OfflciBöle Kemusoyingfln.
1902.
N°. 2335.
Zaterdag 6 September.
Eerste Blad.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht
KERMIS.
IE ERVARINGSZIELKUNDE
GER.A.TIIS
in Mannen verzonden,
en hoogst merkwaardig genees-
ildel, dat op snelle wUae de ver-
ene levenskrachten aan mannen
uggeeft.
Losmaking van bestuur.
Vat op een schip noodig is.
KLOOSTÊRBALSEM,
entraal-Depót L L AKKER,
an Alkemadestraat 11, Rotterdam.
SCHULDVORDERINGEN.
Gemeenteraad ran Schoonhoven,
op Donderdag 28 Aug. 1902, des nam. 3 uur.
V
I>ese Conraut bestaat ult 2 Blatleu.
izen
de
lial
te
msnelperadr, S. W. N. VAN NOOTEN,
o
S. W. N. VAN NOOTEN ti Schoonhovin,
Uitgever».
n 2 stem-
liekerk en
Geiaeeute Schoonhoven.
ik mag aanr
1 gemaa
:iaal de
personen,
Jooeven verscheen:
en
AR TOEPASSING BIJ HET ONDERWIJS EN
)E OPVOEDING IN ONZE LAGERE SCHOOL,
VOORAL IN DE LAATSTE JAREN,
OOR DE STUDIE EN DE SCHOOL
door J. B. K. WIJNEV.
Jblj.royaal-8'. log. ƒ2,25, geb.f2,70.
Jilgave van S. k W. N. VAN NOOTEN
Schoonhoven.
SCHOOBÏÏOVENSCHB IT
een
illicitanten, niet
Directeur der gasfabriek en
erleiding.
W. Valk: Mynheer de voor-
i over te gaan, had
We gaan
irecteur en
wien il
interrom-
s orde was
en u hebt
nrtoe over
dus
wel
et geneesmiddel bezit de eigenschap
aangename warmte teweeg te brengen
tstreeks toegepast wordende geeft het
ht en ontwikkeling. Het geneest alle
steldheden en het heeft steeds op
omene wjj ze in alle gevallen geslaagd,
uwe aanvrage om een gratis monster-
e, gericht aan het State Medical Institute,
Iron 7041 Building, Ft. WAYNE, Ind.,
v. N.-Amerika, zal men het U terstond
en. Het Instituut wenscht het grootst aan-
naunen te bereiken, die niet in staat zjjn
huis te verlaten om zich te laten verplegen
al gratis monsterpakje zal hun veroorloven
oen zien hoe gemakkeljjk het is genezen
rorden als men het ware geneesmiddel
rondt Het Institute maakt geene uit-
eringen. Elke man die het vraagt zal
gratis monster ontvangen, zorgvuldig
■kt als een gewoon pakje, zoodat de
oon die het ontvangt geene publiciteit
naangenaamheden te vreezen heeft.
m lezers wordt verzocht zonder dralen te
jjven. Men wete dat een brief naar Ame-
voorzien moet worden met een postzegel
UVs cent. Schrift Uw naam zeer duidelijk
;eeft Uw compleet adres, opdat er geene
issing in de afzending kan voorkomen.
per post aoor net geneeie rjjK u,vu. men aan zie
neeren bjj alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
De BURGEMEESTER van Schoonhoven
bepaalt het sluitingsuur van Koffiehuizen
en dergelijke inrichtingen gedurende de
Kermis op 2 uur des morgens;
noodigt belanghebbende Kramers ernstig
uitom geen Kinderen tot het hakken
an Koek op blokken toe te laten,
■nzjj onder stre"“
Schoonhoven,
en gratis monsterpakje wordt
post aan een ieder versonden
i er om schrijft.
ratis monsterpakjes van een hoogst
kwaardig geneesmiddel worden per post
ronden aan een ieder die er om schrijft
de „State Medical Institute”. Zoo vele
men, die gedurende jaren op lichamelijk
moreel gebied geworsteld hebben, zijn
szen geworden, zoodat het Instituut
oten beeft gratis monsterpakjes te ver-
len aan een ieder die er om schrijft.
is een huismiddel en alle mannen,
nde aan zwakte, te vroegtijdig verlies
krachten, ruggezwakte of uittering,
nen thans tehuis genezen worden.
zou waarschijnlijk de ellende, die hongersnood
en pest er hebben veroorzaakt, nog grooter
zyn. Nu bestAat de mogelijkheid van plaatse-
lyke maatregelen tot leniging van den nood.
Aan de mogelijkheid tot het scheppen van
dergeljjke tusschenkomst moet ook ten
opzichte van onze koloniën worden gedacht;
men weet hoe bedenkeljjk op dit oogenblik
de toestand is in de oosteljjke residenliën
van Java, ten gevolge van herhaalde oogst-
mislukklngen.
In de Memorie van Toelichting bij het
onlangs de Tweede Kamer aangeboden
wetsontwerp tot decentralisatie van het
bestuur in Nederlandsch-Indië brengt de
Min. van Koloniën in herinnering, dat sedert
vele jaren de vraag in overweging is, of het
wenschelyk en mogeljjk is, de zorg voor de
plaatselijke behoeften van het centraal gezag
over te dragen op plaatselijke besturen; er
op wyzende, dat reeds veel vroeger te
Batavia colleges van Schepenen en Heem
raden hebben bestaan. De overtuiging won
veld, dat met het bestaande stelsel plaat
selijke behoeften niet in voldoende mate
kunnen worden bevredigd, en die over
tuiging leidde tot de indiening van ont
werpen, achtereenvolgens door de Ministers
Van Dedem en Cremer, welke, ofschoon zy
door bet aftreden dezer bewindsmannen niet
in behandeling zyn gekomen, toch bouw
stoffen hebben geleverd voor de samen
stelling der thana aanhangige voordracht.
„Dat de tegenwoordige inrichting van het
bestuur er niet op berekend is," zegt de
Min. verder, „om de belangen van
elk gewest en van zyn onderdeelen be- I
hoorljjk tot hun recht te doen komen,
is een gevolg vooral hiervan, dat de
behoeften van de verschillende gewesten,
zelfs van de onderdeelen van éénzelfde
gewest, in verband met de mate van hun
ontwikkeling, tegenwoordig veel meer uit-
eenloopen dan voorheen het geval was; dat,
terwjjl die onderscheidingen nu ook in
sterker mate ter plaatse gevoeld worden,
het centraal gezag die niet, of niet spoedig
genoeg kan vatten en dat er tegenwoordig
meer dan vroeger naar gestreefd wordt om
alle behoeften te behartigen. Bloeiende
streken, met hoofdzakeljjk inlandschen land
bouw, of met grooten Europeeschen land-
of mynbouw; streken, waar de inlanders
met het veldwinnen van het Christendom
of wel voorgegaan door intelligente hoofden,
tot zekere ontwikkeling zjjn gekomen;
streken waar veel vreemde Oosterlingen,
voornamelyk Chineezen zyn; streken waar
de bevolking nog op lagen of op den
laagsten trap van ontwikkeling staatsteden
ook, die centra zyn van handel of nijverheid,
alle stellen onderling geheel verschillende
eischen. Het centraal gezag kent die niet
alljjd, is althans niet steeds in staat om
het ontwikkelingsproces van nabjj te volgen
of er tydig in de gewenschte richting steun
aan te verleeneo. Daardoor kan allicht
menige ontwikkeling tegengehouden of be-
moeielijkt worden.”
Het plan is niet, reeds dadelijk en naar
een vast stelsel, overal, althans op Java*
gewestelyke of plaatseljjke raden in te
voeren, onverschillig of er geschikte per
sonen voor te vinden zyn. De Regeering
wil geleidelijk te werk gaan en het zoo
aanleggen, dat de toepassing voor uitbreiding
vatbaar is.
Geld is natuurlijk weer een gewichtig
element; het is juist het ontbreken daarvan,
dat dikwyis oorzaak is van afwijzende be
slissing op aanvragen van steun voor locale
behoeften. Als eerste stap in de aangegeven
richting wordt dus voorgesteld aan de ge'
westelijke besturen, dat wil zeggen aan
de bestaande, die daarvoor in aanmerking
komen, de beschikking te geven over een
zeker bedrag uit de algemeene middelen of
aandeel in bepaalde gewestelyke belastingen,
welke maatregel in vele gevallen gepaard zal
kunnen gaan met de oprichting van een ge wes
telijken raad uil de ingezetenen, die onder
toezicht van den Gouverneur-Generaal de
aanwending van die geldmiddelen regelt en
bevoegd zal moeten zyn met toestemming
der Indische regeering nieuwe heffingen in
te voeren.
Alzoo zal er eerst komen een regeling, die
hoofden van gewestelyke besturen (residenten,
adsistent-residenten) de gelegenheid geeft om
bijdragen uit de schatkist te ontvangen voor
plaatselyke behoeften. Het zal dan ook niet
meer noodig zijn, dat zjj voor iedere zaak, baga
tel of gewichtige quaestie, naar Batavia schrij
ven om, na verloop van eenigen tjjd, als
er ten minste nog een antwoord noodig
wordt geacht, te vernemen dat voor het
bedoelde onderwerp geen gelden beschik
baar zjjn. Deze „gewestelyke financiëele
decentralisatie is vatbaar om binnen betrek-
keljjk korten tjjd algemeen te worden inge
voerd." Met de administratieve zal dat zoo
leren tot
blokken
Ireng toezicht,
a, 6 September 1902.
VAN SLOTEN.
Ten aanzien van de belangrijkste vraag
stukken, die het beheer in de koloniën
betreffen, bestaat er tusschen de politieke
partyen in Nederland weinig verschil van
meening meer. Sedert in de tweede helft
der negentiende eeuw de mildere beginselen
zyn begonnen, de oude begrippen van exploi
tatie te verdringen, en de rechtvaardigheid
jegens de inlandsche bevolkingen een plaats
is komen vragen bij de beschikkingen der
machthebbenden, heeft van lieverlede bij
alle scbakeeringen onzer natie de overtui
ging post gevat, dat verheffing van het peil,
waarop die inlanders staan, bet hoofddoel
behoort te zjjn van het geheele regeerings-
beleid.
Dat niet krachtiger in die richting is
voortgegaan, en het goede beginsel nog op
verre na geen volledige toepassing heeft
gevonden, is aan allerlei omstandigheden
toe te schrijvenminder gunstige toestanden
op financieel en économisch gebied zyn er
niet vreemd aan. Een oorzaak, die den
vooruitgang tegenhoudt of vertraagt, is ge
legen in de spoedige en herhaalde verande
ringen in de hoofdleidingeen Minister van
Koloniën heeft ter nauwernood zyn plannen
in gereedheid gebracht en bjj de Volksver
tegenwoordiging aanhangig gemaakt, of het
orakel der stembus noodigt hem uit, zjjn
plaats te verlaten. Wel zyn dan de koloniale
beginselen niet veranderd, doch aan de
maatregelen tot welke zjj dwingen moet
opnieuw een tjjdroovende overweging ge
geven worden.
Het behoeft ons dus niet te verwonderen,
dat de Minister van Koloniën in bet Kabinet
der recbterzjjde, met geringe wjjzigingen een
wetsontwerp voordraagt, dat door opvolgende
liberale ministers ongeveer in hetzelfde sta
dium is gebrachtevenmin, dat het er weinig
anders zou uitziep, als het met den naam
Van Dedem of Cremer was geteekend. Want
deze Ministers hebben van de quaestie
der bestuurs-decentralisatie geljjke oplossing
voorbereid.
Er is echter nu meer kans om het tot wet
verheven te zien, dan tevoren, alleen omdat
het bjjtjjds inkomt Het Kabinet treedt zyn
tweede werkjaar in; het is dus niet ter
elfder ure, met groote kans op afwjjzing,
dat Koloniën de aandacht vraagt. Dat in
de vorige Ministeriën niet dezelfde voor
zorg is betracht, moet geweten worden aan
het feit dat de fiuanciëele en de sociale vraag
stukken toen de volle werkzaamheid eischten.
Minister van Asch van Wjjck verkeert alzoo
in de gelukkige omstandigheid, dat hy kan
bouwen op deugdelijke grondslagen, door
zyn voorgangers gelegd, en dat hem tyd
wordt gelaten om zyn bouw te voltooien.
Voor de Oost verheugt ons dat zeer. Het los
ser maken van de banden, die gewesteljjke en
plaatselyke besturen aan het centraal gezag
te Batavia hechten, moet de ontwikkeling in
de kleinere kringen ten goede komen. Of
schoon wjj geen bepaalde voorliefde hebben
voor Britsche voorbeelden, moeten wy er
toch op letten dat decentralisatie van be
stuur in Britsch-Indië gunstig werkt en in
niet geringe mate bjjdraagt om geregelde
toestanden te handhaven. Indien alles daar
moest uitgaan van het centraal gezag, dan
KBAUW
iesen-Nieuwkerk
DUDRIAAN
root-Anmers, JOH.
OORNAAR
LKGERAK
ÜKKERKERK G. VJ
JXMOND
)PIK
EERKERK
OLENAARSGRAJ
XIRDELOOS
[TOLAND
jd-Alblas G. S. ROSS;
jd-Alblas J. L. VLOT;
JDERKERK A/D IJ.. A. V. WALSUM Pen.
ilsbroekerdam, J. P. KASTELEIJN Dz.
■iedrecht, Boveneinde, H. v. d. DOOL.
enhoven G. BOUWMEESTER;
jl LEND AM C. van ZESSEN;
[VENHUIZEN J. ALES.
tak besprekenik wil weten wat er ge
it en hoe.
Her: Wanneer u als lid van den
bekendheid wilt hebben met de
uitgevoerd, dan moet
behouden plannen en t
i weg voor leden van
is daaromtrent geen
o ik het voorstel van
in rondvraag.
is dus te besluiten om in
Maan een
fioeid op de
van Vermejj.
et kan zyn, dat
plaatsen zyn
ten naar een betere
>k een riool achter
nieuwe weg,
Om daarom
te geven
gebleken
I Prjjs der Advertentiên: Van 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere* regel
meer 0,10. Groote letten naar plaatsruimte. Inzending franco
i uiterlijk tot Dinsdags- en tot Vrjjdags-namiddags 4 aren.
Alle binnenlandsche Advertentiên, voor 1-maal plaatsing opgegeven,
worden slechts 1-maal in rekening gebracht.
Wonderdadige geneeskracht van den
il««aterbalaem van het klooster
meta Paulo te Cartagena. HENDRIK
ERMEER was matroos op een der
iaardingsche loggers. Op zekeren dag
l het want geklommen zjjnde, om iets
repareeren, gleed hjj uit en bezeerde
jn beenen en armen zoodanig, datbjj
g te kermen van de pjjn. Een zjjner
illega’s herinnerde zich, dat hjj bjj zjjn
Brlrek uit Vlaardingen eenige potten
ilwaterbalsem had medegenomen,
jj baalde het voor zjjn makker te
aorschjjn, wreef nu met de platte band
5 bezeerde plaatsen en den volgenden
ig was Jan maat even prettig als vroeger.
Honing der Balnems,
t het Klooster Sancta Paulo, geneest,
b geen tweede middel: Jicht, Rheu-
atiek, Brand-, Sn jj-, Oude en Nieuwe
onden, Verrekkingen, Verstuikingen,
•ndepjjn, Kneuzingen enz.
rijg per pet 85 cte., 75 ctn.,
f 1,50, f 2,50.
SW" Voor echtheid moet iedere pot
lorzien zjjn van een rooden band, waarop
i handteekening van den Generaal-
jent L. I. AKKER voorkomt.
Verkrjjgbaar te:
zoonhoven bjj A. N.v.ZESSEN, Drogist;
HEIDE w P. G. J. DE JONG;
MMERsTOL DE JONG;
ergambacht, K. VAN DAM;
.ESKENSGRAAF, W. VAN REES;
KBAUW G. v. d. HOEK;
iesen-Nieu where J. van DIJL;
dudriaan T- TERLOUW;
JOH. v. D. WERKEN;
J. ZONNEVELD—Piek;
R. VERMEULEN;
2 tan der WOUDEN;
T. MOLENAAR;
H.COLJÉ;
C. BROUWER;
iaaf, J. SCHUTTE;
W. G. VAN STEENIS;
DE KLUWER;
De COMMISSIE van beheer der Gas
fabriek en der Bron waterleiding
herinnert ^planghebbendeD, dat geene vor
deringen wegens leveringen of arbeid
zullen worden erkend, tenzjj gedekt door
bewijzen, door, of van harentwege door
bevoegde ambtenaren afgegeven.
Schoonhoven, 5 Sept. 1901
De Voorzitter der Commissie,
VAN SLOTEN.
het hun
hoop ik
De heer
begint aan
van stapel
1901 behandeld
irg. en 1
ilde er r'
vrouw
en
-en.
heer
zeker
cegt, dat het e
‘jben er nog
die in£
zeker wikke
vatten maar mjjn verstand gaat niet zoover.
Ik ben een man, die wil weten, wat er
gedaan wordt en ik geef er dus mjjn stem
De heer A. W. Lazonder: De heer Valk
zegt het niet te weten, maar hjj weet heel
goed, dat wjj dien grond verkocht hebben
met de conditie, dat er een riool zou
komen; dat is hier in den Raad bepaald
en het staat in het koop-contract.
De heer A. van Lomwel: Daarbjj is het
hoog noodig dat daar een riool komt. Ik
ken geen plaats waar het noodiger is dan
De voorzitter: Ik zal het voorstel in
rondvraag brengen.
Wordt aangenomen met 8 tegen
mentegen de heeren G. J. Niel
J. W. Valk.
De voorzitter: Aan de ord<
van de begrooting voor het 1
jaar. Dat is weer bep
de besluiten
voorgesteld,
grooting en
met f 2140.
Ie is de wjjziging
__oloopende dienst
veer bepaald met het oog op
die gevallen zjjn. Er wordt
om de inkomsten van de be
de uitgaven te verhoogen
“‘De* heer J. W. Valk: Ik zal mjj er niet
tegen verzetten, maar het opvoeren Van de
raming van verkoop eigendommen bjj de
begrooting is niet goed. Dit jaar is er grond
verkocht aan Vermejj en Van den Bergh.
Wat de verlaging betreft van de verpach
ting der landeryen, daar is niets tegen. Maar
om de wegen en voetpaden, die op f800
stonden te brengen op f 200, daar Den ik
tegen. Op den Tol is nog geen korrel grind
gebracht. Men loopt steeds door de modder.
Als die post niet toereikend is, moet er in
worden voorzien. Men heeft besloten, den
Havenstraatschen Wal te bestraten en nu
komt men daar geld voor vragen. Wanneer
“laad nu afwjjzend beschikt, hoe dan?
Men verkoopt hier altjjd de huid, vóór de
beer geslacht is.
De voorzitter: De heer Valk vergist zich,
i en er is nog geen splitsing van gewone en
mte buitengewone ontvangsten geweest. Dat die
ontvangsten buitengewoon zjjn, welke be-
i ik zwaren heeft dat? En nu komen Burg, en
Weth. die gelden niet vragen voor gewone
uitgaven, maar voor die nieuwe bestrating
van den Havenstraatschen Wal, voor her-
bestrating van de Haven en nu vragen we de
middelen daarvoor. Toen er is beraadslaagd
om over te gaan tot bestrating van den
Havenstraatschen Wal, voor welke post f850
op de begrooting staat, is er bjjgevoegd dat
er machtiging werd verleend te vragen wat
daarvoor noodig was. Die buitengewone in
komsten worden dus gebruikt voor buiten
gewone werken.
De heer J. W. Valk: Mag ik u daarop
nog even antwoorden?
De voorzitter: De heer Valk vraagt over’t
zelfde onderwerp zoo dikwjjls het woord; het
reglement van orde schrjjfl voor tweemaal.
De heer J. W. Valk: Ik heb nog maar
eenmaal ’t woord gehad.
Van mjjn standpunt bezien, moet er van
1900 en 1901 nog f 2000 over zfin, die ge
vloeid zjjn in andere uitgaven. Het gaat nu
denzelfden weg wéér uit; ik kan mjj niet
met die zaak vereenigen en zal er dus tegen
stemmen.
De voorzitter: Het gaat niet denzelfden
weg op. Het gaat bezwaarijjk om terup te
komen op dat feit. De rekening 1900 is al
twee jaar achter den rug en goedgekeurd
en gedechargeerd. Het voorstel tot wjjzi
ging der begrooting zal ik nu in rondvraag
brengen.
Wordt aangenomen met 9 tegen 1 stem,
die van den heer J. W. Valk.
De voorzitter: Aan de orde is de benoe
ming van een am
van de bronwaterlei
De heer J.
zitter, alvorens daartoe w
ik nog iets te zeggen. We gaan over tot
benoeming van een Directeur en ik moet
zeggen dat ik niet weet, wien ik kiezen
moet. Het is u bekend, dat in de Gas-
Commissie besproken is, de 5 heeren van
de voordracht te laten overkomen en met
>t u hen, voor zoover we eenige kennis van de
be- zaken hebben, eens spreken om daarvan af
te leiden wie onze man zal zjjn.
De voorzitter: Mag ik u eens i
peeren. Ik heb gezegd, dat aan de
de benoeming van een Directeur
toen gezegd, dat u, alvorens daar^»
te gaan, nog iets anders bad. U had
eigenljjk geen andere bedoeling, dan er
over te spreken.
De heer H. M. den Ujjl: Ik zou willen
voorstellen over te gaan tot een zitting met
gesloten deuren. Door verschillende heeren
zjjn inlichtingen gedaan, die niet zoo in *t
publiek behandeld kunnen worden. We zou
den dan een oogenblik de vergadering met
gesloten deuren moeten voortzetten.
De voorzitter: De stukken hebben alle
ter visie gelegen. Er zjjn 81 sollicitanten
geweest, waarvan 1 zich heeft teruggetrok
ken. Er zjjn er 23 overgeschoten als ern
stige sollicitanten, omdat de anderen het
niet eens de moeite waard hebben geacht
ons verzoekschrift te beantwoorden, die bljj-
ven dus buiten rekening.
Burg, en Weth. hebben een onderzoek
gedaan naar verschillende sollicitanten, niet
naar allen. Zjj hebben zelfs met de leden
van de gascommissie kennis kunnen maken.
Toen is er een bespreking gevolgd, die tot
resultaat bad, dat naar aanleiding van dat
nader onderzoek een aanbevelingslijst kwam
waarop vjjf personen zjjn geplaatst, niet naar
volgorde hunner waarde, maar Burg, en
Weth. hebben die opgemaakt, in overleg
met de gascommissie, alphabetisch; zoodat
ik mag aannemen, dat de leden gebruik heb
ben gemaakt van de gelegenheid, en
speciaal de stukken hebben nagezien van
die personen, die op de aanbeveling»
Ijjst voorkomen. Wanneer geen van d«
leden over de zaak in het algemeen iets in
vldt niet opschieten: „Het zal nietmogeljjk
zjjn aanstonds in alle'gewesten tot oprich
ting van een raad over Ste-gaan en terstond
of zeer spoedig aan alle onderdeelen der
gewesten een zekere zelfstandigheid toe te
kennen.”
Dat is een punt, waarop het ontwerp ons
minder bevredigt. Wjj zouden wenschen,
invoering tegeljjkertjjd zoowel van het een
als bet ander, daar waar zulks mogeljjk is.
Aan bet hoofd van het gewesteljjk bestuur,
Europeaan dus, de beschikking te geven
over een deel der inkomsten, zonder dat er
een controleerend lichaam op de uitoefening
dier bevoegdheid toezicht heeft, achten wjj
niet gewenscht, te meer niet omdat, als
eenmaal deze ambtenaar met deze machts
uitbreiding is bekleed, bjj er niet licht toe
zal overgaan om tot de instelling van een
gewesteljjken raad zjjn medewerking te ver
kenen. Wie eenmaal zekere macht in handen
heeft, laat zich die ongaarne ontnemen.
Eerst met het bestaan van dezen raad vangt
hel eigenljjk zelfbestuur aan, daar hjj het
recht verkrjjgt tot belastingheffing voor
lokale behoeften. Wel zal bjj aanvankeljjk
ook niet geheel zjjn wat hjj wezen moet;
„voorshands zal de meerderheid der leden
in den regel liefst uit landsdienaren nf&eten
bestaan.” Zulk een ambtenaarscollegelje
bijeenkomende onder presidium van het
hoofd van het gewesteljjk bestuur, zal niet
het geheele vertrouwen der inlanders hebben,
en behoort dus, in het opleggen van lasten,
zeer voorzichtig te zjjn. Iets anders wordt het,
wanneer de andere categorieën der bevol
king, de inlanders en de Chineezen, goed zjjn
vertegenwoordigd.
Ook zal alken als overgangsmaatregel kun
nen worden aangenomen, dat de verkiezing
van leden van den raad uitsluitend geschiedt
door Europeanen. Ons ikukt het raadzaam,
voor de belanghebbenden wel het meest, zoo
spoedig mogeljjk de gelegenheid open te
stellen, om zelven hun vertegenwoordigers
te kiezen. Al moge niet zjjn vol te houden
dat zonder toekenning van kiesrecht aan de
daartoe geschikte Javanen en Chineezen de
gewesteljjke raad een wassen neus is,
voorkomen moet worden dat een dergeljjke
meening post-vat.
Onze algemeene indruk van het wets
ontwerp is, dat het wel iets meer zou
kunnen geven, een stapje verder zou kun
nen gaan, vooral wanneer jnen bedenkt dat
niet zoo heel spoedig in Nederlandsch Indië
de eerste schrede door meerdere pleegt te
worden gevolgd. Maar zoo dat niet is te
verkrjjgen, moeten we toch toejuichen, dat
er opnieuw gepoogd wordt aan een lang
gekoesterden wensch, die een lang gevoelde
behoefte insluit, een begin van voldoening
te geven. Aan beschikbare krachten een
belangrijke plaats in de bestuursinrichting
in te ruimen, om het met de woorden
van de Mem. van Toelichting te zeggen,
is de weg om aan de économische ontwik
keling onzer koloniën mede-arbeiders te
doen deelnemen, van wier hulp veel kan
worden verwacht, het middel ook, om de
inlandsche bevolking voor de handhaving
der bestaande verhoudingen belangstelling
in te boezemen.
(Vervolg en slot van No. 2334.)
De voorzitter: De heer Valk heeft verder
voorgesteld, om een vluchthaven te maken
en daarvoor 500 M’ grond uit te baggeren
en coupures te maken en den weg te verharden.
Burg, en Weth. hebben reeds 150 M;l
uitgehaald. Het college oordeelt het overi
gens niet zoo urgent en het zal ook wel
niet uitvoerbaar zjjn met bet oog op den
Waterstaat.
De heer J. W. Valk: Het spjjt me, dat
die zaak niet zoo urgent wordt geoordeeld
aangezien het zoo hoog noodig is en van
het eerste belang, om niet alleen de toe
gangswegen, maar ook de havens voor de
schipperderjj zoo goed mogeljjk te doen zjjn.
Er is drukker scheepvaart en er komen
grootere booten, als van de héeren Kortland
en Van Zessen, die niet kunnen aanleggen.
Een groot schip voor den heer Versteeven
moest de politie-agent weder de haven uit
sturen. Voor dien schipper was er geen
plaats. Dat moest niet kunnen. Het ver
bi jjdt me te hooren, dat er al zooveel is
uitgediept, want daarom is het zooveel te
gemakkeljjker en goedkooper nu. Keulen
en Aken zjjn wel niel op één dag gebouwd,
inaar ik wenschte toch wel, dat de aandacht
van Burg, en Weth. daar eens ernstig op
gevestigd werd. De onkosten zjjn van weinig
aanbelang om daar een goede los- en laad
plaats te maken. De Waterstaat zal er
ongetwjjfeld niets op tegen hebben; wan
neer het hooger water wordt, zouden die
coupures kunnen worden dichtgemaakt. Men
zou een goede losplaats kunnen krjjgen.
De heeren Lazonder en Van Lomwel weten
ook zeer goed, hoe moeilijk het lossen is
en daarom, aangezien er f 450 meer wordt
opgebracht, moet het ons ook meer de
moeite waard zjjn. Mogen Burg, en Weth.
dus eens de hand over ’t hart laten gaan,
om dien toestand te verbeteren. Wanneer
nu al niet urgent voorkomt, dan
dat zjj het in ’t hart zullen houden.
A. W. Lazonder: De heer Valk
’t einde ritt» tffcïtaad zoo hard
ipel te loopen. Toen de rekening
‘handeld werd, drong hjj er op aan
dat Burg, en Weth. zuinig moesten zjjn!
Hjj haalde er nog een verbaal bjj aan, dat
als zjjn vrouw f 1000 kreeg en ze verkocht
dan nog en maakte dat ook op, zjj dan
arm waren. Maar als we alles uitvoeren
wal de heer Valk wil, dan was de ge
meente zeker gauw arm. De heer Valk
zegt, dat het een behoefte is, maar we
hebben er nog nooit klachten over gehad;
wanneer die ingekomen waren, dan zouden
we die zeker wikken en wegen. Dan zegt
u, zeker te weten dat de waterstaat permis
sie zal geven: verleden jaar, toen wjj aan
’t baggeren gingen, hebben we wat een moeite
gehad om die bagger er weer neer te gooien.
Ik vrees, dat wanneer we in dien djjk coupuren
maakten, we toch zeker wel rekening met den
Waterstaat moeten houden. De heer Valk
mag ook denken, dat die waard niets op
brengt, maar die is ook nog voor f40 verhuurd
aan De Jong.
De heer J. W. Valk: De beer Lazonder
zegt dat wel, maar hjj meent het niet. Hjj
zegt, dat wanneer Burg, en Weth. alles uit
voeren wat Valk wil, dat Schoonhoven dan
gauw arm zou zjjn. Dat betwist ik. Ik zit
hier om het oog te laten gaan over wat
nuttig kan zjjn voor het plaatsje. Wanneer
ik met een voorstel kom en ik zit daar
mede gewoonljjk alleen dan doen Burg,
en Weth. de vraag, waar bet geld vandaan
moet komen. Vroeger kwam dat geld uit
verkochten gemeentegrond; dat was mooi,
maar ik hoop dal dat uit zal zjjn. Burg, en I
Weth. hebben het in handen te zorgen, dat I-
de gemeente door mjjn opdringen niet in de Rt
schulden zal komen. Ik heb behoefte om
te zeggen, dat ik gaarne alles in orde zie,
evenals ik ook gaarne mjjn natje en droogje j
goed heb. Er kunnen best goede keien en
goede straten komen, zonder dat de gemeer
gedrukt behoeft te gaan onder schulden.
De heer A. W. Lazonder: Dan zou ik
maar voorstellen om asphalt te nemendaar
is 't nog beter over loopen dan over keien.
De voorzitter: Het voorstel is, de Halve
Maan niet te bestraten voor den winter en
dan nu een afwateringsriool te maken. Het
is 44 M. lengte en de kosten van het riool
zullen f 140 zjjn.
De heer J. W. Valk: Het kan gemakke-
1 jjk, dat het noodig is. maar daar kan ik nu
niet over oordeelen. Ik heb getracht, dit
voorstel te vinden bjj de zaken die ter visie
lagen, maar daar was *t niet bjj. Ik stel
daarom voor, die zaak te stellen in handen
van de Commissie van Fabricage, dan kan
die met een rapport ter tafel komen. Ik
ken de Halve Maan, maar ik geef mjjn stem
aan geen zaken, die ik niet begrjjp.
De voorzitter: Wanneer het in handen
wordt gesteld van de commissie van fabricage,
moet er toch eerst een besluit zjjn; anders
zouden Burg, en Weth. niets meer te doen
hebben, wanneer ze zelf niet meer met een
voorstel kunnen komen. Wanneer Burg,
en Weth. die zaak ter fine van rapport in
banden stellen van de Commissie van Fabri
cage, dan zegt die Gok, dat er noodig zjjn
44 M. straat, dat de kosten zooveel zjjn; wil
je 't rechts of links. Dat is allemaal opont
houd en is ook niet gevraagd bjj dat riool
van Vermejj. En omdat wjj nu eenmaal dien
grondslag hebben, zeggen wjj „conform dat
riool.”
De heer J. W. ValkHoud mjj ten goede,
dat ik Burg, en Weth. niets uit handen wil
nemen, maar ik geef geen stem aan wat ik
niet weet. Als de Raad er in toestemt het
riool te leggen, dan doen Burg, en Weth.
het, maar dan heb ik niets gezien en dan zou- I
den mjjn opmerkingen mosterd na den maal-
tjjd zjjn. Bjj de brug was het evenzoo; de
zaak was al gebeurd. Ik wil vóór den tjjd
de zaak besprekenik wil weten wat er ge
schiedt f
De voorzitlei
Raad meer
werken, die worden
voorstellen voor te
stekken. Dat is dan de i
den Raad. Als u dus
voorstel doet, breng ik
Burg, en Weth. in ro
Het voorstel i»
de nieuwe straat in de Halve
rioleering te maken, geheel geschc
rioleering achter de huizen v°*
De heer J. W. Valk: Hel
het noodig is, maar hoeveel
er dan niet hier, die zuchle”
rioleering. Er is toch ook
die huizen en bet is nog een
die nog niet eens verhard is.
mjjn stem te geven, om f 140 uit te
voor dat riool, zonder dat het mjj gj
is, dat het noodig is, doe ik niet.
De voorzitter: Ik meen, dat de Raad die
verplichting had opgelegd, dat de gemeente
zou zorgen voor een riool. U hebt zelf ge
zegd, dat Keulen en Aken niet op één dag
gebouwd zjjn en kunt u dus ook niet ver
langen dat de heele stad in eens van riolen
werd voorzien of op misschien meer urgente
puntenomdat de begrooting gespannen is,
moeten wjj het met stukken en brokken
doen. Als de begrooting voor het volgend
dienstjaar ter tafel komt, kan er een voor
stel komen voor een andere rioleering.
De heer J. W. Valk: Die geheele zaak
is niet in orde, die geschiedenis met Sassen,
het verhuren van dien grond, het zetten
van dat schut, dat petroleum-pakhuis van
den heer Santman met die goten die er bjj
hangen. Burg, en Weth. zouden een onder
zoek instellen en met een prae-advies komen
we hebben er nooit iets van gehoord. Ik
heb bjj monde van den heer Greup gehoord
dat er achter een riool moet komen. Mis
schien dat de andere heeren dat kunnen
