Vaste Daggelders,
Oproeping.
Dienstbode,
STiSmnva.
Mr. N. J. ff ILKEMS.
Advertentiën.
Onderlinge Noord-Nederlandsche Veeverzekering-Maatschappij,
gevestigd te LEEUW ARDEN.
de Heer A. J. 'T HOEN, van Alblasserdam.
HET ONDERLING CREDIET.
gevestigd te ROTTERDAM,
De luit. ter tee le kl. F. W. J.
Groeueboom ia uit O.-I. teruggekeerd en
wordt dezer dagen op non-activiteit gesteld.
Aan het gebouw van het pro
vinciaal bestuur te 's Hage werd gisteren
o. a. aanbesteed: het onderhoud der haven
werken van Middelharnis gedurende 1904.
Minste inschrijver: H. de Kluiver te Slie-
drecht voor f 11078.
Op de gisteren te Utrecht gehou
den paardemnarkt waren 700 paardeu en
veulens aangevoerd. De pry zen beliepen
voor weeldepaarden f 450 it f 775. werk
paarden f 100 k f375, oude paarden f30
f85, I jarige veulens f 100 a f 175, 2 jarige
dito f 165 k f 985.
Te Utrecht is bevorderd tot
semi-arts de heer E. v. Kekem, te Gouda.
Men leest in de Kerk. Courant:
Daar ons vaderland alle reden beeft zich
dankbaar te verblijden over de talrijke ze
geningen, die God het, gedurende een tijd
perk van vjjf-en-twiutig jaren, heeft willen
schenken in de persoon van Uare Majesteit
onze geëerbiedigde Koningiu-Moeder, noodigt
het moderamen der algemeene synodale
commissie de predikanten der Nederland-
sche Hervormde Kerk uit, in de godsdienst-
oefening van Zondag 24 Januari a. s., dien
dank in den gebede uit te spreken en Hare
Majesteit met het Konnkljjk Huis, eer-
biedigljjk Gode op te dragen.
Het classicaal bestuur van
Utrecht is voor 1904 samengesteld als volgt:
J. Quast Hzn., pred. te Utrecht, praeses;
secundus M. Jongebreur, pred. te Jaarsveld.
P. Boogers, pred. te Kamerik, assessorsec.
A. B. Ter Haar Remeny, pred. te Utrecht.
Dr. A. W. Bronsveld, pred. te Utrecht,
scriba; sec. H. 11. Barger, pred. te Utrecht;
sec. Dr. B. van der Meer, pred. te Utrecht
(vertrek naar Sijjk Ewjjk). A. T. Vink, pred.
te Vleuten; sec. T Lekkerkerker, pred. te
Montfoort. S. van Daalen. pred. te Ben
schop; sec M. J. Sanders, pred. te Maarssen.
C. de Hoogh, pred. te Vinkeveeu; sec.
vacant. Dr. G. A. Hulsebos, oud-ouderl.
te Utrecht; BecZ' vacant. J. van de Geer,
ouderl. te Linschoten; sec. P. Davelaar,
ouderl. te Hartnelen. H. 1. Verzyl, ouderl.
te Breukelen; sec. A. Hoffman, oud-ouderl.
te Jutfaas. Dr. A. W. Bronsveld, quaestor;
sec. J. Quast Hzn.
Alblagserdain, 15 Jan. Zondag 31 Jan.
hoopt Ds. T. J. Heiueman, predikant alhier,
z(jn lö jirige ambtsbediening in onze ge
meente te herdenken.
Waar de Heer zoo lang Ds. Heineman
vergund heeft het Evangelie te prediken,
is het ons aller wensch, dat hjj nog vele
jaren voor onze gemeente moge gespaard
blijven. K. C.
'Ainmerstol, 19 Jan. Op 15 Jan. II.
bedroeg het aantal leerlingen op de openbare
lagere school alhier 116 jongens en 122
meisjes, te zamen 238 leerlingen. Als een
bijzonderheid verdient melding dat niet
minder dan 33 leerlingen den naam van
„De Jong" dragen.
'Bergambacht, 19 Jan. Bij de op
13 Januari 1.1. gehouden verkiezing van een
hoofd-ingeland plaatsvervanger van de Krim-
penerwaard, in de plaats van den heer
K. Hoffland Mzdie tot hoofd ingeland is
benoemd, werd gekozen de heer C. Voor-
slujjs alhier.
Door den heer Directeur der dir. bel.
enz. te Rotterdam, zyo voor het doen van
de noodige opnemingen tot vaststelling
der huurwaarde van perceelea voor de
pers. bel. voor het belastingjaar 1904, dezer
gemeente, aangewezen de heer B. Formjjne,
iuspectehr te Gouda en D. Kleingeld, kom
mies, wonende te Schoonhoven.
Van de 9 lotelingen, welke hebben
deelgenomen aan het te Gouda gehouden
examen voor militaire bekwaamheid of
lichamelijke geoefendheid, zyo er 4 geslaagd.
Iu de op gisteren-avsnd gehouden
vergadering van de Commissie tot wering
van schoolverzuim werden de heeren W.
Brouwer en J. Pieterson Moens, respectie
velijk als voorzitter en secretaris herkozen.
'Berkeuwoude, 18 Jan. Alhier waren
op 1 Januari 5 verguaningen voor den ver
koop vau sterken drank in het klein. Aan
vergunningsrecht werd 125 gulden ontvangen.
CJapelle a/d IJael, 16 Jan. Bjj de te
Rotterdam gehouden aanbesteding, ten be
hoeve der chemische fabrieken van de naam-
looze vennootschap «Centrale Guanofabrie-
ken", van het maken van oeververdediging,
ophooging, aanvulliog en rioleering op hare
terreinen alhier, en het aanbrengen van een
beschoeiing rond het oostelijk hoofd der be
staande haven werd ingeschreven door de
heeren: W. P. de Vries, te Rossum, voor
f 27.845; P. J. van d"r Aa, te Rotterdam,
voor f29.300; J. Volker Pzn., te Dordrecht,
voor f 29 310; dezelfde zonder rioleering,
voor f26 000; J. P. de Groot, teGieaendam,
voor f32.955; J. W. van Wijnen, te Slie-
drecht, voor f 33.000; L. L Kales Jza. te
Sliedrecht, voor f37,700; L. Volker J.Szn.,
te Maarsen, voor f 39.017 en J. v. Noordeune,
te Utrecht, voor f42.684.
Groot-Aintnerg, 19 Jan. In de jaar
vergadering van het Fanfarekorps „Excelsior"
alhier werd verslag uitgebracht omtrent de
flaanciëu der vereeniging door den penning
meester. De rekening sloot met een batig
saldo van 33,99 gld. De aftredenden, n.l.
de heeren K. Muilwyk, G. Bouter en J. C.
Ken tie Jr., werden allen herkozen.
Heken dorp, 18 Jan. Gisteren-namid
dag derailleerde de tram, die Vs3 uit Oude
water vertrekt, nabjj ons dorp, zoodat de
passagiers genoodzaakt waren de reis verder
te voet af te leggen. Het ongeval had ge
lukkig zonder persoonlijke ongelukken plaats.
De dienst naar- en van Oudewater liep daar
door tot de laatste tram in de war. De
dienst om negen uur uit Gouda ging weer
geregeld, zoodat de passagiers uit Gouda,
Oudewater en tusschen gelegen plaatsen
weer per tram konden huiswaarts keeren.
'Hekendorp, 18 Jan. Door den
burgemeester is by publicatie het verzoek
tot de ingezetenen gericht, om 22 Ja
nuari a. s. door het uitsteken der vlaggen,
hunne ingenomenheid te betuigen met het
heuglijk feit, dat hst alsdan 25 jaren ge
leden zal zyo, dat H. M. de Koningin-Moe
der als Koningin der Nederlanden Haren
intocht deed hier te lande.
Eeoe geljjke uitaoodigiag is door den burge
meester gericht aan de ingezetenen van
Lange-Ruigeweide en Papekop.
'Jaarsveld, 18 Jan. De collecte voor
H. M. de Koningiu-Moeder bracht alhier
f 62,50 op.
Ter inschrijving voor de Nationale
militie hebben zich 21 jongelingen aangemeld.
(kinderdijk (gem. Nw.-Lekkerland),
14 Jau. In het afgeloopen jaar zjjn aan het
telephoonkantoor alhier ontvangen 1464 tele
grammen eo verzonden 1539 telegrammen.
'Krimpen a/d Lek, 15 Jan. Don
derdag-avond hield de heer T. Luitjes van
Blaricnra, voor de afdeeling Krimpen a/d Lek
der Ned. Ver. t. Afsch. v. Ale. Dr. een
gloedvolle rede over het o iderwerp „Waarom
Geheelonthouding?" De zaal was gevuld
met ruim honderd personen. Alles wat de
spreker dien avond ten g hoore bracht
wacr te geven is onmogelijk, doch een be-
knopt overzicht te geven van zjjn gloed
volle rede is niet minder dan plicht.
Er waa eens een tnav, die nog nooit in
Holland was geweest. Nochtans had hy
van dit land door veel lezen een heel
mooie voorstelling gekregen. Hy had ge
lezen over de oude meesters der schilders
kunst, over hetgeen de dichters wisten ten
gehoore te brengen en over nog vele andere
mooie en goede zaken, die in dat kleine
land waren te aanschouwen. Zjjn grootste
verlangen was dan ook, dat land te leeren
kennen en te bewonderen. Eindeljjk had hjj
zich op reis begeven en was hjj bjj een oud
vriend in het nog nooit geziene gebied aan
gekomen. Al dadeljjk begon hjj met museums
te bezoeken, met waterwerken en andere din
gen te bewonderen, maar hjj wilde bovendien
zien op welke wjjze het volk zich vermaakte,
want dan eerst, zoo redeneerde hjj, zou hjj het
volk leeren kennen zooals het werkeljjk was.
Zjjn vriend bracht hem daarop in een groote
stad, want waar zooveel menschen bjj elkan
der woonden, zou hjj het gemakkelijkst kun
nen oordeelen. Toen zjj in de stad waren
aangekomen voelde de vreemdeling zich al
dadeljjk prettig aangedaan tusschen al deze
drukke menschen, doch al spoedig gaf hjj
den wensch te kennen naar de plaatsen te
gaan waar de inwoners bun vermaak zochten.
En zjjn vriend bracht hem naar groote ge
bouwen, waar, vele menrchen zich hadden
neergezet aan marmeren tafeltjes en op die
marmeren tafeltjes prjjkten mooie glazen
met kleurig of kleurloos vocht. De mannen
en vrouwen, welke daar wareD, werden op
hun wenken bediend door mannen in lange
zwarte jassen, met een witle boezelaar voor.
Ook onze twee bekenden kregen iets in een
glaasje, want de vriend van den vreemdeling
had iets besteld. De eerste dronk met kleine
teugjes zyn glas ledig, doch nauweljjks bad
de laatste het aan de lippen gebracht,
of zonder te proeven zelfs zette by het
weder neer, getroffen als bjj was door den
akeligen reuk van deze vloeistof. Hy gaf
zjjn vriend te kennen, dat hjj biervan niets
wenschte te gebruiken.
Al spoedig giügen zjj verder en kwamen
allengs in minder mooie huizen zonder mar
meren tafeltjes en in 't zwart gekleede
mannen, doch naarmate de gelegenheid tot
vermaak minder mooi werd, werd het ver
maak zelf hoe langer hoe ruwer.
Op het laatst hoorde onze vriend gevloek
en gezwets en toen hjj in de armste buurten
was gekomen, waar hjj, om, zooals hjj dacht,
in de volkszalen te komen, trappen af moest
dalen, hoorde hjj niet alleen getier, maar
zag bjj ook hoe de menschen elkaar te ljjf gin
gen, ja zelfs met messen dreigden en staken.
Toen de vreemdeling dat alles bad gezien,
kwam hjj tot de conclusie, dat het volk,
dat hjj van verre had geëerd als een groot
volk, gevaarljjk ziek was, en bjj besloot om
te midden van dit volk te bljjven wonen
teneinde te trachten het te genezen.
Het volk immers kon goed worden, de
smaak voor kunst en andere mooie diugen
was aanwezig, maar verstikte onder de
lage wjjze van vermaak en gezelligheid.
Als een goed geneesheer wilde hjj het
kwaad met wortel en lak uitroeien en
besloot hjj den strjjd aan te bindea tegen
bet vocht, legen den jenever en alle andere
alcoholhoudende dranken, die het volk zoo
verdierljjkten. Dat is ook onze strjjd, ook
wjj trachtten het leven van de menschen
edeler te maken, doch dat kan alleen,
wanneer andere menschen ons willen helpen
door steeds nuchter te zjjn, derhalve door
den drank te laten staan. Jongeren hier
in de zaal aanwezig, tot u zeg ik, neemt
u van nu af ernstig voor nooit meer
alcohol te drinken. De maatschappjj wacht
en wil u graag opóemen, doch begeeft er
u in als nuchtere menschen. Onders, u
roep ik toe voedt uw kinderen op zonder
dat verderfeljjke vocht en geeft hun het
goede voorbeeld door het zelf nooit te ge
bruiken. O, ik hoor u reeds roepen, dat
het zoo moeialjjk gaat dat laatste, maar ik
zeg u, gjj drinkt uit sleur, probeert eenw
veertien dagen de onthouding en gjj zult
er u wel bjj bevinden en niet beter weten
of het hoort zoo.
Eo wat is de oorzaak van onze drinkge
woonten. Voor een groot gedeelte wordt
ze veroorzaakt door de ellendige wjjze van
voortbrenging in onze maatschappjj. Arbei
ders, die zooveel moois, goeds en schoons
moeten ontberen, grjjpen in hun vertwjjfeling
naar de borrelflesch om op die manier (een
verkeerde) hun leed te verzetten. Anderen
komen tot drinken door de slordigheid der
vrouwen. Maolief kan het thuis niet vinden.
Komt hjj moe en afgewerkt in zjjn woning,
dan ontwaart hjj een slordig huishouden en
te midden daarvan een morsige vrouw. Zjjn
klagen en vermanen helpt niet en hjj zoekt
zjjn vermaak in kroegen en huizen van on
tucht. Vrouwen, n zou ik willen toeroepen:
waakt voor uw man door het rein en zinde-
ljjk houden van uw woniog; meisjes, tot u
zou ik zeggen, verbindt u nooit met den man
uwer keuze, voor ge zeker zjjt hem dat ge
luk te verschaffen, waarop hjj recht heeft.
Een derde oorzaak van drinken ia de ver
keerde gedachte, dat de alcohol ons kracht
geeft. Niets is minder waar,.* ge oefent
daarentegen juist een verlammenden invloed
uit op ons zenuwstelsel. In het begin geeft
één borrel u voor een oogenblik kracht om
u na een half uur nog lammer en beroerder
te maken dan ge vóór het gebruik reeds
waart, later hebt ge daarvoor twee borrels
noodig, dan komt ge tot drie en langs het
hellend vlak van drinkgewoonten daalt ge
af tot het station van dronkaard zjjn. Kjjkt
men rond in de natuur, dan staat een mensch
nog lager dan het redelooze dier. Daarvan
het volgende historische verhaal: In Fries
land woonde een boer, tevens geheelonthou
der. Aan het werk had hjj een knecht,
welke er zich op beroemde, de grootste
drinker uit den omtrek te zjjn. En was
iemand gekomen met de bewering nog meer
te kunnen drinken, Jan zou met hem een
weddenschap hebben aangegaan, wie het
meeste gif kon verzwelgen.
Door gebrek aan werkkrachten kon onze
landbouwer zjjn knecht niet verwjjderen,
en dagen lang bezon hjj zich, hoe hjj zjjn
knecht een duurzame les kon geven. Eindeljjk
op een morgen zei hjj tegen hem: „Jan,
ga naar het wed en laat de paarden drinken.
Jan ging heen en na een half uur kwam
hjj met de verzadigde beesten terug. Hoe
vreemd stond hjj te kjjken, toen zjjn baas
zei: Jan, ga nogmaals met de paarden naar
het wed om ze te laten drinken. Maar baas
zei hjj, de beesten hebben genoeg. En toch
wil ik, dat gjj nogmaals met hen naar het
wed gaat om ze hun dorst te doen lesschen.
Jan besloot te gaan, maar dacht bjj zich
zeiven, dal zjjn baas stapelgek was geworden.
Al spoedig was hjj weer terug en op het
vragend kjjken van den baas zei Jan, dat dé
paarden niet hadden gedronken, want dat
ze reeds verzadigd waren. En het antwoord:
Wel Jan, de paarden zijn dus wjjzerdan gjj:
zjj drinken lot ze genoeg hebben en jjj
drinkt steeds door; gjj komt niet een, maar
wel honderdmaal in de kroeg, om er te
drinken zonder dat gjj dorst hebt.
Na nog gewezen te hebben op deerfeljjk-
heid van onze drinkgewoonten, sloot de
spreker zjjn rede met een krachtige op
wekking zich aan te sluiten bjj een geheel-
onthouders-vereeniging en mefi te strjjden
om de wereld wat mooier en beter te
maken door het wegnemen van alle
alcohol-ellende.
•Krimpen m/d Lek, 18 Jan. In het
afgeloopen jaar zjjn aan het postkantoor
ontvangen 23562 brieven, 18594 briefkaarten,
69492 dag- en weekbladen, 33194 drukwerken
en 3785 dienstbrieven, terwjjl 7433 plakzegels
werden verkocht.
Door de Geref. Jongedochtersvereeni-
ging „Onze hulp is in den naam des Heeren",
presidente mej. A. D. Kooijman, zjjn onder
de behoeftigeu dezer gemeente, zonder onder-
scheid van gezindte, 99 kleedingstukken, welke
door baar zjjn vervaardigd, uitgedeeld.
Bjj de ioschrjjving van het onderhouds
werk der Gemeente-gebouwen waren inschrjj-
vers de beeren:
Voor metselwerk: P. Klapwjjk, voorf128,
Ch. v. H ilewjjn, voor f 158,80, G. v. Zwienen,
voor f 176 en C. v. Halewjjn, voor f 180;
voor timmerwerk: Joh'. Slooten en Zoon,
voor f 169 en L. C. Groene veld, voor f 159.
Het werk is gegund aan de laagste in
schrijvers.
Aan de examens den 15. Jan. jl. te
Gouda voor leerlingen der voorbereidende
militaire oefeningen gehouden, namen uit
deze gemeente deel 4 personen. Twee
ervan slaagden ter volledige oefening, nl.
W. Verhoef Jz. en P. den Ouden en worden
dus bjj de viermaanders ingedeeld. De
twee anderen (A. de Hon en G. van Brand-
wjjk) behaalden een getuigschrift van
militaire bekwaamheden en hebben derhalve
keuze van garnizoen.
'Krlupeu a/d IJael, 15 Jau. Als
deskundigen voor de opneming der waarde
van mobilair ten behoeve van de heffiag der
personeele belasting zjjn voor het belasting
jaar 1904, wat deze gemeente betreft, aan
gewezen de heeren M. Binnendjjk, huis
schilder en J. H. Faajj, timmerman, beiden
wonende le Gouda.
"I.angerak, 17 Jan. In de laatstge
houden vergadering van den Gemeenteraad
alhier, werd onzen Hinken gemeente-veld
wachter B. Goudriaan f 100 verbooging van
jaarwedde toegekend.
§Lekkerkerk, 15 Jan. De zetters
alhier hebben herbenoemd voor het jaar
1904 als schatters voor het mobilair de hee
ren J. H. Faay te Gouda en D. Sljjk te
Lekkerkerk en voor de opneming, noodig
tot vaststelling der huurwaarde binnen deze
gemeente voor genoemd jaar, voorgedragen
tot herbenoeming den heer C. den Oudsten,
wethouder alhier.
De Raad dezer gemeente benoemde in
zjjoe vergadering van heden Mej. N. Oudenaar
den alhier tot onderwjjzeres in de nuttige
handwerken bjj het herhalingsonderwjjs aan
de 3e openbare school.
In den loop dezer week kwamen alhier
twee gevallen voor van fébris typboldea,
terwjjl zich nog steeds nieuwe gevallen van
roodvonk voordoen.
'Lopik, 18 Jan. Ter inschrjj ving voor
de Nationale militie hebben zicb 21 personen
aangemeld.
De collecte voor H. M. de Koningin-
Moeder bracht op de som van f 125.
'Nlenwerkerk a/d IJael, 18 Jan.
Vrjjdag-morgen vergaderde de raad onzer
gemeente ten einde den nieuw-benoemden
burgemeester, den heer J. van der Meulen,
te installeeren. De voorzitter, de beer J.
van der Ham, wethouder en loco-burge
meester, opende de vergadering, waarna de
notulen werden voorgelezen en onveranderd
goedgekeurd. Medegedeeld werd1. de goed
keuring van de Ged. Staten betreffende over-
schrjjving van een paar posten en t. de
mededeeling dat tot burgemeester dezer ge
meente was benoemd de heer J. van der
Meulen van Woerden.
De voorzitter benoemde de beeren Mjjn-
lie ff en Vente, om den burgemeester binnen
te leiden. Na plaats genomen te hebben,
feliciteerde de heer Van der Ham hem met
zijn benoeming, en hoopte dat hij onder
Gods zegen werkzaam mocht zjjn in deze
gemeente. De burgemeester, het woord
hierna verkrjjgende, dankte in de eerste
plaats H. M. de Koningia, die hem benoemd,
en den Minister van Binneulandsche Zaken,
die hem tot die benoeming had voorge
dragen. Ook bracht hjj aan beide hee
ren wethouders, den secretaris en de
overige raadsleden dank voor hetgeen zjj ge
daan hadden tjjdens afwezigheid van een bur
gemeester, Hy hoopte werkzaam te zjjn in
bet belang van de gemeente; daartoe ver
zocht bjj de medewerking der raadsleden
en mocht som9 verschil in gevoelen bestaan,
één doel moest slechts aller streven zjjn,
n.l. bet belang dezer gemeente. Hjj hoopte
aizoo onder Gods leiding werkzaam te zjjn.
Na het uitspreken van deze woorden, over
handigde de heer Van der Ham hem den
voorzittershamer. Nadat de burgemeester
als voorzitter plaats genomen had, deelde
bjj mede, dat bjj van den Minister van B. Z.
verlof verkregen had tot den laten Febr. a.s.
buiten de gemeente te mogen wonen. Niets
meer aan de orde, sluit de voorzitter de
vergadering. De plechtigheid werd door
eenige belangstellenden bjjgewoond.
gYIeuw-Lekkerland, 16 Jan. Op t
Jan. jl. bedroeg het aantal vergunningen in
deze gemeente 7.
By het te Dordrecht gehouden onder
zoek naar de geoefendheid der loteliogen,
die dingen naar een bewjjs van militaire
bekwaamheid, zjjn uit deze gemeente twee
jongelieden geslaagd, nl. M. Damsteeg! en
L. Mes. De eerste zal slechts 4 maanden
behoeven te dienen, de tweede kan een
garnizoensplaats naar keuze krjjgen.
"Oudewater, 18 Jan. Door het col
lege van zetters is tot deskundige voor het
opnemen en, zoo noodig, tot vaststelling
der huurwaarde binnen deze gemeente be
noemd H. Berkhof alhier.
Werd in 't vorig nommer van dit
blad nit Hekendorp een klacht geuit over
de te late aabkomst van de stoomtram,
ook van hier kan men in de laatste dagen
niet roemen op stipte aankomst: Donder
dag jl. stelde zjj vele markt bezoekers van
Gouda en ook eenige leerlingen der Goud-
sche scholen teleur en gisteren (Zondag)
kwam de tram van 6 uur weer heel wat te
laat aan en zag men vele wachtenden onge
duldig heen en weer loopen. Later vernam
men, dat de tram op ruim een kwartier
afstands van onze stad ontspoord was en
met vereende krachten en groote moeite
weer op de rails was gebracht.
'Polabroeli, 18 Jan. In de jl. Zaterdag
avond gehouden vergadering van de com
missie tot wering van schoolverzuim wer
den herbenoemd resp. tot voorzitter en
secretaris de heeren H. J. Knol en D. J.
van Ruyswjjk, en benoemd tot 2en voorzitter
en 2en secretaris de heeren J. Baldé en
W. P. de Jong.
In deze gemeente is de vorige week
een nieuw geval van febris typhoïdea ge
constateerd. De ziekte komt nu slechts in
dit eene gezin voor, wjjl in een andere
woning de besmetting is geweken en in nog
een andere jl. Zaterdag een 21-jarige patiënt
aan typhus is bezweken.
'BeeawJJh, 18 Jan. In de jl. gehouden
vergadering van de commissie tot wering
van schoolverzuim in deze gemeente zjjn
respectievelijk tot voorzitter en secretaris
dier commissie herbenoemd de heeren
A. Lammens en E. J. Mignon.
In de jl. Zaterdag gehouden vergade
ring van ingelanden van den Vrjjhoefschen
folder is tot voorzitter van dien polder
erkozen de beer P, Kersbergen Lzn. te Goud*.
Ingevolge art 50, I der wet op de
personeele belasting is door het college van
zetters de heer G. v. d. Hejjden aangewezen
voor de scbatiiogen van de huurwaarde
der gebouwde perceelen.
'Stolwijk* 18 Jan. Vrjjdag jl., toen de
schoolkinderen huiswaarts keerden, had het
achtjarig zoontje van den metselaar T. K. het
ongeluk te vallen vlak voor de wielen van
een zwaar beladeo wagen van den molenaar K.
Vóór de voerman zjjn paard kon inhouden,
waren voor- en achterwiel den kleine over
den buik gegaan. Met gewonde heup en
hand en met gescheurde kleederen werd de
jongen, die volstrekt niet kon staan, bjj zjjne
ouders thuis gebracht. Of er inwendig iets
gekneusd was, kon de dokter niet bespeuren
nu maakt de patient het redeljjk wel en de
hoop bestaa', dat alles gelukkig zal efloo-
pen. Een wonder raag het heeten, dat zulk
een klein lichaam niet onder zuik een last
verpletterd i9 geworden.
De heer G.#Auker, timmerman alhier,
was in 't bezit van een zeldzaam mooie,
staande klok met speelwerk. Dat zjj nog
al waarde bezat, is dezer dagen gebleken:
voor f Alk toch is zjj aangekocht door de
beeren L. Cats en Zn., antiquairs te
Gouda.
•Tienheven, 18 Jan. Voor de Nationale
Militie, liebtiug 1905, zjjn in deze gemeente
aangegeven 6 jougelieden, thans allen zonder
vrjjstelling. Volgens het beginsel, thans
geldend, wordt deze gemeente dus met eene
andere samengevoegd.
'Zevenhuizen, 18 Jan. Gisteren ver-
gaderde de Coöperatieve vereeniging „Ons
Belang", ten einde te bespreken den geza-
meljjken aankoop van landbouwbenoodigd-
heden. De vergadering was druk bezocht.
Besloten werd tot aankoop van een part jj kla
verzaad, murwe Ijjnzaadkoeken en superphos-
phaat, terwjjl de afwezigen nog in de gele
genheid gesteld werden nabestellingen te
doeD.
Om paarden te genezen houdt alhier
een vrouwtje van buiten om de veertien
dagen zitting. Ook schjjnt ze het er op toe
te leggen om menschen van ongeneesfjjke
kwalen te genezen. Daarbjj bezigt zjj gods
dienstige ceremoniën enzalf, terwjjl
bjj bet aanzien van de paarden deze in
plaats van lastige dieren, zelfs mak worden.
Er zjjn er echter niet velen, die aan hare
wonderbare traven gelooven. Den enkelen,
die hare hulp inroepen, zouden we willen
herinneren aan het gezegde: de wereld wil
bedrogen zjjn. Misschien zouden ze dan de
hulp van bekwame artsen inroepeD.
GEMENGD NIEUWS.
Men schrjjft aan de N. B. Cf. uit
AlHlasserwaard:
Meende men onlangs, dat de uitbreiding
van den typhus in de dorpen langs den
Graafstroom tot staan was gekomen, in de
laatste dagen neemt het aantal nieuwe ge
vallen weer verontrustend toe. Vooral in
de gemeente Bleskensgraaf en Hofwegen
komen veel aangetasten voor.
Aan de Barenfzkade te Amster
dam gebeurde Vrjjdag een treurig ongeluk.
Eenige jongens hadden een daar staande
spoorwegwaggon in beweging gebracht pd
reden er mede voort. Het spelletje duurde
echter maar heel kort, want een der knapen
geraakte onder het zware voertuig, met
het gevolg, dat zjjn rechterdjjbeen bjjna
geheel van het lichaam werd gescheiden
en de linkerhand ernstig verwond werd.
't Kind werd tttfer het binnengasthuis ver
voerd, waar het spoedig na aankomst overleed.
Te Delft heeft Vr jjdag-na cht
te ruim 1 uren, de vrouw van een stoelen-
matter op de straat het leven geschonken
aan een zoon. De politie, die de vrouw in
hulpbehoevenden toestand aantrof, heeft
moeder en kind per brancard naar het
Gasthuis vervoerd.
-Zaterdag-avond, terwjjl de heer
S. Meyer, de bekende dansonderwjjzer te
Arnhem, op het kasteel Biljoen te Velp een
bal dirigeerde, gevoelde hjj zich onwel wor
den en verwjjderde bjj zich even. Ia een
zjjkamer vond men hem dood op een stoel.
Hjj is 73 jaar geworden.
De heer K., uit Bergen-op-Zoom,
die bjj zjjne familie te Leiden gelogeerd
was, wilde zich met zjjne familie per rjjtuig
naar den schouwburg begeven. In net rjjtuig
werd bjj plotseling ongesteld, en toen hjj in
de bestuurskamer van den schouwburg ge
bracht werd, kon helaas niet anders dsn de
dood geconstateerd worden.
Op de Gelderschekade nabjj den
Scheierstoren te Amsterdam overkwam een
persoon, die aldaar passeerde, een ongezel
lig oogenblik, doordat eensklaps de grond
ondér hem wegzoak, en hjj minstens één
Meter in den grond zakte, waardoor hjj zich
aan hoofd en handen ernstig verwondde.
Een leerling van de 5e klasse
der Hoogere Burgerschool te Amersfoort,
P. B. genaamd, wandelde Vrjjdag-middsf
met een paar meisjes, mede-leerlingen der
school, aan den Soesterweg op weg naar
het station. Een paar jongens uit den wer
kenden stand liepen en duwden tegen de
meisjes aan, waarop P. B. ban eene aan
merking maakte. Daarover scheen een der
jongens zóózeer gebelgd, dat bjj P. B. schel
dend achtervolgde.
Opeens voelde deze een slag op het hoofd
en een prik io het lichaam. Een oogenblik
later bemerkte hjj, dat hem een paar bloe
dende wonden waren toegebracht met een
mes. Hjl verzocht een volwassen persoon
die van net voorval getuige was, de politie
te willen halen, doch deze weigerde dit. Het
bleek later, dat het de vader van den dader
zelf was.
P. B. werd voorloopig verbonden ten huize
van een der meisjes. De dader, die inmid
dels was opgespoord, is door den gewonde
en de beide meisjes op bet politic-bureau
herkend.
Te Ede prikte zich de 20-jarige
R. v. d. W. met een vork in de onderlip.
Er kwam een zweertje op, dat hjj met een
rooden zakdoek afwischte. Waarschjjnljjk
zjjn daardoor smetstoffen in de wonde ge
bracht, want spoedig zwollen hoofd en borst
geweldig op. Na ruim negen dagen vol
slagen bewusteloos te zjjn geweest, is v. d.
W. overleden. Een operatie op 't laatst gaf
geen hulp meer.
In een der groote hotels te Am
sterdam is dezer dagen een jeugdig vreemde
ling op heeterdaad betrapt, toen bjj 's nachts
een bezoek bracht in de slaapkamer van
een der andere logé's. Deze werd echter
wakker, toen de indringer zich op de hoogte
trachtte te stellen van den toestand van
'smans geldmiddelen. Daardoor was het
bezoek korter en had minder aangename
pevolgen, dan in de bedoeling van het
jongemensch had gelegen. Hjj is ter be
schikking der justitie gesteld.
Het is bekend, dat er zeldzame
postzegels zjjn, waarvoor groote sommen
gelds betaald worden. De hoogste som
schjjnt Woensdag te Londen betaald te zjjn.
Een paar weken geleden ontdekte iemand
in een album, dat hjj in zjjn schooljaren
had verzameld, een blauwe Maritius van
2 pence van 1847. Op de veiling bracht
die zegel 1450 op, d. i. zeventien duizend
vier honderd gulden. Men zegt, dat de koo-
per de prins tui Wales is,
Kekarakavea10 Jan.
IN MEM0RIAM.
Mr. NIGOLAAS JAM WILHENN,
geb. 5 Augustus 1864, f 16 Januari 1904.
Het ligt niet ih de bedoeling dezer
weinige regelen eene beoordeeling te
geven van den afgestorvene als ambte
naar of als mensch, maar schrjjvende,
geheel onder den indruk van het plaats
gehad hebbend treffend en plotseling
verlies, willen wjj in den overledene ge
denken den veel betreurden vriend,
zooals wjj hem allen kennen uit per
soonlijke herinneringen en indrukken.
Wjj weten welk een' gezonden afkeer
de overledene had van breedsprakige
relborica en theatraal vertoon en wjj
behoeven niet met een omhaal van veel
groote woorden te zeggen welk eene
leegte het heengaan van zjjne beminde
persoonlijkheid hier zal achterlaten.
Allen die hem gekend en gewaardeerd
hebben als een man. wars van pralerjj
en scbjjnvertoonkloek in het uit
spreken van zjjne overtuiging, met een
warm hart voor zjjnen ijjdenden mede-
mensch en gulhartig en gastvrjj voor
zjjne vrienden, zullen den overledene als
zoodanig in dankbare herinnering houden.
En de zwaargetroffene familieleden van
den overledene mogen tot het eind hun
ner dagen met zich omdragen' deze
overtuigiug: dat de overledene nit onze
goede stad is heengegaan door allen ge
acht, door velen bemind.
Mr. J. KLEIN.
Schoonhoven, 18 Januari 1904.
Zoo ooit het „memento mori" (gedenk
te sterven) op treffende wjjze werd in her
innering gebracht, dan was dat voor allen
Zaterdag-morgen.
Reisvaardig en tich begevende naar de
stoomboot, werd door Mr. N. J. Wilkens,
kantonrechter alhier, nog eren een afscheids
bezoek gebracht ten huize van zjjn vriend,
den beer J. G. Tielenius Kroythoff, en
nauweljjks diens huiskamer binnen zjjndc
zakte bjj in een, helaas 1 om niet meer op
te staan. De mare van znlk een scbieljjken
dood ontstelde iedereen: Deze bad hem
zoo juist gezien, een ander met hem ge
sproken en een* derde zelfs met hem opge
wandeld; en thans op eenmaaldood.
Velen vah zjjn vrienden spoedden zich naar
bet sterfhuis, ten einde althans den zoo
zwaar beproefden vriend een bewjjs van
belangstelling te geven.
Wjjlen de beer Mr. N. J. Wilkens was
sedert 1 November 1901 kantonrechter iu
het kanton Schoonhoven, komende van
Almelo, waar hjj als ambtenaar O. Jf.
werkzaam was. In het tweejarig verbljjf
alhier heeft de heer Wilkens zich tal van
vrienden verworven. Eenvoud en waarheid
waren zjjn adel, en in die beide deugden
leefde bjj onder ons, wel doende daar waar
bjj kon, steeds een stille vriend der armen.
Het stoffelijk overschot werd gisteren
morgen vervoerd uit deze gemeente naar
Veendam, teneinde in het Familiegraf te
worden bjjgezet. Hoewel 8 uur in den mor
gen was het vertrek een plechtige uitvaart,
die door velen werd bjjgewoond. Tot aan
de grens der gemeente werd door vele
vrienden de stoet gevolgd, en gekomen
aan de Voornebrug werd door allen nog
maals een laatste blik geworpen naar het
stoffeljjk overschot van den man die zoo
plotseling uit ons midden werd weggerukt.
Het hoord der gemeente, de heer P. K. P. J.
van Sloten vertolkte in gevoelvolle woorden
wat aan Mr. N. J. Wilkens wordt verloren
en hoe bjj tot op bet laatste oogenblik van
zjjn leren met ernst zjjne betrekking had
vervuld, steeds handelende naar de inspraak
van tjjn hart, dat steeds zocht om zooveel
het kon, anderen van dienst te zjjn, anderer
leed te helpen verzachten.
Plechtig klonk vooral het laatste woord
van den spreker, dat bjj allen een diepen
indruk maakte, toen hjj, zinspelende op het
bjjzetten van het ljjk in het familiegraf te
Veendam, de geboorteplaats van den over
ledene een laatste groete brengende, zeide:
„Rust zaeht Mr. N. J. Wilkens, iu uw moeder
aarde. Uw nagedachtenis zal bjj ons in
eere bljjven."
De heer U. Wilkens, wethouder te Veen
dam, broeder van den overledene, dankte,
diep getroffen, voor de vele blijken van be
langstelling. Een stille handdruk word door
allen gewisseld met de familieleden en daar
mede was deze plechtige uitvaart geëindigd.
Doch hoe oeuvoudig ook in het stille mor-
gennur, het was een plechtige buide, ge
bracht aan onzen, helaas 1 te vroeg outslapea
stadgenoot.
De heer J. G. Tielenius Kruythoff vergezelde
als vriend van den overledene denatoettot
Veendam, waar heden 12 uur de begrafenis
heeft plaats gehad. Mocht de bezetting van
het ljjk door weinigen onzer zjjn bjjgewoond,
toch zjjn in gedachten nogmaals de echo's,
gehoord over de geopende groeve:
In Mr. N. J. Wilkens hebben velen een
vriend en de maatschappjj een goed mensch
verloren.
Door de familie van wjjlen
onzen stadgenoot Mr. N. J. Wilkens werd
het Burger!jjk Armbestuur in staat gesteld
gisteren avond een bjjzondere bedeeling te
houden aan de algemeene armen.
Aan den Raad dezer gemeente
is heden een adres gezonden, voorzien van
187 handteekenii^en, luidende als volgt:
Geven eerbiedig te kennen de onder*
geteekenden, allefingezetenen dier Gemeente
en voorstanders van het Openbaar Onderwjja;
dat zjj zich genoodzaakt zien zich in het
belang van het Openbaar Lager Onderwjja
tot u te wenden;
dat toch reeds sinds langen tjjd de toestand
van de Openbare Lagere School (hoofd de
heer M. K. ten Hagen), nl. wat betreft da
inrichting van het gebouw, niet is zooals
men dien mag wenschen;
dat vooral wat de hygiënische eischen
van de School betreft >n den laatsten tjjd
heel wat hooger eischen worden gesteld
dan een 30-tal jaren geleden en derhalve
elke vergeijjkiDg van een school in den
tegenwoordigen tjjd met een nit dien tjjd
hierdoor mank moet gaan;
dat in dit opzicht voorstanders van
Openbaar- en Bizonder Onderwjjs hand aan
hand gaan, dat beide aan een goede school
tameljjk hooge hygiënische eischen stellen,
en geen wonder, want langzamerhand toch
beeft men vrjj algemeen leeren inzien, dat
hjj voor de toekomst van zjjn volk het
best waakt, die maakt dat in de school de
kinderen gezond, frisch en rein en in goede
lucht zich kunnen ontwikkeien; het behoeft
geen betoog, dat 2 uren opgewekt werken,
frisch van geest in goede lucht meer baat
dan 4 uur van groote inspanning in een
benaqwde atmosfeer;
dat nu de School vau den heer Ten Hagen
aan de beacbeidenste wenschen op dat
gebiad niet voldoet} dat zjj in due Gemeente,
dU de voorkeur geven aan de Openbare
School, toch het recht hebben te eischen
dat die scftool goed ingericht zjj;
dat de Groudwet voorschrjjft, dat overal
in het Rjjk van Overheidswege voldoend
Openbaar Lager Onderwjjs wordt gegeven;
dat naar de meening van adressanten de
overheidalleen dan aan die verplichting
voldoet, wanneer zjj overal, waar Openbaar
Lager Onderwjjs bljjkt noodig te zyo, ook
zorgt voor hygiënisch goed ingerichte scholen
dat zoo niet aan alle, toch aan de meeste leden
van den Raad de toestand der bedoelde
school dpor persoonlyk onderzoek bekend
cal zjjn;' dat adressanten derhalve kunnen
volBtaan met de voornaamste grieven hier
in 't kort te vermelden:
lo. een systeem van schoolbanken, dat op
enkele uitzonderingen na 25 jaar ten achter is;
lo. een zeer gebrekkige luchtververschiog
en in sommige lokalen onvoldoende licht;
3o. de inrichtiDg van privateq en urinoirs,
die in sommige lokalen bepaald stank ver
spreiden
4o. het niet-voldoende schoonhouden der
lokalen
5o. de inrichting van het gymnastiek
lokaal; door de overdakking van dit oor-
spronkeijjk vrjje binnenplein hebben som
mige lokalen, wat de lucbtververscbing be
treft, aanmerkeljjk geleden;
6o.de kleine lage toegangen tot sommige
lokalen zullen de oorzaak zjjn, dat bjj het,
om een of ander reden, ontstaan van een
paniek de gevolgen vretselyk zullen zyn;
lo. sommige iokalea zjjn te klein, dit is
voornameljjk het geval met die, welke in
tweeën zjjn verdeeld om daarin 2 klassen
te herbergen;
8o. niet voldoende zorg voor doelmatige
verwarming;
dat een school, waaraan dergeiyke ge
breken kleren, niet voldoet aan de eischen,
die men mag stellen, behoeft geen betoog;
trouwens in uw midden is ook reeds meer
dan èéne slem opgegaan zelfs van een
zjjde, die men zeer zeker niet van blinde
ingenomenheid met het Openbaar Onderwys
mag verdenken om er op te wjjzeD, dat
de toestand onhoudbaar is;
dat u uit de uaainteekeningen onder dit
adres kan bljjken, dat er in deze gemeente
nog een groot aantal ingezetenen zjjn, die
aan bet Openbaar Lager Onderwys de voor
keur geven; doch er zjjn meer bewjjzen
dat velen nog de bier bestaaude Openbare
Lagere School prefereeren: die thans nog
zoo slecht ingerichte school wordt bezocht
door 506 leerlingen, komende uit 275 ge
zinnen, en dat terwjjl er in deze gemeente
van nog geen 5000 inwoners nog twee
scholen bestaan voor Bizonder Lager Onder
wjjs. Wanneer men nu nog iu aanmerking
neemt, dat er op die Bizoudere Scholen ook
nog kinderen zjjn geplaatst van ouders,
die boewei voorstanders van het Openbaar
Onderwjjs met 't oog op den treurigen
toestand der Openbare School hunne kinderen
naar een Bizondere «School zenden, dan
ia het zeker niet te stout beweerd,
dat de groolste helft van de ingezetenen
van Schoonhoven hunne kinderen liever
geplaatst zien op een goed ingeriente Open
bare School, dan op een der bestaande
Bizondere Scholen;
dat adressanten met genoegen hebben ge
zien, dat de Burgemeester dezer gemeente in
de Raadszitting van 17 Dec. jl. heeft mede-
rMld, dat door Burg. en Weth. een plan
opgemaakt in overleg met den heer
Districts-Schoolopziener om te komen tot
een betere inriebting der School; dat de
koeten daarvan door Burg. en Weth. op
t 6000,— worden geraamd, „waaronder is
begrepen aldus de Burgemeester een
niet onaanzienlijk bedrag voor banken";
dat adressanten zich over dat pian ver
heugen, maar al wordt het door den
Raad aangenomen er toch niet mee vol
daan kunnen zjjudat zjj gaarne toestemmen
dat van die f 5000,— een groot deel noodig
zal zjjn om betere schoolbanken aan te
schaffen, en er dus al zeer wemig zal over-
bljjven om andere verbeteringen aan te
brengendat bovendien naar hunne meening
door al die kleine zoogenaamde verbeteringen,
zooala die tot nog toe zoo nu en dan zyn
aangebracht, de school niel zoo kan worden,
dat zjj de vergelijking met andere goed
ingerichte scholen kan doorstaan;
dat adressanten dan ook overtuigd zjjn,
dat een radicale verbetering alleen mogelyk
is, wanneer een geheel nieuwe school wordt
Oiwd; dat zjj aau de prudentie van uwen
natuurljjk overlaten te beslissen in
hoeverre daartoe kan worden overgegaan;
dat adressanten uit de woorden van den
heer Burgemeester, in de Raadszitting van
17 December 1.1. gesproken, meenen te mo
gen opmaken, dat Burg. en Weth. van mee-
ning zjjn, dat door het oprichten van de
School van ChriBteljjk Volksonder wjjs
weldra de toevloed tot de Openbare School
zal vermindereu, en dan door de meerdere
ruimte die school met haar tegenwoordige
Inrichting wel zal kunnen volstaan; dat
daargelaten dat door het ontstaan van meer
dere ruimte alle bezwaren tegen de inrich-
ting der school nog niet zjjn weggenomen
tot nog toe in elk geval met is gebleken,
dat dit het geval zal zjjn; dat toch de nieuwe
cursus op de Schooi van den heer Ten
Hagen 1 October aanving, terwjjl op 1 No
vember de nieuwe School werd geopend;
dat ouders, die in ernst liever bun kinderen
naar die Bizondere School zouden willen
staren, dan zeker niet die kinderen weer
met 1 October naar de School van den beer
Ten Hagen zouden hebben gezonden, doch
de voorkeur er aan zouden hebben gegeven
om tot 1 November te wachten;
dat adressanten integendeel vreezen, dat,
zoo er geene verandering komt, sommige
ouders, die voorstanders zjjn van de Open
bare School, hun kinderen, met 't oog op
de minder hygiënische inrichting der Open
bare School, boewei legen bun overtuiging,
naar de nieuwe Bizondere School zullen
zenden, die, naar wordt verluid, beter iu
overeenstemming is met de eischen van de
gezondheidsleer;
dat adressanten van meening zjjn, dat het
op den weg van den Raad onzer gemeente
Ugt om dit te voorkomen;
Redenen, waarom adressanten uit een
humanitair oogpunt, speciaal in het belang
van het schoolgaande kind, zich tot u wen
den4, met het eerbiedig verzoek, al die
maatregelen in ernstige overweging te nemen,
die er toe kunnen leiden om eene radicale
verbetering tot stand te breDgen in de
tegenwoordige inrichting van de Openbare
Lagere School (hoofd de heer M. R. ten
Hagen),
't Wel
't Welk doende,
Naar wjj vernemen, circuleert
in onze gemeente een adres aan den Gemeen
teraad, met verzoek om het schoolgeld aan
de Openbare Lagere school te verhoogen.
Het fanfarecorps „Oefening
kweekt Konst" te Ammerstol zal deelnemen
aan het in Juni alhier te houden concours.
Van de ingezamelde som voor
het Huldebljjk aan H. M. de Koningin-Moeder
zal eerst een betrekkeijjk vrjj belangrijk be
drag worden besteed ten bate der armen
van alle gezindten in deze gemeente, ver-
moedel jjk nog vóór den Feestdag op 22 dezer.
Zeker mag nog wel eens herinuerd worden
un bet venoek, om op a. s. Vrjjdag door het
uitsteken der vlaggen (met den Oranje
wimpel) van belangstelliD^ bljjk te geven.
'—In deze gemeente heeft rich
een geval van Febris typboldea met doode-
ljjken afloop voorgedaan.
Vervolg en slot van dq lezing
over „Hemellichamen", van den heer M. R.
ten Hagen, in de vergadering van het Na
tuurkundig Genootschap op 8 Jan jl.:
Na de pauze zet spreker zjjue lezing voort
met eene hoogst interessante beschouwing
over „ontstaan en verworden van de lichtv
bronnen in 't algemeen."
De lichtbronnen zjjn ontstaan uit langzaam)
inkrimpende nevelmassa's. Wat is de oorzaak
dier inkrimping? De oorsprong ervan ligt in
de warmte-uitstraling. Zoo men al evenwicht
in de nevelmassa's onderstellen kan, wordt
door de uitstraling deze verbroken. Uitvoe-
rige berekeningen hebben aangetoond, dat
door 't inkrimpen meer warmte ontstaat, dan
door uitstraling verloren gaat. De tempera
tuur wordt daardoor hooger eó men ver-
krijgt de scbjjubaar tegeostrjjdige uitkomst:
door verlies van warmte wordt de
massa warmer. Dit warmer worden is ech
ter begreusd en geldt alleen voor zeer jjle
dampen. Hoe dichter de dampen worden
boe meer tegenstand aan de inkrimping
wordt geboden en hoe minder warmte
wordt ontwikkeld. Zoo komt er een tjjd,
dat meer warmte uitgestraald wordt, dan
door inkrimping gewonnen en de massa
wordt kouder.
Iu de ontwikkelingsgeschiedenis der zon,
die niet meer tot de sterren van de
hoogste temperatuur behoort, zooals de witte-
waterstofaterren (sterrebeeld „de Hond")
maar tot die van het gele of zonstype,
kunnen we vjjf tjjdperken onderscheiden:
le. het tjjdperk der koele nevelvlakle.
2e. bet tydperk van sterke inkrimping en
daardoor stjjgeiHle temperatuur tot witte
gloeihitte.
3e. het tydperk van dalende temperatuur.
4e. het tjjdperk van den overgang iu een
vloeibaar lichaam en
5e, het tjjdperk van den overgaDg tot een
vast, koud en donker lichaam.
la deze geschiedenis ligt de verklaring
van het groot aaatal wjjzigingen in de be
weging der bestaande en voor de vorming
van nieuwe hemellichamen.
Door de inkrimping wordt de draaiende
beweging steeds grooter, waardoor splitsing
(dubbelsterren) onstaat of afstooting van
kleine gedeelten plaats vindt (planeten).
Bjj die geschiedenis merken we op:
Begin- en eindtoestand beide koud.
In het begin de massa zeer jjl en uit
gebreid*, aan het einde dicht ineen
gedrongen en een betrekkeijjk klein,
donker lichaam.
In het begin beeft die massa verbazend
veel arbeidsvermogen, in het eind ia die
verdwenen. Deze verhitte eerst de massa
tot gloeihitte, maar werd later uitgestraald
in de wereldruimte. Was nu de zon de
eenige lichtgevende ster ia de wereldruimte,
dan zou overal absolute koude ootstaan. Waar
dit echter niet het geval is, komen we tot de con
clusie, dat overal in de oneindige ruimte stofen
arbeidsvermogen is. Dan moet echter die
straling van de zon en andere vaste sterren
elders opgevangen worden, want het arbeids
vermogen is onvernietigbaar. Kouder worden
hier, heeft dus warmer worden op een andere
plaats ten gevolge. Zullen wjj na ook nog
eens winnen, een vraag van belang, omdat
we weten, dat de zon eenmaal koud zal
worden.
Naast de lichtgevende zjjn ook donkere
sterren, wier aantal dat der lichtgevende
verre overtreft. Was dit niet zoo, dan zou
de hemelruimte een zonnegloed zjjn. Dat
er voor ons zooveel duisters aan den hemel
waar te nemen, ligt echter ook aan de
nevelmassa's die vooral in den melkweg dui
delijk zjjn waar te nemea. Die nevelmassa's
zjjn het, zooals spreker uitvoerig beredeneert,
die door middel van in de ruimte zwevende
stofdeeltjes een deel van bet arbeidsvermogen
der zon opslorpen. Daardoor worden aoma
die nevelmassa's zoo verwarmd, dat bun
evenwichtstoestand verloren gaat en een zon
ontstaat. Echter ook nog door scheikundige
processen, waarop spreker echter niet ingaat
wegens de moeilykheden voor hem, stapelen
de nevelmassa's arbeidsvermogen op. Zoo
gaat dus de straling niet verloren in het on
eindige, maar kan later in een anderen vorm
weer te voorscbjjn komeD.
Er ia dus een kringloop van arbeidsver-
logen, nevelinasea zon uevelmassa
zou enz. Maar die zonnen worden tot koude,
doukere bollen, die echter niet geheel koud
zjjn, maar in bel binnenste gloeien. Een
maal komen er zooveel, dat de één met de
andere samentreft: er ontstaat een botsing,
waarbfj ontzettende warmte wordt ontwik-
ktfid, die de beide bollen weer tot nevei-
lassa's doet .worden. De kringloop der ge
daanteverwisseling is dus geheel volbracht
en moet tot het oneindige door biy ven gaan,
zoodat ook de bestaansmogelykheid voor ge
organiseerde wezens voor altjjd verzekerd ia.
Deze is gebonden aan het voorkomen van
donkere lichameu in de nabjjheid van zonnen
deze vangen de stralen op en krjjgen daar
door de gematigde warmte, die, voor zoover
wjj weten, voor levende wezens noodza
kelijk is.
Ten slotte vatte spreker zjjne beschouwingen
samen in eene vergeijjkiDg tusschen verschil
lende menscheljjke indrukken van de beschou
wing van het heelal en kwam tot de conclusie,
dat groote bewondering ons moet vervullen
voor de Macht, die den stoot gaf tot dezen regel-
matigen geweldigen kringloop, terwjjl hjj
nadrukkeljjk wees op bet veredelende, wat
voor den mensch uitgaat van deze studie.
Door luid applaus bracht de vergadering
hulde voor de keurige lezing, ook toen de
voorzitter namens de aanwezigen een harte-
ljjk woord van dank sprak. De vergadering
werd hierop gesloten.
PMtkautoar Schoonhoven.
LIJST van BRIEVEN en BRIEFKAARTEN,
geadresseerd aan onbekenden, over de
lste helft der maand Januari 1904.
Brieven:
1. Mej. H. v. d. Werff, 's-Hage.
2. M. Luipe, Rotterdam.
Briefkaart:
1. P. Pins Dz., Schoonhoven.
VERVOLG DER NIEUWSTIJDINGEN.
Bjj Kon. besluit is: lo. benoemd
tot boogleeraar in de faculteit der letteren
en wjjsbegeerten aan de rjjks-universiteit te
Leiden, om onderwjjs te geven in de ge
schiedenis, letterkunde, oudbedeD, instellin
gen, zeden en gewoonten der volken van
den Indischen Archipel en in de pbysische
aardrjjkskuude van dien Archipel, Dr. A.
W. Nieuwenhuis, officier van gezondheid lste
klasse bjj den militair geneeskundigen dienst
in Nederlandsch-Indië, thans met verlof hier
te lande.
2o. met ingang van den dag waarop de
hoogleeraar Dr. A. W. Nieuwenhuis zjjoe
lessen zal aanvangen, de hoogleeraar aan de
rjjks-universiteit te Leiden, Dr. J. J. M. de
Groot ontheven van het onderwjjs in de ge
schiedenis, letterkunde, oudheden, instellin
gen, zeden en gewoonten der volken van
den Indischen Archipel en io de pbysische
aardrjjkskunde van dien Archipel en belast
met bet ooderwjje in de Chineesche taal
-Ds. M. H. A. van der Valk, te Oud-
Beierland, predikte 7 Januari te Bokstel zjjn
afscheid, met een woord naar aanleiding van
Spreuken XXX *24-28.
'Amelde, 18 Jan. Tot rijksambtenaren
voor het doen van de noodige opnemingen
lot vatstelling der huurwaarde Van porceeieu
voor de pers. belasting* in deze gemeente
voor het belastingjaar 1904 zjjn aangewezen
de heeren H. van de Ven, inspecteur te
Gorinchem en A. W. G. van der Hardt
Aberson, Rijksontvanger alhier.
Alhier zjjn voor de Nationale Militie,
lichling 1905 ingeschreven 16 joogelingen,
waarvan op heden slechts 2 reden tot vrij
stelling vermeenen te bezitten.
*tioiader»lfc, 18 Jan. Tot kerkvoogd der
Ned. Herv. gemeente is in de plaats van
wjjlen den heer L. de Jong benoemd de beer
J. v. d. Vlist en tot secretaris-kerkvoogd in
de plaats van den heer J. C. van Vliet Dz.
is beuoenfd de heer K. Verdoold.
Op het adres der afdeeling Moordrecht-
Gouderak van het Algemeen Ned. Werk
liedenverbond tot oprichting eener Kamer
van Arbeid voor het steenbakkersbedryf is
afwjjzend beschikt.
Aan het op Donderdag 14 Januari jl.
gehouden onderzoek naar militaire bekwaam
heid en lichamelijke geoefendheid van lote
lingen, namen 6 jongelieden uit deze ge
meenten deel.
Het diploma voor lichamelijke geoefendheid
en> militaire bekwaamftei-l werd verworven
door: A. de Brujjn, K. van Dam en F. Hoo-
genboom, terwjjl voor militaire bekwaamheid
slaagden A. Rykaart en Adrs. van Vliet.
Herbenoemd tot vborzitter en tot secre
taris der commissie tot wering van school
verzuim de. beeren D. Tom en A. Berman.
'HaMtrecht, 19 Jan. Dat we na Nieuw
jaar beren krjjgen weet iedereen, maar toch
keken de bewoners van Haastrecht Zondag
morgen raar op, toen ze hoorden, dat er
een echte beer gekomen was. En dit zou
nu nog niet zoo zeldzaam wezen, maar het
beest is zonder geleider, zonder muilkorf
midden in den nacht van Gouda naar ons
dorp komen loopen. En we mogen nog van
geluk spreken, dat onze nachtwuker niet in
de maag van bruintje verdwenen is, want
wat toch was het geval. Toen de nacht
waker v. D. Zondagnacht zjjn gewone ronde
deed, ontmoette h<j in bet westeinde van
het dorp een groot dier. Denkende dat hel
een boud was, nam hjj er in 't eerst niet
veel notitie van. Toch kwam hem het ge
weldige snuiven, dat het beest deed, eenigs-
zins vreemd voor en hjj besloot, alvorens een
nader onderzoek in te stellen, de schemering
af te wachten. Ongeveer 6 uur ging bjj nog
eens kjjken en bemerkte tot zjjn schrik dat
bet dier geen hond was, maar eenbeer.
Hjj liep heel gemoedeljjk in den tuin van
den heer K. rond.
Direct waarschuwde v. D. den ,heer K.,
den burgemeester enz. en bruintje werd
voorloopig in den tnin opgesloten en bewaakt
door twee schildwachten met geladen ge
weer. Men ging naar Gouda om te onder
zoeken van wien deze beer was en het
bleek, dat hjj bet eigendom was van den
welbekenden Russischen „Hofjager Chado-
dawitz". Deze was echter nergens te vinden.
Men vermoedde, dat hjj naar Den Haag of
Rotterdam was. Er werd getelegrafeerd,
maar het was eerst avond, eer hjj te
Haastrecht aankwam. Ondertusscben had
men met veel moeite en gelokt door kren
tenbrood den beer in een veewagen weten
te krjjgen en hem in een stal gebracht tot
dat zjjn meester hem weer kwam halen.
Dat de beer heel wat opschudding te weeg
bracht en veel kjjkers lokte, is te begrypen.
Ds. H. G. Oldeman, predikant der Ned.
Herv. gem. alhier, heeft bet beroep naar
Westwoud aangenomen.
'Hoornaar, 18 Jan. De kaashandel
bljjft onverauderd; ze worden alhier met
kleine partjjtjws opgekocht tegen den prjjs
van f 24 tot 27 per 50 KG.
Varkenshandel traag, veile van 18 lot 19Vï,
EDgelsche 15 tot 16 ets per halve kilo.
Biggen van f 4 tot 7 per stuk.
jMiraveld, 18 Jan. Onze predikant, Ds.
M. Jongebreur, is beroepeu te Rand wjjk en
Lakemond.
Wlllenkop, 14 Jan. De heer L. A.
van den Berg Jr. is tot secretaris van de
commissie tot wering van schoolverzuim in
deze gemeente benoemd.
^Stolwijk, 18 Jan. Gedurende het jaar
!9o3 werden op het Hulpkantoor alhier 184
inlagen gedaan in de Rjjkspostspaarbank tot
een bedrag van f 10.480, en werden 26 nieuwe
Spaarbankboekjes uitgereikt.
'IJatlinonde, 15 Jan. De joDgedoch-
ters-vereeniging „Naomie" alhier, bield heden
bare uitdeeiing van kleedingstukken aan
behoeftige kinderen in deze gemeente. 107
Eakjes met kleederen werden aan de arme
leinen uitgereikt. Onnoodig te zeggeD, dat
allen recht verbljjd huiswaarts giDgen.
BEVOLKING.
Gouda. Loop der bevolking dezer ge
meente gedurende het jaar 1903.
De werkeljjke bevolking bestond op 31
Dec. 1902 uit: Af. Vr. Tof.
11076 12031 23107
Komt bjj door geboorte 407 328 736
vestiging 649 714 1363
gev. militair. 37 37
Totaal 12169 13073 25242
Gaat af door sterfte 210 187 397
11959 12886 24845
vertrek 617 635 1252
11342 12251 23593
vertr. milit. 42 2 44
Op 31 Dec. 1903. Totaal 11300 12249 23549
zoodat de bevolking is
vermeerderd met 224 218 442
Onder dit getal zjjn begrepen 81 mannen
en 16 vrouwen gehuisvest in de onder het
militair gezag geplaatste gebouwen.
189 huweljjkeu zjjn voltrokken en l echt
scheiding ingeschreven.
Badegraven. De bevolking dezer ge
meente bestond op 31 December 1902 uit
2174 mannen en 2284 vrouwen, tezamen
4468 personen.
In 1903 werden geboren 188 kinderen, als
99 jongens en 89 meisjes Er vestigden zicb
248 mannen en 257 vrouwen, totaal 505 per-
soneD. Overleden zjjn 67 maonen en 49
vrouwen, totaal 106 personen. Naar elders
vertrokken 231 rnanuen en 235 vrouwen,
totaal 466 personen. De bevolking der ge
meente bedroeg op 31 December 1903 2233
mannen en 2346 vrouwen, tezamen 4579
zielen.
Er werden 32 huweljjken gesloten, leven
loos werden aangegeven 3 kinderen, als 1
van bet manneljjk en 2 van bet vrouweljjk
geslacht.
Mantfoort. De bevolking dezer gemeente
is in het afgeloopen jaar met 10 zielen ver-
minderd en bedroeg alzoo op 1 dezer 1770
zielen.
Er vestigden zich: in de gemeente 61 m.
en 60 vr.; in het opvoedingsgesticht 24 vr.
Het aantal geboorten bedraagt 30j.en24m.
Er vertrokken: uit de gemeente 58 m. en
67 vr.j uit het gesticht 17 vr, Het aantal
overledenen bedraagt 34 m. en 23 vr.
Er werden 8 huweljjken gesloten.
Goude'rak. M. Vr. Tot.
Bevolkihg op 1 Jan. 1903 945 936 1881
M. Vr. Tot.
Geboren 22 34 56
Gevestigd 52 *67' 119
74 101 175
- Te zamen 1019 1039 2056
Overleden 11 12 23
Vertrokken ,74 i 77 151
85 89 174,
Bevolking op 1 Jan. 1904 934 948 1882
4 Levenloos geborenen. 15 Huweljjken
voltrokken.
Hendrik«Ido-Auibacht. Loop der
bevolking over het jaar 1903:
M. Vr. /fotaal
Bevolking op 31 Dcc. 1902 1715 1656 3371
Geboren in 1903 77 71 148
Ingekomen 74 81 155
1866 1808 i 3674
M. Vr. Totaal
Overleden 19 27 46
Vertokken 81 86 167 100 113 213
Bevolking op 31 Dec. 1903 1766 1695 3461
Gesloten huweljjken 39.
Levenloos geboren 5.
Yiaueu. Bevolking op 1 Jan. 1903:1720
man. en 1ÖU0 vr., totaal 3320. Vermeerde
ring door geb. 41 m. 47 vr., vestiging 128
m., 106 vr. Vermindering door vertrek 148
m. 141 vr., overt. 31 tn., 22 vr. Bevolking
op 1 Jan. 1904: 1709 m. 1590 vr., totaal
3299. Ia 1903 werden 30 huweljjken vol
trokken.
Bidtferkerb. Bevolking over 1903:
M. Vr. T.
Bev, op 31 Dec. 1902 4508 4282 8790
M. Vr. T.
Geboren 152 222 374
Vestiging 169 169 338
381 391 712
4829 4673 9502
Vertrek 250 253 503
Overleden 65 60 125
315 313 628
Bev. op 31 Dec. 1903 4514 4360 8874
Vermeerdering 84 zielen,
Hinderen, 0 magere dito, Ml vette
en graskalveren, 0 nuchtere kalveren, 409
schapen of lammeren, 673 varkens.
Runderen 26 a 34 ct.'; kflveren 42 a 60 ct.;
schapen 21 a 28 ct.; lamineren a CL;
varkens 17 a 19 ct. en lichte varkens
voor export 16 a 17 ct. per V» kilo.
BCltGLBLIJKK NT A MB.
N?lio»u hoven. Van lf>—19 Jan.
Geboren: Calharina Antonia, d. van
J. Lensen en C. A. v. d. Bergh. Maria,
d. van J. Zuidervliet en A." Koojj.
Overleden: N. J. Wilkens, oud 39 j.
N. H.. Bezemer, ,oud 31 j„ echtgenoote van
P. Vermejj.^ A. Prins, oud 61 j., echt
genoot van M. de Jong.
COltlCKöl'UiN DiüJN TIK
Het Ingezonden stuk uit Polsbrotkt rdam
is niet voor opname als zoodanig geschikt.
K JÜ U L A M ifi.
Een Vraagstuk.
Vraag: Kan men bloedarmoede en de
ziekteD, die gebrek aan btoed tot oorsproDg
hebben, de zwakte der zenuwen, genezen?
Antwoord: Ja, onder voorwaarde even
wel dat men het noodige verricht. Dit noo
dige is zeer eenvoudig, bet bestaat alleen
met de zoo gemakkelyke, zoo goedkoope en
zoo werktlaüige behandeling van de Pink
Pillen te volgen.
Bewjjs van het vraagstuk: Het is
niet één bewjjs, dat wjj zouden kunnen ge
ven omtrent de juistheid dezer oplossiDg,
maar duizenden. Gy hebt zeker reeds talrjjke
certificaten van genezingen gelezen, die door
de Pink Pillen verkregen zyn, gjj zult er
nog in de toekomst van lezen. Voor 't
oogenblik leest dit attest van Juffrouw AnIje
Dykstra, vrouw van R. Hilvers te Schoon
oord (Drente):
„Sedert geruimen tjjd moest ik erg hoes
ten en was erg zwakzulks had ik uit eene
longontsteking gehouden en het wilde maar
niet overgaan. Myn man nam het besluit
mjj de Piuk Pillen van Dr. Williams te
doen gebruiken en na 't gebruik van één
doos gevoelde ik reeds verlichtingik ging er
mede voort en ben thans zeer welvarend."
Laat ons met vergeten dat de Pink Pillen
de krachtigste hermeuwsters van hel bloed,
de versterksters der zenuwen zjjn.
Welke zjjn de ziekteü, voortkomende uit
gebrek aan bloed of zwakte der zenuwen?
Dit zjjn: bloedarmoede, bleekzucht, neu
rasthenie, maagkwalen, algemeene zwakte,
rheumatiek, heupjicht. Als gjj, of uwe
familieleden, of uwe vrienden zich door eene
dergeljjke ziekte aangelast ziet, die ge moet
tegenwerken, aarzelt niet de Pink Pillen te
nemen. Daar is het heil, de veriossiDg.
Met de Pink Pillen zult gjj daar zelfs ge
nezing aanbrengen waar al de andere ge
neesmiddelen gefaald hebben.
Prys f 1,75 de doos, f 9,— per 6 doozen.
Verkrjjgbaar bjj Snabiliï, Steiger 27, Rotter
dam, buofd-depothouder voor Nederland en
Apotheken. 4 ranco toezending tegen post-
w issel.
(Jok echt verkrjjgbaar voor Schoonhoven
en omstreken by A. N. van Zïssxn, Drogist.
Uedeu overleed rnize dierbare Zoon,
Broeder en Behhwdbroeder
Mr. NIC0LA48 JAM WILKEM0,
Kantonrechter te Schoonhoven
in den ouderdom van 39 jaren.
Schoonhoven, 16 Jan. 1904.
Veendam, FRANS -WILKENS.
*JBBO WILKENS.
C. E. WILKENS-Poulie.
Haarlem, J. A. WILKENS.
R. J. VV ILKENS - van Pesch
Dordrecht,L. C. E. DE KONING-
Wilkens.
E. H. DE KONING.
Eeniye kennisgeving.
Heden overleedna een korte doch
ernstige ziekle, ten onzen huize,
EVEBT 'yAM LEEUWEN,
van Ede, in den ouderdom van 21 jaar
en 8 maanden.
Hjj was ons een trouwe knecht,
zjjn heengaan treft ons diep.
J. P. KASTELEIJN
en Echtgenoote.
Polsbroekerdam, 16 Jan. 1904.
MAKÜTBJÖKICHTJ&N
iiortnehem, 18 Jan. Aangevoerd 58
runderen, 12 nuchtere kalveren, 4 vette
varkens en 74 biggen. Prjjzen: zware
kalf koeien f 230 a 300, kalfvaarzen f 160
a 230, melkkoeien f 160 a 230, 2i/s-jarige
OL-sen 1160 a 220, guiste vaarzen f 100 a 140,
pinken f 100 a 120, graskalveren f 50 a 80.
nuchtere kalveren 1 12 a 15, vette varkens
18 a 19 ct. per half kilo, biggen f 4 a 9.
Botterdam, 18 Jan. Aangevoerd 394
Hedeu overleed, na eene korte doch
hevige ziekle, tot diepe droefheid van
mjj en wederzjjdsche Familie, injjne
geliefde Echtgenoote en der Kinderen
zorgzame Moeder
KEELTJE HENDRIKA
BEZEMEB,
in den ouderdom van 31 jaren.
Mede uit naam der wederzjjdsche
Familie,'
P. VERMEIJ.
Schoonhoven, 17 Januari 1904.
De Heer en Mevrouw UOYTEMA
VAN KONIJNENBURG-Frijlinck ge
ven kennis, dat in den ouderdom van
ruim 85 jareu te Akkrum (Friesland)
overleed hun geliefde Groot- en Over
grootmoeder Mevrouw de Wédüwe
P. UOYTEMA.
Bergambacht, 18 Januari 1904.
Allen, die iels te vorderen hebben van-,
verschuldigd zyn aan- en borgtochten of
andere zaken onder zich hebben betrekkeijjk
de nalatenschap van GEKRIT EËGDEMAN
Senior, gewoond hebbende te Bergain*
bacht en aldaar overleden 9 Januari 1904,
geheven daarvan opgave of afgifle te doen
len kantore van den Notaris D. TEIJINCK
te Nchoouhoveii vóór 1 Februari
aanstaande.
Met l Febr.
i flink
gevraagd door A. KOOIMAN, Schilder,
Polsbroek.
die goed kunnen meikeu, ook ploegen en
wier vrouwen ook melken kunnen en willen,
kunnen tegen half Maart a. s. of eerder
geplaatst worden bjj
Ph. YAM DEB BHËGGEN
le Waddingaveeu.
Gevraagd, wegens buweljjk der tegen
woordige, een flinke
bjj P. MAAT, Hofmeester op de „Lekboot",
Schoonhoven.
De DIRECTIE maakt hiermede bekend, dat als AGJEMT vau
schappij is aangesteld
Maal-
Deze Maati). verzekert Rundvee en Paarden zonder eenige inlage bjj de toetre
ding, terwjjl men zich slechts voor een baif jaar verbindt.
Zjj vergoed voor Rundvee 80% en voor Paarden 70% der ingeschreven waarde.
Sedert haar ruim 12 jarig bestaan heeft zjj zich gekenmerkt door lagen omslag (ge
middeld 3 per jaar) en daardoor groote deelneming. Byna 13600 polissen zjjn reeds
afgegeven.
De inrichting is op zuiver Coöperatieven grondslag en directe uitbetaling gewaarborgd.
Namens de Directie:
L. W. VAN DER GOES,
Directeur.
opgericht ln 1805,
Mr. M. BURGERHOUT,
Toerlltduln Mo. IO.
DIRECTIE:
B. DE REGT I™.
Geeft voorschotten op allerlei gebied (landbouw, «ebeepvaart, handel
nijverheid enz.) onder hypothecair verband, depót van effecten, borgtocht of nadtr
overeen te komen voorwaarden;
Sluit beleeningen;
Neemt gelden A deposito tegen vergoeding van rente, thans bedratrendo-
mei dagen opzeggingK nae*
voor 8 maanden vast1
Voor inlichtingen vervoege men zich:
Te Gonda bjj den Heer J. J. A. MONTIJN, Notaris aldaar.
AlblBMerdam bjj den Heer P. A. VAN BUUREN, Candidaat-Nobrri» .ld...
JU.rlncl.em bjj den Heer C. J. A. BOOM, (AndLdaat-Not.rT.fdMr
