meel
telk.
N°. 2135.
Woensdag 3 October.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
ft
ling
riek,
■■■1
■ÜM
1900.
nummer.
hoonhoven.
i.
9G
3)1
GODDA.
'en
JRUSSEL.
ge.
ge-
LBURY,
r
ontvangt
e TIEN
Culemborg.
BUITENLAND.
Overzicht.
BINNENLAND.
SGHOONHOVEIfSCHE GOURANT
Uitgevers.
aarborg; geheim-
regeering aan President
voor
had
ly het ongeluk had
Hy bezeerde zich
en beenen, en al ging
met eene
aan,
takt
vei
iera als koat-
laan te Apel-
groot
en, i
den
op de
ling.
n zullen om
ten omsta?"
liet verkocht) bij:
[ooiinaar.
lESEN-OüDEKERK.
Lardinxvei.d.
i Melkge-
curreerende
gratis en
dat de Por-
beleefd en
ons
zou
mn(
te
als pai
niet te
vinden, maar
open
leen
uit
van
*n ht
voor de nationale militie,
October zal plaats hebben.
I1DDEKKERK.
.EKKERKERK.
ibcw-Lekkerland.
rROOT-Ax.MF.HS.
I.IE011ECHT.
Ileskensgraaf.
TRF.EFKERK.
•’4
meldende al
IERS,
UWOI
50 Jaars.
s van contanten
IP:
euw, 1 DOGKAR,
SCHKARRETJE,
WAftEN, by A.
root-Amnien.
AGENT I
voor
hoven en H
■n de Heer H I
Nes, hoek
ilioven.
ng”?’ zegt
■lijk in de
«e Kieswi
lenwet en de
riff houders van
le zaal aanwezig),
nlng.
i gestort worden.
het niet
maar
in, dat
en 7 ets.
it gebruik en nA
nummer nog
loom, groot
loemd tot
Rotterdam,
,Het bataljon
~ty, de
ook de batter
November te
ik
jongel
reden
:igael zet in het
•ening over deze
Prys der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Dinsdags- en tot Vrjjdags-namiddags 4 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor S-maal plaatsing opgegeven,
«worden slechts l-maal in rekening gebracht.
ongevallenwet aangaat, prikkelt
pressie, die rusteloos wordt uitge-
at verzet. Gezonde zin zou er van-
geleid hebben, om deze nieuwe
door al te nauwe spitsroeden te
vrijwillig zou men van noodeloos
bben afgezien. Maar zoo men in
in de sectiën, en van de zijde der
ig de vrjjheid aan banden mocht
eens w
gewenschte effect. rt.
Doch hoe dit ook loopt, vast staaLeditt
zelden een regeling van werkzaamheden
ernstiger beteekenis zal hebben gehad dan
die ons na afdoening der Troonrede wacht.
De vlag-quaestie.
„De Standaard" ia zeer ingenomen met het
by de Christel yk-Ger
te Boskoop de heer J.
te Voorburg.
het Bureau voor
ai^, Directeuren
en Staat,
critiseert Prof.
1 een
.aakt,
i het
zijn
lienst
zen.
dat
de belangen
behartigen
de mach-
innne handelingen,
n of zelfs benadee-
ten einde eiken 18OOngeldt, zal
onheusch bescheid ^der zaak aan ,1(
jen sommige
vlag-quaestie
gebracht.
niet eens
neraal te Lourenzo Marquez en
tugeesche ambtenaren „zeer
hulpvaardig" zjjn.
Als het zoo zal de Portugeesche
overheid er ook nog wel toe overgaan,
Kruger’s koffers te inspecteeren, alvorens
deze het land verlaat.
De Berljjnsche berichtgever
1 u J „Petit
èn 1
de En|
bereik
regeling der werkzaam-
„De Standaard”, „welhaast
linen in de taak der Tweede
laar laatste zittingsjaar. Een
jaar het
Heen het
----- er zyn
behandeling zullen
‘T op aan,
gemaakt
•t worden
..akelyk is.
ikelyke een
en, rn. a. w.
de stukken
indauer met
Eetkamer»
iiblenient. -
au Ministre
nerikaauxeh
rood Brand
van f 100. -
- 50 PrUxen
0 Prijzen elk
nog een groot
^genwoordlgt
S. W. N. VAN NOOffiSN te Schoonhoven,
spel dat wel in staat
rootsten optimist met sombere ge-
vervullen. En wie het nog met
it geloofde, zal nu wel overtuigd
„hooge politiek” laag gevallen
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden ƒ0,75.
Franco per post door het geheele rjjk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren by alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
Oct. In een onbewaakt
oogenblik geraakte gisteren-namiddag het
vyf-jarig zoontje van den bouwman D. Klerks
alhier te water. Door den vader in be-
isteloozen toestand op^ehaald, kon na
toepassing van de voorschriften voor
drenkelingen slechts den dood geconstateei d
worden. De toestand der ouders, die op
zoo’n noodlottige wyze hun eenig zoontje
verloren, laat zich geinakkelyker denken
dan beschrijven.
Wijngaarden, 28 Sept. Bedankt voor
het beroep naar deze gemeente door den
heer J. M. Coops, cand. te Hekendorp.
IjHeimonde, 28 Sept. De heining-quaes-
tie is, zeer ten genoege van de gemeente
opgelost. De heer Bichon van IJselmonde
heeft de gemeente ten geschenke aangeboden
lo. het veelbesproken terrein, het hoofd
met den z.g. veerdam, waarover onlangs is
geprocedeerd2o. de zich daarop bevindende
veerhuizen; 3o. het stoom bootensteiger van
hel veerbootje de Robert Fulton en 4o. het
veerrecht van IJselmonde op Kralingsche
Veer, alles onder verplichting dat het ter
rein moet blyven openbaar terrein en niet
wordt bebouwd en dat de beide huizen
worden afgebroken.
VAN HIER EN DAAR.
Laag gevallen.
„Het Centrum" gelooft het einde van het
Zuid-Afrikaansche treurspel naby en meent
dat er voor de Boeren niets meer te hopen is.
„Gaat deze uitkomst," zegt het blad, ons,
Hollanders, op byzondere wyze ter harte,
omdat het onze stambroeders zyn, die al
dus het slachtoffer worden eener schande
lijke egoïstische politiek, de geheele be
schaafde menschheid heeft reden tot droefenis.
Het zedelykheids-beginsel in de staatkunde
heeft zeldep zulk een «waren slag ontvam
erg vredelievend uit
leden het maar eens,
t spreekwoord: „Een-
dan misschien zou
spoedig anders worden. Maar
en oorlog niet onverraydelyk
denkt zulks en zal zjjne
uit Peking doen vertrekken,
zonder voldoende reden in
jesleept worden.
'pen van Neder-
ico toegezonden,
erverkooper
reeks de Drankwet uit-
>ten in een wetteke van
.uiving, zoo goed als
Gorinchem, 29 Sept. Bedankt voor
het beroep naar deze gemeente door Ds. J.
Vonk te Oldebroek.
‘Gorinchem, 1 Oct. Met den heden
begonnen winterdienst op de spoorwegen
is bier het aantal loopende treinen hetzelfde
geblevenook in ne uren van vertrek,
zoowel in de richting Dordrecht als in die van
Geldermalsen, is geen verandering gebracht.
In het geheel loopen hier nu dageljjks zeven
treinen in de richting Geldermalsen en zes
in die van Dordrecht, terwijl nog zes
lokaaltreinen dageljjks tusschen Dordrecht
en Gorinchem heen en weer loopen.
Groot-Aminers, 1 Oct. Aan de loting
voor de nationale militie zullen in deze ge
meente 20 jongelieden deelnemen, waar
onder 13 reden van vrijstelling hebben
opgegeven.
Te T. was H. v. E. alhier bezig met
het afdoen van noten voor T. B. alhier,
waarbij hij het ongeluk had uit den boom
te vallen. Hy bezeerde zich aan schouder,
borst, rug en beenen, en al ging reeds de mare
door onze gemeente, dat v. E. gestorven
was, kunnen we op het oogenblik mede-
avv.vu, dut J- U<U>1 V<uo,a6uig-
heden zeer wel is. Hy is onder behande
ling van Dr. v. d. Mjjle alhier.
'Hoornaar, 1 Oct. De bouwman .1. Slob,
alhier, plukte vier weken geleden van een
jong pereboompje, uit vrees dat het breken
zou, 40 handperen ter gemiddelde zwaarte
van 121 gram. L.l. Zaterdag weder 42 stuks,
die gemiddeld 292 gram wogen. Opmerke
lijk dat inzonderheid peren de laatste
dagen zoo verbazend in zwaarte kunnen
toenemen.
Eeerdam, 29 Sept. Op de alhier ge
houden paardenmarkt bestond de aanvoer
uit ongeveer 400 paarden en veulens. Dit
is pl. m. 100 stuks meer dan verleden jaar.
By een tamelyk vluggen handel werden
over T algemeen genomen goede prjjzen
besteed. Eenige buitenlandsche kooplieden
waren aanwezig.
Eopik, 27 Sept. De collecte, gehouden
voor het Afrikaansche Tehuis, in de geref.
gemeente alhier, bij gelegenheid van den
bidstond, heelt opgebracht de som van f 20,60.
«Nieuwer kerk a/d IJnel, 1 October.
Vrijdag-avond zou de heer P. van der Smit,
die uit Transvaal verwijderd was, nogmaals
in onze gemeente optreden, maar nu aan
's-Gravenweg in het koffiehuis van den heer
J. Erberteid. Aangezien echter slechts een
zeventiental personen waren opgekomen,
werd besloten de vergadering mflar niet te
laten doorgaan en de entrees terug te be
talen.
Zaterdag-avond hield de vereeniging
„Kunstliefde en Vriendschap” haar jaarver
gadering in het café „De Zwaan” van den
heer G. van Reeuwyk. Allereerst was aan de
orde het verkiezen van een bestuur. Herkozen
werden de héeren J. Roepman, voorzitter, A.
Dekker, vice-voorzilter, C. den Toom Cz., seen
taris, L. Dekker, penningmeester en G. den
Toom Cz., commissaris van orde. Daarna
werden nog verschillende zaken de ver
eeniging betreffende, besproken, waarna de
irgadering door den voorzitter, den heer
Roepman, gesloten werd.
Mejuffr. M. Baumann, onderwyzeres
aan de eerste openbare school in onze ge
meente sedert 26 Mei 1896 is, als zoodanig
benoemd aan de school voor m. u. 1. o. te
Woerden.
Aan de loting
welke den 22sten
zullen uit onze gemeente 22 jongelieden
deelnemen.
‘ReeuwUk, 1
"ogenblik geraakte
.s«an<
te water. Do
wusteloozen toestand
icpassing van de
•enkelingen
i. De
Als het
overheid
Kruger's I
deze Let 1.
De Berljjnsche berichtgever van het
Brusselsche blad „Petit Bleu" weet ons
te vertellen, dat èn het goud èn de
stukken, waarop de Engelschen azen,
al lang buiten hun bereik gesteld zyn. Als
zulks waar is, zullen ze leeljjk op hun neus
kyken. „Men” zegt, dat „tante Sannie" haren
echtgenoot op zyn reis naar Europa ver
gezellen zal.
Dat het Duitsche volk op de hand der
Boeren is, weten we en daarom bevreemdt
het ons niet erg, te vernemen, dat zekere
heer Fritz Bronsart von Schellendorff eene
proclamatie heeft gericht tol de volken
van het vasteland van Europa en Amerika,
waarin hy hen opwekt tot bet bijeenbrengen
van een nationaal vermogen voor de Boeren.
Hy wil daartoe in alle steden Boerenvefeeni-
gingen vormen, die gelden voor dat doel moeten
inzamelen, welke in ieder land bij een voor
name bank gestort en later tot een centraal-
fonds, bv. in Nederland, vereenigd kunnen
worden. Nu, ons denkt zulks eene utopie,
al waardeuren we 's mans goede bedoelin
gen. Boerenvrienden uit alle deelen der
Vereenigde Staten hebben op eene bijeen
komst te Chicago besloten een Amerikaan-
schen Transvaal-Bond te vormen en Presi
dent Kruger uit te noodigen, zich metter
woon te vestigen in de Vereenigde Staten.
In Amerika is op *t oogenblik de ver
kiezingsstrijd ook in vollen gang en dat het
er nog al kras naar toe gaat, blijkt wel uit
het feit, dat, toen de New-Yorksche Gouver
neur Roosevelt, candidaat voor het vice-
Presidentschap der Unie, te Victor en In
dependence, het woord voerde ten gunste
van de Republikeinsche candidaten, een
woedende menigte mynwerkers hem stee
nen, eieren, citroenen enz. naar het hoofd
slingerde. Het grauw, met knotsen gewa
pend, zou hem danig hebben toegetakeld,
als niet zyn vrienden te hulp waren ge
komen.
Echt Amerikaansch is het voeren van
den verkiezingsstrijd in de lucht. Te New-
York zag men onlangs boven Madison-square
een vlieger opstjjgen met een democratisch
transparant, waarop te lezen stond: „de
trusts en het imperialisme bedreigen de
vrijheid.” Dit denkbeeld ging uit van den
heer Croker, het hoofd van „Tammany-Hall”.
De Republikeinen dit propogandamiddel
aanschouwend, lieten toen ook een vlieger
op, waarop geschreven stond„Croker denkt
meester van het luchtruim te zjinmaar
dat is hy niet. Kiest zoo, dat gjj bevryd
wordt van Tammany!” Een groote werk
staking in de Amerikaansche anthraciet-
mijnen is gelukkig geëindigd
schikking van weerszijden.
Duitacliland heeft het weer moeten
opnemen voor een zjjner zaakgelastigden in
het buitenland, ditmaal in Guatemala,
waar op den Duitschen zaakgelastigde een
aanslag is gepleegd door geheime politie
agenten, doch, gelukkig zonder ernstige
gevolgen. Aanstonds vroeg de aangevallene
voldoening, de volgende eischen stellende:
afzetting van den chef der geheime' politie,
afzetting en bestraffing van de aanvallers,
posteering voor de legatie van een bereden
wacht. De regeering van Guatamala vol
deed dadelyk aan deze eischen, terwjjl de
President èn de Duitsche Minister va.n Buiten
landsche Zaken schnftelyk hun leedwezen
uitspraken over het gebeurde.
Dat is dus wat anders als in China,
hetwelk nog steeds voldoening moet geven
over het vermoorden van den gezant Von
Ketteler. Duitschland’s voorstellen zyn nog
niet aangenomen door de verschillende
Mogendheden en nu de Chineesche Regeering
merkt, dat sommige Mogendheden niet willen
meedoen, wordt zjj weer echt koppig en
brutaal. Reeds verklaarde Li Hung Chang,
i die nu eindelyk onder Russisch geleide te
Peking is aangekomen, dat van eene uitle
vering van Prins Tuan en de zjjnen geen
sprake kan zijn, en de Keizerin drukte op
die verklaring haar zegel door de bekende
benoeming van de hoofden der Boksers tot
hooge posten.
Uit naam van de Keizerin-Tante zou voorts
Prins Tuan een geheim edict hebben uit
gevaardigd, waarin aan alle hooge ambte
naren van het Chineesche Rjjk wordt be
richt, dat de Troon heeft besloten, den oor
log tegen de vreemde Mogendheden voort
té zetten tot eiken prys. Ieder ambtenaar,
die de Mantchous niet steunt, wordt bedreigd
met onthoofding, uitroeiing van zjjn geheele
geslacht en vernieling van de graven zjjner
voorouderen.
Dat ziel er dus niet f
Waren nu de Mogendhe
gedachtig zjjnde aan 't
dracht maakt macht 1"
de toestand s
nu Zou een
zyn? Amerika
troepen weldra
daar het niet i
den stryd wil gt
Engeland. Zooals men weet is in Groot-,.
Brittannië de verkiezings-strjjd in vollen
gang en Chamberlain vooral doet, zooals
men levendig begrijpen zal, al zyn best om
het tegenwoordig Ministerie te doen over
winnen. Hij/w>udt redevoering op rede
voering en is nu eindeljjk zoover gekomen,
de wereld in twee klassen te verdeden,
namelijk de „Chamberlainieten en de ver-
radersr’. Wie vóór de Regeering stemmen, I
„strjjden voor de vlag"; wie de Regeering
bestryden, zyn eenvoudig „verraders". En
’t is verwonderlijk, sinds Chamberlain dien
scheldnaam uitdacht en uitsprak, is het,
alsof velen het zich tot een eer rekenen,
tot die laatste categorie te behooren. De
partjj der liberalen begint zich hoe langer hoe
meer aaneen te sluiten, vele voorname
Unionisten, als Lord Sandwich, Lord Durham,
de heer Lionel Ilseland en anderen zyn de
Regeering afgevallen en „verraders^’ ge
worden, zoodat op 't oogenblik in Engeland
reeds de mogeiykheid wordt uitgesproken,
dat het nog zoo heel zeker niet is, dat de
conservatieven het winnen zullen. O, als
het Ministerie-Cbamberlain eens viel! We
gelooven, dat aan het gejuich der wereld
geen einde zou komen. Opmerkelyk is 't,
hoe groot op 't oogenblik de belangstelling
is in de verkiezingen. De couranten zyn
er vol van en lyken wel veranderd in
verkiezings-tractaatjeswaar kolommen
vol lange redevoeringen in vermeld staan.
vrouwen nemen een werkzaam aan-
den stryd. Te Leeds werd onder
•jeestdrift door haar eene vergadering
Jen, waarin het besluit wérd genomen,
het gevaarlyk militairisme in Enge-
op te komen. In 't openbaar treden
ook op. Mevrouw Courtney en
jchwann hielden beiden eene rede-
jenover de kiezers. Een zeer krasse
van het Regeerings-beleid
alistische werkman-afgevaar-
eene openbare ver-
nd, verontwaardigd
"jgeering ge
net publiek
er by
deed zjj
is ver-
den
die
den
Ook de
deel in
veel gei
gehoudei
tegen L
land
de dames e
mevrouw Scl
voering te$e__
veroordeelmg van het
gaf o. a. de socialistische
digde, John Burns, die, in
gadering het woord voerenc,
uitriep: „Wat heeft deze Rej
daan'?' En toen een stem uit L_,
antwoordde: „Niets,” voegde hy
Neen, erger nóg, want dat „niets”, ue
„slecht." John Bums heeft alle kans
kozen te worden. Eene poging van
vicé-Minister van oorlog, Wyndham,
trachtte zulks te beletten en daarin
conservatieven candidaat Garton aanbeval,
mislukte volkomen. De tegenstanders, groot
in getal, maakten zooveel geweld, dat de
beide sprekers zich niet verstaanbaar konden
maken. De oud-Minister Asquith hield dezer
dagen vyf redevoeringen, warffin hij zyn
vrees uitsprak voor het gevaa^ dat dreigt,
als de heer Chamberlain aan het bewind blyft.
Zooals men ziet, is dus de stryd in vollen
gang en met ongeduld wordt natuurlijk het
oogenblik verwacht, waarin 't beslist zal
worden, wie zegevierend uit dien stryd zullen
te voorschyn treden. „Wie zegevierend uit
den stryd zullen te voorschijn treden!" Dat
herinnert ons aan het bekende oorlogsterrein
in Zuid-Afrika, waar, ofschoon de oorlog
„uit” heet te zyn, nog voortdurend tus
schen Boer en Brit gevochten wordt en
dat zulks nog wel eenigen tyll zal voort- i
duren, kunnen we nagaan, als we lezen,
wat Lord Roberts aan zyne Regeering seint:
„Het bataljon vrywilligers van de Londen-
sche City, de bereden infanterie en zoo
mogeljjk ook de battery infanterie, zullen
voor 5 November te Londen terug zyn.
„Zelf vrees ik pas later te kunnen terug-
keeren!” Immers die uitdrukking wyst op
een voortzetting der vyandeiykheden, en
als men eens nagaat, dat van de Boeren-
Generaals nog in 't veld zyn Schalk Burger
en Botha, Viljoen en Steyn, de la Rejj en
Erasmus, om nog niet te spreken van De
Wet, is ’t wel te begrypen, dat Roberts niet
naar huis durft te gaan. Eene bereden
Britsche afdeeling, onder Delisle, is uitge
rukt, om De Wet te vangen. Wat is zij
extra-goed daarvoor uitgerust! Elke man
heeft twee paarden, het geschut dubbele
bespanningenlichte Kaapsche karren
voor het transport, juist zooals indertyd
Kitchener had, toen hij op de vangst uit
ging en onverrichter zake thuis kwam. We
wenschen Delisle hetzelfde succes toe!
Uit Pretoria wordt aan de „Standard" ge
meld, dat een Boerencommando, van den
Gatsrand afdalende, het spoorwegstation
Welverdiend (Potchefstroom-Krugersdorp-
spoorweg) bezet heeft. De Boeren slaagden
er in, vyftig ossen mee te nemen, voordat
zij verjaagd werden. Behalve bij Welver
diend, zyn de Boeren ook roerig op andere
plaatsen in de buurt van Pretoria. Zoo
wordt gemeld, dat Generaal Hart slaags is
geweest met commandant Lubenberg te
Koekemoer, ten «ostën van Klerksdorp, en
hem „zware verliezen” heeft toegebracht.
Lord Methuen staat ten westen van Klerks
dorp.
De Engelsche en Portugeesche Re
geering spelen op 't oogenblik onder „één
hoedje.” Een walgelyken indfuk maakt dat
„smoezen” det Portugeesche overheid te Lou
renzo Marquez met de Engelschen. Het Minis
terie te Lissabon doet juist alsof de Trans
vaal werkelyk tot Engeland behoort. De
Minister van Marine zond bevel naar Lou
renzo, om de wapenen en schietvoorraad,
welke de Boeren, op Portugeescn gebied
zynde, hebben afgegeven, naar het eiland
Inhaca over te brengen en ze aldaar te
bewaken, totdat ze aan Engeland kunnen
worden overgeleverd.
Dagelyks vertrekken zes treinen met voor
raden voor de Engelschen van Lourenzo Mar
quez naar Komatipoort. Wel mag Pole
Carew dus aan Lord Roberts en deze weer
aan zyne Regeering seinen, dat men over-
Moedigen toevoer krygt vap den consul-ge.
aanbod, dat onze
Kruger deed.
Gebleken is ook, zegt het blad, dat de
regeering niet eerst heeft onderzocht of
Engeland zich aan deze daad stooten zou,
maar eerst heeft gehandeld en daarna
van de handeling mededeeling aan de
Engelsche regeering deed. Dit is volgens
„De Standaard” volkomen correct en van
zwakheid van houding is geen sprake.
„Maar,” zegt het blad, „als het hoofd van
een anderen Staat een Nederlandschen oor
logsbodem betreedt, niet incognito, maar
officieel, dan is het, zoo we meenen,
woonte dat zyn vlag aan boord wordt
ÏQ.
dit ook nu geschieden?"
Was beter geweest, zi
dat „De Standaard"
op het tai
iro" is het I
By Kon. besluit is ben
schoolopziener in het district 1
dr. J. II. Jennes te Rotterdam.
Bij Kon. besluit is aan H. Seret
IJzn.. op zijn daartoe gedaan verzoek, met
ingang van 1 November eervol ontslag ver
leend als kantonrechler-plaatsvervanger in
het kanton Sliedrecht, onder dankbetuiging
voor de als zoodanig bewezen diensten.
Bij besluit van Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland zijn de in de ge
meente Leerbroek gelegen wegen, genaamd
de Middelkoopschedyk, de Weverwykscl
dyk, de Lange Schinkel en de Leerbroekscl
dijk, ongeschikt verklaard voor het gebri
van motorrytuigen.
Beroepen
formeerde gem.
Jaspers, cand.
beschei
Zal
't Was beter geweest, zeggt
bladen, dat „De Standaard" de v
maar niet op het tapjjt had
„De Standaard" is het hiermede
en zegt over deze zaak nader:
„De vraag, hoe onze Regeering den heer
Kruger beschouwt: als particulier of als
Staatshoofd, is toch niet te ontwyken. Men
)ge dit lastig vinden, maar er is niets aan
doen. Een deur moet open of dicht zyn.
Een derde is hier niet."
Eischt Krugers ontvangst saluut en vlag-
hyschen, „dan zou thans in het nalaten van
beiden de verklaring liggen, dat men Kruger
niet in qualiteit aan boord ontvangt.
Kan dit nu niet, omdat Engeland hét
zou dulden, goed, dan late men het,
zy er zich dan ook helder bewust van,
men het laat om Engelznd.
We houden van Real-Politik.
Maar voor het overige sta het ieder onzer
helder voor oogen, dat Engeland, vroeg of laat,
met of zonder vlag hyschen, ons het zenden
van dit oorlogsschip toch zal inpeperen.
Doch dat juist moet men aandnrven en
aanwillen.
Gezond inedeiyden eischt dat men ook
mede durft ly'den."
Generaal Den Beer Poortuj
„Haagsche Dagblad” zyn met
quaestie diteen en zegt:
„Toen de Regeering vernam, dat de Presi
dent om gezondheidsredenen naar Europa
wensente ie gaan en mei win taais- oi Oor
logsbelangen te gaan bevorderen, heeft zy
gemeend het aanbod te kunnen doen." „Wy
hebben daarop gemeend", zoo zeide de
minister „als een bewys van deferentie
aan den persoon van President Kruger."
Er staat zelfs niet „als een bewys van defe
rentie aan President Kruger", inaar „aan
den persoon van President Kruger", als om
toch vooral eiken twyfel op te heffen.
Daar diens vervoeren dus alleen den per-
,J* zal de Regeering uit den aard
^ler zaak aan den commandant van de „Gel
derland" de instructie gegeven hebben of
nog geven om niet de vlag der Zuid-Afri
kaansche Republiek naast de Nederlandsche
te voeren, daar dit geen zin zou hebben en
zonder eenig nut groote moeilykheden
kunnen bezorgen.”
Perspectief.
„Er moet bij de
heden," zegt T'~
perspectief koi
Kamer voor hi
parlement heeft in zyn stervensjt
hardst te werken: ditmaal is niet all
aantal wetsontwerpen groot, doch
er by, die zeer breed de behandelin
doen dyen. Daarom komt het er
dat er een juiste schifting wdrde
tusschen hetgeen noodzakeiyk moet
afgedaan en hetgeen minder noodzal
En dan dient voor het noodzal
juiste volgorde te worden gekozen
net komt aan op het stellen van d<
in het meest gewenschte perspectief.”
„Voor „expresse bestelling”?’ zegt verder
het blad, „komen natuurlijk in de eerste
plaats in aanmerking de Kieswet, de
Drankwet, de Ongevallenwet en de Leger-
organisatie.
De Kieswet moet nog in 1900 van stapel,
of ze werkt voor de stembus van 1901 niet
meer. De Ongevallenwet wordt een Tantalus-
plagerij voor onze werklieden, zoo ze niet
wordt doorgezet. Om betere legerorganisatie
roept de eere, zoo niet de veiligheid van
het land.
Nu kan uit deze r*
gelicht, en, omgegote
pure termynverschui
zonder discussie doorgaan.
De drie overige daarentegen
het recht van préséance moeten omstaan
en het zou ons niet verwonderen, indien
elk der drie bij het bepalen van den voor
rang haar pleitbezorgers vond.
Kon men zich by de Kieswet tot de wij
zigingen, en by de Ongevallenwet tot de
nieuwigheden bepalen, zoo kon er reeds
vóór de begrootings-debatten schot in het
werk komen. Maar de vraag is, of dit ge
lukken zal. Kieswetwyziging vóór drie jaar
ingediend, zou vermoedelyk als ontwerp van
ondergeschikt belang door zjjn gegleden;
maar aan de orde gesteld mei de stembus
in het zicht, maakt ze licht de tongen los
en de hoofden warm.
En wat de
juist de pv“*
oefend, tot
zelf toe
wet niet
jagen en v o--
debat hebben afgezien. Maar zoo mei
de pers, in de sectiën, en van de z.yde
Regeering de vryheid aan L
leggen, en zelfs voor de hoogste pressie
niet terugdeinst, kon de uitwerking wel
vlak, het omgekeerde zjjn van het
gen als in dezen oorlog. Hier was niet de
minste twyfel. Hier stond het wel een
ieder, behalve den jingo, helder voor oogen,
dat het recht aan du zjde der Boeren, het
onrecht aan den kant der Britten was. Hier
begreep de gëheele wereld en zeide het
hardop, dat een groote, machtige mogend
heid een roofoorlog voerde met geen ander
doel, dan stoffeiyk voordeel, met geen andere
reden dan ,verineerdering van den goud
voorraad.
En gansch het officieel Europa, dat pas
van een „Vredesconferentie” was terugge
keerd en een „Hof van Arbitrage" had op
gericht, zag dit afschuwelyk bedryfaan zon
der protest. Het bleef toeschouwer, wer
keloos toeschouwer, waar een krachtig
tusschenbeiden treden plicht was geweest.
Het verleende nauwelyks gehoor aan de
gezanten, door de beide worstelende repu
blieken uitgezonden. Het berekende ver
moedelyk alléén, welke voordeelen te be
halen waren, nu Engeland zich tijdelijk in'
moeildkheden bevond.
Ziedaar een schouws
is den groc'
dachten te
wist, of niet o
zyn, dat de „hooge politiek”
is, zeer laag”
De taak van een kleine
In het Utrechtsch Dagblad c
J. de Louter de houding van onze regeering
in zake Transvaal.
„De strengste neutraliteit,” zegt de heer
De Louter, „kon de Ned. regeering niet ver
hinderen, in den vorm van nota's verzoe
ken te richten tot de Engelsche en hare
goede diensten aan le bieden tot behoud
of herstel van den vrede. Waar dit niet
baten kon, had de Ned. regeering zich even
eens kunnen wenden tot andere mogend
heden, om gezaïneniyk te doen wat zy alleen
niet vermocht, of anderen te bewegen tot
stappen, welke doot dezen met meer kans
van slagen konden worden beproefd. Bo
venal toen het gezantschap der drie Boeren
afgevaardigden zich allereerst tot Nederland
wendde en met vertrouwen een bescheiden
verzoek tot de regeerintr riehtU.
ondersteund door de verschillende staatkun
dige partyen in de Staten-Generaal, het oor
mogen en moeten leenen aan de dringende
smeekbeden der verongelijkte en bedreigde
republieken.
De regeering meent blykbaar d.
van het vaderland het best te I
door hoffelyk te verkeeren met
tigen der aarde; door hi’
welke haar niet aanstaan
len, lydelyk aan te zien,
aanstoot te vermyden, elk
te voorkomen.
Welnu zulk een politiek is voor eiken
staat verderfelyk. De meening, dat men om
te kunnen spreken in den raad der volken
ook moet kunnen slaan, is een noodlottige
dwaling. Niemand kan Nederland verdenken
dit laatste te bedoelen. Beteekent dit, dat
Nederland zich minachting en beleediging
moet getroosten en als mogendheid ook het
recht van spreken verloor? Integendeel.
Zoolang men niet gelooft, dat recht een
ander woord is voor overmacht, zal een
staat, die op de laatste geen aanspraak maakt,
juist het meest aangewezen zyn om
recht te bepleiten. Het zou naïef
te ontkennen, dat een krachtige arm in di
des rechts nuttig en noodig kan wezen.
Iets anders echter is het t$ beweren, dat
ook het zwaard der gerechtigheid zonder
het wereldlyk zwaard gewicht in de schaal
legt en invloed oefent, indien het onvervaard
wordt gehanteerd.
Eene voorzichtigheid, die geen grenzen
kent en in vrees ontaardt, is een heillooze
politiek en leidt een klein land onverinyde-
lijk tot vernedering en ondergang. Eene
Ned. regeering, die in dezen rampzaligen
kryg hare onmacht om gewapenderhand
het onrecht te bestryden erkent, maar
juist daarom met des te meer nadruk daar
tegen opkomt met de wapenen des geestes,
d. w. z. van wetenschap, kennis en karakter,
schenkt voldoening aan het kloppend natio
naal geweten, wekt weerklank bij sterkere
naburen, werkt eindelyk in het duurzaam
en waarachlig belang vap Nederland’s
volksbestaan
Maar, zegt de Prof., men schuive niet
alle schuld op de tegenwoordige regeering.
„Haar ontbreekt tot zekere hoogte het
apparaat eener degelyke diplomatie. Ik wil
niet herinneren, vervolgt de schryver, aan
de biyken van onbekwaamheid, gebrek aan
zelfbeheersching, hoogheid van karakter,
door sommigen onzer diplomaten in de
laatste jaren gegeven. De kwaal schuilt
dieper. Een juiste opvatting van de inter
nationale taak van den Staat vordert aller
eerst mannen van karakter. Onzë diplo
maten munten meermalen minder uit door
karaktereigenschappen dan door zekere alge-
meene ontwikkeling, gepaard met beschaafde
vormen. Zij komen zelden voort uit den
kring van jonge mannen, die uitmunten
door grondige kennis en zedeiyken ernst;
veeleer van hen, die zich door niets beter
onderscheiden, dan hun naam, fortuin en
oppervlakkige beschaving. Dit is een ramp:
een ramp, die zeker ook elders voorkomt,
maar voor een klein land dubbel betreurens-
waardig is.
Zy toch verklaart het lager zedelyk peil,
waarop de diplomatieke en internationale
verhoudingen blyven staan, nadat het volks-
bewustzyn reeds lang een hooger standpunt
heeft bereikt. Niet de zedelyke keur der
natie is met de leiding der internationale
betrekkingen belast, maar het blinkend en
wisselend schuim, dat de wind
golven der diepe wateren strooit."
1