ttmwrü!
oittm
Zaterdag 1 Maart.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
skarten.
1902.
atielL
DE TAAL
ibot
Kortland,
en Amsterdam.
iSE, Ondewater.
fs Lotendebiet,
GOUDA.
f
*ij „Lekdienst”.
RBALSEI.
VAN NOOTEN,
BUITENLAND.
„BET PARE"
lat owatawtea.
ENof2OO<»guldaa.
LEMENT of f 1OOO.
et Noord-Hollandsch
f 500.
BINNENLAND.
regeling gratis ver-
des Zaterdags-
rie maanden ƒ0,75.
nge-
iels,
L
ig P
rkscl
me
ife-
jaar ov<
•kelyk h(
As. van IJPEREN,
J. TEEUW.
c
8. W. N. VAN NOOTEN tk Schoonhoven,
Uitgevers.
3 MAART:
ir Loten.
I
I
I
1
I
1
I
1
I
I
Deze Courant
Franco
neeren
>men,
jhters
jmaakte bronzen
r Sena-
HOOI
RLEA
Maandag* morgen
g-middag.
aar SCHOONHOVEN
>g en Donderdag*
aar SCHOONHOVEN
gen en Zaterdag-
ts te Amsterdam
gen bjj -
verkrijgbaar in
Wre
iMSl
mol
liagj
jor]
j
MSj
u«ll
br
trJ
t DAM.
ND.
Dinsdag
iger
aisht
fflöOfflOfflffl COÜRANT.
rsus
inhai
jongelingen
..welke beslote
telyke toespri
uit Utrecht,
cursus gel
die het
diploma
vingen h<
iderdag-middag.
■n de ZAAN Maan-
eg en Denderdag-
statuten der
„Generaa.
Te
1 IA
ig in activiteit
te doen be*
Veeren en met losse
weinig gebruikt; de
I en nooit gebruikt,
e Wielen met Assen
iaar GOUDA, LEIDEN,
[MAAR Maandag-
vloot.
Jen ze
het Ryk willen
J. W. van
““'•-et aria
ilver-
.LSEMS, recept van
ren Kloosterlingen
Santa Paulo te
enig genezend mid-
loekdrukkerii van
N. VAN NOOTEN te
oven worden 1OO
tartjesop helder wit
net étui, geleverd voor
M> UEMT8. Op fijn
carton in luxe-étui
waarin zy voor het eerst van zelfbewustzijn
deden blyken, hun indrukken weergaven,
die, waarmede de eerste liefdeblijken tot
hen kwamen, en die onafscheidelijk ver
bonden zyn aan de voorstellingen met welke
hun zielsleven is opgebouwd, die klanken
zyn een deel van hun wezen, in deze
openbaart zich al hetgeen er schoons en
edels huist in hun gemoed.
By een volk als het onze, klein in getal,
door velerlei banden aan de beschaafdste
volken in hun onmiddellyke omgeving ge
hecht, is de aanleg lot het leeren van
vreemde talen sterk ontwikkeld. Wy
kunnen een of meer dier talen zoo goed
ons eigen maken, dat wy de letterschatten
in uilheemsche spraak geschreven ten volle
waardeerendat wy ze met gemak spreken,
ja, ons zelven weleens betrappen dat wy
bezig zyn in die taal te denken. Maar zoodra
het hart in beweging komt, een krachtig
en diepgaand gevoel in klanken zich uit,
dan is er geen ander dan hel Nederlandsch
woord, dat er een vorm aan kan geven,
dan zou iedere andere uitdrukking slechts
flauw weerspiegelen, wat er omgaat in
de ziel.
t bedrag franco toe*
Uitgevers
Schoonhown.
waar de karten nog
n by de Uitgevers
m wedenerkw
J. STAM.
E. HILGEMAN.
G. UITTENBOO*
[GAARD.
A.EIKELENBOOM
JAN VERSLUI JS.
Ansichtskarten, die
zer Firma zyn voor-
nk 4 Cents; 6 stuks
5 Cents en 24 stuks
Voorrechten, die niet bedreigd worden,
waardeeren we met genoegzaam.
Eu bovendien, om te waardeeren, moet
er kracht in ons zitten. Nationale kracht,
om aan de moedertaal den eerbied te be
wijzen, waarop zy aanspraak heeft.
Er is in onze geschiedenis een tydperk
geweest, in hetwelk dat gevoel sluimerende
scheen. Met het verlies van onze nationale
zelfstandigheid, voorbereid door een karak-
terlooze vereering van vreemde idealen en
onvaderlandsche denkbeelden, was ook heen
gegaan dat hoog gevoel voor de moedertaal,
eenmaal zoo opwellende In de zangen onzer
grootmeesters in de poëzie. Het hinderde
ons niet, dat de taal der overheerschers
overal de onze verdrong, dat een dwinge
land het goede Nederlandsch nauw goed
genoeg had genoemd voor matrozen om er
in te vloeken en voor landloopers om er in
te kjjven. In de hoogste standen gaf men
het voorbeeld van die onzinnige versmading.
Maar toen de gespierde verzen van Helmers
de „Hollandsche natie’’ uit haar verslapping
trachtte te wekken, vond toch die roepstem
weerklank. We begonnen ons te schamen.
Dat was het begin der herleving.
Wat kalk en cement zyn voor het gebouw
dat is de taal voor de levende steenen, die
een volk vormen. Wordt de verbindingsstof
bedorven, dan loopt de vastheid van het
geheel gevaar.
Dat vergeten wy weleens. Wy staan niet
altyd waakzaam op onzen post, om haar te
beschermen. Wy zyn niet yverig genoeg
om haar van vreemde inmengselen te be
waren. Schrijvers en sprekers, op wier
schouders de schoone taak rust, haar onge
schonden te bewaren, leveren dikwyls een
knoeiwerk, dat naar niets lykt. Er is geen
schakeermg van denkbeelden, die niet met
een zuiver Nederlandsch woord is weer te
geven, maar men is te traag er naar te
zoeken en pakt dan maar den eerst voor
de hand liggenden vreemden klank, die
ongeveer hetzelfde uitdrukt. Voor de vak
taal moeten wy wei uitzonderingen maken,
deze heeft haar eigenaardige eischen, samen
hangende met het algemeen karakter van
wetenschap en ny verheid. Maar daar buiten
ligt een uilgestrekt gebied, waarop wy niet
moesten toelaten dat onkruid werd gestrooid.
Onze handelaars en winkeliers apen het
slechte voorbeeld na. Op uitstallingen en
pui- opschriften, op aankondigingen en
naamplaten ergeren ons voortdurend de
vreemde woorden, die zekere minachting
voor het Nederlandsch te kennen geven,
een minachting, die een welverdiende straf
zou ontvangen als wy, die onze taal lief
hebben, ons onthielden hen te begunstigen,
die slyk werpen naar het gelaat der veel
beminde. Onze kleermakers vonden het niet
mooi genueg, zich tailleur te noemen, in
den laatsten tyd scheen hel fraaier te staan,
met den naam van tailor te pronken. Zet
dat lystje zelf maar voort; met tweehonderd
voorbeelden zyt gy nog niet aan het eind.
De strydende Czechen en Polen en Vla
mingen onze taalbroeders! vragen hun
eigen taal in school, in raadzaal, in recht
zaal. By ons wordt beraadslaagd soms in
een mengelmoes, dat ons zou doen vragen
in welk land wy zyn.
Is daartegen niets te doen? Moest er
niet een afzonderlijke vereeniging worden
opgericht tegen de vervalsching der moe
dertaal, ons geestelyk levensmiddel by uit
nemendheid?
Och, laten wy dat maar niet doen. Laten
wy liever beproeven, persoonlijk tegen het
kwaad te vechten. Al zien we dan niet
dadelyk een overwinning, zy zal toch komen,
als wy maar zorgen, goed te spreken en
tarn tegen braud*
veratalhia*Ma,
auebeid ia lede*
|a, wplerverrek-
'allouze voorbedden
d hulpeloos wareu,
y niet in of uit het
lieden die krom en
lodat zy zich niet
yn door het gebruik
KLOONTEH-
1 genezen.
en van volkomen
r ieder ter inzage.
55 Ut-,75 U.,
f
KKER,
11. Ketterdam.
de Heeren A. N.
gist te Ncbaen-
e Zeveataalaea;
te Dekkerkerk.
zoo juist
ow dat ver
scheidene geweren der Engelschen onbruik
baar werden.
Volgens berichten van St.-Helena is de
vrouw van den krijgsgevangen Boeren*
FRANS van
L. BLOKLAP._.
I. Dr STIGTER.
W. J. van DAM.
J. KENTIE.
C. de JONG Az.
W. DONKER.
im een amen
de van Rapp.
»uten te doen
of dienstvak
Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0,50. Iedere regel
meer f 0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco
uiterlijk tot Dinsdags- en tot Vrydags-namiddags 4 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor S-maal plaatsing opgegeven,
worden slechts t-maal in rekening gebracht.
Wederverkoopers
Bode W. ROTH.
Wed. L.v/n ZIJDEN
J. v. d. BERG.
K. v. DAM.
N. van
school
Leiderdorp.
Leerdam, 25 Febr.
tot candidaten voor den gemeenteraad
gesteld de heeren P. v. Es (lib.) en G. R. Sterk
(ant.-rev.)
Weerden, 26 Febr. Kaas. De aanvoer
ter markt op heden bestond uit 5 par-
tyen. Prijs van Goudsche 1ste soort f 27 k
f 29,501de soort f 15,— A f per 50 Ulo.
Handel vlug.
goed te schrfjven... Vau^onie onderwijzers
moeten wy vragen, toch al hun werkkracht
te geven aan de vorming van den .Neder
lander in het kind, dat wy hun toever
trouwen. Aan een belachelyken waan, dat
het Kezigen van vreemde woorden een
merklet ken van voornaamheid geeft, moeten
wy weerstand bieden. De schrijftaal, die
haar moeielykheden aanbiedt, omdat zy aan
vaste vormen is gebonden, door welke de
beschaafden met elkander in gemeenschap
treden, moeten wy legen verwaarloozing
beschermen, zonder kleingeestige viltery,
maar met behoud van de eenheid. Op die
wjjze zullen wy het onze doen om het kost
baar juweel, ons door het voorgeslacht
nagelaten, ongeschonden aan onze kinderen
over te dragen.
Overwicht.
lang verwacht was, is nu einde-
Er is in Fugelaud eene scheu-
parly. Dat de
Campbell Ban-
iden, en
daartoe
ingetwyteld
iek van „de
i, met andere
Is Home Rule
met een ge-
n, is
gevoelen,
t, dt
Deze Courant wordt des Woensdags- en c’
morgens uitgegeven. Prjjs: voor Schoonhoven per drie maanden
per post door het geheele ryk f 0,90. Men kan zich abon-
by alle BoekhandelarenAgenten en Brievengaarders.
Bjj Koninklijk besluit is, met
ingang van 1 Mei 19UB, aan mr. K. M. Phaff,
te Dordreeht, op zyn verzoek, eervol ontslag
verleend als schoolopziener in het arron
dissement Dordrecht.
Woensdag was het 25 jaar ge
leden, dat de'heer J. E. de Voogt GNzn.,
na van 1867—1877 burgemeester van Nieu-
werkerk en Capelle a/d IJsel geweest te zyn,
de betrekking van secretaris der gemeente
Zutphen aanvaardde. De heer De Voogt
ontving talryke blyken van belangstelling.
De Staatscour. (no. 45) bevat de
»t«lutjnder vereeniging: Schietvereeniging
r'~ raai Christiaan de Wet”, te Boskoop.
Sliedrecht is onder
directie van den heer Ch. de la Rosière, uit
Goriuchem eene gemengde zangvereeni-
ging opgericht, welke reeds 28 leden telt.
De rechtbank te Rotterdam ver
oordeelde Dinsdag o. a.P. VM 19 jaar,
varkensslager te Nieuwerkerk a/d IJsel,
wegens mishandeling, tot 2 maanden ge
vangenisstraf; M. v. V., 41 jaar, landbouwer
te Ix>pik, wegens beleediging van een
ambtenaar, tot f 3 boete, subs. 3 dagen
hechtenis; T. B., 19 jaar, boerenarbeider
te Lekkerkerk, wegens mishandeling, tot
f 5 boete, subs. 5 dagen hechtenis.
Zondag is te Groningen in den
ouderdom van 64 jaar overleden Dr J.
Reitsma A.Tzn., kerkelyk hoogleeraar aan
de rijksuniversiteit aldaar sedert 1885.
it is de zetel van
o_, dichters dood door
anderen Senator werd ingenoi
van een gedenkplaat met *s diet
de door Chaplain gemaakte br
igsmedaille. Aan ieder der
>.ulk een medaille uitgereikt.
elders gedacht men den grooten
In Italië, te Rome werd
26sten dezer een borstbeeld van
plechtig onthuld, in tegenwo"r-
de Ministers, den I
iggeplaatste
dichtei
IPRIJS
I, RIJWIELEN, NAAI-
Generaal Cronjé, die nooit herstelde van
den te Paardeberg ondervonden schok,
thans zoo bedenkelyk ziek, dat er byna
geen hoop is op haar herstel.
Niet minder dan 11.313 man bedraagt het
aantal Kaapsche kolonisten, die zich by de
ingevallen Boeren hebben aangesloten.
Uit Johannesburg wordt aan „Daily Mail”
geseind, dat de Boeren zeer gebeten zyn op
de National Scouts en gedreigd hebben eiken
„tammeu” Boer dood te schieten, dien zy
in handen krygen. Afrikaanders worden
met hetzelfde lot bedreigd.
lu eene vergadering, welke Zaterdag te
Londen werd gehouden, onder voorzitter
schap van het Parlementslid Channing, is
besloten, ingeval commandant Kritzinger
ter dood wordt veroordeeld, aan Koning
Edward gratie voor hem te vragen.
Te New-York (Amerika) zyn aange
komen de Boeren gedelegeerden, Wessels,
Wolmarans en De Bruyn, die opnieuw in
Amerika hunne zaak komen bepleiten.
Eveneens kwam te New-York aan, na
een stormachtige reis, de Kroonprins Wil
helm met de veel besproken prins Heinrich
aan boord. Luide werd hy door de menigte
toegejuicht.
Zich naar Washington begevende, is hy
daar door den President ontvangen en heeft
hy een aantal bezoeken afgelegd. Ook daar
was de ontvangst der bevolking recht hartelyk.
Dinsdag jl. had de doopplechtigheid van
het nieuwe jacht van Keizer Wilhelm plaats,
welke, zooais men weet, voltrokken werd
door de dochter van President Roosevelt,
i in tegenwoordigheid van haar vader en
i van Prins Heinrich, die na afloop yan de
- plechtigheid, uit naam van Keizer Wilhelm,
Jat de aan de doopster een gouden armband met
vrjjmaken van diamanten vereerde.
Dienzelfden dag oi
j ten sladhuize het Nei
op non-activiteit by herplaatsing in
hun nummer op de ranglijst
houden.
Het artikel betreffende overplaatsing van
militaire intendanten naar de administratie
lokte bestrijding uit van de heeren De Ras
en Van .Vlymen. De Min. nan
dement over van de Commissie
om de overplaatsing der intendanten te d<
geschieden naar bet wapen
waarvan zy afkomstig zjjn.
Op een vraag van den heer Duymaer van
Twist by art. 38 (wyze van ontslag) of
iemand, die een duel afwyst, ongeschikt
moet worden geacht, antwoordde de Min.
ontkennend, omdat duel strafbaar is; wel
zou het feit, hetwelk de uitdaging tot het
duel ten gevolge heeft gehad, ongeschiktheid
van den officier kunnen bewyzen om langer
te dienen.
Vergadering van Woensdag. Onder de
gevallen, waarin nief-eervol ontslag kan
worden toegepast, (art. 41) werd, met aan
vaarding van een amendement van den
heer Idenburg door den Min. van Oorlog,
ook opgenomen het geval van verleende
gratie van een straf, die het verlies van
den officiersrang ten gevolge heeft.
Art. 42 bepaalt dat niet-eervol ontslag
slechts kau woiden verleend op advies van
een raad van onderzoek of een raad van
appél, terwijl de Regeering van dat advies
niet kan afwyken dan ten gunste van den
officier. De raden van appèl werden door
de heeren Verhey en Idsinga bestreden,
door den Minister noodig geacnt. De stem
ming over dit art. en het voorgedragen
amendement werd aangehouden.
De verdere beraadslagingen liepen over
de bevoegdheden van den raad van onder
zoek, de verplichting om als getuige te
verschijnen, en de rechten van den beklaag
den officier, waai’"
mocht gelukken
hy had voorgestel!
ging van deze
overgenomen te
J. 00STERH0UT.
C. A. PRUIJT.
G. v. d. WOUDEN.
M., Dt GROOT.
A.t.d. BERG (naast
het Postkantoor).
P. v. ESSEN Mz.
A. BOGAARD.
C. C. v. GENNEP.
H. POT.
C. v. CAMPEN.
Wed. C ZAANEN.
I J H.SP00RMAKER
J Tfi-FITW
Wat al lan(
lyk gebeurd:
ring gekomen in de liberale
redevoering van Sir Henry Cauipl
lierman, onlangs te Leicester gehoudei
Lord Rosebery's antwoord daarop, g..
veel hebben bygedragen, is oi
waar. Waar de laatste de politit
schoone lei’’, is toegedaan,
woorden, oude quaesties ah
enz. op zyde te schuiven en l
heel nieuw programma tevveginnen,
eerstgenoemde van geheel ander g
Sir Campbell Bannerman oordeelt,
liberalen zich niet kunnen
beginselen, waarvoor ze jaren lang gestreden i Dienzelfden dag ontving Prins Heinrich
hebben, maar integendeel moeten volhou- ten sladhuize het New-Yorksch eere-burger-
den om te trachten datgene te verkrijgen 1 schap, een eer, sedert in 1824 Generaal
wat recht en billjjk is. Het behoeft zeker Lafayette het verwierf, aan niemand meer
met nader uitgelegd te worden, dat door te beurt gevallen,
bovengenoemde scheuring onder de libe- ln Frankrijk zyn op ’t oogi
reien de Regeering nu des te vaster in het Victor Hugofeesten in vollen ganp
zadel zit en Chamberlain zal in zyn vuistje I ter eere "M*
Uehen! Aan de Lomlgnsche beurs liep Victor Hi
Maandag 11. het gerucht, dat Generaal ree<*
Botha vredes-voorateilen aan Kitchei.
gedaan hebben. Al spoedig echter
het onwaar te zyn.
In het Lagerhuis verklaarde namelyk j
Joe, op een vraag van Lloyd George, of I Hugo-r
Milner eenige mededeeling van Botha had Victor
ontvangen, waarin deze zyne overgave verlirh
aanbood, kort en bondig: „Neen, geen
enkele!” Met toejuichingen werd dit ant
woord ontvangen; men schynt dus blykbaar
verheugd te zyn, dat de oorlog voort zal
duren. Hoe de daarop gedane mededeeling
van Lord Stanley ontvangen werd I We weten
het niet, maar denken er bet onze van. I
De financiëele Staats secretaris van oorlog
gaf namelyk een kort overzicht van de
oorlogskosten: De oorlog had tot 31 Decem
ber 1901 131 millioen pond sterling gekost
en van 1 Januari tot 31 Maart van dit jaar
schatte hy de uitgaven op 180 millioen
gulden of 15 millioen pond sterling. Na
deze mededeeling kwam de Minister van
Marine nog met eene andere voor den dag,
verklarende dat by de Ryks-Regeering het
plan bestond, om by gelegenheid van eene
dit jaar te Londen te houden confe
rentie van gedelegeerden van de Britsche
Koloniën voor te stellen of de Koloniën
niet eene jaarlyksche vaste bydrage zouden
willen bydragen, ten behoeve van de
Volgens Minister Hicks Beach zoudt
gaarne de lasten van
helpen dragen.
Nu, van Australië en Canada zal ons
inziens niet veel te verwachten zyn. De
eerste is natuuriyk nog ontstemd over het
voorby gegaan worden met de vleesch-
contracten en nommer 2 ligt de jongste
„vriendeiyke” bejegening van Chamberlain
nog te versch in het geheugen.
En uit Indië kwam dezer dagen van den
Onderkoning nog het bericht, dat 312.000
personen nog voortdurend uit het hongers-
noodfonds worden ondersteund. Waarblyft
Chamberlain nu met zyn beginsel van voor
name afzondering? Zaterdag werden te
Southampton weer 1200 man naar Zuid*
Afrika ingescheept. Wel een bewys dus,
dat veel versterking op het oorlogslerreiu
nog steeds noodig wordt geachtal
heet het land nog altijd op heel veel
plaatsen „schoongeveegd’7 van Boeren en
al doet het blokhuizen-stelsel uitstekende
diensten, ten minste volgens de Britten.
De Boeren laten het ons wel anders zien.
De Wet schynt er een groot vermaak in te
vinden tusschen de blokhuizenlinie heen en
weer te gaan. Dat blykt weer uit een tele
gram van 19 Februari, inhoudende het bericht,
dat hy met 300 man een aanval deed op de
lyn tusschen Frankfort en Vrede. Hy ver
melde de prikkeldraad versperring, door zyne
ossen er door heen te dry ven, kwam er
zoodoende door en is nu weder aan de
Wilge-rivier.
De correspondent van de „Times” acht
het blokhuizenstelsel niet veel zaaks. „Met
zulk een netwerk van blokhuizen," zegt hy,
„zou men denken, dat groote uitgestrekt
heden lands voor altyd van vyanden
zouden gezuiverd zyn.” Mis gedacht!
„Onder bescherming der duisternis schynt
de Boer, als hy vastberaden te werk gaat,
in staat te wezen door nagenoeg elke ver
sperring heen te komen. Weg is de
blokhuizenstelsel-illusieDe Britten moeten
nu maar weer iets meer afdoends verzinnen.
By de jongste ontsnapping van De Wet
door de blokhuizen linie Vrede—Frankfort
werd door de Boeren zoo hevig en
gevuurd op- en in de schietgaten,
„nworon Hor Fnoklerhfin
jenblik de
_oi gang, feesten
van den IDOsten gedenkdag van
'j Victor Hugo’s geboorte. Zondag U. zyn ze
dat Generaal reeds begonnen. Woensdag werd de offi-
Kitchener zou ciëele plechtigheid in het Pantheon gevierd
ir bleek ’s avonds was er gala-voorstelling in het
Théfttre Francais, ’s Middags werd in tegen-
I woördigheid van President Loubet het Victor
■monument onthuld. Het r[jk versierde
r Hugo-plein was ’s avonds fetstelyk
verlicht. Donderdag-middag was er in de
Sorbonne feest van het Parysche studenten
korps en ’s avonds gaf het gemeentebestuur op
het stadhuis een feest aan 6000 genoodigden.
Vrydag liet het gemeentebestuur de buiten-
landsche bezoekers Parys bezichtigen, en bood
hun een ontbyt aan in bet Palmarium van den
Jardin d’acclimatation. Zaterdag is er groot
bal ten sladhuize voor 12.000 genoodigden.
Zondag is het weder feest voor het groote
publiek. Dan zullen schoolkinderen onder
muziek en zang langs het borstbeeld van
den dichter trekken, om hem met bloemen
hulde te brengen, 's Avonds is er volksfeest
op de Place des Vosges.
In den Franschen Senaat
Victor Hugo, welke na 's di
geen
voorzien
naam en
herinneriD)
toren is zi
Ook
schryver.
den
Vidor Hugo plechtig onthuld, in tegenwoor
digheid van de Ministers, den Franschen
gezant en andere hooggeplaatste personen,
terwyl in Spauje de dichter eveneens ge
huldigd werd. De Madridsche gemeenteraad
heeft in den gevel van het huis, waar Hugo's
vader gewoond heeft, een gedenkplaat laten
aanbrengen. Ook zal in de hoofdstad een
straat naar hem genoemd worden.
Te Barcelona schynt de rust nu weer te
zyn teruggekeerd. Alles komt weer in zyn
gewone doen. De tram rydt weer en het
werk is hervat in de drukkeryen. De metaal
werkers zullen het ook wel spoedig doen,
daar de patroons hebben toegestemd in een
9Vs uurs werkdag. Ook elders is 't kalm ge
worden. Te Madrid heerschl nu ook weer
een betere geest, na de verklaring van den
socialist Iglesias, dat h|j de algemeene werk
staking betreurt en afkeurt.
In Italië zal het Ministerie Zanardelli,
dat dezer dagen, naar het heette aftrad, nu
toch weer aanblyven, slechts met een nieu
wen* titularis voor Openbare Werken.
Volgens den Pekingschen Correspondent van
van „tne Times” heerschen gisting en wanorde
in Mantschourye, daar Rusland aan Uliina
de macht ontnam om de orde te handhaven
en zelf te zeer gebaat is om gezag te oefe
nen. Diefstal en roof zyn dan ook aan de
orde van den dag.
NTATKA-GliNFKAAL.
Wegens aanvankelijke onvoltalligheid der
Tweede Kamer op Dinsdag, konden de
werkzaamheden eerst te 1 uur begonnen
worden. Op onderscheiden artikelen yan
het wetsontwerp betreffende bevordering,
penaionneering enz. der officieren van de
landmacht waren door de heeren Verhey,
Idenburg en Duymaer van Twist amende
menten voorgesteld, die echter weinig succès
hadden.
Het denkbeeld van den heer Seret, om
voor bevordering van officieren die leden
zyn van de Staten-Generaal, den eisch te doen
vervallen dat zy tot de meest geschikten
behooren, werd door den Minister van
Oorlog bestreden.
Met 45 tegen 18 stemmen werd verworpen
het door den Min. bestreden amendement
van de heeren Verhey c, s., om officieren
len van
ilichtini
i de rechten van den L-
•raarby het den heer Fokker
eenige verbeteringen, die
ld ter meerdere waarbor-
rechten, door den Minister
zien.
Meer dan hondérd jaren zyn voorbijgegaan,
sinds het verAfcigd geweid van drie mach
tige monarchen een einde maakte aan het
zelfstandig bestaan van den Poolschen Staat,
es nog is men in geen van de drie Sta
ten, die het grondgebied van bet neergewor
pen volk onder elkander hebben verdeeld,
er in geslaagd, in de aangeheebte gewesten
het nationaliteitsgevoel uit te blusschen.
Nu en dan ontvonkt hel, als een onder asch
bedolven vuur; en ofschoon vooraf wel te
berekenen is, dat verkrijging van het ver
lorene een onmogelijkheid is, toch barst de
drang los, ais een wanhoopsdaad, als de
ten hemel gerichte arm eens gefolterden.
Niet het minst in Pruisen heeft men daar
last van. Allerlei dingen zyn reeds beproefd
om in het Oosten van dien staat den Pool-
schen geest te bannen: Duitschers hebben
er grondbezit verkiegen, er fabrieken op
gericht, Duitsche pachters en werk
lieden z|jn er onder voordeelige voor waarden
tot blijvende vestiging uitgelokt, Duitsche
onderwijzers en ambtenaren werden er in
menigte heengezonden, ma#r één ding
heeft men er niet gedaan gekregen, het volk
te berooven van zyn eigen taal, waarin
dichters en prozaschryvers de openbaringen
van het geestesleven en de overleveringen
van de helden der historie hebben neder-
gelegd, van de taal, waarin moeder de
eerste verstaanbare klanken voorzei, van
de taal, die voor eenvoudigen zoowel als
voor ontwikkelden het voertuig der gedachte
is gebleven.
Elke naar eenheid strevende Regeering
Weet dat ook wel; het doel is niet te be
reiken, als niet gelykheid van taal kan
worden verkregen. Slechts aeer eakelu
volken, by wie het vrijheidsbeginsel een
ruime toepassing vindt, hebben het bezwaar
van het taalverschil overwonnen, maar
dat behoort tot de uitzonderingen. Zelfs
zyn in onze dagen de tegenstellingen ook
op dat gebied verscherpt en werden by de
twee- en meertalige volken, in een gemeen-
schappelyk Staatsverband gebracht door de
overmacht der wapenen en de overleggingen
der diplomatie, de rechten van elk taal
gebied gemaakt tot een onderwerp van
slryd. Meer dan ooit te voren klinkt
allerwege de eischin rechtzaal en raadzaal,
in kerk en school, de eigen moedertaal.
De Pruisische Regeering verbiedt het
gebruik van het Poolsch by het godsdienst
onderwijs en het volk komt in verzet,
zelfs de kinderen doen er aan mee. De
imperialistische politiek van Engeland wil
van een barer jongst aangeworven „bezit
tingen” een onderdeel maken van „het
groote Britsche Rjjk, waar de zon nooit
ondergaat”, en nauw is door het Minis
terie het besluit uitgevaardigd, waarbij gelast
wordt in rechtspraak en in onderwys op Malta
het Ilaliaansch door het Eugelsch te ver
vangen, of een kreet van verontwaardiging
verheft zich over het gansche eiland.
In Finland hetzelfde schouwspel. De
Czaar heeft nu eenmaal, met verkrachting
van alle vroegere verbintenissen, bepaald
dat Finland Russisch zal worden, en
door de lessen der historie onderricht dat
het vergeefsch wachten zal zyn als men
meent dat in een later tydperk de Finsche
taal wel verdwijnen zal uit letterkunde,
journalistiek en dagelyksch leven, is door
het Russisch gouvernement de knoop maar
dadelyk doorgehakt. Maar juist deze onge
hoorde geweldenarij zal strekken om de
geliefde taal met meer ijver te bewaren,
als iets dat voor den menschelyken geest
de hoogste waarde vertegenwoordigt.
Misschien zyn er menschen, die daarvan
niet veel gevoelen.
Of de herder den trouwen bewaker zyner
kudde un chien, a dog of een hond noemt,
het dier zal daardoor niet veranderen, noch
zullen zijn diensten er minder door worden.
Er is iets voor te zeggen, over een groote
uitgestrektheid, waar menschen wonen die
tot elkander in eenige betrekking staan,
dezelfde taal te spreken; dat voorkomt veel
misverstand en maakt dat zy elkaar ge-
makkelyk van dienst kunnen zyn; het
bevordert ook in niet geringe mate de
verspreiding der denkbeelden.
Gy kunt daarover redeneeren zooveel gy
wilt, onder aanprijzing van een zeker
wereldburgerschap dat ouderlingen stryd
voorkomt, al zou ook uw betoog voor
geen weerlegging vatbaar zyn, lieden van
karakter laten u praten. Zy voor zich
willen wel deelnemen aan een poging om
zelfs nog een wereldtaal te maken, als
men hen maar niet poogt te beletten hun
eigene daarnaast en daarboven te gebruiken.
Want deze is voor hen het mooist, het I
onmisbare; zonder haar voelen zy geen I
grond onder hun voeten. De klanken, I
*Alblaaaerwaard en VUfheereu
landen, 28 Febr. De handel zoo in
kaas als boter gaat vlug, prjjzen onver
anderd vast. Men besteedt thans in deze
streken voor: Kaas f 21 H 26,50 per 50
kilo naar wicht en kwaliteit. Goeboter
f 0,65, weiboter f 0,55 per kilo.
Bodegraven, 25 Febr. Kaas. Aangevoerd
15 wagens, te zamen 562 stuks, wegende
pl.in. 3372 kilo; Goudsche late soort f 21,
Af—, zwaardere f 2de soort f25 A f 27;
Derby-kaas 1ste soort f—,—. Edammer kaas
1 ste soort f—,2e soort f—Handel vlug.
*11 oog-Blokland, 26 Febr. Gisteren
is de cursus der vrywillige oefeningen in
den wapenhandel alhier weder geëindigd.
Achttien jongelingen woonden deze laatste
les by, welke besloten werd met eene har*
•oiHUn van den serges stellaart
cm, die met sergeant Bogert den
Heid had. Aan de vier jongelingen,
oudste studiejaar vormden, werd
W uitgereikt; de overige 14 ont-
let getuigschrift model VI, op ver*
toon van hetwelk zy een volgenden winter
hunne atudiën kunnen voortzetten.
Al sinds enkele weken heerscht onder
de kinderen alhier de bof en wel zoo, dat
er byna niet een gespaard blijft. In ver
scheidene gezinnen worden de kinderen na
elkander aangetast, waardoor aan de o. 1,
school een groot schoolverzuim plaats heeft,
dat voor de maand Februari varieert tus**
schen 20 en 30 Ook ouderen in de
gemeente zjjn er al door aangetast.
De heeren A. den Hartog en J.
0 verhagen, resp. voorzitter en secret
van de commissie tot wering van school
zuim alhier, zyn als zoodanig herkozen.
'Lange-Ruigeweide, 26 Febr. De heer
Oosterhout, hoofd der openbare lag,
alhier, is als zoodanig benoemd te
iorp.
■dam, 25 Febr. Heden zjjn officieel
