mof nil
N°. 3184.
Woensdag 27 Maart.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
1901.
Offlciöfllfl K0DDiS£BVMBD.
N
Ijzer,
rendUk 47,
erhoud.
I
AND,
IRECHT,
doerl
ééi
US WZn.,
leheenheven.
rIELEN,
5x, Minerva,
freeweel in het
I lei e. k.
ries,
rren ea een
t
ilng.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Vaststelling der Kiezerslijst.
VIJFTIG CENTS,
in afdruk verkrjigbaar wordt gesteld.
1
S. W. N. VAN NOOTEN tk Schoonhoven,
Uitgeven.
end. Nog eenige
te letten.
nten verlangen,
;ende fonkel-
VV.
lerzu
i ha;
andel van
[OVEN.
VAN NOOTEN.
.i.hf'.VA
vet
jen
e bediening.
worden steeds
J
bil-
loor
jaans
t u hem
n, instellil
ing van I
jn
Kleiweg Q 86,
Jen
i 11
imen
wonderneming.
Gemeente Schoonhoven.
gum
hebl
Een
geor
in
waar
*rwaarl
jstreefd.
I en daartoe
lie
alk
•ne
ren
de
men
,ren
Zil-
dene
Jed.
alle
lonten
AGENT
voor 'W
toven en
a de Heer
Nes, hoek I i
hoven. H
wjjzi
Aseb
waren
jdmacht
iging -van eene
Oranje-Rivier-
SCHOOBHOVEN8CÏÏE COURANT.
en de
mnug.
nburg,
BINC'BEM,
KLASSE,
eerate klasoe
even
ische
i o r n e-
een te
aheden
lei bjpen
t^ U trecht
geneeskunde
itzuur
i de
8, strekkende om
s gemeentebe-
riting tot het
i, welke deze wet
■n, en dat, indien
id nalatig is ge-
provinpie
in de ver
zen
3druk..
toe, om
Ze zjjn
een pak van ’t hart
jh- ItUMsiach con-
nu geweken is.
onder bemiddel»
>r Volksvlyt te
kiezen door de
tor- P^P0
q kliet
reer-
nationaal be-
meen
KllMajma. M/u JO min, I
heden gehouden raadsvergadering is in
van den heer M. de Zanger, die bedankt
benoemd de heer C. E—’- ,.u uw
commissie tot wering van ■choolvenui».
ier jaren bewnzen
de bekende lage
Pr[i» der AdvertentiênVan 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Orooto letten naar plaatsruimte. Intending franco
niterlnk tot Dinsdags- en tot Vrijdags-namiddags 4 uren.
Alle binnenlandsche Adrertentiën, voor I-maal plaatsing opgegenn,
worden slechts *-maal in rekening gebracht.
onderhoud,
had op 28
;rde beslist over de
in contanten
i en als premie
of f 2500 in
en gezamenlijk
arstond na de
gratis verkryg-
HORLOGES,
S en PARA-
i bij den Heer
oestraat
ingstukken en
i 8 U dagen
B.
eizersgracht 243.
en met d<
bevoegd bjj
- boveng
hij zei
Wél, daai
niet behoc
verzoekscl..
worden
Deze Courant wordt dea Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden f 0,75.
Franco per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren by alle BoekhandelarenAgenten en Brievengaarders.
IOON, Mr. Smid,
noemde
r laats
aan de
buiten-
erkochte Loten
Lot, genoei
deze in ph
n deel
trekken
VAN HIER EN DAAR.
Een uitweg?
Het „Handelsblad" wjjst er op, dat de
behandeliug der legerwetten, na de aan
neming van het amendement—Van Gilse,
wel is geschorst, doch dat de ontwerpen
daarom niet zjjn ingetrokken. „Zjj zjjn dus
nog altjjd aanhangig, zoodat de beraad
slaging aan worden hervat, ingeval er een
middel kan worden gevonden om het vast
geraakte schip weder vlot te maken.”
Het blad acht het verre van onwaar
schijnlijk, dat de ambtgenooten van Minister
Eland .het niet in 's lands belang vinden
de geheele regeling, welke in goeden gang
naar het Staatsblad scheen te zyn. te doen
schipbreuk lyden. omdat er verschil beslaat
over de formuleerinp van een onderdeel,
waarover toch in beginsel overeenstemming
tusschen Regeering en de meerderheid in
de Kamer bestaat."
Het blad hoopt, dat er pogingen zullen
wordau aangewend .om mq oplossing te
eren Thee-
je, Zilvei
Twee 5
ren Eepel
i verscheidt
f 1OO N*
(etsen
iotenhtj
prü«en,
in minute»
ren Weder-
er Ent ge-
„Ze is er, de gereglementeerde scheuring
■gen van het liberalisme.
isver was er een Liberale Unie,
:hta enkele ongeorganiseerde oud-
dissenters en links een zwak, ook
formistisch radicaal groepje.
zjjn de linkervleugel der Unie,
ook uit Radicale Vereeniging,
Werkliedenverbond, saamge-
Vrjjzinnig-democratischen Bond,
tsen—Zadok van den Bergh
leidend triumviraat vormen.
Van Gilse, Fokker, Van
-. zullen de groep ter Staten-
rertegenwoordij
van Utrecht
onthouden.
sloot de reunie met de leus:
candidaten der liberale
21 Maart. Bjj de op 18 Maart
miming, waarbjj stemgerechtigde
Ned. Herv. Kerk alhier zich
uit te spreken over de vraag óf do
ing van predikanten enz. zal blijven
—•n aan den Kerkeraad, óf dat daarin
o.a w(jte zal worden voorzien. zjjn
len. Hiervan waren
irde, 84 voor de bc-
>r een kiescollege,
lus voor 10 jaren
legeering zich niet
het openbaar ma
cing hebbende op
delingen, toch is
gewoonljjk gaat, al dadel yk
lekt. De voornaamste binder-
Chronicle”, is geweest,
Jtchener's weigering, om
te schenken aan de Kaap-
met de Boeren hebben
niet te boven gaande, beschikbaar te stellen
voor schadeloosstellings-eischen en ter tege
moetkoming aan verliezen, in den oorlog
geleden, leeningen te verstrekken.
Er zal geen oorlogsbelasting worden op
gelegd. De burgers, die de bescherming
van vuurwapenen behoeven, -kunnen ver
gunning erlangen die in bezit te mogen
hebben, mits ingeschreven in een register.
beperkt stemrecht zal worden verleend
aan de Kaffers, wanneer eene vertegen
woordigende Regeering zal zyn ingevoerd,
en overigens zal de welteljjke verhouding
der kleurlingen dezelfde zyn als in de
Kaapkolonie.
Zeer belangryk is ook het
hetwelk Kitchener met Botha
Februari. Kitchener weigerde bt
quaestie der onafhankelijkheid te spreken.
Botha vroeg of de Boeren hunne geweren
zouden mogen behouden als bescherming
tegen de inboorlingen. Hij maakte er ook
een punt van gewicht van, of Engeland de
schuld der Republieken zou overnemen,
de oorlogsschuld daaronder begrepen.
Kitchener had naar deze laatste vraag
wel ooren, maar had buiten den waard
gerekend. We bedoelen hier met den
waard, heer Chamberlain, die het heel
gevaarljjk vond, die schuld over te nemen.
Chamberlain wilde de Boeren wel helpen,
maar die hulp zou bestaan in „leenen”.
Hoe 't zy, Botha had 't mogeljjk met Kit
chener alleen wel klaar gespeeld. Maar,
daar komt op eens de Minister van Kolo
niën te voorschjjn van achter zyn lessenaar,
en verwerpt alle toegevendheid. Ten eerste
hield hjj tegen het aanstonds ophouden der
gehate militaire administratie en verwierp
bet pardon voor de rebellen. Voorts wilde
hjj „leenen”, waar Kitchener geven wilde,
en was eveneens de bewerker van de bepa
ling, dat de krijgsgevangen vreemdelingen
niet weer naar bet land zouden mogen
terugkeeren. Geen wonder dus, dat Botha
voor de eer bedankte, en de oorlog dus
wordt voortgezet. De Boeren zyn thans
met nieuwen moed bezig spoorljjoen en
treinen te vernielen, o. a. op de Oosterljjn, een
Oostwaarts en twee Westwaarts van Mid
delburg. In het Noord-Oosten vandenVry-
staat, bjj Vrede, treden de Boeren ook weer
krachtig op, terwjil in de Kaapkolonie nog
tal van commandoes het land afloopen. De
Wet blijkt naar Transvaal gegaan te zyn na
een tiendaagschen wapenstilstand voor den
Vrystaat verordend te hebben. De strijd
mocht niet hervat worden voor hy terug was.
Kitchener vroeg wederom nieuwe versterkin
gen. In de Kaapkolonie houdt de pestziekte
aan. Uit Kaapstad het bericht, dat 6000
Kaffers naar een kamp buiten de stad zyn
gebracht, om zich tegen de pest te laten
inénten.
Wat nu in Engeland
is, is, dat het Britacl
flict in China nu geweken is. Op voorstel
van Rusland en onder bemiddeling van Graaf
Waldersee zjjn de Engelsche Generaal Barrow
en de Russische Generaal Wayach te rade
geworden, hunne troepen geljjkljjdig van het
betwist gebied te doen terugtrekken en, in
afwachting eener diplomatieke regeling, zich
van elk handelend optreden of werkzaamheid
aan den weg te onthouden. Het gerucht
loopt, dat China geweigerd heeft, het ver
drag met Rusland betreffende Mantschourye
te onderteekenen. Natuurljjk zyn aan deze
weigering zekere Mogendheden niet vreemd.
Er loopen te St.-Petersburg, Rusland,
geljjk reeds korteljjk gemeld is, wederom
allerlei geruchten van beraamde aanslagen
op het leven van den Czar. Op den avoud
van het feest van het kadettenkorps der
Marine zou de Keizer het bal bjjwonen,
maar liet op het laatste oogenblik zyn be
zoek afzeggen en wel omdat Gouverneur-
Generaal Kleigels hem kwam waarschuwt
dat hem gevaar dreigde en dat er op
Nicolalbrug verscheidene verdachte persom
gevat waren met wapenen en valsche pas
poorten vermoedelyk afgezonden wan het
Nihilisten-comité te Zürich.
Te Marseille (Frankrijk) is eene werk
staking onder de dokwerkers en het tram
personeel uitgebroken. Ook de ketelmakers,
machinisten en slotenmakers hebben plan
’t werk te staken'.
Te Napels (Italië) is eene werkstaking
uitgebroken onder de bootwerkers.
Langs het Strand te Londen wordt tegen
woordig gevent met portretten van Generaal
De Wet „maar in gesloten enveloppe. Wie
er een stuiver aan waagt en de enveloppe
opent, vindt niemendal. „Maar waar is
het portret nu, waar is De Wet?” heet
het dan doorgaans woedend tot den ver-
kooper. „Heeft u hem niet gevonden?”
is dan het leuke antwoord. „Ja, die weer-
gaasche kerel ontsnapt zelfs uit gesloten
enveloppen 1"
>gem
zetting
bestmau
wt
ging lot
van
ging mr.
leden in
heid heel
de Bond
liberale partjj, en
in haar geheel?”
De „Prov. Noord-Holl. Ct." vindt de
„vruchtbeginsels” van de nieuwe partjj
niet erg aaulokkeljjk.
„’t Is grondwetsherziening om te komen
tot algemeen kiesrecht ('t stokpaardje van
mr. Kerdjjk), evenredige vertegenwoordiging
ft idéé fixe van mr. Van Gilse), staats
exploitatie van spoorwegen ft geliefkoosde
denkbeeld van prof. Treub) en nog enkele
andere „hervormingen", die bjj alle partjjen
voorstanders en verdedigers vinden, ook al
noemt men zich daarom nog geen „vrijzin
nig democraat.”
Veel grooter is de reeks van werkeljjk
goede hervormingen, die we vruchteloos
zoeken op 't program der nieuwe politieke
partjj, hervormingen, die van machtiger
invloed zullen bljjken op ons volksleven,
dan de sludeerkamer-liefhebberjjen der
heeren Treub, Kerdyk e. a.”
’t Eenzydig streven der huidige sociale
politiek, T pluimstrijken der industrie-arbei-
ders, in nobelen wedstryd met mr. Troelstra,
wordt bjj de nieuwe party opgevoerd tot
een gelukkig nog ongekende hoogte, doch
het platteland, dat toch zeker nog niet is
verwend door onze volksvertegenwoordiging
is vergeten f
„Bevordering van den landbouw geen
woord is cr aan verspild, regeling van 't
pachtcontractgeen letteruitgifte van
grond aan landarbeiders, verbetering van
verkeerswegen, instelling van pachtcommis-
sies, afschaffing van tollenmen denkt
er niet aan!
Ook andere volksbelangen bljjken e*
veilig te zjjn in vrjjzinnig-democratisc
handen.
Vryhandel of protectie’t is de
moeite niet waard er over te spreken, nog
minder 't in een program te zetten; her
vorming van ons belastingstelsel
doet er niet toe; versterking der volkswi
baarheid om zoo noodig ons--
slaan en onze vrijheid te kunnen verdedi
gen ja, er is wel over gesproken,
maar 't kon niet op’t program verbetering
van de rechtspraak, droogmaking der Zui
derzee, herziening strafrecht voor militairen,
wettelyke regeling van het herhalingsonder-
wjjs, verbetering van het ambachtsonderwjjs,
beperking van den gevangenisarbeid, ver
weer tegen 't agrarisch sl reven naar
graanrechten, bevordering van 't openbaar
onderwjjs, wettelyke voorschriften voor
naamlooze vennootschappen en levensver
zekering, versterking van de bestaansbron-
nen des landsoch, ’t is de moeite
niet waard!
Misschien heeft men een oogenblik gedacht
aan die eischen van practische politiek,
maar alles moest worden achtergesteld bjj
die eene „levensvraag", de grondwetsher
ziening."
„Ziedaar de veelbelovende taak der nieuwe
vrjjzinnige-democratische partjj”, besluit
het blad.
Ze is in gebreke gebleven de urgentie
der grondwetsherziening aan te toonende
schraalheid van haar program bewjjst. dat
’t ontstaan der nieuwe partjj format ie even
min urgent is, evenmin wordt gevorderd
door de noodzakelijkheid en door het volks
belang.
Dit alles overwogen, zegt het blad, zal
bjj de a. s. verkiezing de keuze „Liberaal”
of „Vrjjzinnig-democraat” niet moeiljjk zjjn.
BTATEN-GENERAAE.
De verdere behandeling der Woningw»
in de Tweede Kamer ging gepaard met ee
zoo overvloedig gebruik van het recht van
amendement, dat het niet mogeljjk is in
een kort bestek zelfs het voornaamste mede
te deelen. Wjj moeten ons bepalen tot de
vermelding van de resultaten.
Op de artikelen 7 en
waarborgen te geven dat de
sturen zich van de verplicht
maken van verordeningen, r.c
hun oplegt, zullen kwyten,
r- na zekeren termyn de raad nali
bleven,. Gedeputeerde Staten der
deze taak zullen overnemen, werd
gadering van Donderdag 21 Maart, na lange
beraadslaging over de amendementen, aan-
'genomen de wyziging, voorgesteld door den
heer Van Asch van Wyck (Ede), tegen
welke de Minister verklaard had zich niet
te zullen verzetten en die door de Commis
sie van Voorbereiding (als welker woord
voerder steeds de heer Drucker optrad), was
aanbevolen, nl, om op beslissingen van
Gedsp, Steton tot weigering van goedkeu
Overaicht.
Zoo zal dus de oorlog tusschen Enge
land en Transvaal met nieuwen moed
weer begonnen worden, na Botha's weige
ring, om met Kitchener verder over den
vrede te onderhandelen. In diepe stilte
werd in het Hoogerhuis, zoowel als in het
Lagerhuis de mededeeling van het afsprin-
gen dier onderhandelingen ontvangen. De
„Standard” zegt er van, dat bovenge
noemde mededeeling door alle oprechte
'vrienden des vredes met veel leedwezen zal
ontvangen worden. Insgelijks redeneeren
„Daily Telegraph” en „Morning Post”, die er
bovendien nog bjj voegen, dat nu het zenden
van nieuwe versterkingen het eenige ant
woord van Engeland kan zjjn. Van verder
onderhandelen kan nu nooit meer sprake
zyn, zegt „Daily Mail”; onvoorwaardeljjke
onderwerping wordt nu weer de eiseb.
„The Times" jammert niet, maar houdt
zich boog en vindt er van, dat de tjjding
geen bepaald aangenamen indruk maakt.
De „Morning Leader” oordeelt, dat het
het slechtste nieuws is, dat in tnden ont
vangen is. Het beteekent, zegt het blad,
dat we onze dageljjksche verliezen zullen
behouden en dat de verwoesting van het Boe
renland tot het uiterste zal gedreven worden.
„Daily News” is het met het vorig blad eens,
maar neemt meteen de gelegenheid waar,
om de Regeering, in de personen van Cham
berlain en Salisbury, eens een flinken veeg
te geven. *t Is niet de schuld van Botha,
zegt het blad, dat de oorlog nog verder
moet worden voortgezet. Eerljjke en b:i-
Ijjke voorwaarden zouden zéér stellig d<
hem zyn aangenomen. De Boeren vechten
voor de onaf bankei jjkheid van hun land en
de eerste Minister heeft verzekerd, dat hun
géén zweem daarvan aou worden gelaten.
De Minister van koloniën bedreigt hen
met eene Kroonkolonie-Regeering, dat wil
zeggen, de lyrannie van een gouverneur.
De benoeming van Sir Alfred Milner was
dus al genoeg, om den vrede onmogeljjk te
maken. Het blad werpt dan verder de ge
heele schuld van heel dien ongelukkigen
krjjg op Lord Salisbury, Minister Cham
berlain en Balfour. „De beide laatsten gaat
hst blad voort zjjn niet alleen de vjjanden
van Stejjn en Botha, zij zyn ook onze
vjjanden.” Ze beladen het met een ondrage-
Ijjae vracht van belastingen, ze muilbanden,
verlagen en beleedigen het Huis der Gemeen
ten. Zes maanden geleden reeds spiegelde
de Regeering het volk voor, dat de oorlog
„uit” was en nu? Nog eens, de Ministers
van de. Kroon en niet de Boeren zjjn onze
aartsvijanden." Met recht sterk uitgedrukt.
Daar behoort een goede dosis moed tot
iemand zulke waarheden te zeggen. L
droevig, maar Al te waar.
Ofschoon de Britsche R<
al te zeer haastte met l
ken der stukken, betrekkii
de afgesprongen onderhand
er, zooafs ’t f
wat van uitgek
paal, zegt „Daily
Botha’s eisch en Kil
volledige amnestie
sche rebellen, die
meegevochten.
Van Regeeringswege wordt nu bekend
gemaakt, dat de voorwaarden, door Botha
verworpen, ongeveer de volgende
Overgave der geheele Boeren-strjji
aan Engeland, daarna afkondiging -vi
amnestie in Transvaal en de
kolonie.
De krijgsgevangenen op St. Helena, Ceylon
en elders zullen naar het land terugkeeren.
Het militair bestuur zal vervangen worden
door een Kroon-kolonie-bebeer. Eerst daarna
zal eigen beheer worden toegestaan. De ker-
keljjke eigendommen, de openbare kassen en
de weezen-fondsen zullen geëerbiedigd worden.
De Engelsche en Nederlandsche talen zullen
geljjke rechten hebben. De Britsche Re
geering kan niet verantwoordelijk worden
gesteld voor de schulden der gewezen
Republikeinsche Regeering. Maar zjj is
torrid eene «om, een mülioen po°d rierjing
ring van gemeentelijke voorschriften om
trent woningen, hooger beroep op de Kroou
toe te laten binnen 30 dagen. Met nog
enkele wyr-igingen van minder beteekenis.
deels aangebracht door den heer De Waal
Ma Ie lij t. werdon beide artikelen aangenomen
(resp. met TTïegen 7 en met 68 tegen 17
stemmen).
De tweede
handelt over
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Schoonhoven brengen ter openbare kennis,
dat de op heden door ben vastgestelde
KiewerolUst voor het jaar 1901—1903
van den 23. Maart tot en met den
21. April a. s. op de Secretarie voor een
ieder ter inzage ligt en tegen betaling der
kosten, ad
Tot en met den 15. April a. s. is een
ieder bevoegd bjj het Gemeentebestuur ver
betering van bovengenoemde Ijjst te vragen,
op grond dat bil zelf of een ander, in strjjd
met de Wét, daarop voorkomt, niet voor
komt of niet behoorljjk voorkomt.
Het verzoekschrift kan op ongezegeld
papier worden gesteld.
Schoonhoven, den 22. Maart 1901.
De Secretaris, De Burgemeester,
H.G. GEELHOED. Mr. A. D. H. KOLFF.
paragraaf van het ontwerp
de aangifte omtrent het aan
tal bewoners. Art. 9 verplicht verhuurders
of hun gemachtigden opgaaf te doen van
bet getal bewoners van woningen met drie
of minder ter bewoning bestemde vertrekken.
In de vergadering van Vrjjdag werd een
amendement van den heer Van Styruni,
om met verhuurders geljjk te stellen aller,
die in eenige hoedanigheid een woning ver
huren, door den Minister overgenomen. Twee
andere amendementen werden verworpen. Het
artikel werd aangenomen met 40 tegen 31
stemmen.
Artikel 12 (onder paragraaf 3verbetering
van woningen, overbevolking) bepaalt dat
op gemotiveerd bezwaarschrift van drie of
meer meerderjarige ingezetenen over .niel-
inachtneming van gegeven voorschriften,
of op klacht van een hoofd van een
gezin of alleenlevend persoon ov< r
zjjn eigen wonine, het gemeentebestuur
advies inwint van de gezondheidscommissie
het werd na lange discussie, ten gevolpe
van een amendement van den heer Van Karne-
beek, dat met 52 tegen 11 stemmen werd
verworpen, aangenomen met 41 tegen
22 stemmen.
Over art. 14, dat den last bevat aan Burg,
en Weth. om den eigenaar der woning of
dengene die voor het onderhoud aansprakelijk
is aan te schrjjven tot het doen van de nood-
zakelijk gebleken verbeteringen, tenzjj deze
er de voorkeur aan geeft de bewoning Ie
staken of te doen staken, werd beslissing
aangehouden, wegens verschil van gevoel» n
over de vraag, tot wien die aanschrQving
eigenijjk behoort te worden gericht
Over de 4e paragraaf: Onbewoonbaarver-
klaring, ontruiming, sluiting en afbraak,
rezen geen bezwaren.
H. M. de Koningin-Moeder wordt
half Mei op Soestdjjk verwacht. Men is
bezig met het bouwen van acht nieuwe
stallen.
De Tweede Kamer is VO'
mens Vrjjdag 29 dezer op reces uiteei
gaan. Dinsdag 16 April de werkzaam!»
te hervatten en dan tot medio Mei
te bljjven.
Aan ge zien Hugenholtz de can-
didatuur voor het district Gouda niet kon
aanvaarden, wegens zjjn candidaturen Ie
Haarlem en Den Helder, heeft de afdeeling
Gouda der S. D. A. P. in combinatie met
de kiesvereeniging „Ons Belang" Dr. Gorier,
van Bussum, candidaat gesteld. Deze heeft
de eandidatuur aangenomen.
Aan de universiteit t
is bevorderd tot doctor in de
op proefschrift: Over de zoul
■'“'jsine afscheidende cellen van
aren, de heer W. R. H. Kranenl
geboren te Gouda.
Aangenomen het beroep bij de
Herv. gem. te Kralingen door Ds. J. P. van
Melle te Sluis.
Gondii, i
gehouden slei
lidmaten der
hadden i
benoemii
opgedragen
op andere
uitgebracht 16S stemmer
7 stemmen van onwaaiuv
slaande orde, en 77 vooi
De bestaande orde blijft di
gehandhaafd.
Beroepen bjj de Gereform. gem. (afd. B)
Ds. H. Teerinck, te Amersfoort.
De heer J. C. Vermeer, ambtenaar ter
secretarie alhier, is tegen 1 April als zoo
danig benoemd te 's-Gravenbage.
Berk en wonde, 19 Maart. Uit de op
5 Maart gehouden stemming is gebleken, dat
het beroepen van predikanten en het benoe
men van ouderlingen en diakenen voor de
eerstvolgende 10 jaren wederom aan den
Kerkeraad overbljjft.
Capello n/d Uttel, 20 Maart. D-* re-
meente-veldwachter alhier hoopt 1 April
den dag te herdenken, waarop hjj 25 laar
geleden, in die functie werd benoemd. Zoo
wel in zjjne qualiteit als politiebeambte als
tjjdens het heerschen van epidemische ziek
ten, vervulde hjj steeds trouw en na<i«-
gezet zjjn plicht. Het zal Laman dien d-*g
zeker niet aan welgemeende bewjjzen \an
sympathie ontbreken.
Gleiiendani, 23 Maart. Volgens <le
opgemaakte kiezerslijst zyn hier 507 stem
gerechtigden voor de 2e Kamer en voor
de Staten, terwjjl er voor den geméenti raad
19 minder zjjn.
Gondrlnan, 22 Maart. Volgens de
heden voorloopig vastgestelde kiezerslijsten
is het aantal kiezers voor den gemeenteraad
alhier 93. voor leden der Tweede Kamer
en Prov. Staten 95.
'IlnaMtrecht, 25 Maart. Volgens de
afkondiging zullen dezen zomer te Gouda
weer schietoefeningen vanwege het 4<- reg.
inf. plaats hebben. Jongelieden van 16 tot 24
iaren, die daaraan deel weqpchen te nemen,
kunnen zich vóór 30 Maart a. a. aan het
gemeentehuis alhier aanmeldan.
Volgens de ter visie liggende kiezera-
Ijjsten voor 1901 zjjn er in deze gemeente
317 kiezers voor de Tweede Kamer. 313
voor de Prov. Staten en 244 voor den ge-
mteraad.
rinapea a/d Uael, 18 Maart. Inde
m gehouden raadsvergadering is in plaats
den heer M. de Zanger, die bedankt had,
Mut tot lid ru da
Dr. Schaepinan o ver den leer pli ch t.
Het „Centrum" geeft verslag van een rede,
dezer dagen door Dr. Schaepman te Didara
gehouden. In zjjn inleiding heeft de spreker
daar nog een en ander over den leerplicht
gezegd. De „N. Rott. Ct." ontleent daaraan
o. m- het volgende:
„Er is niemand meer, die durft beweren,
dat de leerplicht strjjdt tegen een katholiek
beginsel. Anderzjjds bestond cr een nood
zakelijkheid tot invoering van den leerplicht,
al is dit ook steeds ontkend.
Na de wet zjjn echter de klaagtonen ge
komen over de onmeteljjke kosten. Maar
vanwaar die kosten, als er geen verzuim
was? Klaagt men, dan erkent men, dat er
schoolverzuim was, ook volstrekt, maar vooral
relatief. En nu vroeg spr. zich af, of
’t betrekkeiyk schoolverzuim niet grooter
kwaad was dan 't absolute. Op 't platte
land weet men, wat landlooperjj en land-
strooperjj is, voortkomend uit gebrek aan
orde en regel. Half onderwjjs en opvoeding
zjjn verderfeljjker dan geen opvoeding, ’t
Werd tjjd, zeide spr., aan dit euvel paal en
perk te stellen. Niet alleen op ’t platteland,
óok In de steden, in Amsterdam zelfs nog
worden jeugdige benden ontdekt, die dieven
en rooven. Daaruit bljjkt, dat de huiseljjke
tucht aanvulling behoeft.
Wy leven niet in een geordende christe
lijke maatschappij, maar in een zeer ge
mengde samenleving, waar ’t geestelnke
dikwyls geheel wordt verwaarloosd» net
stoffeljjke met elk middel nagestreefd. In
zulk een maatschappij is lucht
dwang noodzakelyk. Anders levert men 't
volk over aan barbaarschheid, aan tuchte
loosheid, aan bandeloosheid. Men zegt: „maar
de vryheid en hoogheid van 't geweten moet
worden gehandhaafd”. Zeker, die eisch mag
niet worden losgelaten, maar ligt nu in deze
wet, trouwens door katholieken invloed ver
beterd, nog eenige gewetensdwang? Spreker
had dien niet kunnen ontdekken, en kan
bet nog niet, ook na de min duidelyke ver
klaringen, somtijds van de wet gegeven.
Spreker zelf had den inhoud der wet voor
eenige Duitscbe vrienden vertolkt, en hij
had het eerlijk gedaan en die hadden zich
verbaasd, dat er bezwaren tegen zulk een
wet waren geopperd, daar immers de katho
lieken alles hadden, wat ze maar kunnen
verlangen.”
De nieuwe party.
De scheiding in de liberale partjj is than?
volkomenzjj, die na het bekende besluit
van de algemeene vergadering der Liberale
Unie zich van de Unie afscheidden, hebben
een nieuwe partjj gevormd: de „vrjjzinnig-
democratische”.
De „Maasbode” zegt
7a I. 1...
in de ranj
Tot dm
met red
liberale
non-conformistisch
Thans
mannen
Volkspartjj, 1
loopen in één Vrjjzinnig-denpc-,
Treub—Gerritsen—Zadok
zullen er het leidend triunv
Mrs. Kerdyk, Van Gilse, Fokkei
Raalte c. s. zullen de groep ter
Generaal vertegenwoordigen.
Dien dag van Utrecht 17 Maart mogen
de liberalen
Mr. Treub
„Flink staan tegen de
rechterflank!”
Van Houten blies dus vergeef, verzamelen.
’tZal in Juni aan de stembus gaan om
de suprematie ter linkerzjjde: Kerdjjk of
Pyttersen-Meeé.... Totdat ook Troelstra
een greep ernaar waagt."
Het „Vaderland en de „N. Rott. Ct.”
zijn weinig ingenomen met de afscheiding.
De „vrjjz.-democratische” party wil niets
anders dan de liberalen; waartoe dan deze
nieuwe partjj for ma tie?
Het „Handelsblad” zegt:
„Over kenmerkende verschilpunten, die
de nieuwe partjj van de meerderheid der
Liberale Unie onderscheidt, is in de ver
gadering van den 17den geen licht opgegaan.’
„Over het practische program, dat haar
onderscheidt: drjjven naar grondwets
herziening' in de allereerste plaats, is in
de vergadering enkel gestemd, maar geen
woord gesproken. Vermoedeljjk omdat men
er verlegtm mee zat; want uitzicht op ver
wezenlijking bestaat niet. Men heeft echter
nu eenmaal om dat onpractische doel aan
de Liberale Unie den rug toegekeerd en
kon het nu niet goedschiks loslaten. Het
bljjft louter toekomstmuziek.
vinden, waardoor verkregen wordt dat de
opvolger van Minister Eland de taak aan
vaardt met de behandeling der ontwerpen op
den grondslag der gevallen beslissing met
de Kamer voort te zetten.
Indien werkeljjk» lu. £>ze« geest de op
lossing wordt gezocht en een bekwaam
militair geneigd wordt gevonden er zyn
krachten aan te wjjden, zal hjj aan het
vaderland een uitnemenden dienst bewjjzen.
Na het Paaschrecès zouden dan de ontwerpen,
zoo noodig op enkele punten eeuigszins
gewjjzigd, verder behandeld kunnen worden.
En Tt zjj reeds dan, 't zjj bjj de 'tweede
lezing, zou men kunnen trachten omtrent
de regeling van den diensttjjd eene formu-
leering te vinden, waarmede men van
weerszijden vrede kan hebben.
Waar de wil beslaat, is ook de weg te
vinden. Moge daarom ernstig naar zulk
eene oplossing worden gestreefd. De nieuwe
Minister, die aldus de moeiljjke maar hoogst
eervolle taak van redder in den nood op
zich neemt, kan verzekerd zjjn dat zjjn
naam in 's lands geschiedenis zal bljjven
leven."
De „Nieuwe Courant” qualificeert de cqn-
stitueerende vergadering van den vrjjzinnig-
democratischen Bond als een feestviering:
„Niet alleen dat er veel toejuichingen,
veel applaudisseerende solidariteit en veel
afkeer van dat individualisme werd waar
genomen, heïWr gezellige bjjeenkoinsten
wel eens in de war dreigt te sturen, er
was ook die eenstemmigheid om lastige
quaesties te vermjjden en persoonljjke ge
voeligheden te sparen, er was ook die baast
om het culminatiepunt van den dag te be
reiken, welke feestvergaderingen zelfs van
de meest verstokte individualisten plegen te
kenmerken."
Verder vraagt het blad:
„Waar bleven Kerdjjk, Drucker, Fokker,
Veegens, van wie een principieele uil een
ling van de beginselen en de reden van
staan van den nieuwen Bond door velen
verd verwacht? Waar bleef zelfs een po-
(je wetenschappelijke Begründuug
de nieuwe partjj, tot welker vervaardi-
Treub zich etteljjke maanden ge-
een niet al te gestrenge eenzaam-
eft teruggetrokken? Hoe staat
tegenover de linkerzjjde der
•tjj, en dus tegenover die partjj
