiddelen, is al weder niet kunnen
doorgaan, omdat do Duitsche zaakgelas
tigde nog geen instructies had en zoo gaat
men dus al wéér een nieuwe week in
van onzekerheid. Kwam er toch maar
eens iemand, die de oorlogsschatting
voorschoot, dan was Griekenland geholpen
en aan al die redeneer ngen een einde
gemaakt I Maar, waar z ilk een vriend
te vinden?
Op Creta hebben de admiralen nu meer
bepaald aangedrongen op de ontwapening
der ongeregelde Turksche troepen, doch van
de zyde der Muzelmannen rees weer de
gewone klacht natuurlijk, dat zy dan weer
loos aan de Christenen wa en overgeleverd.
Djevad-Pacha maakte ook bedenkingen in
dien geest, waarop doei de admiralen nog
niet werd geantwoord. De Grieksche
Kroonprins is bezig aan een rapport over
de kiygsverrichtingen, dat niet minder dan
1800 biadzyden groot is. De Prins, die
zooals men weet opperbevelhebber was,
heeft in dat werk de schuld der begane
fouten geworpen op zyn vriend, generaal
Sapounzakis, die hoofd van den staf was.
Prins George volgde hetzelfde systeem,
maar ongelukkig voor hem, niet met gun-
stigen uitslag. Hy daagde namelyk zyn
vertrouwden makker Raflopronlos, com
mandant van een torpedoboot, voor
den krygsraad, wegens ongehoorzaam
heid in het verlaten van zyn post, maar
daar de beschuldigde duidelyk zyn onschuld
kon bewyzen, sprak de krygsraad hem vrij.
Keizer Wilhelm van Daitschland zal de
rollen weer eens verwisselen. Na die van
gastheer tegenover Italié’s Koningspaar op
waardige en hartelyke wyze te hebben
vervuld, zal hy nu denkelijk naar Hongarije
trókken, om als gast van Keizer Frans
Jozef de manoeuvres by te wonen. Z. M.
zal ook een bezoek brengen aan Buda-Pesth,
waar hem een schitterende ontvangst zal
bereid worden.
Hamburg kreeg dezer dagen bezoek
van een honderdtal Franschen, die met
de stoomboot „Versailles” naar St. Peters
burg geweest waren, en die de beziens
waardigheden der stad in oogenschouw
namen. Aan boord waren ook maar
die gingen niet aan wal twee Fransche
zee-officieren en niet minder dan negentig
marine-m at rozen, restanten nog van de
bemanning der oorlogsschepen, die Presi
dent Faure naar Rusland hebben vergezeld.
Dat zyn de bekende „Jantjes”, voor welke
de Czar vrijstelling Van straf bedong.
De Franschen zien nu overal teekenen
van het RaMlseh-Fransr.h bondgenootschap.
Een knaap was in het Ourch-kanaal te
water geraakt en had zich vastgeklemd
aan een arbeider, die hem was nage
sprongen, met dat gevolg, dat beiden
in gevaar van verdrinken verkeerden.
Daar kwamen twee politie-agenten aan,
die een losloopenden hond - op wiens
halsband de Russische naam „Dmitri”
stond naar de hondenbewaarplaats brach
ten. Nauwelyks zag die hond de dren
kelingen, of hy rukte zich los, sprong te
water en redde den knaap, terwyl de
arbeider zelf naar land zwom. Verschei
dene menschen begaven zich, toen ze
van het geval hoorden, naar de honden
bewaarplaats, om den Russischen hond
in te lossen, maar deze had zich, zeer
bescheiden, uit de voeten gemaakt. Welk
eene overdry ving toch!
Ierland’» gasten, de Hertog en de Her
togin van York, zyn naar Schotland ver
trokken, na hunne hooge ingenomenheid
betuigd te hebben met de hartelyke ont
vangst. Nu, de Ieren hebben ook al het
mogelyke gedaan, om het Vorstelyk paar
welgevallig te zyn. Misschien, dat, na de
betoonde ingenomenheid, er nu wel
kans isdat Ierland’s hartewensch
zal vervuld worden en een lid der Konink-
ly'ke familie zich aldaar vestige.
Zoo denkt Servie er niet over. Diens
hartewensch is, dat zijn ex-Koning Milan
wegblyve, zoo ’t kan voor immer. Nu,
er is wel kans op, dat het voorioopig
van de bekende bezoeken bevryd biyft.
Te Buda-Pesth is namelyk overleden
zekere baron Miles Batch, die zyne
goederen in Rumanié, welke een bedrag
vertegenwoordigen van „mülioenen”, ver
maakt heeft in de eerste plaats aan den
ex-Koning Milan. Hy komt dus in
goeden doen en heeft nu het een en ander
te regelen, zoodat daardoor Servië in den
eersten tyd zeker verschoond zal bly ven
van zyne aanwezigheid.
Groote ontsteltenis heerscht te Madrid
(Spanje). Men heeft aldaar het bericht
ontvangen van Cuba, dat de belang
rijke stad Vittoria de Tunas, met 7 for
ten, elk van 2 Krupp-kanonnen voorzien,
toestand bekend ia, na best mogelyk ia zich
voor te stellen, hoe het oude kerkgebouw er
van buiten heeft uitgezien en tot hoever het
zich aitstrakte.
Keeren we, na deze uitweiding over hetgeen
was, tot 1779 terug, dan dóet zich aanstonds
de vraag voor: hoe sal men het geld gekregen
hebben, om een en ander weer behoorlijk te
herstellen. We begrgpen hoe de vraag „waar
vandaan krjjgen we het benoodigde geld?”
dikwjjls een onderwerp der bespreking zal
hebben uitgemaakt van hen, die als bestuur
ders in de allereerste plaats de aangewezen
personen waren om te zorgen dat alles weer
in orde kwam. De benoodigde fondsen vinden
in de gemeente was onmogelyk, hiervan was
men ten volle overtuigd. En het eind van
alle beraadslagingen was, dat men aan de
Staten van Holland en West-Friesland verlof
zou vragen een leening te mogen sluiten van
f 18.000, maar zóó, dat genoemde Staten van
hun kant door hot inwiliigen van eenige wen-
soheu, die gedaan werden, zouden medewerken
om gezegde leening te doen slagen. Tot dit
einde werden in een verzoekschrift, aan de Edel
Groot-Mogenden gericht, enkele voorstellen ge
daan, waarop de vereischte goedkeuring in den
Haag gevraagd werd.
Het origineele verzoekschrift vond ik niet,
evenmin als de juiste opgave van den dag,
waarop het naar de Staten verzonden werd,
maar dit neemt niet weg, dat we toch bij be
nadering te weten kunnen komen wat het stuk
inhield en wanneer het opgestuurd werd. Dit
laatste bly kt uit een missive door ge
teerde Raden den 22sten Maart 1780 j
aan de „Eersaame, vroome, discreet
vrienden Schout, Heemraden ende
van Lekkerkerk te Lekkerkerk.” In deze missie
toch leest men, dat uit genoemde Heeren, belast
met het beheer der kerkeljjke goederen en
fondsen, een commissie moest komen naar den
Haag, om er den 29sten Maart te verschijnen
voor gezegde Raden, ten einde, onder overleg
ging van de vier laatste kerkrekeningen, en de
oudste die er te vinden was, inlichtingen te
verschaffen on ophelderingen te geren omtrent
het aan de Staten van Holland en West-Fries-
land gezonden verzoekschrift in zake de her
stelling van het kerkgebouw en den toren, en
dat den Aden Maart door die Staten ontvangen
was. Het stuk moet dus in Februari ópgewaakt
en naar den Haag verzonden zijn.
En wat nu gevraagd werd, dit
uit de resolutie van de Staten,
schrift genomen, en die geheel
de uitspraak der -J
dat door den kerkmeester aan Vermaes ieder
jaar f 14 zou worden betaald, zodat hy zich
van de deugdelijkheid van. het geleverde werk
had' overtuigd). KomendjraM'het nodigh is en
werdt ontboden, blijvende alle extra ordinaire
toevallen aen het voorsz. uurwerk [Dat Godt
verhoede] hier bugten en sulox geëximeert. Dit
gehandelc en tusschen ons ondertejjekent op
den”w. g. G. VEHMAE8.
Zoo ging alles den gewonen gang, niemand
vermoedde eenig onheil, totdat de 29ste Augus
tus 1779 aanbrak. Op dezen dag toch stortte
de vóór het kerkgebouw staande toren in en
vernietigde in zgn val een gedeelte van het
kerkdak, terwijl, wat in den aard der zaak
ligt, ook het inwendige van het gebouw be
schadigd werd. Wat niemand had verwacht
of bevroed scheen te hebben was gebeurd en
do groote vraag was nu, wat te doen Onmid-
dellgk werd van het gebeurde kennis gegeven
aan Geertruid Lestesenon, weduwe van
Mr. Jan Hop, ambachtsvrouw van Lekkerkerk.
En deze vroeg of liet vragen aan Reinier
Hondhorst, mr. timmerman en houikooper
te Schoonhoven en aan Cornelia Twisk,
mr. metselaar te Amsterdam, om een onderzoek
in te stellen naar den toestand van het kerk
gebouw en van den toren, opdat ze haar van
hunne bevindingen een scbrifteljjk rapport zouden
overleveren. Dit rapport, door genoemde twee
personen onderteekend den 21sten October 1'779,
en ten gemeente-arohief alhier aanwezig, zegt
o. a. dat zjj „zigh op den 4den October deses
jaars 1779 by den anderen hebben vervoegd
te Lekkerkerk, waar ter plaatse zwaare ge-
breeken aan de Kerk en Tooren ontstaan zgn,
zgnde den kerk Toren ten eenenmaie in Ruïne
gestort, omme met den anderen deselve ge
bouwen te examineeren ten epnde sohriftelpk
te rapporteeren, op welke gevoeglijke en mena-
geuse wijze het kerk Gebouw in die ordre
kon werden gebragt dat hetselve voor de Ge
meenten kon van dienst blgven.”
Na deze inleiding deelen ze hun gevoelen
mee omtrent de wjjze waarop het kerkgebouw
kon worden hersteld, dat aan de fundamenten
zeer veel van het water had te Igden, terwgl
ze over den toren schrijven dat ze „niet alleen
het menageusto, maar ook ujjt hoofde van de
geheele Gesteldhegd van ’t kerk Gebouw van
oordeel zgn „dat een, op zelven zwaaron
gemetselde» Tooren, werde gemenageerd, en
dat na den Tooren en steene beeren zullen
geammoveerd en tot de Fundamenten toe weg-
gebrooken te zgn, de kerk van vooren behoorde
te werden gesloten met een opgaande gevel
muur, ter zwaarte van drio mopsteenen, waarin
de zgmuren behoorlijk werden verbonden”
terwgl het dan verder heet „dat op de toog-
balken een „Taflement zoude werden gelegt,
en daarop gesteld een houten Tooren of Lan
taarn, van sodanige Figuurconstructie en
bewerking, als door te formeeren teekeningen,
en developpcmenten kan aangetoond werden,
ailes te maaken van groenen hout en van
bugten met Lood te bekleoden.”
Werd naar hun plan gehandeld, dan zou,
naar hunne berekening een som van dertien
duizend gulden voldoende zgn. Na dit alles
aan hunne lastgeefster te hebben meegedeeld,
besluiten zg hun rapport aldus: „Egndelgk,
kunnen wg niet mankeeren te adviseeren, dat
om de gevaarlijke gesteldheid van het overige
gedeelte van den geruïneerden Tooren, densel-
ven voor den aanstaanden winter, zoo niet ten
ten minsten tot de galmgaten, be
te werden.”
>gen van Hondhorst en
gebracht met het van vroeger
ot voor hem, die er eenige
•p na houdtniet heel
een idéé te vormen, hoe
t kerkgebouw uitstrekte
van buiten uitzag. Onge
in de oostzgde, bg de ver
ver vallene koor, als niet
godsdienstoefeningen, af-
Jseld. Dat er werkelijk
bowyst do toog, die aan
En wanneer
gevraagd wordt, waarom die niet geljjk met
het overige muurvlak gemaakt is, dan zou ik
willen antwoorden, dat men daartegen een
schuur heeft geplaatst, om dienst te doen als
bewaarplaats voor begraftenis-gereedschappen.
Door nu als ’t ware de schuur, in dit insprin
gend gedeelte te brengen, was men beveiligd
voor het indruipen van 't regenwater, dat van
’t dak afviel, want de weelde van een dakgoot
veroorloofde men zich toen nog niet. Dit koor
heeft ongetwijfeld doorgeloopen tot daar waar
het gzeren hek nu staat. Immers meer dan
eens werd mg van geloofwaardige zgde ver
zekerd, dat bg gravingen, daar gedaan, op
fundamenten gestooten is. Ook aan de west
zijde is een stuk van ’t kerkgebouw afgenomen
want zoowel aan de noord- als aan de zuid
zijde is duidelyk te zien, dat er een gedeelte
is afgebroken. En wanneer men nu nog in
aanmerking neemt, dat vóór het kerkgebouw
een zware toren heeft gestaan, dan begrijpt
men dat ook hier de afstand tusschen toren
en lange stoep zeer klein is geweest. Gerust
mag worden aangenomen, dat de ruimte tus-
sohen de lange- en korte-stoep door het oor
spronkelijke kerkgebouw met zyn toren is
ingenomen geweest. Het plein er om heen
diendo tot begraafplaats en was met boomen
beplant. De toren is vermoedelgk een vierkant
gebouw geweest, geschraagd door beeren. Hg
had galmgaten, terwgl de spits, die er op stond,
van een kruis mot windwgzer of haan voor
zien was.
Of het een kruiskerk geweest is Dit is niet
onmogelgk. Te Krimpen a/d Lek en te Ouder
kerk a/d Usei is de kruisvorm nog duidelgk
waarneembaar, terwgl ook de kerk te Stolwyk,
in vroeger tyd, dien vorm bad. Dewjjl dus
zooveel kerken in de nabgheid aldus gebouwd
waren, is 't wel waarsohgnlgk dat dit ook te
Lekkerkerk in dezen trant is gedaan. Alleen
is ’t me dan niet recht duidelgk waar dan het
kerkhof is geweest, dewyl dan voor een dooden-
akker bitter weinig plaats over was.
Me dunkt dat het, na al het te berde ge
brachte, voor ieder, die met den piaataeigken
HISTORISCHE STUDIE
DOOB
Dr. L. A. VAN LANGERAAD.
VIII.
Zoo was dan, dank zg de mildheid van Lak-
kerkerks ingezetenen, het kerkgebouw weer
hersteld en zeer zeker werd toen de hoop ge
koesterd en de wensch geuit, dat men nu voor
langen, langen tyd van buitengewoon groote
uitgaven zou bevryd blgven. Dan dit zou niet
zoo zgn, want geen zestig jaar zouden voorbij
gaan of een onvoorziene ramp, n.l. het instorten
van den toren, den 29sten Augustus 1779, zou
een schade veroorzaken zóó groot, als nooit te
voren. Voor we evenwel bg dit geduchte onheil
stil staan, letten we eerst nog op enkele kleine
bijzonderheden, die met het kerkgebouw in
verband staan, al moet erkend worden, dat er
niet zoo heel veel wetenswaardigs of belangrgks
valt mee te deelen. Immers behalve het ver-
koopen van enkele groote boomen op het kerk
hof (waaruit dan mag worden afgeleid dat het
terrein om de kerk beplant was) en het geljjk
maken van den vloer in de kerk, wat nood-
zakelgk was geworden door de groote oneffen
heden (hoogten en laagten), veroorzaakt door
het inzakked van oude graven, repi
kerk, toren, pilaren (in dezen de
kerk staande beeren of muurstutten), het zetten
van een nieuw kruis op den toren (den 22sten
Juli 1758) en het maken van een eergestoelte
(Maart 1769), waarvan de teekening in het ge
meente-arohief nog aanwezig is, vond ik bg
mgn nasporingen feitelgk niets dat de moeite
der vermelding waard is. Alleen trof me een
aoooord in 1745 aangegaan tusschen schout,
heemraden en den kerkeraad (in hun qualiteit
van beheerders der kerkelgke goederen en
fondsen) en Ggsbert Vermaes, onderwyzer
te Hendrik-Ido-Ambaoht, betrekking hebbende
op het onderhoud van het uurwerk in den toren.
Ter wille der curiositeit, deel ik het accoord
hier mee. Het luidt als volgt:
Voor de Kerk.
„Wjj öohoud Heemraden en Kerokemaet van
Leckerkerck, verclaren aen Ggsbert Ver
maes, schoolmeester tot Hendrik Ido, aen be
stoet te hebben, gelyok voorz. Gysbert Ver
maes sulox accepteert en aenneemt bg dezen
de loopende Reparatie, hot zy van breeoken
van tanden, Raderen, schjjfHoopen, en het ver-
loopen van ooopere Bossen als mede het Schoon
houden, en visiteeren van het oorloogie off
uurwerek staende inden Toorn van Lecker
kerck, voor den tydt van tien achter eenvol-
gende jaeron die syn ingangh genomen heeft
op den 80en October 1745: zgnde den dagh dat
den voorn. Vermaes voor de eerste maal
daar van een begin heeft gemaakt, ende dat
voor een somma van veertien gulden ider jaar,
dat door den kerkmeesterinden tgdt aen hem
moet werden betaalt onder quitantie mits ten
genoegen b(j hem weidende aengenomen (d. w. i,
BURGERLIJKE STAND.
(Vervolg van Pag. 8.)
Gemeente Arkel.
Van 1 tot 81 Augustus.
Geboren: Jan Willem, I. van J. W. V«tt
en E. Hage. Maria Pieternella, d. van J.
Dirks en H. Kooy. Jan Cornells, i. van
Versluis en E. Versluis.
Gemeente Brandwijk.
Van 17 Augustus tot 8 September.
Geboren: Geertje, d. van B. Borsje en E.
van der Wal. Jakob, z. van J. Baardman
en J. Boer. Jan, z. van W. Boonstoppol en
J. Bas.
Overleden: A. M. den Burger, oud 78
wed. van J. van Blokland.
Gemeente Gouderak.
Van 1 tot 81 Augustus.
Geboren: Adriana, d. van C. Verburg en
M. Burger. Jeltje, d. van H. de Jong en T.
P. de Groot. Simon, z. van G. de Bruin en
L. Huisman.
Getrouwd: J. Verpootte, oud 22 j. (van
Leiden) en N. Visser, oud 24 j.
Overleden: J. de Jong, oud 18 d.
Gemeente Haastrecht.
Van 1 tot 81 Augustus.
Geboren: Adrianus, a. van J. Schenk en
H. Furrer. Lena Mietje, d. van B. Steen
kamer en C. de Zeelt. Neeltje Adriana, d.
ran J. Oskam en A. Kraagenbrink. Annigje,
i. van F. van der Graaf en N. Verboom.
Wilhelmus Johannes, a. van G. Raateland en
D. Nobel. Johannes Willem, z. van L. Kloot
sn H. Both.
Getrouwd; A. Hollander, oud 28 j. en A.
M. Haakman, ond 28 j. (van Gouda). F.
Jansen, oud 27 j. en F. F. J. Brinkmann, oud
28 j. (van Rotterdam).
Overleden: L. Rooseboom, oud 68 j., echt-
jenoot van K. Blonk. G. de Pater, oud 6 w.
I. Blegenberg, oud 28 j. Levenloos aange-
;even kind van het vrouwelgk geslacht van J.
ie Korle en G. van Dam.
Gemeente Hekendorp.
Van 1 tot 81 Augustus.
Geboren: Arie, a. van H. Zwgnenbi
P. Koster. Pieter Johannes, z. van I*.
ra J. Groenestegn.
Getrouwd: M. de Hoog, oud 27 j. en D.
Verweg, oud 81 j.
Overleden: G. Hofland, oud 18 j.
Gemeente Hoog-Blokland.
Van 6 Augustus tot 5 September.
Geboren: Elizabeth, d. van M. Papenhubsen
ra A. Gelderblom. Aar(je, d. van G. J, Wsst-
«nen en N. den Braven.
Getrouwd: M. Middelkoop, oud 24 j. en
f. van den Dooi, oud 20 j.
Overleden: J. Visser, oud 8 j. Leven
boa kind van B. van Steenis en W. Stenis.
Gemeente Kedichem.
Van 1 tot 31 Augustus.
Geboren: Hendrik, z. van G. van Hoog-
lalem en A. Versluis. Jannigje Petronella,
I. van A. van Rooden en A. van Honaen.
Zlias, s. van A. M. Muilwjjk en K. Boole.
Aatthgs, z. van H. Schreuders Mz. en A. da
Cugper. Justinne Johannes, van A. Ver
mar en K. de Graaff. Pieter, a. van K.
luilwgk en K. Verhoeven.
Overleden: E. H. Verhoef, oud <OjMeóht-
jenoote van C. de Koster.
GemMnte L>nge-Rulgawald«.
Van 1 tot 81 Augustus.
Geboren: Aaltje, d, van H. van Zwisten ra
de Hoog. -— Hendrik, a. van A. BoeleenT.
lohoenmaker. Johanna, d. van J. van Wijn-
[aarden en C. Kennedy. Dirk, s. van J. P.
kastelein en G. Muis.
Overleden: J. de Bruyn, oud 66 j.r echt
enoot van M. Brunt.
Gemeente Leerbroek.
Van 1 Augustus tot 1 Saj
Geboren: Neeltje, d. van
J. van Iperen. Gerrigje, d.
n M. Slotboom. Elisabet Ji
Ie Wild en J. Kon.
Overleden: I. Bor, oud 8 w.A. B. Ter-
laat, oud 10 w.
Gemeente Lekkerkerk.
Van 1 tot 31 Augustus.
Geboren: Willem, z, van R. Verbeek en
de Jager. Hendriks, d. van H. Koutataai
n 8. Mudde. Marinas, z. van K. Hoogen-
oezem en A. M. Kalkman. Mzartje, d. van
Neven en N. de Jong. Maria, d. van
i. de Jong en A. Verwaal. Janna, d. van
Deelen en M. Roest. Hendrik, s. van L.
>oest en W. Middelkoop. Janna, d. van G.
1. Aarnoudse en C. J. Gunter. Adriana, d.
an A. Kool en J. Anker. Jan, s. van G.
erwaal en C. A. den Hoed.
Getrouwd; A. Damsteegt, oud 20 j. en
l. Mudde, oud 18 j.G. C. Dekker, oud 26 j.
'an Besogen) en A. van den Hoven, oud 27j.
Overleden: B. de Groot, oud77 j., weduw- l
aar van G. Hoogenboezem. HL 8. van den
oven, ond lij. M. de Jong, oud 11 d. - j
»ha. Noordergraaf, oud 2 m. W. Verkalk,
ld 41 j., echtgenoote van G. Berkouwer.
Gemeente Leksmond.
Van 1 tot 8l Augustus,
Geboren Wilhelmina, d. van G. J- da Vaal
C. Kortenhoeven. Cornelia, a. van J. Wee
rhout en D. Labrie. Jacob, a. van H. de
mg en M. de Zeeuw. Gerrit, z. van M. V.
irk, s. van A. de Jong en T. Tukker. Arie,
van P. A. Van der Heiden en A, Kersber-
m. Neeltje, d. van T. Kool en A. Veen.
nthonie Jan, i. van D. Bonouvrió en A. Graven.
Getrouwd: A. de Jong, oud 22 j. en T.
akker, oud 20 j. P. den Boer, oud 25 j.
i S. de Vaal, oud 28 j. P. van der Scam,
id 23 j. en P. Schrijvershof, oud 27 j. A.
rugt, oud 29 j. en M. van Besoogen,oud29j.
Overleden: M. den Braven, oud 3 j.
van Tienhoven, oud 78 j., weduwnaar van
Kou.
Gemeente Meerkerk.
Van 1 Augustus tot 1 September.
Geboren: Tennis, a. van M. Ouwerkerk en
Blanken. Grietje, d. van P. Terlouw en
Brouwer. Mana Catharina, d. van J.
euwenhuizen en D. Knoppers. Jacob Willem,
van H. Alting en W. K. de Vries.
Overleden: T. van Djjk, oud 15 j.
Gemeente Noordeloos.
Van 6 Augustus tot 5 September.
Geboren: Cornelia, d. van C. Versluis en
Coljé. Fggje, d. van C. Versluis en J. Colié.
Overleden: J. J. Troost, oud 8 m.
Gemeente Oud-Alblas.
Van 1 tot 81 Augustus.
Geboren: Gerrit Nicolaas,z. vanO. N. Boers
Joh. Heikoop. Johan Charles Egbert Wil-
n. z. van Jbr. J. C. van Styrum en E. E.
v. d. Sleesen. Adrianus, a. van W. A.
tikoop en J. de Klug ver. Neeitje, d. van
H. van den Berg en M. den Hartog.
rnelia, z. van M. W. van den Dool.
Overleden: M. Jongeneel, oud 15 w.
Boer, oud 43 j. P. van Houwelingen,
1 26 j. M Korteland, oud 7 m.
Gemeente Papekop.
Van 1 tot 81 Augustus.
Alida Alette, d. van
A. Rosenboom.
.uurfd: 0. de Wit, oud 40 j. en C. de
oud 87 j., weduwe van J. Horsting.
rger, oud 26 j. en A. M. de Groot, eud 19 j.
irleden: J. D. Bnaterse, oud 8 w.
Gemeente Vliet.
Van I tot 81 Augustus.
Jeboren: Anthonie, d. van A.
npier. Marrigje Cornelia, d.
op en E. C. Hoogendoorn.
verleden: 0. J. Streng, oud fl w.