te
BoouariiiOjiM,
i Msiti,
S
1
Piano-OndervQs.
Huishoudster,
Bóeren-Werkmeid,
Ch. Brüggemann,
MIUMTS VU GELDER,
Hnnderlevers
TWEE ARBEIDERSWONINGEN.
Aanbesteding
Coöperatieve Broodbakkerij en Verbruiksvereeniging „Helpmekaar"
te Schoonhoven.
HET BESTUUR.
Adverlentiën.
m 25-jarige Echtvereniging
M
mmmwm'mmmmmmm
Stoombootreederij „Lekdienst".
C. J. Koktlakd,
G. VAN OE WERKEN.
Arts te HAASTRECHT,
Huid- en Blaaszieklen.
ROTTERDAM,
Een nieuwe Wringtobbe
VOOR AFBRAAK TE KOOP:
Uitvoering
te AMMERSTOL,
Paris-Pretoria,
S. W. N. VAN NOOTEN
te Lekkerkerk.
OpeBba« Vrijwillige Verkiipiig.
De NoUró T. PLANTEHCA
32 AREN, 48 CENTIAREN
Krimpen a/d Lek,
*Berg-Ambacht, lOFebr. Donderdag
morgen be rond M. B., koopman te L., zich
met kar en paard op bet dorp alhier, alwaar
hy werd aangereden door een wagen welke
hem passeerde, waardoor de kar omsloeg
en B. er werd uitgeslingerd en terecht kwam
tegen een aldaar staand ijzeren hek. Met
een gebroken leidsel liep dit incident, dat
zich ernstig liet aaucien, af.
Vrydag-morgen kwam de koopman
de M. alhier tot de minder aangename ont
dekking, dat vier schapen van hem door
het ys waren gezakt, waarvan er reeds
twee dood waren.
Of de beesten zich zelf op het y» hebben
begeven of door bonden, welke dien morgen
op het land waren gezien, daarop zyn ge
jaagd, weet men niet. f
Een groot gemak voor de bewoners
van Boven- en Benedenberg is, dat aan de
woningen van T. Verkaik en A. Bak Jz. van
rijkswege brievenbussen zijn geplaatst.
Tot voorzitter vau de afdeeling der Hol-
landsche Maatschappij van Landbouw alhier
is herbenoemd de heer J. P. Mahlstede Sr.
'Berkenwoude, 10 Febr. Tot voor
zitter der commissie tot wering vau school
verzuim is herkozen de heer G. U. Hehorst
en tot secretaris de heer M'. C. Molenaar.
{Brandwijk, 10 Febr. Op 3 Februari
overleed op byua 85-jirigen leefiyd een vau
de mannen, wiens naam met eere in onze
gemeente in herinnering blyveu zal. Een
foed besteed leven is in den heer Nys Groen
eéindigd. Hy leefde openbaar en wilde
steeds aan iedereeu zyu pracliscbe raad
gevingen ten beste geven.
Geboren tl Maart 1817 alhier, werd bjj
met de uitbreiding der gemeentebesturen
in het jaar 1851 tot lid van den Raad ge
kozen; met de regeliug der polderbesturen
in het jaar 1858 werd hy benoemd tot
gecommitteerd ingeland; in het jaar 1801
werd hy gekozen tot president-kerkvoogd;
in 1808 werd hij heemraad van den polder
Brandwjjk en Gybeland en in 1873 wet
houder van onze gemeente, welke betrek
kingen alle tot aan zyn overlijden met lof
en jjeer door hem zyn vervuld. De Gemeen
teraad telde hem onder die leden wier ad
viezen teer worden gewaardeerd. Ia Groen
ie een stoere figuur vau ons gegaan. Zyne
nagedachtenis blyft in dankbare herinnering.
Zyn assche ruste in vrede 1
'flaMtrecht, 10 Febr. Tot nachtwaker
alhier is benoemd de heer Vau Wyugaardeu
gepens. korporaal N. I., thans te Wykei by
Door de directeur der dir. belastingen te
Rotterdam z(ja aangewezen voor het doen
van de opneming der huurwaarde van per-
ceelen, voor 't belastingjaar 1902, de heeren
B. Formyiie, inspecteur en II. H. Visser, com
mies le kl. te Gouda.
h Door het college van zetters alhier is
aangewezen voor de schatting der huur
waarde de heer D. Reneman.
jjLekkerkerk, 10 Febr. Op 1 Januari
1902 bestoudeu alhier 27 fabrieken of werk
plaatsen, waarop werkzaam waren jongens
beneden 10 jaar.
Het aantal afgegeven arbeidskaarten, als
bedoeld in art. 10 der arbeidswet, heeft
over 1901 bedragen 50. Drie inspection
werden over geuoeiud jaar door de gemeente
politie verricht, met het doel de goede
naleving der arbeidswet eu veiligheidswet
na te gaauovertredingen der geuoemde
wetten werden er niet geconstateerd.
Uitgenoodigd door het bestuur der
werldiedeu-vereeuiging .Onderlingbelang",
afd. v. h. A. N. W. V., trad hedeu-avoiid
in de „Grooto Boer" als spreker op de
heer II. Schenk Hz. Op boeiende, wys droeg
spreker een door hem omgewerkt tooueel-
stuk voor, getiteld .Een Kerstavond
Tot verhooginjf der gezelligneid gaf spreker
nog eenige stukjes ten beste, die mede een
zeer gunstig onthaal ontviugen. De ver
gadering, die vry goed bezocht was en
waaronder zich verscheidene leden bevon
den die hunne vrouwen hadden medege
bracht, stemden dan ook ten voile ia met
dsn voorzitter, den heer J. Neef, toen deze
den geacbten spreker hartelyk dank bracht
voor den genoeglijken avoud en hem een
tot weerziens toeriep.
*Tieub«»veuf lü Febr, Gister avond is
hier weder met de zalmzegen visscliery aan
gevangen en tot heden-middag doorgevisclit,
zonder een enkele zalm te bemachtigen.
«Vlizt, 10 Febr. Door den directeur der
dir. belastingen te Rotterdam zyu aangewezen
voor het doen vau de opueunug der huur
waarde van perceeleti, voor 't belastingjaar
190J, de heeren B. Formjjne, iuspecteur te
Gouda en S. P. Nydam, ryksklerk te Schoon
hoven.
—Door het college van zeilers alhier is
aangewezen voor de schatting der huurwaarde
de heer J. Kasbergen.
8TAD8K1KIIWH.
fichaauhoven, 11 Februari.
De gistereu-avond gehouden
vergadering, uilgesebrevcu door het voor-
loopig oomilè lol het oprichten van eone
afdeeling .Volksweerbaarheid", in het Heeren-
Logeineut, was byzomirr goed bezocht, terwyl
de voordracht, geüouden uoor den heer C. M. E.
11. C. vou Boso uitNyuiogeu, namens het hoofd
bestuur, blykbaar in deu geest der aunwe-
zigen viel. Een verslag vau deze voordracht
zal in het volgend nummer volgen.
Een treffend slot van al de
bewyzen van waardeering en toegenegen
heid, die de heer L. Akkerhujjs J.Ez. ver
leden week mocht ontvangen, vormde
Zaterdag-middag de eeuvoudige, doch daar
om niet minder harteiyke hulde, hem ge
bracht door zyne collega's aan de Normaal
lessen, by wie zich de hoer H. L. Heustëdt
als vriend had aaugesloten. Treffend was
ze; vooreerst, omdat ze voor den heer
Akkerhuys zoo geheel onverwacht kwam
en ten tweede, omdat ze er van getuigde,
dat die collega's zoo begrepen en voelden,
wat het afscneid nemen van zyne betrek
king voor den scheidenden ouderwijzer
be toekende. In even hartelijke als schoone
bewoordingen werd dit door den heer
F. Hemmes vertolkt, toen deze hem namens
zyne collega's ais bewya hunner vriendschap
eene eikenhouten fauteuil (oud-liollandsch
model) ten geschenke aanbood, met deu
innigen wenscb, dat deze stoel voor hum
bet symbool mocht weten van een langen,
gelukkigen tyd vau ruit, eene rust, die
zyoe vrienden hem zoo van harte gunden.
Diep geroerd, door di( zoo geheel onver
wachte blylc van vrieudschap en doordien
hy zoo begreep, wut zijne collega's door
dit geschenk tot hem en de zy'uen te
i hadden, dankte de heer Akkerhuys
en voor het even sierljjke als doel-
cadeau, terwyi hy beloofde, dat,
God hem vau zyne rust mocht
doen genieten, bjj die rust dagelijks hoopte
te smaken in hetgeen zyue vrienden hem
thans geschonken hadden.
Een voortdurende afwisseling
tan temperatuur bezorgt ons een zeur
kwakkelende» winter en nauweiyks is het
in hat zuideiyk gedeelte vau Nederland te
gelooven dat men in het uoorduiyk aan
bet schaatsenrijden is. Intusschen zyu de
enwateren door sneeuw en ys bedekt;
i is hier en daar de vaart gestremd, tot
t overlast ren handel en verkeer.
Op Woensdag 5 Febr. j.l. trad
in eene openbare vergadering, belegd door
de Anti-Rev. kiesvereeniging .Nederland en
Oranje", Ds. R. J. VV. Rudolph uit Leiden
op met het onderwerp „Kapitalisme en
Socialisme".
De tydelyke voorz., Ds. J. M. Keulemans,
opende de vergadering met gebed. De voorz.
wees er op, dat het zich onttrekken aan den
stryd onzer dagen gelyk staat met hen, die bjj
huisbrand of djjkbreuk met de banden over
elkaar gaan zitten. Hy vond het gelukkig,
dat wjj elkander kunnen voorlichten in den
te volgen weg, kunnen waarschuwen voor
de gevaren die dreigen voor werkman en
werkgever. Maar in den driebond, God,
Nederland eu Oranje, achtte by alles veilig.
Met een opwekking, dat alle aanwezigen
het hunne zullen byüragen tot het welslagen
der vergadering en de mededeeling, dat in
de pauze een collecte zal gehouden worden
voor de uitgeslotenen te Enschedé (applaus),
gaf de voorz. het woord aan Ds. Rudolph.
Spr. haalt aan I Kon.'IV 25: En Juda
en Israël woonden zeker, een iegeljjk onder
zyueu wyustok en onder zjjnen vjjgebooin,
van Dan tot Ber-séba, al de dagen van
Salomo. Hierin schuilt de diepe zin
van wyseljjk geluk voor het volk van
Israël in de dagen van Salomo. Hieruit put
spr. de rechtvaardigheid v. d. eigendom.
Ia die dagen waren er geen Kouingen die
beroofden, het volk kendo geen klassen-
stryd. Elk woonde als in een veilige stad.
De Isr. maalsch. is het voorbeeld eener kapi
talistische maatschappij, die berust op den
privaten eigendom, de grondzuil der
maatsch. Daar heersebte zooveel maalsch.
geluk als in het Par&dys. Ook deze inrich
ting is een eisch van het Christelijk be
ginsel als het beale stelsel.
Dit ideaal verwerpen de sociaal-demo
craten. Zjj beschouwen het privaat bezit
ais de bron van alle maalsch. ellende. Het
privaat bezit is het groote euvel der tegen
woordige maalsch., dat eerst uit den weg
geruimd moet worden, alvorens de soc.
maalsch. ingevoerd kan worden. Op de
pninhoopen dezer kapitalistische maatsch.
willen zjj den socialistische» heilstaat oprich
ten. Thans komt spr. tot zyn eigenljjk onder
werp: Kapitalisme en Socialisme.
Wat verstaan wy onder Kapitalisme?
Hieronder kunnen wy drieërlei verstaan
to. kan het aanduiden het maatsch.
stelsel, waarbjj bet kapitaal in handen is
van private personeD, het stelsel dus dat
den privaten eigendom als de grondzuil
der maatschappij beschouwt.
2o. Het kapitalisme kan aanduiden het
industrialisme. Hieronder verstaan wy
de toepassing van stoom enelectriciteit.
Eenmaal is dit door iemand voorspeld: wy
zouden over de wolkeu ryden ei> met den
bliksem schryveu. Deze krachten zyn ook
toegepast op het menscheljjk bedryf, waar
door groote omkeering is ontstaan in de ver
houding vau werkman en werkgever. Voor
heen, toen spierkracht, dierkracht, windkracht
en waterkracht de toepassing waren in de
nyverheid, was de arbeider niet zoo afhan
kelijk van het kapitaal. Met zyn kunst en
gereedschap stond de knappe werkman sterk
tegenover zyu patroon. Stoom en electri-
citeit hebben den werkman die zelfstandig
heid outnomen. Dit kapitalisme noemt men
iudualrialisme.
3o. Wordt ouder kapitalisme verstaan
main monisme, die geest van geld- en
zelfzucht, die enkel er op uit is om winst
te maken, die de geldzucht tot de hoogste
les des leveus maakt. Dit kapitalisme kun-
neu we betitelen met deu naam van „Gauw
dief eu Co".
Vraagt gjj spr. nu: „Zyt gjj een aan
hanger van het privaat kapitalisme?" dan
schroomt bjj niet volmondig „ja" te ant
woorden. Maar zyt gjj een dienaar van het
m a mm on is me? dan zegt hjj: neen, dui
zendmaal neenl
Welk standpunt nemen nu de soc. en
de a.-r. party in zake kapitalisme en rnan-
monisme ia
De a.-r. beschouwen het private kapitalisme,
'de grond en productiemiddelen, als een
instelling Gods, als de grouiizüil der maat
schappij. Zouder deze erkenning is er geen
rustige samenleviug mogelyk, geeu orde be
staanbaar. Heft men deu privaten eigendom
op, dan zal men Bpoedig tooneeleu aan
schouwen als te Cloudykie in Amerika.
Aanschouwen wy tnaus niet menigmaal bjj
bet verdeeleii der ouderlyke erfenis de
treurigste broedertwisten?^
Hoe groot zal dan niet <10 verwarring zyn
als dat werd in do maatschappij een oorlog
van allen tegen allen 1 Uaaroui beschouwt
de a.-r. partjj hel privaat bezit ais een der
machtigste factoren voor maatsch. outwik-
keiing. Voorts is het eeu sterke prikkel
voor deu arbeider oin te werken als by
weet, dat hy zeker is te kuuuen maaien
wat by gezaaid heeft. In dit opzicht sluiten
de a.-r. zich aan bjj de- lib. rad., die op
grond van utiliteit den priv. eigendom be
schermen willen. Het Is het beste stelsel
voor deze zondige wereld.
Naast de bescher miuig van den privaten
eigendom willen de a.-r. zoo sterk mogelyk
het mam monistisch kapitalisme be
strijden. Dit stelsel misbruikt hel ka
pitaal en maakt het tot bron van alle
maatschappelijke kwaad. Hot tast de rech
ten vau den werkman aamn: Zondagsrust,
nachtrust, loon, leven en gezoudbeid, ouden
dag; bet behandelt de vrouw niet als vrouw
en het kind niet als kind.
Het maminonisme doet, wat God ons als
eou zegen gegeven heeft, in een vloek
verkoeren.
De industrie eischt van den werkman
geen ambacht meer, scheidt hem van zyn
gereedschap eo maakt heiu afhaukeljjk van
den werkgever, zoodat bjj, afgedankt wor
dende, als schipbreukeling irwde maatschappij
staat. Patroous schromen niet misbruik te
maken vau dezen toestand. Zjj laten
's Zondags werken, moeten nacht en dag
voortbrengen, stellen de gezondheid eu
veiligheid in gevaar. Dr. liegel zegt dan
ook terecht: Velo arbeiders geven in ietter-
ïyken zin hun vleescb en lichaam. Master
Drowning zegt van den kinderarbeid iu
EngelandHoort gjj de kinderen wel
weenen, 0 myn broeder»? Dit alles heeft
het zaad der verbittering ia de harten
gestrooid. Dit is vooral te wjj ten aan de
oud-liberalistische politiek uit de 2de helft
der vorige eeuw: het laat-maar- waaien stelsel.
Toen Dr. Kuyper in 1874 bescherming
vau deu arbeider vroeg, werd hy uiige-
lachen en Van Houten vroeg hem of ïijj
nu niet al te revolutionnair werd. De
patroon is den werkman biyveh verdrukken.
Zoo is de tegenstelling steeds scherper
geworden, is de sociale kwestie ge
boren, die beden feller brandt dan ooit.
De millioenen arbeiders hebben zich ge
organiseerd. Zjj zyn niet langer eeu
massa, zjj vormen een leger, gereed om
de overwinning te behalen.
Hoe staat onze partjj nu tegenover deze
politiek? Ook deze politiek bestrijden wjj.
Wjj trachten den nood te lenigen. Hier
heeft de kerk een roepifg te vervullen,
llet Evaugelie is hier het krachtigste
middel oui dat kwaad te bestryden. Het
Evangelie leert den bezitter, dat hy is
sléchts rentmeester over wat God hem
heeft toevertrouwd, dat hy dit moet ge
bruiken in de late plaata ter eere ran God,
*ten bate ran zichzelven en van zyn even-
meusch. Het eischt voorts voldoende nacht
rust, voldoend loon, zorg voor de geestelyke
eu stoffelyke belangen van den werkman,
dien do werkgever als zjju mede-arbeider
moet beschouwen.
De arbeider dient den patroon te be-
schouweij als over hem gesteld bjj de
gratie Gods. Zoo kan deze inaatschappy er
een worden van re ebt en van vrede.
Als de kerk die plicht trouw vervuld, kan
zy de beroerde watoreu tot rust brengen.
Dok eischt de maatschappelijke nood de
hulp der overheid, om onwillige patroons
te dwingen. De overheid zjj hier den werk
man teu schild tegen de verdrukkers. Zoo
hebben wjj met vreugde begroet ia 1874
de wet op den kinderarbeid, in 1889
de arbeidswet; wy zjjn ook voorde uit
breiding van de ongevallenwet, voor
een arbeidscontract, pensioen voor deu
ouden werkman.
Hoe staan de aoc.-dem. tegenover deze
zaken? Zjj beschouwen het mammonisme
niet alleen als bron van het kwaad, maar
ook den privaten eigendom. Dit is de
hoofdbron, *1 het dodere zyn maar lap
middelen. Alle politieke en sociale aclie is
gericht op de opheifiug daarvan. Dan eerst
kan de heilzon van den soc.heilstaat hare
koesterende stralen op de aarde weldadig
doen neerdalen.
In de pauze Wordt gecollecteerd voor de
uitgesloten werklieden te Euscbedé, zjj
bracht op f 35. j
In het tweecfc gedeelte vanwzjjne rede
behandelt sprókfer de verhouding der soc.
partjj tot die dw*».-r.
Wat wil het 'socialisme? Het heeft een
stelsel en een' praklyk. Als maatschappelijk
stelsel eischt het opheffing va» den privaten
eigendom. De staat krygt de leiding en
bevredigt ieders behoeften. Niemand kan
spreken van mjju vygeboom, mjju land;
alles behoort aan de gemeenschap. Er
zullen geeu patroons zjju, enkel arbei
ders. Ieder werkt om in zyu behoeften te
voorzien. Wareuproductie en handelsver-
houdingen worden vervangen door een
arbeidsverdeeling, waarbjj allen samen
werken om in de behoeften van allen te
voorzien.
Hoe wil zy daartoe geraken? Door ge
weld? Neen, daarvoor zjjn zjj te klein iu
getal. Wat in de revolutie wortelt, heeft
wel een heden, maar geeu morgen.
Voor een revolutie is eerst noodig de
inwendige omwenteling in de harten der
menschen. Het voeren vau den klassen-
stryd is de practjjk vau het socialisme.
Het is de stryd van de nietbezitters tegeu
de bezitters, die door de soc.-dein. wordt
aangevuurd, er op wyzende, dat deze
stryd als een roode draud loopt door de
wereldgeschiedenis. De soc.-dem. stelt zich
aan de spits van dezen stryd. Zjj vuurt
hem aan en beschouwt dat als hare taak.
Op welke wyze? lo. Door maatschap-
pel yke actie. In den eisch om hooger
loon stellen zy het voor, alsof de werkman,
als voortbrenger, recht heeft op den voort-
gebrachten rykdom, waarvan zy nu een
zeer klein deel outvangeu. Hooger loon is
recht en plicht Op die wjj ze zal bet
kapitaal verminderen en de opheffing van
het privaat bezit in de hand werken.
2o. Door het aanvuren -van de poli
tieke actie. De soc.-dem. eischt wette
lijke maatregelen om den privaten eigen
dom te beperken, om het recht op de
productiemiddelen op te heffen. Als dat
bereikt is, dan zal de soc.-dem. op de puin-
hoopen der private inaatschappy verryzen.
Dan zullen aller behoefteu vervuld worden,
aller behoeften geraamd; niemand zul te
veel, niemand te weinig ontvangen.
Hoe staat de a.-r. party tegen dit
stelsel en deze praclyk Wjj v
werpen beide. Al is spr. ook
proletariër, toch verwerpt hy 't wel
bewust en duizenden uiet hem. Naar
zjjn heilige overtuiging zou dit de ellendigste
maatschappij voor deze zondige wereld
zjjn. Statistisch zou de behoefte vau duizenden
geraamd moeten worden, nauwkeurig ge
raamd. Was de raming te laag, dan zou
te weinig voortgebracht 'worden. Maar
toch kan de raming tegenvallen. Allen wor
den dus op rautsoen gesteld. Aau ieder
zou het werk toegewezen worden. Elk land
man, smid, straatveger, professor zou zyn taak
moeten afmaken. Er zal dus een bestuur
noodig zjju, die dat alies regelt. Dat be
stuur zou een inacht krjjgen, waar bjj die
van den Czar en Sultan slechts kinderspel
zyn. Het zou een wereld worden van con
troleurs over gecontroleerden. De
ganBche wereld veranderd in eeu gevangen-
huis, één groot werkhuis, waar ieder het
zyne wordt toegemeten, waar alles gedood
zou worden. Ook de vrjjheid, een der
kostelijkste goederen, welke de mcnsch zich
niet Mat onthouden. In dezen Blaat zou ook
met de vuist en den stok gevochten wor
den, ja snelvuurkanounen kouden niet
uitblyveu; Revolutie tou op revolutie volgen,
Dit is de heilstaat, die zou dagen.
Wjj a.-r. verwerpen deu klassenstryd als
diep zondig. Wie den privaten eigen
dom verwerpt, gaat in tegen een inzetting
Gods. De klasseuBtrjjd is onwaar door eu
door. De menschen worden niet verdeeld
in 2 legers: de bezitters en nietbezitters.
Wel bestaan die 1 soorten van menscbeu,
als mannen' en vrouwen, maar zjj staan
niet tegenovej' elkaar. Wel is dit hier
en daar het ge ral, als ook tusschen man
en vrouw twist, kan bestaan. Maar door
de soc.-dem. wordt- deze klassenstryd
kunstmatig; aangevuurd en door een
klein,, deel v*u het volk gevolgd. Vooral
door de verstaödsinenscheu, die met het
liberalisme liastto hebben gemaakt en het
uu met het «éeiaiisme eens willeu be
proeven. Het niet noqdig de afstanden
en tegenstellingen nog te vergrooten. Toe
nadering is noodig en daartoe moeten de
misstanden weggeruimd worden.
Toen in Rome de 8e stand was uitgewe
ken naar het gebergte, omdat zy niet lan
ger den druk der Patriciërs wilden verdu
ren, sprak Agrippa hun toe eu wees hun op
de harmonische samenwerking van oog, baud,
mond, maag en andere ledematen. Zonder
die samenwerking verdorren alle leden. Zoo
ook in de maatschappij.
Wy als Christenen aanvaarden hel privaat
bezit. Daaruit ontstaan de standen van
zelf. By wilde jagers- en visscbersvolkereu
bestaat geen 'privaat bezit, maar er zyn ook
geen stauden.
Als Christen bestrijdt hjj het mam-
monisme, dat opeeuhooping en ver-''
arming bewerkt. Wjj willen de kerste
ning der ontkerstende huidige mam-
monistische inaatschappy. Daartoe roepen
wy op Kerk en Staat om den God van
Israël weer te doen eerbiedigen. Wy zyu
overtuigd, als alle standeu onder zyn scepter
mogen buigen, dan zal er vrede zyn. Vau
den Dollard tot de Schelde, van Maastricht
tót den Helder zal ieder zich veilig voelen,
als achter de sterke muren eener veilige stad.
(Applaus.)
Aan het debat wordt deelgenomen door
Mr. Men de Is uit Amsterdam. Spr. maakt
met genoegen gebruik van deze gelegenheid
om enkele opmerkingen te plaatsen tegen
het beeld van het kapitalisme gegeven en
van bet doel en streven der soc. dem. party.
Al voren* hiertoe over te g**n wil spr. op
merken dat het soc.-dem. het vereenigings-
leven hier ter plaatse heeft opgewekt en
voldoende aantrekking schynt te hebben om
het te versterken.
De inleider heeft een vry idyHsch beeld
gegeven van Salomo's tyd, toen geen ar
moede heerschte. Toch moeten wy niet
veel afgaan op de woorden van den Kro-
niekschryver. Want in het Oud-Testament
staat ook geschreven: „Gy zult bet kleed
van den arme niet tot pand nemen. (Appl.)
Dit bewyst le dat er armen geweest zyn
en te kapitalistische rijken, die dat als pand
nainen. Dit wyst toch ook op arme toe
standen. Waar de inleider beweert, dat de
prikkel om winst te maken iogeschapen
is, en dus by ophefflog van het privaat
bezit de boer geen prikkel meer zou hebben
om te zaaien, de ondernemer geen motief
om te werken, om daardoor het onuioge-
lyke der soc. maatschappy aan te tooueu,
daar maakt Ds. R. zich aan dezelfde fout
schuldig als de profeet uit de vorige eeuw,
die stoom en eJectriciteit met zyne gevol-
gcu voorspelde en voor kraukziuuig werd
gehouden. En toch is het zoo gekomen.
Waarom, Ds. R., nn hier hetzelfde voorspeld
van de soc. maatschappy?
Wy zeggeD, dat zjj zal komen, al zegt
Ds. R., dat het in onze bovenkamer niet
pluis is. (Applaus). Op welke grondeu berust
de uitspraak, dat er alt yd privaat eigendom
is geweest? Spreekt de inleider zich zelf
niet tegeu, als hjj van dat jacht- en vis-
schersvolk spreekt, dat geen privaat bezit
en geen standen kende? Wel ligt die toe
stand in de oudheid, maar niets wettigt de
uitspraak, dat die grondslag niet nog tou
kunnen gelden.
In het 2de gedeelte heeft Ds. R. een schets
gegeven van deu soc.-toekomst-staal, waar
van spr. dacht, dat dan toch uu wel het
cliché versleten zou zyn. Dergelyk spot
beeld, zoo'n paskwil te geven, komt in
een ernstige rede uiet te pas. Er is door
Richter wel een boekje geschreven over den
Toekomststaat met zulke dwaze ideëen, maar
spr. meende, dat men daar thans niet meer
mee voor den dag zou komen. Toch heeft
Ds. R. het weer opgegraven en als een
nieuw Pompei blootgelegd. (Applaus). Maar
spr. houdt dat beeld vast. Het opmaken
vau de som der behoeften zou lastig wezen.
Er zouden crisissen komen. Maar hoe is
het op dit oogenbiik? Nu raamt men niet
de behoeften. Men produceert maar luk
raak. Eu waar loopt dit op uit? Dat de
groote massa hongert. Juist nu ontstaan
de crisissen. (Applaus). Zou het niet beter
zyn eerst die som van behoefteu op te
makeD, dan om maar winst en altyd
meer winst te maken en maar raak
produceert? Welke van die 2 staten de
besie is, laat hy gaarne aan het oordeel van
Ds. R. over.
Wy worden op rantsoen gesteld, zegt
Ds. R. Dit aanvaardt spr., met dit verschil
evenwel: la den soc. staat is een rant
soen overvloed en thans is eeu rant
soen gebrek. (Applaus).
Er zal ons toezegging van arbeid
gedaan worden, zegt Ds. R. Hoe is het
op dit oogenbiik? Het is alsof Ds. R. een
spotbeeld .op de huidige maatsch. heeft
willen maken. Kinderen van 12 jaar worden
naar de fabriek gestuurd tot zy oud zyu ge
worden. Juist iu deze maatschappij beslaat
geen vrykeid van arbeid. Een voorbeeld
van onderling geregeld arbeidsproces levert
ons Amsterdam, al is het nog niet geregeld
als de soc. weuschen. Eu die regeliug
werkt uitstekend. Men weet de juiste be
hoefte aan water, aau gas. Spr. beeft
nooit nog van een gas-crisis iu Amster
dam gehoord. (Applaus).
De soc. maaiscu. zou gelyken op een
gevangeuhuisl Dit geeft weer eeu juiste
iotographie van de huidige maatschappy
uiet zyu dwangbuis eu dwangbuis waar met
alles tot volle outplooiiug komen kau, waar
reien lucht eu licht moeten missen. En
dit wil Ds. R. uu den soc.-dem. in de
schoeuen schuiven. Juist als alleu in de ge-
meeuschappeiyke behoefteu bjjilrageu, dan
zal juist de groote vrjjheid gekomen zyn.
Dan zal die loou-afhaukeljjkheid ver-
dweuen zyn, dan zal in de algemeene
behoefte near behooren worden voorzien.
Juist by afschaffiug van privaat bezit zal
de meusch bezield worden met hooger
idealen. Wy mogen niet zweren b(j het
privaat bezit, dat dit ten eeuwigen dage zal
hlyven bestaan. Dat is de verheenykiug
van deu schacher. Wy hebben nog eeu
hooger denkbeeld dan het behalen ran
winst. (Applaus). Er gullen heftige revo
luties komen.
Aan deu toekomststaat is geen deuken.
Verder heeft Ds. R. veel gesproken van
puiuhoopeu. Eu toch, de soc. heilstaat
zal met plotseling komen. Er wordt niets
omvergehaald. Het kapitalisme zelf
hereidi het soc, voor: Het groot bedryf
vernietigt het kleinbedrijf. Het groot
kapitaal outerft den middeuataud. Dus niet
de soc. onterven naar het grootkapitaal.
Er zal revolutie komen met snelvuurka
nounen. Eu wy zyn tegen mihtairisuie.
Hoe zullen wy aau die kanonnen kooien?
Zeker de kanonnen van Dr. Kuyper, maar die
zullen we als antiquiteit bewaren. (Applaus).
Ds. R. heeft wel Va doryn malen ver
klaard, dat privaat bezit een van God ge
wilde grondzuil van alle sameule ving is. Eu pas
14 dagen geleden heeft Ds. Talrna, geestver
want van Ds. R., in Amsterdam bet juist
in de soc.-dem. zoo geprezen, dat zy
voor afschaffing van privaat bezit
y veren, en tevens het huidige loon-
stelsel onzedelijk genoemd. Juist 1
dingen door Ds. R. als door God ge
wild voorgesteld.
Waar Da. R. zich beklaagt over het ver
slag in „Hef-Volk", daar moest hjj juist de
partijdigheid vau de „Standaard" gewraakt
hebben, die 4 kolommen aan Ds. Tatina
wydt en dan nog enkele krasse uitspraken
over privaat-bezit er uit licht, terwyl aan
het gesprokene door Troelstra slechts 4
regels gewyd worden. „Ret Volk" daaren
tegen geelt in 2 nummers bet volledige
verslag der beide sprekers weer.
De a.-r. zyn vóór de bescherming van
vrouw eu kind, zegt Ds. R. Bjj de Leer
plichtwet hadden zjj een goede gelegenheid
om daarvan te laten biyken. Evenwel heb
ben zy vóór de 0 weken veldarbeid geBtemd.
De soc.-dem. kwamen er tegen op, dat het
arme kind op die wyze geëxploiteerd zou
worden en de loonen der ouders zou
drukken en hebben eeu ainendemeut voor
gesteld, waar de a.-r. tegen stemden.
Juist omdat de a.-r. in beginsel tegen
leerplicht zyu, hadden zy de wet zoo goed
mogelyk moeten maken om der concientie
wille. De a.-r. zyn de schuld dat w(j nu
een slechte leerplichtwet hebben.(Applaus.)
Spr. herhaalt het: Dr. Kuyper had met
die zondige wet geen proef mogen nemen,
(Applaus.) Ds. R. zegt, dat klassenstryd
voeren zondig is. Wjj zeggen ook er is-
een strjjd. Wjj trachten dien te gebruiken
oin de onderliggende zwakken er
boven op te helpeu. Is dat zondig? Wjj
willen de zwakkeu opheffen tot reiner, hooger,
edeter leven. Maar dien stryd moogt ge
niet vooratellen als een oorlog. (Applaus.)
Waar Ds. R. een mooi beeld heeft onlleeud,
is het juist aau den klassenstryd tusscheu
de Patriciërs en Plebejers van het oude
Het beeld, dat Afripp* geeft van
de maag en het lichaam, dit zeggen w(j
ook. Maar dan niet het eene deel over
voerd, terwyl het andere niets krygt,
het eene lid alle werk verricht, terwyl
het andere zyn dagen in niets doen
sljjt!
Als,allen hetzelfde werk verrichten, geen
privaat bezit op het lichaam, zóodat het
eene deel alles opslorpt ten nadeele van de
andere, als allen werk en brood naar
behoefte vinden, naar zoo's maatschappy
streven wij soc.-dem. (Applaus.)
Repliek. Ds. Rudolph zegt den heer
Mendels dank voor de wyze, waarop deze
tegeoover hem het woord gevoerd heeft en
getracht hem te overtuigen. Als de heer
M. mjj overtuigd had zou ik ook soc. dem.
worden. Maar dit is zoo niet Ik zal
daarvan nadere verklaring afleggen, den
debatter hierby op den voet volgende.
Waar de heer M. aanhaalt: Gy zult den
arme zyn kleed uiet ontnemen, daar. mag
hy de conclusie niet trekkeD, dat er zulke
armen waren. Misschien zijn z(j er ge
weest. Maar een stringent bewjjs is niet
geleverd. Er staat ook geschreven: Er zal
geen bedelaar zjjn. Deze werd onder de
Mozaïsche wetgeving streng geweerd. Er
is een groot verschil tusscheu de Mozaï
sche wetgeving en het Romeinscbe
recht. De eerste is een wet voor de ver
drukten, terwyl het laatste de bezitters
beschermt. Er moest dus in de Mozaïsche
wet die bescheriuiug vastgesteld worden.
Mr. Mendels zegt, dat ik my opgeworpen
heb als profeet, dat er zulk een door my
geschetsten soc.-dem. Staat zal komen,
hierover den staf brekende, en roept my
waarschuwend toe: Denk om den man uit
de 18de eeuw; dan moet spr. er toch op
wjjzen, dat deze gevallen niet gelyk staan.
Men kau voorspellingen doen zonder
gegevens en men kau voorspellingen doen
op grond van gegevens, Toen Columbus
voorspelde dat er een onbekend land moest
zjjn, deed hij dat op grond van de vreemde
dingen, die kwamen aanspoelen. Columbus
was een profeet in den goeden zin. Ook
die in de 18de eeuw had gegevens in atoom
en electriciteit. Zoo ook de sterrekundige
en de chemicus. Alle echte wetenschap is
profetie. Spr. heeft getracht omtrent het
soc. stelsel aan de hand vau. de wetenschap
te voorspellen. Verschillende soc. hebben
gepoogd om te zeggen wat er komen zou
in den soc. Staat. Marx drukt zich aldus
uitEen ieder zal «cerkeu naar zyn
kwaamheden en ontvangen naar zjjn be
hoeften.
Mr. Mendels noemt myn voorstelling een
paskwil. Die heeft een Duitscher wel
gegeven. Maar een man als Leroi Boylieu
neeft 't stelsel van Marx ter toetse gebracht
iu zjjn werk Le Collectivisme. Dat soc. is
bezweken onder de macht der wetenschap-
pelyke critiek.
Het soc. is als een huis, dat in den
grond zakt. Wy willen eerst plan en bestek
van het huis, waarin wjj komen te wonen,
(applaus). Aan die domheid zal spr. zich
als voorzichtig man niet schuldig maken.
Mr. Mendels zegt: ik aanvaard dat op
rautsoen stellen, ik aanvaard dieu dwang,
er op wyzende, dat er in de huidige maatsch,
veel dwang voor den een en geen dwang
is voor dtm auder. Spr. dweept ook niet
met deze maatschappy. De ellende is groot.
Als spr. een beeld vau de inaatschappe
lyke ellende moest geven, zou hy uog
veel verder gaan dan de soc. Maar spr.
heeft ook oog voor de geestelyke ellende
der maatschappy.
Er is nog geen geluk als de broodkast
gevuld is. De ware schatten zitten in het
menschelyke hart. Als Evangeliedienaar is
hu bekend met de ellende en zyu hart
schreit menigmaal. Dat dit alles iu de soc.
maatsch. zai verdwyoen kan spr. niet aan
nemen. Maar als zjj kon beslaan, dan
zou hy ze aauvaardeu.
Dcf eer Mendels heeft gesproken van de
gemeentelijke exploitatie van gas, water,
telefoon eu tram. Zeker de exploitatie door
de overheid kau goed werken, getuige ons
postwezen. Maar wat voor het een goed
is, deugt daarom nog niet voor het andere.
Algemeene exploitatie van den grond is
niet weuscheiya, omdat in de tegenwoordige
maatschappy de productie zoo geregeld is,
dut er uil de aarde gehaald, wordt, wat
uit de aarde gehaald kau worden. Geheele
vryheid zou er zyn als de menscben turven
werden. Maar om allen te brengen tot
gemeenschappelyke actie, dan zou het niet
gaau zonder dwang. De heer Mendels
gelooft, dat er verheren adspiraties in
den mensch zyn. Spr. gelooft dat niet,
(gemor). Spr. hoort wel gepriittei, maar
ny zal het bewyzen. Het Ijjkt zeker veel
mooier het goede in den mensch te ver
onderstellen, maar inderdaad is de mensch
geneigd zjjn naasten en God te haten.
Toen de Godmensch zelf op deze aarde
kwam hebben allen van hem moeten ge
tuigen „er is geen bedrog in zjjuen mond
gevonden", en toch hebben Joden en
heidenen niet gerust voor Hjj aan
het kruishout genageld waa^ De Joden
waren van het goddeiyk recht en toch
liet Saulus den Christus vervolgen. Dit
bewyst, dat de beste mensch slechts tot
haten geneigd is. Op grond van deze
feiten gelooft spr. als er komt een gemeen-
schappeljjk eigendom, dan zullen de zondige
menschen als grimmige tjjgers op elkaar
losvliegen.
De beer Mendels zegt: Wy willen geen
toekomststaat met geweld. Deze komt van
zelf. De eene kapitalist slaat den anderen
dood. Maar de verelendnngstbeorie is
toch moeteo pry «gegeven door Bernstein e. a.,
merkt spr. op. Het groot kap. hoopt zich
niet op, maar het kléin-kapitaal vermenig
vuldigt zich bet sterkst. Aan de orde van
den dag is dat de zoon van een specu-
latie-millionnair een nul-bezitter
wordt.
Hoe zullen de soc. aan snel vuurkanonnen
komen
Als de heer Mendels eerst antwoord £eeft
op de wedervraag: „Hoe zjjn Robespierre
en Marat, de navolgers van Voltaire, die
sterk yverde voor de afschaffing van de
doodstraf, hoe zyn die aan de guillotine
gekomen", dan zal spr. zeggen hoe zjj aan
kanonnen zullen komen. (Applaus).
De heer Mendels heeft hulptroepen uit
onze gelederen aangebracht tegeu ons.
Ds. Talma zou zich verklaren vóór af*
schaffing van privaat bezit Welnu, voor
feiten moet men het hoofd buigen. Er
iyn van spr. redevoeringen evenwel ver
slagen in Het Volk geplaatst, die minder
betrouwbaar waren. Is het waa», dan be
staat tusscheu spr. en Talma een verschil
als tusscben Vliegen en Troelstra. (Applaus).
Tegenover Talma zal hjj heel wat minder gra
tie gebruiken ais Troelslra tegenover Vliegen
doet. Hy wenscht dan met Talma op
maatscL en economisch terrein niet op te
trekken. (Ook op Christelnk terrein niet vraagt
Mr. Mendels). Ook opChristeljjk terrein
niet, antwoordt spr. De rechten der
kinderen. Spr. zal niet altjjd verdedigen
wat de a.-r. kamerleden doen in de 2e k.
Doch in dit geval is hy wel met ben eens,
dat zy vóór de zes weken veldarbeid ge
stemd hebben. Wie thuis is op het platte
land, weet dat de landlieden de kinderen
nooit zoo exploiteeren als in de fabrieken.
Zjj moeten geen misbruik tu de kin-
in. (Teekenen van afkeuring). En wie
weet hoe de kiudereu in de steden
it, beweging missen, die wenscht ze wel
poosje naar bet land om daar te ar-
len. Het voorziet in hun lichameljjke
ontwikkeling, en het is tevens technische
oefening, over- welk gebrek in de 2e k. zoo
geklaagd is. De heer M. heeft de Leer
plichtwet nog al afgekamd. Dr. Kuyper
zou met de zonde geen eerljjke proef
nemen mogen. Hetzelfde zou dan te zeggen
zyn tegen de liberalen van de wet Mackay.
Waarom hebben zy die niet ingetrokken.
Intusschen, wjj beschouwen den leerplicht
als een vergif. (Protest uit de vergadering).
Prof. Oppenheim spreekt over de overheids
bemoeiing als eeu vergif, maar in de
hand van een medicus kau het goed werken.
Zoo ook nemen wjj met deh leerplicht een
proef, om ze later met grond te kunnen
in trekken.
In zake den klassenstrijd nemen de a.-r.
en soc.-dem. een verschillend standpunt in.
De klassenstrijd is niet altjjd geweest. Wel
in Rome en Griekenland, maar dit bewyst
niet, dat deze er altyd moet geweest zyn.
Op de fabriek van de heeren Hovy en Van
Kempen is geen klassenstrijd. (Mr. Mendels.
Ja wei). Er zjin er too honderden waar
die niet is. Al zyn er klassen, dan is er
niet altyd stryd. De algemeene oorlog be
staat met. De soc. openeu dien stryd, waar
deze nog niet is. Als alle arbeiders soc.
werden, dan zou de klassenstryd algemeen
zjjn. Maar het overgroote deel verwerpt
dien strjjd. Beweert men van wel, dan
fingeert men een feit en wil dat auderen
opdringen. Wy voeren den strjjd op Chris
telijke wjjze. Dan scheldt men ons wel
temperaars, maar dat getroosten wy ons.
Door samenwerking van overheid en kerk
trachten wjj een toestand te krjjgen als
onder het Gildeweten. (Applaus).
Jdr. Mendels, voor de tweede maal het
woord verkrjjgende, zal het kort maken.
Hjj zal op slechts enkele, gewichtige puuten
terugkomen. Uver de gezaghebbende eco
nomen van Ds. Rudolph moet spr. de schou
ders ophalen. Leroi Boylieu behoort tot de
verouderde school, la zake de ecouomie
heeft de heer Rudolph niet en spr. 12 jaren
gestudeerd. En dan verklaart spr. dat de
aangehaalde personen niet meer mee tellen.
Eo nu beroept de heer R. zich nog wel op
den steunpilaar van het laat-maar-waaien
stelsel, door hem zelf gehekeld. Als de
heer R. bang is, dat ons buis verzakken
zal, dan moet hy toch ook erkennen, dat
ook dit huis, waar hy thans in woont, in
den grond zakt. Elke vorm is verauderiyk en
zakt in den grond. Er komt noodwendig
een andere maatschappij, anders zouden wjj
op het doode punt gekomen zjjn. De
ljju der ontwikkeling zal toch wel d oor-
loope n? Weteuschappelyke denkers heb
ben gezegd en bewezen dat de maatschappy
zal veranderen. De huidige inrichting der
maatschappy doet spr. denken aan een huis
met 1 kleine kamer, bewoond door 20
menschen en 1 groote kamer, bewoond
door 5 personen. Die 20 komen eiken dag
om de kamer der 5 te reioigen, waarvoor
zjj een stuk brood krygen. Maar er zyn er
maar 16 noodig, zoo staan daar eiken mor
gen voor de deur der 6 de 20 te twisten.
En zou het niet beter zyn voor het huis
1 groote kamer te maken waar alle 25 in
woonden en samen werkten Zoo'n huis wil
len wjj soc.-dem. als toekomststaat. (Applaus).
Maar nu is Ds. R. daar nog niet mee
tevreden. Hy wil weten of er roode of
gele pannen op het dak zullen komen,
hoe breed de deur zal zjjn, hoeveel ramen
enz., terwyl enkel de richting kan aan
gewezen worden, waarin wy willen sturen.
D». H. geeft toe, dat de soc. wetenschap te
verwezenlijken is, als er maar geen zonde
was. Het ligt dus aan deu mensch,
niet aan de leer. Over het begrip zonde
zal spr. tegenover Ds. R. niet rechten.
Spr. kan niet begrypen, dat Ds. R. zoo
tegen de guillotine is, waar by zelf
vóór de galg is. Marat en IlobeHpièrre
verdienden zjjn dank. (Applaus). Niemand
zal het opnemen voor dat bloedvergieten,
maar toch ia het verklaarbaar hoe zy
aan de guillotine zyn gekomen. Intusschen
zyn de geestelyke voorvaderen van Ds. R.
ook niet zoo afkeerig geweest van bloed
vergieten. In de 17de eeuw hebben de
Puriteinen eu Rondkoppen, de Calvinisten
in Engeland, Karei I het hoofd voor de
voeten gelegd.
Slechts één persoonlyke aanval heeft Ds. R.
zich veroorloofd, toen hy „Het Volk",
waarvan spr. mede-redacteur is, wantrouw
de. Zy hadden hun besten verslaggever
naar die vergadering gezonden. In twee
nummers is het verschenen. En daartegen
over staaf, dat de „Standaard" slechts 8 re
gels aan Troelatra wjjdL Het past Ds. R.
allerminst hierover te vallen. In het huis
▼an een gehangene moet men niet over een
strop spreken. (Applaus).
Dat Ds. Rudolph met Ds. Talma op chris-
teljjk gebied niet laDger zal optrekken na
diens bekende uitspraak, hiervan neemt spr.
acte. Waar Ds. Talma bet onzedelyke pryst,
verlaat hjj uw godsdieDstigen grondslag.
Wy zien hier twee Godsbedieuaars tegen
over elkaar in Gods oordeel. Deze tegen
stelling komt in geen vergelyking met den
stryd tusschen Vliegen en Troelstra. Deze
verschillen in subsidie of geen subsidie voor
debyz. schooL Dit raakt de grondslage
niet. Ds. R. misbruikt bier de strydmiddelen
tegenover een publiek, dat niet op de hoogte
is. De stryd tusschen Talma en Rudolph
raken de grondslagen van diepgaand ver
schil in geloof. Welk verschil is er op die
wyze tusschen de ongecorrigeerde Rea«
de OpenbariDg?
Spr. kent ook
hy heeft er eenige jaren gestudeerd en later
gewooDd. En juist die toestanden hebben
hem tot soc.-dem. gemaakt. (Applaus). Toch
zou Ds. R. deze proletaren-kimleren aan den
veld- en veenarbeid willen zetten, waarvan
d. Zwaag het moordende heeft aan
getoond, ook het onzedelyke van den»
koppelarbeid voor kinderen onder de
12 jaar. En dit beschouwt Ds. R. als een
technische oefeniDg, als een vacantie-kolonie.
Eh dan die menschlievende landbouwers 1
Neen, zy gebruiken de kinderen als goed-
koope arbeidskracht en jagen de oudere
over de grenzen naar Duilschland. Is dat
getemperd kapitalisme? (Applaus). Heel
het jonge geslacht van Dr. Kuyper vertoont
zich met een rood kleed voor het publiek,
maar by slot van rekening beschermen zy
het geheiligde kapitalisme. Spr. zou vau
Ds. R. willen weten hoe het komt, dat de
a.-r., die voor dat alles zyn, zich verbinden
met de behoudzuchtige bondgenooten van
R. K. uit Brabant en Limburg. Het is hem
een raadsel hoe zy arm in arm met dezulken
ter stembus zyu kunnen gaan en thans samen
regeeren. (Applaus).
Dupliek van Da. Rudolph. Spr. kan
niet toegeven, dat Leroi-Boylieu en de Bou-
reuille tot de oude pruiken zouden behooren.
Op het aanstaande congres in België zal de
eerste optreden als spreker. Hy verdient
meer waardeering, dan met een paar groote
woorden te worden afgemaakt. De Hegll-
aansche ontwikkelingstheorie kan spr. niet
accepteeren. Er is een gedaanteverwisselin
aan de oppervlakte, maar de kernblylt
onveranderd. En die kern is het algemeen
feloof in God. Huweiyk ea privaat-bezit zjjo
nog de grondslagen der samenleving. (Mr.
Mendels maakt een tegenwerping). Er zyn
op het punt van het huweiyk onder de
aartsvaders ook wel afwykingen, maar laat
Mr. Mendels het geloof van Jacob en niet
de zonde van Jacob naleven. Het is de
vraag of de maatschappy niet vooruit is
gegaan. Was niet de Calvinistische tyd de
bloei tyd voor ons land. Laat ons terug
keeren tot het Paradys en de zonde erkenneD.
Het beeld van Mr. Mendels over het huis
met 2 kamers gaat mank. In den toekomst
staat zullen honderden kamers zyn. En waar
nu 5 personen om 1 kamer vechten zal het
een gevecht zjjn van allen tegen allen om
de beste kamers. (Gelach). Dat de heer
Mendels over de zonde niet rechten wil,
dit teekent juist het groote verschil. Wie dit
feit voorby ziet, zal steeds spaak loopen. De
rol van een nieuwe Krupp in den heilstaat kan
Ds. R. niet aanvaarden. De s.-d. zullen die
zelf wel vervaardigen. Als de soc. van een
meeting voor het Engelsch boycot-plan nnar
huis gingen raakten zy aan het vechten met de
politie. (Mr. Meodels: de politie vocht tegen
de soc.). Ja. als de soc. vechten is de po
litie altyd eerst begonnen, dat kennen wy.
(Applaus). De klacht omtrent Het Volk
moet by handhaven, leveDS hoogelyk af
keurende, dat de Standaard ook zoo doet.
Als een courant wddr wil zyn, moet zy
het hoor en wederboor toepassen.
Gods woord is voor hein onfeilbaar, een
veilige gids in donkeren nacht. Wy men
schen zjjn feilbaar, wjj zyn geen pausen.
Als Mr. Mendels nog eens met spr. naar
Leiden ging, zou hy zien dat de bewoners
uit de achterbuurten erkennen op grond der
schrift het privaat bezit. Onder de Katho
lieken zyn ook vooruitstrevenden als de
Graaf de Muo. In elk geval, als dit a.-r.
Ministerie zwicht voor de conservatieve in
den, dan ziet bjj bet liever vandaag
vallen dan morgen. (Apjdaye).
Met dankgebed wordt deze zeer druk be
zochte vergadering door den voorzitter
gesloten.
Afloep vKu Publieke Verkooplngen
van Onroerende tioederen.
- Uitslag veiling Onroerend
goed te Ammerstol in 3 perceelen, door
notaris G C. Fortuyn Droogleever te Gouda,
dd. 10 Febr. 190J:
Perceel 1. Een huis c. a., in 3 gedeelten
bewoond, naast de pastorie. Kooper L. de
Jong Pz. te Ammerstol voor f 1200.
Perc. 2. Een huis c. a., naast het voor
gaande perceel. Kooper B. v. d. Wouden
te idem voor f 1200.
Perceel 3. Een tuin of boomgaard achter
de beide voorgaande perceelen. Kooper A.
Zanen Pz. te idem voor f 665.
1 vergadering zelve
laine geestdriftige
VERVOLG DER NIEUWSTIJDIN6EN
De leden van de Tweede Kamei
der Slaten-Generaal zyn tot hervatting der
werkzaamheden byeengeroepen tegen Dins
dag 18 dezer, des namiddags om twee uur.
Deze« vergadering is hoofdzakeljjk bestemd
tot trekking der afdeeliugen en tot regeling
der werkzaamheden,
De vereeniging „Landbouwbe
lang" te Stryen heeft 0. a. gegund de levering
van:
lo. lynkoek, garantie 84 X 11 X void,
aan den heer G. de Koster te Rotterdam,
fabriek „de Toekomst", voor f 10.33 per 100
K. G.;
2o. Ijjmmee), garantie 36 X 7 x void, aan
denzelfde, voor f 9.23 per idem.
Vry dag j.l. had de buitengewone
vergadering plaats van den Christelyk-
Historischen Kiezersboud.
De groote bovenzaal van „Eensgezind
heid" te Amsterdam was geheel gevuld.
Uit alle oorden des lands waren de af
gevaardigden der districten en de belang
stellenden opgekomen. Alle rangen eu stauden
zaten broederlyk dooreen. Geene vergadering
van den Bond was uog ooit zoo goed be
zocht. Men zag er zelfs mannen, die zich
vroeger hadden afgescheiden en nu weer
toetreden wilden. Ook Utrecht bad zich niet
onbetuigd gelaten. Op
heersebte eene aangename
stemming.
Iedereen was vol hoop voor de toekomst,
nu de Boud eindelyk met beslistheid wist
wat by wilde. Er was ook volkomen over
eenstemming tusschen de vergadering en
het hoofdbestuur, dat al zyu voorstellen,
hjjna zonder oppo»itie, aangenomen zag.
Veel daarvan was te dankeu aan de voor-
treffelyke leiding van den voorzitter,
Dr. De Visser, maar veel ook aan de kracht
van het beginsel, dat allen bezielde en dat
zich thans eiudelyk in volle vryheid kon
openharen. Besloten werd voort te houwen
óp den gnÉudslag der Amsterdamsche motie,
te Utred^Muigenonien.
De dus beslist in de rechter-
zyde. zoekt toenadering tot en samen-
werkin^met den Frieschen Bond, de vry-anti-
revolutionairen en ook de anti-revolutiouaireD,
voor zooverre dat mogelyk is, en beschouwt
de bevordering eener beslist Christelyke
staatkunde als zyn hoofddoel. Front tegen
radicalisme en socialisme en ook tegen het
liberalisme, dat naar bet radicalisme afglijdt.
Het program van den Bond blyft voorloopig
onveranderd, daar op de laatste vergadering
in Utrecht de stryd niet over het program,
maar over de practische politiek had ge-
loopen. De propaganda zal met kracht
worden ter hand genomen en algemeen was
het gevoelen, dat duizeuden zullen aansluiten
als de Bond door een beslist en kloek op
treden en vasthouden aan beginselen bet
vertrouwen weet te winnen.
Ten slotte, toen de agenda was-afgehandeld,
werd met applaus eeue motie aaugenomen
van Jhr. De Geer, pred. te Losser by Olden-
zaal, waarin de nota van de Regeenng aan
Engeland werd toegejuicht en de kritiek
daarop van het „Handelsblad" met ver
ontwaardiging werd afgewezen. Die zaak
was niet aan de orde, maar de warme
sympathie voor de broeders in Zuid-Afrika
had ook uu behoefte om zich te uiten.
Algemeen was het gevoelen, dat
Regeering met waardigheid en beleid bad
gehandeld.
Maandag is door de politie te
Goriuchem aangehouden eene vrouw, woon
achtig te Dalem, die zich op de markt te
Goriuchem had schuldig gemaakt aan het
ontvreemden van een paar dameslaarzen
van eeue uitstalling. Tegen baar is proces
verbaal opgemaakt.
Op 17 Maart a. s. hoopt de Zee
Eerw. heer J. P. G. Tack, pastoor Le Gouda,
den dag te herdenken waarop hg -26 jaar
geleden de priesteriyke wjjdiug ontving.
'Haastrecht, 11 Febr. Op 16 Januari
19A2 waren op de openbare school aanwezig
73 jongens en 111 meisjes, waarvan 18 jon
gens en 29 meisjes uit de buitengemeenten.
Vrgdag-avond hield Ds. Oldeman alhier
in de Vereeniging „Ernst en Vrjjheid" eene
keurige lezing over „Zyn en zien". Na de
pauze gaf de spreker nog de volgende ge
dichten ten beste: Kerkgangers, Geen dood
maar sohy ndood. De zdebtende schepping en
Mathesis en Poëzie.
f JaarevelM, 10 Febr. Zaterdag-namiddag
viel de zoon van mej. de wed. H. de VV.
alhier met een me* in de hand, waardoor
hy zich hevig aan den buik verwondde, zóó
dat zyne omuiddellyke overbrenging naar
het academisch ziekenhuis te Utrecht nood
zakelijk werd geacht.
'Krimpen a/d Lek, 11 Febr. Bjj bet
afvaren van de stoomboot „Vreeswyk" gister
morgen van Rotterdam brak plotseling een
trekstang van een scheprad, zoodat dit on
klaar werd. Eerst nadat het defecte blad
was verwyderd, kon de boot met t}M uur
vertraging zyn reis aanvangen.
De openbare vergadering, welke Zater
dag jl. door de kiesvereeniging „Vooruit
gang" gehouden zou worden en waarin het
oud-kamerlid den beer B. H. Heldt doelen
streven van de vrjj.-demokratische party
zou ontvouwen, is door ongesteldheid van
den spreker Diet doorgegaan. PogiDgen om
dien avond nog een ander spreker te l§ten
optreden, mochten, door den weinig beschik
baren tgd, niet slagen.
'LekUerkerk, 11 Febr. In plaats van
den heer J. Boon is tot lid van gemeente-
armenzorg gekozen de beer M. vau Zwieneo.
'Loptk, 10 Febr. Door het bestuur
,jn bet waterschap de Hooge Boezem
achter Haastrecht is aanbesteed de levering
van 2500 HL. Engelsche sloomkolen, vracht
vrij in de bergplaats.
Ingeschreven werd als volgt:
A. Kapteyu le Gouda, voor 70 ct.F. J.
Mjjnlit ff Wz. te Krimpen a/d Lek, voor
72,8 ct.; J. v. d. Hoop te Rotterdam, voor
74 ct.P. de Vroedt te Gouda, voor 74l/a ct.;
Vermeer Van der Arend te Rotterdam,
voor 76V> ct.; J. C. Wolff 6c Co. te Rotter
dam, voor 78 ct.; J. Kemps te Den Haag,
voor 83 cL
Gegund aan den minsten iDSchryver.
De lyst model A, bedoeld by art. 18
der Leerplichtwet, bevat 261 namen van
kinderen, die in den loop van het jaar
ieefljjd van 7 tot 13 jaar bereikt hebben of
zullen volbrengen.
§L*plk, 10 Febr. In de plaats van den
heer M. van der Graaf, die zijn oude woon-
ilaats heeft verwisseld tegen de gemeente
^ekkerkerk, werd in de jl. Zaterdag-avond
gehouden bestuursvergadering gekozen tot
•enningmeester der y^club „de Nieuwe
/ogelzang" liet bestuurslid de beer T.
Kersbergen alhier.
In de voor eenige weken gehouden alge
meene vergadering werd met het oog op
het vertrek van den heer Van der Graaf
gekozen tot lid van het bestuur de heer D.
van den Berg le Jaarsveld.
*3ioordelooe, 10 Febr. Donderdag-avond
;af hét fanfarecorps „Crescendo", van Boven-
fardiogsveld, in de openbare school alhier
eene uitvoering.
Het programma, bestaande uit 10 nos.,
werd zeer verdienstelijk uitgevoerd en
beviel bljjkbaar goed, getuige de stille en
orde, die tydens het spelen van ieder no.
heerschte eu het levendig applaus, wat
telkens daarop volgde.
„Crescendo' gaf blyk van der leden
ernstige studie onder leiding van den
directeur (de heer Boon), die zyne taak
volkomen machtig is.
Een tweetal kluchtspelen en eenige komi
sche voordrachten vulden dezen gezelligen
avond. Hoewel de opkomst bevredigend
kon worden genoemd, had deze veel
talryker kunnen zjjn, doch, en dit is
hoofdzaak, de aanwezigen hebben genoten en
alles liep in de beste orde af. We nemen
dan ook geen afscheid van „Crescendo",
maar roepen haar een tot weerziens toe.
*Oudewater, 8 Febr. Heden-morgen
had op de R. K. begraafplaats alhier de
byzetting plaats van een der oudste inge
zetenen van 't naburige Snelrewaard, den
heer D. Straver. De heer S. was tot voor
enkele jaren heemraad van het waterschap
Zuid-Linschoten c. a. en jaren laüg lid van
deu Raad zyoer gemeente, waarvan de laatste
jaren wethouder. Tevens was de overledene
kerkmeester der R.-K. gemeente alhier, welk
college zich ook achter den lykstoet aausloot.
De export-kaivereu-slachtery van A.
Oudshoorn alhier heeft heden Zaterdag voor
dit seizoen een begin gemaakt met 't slachten
en bereids dit eerste proefje naar 't buiten
land verzonden. Indien het slachten en
verzenden gaat als verleden jaar zullen er
nog duizenden moeten volgen, en vele kal-
veren-leveus zeer jeugdig worden afgesneden.
Polsbroek, 10 Febr. In hetzelfde ge
zin, waarin onlangs een 4-jarig kind door
typhus werd aangetast, zyu thans nog drie
nieuwe gevallen van ftbris typholdc-a ge
constateerd. De eerste patiënt is hersteld,
de drie andere ziektegevallen hebben tot
nu toe eeu gunstig verloop.
Jl. Donderdag waren eenige jongelieden
in deze gemeente aau 't schaatsenrydeit,
toen eensklaps de zwakke ysvloer bezweek
en twee personen, een broeder en zuster,
naar de diepte gingen- Een buurjongen
schoot toe om hulp te bieden, maar ten
tweeden male ging het krik-krak en ging
ook de derde kopje onder. Van verschillende
kanten daagde nu bulp op en de drie
drenkelingen werden alleu nog gelukkig gered.
MolwUk, 10 Febr. Voor de Nationale
Militie, lichting 1903, zjjn in deze gemeente
ingeschreven 18 jongelingen, waarvan één
met recht op vrystelling.
Door den districls-veearts uit 's-Gra-
venhage, bygeslaan door den rylts veearts
uit Schoonhoven, zyn 11. Donderdag by den
veehouder J. A. d. V. in Schonauwen, bjj
wien binnen 14 dagen twee melkkoeien aan
miltvuur waren gestorven, 29 siuks hoorn
vee en 1 paard tegen die gevreesde ziekte
ingeënt. Na tien dageu zai door diezelftle
heeren die behandeling herhaald worden.
Het echtpaar v. M.. dat in Schonauwen
op bezoek geweest was, vond Donderdag-
avond omstreeks 10 uur op den Tentw«g_
een man aau den weg liggen. Daar het nu
nog niet de geschikte tyd is, om den nacht
onder bet sterrendak'door te brengen, sprak
men hem aan en toen bleek het, dat by
gaarne huisvesting voor dien nacht zou
hebben, maar toen tevens bleek, dat de
sterke drank hier weer een voorname rol
speelde, bracht men hem bjj de politie, die
hem gratis nachtverblyf verstrekte. Den
volgenden morgen aanvaardde hy welge
moed den tocht naar Berg-Ambacht, waar
hy thuis behoorde.
IJnelmondet 10 Febr. By de Zaterdag ten
Raadhuize alhier gehouden aanbesteding van
het maken van een watertoren en daarby
beboorende gebouwio, ten behoeve der
gemeentelyke hoogdrukdrink wal er leiding,
zyn ingeleverd 22 iiischryvingsbiljetten.
Hoogste inschrijver: de bter f. II. Drunen
te Drimmelen, voor f 66.824.
Laagste inscbryver: de beer Mees Viseer
van Papendrecht, voor f 31,832.
Voor bet leveren, beproeven en leggen
der daarvoor benoodigde yzeren buizen, hulp
stukken, afstuiters, braudkranen, enz. waren
5 inschryvingibiljetten ingeleverd.
Hoogste inscbryver de heer E. Wienhoven
te Schiedam, voor f 37.600. Laagste inschry-
vers de heeren W. Visser te Zuid Beierland
en J. Leenheer le Heinenoord, voor f81.311
Beide werken en leveringen zullen later
worden gegund.
gen: 11416 manner, 13.647 vrouwen, totaal
25.762 zielen. Totaal van den Haag en
Scbeveuiugeu98.557 mannen en 119.471 vrou
wen. Totaal-Generaal 218.028 zielen.
Ilerg-Ambaclat.
Loop der bevolking over 1901.
Op 1 Jan. 1901 bedroeg de bevolking
onzer gemeente 1553 m. en 1634 v. tot.
3087 zielen, op 1 Jan. 1902 was dit aantal
1674 m. en 1523 v. samen 3097, eene ver
meerdering van 10 zielen.
MUedrecbL
De bevolking dezer gemeente bestond op
31 Dec. 1901 uit 6199 in. 5239 vr. totaal
10438 personen.
In 1901 werden geboren 195 m. 204 vr.
en vestigden zich 157 m. 164 vr.
Ia dat jaar overleden 90 in. 74 vr. en
vertrokken 214 m. 260 vr., zoodat de be
volking vermeerderde met 82 personen.
Het aautal huweljjken bedroeg 92, echt
scheidingen 1, levenloos aangegevenen 13.
VISSCHKRIJ-HIfiKICHTKN.
De uitkomsten der zalmvis-
achery op de Waal waren in de laatste 8
dagen vry bevredigend. Iu het traject van
Tiel tot Woudrichem werden gevangen 17
zalmen, te Gorinchem 13 en te Hardingsveld
27. Zalm daalde in prys en deed gemiddeld
f 1.86 per pond.
ALGEMENE VERGADERING voor de Lodeo v«boveogeo^md. VereeoigiBg op
TRIJDAti H. ■*-'s avonds ten 8ure, in het HEEREN-LOGLMEN1.
Algemeene opkom» U «éér geweu»eht.
Zie verder bericbiea op pag. 4.
UURKEWPUNDEN 1' IE.
Ingezonden stukken, waarvan de inzenders
by de redactie onbekend zyn, worden oDge-
'lezen ter zjjde gelegd.
Den inzender uit G. moeten wy teleur
stellen.
Wanneer we .van alle uitvoeringen in de
gemeente waar de Schponbovenschfc Courant
wordt gelezen, de verslagen als ingezonden
stukken opnamen, zouden wy telkens de beele
Courant daarmede wel kunnen vullen.
Redactie.
BE U HSHEiilCilTRN
10 Febr.
CerL Nederl. Werkl. Schuld. IVt 8i«/is
Dito dito 8 965M
Hong. Oblig. Goudleening. 6
Dito in zilver 4V« 86Vs
Oostenryk, Ubl. pap. Mei-Nov. 6 847'b
Dito zilver Jan.-Juii. 6 84J/w
Portugal, Oblig8 2V/u
Dito 4Vi 89», 8
Rusl. Obl. Binnenland 1894 4
Dito Gr. Russ. Spw.-my. '96 4 98s/4
HoarL Uyp.-Bank pandbrieven. 4 100»/*
Zuid-ltal. apoorw.-uiy. Oblig. 3 62
Loten Antwerpen!V» 194
Loten BrusselïVl lüWg
Loten Madrid**-3 41»/9
Loten Turkjje 1870 3 47Vh
M. A. van Lit, oud 6 m. A. P. Dubbel-
dam, oud 2 m.
llaaMlrecht. Van 1—31 Jan.
Geboren: Jobannis, z, van N. Mulder
en M. Rost. Dirkje Johanna, d. van L.
den Ouden en M. Burger. Cornelia, d.
vap J. van deu Hoek eu M. Steenbergen.
Authonia, d. van C. Voorsluys en G. Hol. -
Petrus, z. van J. Rost en E. R. Houdijk.
Rudolf Gerhard Chrisliaan, z. van H. G.
Oldeman en C. M: Mulder.
Getrouwd: J. van der Lee, wedr. van
C. Swanink, oud 84 j. en E. van der Linden,
oud 25 j. A. C. Kraan, oud 24 j. en J.
Jansen, oud 31 j.
Overleden: G. A. Pot, oud 26 j.
J. van Velzen, oud 71 j., wedr. van Joh.
van der Vlist.
Lekkerkerh. Van 1—31 Jan.
Geboren: Johanna, d. van H. Boesberg
en E. Hak. Adriana Maria, d. van M.
v. d. Velden en A. Middelkoop. Johanna,
d. van G. Kaptein. Neel'je Jaantje, d.
van F. de Vreede en M. G. de Zeeirw.
Aagje, d. van T. Berkouwer en K. A. de
Korver. Abraham, t. van J. H. ▼- d.
Velden en M. de Jager. Jan Mannus,
z. van C. den Ouden en J. L. Hoek.
Maarten, z. van S. de Wit en L. Verbejj.
Getrouwd: H. v. Lit, oud 21 j. en E.
Mudde, oud 22 j. C. den Buitelaar, oud
28 j. en T. v. d. Pfll, oud 24 j. C.
Verwaal, oud 32 j. en C. M. de Kruyk, oud
2A j. J. Verzee, oud 22 j. en j. v. d.
Velden, oud 26 j.
Overleden: M. den Uyl, oud 47 j.,
eebtg. van P. Stuyt. P- Koster, wedr.
van D. v. d. Starre, oud 63 j. H.
Hoogeuboezem, oud 71 j., wedr. van M.
Kykuit. A. v. Vuureh, oud 67 j., eebtg.
van E. van Bruningen u ""•**-
1 in.
Vliet. Van 1-31 Jan.
Getrouwd: G. A. Huidon, oud 25 j. en
E. de Jong, oud 23 j.
M. Brouwer, oud
w infinOKiflt kif. M
MARKTBERICHTEN.
Uarlnelieui, 10 Febr. Aangevoerd 136
runderen, 7 nuchtere kalveren, 2 vette I
Varkens en 76 biggen. Pryzen: zware
kalfkoeien f 190 a 210, kalfvaarzen f 140
a 160, melkkoeien f 130 a 150, IV» -jarige 1
ossen f 130 a 160, guiste vaarzen f 80 a
90, pinken 60 a 60, graskalveren f 35 a 46.
nuchtere kalvereu f 10 a 13, vette varkens
20 a 26 ct. per half kilo, biggen f 6 a 9.
Kederdain, 10 Febr. Tarwe f6,70 tot
f 7,—. I'er 100 kilo f8,15 tot f 8,75. Rogge
f 4,90 tot f 6,50.
Katterdani, 10 Febr. Aangevoerd 408
vette runderen, 0 magere dito, 147 vette
en graskalveren, 0 nuchtere kalveren,; 430
schapen of lammeren, 419 varkens.
Runderen 24 a 33 ct.kalveren 40 a 66 ct.,
schapen 20 a 24 ct.lammeren 26 a 28 ct.
en varkens 22ö a 266 ct. per V» kilo.
RECLAME.
Zulks had zy naait gedacht.
Dat was het wat juffrouw M. Winkel te
Ermerburg, gemeente Sieen, zeidte, nadat zy
gedurende 12 jaren gefolterd was gewordeu
door eene ernstige maagaandoening. In
haar eerste scbryven zegt zy letteriyk 't
volgende: „lk had U wel eerder geschreven,
maar ik wilde eerst welen of de maagpijn
weg bleef, of de genezing werkeiyk van
duurzamen aard was; na 't gebruik van bet
derde doosje gevoelde ik reeds beterschap;
komaan, zeide ik tot my zelve, hiermede
moet ik voortgaan en werkeiyk na de vierde
doos was myn maagpyn geheel en al ver-
d wenen. Men moet aau inaagpyn geleden
hebben om te weien wat bet is.
„Ik ben er voor de zekerheid nog tot
zeven doozen mede voortgegaan en ik ben
blij dat ik tot bet gebruik der Pink
Pillen van Dr. Williams ben overgegaan,
want zy hebben my geuezen, en ik dacht
wel dat ik er nooit van genezen zou. Aan
Óp den 16. Febr, a.hopen onze
geliefde ouders rat
m WILLEM VAN MEIJEREN 8R
jggjf en
S BAST1AANTJE VAN LEEUWEN',
hunne
aai; te herdenken.
llunue dankbare kinderen.
M Stolwyk, 12 Febr. 1902.
Getrouwd:
JüZEPH VAN KLAVEREN Mz.
en
MAGDALENA HAAS.
Schoonhoven, I ]0 F b Im
Almelo, j
Van SCHOONHOVEN naar GOUDA, LEIDEN,
HAARLEM én ALKMAAR ÜMiMUf-
Baergca rreeg.
Naar UTRECHT D*a<tord»g-ml<
Naar AMSTERDAM en de ZAAN 1
da|-mar|ea vrweg en Deaderdap
middag.
Naar DORDRECHT Ifaaadag-mergea
vraeg en blaadag-aldda|.
Van AMSTERDAM naar SCHOONHOVEN
Maaadag-mftddag en Donderdag
middag.
Van frORDRECHT naar SCHOONHOVEN
Denderdag-margea en Zaterdag
middag.
Uitgebreide dienstregeling gratis ver
krijgbaar.
Bcbeenkeven en Aaalerdaa.
Kantoor en ligplaats te
Kromme waal 31.
EMIL EBERLE, BaUydea,
Tollensstr. 106, beveelt zich aan Utl hel
geven van grondig
BURGEMEESTER en WETHOUDERS ran
Qenderak roepen op sollicitanten vow
de betrekking van GEMEENTE-ONTVANGER,
op een jaarwedde van f 176,-. Berg
tocht f 2000,-.
Solliciiatiën op zegel in te zenden vóór
den 19. Februari 190b
Gevraagdt
tegen hoog loon. Adres Th. H. SAAKES,
Molenstraat 64, VUrareskage.
Er biedt nick i
liefst in een klein gezin. Br. fr., letter Z,
Bureau van dit Blad.
TERSTOND GEVRAAGD: Eene
melken kan, bjj A. KOOREVA AR Cx.
Ueaneadaia.
die
te G!
Heden overleed, z^cht en kalm, onze
geliefde Vader, Behuwd- en Groot
vader
FHANH€I8€C8 DUIMT,
in den ouderdom van 86 jaar en
7 maanden.
Uit aller naam,
C. P. A. D U I M.
Noordeloos, 8 Febr. 1902.
BEVOLKING.
De bevolkingscjjfers van 's-Gra
venhage en Scheveningen op 1 Januari I9ui
waren: Den Haag: 86.842 mannen, 106.924
vrouwen, totaal 191.266 zielen, Schavenin-
Juffrouw M. WINKEL, volgens portret,
verscheidene menschen heb ik ze ook aan-
Seraden, die mjjn vroeger ïyden gekend
ebben en thans verstomd staan dat ik zoó
welvarend ben." Iu een volgend schryven
gaat zjj voort en zegt„thans kan ik alles
eten en drinken wat myn hart begeert.
U kunt het in de couranten bekend
maken, want er is voor my ter wereld geen
heilzamer middel en ik ben bljj dat ik ze
gebruikt heb."
Als hernieüwsters van het bloed en als
versterksters der zenuwen zyn de Piuk
Pillen zeer gewaardeerd, wegens de resul
taten die z(j geven. Weinig ziekten, voort
komende uit een arm bloed en een zwakte
der zenuwen, bieden weerstand aan haar
gebruik. De bloedarmoede, bleekzucht,
rheumathiek, zenuwpijnen en de algemeene
zwakte bjj man en vrouw verdwjjnen byua
altyd door de behandeling der Pink Pillen.
Pry» f 1,76 de doos, f 9,— per 6 doozen.
Verkrijgbaar by Snabilik, Steiger 27, Rotter
dam, hoofd-depót houder voor Nederland en
Apotheken.—Franco toezending tegeu post
wissel.
Ook echt verkrjjgbaar voor Schoonhoven
en omstreken by A. N. vaj* 'Ltssv*. Drogist.
BLHGEBL1JKE 81 AMD.
Ncliaaabaven. Van 3— 7 Febr.
Geboren: Wilhelmus Arnoldus, z. van
A. Geutjes en G. Hovgsteder.
Overleden: Een leveuloos aangegeven
kind van het vrouweljjk geslacht van D.
Prins en M. Stubbe.
Ammemtwi. Van 1—81 Jan.
Geboren: Johanua, d. van A. Looren
de Jong en A. Hoejjeubos. Jannetje, d
van C. de Bruin en E. C. Ouweneel.
Jannigje* d. van J. de Vries.
Getrouwd: A. Verburg, oud 64 j. en
J. J. de Jong, oud 27 j.
Overleden: N. Broers, oad 7 w,
Hiermede betuigen Ondergeteekenden hun
harteiyken dank aan de Corporaties, Vrien
den en Bekendendie blykeu van be
langstelling gaven by gelegenheid hunner
26-jarige Echtvereeuigirg en daardoor de
feestvreugde hebben verhoogd.
G. F. v. d. BERGH
en Echlgenoote.
Schoonhoven, 12 Febr. 1901.
Allen, die medewerkten om aan den 6<ien-
__i 7den dezer voor n>y zulke hoogst
gelukkige berinneringen ie verbinden, betuig
ik myn innigen dank.
L. AKKERHUIJS JEz.
telyken dai
Wegens vertrek naar elders
betuigt Ondergeteekende zijn bar
dank aan zyne begunstigers, die
hem een reeks van jaren het vertrouwen
hebben geschonken en geeft tevens kennis,
dat de Zaak op denzelfden voet zal worden
voortgezet door zyn Zoon ADRIAAN,
hopende, dat ook hjj zich dit vertrouwen
mag waardig maken.
Grwwt-Ammern, 12 Febr. 1901.
s Naandaga en Donderdags van
ia - a'/s uur te consulteeren voor
Hat* d. fimdlrul N,
buidel >n MLKt.V, LEVERS eb BLAZEN,
Doteert thuie voor
f 1,26 per sink.
Te keep aaagoModeat
met toebehooren.
Te bevragen by Wed. C VERSTOEP te
Mwwrdrecki.
Te bevragen b(j A. VAN MIDDELKOOP
te Luimb.
der Muziekvereeniging
„Oefening kweekt kamt"
op DONDERDAG 13- en ZATERDAG 16
EEBKUAHI e. k.in de Zaal van den Heer
J. STUURMAN.
Aaavang 7 aar.
Entrée Niet-leden f 0,50.
Binnenkort verechynt:
een ALBUM, uitgegeven ten voordeele
van de gewonde Boeren in den Zuid-
AfrlkMunocbea Krjjg-
Inhoud:
Een onuitgegeven handschrift v. PaulKruger.
150 eigen geschreven brieven van Frausche
Afgevaardigden, Ministers, Geleerden en
Letterkundigen.
22 leekeningen van Franschs Kunstenaren.
Prjj* f Lid-
Bestellingen spoedig aan de Boekhandelaars
te •rhMah.T.a.
Voor rekening van den Heer Ph. VAN
BLANKENSTE1JN te VGraveakafe zal
op Donderdag 10 Februari 1902»
"6 namiddags half tweeie »DE GROOTE
BOER", worden aanbesteed:
Bel anaveerea van 4m ke-
ilaaaée gekenwen en ket ken-
wen rnnftfiGKM WOOAflCUEN
en een 8LAGJEBU met Ween-
knie «n W inkel.
Aanwjjzing zal plaats hebben op Maandag
17 Febr. 1902, des namiddags ball L Bestek
en teekening liggen ter inzage in „D«
Gbootz Boir".
Nadere inlichtingen te bekomen bjj den Heer
J. BÜRSJE Pz.,
Bouwkundige, Lekkerkerk.
e/d Lek, bjj veiling en «Inleg, in 4,1
zitting, in het openbaar verkeepen
uitnemend geseklkt veer Bnnw-
terrein, gelegen onder de gemeente
■411 den Lekdjjk jde Noord); kad._Me.WR9
en 3RUU; mitsgkdere W Ltaliuen UHOND
eideu, m uigegeven voor f Ik,-
'a jaars; kad. no. 2693, aan 6 per tillen
ben. combinatie.
Grondl. 1901 f 1,61 Polder- en djjkeL1901
p. m. 6,60 p. Heet.
Aanvaarding by de betaling dpr kooppen
ningen op 20 Maart 1902. Onkosten binnen
8 dagen n* de toewyzing. Laates tan I April
1902 af voor den kooper. p
te Slikkerveer, alsmede ten kantore mg
voorn. Notaris,
te IJsselmondtf tal op Donder
dag 20 Februari 1961»
'e vóórm. 11 uur, in het (MB
DE NOORDSTER", te Krimpen
in één*
