?n
ioMs Frs. 100.000,
avens 399 pry zen van Fr. 1500,
500—250 en 170.
1901.
N°. 2243.
Zaterdag 19 October.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
Eerste Blad.
HJK, Schoonhoven.
i
s
Officiële I8H1Ü8OW8D.
Schoorsteenen en Stookplaatsen
vóór 30 October a. g. moeten gereinigd zijn.
Atjehers en Boeren.
De 82ste Trekking
□ten CONCO-STAAT 1885
eheele Aandeelen i f 1,25,
itgevende op de volle bovenstaande prjj-
welke onmiddellyk worden uitbetaald. I
zending der Aandeelen na ontvangst vau
bedrag per postwissel of in roode post-
ds. Tcekkin«siy<ten direkt na de trek-
g gratis en franco.
BLAASHARMONIKA.
ff Nuttig en aangenaam Insti
jl ment voor kinderen zoowel 1__
voor volwassenen. 10 toetsen en 1
■^*2. bassen (?8 tongei1). Scboone toon.
10 Degelyke afwerking,
m H I OnmtddelIUk te spelen.
JOH. DE HEER, Rotterdam.
Irootsle sorteerirg in Nederland in Mond-,
as- en Hand-Harmonika’s.
Vederverkoopers by minstens 3 stuks,
BU1TENLAHD.
BIHfiNLAIO.
lage prijzen, solied fabrikaat
?n
Deze Courant bestaat uit 2 Bladen.
Igkste
tru-
als
Portugeesche zyde
f 1,30, f 1,50, f 1,75
On*
der
S. W. N. VAN NOOTEN re Schoonhoven,
Uitgevers.
heeft van den
:brf
mot
smout
AGENT
voor
Schoonhoven en
Omstreken de Heer
W. HO VS Wi., Nes, hoek
Meent, Schoonlieven.
irt on*
angst
ide
laar
Gemeente Schoonhoven.
roept om
van zijne
inde*
‘gage
- be*
SCHOONÏÏOVBNSCHE COURANT.
Hojjer, D. E.
Strijen, allen
Mr. J. H. J.
rens eervol
er def ge-
Keepen, Viugerstukken en Moes,
koop.
en soorten.
FAX VOED BRINGS; en
ooi iogsgebrui-
gebeuren, zon
genomen,
dus be
nen evea
rd-Ameri-
zich
spar
___.jmd
Mr. A.
jdaris:
laris, J, A.
3<.aop van
lies, en J hr.
rd, aan wien teve
ais b urge meestel
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Schoonhoven maken bekend, dat ingevolge
art. 174 van bet Algemeen Politie-Regle
ment de
Na dien datum zal de Schouw worden
gehouden vanwege de politie.
Schoonhoven, 18 October 1901.
VAN SLOTEN.
De Secretaris,
GEELHOED.
Misschien staat de heer Van Kol in dit
opzicht niet alleen, en zou er veel grond
bestaan voor de meening dat zoowel ludië
als Nederland er veel beter aan toe ziuden
zyn indien het geschil met Aljeh indertijd
op vredelievende wyze uit den weg geruimd
had kunnen worden. Het tegeuwoordig
geslacht, dat zich nauweijjks de feiten van
vóór bijna dertig jaar meer weet te her
inneren, kan over de oorspronkelijke rechts-
quaestie geen oordeel uitspreken. Nog altyd
zijn de offlciëele bescheiden, op de oorzaken
van den Aljeh-oorlog betrekking hebbende,
voor het groote publiek een gesloten boek
gebleven; redenen van staat, schijnt het,
verzetten zich tegen de openbaarmaking
van de documenten, die alleen onder het
zegel der geheimhouding toegankelijk zijn
gesteld voor de leden der Staten-Generaal.
Maar dit is zeker, er waren geschillen.
Herhaalde gevallen van zeeroof lokten
protesten uit van de mogendheden, welker
onderdanen er door werden benadeeld;
voortdurende gevallen van menschenroof op
het onder onze bescherming staande eiland
Nias konden door de vertoogen van de
Indische Regeering niet worden tegen
gehouden. Toen de Sultan van A'jeh be
merkte, dat wy ons niet langer tot deze
betuigingen van misnoegen zouden bepalen,
maar door een krachtiger optreden de
Atjehers aan hun internationale verplich
tingen herinneren, werden onderhaudelmgen
aangeknoopt met Amerikaansche agenten op
Singapore, onder aanbieding van zich te willen
plaatsen onder desouvereiniteit van.de Unie.
Of daarin toen een wezenljjk gevaar school,
kan nu niet worden uitgemaakt; het heden-
daagsch Amerikaansch imperialisme zou
stellig wel van de gelegenheid gebruik hebben
gemaakt, en dat wafe voor htt Nederlandsch
gezag op Sumatra het begin van het einde.
Men heeft later de historie van dat aanzoek
tot een fabel verklaard; wy kunnen er toch
op wijzen dat de heer Schaepman, die er
wel het een en ander van weten kan, nog
Deze Courant wordt dea Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden f 0,75.
Franco per post door het geheele ryk f 0,90. Men kan zich abon-
neeren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
Als ia de Tweede Kamer de afgevaardigde
uit Enschedé, de heer Van Kol, het woord
voert over Indische zaken, en deze nemen
in de ry der onderwerpen, die hy béhan*
delt een ruime plaats in, dan is men
altijd zeker, iets belangwekkends te hoeren.
Zyn vroegere werkkring als .ingenieur in
onze Oost gaf hem gelegenheid, toestanden
en personen door eigen aanschouwing te
leeren kennen en zyn scherpzinnigheid in
het samenvatten van feilen en verschijnselen,
zyn talent by het verdedigen zijner meeningen
verzekeren hem een aandachtig gehoor.
Van onpartijdigheid zal wel niemand dien
spreker kunnen betichten. Hy is nu eenmaal
tegenover elke Regeering, die wy gehad
hebben en die wy in den eersten tijd krygen
zullen, vyandig gezind. De gegevens, die
hy met grooten ijver verzamelt, hebben alle
één doel, zy moeten dienen als aanvals-
materiaal. Ontevredenen kunnen by hem
steeds terecht; hun mededeelingen, en deze
alleen, zijn welkom, hy zal ze wei brengen
ter plaatse, waar men ze hebben wil. Hef
tige courantartikelen, zooals de Indische
pers hier en daar aanbiedt, particuliere
correspondentiën, waarin maatregelen, van
overheidswege genomen, ia een hatelijk dag
licht worden gesteld, zyn voor dien volks
vertegenwoordiger zeer gewenschle bouw
stoffen, die bij gaarne voor het oog zijner
party genoot en in de eerste plaats, maar ook
voor dat van zijne medeleden in de Kamer,
uitstalt. Daarby gaat hij uit van eenige
grondstellingen, die hy voor wederlegging
onvatbaar acht, en tegen welke nutteloos
schijnt andere theses in te brengen.
Een daarvan is deze: De Atjeh-oorlog
is in zyn oorsprong, in zyn verloop en in
de wyze, waarop wy dien ten einde willen
brengen, een onrecht.
Hoe, zoo roept hy uit, gij betuigt uw be
wondering voor de Boeren in Zuid-Afrika,
die met een handvol strijdbare mannen
weerstand bieden aan een overmachtigen
veroveraar, gy geeft lucht aan uw ver
ontwaardiging over de imperialistische staat
kunde van Engeland, die het recht met voe
ten treedt, en gij doet precies hetzelfde
als de Britsche staatslieden en geeft
den verachtelyken naam van opstandelingen
en sloebers aan menschee, die met geljjke
hardnekkigheid hun volksbestaan verdedigen
Ziet gy dan niet, welk een overeenkomst
er bestaat tusschen de oorlogen in Aljeh
en in Transvaal? In beide zyn groote gru
weldaden gepleegd, zyn hoeven verbrand,
zyn vrouwen neergeschoten en nog vele
andere wreedheden gepleegd, die ik niet
noemen wiL
En dan baalt spreker, ik heb het oog op
zijn redevoering by het adresdebat, het
oordeel aan, dat indertijd door mannen, die
het sieraad waren van de parly die
thans het bewind in handen heeft, is uitge
sproken over den oorlog, by het uitbreken
of kort daarna; de herhaalde betuigingen,
van de corypheeën der antirevolutionaire
party vernomen, toen de stryd reeds ge-
ruimen tijd geduurd had zonder tot een goed
einde gebracht te kunnen worden. De heer
Kuyper heeft in 1874 beweerd dat een zot
en monomaan door de inblazingen van een
leugenaar een loos alarm hebben gemaakt,
waarvan onze onderkoning, (de Gouv.-gen.
Loudon) de dupe werd; zeven jaar later zeide
de heer Keuchenius: De oorlog is in myn
oog zóó onrechtvaardig en zóó gruweiyk ge
weest, hy heeft zoovele menschenlevens en
zoovele schatten verslonden, dat wie gelooft
♦an een rechtvaardig God, schrikken moet
voor de gericbten, dia uit die' handeling
voor Nederland en Indië zyn weggelegd.
En zes jaien later, toen de toestand in het
Noorden van Sumatra nog allesbehalve veel
belovend mocht heeten: Ik, die den oorlog
met Atjeh van den aanvang af, een der gruwe-
B en der onrechtvaardigste geacht heb,
ooit in ludië ondernomen, heelte onvader
landslievend.
„Wanneer,” zoo ging de spreker voort,
„die edele man, als de heer Keuchenius
was, nog leefde, zou hy met my prolesteeren
tegen den Aljeh-oorlog en geen plaats willen
nemen in een Ministerie, dat hardnekkige
voortzetting van dien oorlog in zyn pro
gramma durft schrijven. Het verwondert
my trouwens altyd van een man als de
heer Kuyper, dat hij een dergelyke richting
heeft ingesiagen. Hy steunt nu wat hy
vroeger meedoogenloos brandmerkte."
Ja, als men in de oppositie is, kan men
veel zeggen; aan het gesproken woord is
dan geen verantwoordelijkheid voor eenige
handeling verbonden. De Minister van
Binnenlandsche Zaken wees hierop, aan het
slot van zyn antwoord aan den heer Van
Kol: Wanneer de geachte afgevaardigde
zich beroept op hetgeen de heer Keuchenius
hier met zooveel klem en kracht heeft
aangevoerd tegen den oorlog, en waarby
ik in 1873 en 1874 geheel met den heer
Keuchenius medeging, dan had hy zich als
afgevaardigde toch moeten herinneren, dat
de heer Keuchenius zich aan deze tafel
evengoed by dien oorlog heeft nedergelegd.
Ja, dan eindig ik thans met de vraag of de
heer Van Kol, zoo hy eenmaal Minister
van Koloniën werd, den moed zou hebben
uit te voeren wat hy thans beweert dat
gedaan moet worden?
Op die vraag heeft de heer Van Kol geen
beslist antwoord gegeven. Wel kregen wy,
in gewyzigden vorm, weer hetzelfde te
hooren wat reeds by herhaling was gezegd,
maar niet de verklaring, die de consequentie
zou zyn van het geheele betoog. De spreker
zeide: „Zelfs wanneer de volle zekerheid
kon worden verkregen, dat by het volgen
van de tegenwoordige politiek gedurende
slechts korte maanden, Aljeh zou onder
worpen zyn, dan nog zou ik de overwinning
betreuren. Nog daags vóór de overwinning
zou ik vragen: Wal hebt gy bewezen? Dat
ge sterker zyt, meer moordtuigen hebt,
meer millioenen door de Javanen kunt laten
betalen, meer soldaten te uwer beschikking
hebt. Ij dat alles? Maar de vraag is:
badt gy het recht aan uwe zyde; was geen
andere oplossing mogelyk dan langs den
weg van het geweld? En zoolang dat niet
is uil gemaakt blyf ik het betreuren, dat
een volk, dat zoo voor zyn onafhankelijk
heid heeft gestreden, door onze wapenen
ten onder zou worden gebracht."
DER
1 Maandag a. te BRUSSEL plaats.
Noor d- B r ab an tsche
LOTERIJ-EFFECTEN-BANK,
BREDA.
ter
andf
.«ken
naar wicL.
65, weiboter f 0,57
in deze streek Ij'
ilders of gedeeltei
"smalen gro^t
./ater. Get::.-1
ad van wind is, m?-
m, t
het
-an wordt dan n
ken inolen-t...
is reeds veel gr»'
groote schade
ir is. De verzuchL_,
maar alles", wordl
Prjjs der AdvertentiënVan 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Dinsdags- en tot Vrydags-namiddags 4 area.
Alle binnenlandsche. Advertentién, voor t-maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 2-niw*l in rekening gebracht.
dat klagen geeft
dat de heeie ins._
Bovendien werd u
richt, dut Walter Kilchei
net!erMfl0Mró geleden hebben.
Britsche verliesljjsljo i
erg hoogiets wat
échec van de Engelscl
bet, dat de legermacht van
spreid” is, ten dt-tle ontsi
de bosschen verborgen. 1
de Engelschen bezet, en Botha bevindt
volgens hen ten Zuiden 1
noemde plaats naar Wakki
de vraag, hoeveel
vage, door de -
bericht
deze
aan den wal
>uden schipper
ige week lek
Het vaartuig,
,_t als deszelfs
hoogen ouderdom, zal
loopt worden.
Kaas. Aangevoerd
14.801 stuks, wegende
-fi9,
?rt 23 a f 141/,
I, 1b soort f 14,
30J/a, 3de soort
in zyn jongste Chronica, waar hy den heer
Van Kol bestrydt, da*e poging om ons een
gevaarteken vijan^efc, Am hals te schuiven - -
voor een voldoenden grond lol het opleggen waar- het hoofd dergèrien,
van de voorwaarde-erkenning der Nederland-
sche souvereiniteit houdt. Men kan ónmo
gelijk de gebeurtenissen dier dagen beschou
wen buiten verband met den toestand in
geheel Indië; een man als de heer Van
Kol, by wien het vaststaat dat onze eenige
koloniale politie k moest zyn, liever vaudaag
dan morgen de geheele Oost te laten
varen, zonder te vragen wat dan de
toekomst der bevolking zou worden en wie
zich het eerst van de prijsgegeven bezittingen
zou meester makt n, telt dat niet.
De heer Kuyper weigerde beslist elke
vergeiykiug te aanvaarden door den spreker
uit Enschede gemaakt tus-chen de Boeren
in Zuid Afrika en de Atjehers. Db Minister
wees alleen op het ras onderscheid.
Wy zouden hetzelfde op nog andere
gronden beweren.
De Transvaal-republiek en de Oranje-
Vrystaat zyn georganiseerde blaten, met
een op wetten gegrond centraal gezag aan
het hoofd. De Atjehers vormden losse
volksgroepen, over welke de bultan weinig
bad te zeggen, die onder hun eigen hoofden
ongeveer deden wat zy goed vouden. Stel
nu alle onderscheid van ras, van godsdienst,
van maaUcbuppeiyke instellingen ter zyde,
dan moeten toch, om rechten geëerbiedigd
te zien, ook van den anderen kant waar
borgen bestaan dal op de rechten van
anderen geen inbreuk zal worden gemaakt;
dat, waar internationale betrekkingen wen-
schelyk zyn te achten, die betrekkingen op
vaste grondslagen zya te vestigen. Zal er
ooit sprake zyn vau een toestand, waarin
de geschillen der volken door den volken
bond zullen wurckfB beslecht, dan moeten
de leden van dien bond bereid zyu om
zich daarin te schikken, en hun instellingen
beboeren van dien aard te zyn, dat aan
de uitgesproken beslissing uitvoering kan
worden gegeven.
Ikslond wellicht in 1874 de mogelykheid,
om met den Sultan van Aljeh te onder
handelen, aan pogingen ouzeizyds heeft
het daartoe niet ontbroken, maar iiy bleef
maar uitstellen onder allerlei voorwendsels,
weken lang, thans is de gelegenheid
sedert jaren afgesloten. Dj pretendent-
Sultan wordt maar door een deel der be
volking in naam als hoofd erkend. Dal
door de troepen van Generaal Van Heulsz
veel moeite woidt gedaan om hem in
handen te krygen ten einde bein tot
onderwerping aau hel Nedei landsch gezag
te dwinger, is waardat is, omdat velen
nog altyd ia bem zien het geeslelyk hoofd,
dat als dirtet ondergeschikt aan den Sultan
van Turkye, als plaatsvervanger van Mo
hammed optreedt; wel is ook dat geestelijk
gezag, als men het nog zoo noemen mag,
deerlyk aan bel tanen sedert de man die
er mede bekleed heet te zyn in de ontoe-
gankelyke Gajoe-landen roudzwerfi, maar
het belang van rust en orde eischt toch,
verzekerd te wezen dal hy ook in de
toekomst geen invloed zal kunnen uitoefenen
die verderfelyk is voor de welvaart der
bevolking. Vergeten mag ook niet worden
dal in het deel van Atjeh, waar do inlanders
zyn loegelredeu tot de erkenning van het
gezag der Regeering, de toestand veel beter
is geworden, en zy vtel meer vrybeid ge
nieten, in ruimer mate over hun eigendom
en over de vruchten van huu arbeid be
schikken, dan vroeger ooit het geval is
geweest.
Dat alies maakt elke vergelyking tusschen
den stryd der Boeren en het verzet der
Atjehers, hoeveel punten vaa overeenkomst
men ook zou kunnen aanwyzen, omnogelyk.
En werkelyk, al zouden we eens in beide
Kamers een sociaai-democralische meerder
heid krygen, dus ook een Ministerie van
geestverwanten van den heer Van Kol, waar
in hemzelven het bestuur vau het departe
ment van Koloniën werd opgedragen, gelooft
dan maar niet dat hy aan de eischen, die
hy nu stelt en met zooveel nadruk verde
digt, zou kunnen voldoen. Geen terugtrekken
van onze troepen uit Aljeh met prysgeviog
van de bevolking aan de willekeur van
hoofden, niet in staat baar te leiden en tot
welvaart te brengen; geen restitutie aan
Indië van de batige taldo's, die onder een
vroeger regeeringsstelsel in de Nederlandsche
schatkist zyn gevloeid; nog veel minder een
verlaten van de Koloniën, waar wy, naar de
meening van den afgevaardigde van Enschede,
nooit den voet hadden moeten zetten.
Er zyn toestanden en verhoudingen, die
historisch zich ontwikkeld hebban, en waar
op niet is terug te komenhet tegen
woordige en de toekomst worden bebeerscht
door het verleden. De heer Van Kol weet
dat minstens even goed als iemand anders,
I leiding voor zelfonderricht met
filQ I verscb*HeD<ta liederen, kora*
SmI I 'en e*c‘
EtB 9 Pryzen
Fcn f 1-
KQ1 Franco toezending in car
nen doos per post, na ontval
van postwissel, door
)ok verkrUgbaar by C. d. HEK,
ven, Schoonhoven.
DENKT AAN
istoorM.BBck’sNIaagdruppBis,
t eenigste probaat middel tegen alle
nagkwalen.
Prospectus met gebrniksaanwyzing wordt
at is en franco toegezonden door het
PharmncentlKch Bureau
te Valkenberg by Maastricht, No. 36.
id eervol ontslag werd verleend, nam
icheid van de gemeente naar Hand. XX :31a.
•Ammeratol, 11 Oct. ’s Avonds is het
deze streek een kanonnade alsof men
de Transvaal is en dat wel om de
reeuwen, die zoo gaarne met het vallen
in den avond een rustplaats in het riet
eken, te verschrikken en op te jagen,
et is dan ook verschrikkelyk de duizenden
reeuwen, die 's avonds op de riet*
irzen aantrekken en wanneer dit spreen*
envolkje in zulken grooten getale m het
et neervalt en rneer dan één op één
elje gaan zitten, kniekt dit en breekt af
i maakt het zonder waarde.
Berken wonde, 14 Oct. De rekening
izer gemeente over I960 levert een batig
ot op van f 939,156. De ontvangsten be-
■oegen f 5085,19, de uitgaven f 4155.735.
•Nleuwerkerk a/d IJael, 14 Oct. In
5t boekjaar 1901/03 is er aan de beide
lenbare scholen in onze gemeente gespaard
1570,06, waarvan f 1164,97 aan de school
het dorp en f 405,09 aan die aan
Gravenweg.
Vrydag is door den heer D. Stolk aan-
ssteed het gedeeltelik vernieuwen van
jn huis. De uitslag was als volgt:
van Vliet, Nieuwerkerk a/d IJsel, f375,60.
van de Sterre,n
van Leeuwen. -333,56.
•Papekop, 13 Oct. Tot bode van den
older Papekop en Diemerbroek alhier is
enoemd G. IIBurgers, veldwachter dezer
smeente.
Alhier doet zich een geval van de be*
nettelyke ziekte Diphthentis voor.
GEME1NGD NIEUWS.
Een predikant by de^Ned. Jlerv.
emeente te Rotterdam Lwft ---
achten Spaanschen schatgraver, die zich
u B. teekent, een schrijven ontvangen
'aarin hy diens tusschenkomst inroept om
et beslag opgeheven te krygen van
agage, die zich bevindt in het goederei
ot van een station te Parys. By die ba|
evindt zich een koffer, inhoudende een be*
rag van 860.000 francs aan bankbiljetten.
Ie schry ver, dié tot faillissement veroordeeld
rerd en zich in de gevangenis bevindt, be-
ooft den predikant een derde deel der
elden, als zy in zyn bezit komen. H(j ver*
oekt eventueele brieven te richten aan zyn
erI rouwde, Antonio Conat te Madrid. On*
oodig te zeggen dat het schreven voor
*Alblanserwaard en Vijriieeren-
laudeu, 18 Oct. De haudel iu kaas gaat
redelyk, in boter vlug: prys van beide
producten onveranderd vast. Men besteedt
thans in deze streken voor: kaas f31 4 f37
per 50 kilo, naar wicht en kwaliteit; goe*
boter f 0,65, weiboter f 0,57 per half kilo,
Ook in deze streek lyden de laag
gelegen polders of gedeelten van polders
met wiudgemaleu groot nadeel door het
overtollige water. Gebeurt het wel eens
dat er overvloed van wind is, maar geen
boezem om het water te lossen, thans is
al eenige dagen het tegendeel het geval.
Met sterk verlangen wordt dan ook uit
gezien naar een flmken inolen-wind; maar
jammer genoeg is reeds veel gras te loor
gegaan en dus groote schade berokkend,
die onherstelbaar is. De verzuchting „een
stoomgemaal is maar alles”, wordt bier
dezer dagen, hetzy meer of minder luid,
dan ook nog al eens vernomen.
Amelde, 17 Oct. Het r
liggend vaartuig van den ou«
D. U. alhier is in de vorig-
geraakt en vol water geloopen.
dat aan dezelfde kwaal iydl
eigenaar, namelgk u-
nu wel gesloopt wc
Bodegraven, 15 Oct. Kaas. Aai
150 wagons, te zamen 14.861 stuks, weg<
pl.m. 75.430 kilo; Goudsche 1ste soort
zwaardere f 31l/j, 11e sooi
Derby kaas 1ste soort f 19,
Edammer-kaas 1ste soort l
f 25^. Handel vlug.
"Jaai-Hveld, 16 Oct. In de vergadering
vau den Raad werd vastgesteld de begroe
ting van inkomsten en uitgaven dienst 1903,
tot een bedrag van f 8486,87, met een hoofde*
lyken omslag vau f 1360.
Tot commissieleden voor het onderzoek
van bezwaarschriften van den hoofdelyken
omslag werden gekozen de heeren L. A.
van der Voort, J. C. van Eelen en J. F. de Gier.
*Loplk, 16 Oct. Db zoon van den schip-
per B. alhier had Maandag-middag het on
geluk over takken te vallen, waarby hij
een arm brak.
Woerden, 16 Oct. De heer L. Bronk-
horst, directeur der gasfabriek alhier, is
benoemd tot directeur der gasfabriek, water,
leiding en telefoon te Helmond.
zyn nog eenige byzonderheden
geworden. Reeds meldden wy dat
islig ziek was, maar nu blykt zelfs
Engelschen hem van zyn beü hebben
jggevoerd. Dit laatste ge-
erste klasse wagenwelk een
tuch die Eügelschen!
- 1 ig om be-
buklagens-
een Vrystaler,
r dood brengen,
zonken dat het
onrecht duldt.
ligt nu iu het hospitaal van
vrees dat hy
>d brengen of
kan derhalve
maar het komt met zyn parly-politiek niet
overeen, het te erkennen. Het valt niet
moeieiyk, krasse beschuldigingen te slingeren
miar- bet hoofd dergenen, die ons zyn
voorafgegaan; met hun nalatenschap moeten
wy rekening houden, al mocht er ook het
een en ander by zyu, dat wy liever zuuden
missen.
Wat de heer Van Kol aan hel slot van
zyn repliek zeide te betreuren, wy doen
het niet minder levendig dan by. Wy
zouden het veel beter gevonden hebben,
althans veel aangebamer en voordeeliger
voor de Indische geldmiddelen, als iudertyd
een voldoende schikking ware getroffen.
Nu dit niet is gebeurd, moeten we tot het
einde gaan, dal is niet auders.
Worden er door de troepen buitensporig
heden bedreven, dat dan bet oppergezag
zich krachtig doe gelden. De Atjehers, die
zich hebben onderworpen, - meest menschen
wien het volstrekt niet bevallen zou in de
vroegere conditie terug te keeren, hebben
wy te beschermen, ook legen de aanslagen
der nog vyandige bendehoofden, en te
bejegenen als eigen onderdanen van den
Nederlandschen Staat. Waar het verzet
wordt volgehouden, stelle het leger een
kloek optreden daar tegenover, en, doen
zich feilen voor, dio recht geven lot de
beschuldiging vau wreedheid jegens vrouwen
en kinderen, men spreke er onverholen zyn
afkeuring over uit, zonder vergoelyking.
Maar het einde, moge het inderdaad
zoo naby zyn als de loop der gebeurtenissen
gedurende de laatste periode van tien stryd
doet verwachten, hel kan geen ander
zyn dan aanhechting van Sumatra’s noorden
aan Nederland’s koloniaal bezit: voor de
Atjehers hel begin van een lydperk van
voorspoed, van ontwikkeling, van slulïeiykeu
en zedeiyken vooruitgang.
Overzicht.
Engeland en Transvaal.
Over de gevangenneming vau Commandant
Scheepers z
bekend g
hy erm
dat de
opgelicht en weg‘"‘D'’
schiedde iu een eeio»v
goedige vyauden zyu
Maar intusschen zyu ze al bezq
wyzen byueu te rapen om den 1
waardigen Scheepers (ook e--
evenals Loiter) Ie doen Ier
Wel is Engeland diep gezt
zulk een gruweiyk onrecht d
Scheepers li“t - 1_
Mdtjesfonlein eu er bestaat
zal bezwyken. Vau ter dooi
zelfs levenslang verbannen I
voorloopig geen sprake zyn.
Het commando vau Scheepers is, volgens
Kitchener, geheel verstrooid. We weten,
wat zulks zeggen wil eu het feit dat 111 de
oumiddeliyke nabyheid het commando van
Smuts zich in iweeöu splitste, wyst er op
dat de mannen van Scheepers zich by
Smuts voegden.
Het Britsche beulenwerk breidt zich nog
steeds uit en 18 boerenge van genen door
de Engelschen ais „leiders” beschouwd
en die uil 15 September in Britsche handen
zyn gevallen, zyn voor levenslang verbannen.
Ook bekrachtigde Kitchener weer een dood
vonnis. ’t Geldt waarschynlyk, om bet „af-
schrikkend voorbeeld” te kracutiger te maken
den ryken boerenzoon Schoeman, die luite
nant by Lotter was.
Tegelyk mot Lotter is nog door den
krygsraad te Middelburg een jong krygs-
gevangene ter dood veiojrdeeid. Hy werd
echter door den raad in „Kitcheners genade"
aanbevolen. Die genade bt stond hierin, dat
de groote beul de straf veranderde in 20
zweepslagen met gevangenzetting zoolai g
de oorlog duren zal. Dus worden de
jeugdige helden afgeranseld, als ze na
dapperen tegenstand en dan nog dikwyls
by toéval io Kitcheners wreede handen
vallen. „Hel is eenvoudig walgelykl zegt
„Daily News” ervan. Volgens recht kunnen
de Boeren weerwraak nemen over deze
daden en Lotler's ter dood brengen. Doch
de Boeren deden zich kennen als humane
vyanden en er zullen geen leelyke wraak
nemingen van hen te verwachten zyn.
„Daily News" echter meent dat de moeders
en vaders van Britsche officieren met recht
bevreesd mogen zyu, want zegt het blad,
volgens de onveranderlyke c~-
ken kan zulk een feit met gebt_
der dat er weerwraak wordt
„Zelfs als hotter een rebel was,’
sluit „Daily News”, „dan had mei
verstandig inoeteu wezen als de Noord-
kanen in den burgeroorlog en zich vau
zulke terechtstellingen onthouden. „De
Noordelyken zongen toen wel steeds bun
bekend lied: „Wy Zullen Jeföe Davis han
gen, al aan een zure-appelbooin,” maar zy
hebben het wel wyselyk gelaten! Maar een
uur der wrake komt er voor al deze gru
welen, dat gelofiven w y zeker.
Wat het lol vah Botlia geworden is, blyft
nog iu het onzekere. Naar alle waarschyu-
lykheid is hy ontkomen, ondanks de be
richten dat hy *byna” ingesleten is, enz.
Het klagen in diezelfde berichten over
slecht weder, slechte wegen, gezwollen ri
vieren, dichte bosschen, die alle te zamen
de operatlën der Engelschen belemmeren,
t moed om aan te nemen,
insluiting totaal mislukt is.
jrd uil Lorenzo Maiques be-
ebt, datWalter Kitchener een ernslige
-th'rMflpiÓPO geleden hebben. Ook bet
-van jjg |g
mede wyst op
:heu. Voorts heet
Botha „zeer ver-
inapt, ten deele in
Piet Relief ia door
Dw’.La bevindt zich,
van de lyn van ge-
kerst room, 't Is maar
raag, hoeveel ten Zuiden. Uit al deze
door de censuur zoozeer beknotte
iten blykt wel, dat de Engelschen in
streken verder dan ooit van huu doel
zyn.
/olgens berichten van Portugeesche zyde
hebben de Boeren op den Lourenzo Marqués-
spoorweg weder zes treinen vernield.
Van Lord Methuen wordt de heldendaad
bericht, dat hy in het Marico-district een
grooten voorraad levensmiddelen heeft buit
gemaakt en vernietigd. Wanneer straks
hongersnood uitbreekt, 'zullen de Britten de
eersten zyn, die er onder lyden!
Volgens een bericht uit Sofia, zyn de
roovers die Miss Stone, de Amerikaan-
Mc lie zendehuge, gevangen namen, door
Turksche troepen omsingeld, maar de sol
daten durven niet op te rukken uit vrees
van het leven der dame in gevaar te brengen.
In de Vereenigde Staten wordt hard ge
werkt om den losprys voor haar bijeen te
krygen, en de Regeering heeft aan Turkye
en Bulgarije verzocht niets tegen de roovers
te ondernemen voordat de gevaogén zende
linge in vryheid is.
Keizer Frans Jozef van Oostenrijk heeft
aan zyn kleindochter Aartshertogin Eliza
beth Marie toegestaan zich te verloven met
Vorst Von Windischgraetz. Zoowel de
Ooslenryksehe als de Hongaarscbe bladen
wy.den artikelen vol symphathie aan het
jonge paar en pryzen den Keizer wegens
gegeven inwilliging. De Prinses is 18, ha
aanstaande 28 jaar.
Ernstige onlusten hebben dezer dagen
plaats gegrepen in Sevilla (Njuuije), ten*
gevolge van een algemeene werkstaking,
door de anarchisten begunstigd. De be
lastingkantoren en geestelyke orden hadden
het zwaar te verantwoorden. De staat van
beleg is afgekondigd. De troepen moesten
herhaaldeiyk charges maken. De stakers
trachten de vuren in de gasfabriek te
dooven. Db gouverneur van Sevilla is af
getreden. Er ij een dringende vergadering
te Madrid gehouden door den Ministerraad
onder voorzitterschap der Regentes. Ook
in andere steden iu Spanje is het niet rustig.
By Koniuklyk besluit zyn,
ingang van 1 November, by het departei
van Binnenlandbche zaken benoemd:
a. tot administrateur, Mr. A. F. baron
van Lyuden, thans relërendi
b. lot referendaris,
Olivier en Jhr. Mr. Slot
thans boofdcommi
Quarles van Uffori'
ontslag is verleend 1
meente Noordwyk.
De luit, ter zee 2e kl. M. W.
Schaly, die met 16 November gedetacheerd
wordt by den torpedodienst, komt alsdan te
Willemsoord in station.
sventueele br
iwde, Antonii
oodig te zeggen
otificatie is aangenomen.
Na het overiyden van zekeren
L in de gemeete Schoterland, ging het ge*
ucht dat deze zyne 33-jarige simpele dochter
iit het eerste huwelyk, gedurende de twee
aatste jaren geheel verwaarloosd had. Zijne
weede vrouw zou hem daarin geholpen
lebben, omdat zy de ongelukkige stiefdoch-
er niet kon uitstaan. Het meisje zou btf
lag en bij nacht op den zolder opgesloten
yn gehouden en slecht en weinig voedsel
taar zyn toegediend.
Het armbestuur stelde een onderzoek in
m vond het meisje in een deerniswaardigen
oestand. Door verzwakking kon zy niet
taan, zoodat zy per rytuig naar het arm-
>uis moest vervoerd worden. Het gewicht
ran het meisje bedroeg nog geen 24 kilo.
Dank zy de zorgvolle verpleging die het
ingelukkige meisje nu vond, neemt zy bij
len dag in lichaamsgewicht toe en ie zQ
■eeda in »Uat door het verplegingkhub te
nndeten.