heBank
dfiuosito:
ast op 8 pCt
ens ,2
i 1
jr. m
1898.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
Eerste Blad.*
Zaterdag 31 December.
J
f
4
Officieels Kennisgevingen.
V
ITER
IJK
BEDELEN.
lotschap
intail"
iage.
titterdam.
BINNENLAND.
OVERGANG.
buitenland.
V
>edt
hel
Gemeente Schoonhoven.
naar v
met terzijdestelling
8CH00SH0MCHK COURANT
Da» Oonrant bwtot uit Tree Bladen.
s. In de jongste
zang vereen! ging
president de heer
etaris de heer J.
meester de heer
lende hoeren: A.
rgen.
i teekenschool is
leerlingen reeds
loopenden cursus
re meer aange-
van Stolwijk
ibovenzaal
>er 1898 een
itant
het gezelschap
Im en Coupons.
en bezorgt
Mi.
geopend
7 tot 8 uur.
tn kantoor.
DE DIRECTIE.
nenlandsche Zaken. Ook de oud-Minister
van Blanenlandsche Zaken Barthon zal
ondervraagd worden.
De Parjjsche Times correspondent ont
hult thans, dat de heer EmUe Zola tijdens
zijne vrijwillige ballingschap zich nooit
ergens anders dan in Engeland heeft
opgehouden, en wel achtereenvolgens op
vijf verschillende plaatsen, waar men zijn
incognito altijd striktelijk eerbiedigde, eene
bescheidenheid, waarover Zola ten zeerste
getroffen is en waarover hij natuurlijk
een boek zal schrijven.
Esterhazy zoo zegt men - bevindt
zich op ’t oogenblik te Rotterdam, alwaar
hij huisvesting zocht in een onaanzienlijk
hötel. t
Voor de weduwe van Kolonel Henry
heeft'men thans ruim 100.000 francs bij
eengebracht, om haar in staat te stellen
een proces te voeren tegen den afgevaar
digde Joseph Reinach, die in openbare
geschriften wjjleri haren echtgenoot als
den hoofdschuldige in de Dreyfus zaak
heeft voorgesteld.P
Dat de’ omstandigheden des levens
hunnen invloed doen gelden op ’s men-
schen stemming, is ook nu weer bewezen,
want nog nimmer is het te Parijs, Frank-
Hjk’s hoofdstad, zulk eene gedrukte, som
bere, saaie Kerstmis geweest.
Hoe geheel anders werd dat „schoone”
feest in Engeland en DuUschland gevierd.
De Duitsche Keizerlijke familie was
op Kerst-avond in het paleis te Pots
dam vereenigd, waar in de marmeren
zaal negen Kerstboomen stonden. Twee
groote voor Keizer, Keizerin en het gevolg en
zeven kleinere, in afdalende linie, voor de
Prinsen en de Prinses.
De Koningin van Engeland vierde het
feest op Osborne. Het stuk roast-beef, dat
daar, oudergewoonte, op tafel kwam, woog
tweehonderd pond en was het middenstuk
tusschen een zwijnskop, een woerhaan en
verschillende wildpasteien. Het geheele
land door kinder-onthalen en feesten voor
minvermogenden, terwijl het aan de sta
tions wonderbaarlijk druk was.
De bekende schatrijke Lord Iveaghfden
gewezen bierbrouwer) schonk als Kerst-
gave, drie millioen gulden voor het Jen-
ner-Institute te Londen en een dergelijk
bedrag bestemde hij tegelijkertijd om
in het hart van Dublin een werkmans-
kwartier te stichten. Diar te Dublin
is de brouwerij gevestigd, die de bron is
van Lord Iveagh’s kolossaal vermogen.
HU wil nu in die stad een oude, dicht
bebouwde en ongezonde wijk onteigenen
en op dit ontruimde terrein ruime straten
aanleggen met werkmanswoningen.
En last not least nog het volgende:
Met deze Kerstmis is in de Engelsche
posterijen ook een belangrijke hervorming
ingevoerd. Het port voor brieven van
Engeland naar zijn koloniën of omgekeerd
bedraagt voortaan niet meer dan een penny.
Waar Kerstmis en Nieuwjaar al niet
voor gebruikt worden? Dj Italiaansche
socialisten en hunne vrienden zijn stellig
van plan geweest, Koning Umberto bij
genoemde gelegenheden te overstelpen met
een stortvloed van briefkaarten, waarin aan
gedrongen wordt op spoedige afkondiging
van de beloofde amnestie. Ze denken zeker
„Het doel heiligt de middelen.”
Welk eene schrille tegenstelling met het
heerlijk Kerstfeest, zijne Kerstboomen vol
Van schitterend licht, zijne vroolijke gezich
ten en lachende kinderkopjes, gevoelen
we, als we, de blikken naar het groote
Czarenrijk richtend, daar moeten zien en
aanschouwen, hoe honderden en nog eens
honderden roepen om brood I”
In de Russische gouvernementen, waar
de oogst mislukte, heerscht „hongersnood".
Op verscheidene plaatsen wordt daarom
reeds het afschuwelijke „hongersnoods-
brood” gebakken een mengsel van
slecht meel en zand - welks gebruik
natuurlijk hoogst nadeelig is. Te Samara is
nu eene vereeniging gevormd tot het voeden
van.gebreklijdende kinderen, doch men kan
niet meer dan 150Q kleinen van voedsel voor
zien en er zijn er 8000 die honger hebben.
Groote troepen kinderen loopen dan ook
nu te bedelen, van het eene dorp naar
het andere zwervend. Arme kleinen 1
In Hongarije gaat men, zeker tot be
vestiging van het „vredefeest”, eens duel-
leeren. Het tweegevecht zal plaats hebben
tusschen den Minister-President Banffy
en den Afgevaardigde Hozansky. Deze
laatste schijnt in het Volkshuis zéér fel
tegen den President te zijn opgetreden,
naar aanleiding waarvan de heer Banffy
hem een brief schreef, waarin hij diens
beweren, dat hij zijn woord brak, een
leugen en laagheid noemde. Banffy zal
zijne secondanten kiezen uit zijn collega’s.
Bfj het Volkshuis is door den Minister
van Frnancién een ontwerp ingediend tot
verlenging van het voorloopig vergelijk
met Oostenrijk. Het is gesteld in banden
eener commissie.
Wat treurige berichten uit Spanje!
De heer Bagasta, de Spaansche Premier,
heeft eene longaandoening, vergezeld van
koorts. Ook Emilio Castelar is tamelijk
ernstig ongesteld. Eerst waren de zittingen
ib is aangesloten
jenerwaard”, zal
koninklijke goed-
fd. Daaraan zal
lening van het
12 Dec. De werk*
breiding van het
ezer aangevangen
ipoedig was afge-
irk moet nog op
en geheel voltooid
van den Ministerraad geheel geschorst,
maar op versoek van Sagasta zijn ze nu
hervat. Men is nu druk aan ’t beraad*
slagen, of men Generaal Weyler, oud-
gouverneur van Ceba, al of niet zal op*
nemen in het Ministerie.
Op dat Cuba ziet het er op ’t oogenblik
ongelukkig uit Er heerschen zooveel
gebrek en ellendedat Amerika op
groote schaal levensmiddelen derwaarts
zendt. Ook op de Philippljnen is de
toestand allesbehalve rooskleurig. Het
Kabinet, dat de inboorlingen hadden ge
vormd, is afgetreden en Mabini, een erkend
onverzoenlijke, is met de vorming van
een nieuw belast. Mabini is een fel tegen
stander van Aguinaldo.
Als een echte financier heeft tegen het
einde des jaars het „New-Yorker Journal”
eens opgerekend wat de jongste oorlog
aan Spanje heeft gekost, m. a. w. wat
Amerika daarbij heeft gewonnen. En op
die vraag geeft het ten antwoord: 21
oorlogsschepen, twee gevangen genomen
legers, Cuba (41.866 vierkante Engelsche
mijlen met 1 600.000 inwoners), Portorico
(3500 vierkante mijlen en 800.000 inwo
ners), de Philippjjnen (114.326 vierkante
mijlen met 8 000.000 inwoners), de Soeloe-
eilanden (960 vierkante mijlen met 79.000
inwoners) en verscheiden andere eilanden.
Een jaar geleden had Spanje 10.000.000
onderdanen in de koloniën thans zijn er
hoogstens 200.000 overgebleven.
De Amerikaansehe gedelegeerden, die
deelnamen aan de te Pai|js gevoerde
vredesonderhandelingen met Spanje, ztfn,
te Washington teruggekeerd, met geest
drift ontvangen. In plechtigen optocht
brachten zij het gesloten verdrag naar
het Witte Huis bij President Mac-Kinley.
re der Vennoot*
Jank de Vos en
J. Landry,
etorius en Zoon.
- J. Croockewit.
he Bank.
A. Smidt.
- Koopman.
ngen-Housz
en Zoon,
ockema en Van
Kleffens.
eGJjselaarenCo.
itijnen Dortland.
•8. Van Vierssen
Trip en Feith.
Posthuma en Zn.
Bbrs. Mispelblom
Be|jer,
)brs. Mispelblom
Be|jer.
abrs. Mispelblom
Be|jer.
Bbrs. Mispelblom
P. Koumans
Smeding,
iche Credietver-
eenlging.
Ik. Roelink ABz.
agsche Effecten-
Martens en Ca
en Effectenbank.
P. A. Greup.
JruLings en Ten
Gate,
an Bljjdestljn en
Zoon.
D. A. Witlox en
Zoon.
1. A. Van Minden.
G. J. en A. E.
Groeneveld.
F. C. Brunlnga
en Co.
A. Van Deventer
en Zoon.
De BURGEMEESTER der gemeente
Schoonhoven geeft bfj deze kennis, dat
het BEDELEN onder den vorm van
NlMwjaarweaaehea binnen deze gemeente
op 1 Januari e. k. en volgende dagen
ten strengste zal worden geweerd en noo
dlgt de inwoners uit, door Biet te gevea,
hem hierin behulpzaam te willen z|jn.
Bchoonhoren, 80 Deo. 1898.
De Burgemeester voornoemd,
A. W. L1ZONDER, L-B.
Spieker schetste
larin de bevolking
is vaderland ver-
atschappeljjk als
'ak daarna den
finds eenige jaren
enveen derGeref.
rdt en aanvanke-
wekte ten slotte
arbeid door hun
i te steunen.
By de gisteren
verkiezing van
0 Ned. Herv. Ge-
lerkozen de heer
plaats van den
gekozen de heer
dat de coupons
t Januari 1899,
et inbegrip van
te houden Bal,
8 ten 1 are.
- Bij Kon. besluit is een pen
sioen van f 860 verleend aan E. M. Zwang,
weduwe van C. Th. Van Ham, laatstelijk
directeur van het post- en tegraaf kantoor
te Kralingsche Veer.
- Dr. Kuyper kwam per stoom
schip „Rotterdam" 20 dezer te Boulogne
3. ft W. N. VAN NOOÏUN TI Sohoonhovin,
Uitgever».
met de grootste
irwjjl het meêge-
dat de leerlingen
uren aan w|jden.
ap die wjjze de
aaraan zullen z|j
winter-avonduren
Prjjs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0,50. Ied.ere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlgk tot Dinsdags- en tot Vrjjdags-namiddags 4 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor S-maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
Dese Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Pros: voor Schoonhoven per drie maanden 0,75.
Franco per poet door het geheele rjjk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren b|j alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
ST ATEN-GENERA AL.
De Eerste Kamer hervatte Dinsdag-avond
haar sitting.
In de vergadering van Woensdag werd mede
gedeeld, dat de afdeelingen tot Voonitters
hebben benoemd de heeren Van de Putte,
Geertaema, Prins, Pgnaoker Hordgk en Vening
Meinees; tot onder- Voor sitters de heeren RoëJl,
Viruly, Godin de Beaufort, Nebben» Sterling
en Rahusen.
Vier kleine wetsontwerpen werden sender
beraadslaging goedgekeurd, waaronder dat tot
vereffening van de bekende 14 ton op de Oorlogs-
begrooting van 1897. Daarna werd de behan
deling aangevangen van de Indische Begroeting.
De heer Van Alphen juichte de thans in
Atjeh gevolgde tactiek toe en hoopte, dat sjj
niet sou worden verlaten vóór de kwaad
willigen xjjn ten onder gebracht. Ook heeft
spreker met vreugde de aanvraag gezien van
gelden voor twee torpedo-booten en voor het
aanleggen van batterijen te Boerabaya als een
begin van wapening tegen een mogeljjken
aanval van buiten.
De heer Van Zinnioq Bergmann keurde de
opheffing van de emolumenten der griffiers b||
de Landraden af. De heer Fransen van do
Putte maakte eenige opmerkingen omtrent het
overleg tusschen de Indische Regeering en hot
Opperbestuur hier te lande over do samen
stelling der begroeting.
De heer Bohimmelpenninck van der Oye acht
den flnanoiötilen toestand sorgeisohend en drong
aan op bezuiniging, vooral op de tractementen.
Ook bg het marine-etablissement te Boerabaya
is scherper conti öle op de uitgaven noodig.
Voortzetting van de tegenwoordige Atjeh-taotiek
acht ook dese spr. seer wensohelgk. Met hot
standpunt der Regeering, ten opsichte van de
Hindoese he feesten op Lombok, kan hjj sich
wel vereenigen. Naar aanleiding van het ge
beurde met Javanen op de tentoonstelling te
Boheveningen, dringt spr. aan op maatregelen
om dergeljjke misbruiken tegen te gaan. De
heer Melvil van Lynden het is ten aansien der
Lomboksche feesten met den vorigen spreker
niet eens; wjj mogen de feesten der heidenen
dulden, maar niet bevorderen.
De Minister van Koloniën is vóór handhaving
der thans gevolgde tactiek in A^jeh, waarvan
het succes volkomen is. Voorstellen tot verde
diging van Boerabaya sgn deser dagen ontvan
gen de bescherming van Tandjong Priok is een
saak waaraan in den eersten tgd niet is to
denken. Omtrent de begrooting agn met den
nieuwen vioe-president van den Raad van Indiö
besprekingen gehouden, die de Min. hoopt dat
vrucht sullen dragen. De Min. wees op eenige
lichtpunten in den fiaanciëelen toestand. Trao-
tementsverlaging is een middel tot bezuiniging,
dat niet dan met groote behoedzaamheid kan
worden toogepast. De toelage voor het oogst
feest der Hindoes wordt door den Min. nader
toegelioht en verdedigd. Tegen uitzending van
inlanders naar Europa voor tentoonstellingen ens.
sonder waarborg voor den terogkeer sal de Min.
zooveel mogelgk waken.
De heer Fransen van de Putte beval voor
zichtigheid aan in het af keuren van degouver-
nements-koffieoultuur, waarvan de Min. erkende
de baten niet te kunnen missen. De Min. segt
de cultuur zelve wel te willen uitbreiden, maar
niet op ongeschikte of voor de vestiging van
nieuwe dessa's noodige gronden; het ia ge-
wensoht onse financiën van de koffiebaten onaf
hankelijk te maken. De heer Pjjnacker Hordjjk
verheugde zich, dat de Min. zgn vroegere denk
beelden van afschaffing gewgzigd heeft.
Zou er, in de drukke bedoening van het
hedendaagsche leven, nog wel een oogenblikje
beschikbaar biyven om even stil te staan
by het punt, waar twee jaren elkander
ontmoeten? Hebben we er ook eenig ge
voel van, dat straks een stuk van ons leven
wordt afgesloten en dan onherroepelijk tot
het velleden behoort?
Een denkbeeldige grens, zal wellicht
deze of gene zeggen, en dal te beredeneeren
is ganseb niet tnoeielgk. Waarom juist op
den disten December een jaar heet geëin
digd te zyn, slechts de traditie geeft daar
een antwoord op. Maar dan toch een traditie,
die geëerbiedigd is geworden door een
onafzienbare reeks van geslachten, die
elkander zyn opgevolgd, en waaraan de
uilnemendste onzer voorgangers de stof
hebben ontleend voor overwegingen, die
aan de vervulling hunner levenstaak zeker
ten goede zyn gekomen.
Eu immers, wy hebben grenzen en maten
noodig om onze voorstellingen te kunnen
bepalen; evenzeer behoeven wy rustpunten,
om ons nu en dan rekenschap te geven
van hetgeen achter ons ligt. De gedachte,
dat wy aan dat verleden toch niets meer
vermogen te veranderen, moet er ons niet
onverschillig voor doen zyn, want het geeft
ons lessen, het is ryk aan waarschuwingen
en vermaningen, die van het grootste be
lang zyn voor onze toekomst. Het leven
is een leerschool: wèl hem, die aan het
eind van iederen cursus zyn repetitie-werk
in orde heeft.
Nu is het ook waar dat wy, over deze
dingen sprekende, niets kunnen zeggen wat
een ander niet sinds lang weet. Doch wanneer
wy bij onszei ven nagaan en bij anderen
waarnemen, welken invloed die wetenschap
heeft op de piaktyk, dan schynt het geenszins
oveibodig, het nog eenmaal, en later nog
eens, te herhalen, t Is nog niet zoo heel
diep doorgedrongen. Laten weer dan maar
een minuut of wat voor afnemen van onzen
noodzakelyken arbeid en van onze onmis
baar geachte verstrooiingendaarna verder
gaande, zullen we ons dien terugblik niet
beklagen.
In den regel zyn wy wel geneigd die
pauze te houden. De Oudejaarsavond en de
Nieuwjaarsmorgen oefenen een eigenaardige
bekoring uit, umdat zy ons menige gelyk-
soortige gelegenheid van gezellig samenzyn
te binnen brengen, in een vroegere levens
periode, toen de omstandigheden waarin wy
verkeerden zoo geheel anders waren. Vooral
hy, wien bet schier ono vei tref baar geluk
van een aangename, wèlverzorgde jeugd is
te beurt gevallen, verwylt op den laaisten
avond des jaars gaarne by de vroegere
tooneelen in de helder veriiohte woonkamer,
toen vaders ernst en moeders vriendelyk-
heid een opwekking waren voor allen, en
het is zeker niet een van de minst koste
lijke eigenaardigheden van dit tydslip, dat
zoovele dierbaren, thans heengegaan voor
altoos, in den geest weer by ons zyn en
ons vei halen van hetgeen er gezamenlyk
genoten en ook gezamenlyk geleden is in
jaren, lang vervlogen.
Doch het is inzondeiheid het scheidend
jaar, dat, welks laatste voetstappen wy als
het waie hooien, welks laatste polsslagen
wy kunnen lellen, dat in onze gedachten
de voornaamste plaats inneemt. Wat heeft
.het toch kort geduurd: Nauw verschenen,
^ras verdwenen 1 Misschien hebben we, by
het klimmen der jaren, afstand gedaan van
de gewoonte der jeugd, om by zyn komst
verwachtingen uit te spreken, welker ver
vulling doorgaans achterwege b^jft; maar
toch, zoo geheel vry van illusiën zyn slechts
weinigen, dat er geen wenschen by hen
opryzen telkens, als een nieuw jaar zyn
komst aankondigt, en dat hy niet in groote
onttrekken zekere plannen beraamt, die de
I komeUNoord Anyerik^s veroveraar buiten
NieuWe Wereld optreden. In tegenstel
ling met deze droeve iiferkerykheid in het
Westen, hoorden wij in het Oosten door
niemand minder dan den Russischen Czaar
de verklaring afleggen dat de Staat van
gewapenden vrede, waarin de volken van
ons werelddeel verkeeren, door de kostbare^
toerustingen welke hij vordert, voor de
welvaart der natiën hoogst verderfelijk is
en leiden moet tot den socialen ondergang,
reden waarom uitgenoodigd wordt tot het
houden van een congres waar de mogelijk
heid van beperking der wapeningen zal
worden besproken, eerste stap in de
richting van een ideaal en waarschijnlijke
bron van teleurstelling voor degenen die
er iets van verwachten. In het centrum
van ons werelddeel zijn we getuigen van
het steeds losser worden der banden, die
een uit veelsoortige en wederzijds vijandig
gezinde bestanddeeleri samengestelde mo
narchie tot dusver bijeenhouden, en zien
wy een crisis naderen die. als zy eenmaal
uitbreekt, den vrede op de meest ernstige
wyze zal bedreigen. Frankryk, eenige jaren
achtereen onder de betoovering eener rechts
verkrachting, die met alle begrippen van
ïvryheid, gelykheid en broederschap” in
volkomen tegenspraak is, ziet eindelük het
licht der waarheid te voorschyn treden en
ontwaakt tot het besef van den ernst eener
misdaad, van hoogerhand gepleegd. En dan
hebben we nog te vermelden de boven
alle beschrijving lafhartige daad, die de
kroon heeft gezet op de theorieën van het
anarchisme, de bevrediging van Creta,
het herleven van de goede betrekkingen
tusschen Frankryk en Italië, de spanning
die ontslaan is tusschen de twee overburen
aan hel Kanaal, de herovering van Soedan
door hel Anglo-Egyptische leger.....
waarlyk, aan belangryke feiten heeft het
jaar dat heengaat het niet laten ontbreken.
Thans staan Wjj dp hét punt zijn op
volger te begroeten. Wat het medebrengt,
niemand weet het; geen onzer is het toe
gezegd, dat hy het ook ten einde zal brengen.
Laten wy het althans binnengaan met vrien-
delyke gezindheden jegens onze medemen-
schen, met ernstige voornemens om tot het
welzyn van anderen mede te werken zoo
veel wy kunnen. Van hooge beteekenis zyn
de vraagstukken van zedelijken en van
stoffelyken aard, aan welke oplossing we
vermogen en volgens ons beste weten,
ag van egoïstische bedoe
lingen, ons hebben te wyden veel wordt
van ons geèischt, laten wij trachten niet
al te ver beneden die eischen te biyven.
Wy, Uitgevers en Redactie van de
Schoonhovensche Courant, hopen voort te
gaan op onzen weg, naar de mate onzer
kennis en krachten de publieke zaak
dienende, met dankbaarheid voor den steun,
ons by voortduring verleend. Moge hel jaar
dat komende is voor de gemeente onzer
inwoning, voor Vorstin en Vaderland, voor
onze huisgezinnen en onzen werkkring, voor
ieder in het bijzonder een jaar van grooten
zegen zijn!
Overzicht
Eere wien eere toekomt! Zoo dacht
zeker ook de Franaebe Minister van
Justitie; de heer Lebret, toen hijin de
laatste zitting van de Kamer van Afge
vaardigden (die tot 10 Januari vacantie
heeft genomen), hulde bracht aan het
Parysche .Hof van Cassatie, voor de wjjze
waarop de Strafkamer het Dreyfus-onder-
zoek leidt. Hij verklaarde recht verheugd
te zijn nu eens de gelegenheid te hebben
om zjjn groote bewondering uit te drukken
over den ernst en de rust, waarmede het Hof
van Cassatie zij nen arbeid verricht, het hoofd
biedend aan de talrijke beleedlgingen en
tegenkantingen welke het meermalen heeft
te verduren. Onverdroten kwijt het zich
van zijne taak,-zonder zich van den weg
te laten af brengen en dat is wel het beate
bewijs, dat het zich door een hoog plichts
gevoel laat leiden.
Iu verband met wat, acht dagen geleden,
de Minister Dupuy en De Freyclnet over
het Hof gezegd hebben, zijn daarom
bovengenoemde woorden des te merk
waardiger.
Het „geheime” dossier zal nu ter be
schikking van het Hof worden gesteld,
zoo dikwijls dit het noodig heeft. Door
de Regeering is nu kapitein Cuiqnet aan
gewezen, om het dossier telkens heen en
weer te brengen en het Hof te dienen
met zijne technische voorlichting. Daarom
zal de heer Cuiqnet over dag verblijf
houden in een zaal, grenzende aan die,
waarin de Strafkamer hare vergaderingen
houdt. Er wordt waarlijk wel gewichtig
genoeg gedaan met dat „ultra-geheime
stuk. Of het echter zooveel gewichtigs
bevat, dat is een tweede quaestie.
Bij nader onderzoek is nu toch waarlijk
gebleken, dat niet de Regeering, maar het
Hof van Cassatie de voorwaarden van ge
heimhouding voorstelde.
Minister-President Dupuy is in verboor
genomen. De heer Loew, Preeident der
Btreflramer, begat «Ich daartoe ™‘^e
Raadsheeren naar het Ministerie van BIn-
richting van zyn werkzaamheid in de naaste
toekomst aangeven. En-is don Atrt jaar,
voor ónze verbeelding ingekrompen tot een
korte spanne tjjds, evenals zyn voorgangers
voorbijgegaan, dan maken we vergelijkingen
tusschen hetgeen wy hoopten en wat wy
verkregen, tusschen voornemen en vol
brengen, en niet zelden is de slotsom
een teleurstelling.
Eén ding wordt by het trekken dezer
conclusie weleens vergeten. Mislukkingen
breed uitmetende, slaan wy te weinig acht
op onverdiende weldaden, en4terwyl de
met vervulde wenschen ons doen zuchten,
zien wy de niet verwachte gaven over het
hoofd. Dat is geen eerlyke boekhouding.
Voor wie den vollen rykdom des levens weet
te waardeeren, is er aligd, zelfs wanneer
de tegenspoed het aanzien van menigen
dag heeft verdonkerd, en de herinnering
aan doorgestaan lyden, aan ondergane ver
liezen, den stempel van weemoed drukt
op onze Oudejaars-overdenkingen, alle reden
tot dankbaarheid aan den Óppersten Be
stuurder van ons lot.
Al deze dingen behooren tot het domein
van ons innerlyk leven, en kunnen geen
onderwerp van bespreking uitmakefi op
een plaats die bestemd is voor de behande
ling der gemeenschappelijke belangen. Hier
hebben wy hel jaar dat ten einde spoedt
te beschouwen als een stuk geschiedenis,
om uit het verband der feiten eenige ge
volgtrekkingen te maken, ter beantwoording
van de vraag: Zyn wy vooruitgegaan?
Aan gebeurtenissen van groote beteekenis
heeft het niet ontbroken, en zelfs schynt
het ons toe, dat het jaar 1898 in de
historie een voorname plaats zal innemen.
Dat is zeker het geval, wanneer wy letten
op de voorvallen in Nederland en zyn
koloniën.
Dan denken wy er vooreerst aan dat bet
geweeat ia het whuldigingsjaar. Onrojeug
dige Koningin heeft de teugels van hel
Staatsbewind aanvaard, heeft ten overstaan
van de vei tegen woordigers des volks de
plechtige verklaringen afgelegd, diè het
verbond tusschen Natie en Vorstin tot een
feit maakten, en heefi bij die gelegenheid
door de majesteit van Haar optreden, met
liefelyken eenvoud gepaard, een blyvende
plaats veroverd in ons aller hart. Wy
hebben feestgevierd op een wyze, die van
groote geestdrift getuigde; wy hebben
laten zien dat, ondanks onze geschillen,
ondanks zelfs diepgaande kloven in levens
opvatting en idealen, er toch een ding is
dat ons byeenhoudt, één toon dien wy
gezamenlyk aanheffen, dat wy ons ver
eenigen in dezelfde toewijding aan de
Oranjevorstin. Wij hebben overtuigde Re
publikeinen uit het buitenland hooren ver
kleien, dat de monaichale gezindheden der
Nederlanders door hun verladen volkomen
gewettigd zyn, dat zy iets te benyden
vonden in de wederkeerige gehechtheid van
het Koningshuis en de natie. Wy hebben
hen verbaasd doen staan by de. ontdekking,
hoe we op eenmaal de koelheid, die onzen
landaard kenmerkt, konden afleggen voor
een opgewektheid in het feestvieren, welke
voor die der mannen uit het Zuiden niet
behoeft onder te doen. En zy wisten zeer
goed, die bezoekeis van elders, dat deze
vreugdebetooning was gekweekt ih de
atmosfeer der staatkundige vryheid, waar
van onze staatsinstellingen geheel en al
zyn dóórtrokken.
Omstreeks denzelf4en tyd, dat wy onze
feeslplannen voorbereidden en ten uitvoer
brachten, werd in onze koloniën een be-
I langryke schrede voorwaarts gedaan in de
oplossing van een stryd, die byna het
vierde deel eener eeuw den geregelden
gang van zaken aldaar belemmeid heeft.
De noodzakelykheid betreurende, om met
de wapens in de hand onderwerping af te
dwingen, zyn wy door onze positie als
koloniale mogendheid verplicht een eind
fe maken aan een tegenstand, die het
herstel van de welvaart der bevolking in
den weg staat, en daarom is het meer
doortastend en met succès bekroond op
treden, waarvan hel jaaf 1898 getuige was,
van buitengewone beteekenis voor de toe
komst Moge weldra het oogenblik daar
zyn, waarop de Atjehers, hun ware be
langen begrypende en niet langer opge
zweept door baatzuchtige en heerschzu chtige
aanvoerders, onder bescherming der Neder-
landsche Souvereiniteit de rust terug
vinden, die een rechtvaardig bestuur de
inlandsche Bevolking waarborgt; en mogen
wy van onzen kant steeds indachtig zyn
dal de beste zekerheid voor het behoud
onzer koloniën hierin bestaat, dat wy door
een zorgvuldige behartiging van de be
langen der inlanders onze heerschappij
doen waardeeren en liefhebben.
Voor de wereldgeschiedenis is het jaar
1898 van buitengewone beteekenis geweest.
Opnieuw is door den onrechtvaardigen stryd
die een machtige, nog wel democratische
natie voerde om baatzuchtige redenen, sluw
omkleed met zoogenaamd rnenschhevende
bedoelingen, gebleken dat er geen slechter
maar ook geen onverbiddelyker recht be
staat dan het oorlogsrecht, en zagen we,
als een bedreiging voor Europa in de toe-
