maatschappij „DE FAAM",
Heeren- en Kinder-Kleedingmagazjjnen,
Dames- en Hinderhoeden.
Ter lam gewaag! f150,
feJKT
De
in verbinding met PEEK dt CLOPPENBURG.
nieuwe uitgebreide collectie HEEREN-, JONGEHEEREN- en KINDERKLEEDING
MlA FaliM ra Bedden en Manen,
f. SPECHT GRIJP, VjtartI
f45. Rjj wielen. f45.
Aanbesteding.
Aanbesteding.
Aanbesteding.
Maatschappij „DE FAAM",
^0000000000000000000000000©(<
Algemeene Maatschappij van Levensverzekering en Lijfrente
Het leveren van geheel correcte kleeding heeft noodzakelijk tot resultaat, dat
men een hecht en sterk fundament onder zijne zaken legt!
Niets wat zich meer voortplant, dan de roep van soliditeit in kleeding en billijkheid in prijzen.
Hoe langer men de kleeding van PEEK CLOPPENBURG draagt, des te beter komt men tot de
conclusie, dat men werkelijk voordeelig koopt.
Pakhuis Koestraat B 170.
Kantoor Koestraat B 193.
WESSANEN LAAN, Wormerveer.
D. SCHAKEL» Schoonlioven.
N°. 2503.
Zaterdag 23 April,
1904.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
Tweede Blad.
gemaakte HEEREN- en KINDER-KLEEDING.
BRANDSCHADE,
HENNEMAN Co., Ede.
(19 Mey's Stoffwasche,
Het bonwen eener HOFSTEDE
op het terrein van het afgebrande
gebouw te Langerak.
M3. Onderhoudsgrint,
SCHOONHOVEN. LEIDEN. HAARLEM, WOERDEN. SCHIEDAM.
Heeren COLBERT-COSTUUM 7, 8,50, 10, 12, 14, 10, 19, 22, 24.
JACQUET- 10, 13, 16, 17, 20, 22, 25.
JONGENS-COSTUUMS 4,50, 5,50, 7, 8, J0, 12, 16.
Kinderpakjes (Blouse- en Jekkermodel) in alle mogelijke prijzen en maten.
C0STUUMS VOOR 0E EERSTE HEILIGE COMMUNIE MET KORTE EN LANGE BROEK.
Pantalons, blauwe Keper-JassenScliilderskielenYVerkmans-
broeken (bruin en gestreept Bevertin), vanaf f 1,30.
m SCHOONHOVEN.
Naamlooze Vennootschap „STOOMBOOTDIENST op de LEK".
Haven
ioek Voorhaven,
Schoonhoven.
Verzekert U tegen
bij 6. JAN NIEKBBK,
Goedkoopst adres.
Grootste keuze.
CALCARIUHI!
A. BOUTER,
Rijtuig- en Wagenmaker,
DOELEN, SCHOONHOVEN.
H.H. Landbouwers!
Voorradig Kuipen, Staren, Karns,
EMMERS,
C. TAN LEEUWENGonda.
Oostplein 28, Rotterdam, (af!
PMT" 3 Minuten loopens vanaf 't Oude Hoofd.
Complete Graanmaalderijen, Crutterijen, Poldergemalen
C. DEN OUDEN,
Nieuw-Lekker land.
VOOR HET A. S. SEIZOEN IS GEHEEL COMPLEET.
Cbnze kleeding bereikt in hoofdzaak die clientèle die op solide, keurig fijne afwerkingelegante modellen, degelijke stoffenprima fournituren let.
HELPRIG KLEIN, MMontfoort,
voorheen Firma KRUITHOF, gevestigd 1871,
RECLAMEPRIJS f 29,-.
fife «SB» FAAM"
Y- jS"S^£oWUra, Magaafln .DE SlÊft".
SCHOONHOVEN.
AMSTERDAMSGHE HYPOTHEEK-WAARBORG IAATSGHAPPU,
TE KOOP een
GRASMAAIMACHINE.
TE KOOP:
Een nieuwe Wascbmachine
LIJNZAAD KOEKEN,
Alle Onderdeelen tegen scherp concorreerende prijzen.
Arbeidscontract.
Gemeenteraad ran Schoonhoven.
Op Mwudag as April b. 'a .oor-
middags elf uur, zal voor rekeniDg van den
Heer J. VAN HEMERT te Langerak. door
Architect G. NUGTEREN te Ameide.io
bet Café van H. VAN ES (voormalig Raad
huis) te Langerak bes. de Lek worden
aanbesteed
Bestek met teekening ligt ter inzage in
voornoemd Café vanaf Haandag 18 April a. s.
DIJKGRAAF en HOOGHEEMRADEN van
de krlaipenerwaard zjju voornemens
op liaandag den 25. April 1904, 'smor-
gens ten 10 ure, in het voormalig RECHT
HUIS te Bergambacht, onder nadere
goedkeuring aan te besteden:
Het gewoon onderhond der
DU ken wan het Hoogheemraad-
■chap, beotaande In: het werhoo-
gen wan gedeelten DUkskrntu,
het aanhalen wan talud», het
maken van steen glooiingen en
■teeuen neervoeten eng., In ver
schillende percèClen.
Bestekken zjjn 4 50 cents verkrijgbaar
ter Secretarie te Ouderkerk a/d IJssel eo
b(j den Fabriek-Laudmeter te Lekkkrkerk.
Aanwijzing zal worden gedaan op Maandag
18 April, aanvangende te Amkerstol en op
Dinsdag 19 April, aanvangende te Krimpen
a/d Lek, telkens des morgens ten 9 ure.
DIJKGRAAF en HOOGHEEMRADEN van
de Krlmpenerwaard zijn voornemens
opMaandag den 25 April 1904.'smor
gens ten 11 ure, in bet voormalig RECHT
HUIS te Bergambacht, aau te besteden:
De levering wan
ten behoeve wan de dyken en we
gen wan het Hoogheemraadschap,
volgens monster, voorhanden h(l
den Fabriek-Landmeter.
Bestekken zjjo 4 25 cents verkrijgbaar
ter Secretarie te Ouderkerk a/d IJ sael
en by den Fabriek-Laodmeter te Lek-
kerkerk.
f^fXpVnVoVoVnVoVoVoVnVoVoVoVoX^VoVoVoVnVoVoVoVoVoVoVoVo^),
Wy berichten hiermede, dat onze Magazijnen wederom rijjk voorzien zijn van eeue groote sorteering
Behalve eenige goedkoopste genres, zijn alle Kleedingstukken op eigen ateliers vervaardigd, onder nauwkeurig toezicht
onzer bekwame Coupeurs, weshalve wy kunnen waarborgen eene onberispelijke Coupe, zoowel als nette, solide afwerking.
Bovendien zijn onze pryzen scherp concurreerend met die der grootste plaatsen, en zal een bezoek aan onze
Magazgnen een ieder overtuigen, dat gaan koopen buiten de stad, wegens reiskosten, verzuim en andere redenen, niet
alleen onnoodig, maar ook beslist nadeelig is.
Tevens vestigen wij Uwe aandacht op onze speciale inrichtingen Goederen naar Maat te Lelden en
j/Êf Woerden. Een onzer COUPEURS is geregeld Donderdags te Schoonhoven voor maatoemen, passen enz. enz.
Vraagt onze Stalen der nieuwste en fi|nste stoften met volledige Prijscourant.
Directie te Schoonhoven.
DAGELIJKSCHE GOEDERENDIENST per Stoomboot „SENIOR" tusocben Hanen,
Jaarsveld, A melde, Nleuwpoort, Schoonhoven, Groot-Anamers, A sa
ltier stol, Berg*Ambacht. Streefkerk, Nleuw.LekkerlandLehkerkerk,
Krimpen ad Lek, Slikkerveer, Bolnes, lJselmonde en Botterdam.
Van VIANEN 's morgens uur. Van ROTTERDAM 's middags ca. 8 uur.
j)F* Zeer blUUke tarieven.
M1
Agent van de Maatscbappy van Brand
verzekering voor het Koninkrijk der Neder
landen, gevestigd te 's-Hertogenbosch.
Taste en lage prenalëa.
voor den tyd van 6 maanden, met 1
8-maaodelyksche aflossing, tegen behoor
lijke rente.
Brieven, letter W. Rureau van dit Rlad.
Wit uwe muren en plafonds met Cal"
cnrlum, geeft niet af en kan met water
afgenomen worden,
lalichtingen by deu Depótbouder
Mr. Metselaar. Schoonhoven.
Inrichting voor galvanisch
VERZILVEREN, VERGULDEN
EN VERNIKKELEN
op alle Metalen.
E. TAM GEELEM, Schoonhoven.
Oude Rijtuigen worden tegen hoogen
prys Ingeruild.
gevestigd ta AMSTERDAM, Damrak 74.
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit tu 1 November 1880,Ko. 88.
MEICTKUHEN
Pr. 8. R. J. t. Seberiehaven, R. W. Scott ea J. FL. Blankenberg,
t - Seoretaria der Directie: Ir J. T. Sekeviehavei.
Volteekend M&atsahappelqk Kapitaal 1.000.000.—
Varcekerd Kapitaal (Nor. 1908) ruim... 115.111.000.
Vmekerda Bant* (Not. 1908)ruim2.217.000.
Outran(ratam tm 1009 ruim 9.021.000.—
nrm op 91 D^mbor 1009 ruim 80.179.000.—
JAABLIJKSCHE premie roor 100A-
60
66
60
68
70
Dadelijk ineaande
H
Agent te Scheenheveu: de Heer F. 4. TEPE.
KAASTOBBEN, GRONDTONNEN, DRANK-
KUIPEN.
Adres: KnlperU Tuinstraat 318 en
TJjverstraat 133.
Garantie.
tegen ever
ALBUM POBTBETTEN, 7 stuks f 1.CABINETPOBTRETTEN1 stuks f »,SO.
ALBUM-PORTRETTEN, 13 1,50. CABINET-PORTRETTEN, 13 1,5*.
MEDAILLON-PORTRETJES, II stuks 25 Cent.
ZUINIG!
GOEDKOOP!
EENVOUDIG!
VERTROUWBAAR!
Vertegenwoordiger» veer de Alblasserwaard ea Omstreken:
LEVERING EN INRICHTING VAN:
enz. enz. met deze Matoren.
j/C~ Vraagt Plannen en Begrootingen.
Zich eok te vervoegen by:
GOUDA.
.„Hchtlog voor COMPLETE BEDSTELLEN, VEEREN BEDSTELLES mat »Ue
twntnnnde nit: Bed, Peluw en Kussen», Bed- en Pelnw-Osertrek, 1 bal se
^AUM TUken.
R.iere onnUUU t «5,—, f 40,-, prachtig .tel f 50,-.
COMPLETE KAPOKBEDSTELLEN f 15,—, f 37,50, 31.60, f *0.-.
Bnddentnkens, 3 El Ung, 165 cM. breed, ongebleekt Kntoen, per »tuk f 0,85-
Idem ran «eer twanr GrnnliODen, 3 El lang, 160 cM. breed, 1,20.
SfoSen »nn gewoon best wit Katoen, f 0,35 per ntuk.
ven Rondgeweven Sloopen-Katoen. f 0,50 per atuk.
„JJÏÏete stellen met Ledikant, Matraaaen etc., ala ook yoor alronderiifke
- X™ K.poklMdatellen, Zeegroe-, Kapok-, Spriogveeren Matronen, gegarneerde
SSS ent «n™ wag. men d. .peelal. Pr(Ja.pgar..
Zendingen boven f 10,— franco Siotlon ef Wol. TM
ntuk vervaardigdin praktinch, elegant, van echt linnen niet te
gevestigd te Amsterdam, Heerengracht 133.
Voor zoover de voorraad strekt zyn de niet ultleetbare Gewaarbergde
4 pCt. Hypothecaire Obllgattén van bovengenoemde Maatscbappy, in stukken
vau r ÏOO»,-, f BOO,-; f133»—tegen beurskoers, verkrygbaar by den Heer
J. G. DOESBURG, Schoonhoven.
MA8SEY HARKIN
Te zien en te bevragen by A. TEEUW,
Smid, Gondrlann.
▼oor bliiyhen pr(|i, nieuw model.
Te tienen te bevragen by JOH. VAN SCH AIK
te WAlllge-Langerak.
OPGERICHT 1733. KONINKLIJKE FABBIEKEN.
Voedert uw Vee met de Zuivere Murwe
Merk „ST£B" en W»">
uitmuntende door hoog eiwit, en vetgehalte en grootste voedingnwaarde,
Eere-utplo» Par». WOO. .Vegen Ge.dea MmtoUlM,
B
HEEREN-RIJWIELEN, prachtig geëmailleerd en vernikkeld, w
compleet, met Spatscbermen, Tascb, Sleutel, Pomp, Beten Oliekan,
den spotprgs van45 guld
Dezelfde, met Freewheel en Velgrem30
n n Terugtraprem33 B
Verder een groote voorraad le klasse RIJWIELEN, in pryzen van f 63,
70, 80, 03, 100105, 113, 130, 143, 130, 300.
V OEITOMPEN vanaf 8» Cis. BUITENBANDEN vanaf f 4,-. BINNEN
BANDEN vanaf f 3,-. KINDERWAGEN- en SPORTKARBANDEN in alle maten.
■■MP* Reparation werden ten speedigste uitgeveerd tegen
w blliyken prjjs.
EMAILLEEREN. VERNIKKELEN.
BlOÏISm COURART.
Wy zyn steeds van gevoelen geweest, en
hebben nog geen reden gevonden om in
dit opzicht van meening te veranderen,
dat een wetteiyke regeling van de werk-
_overeenkomst de grondslag behoort te zyn
Vérdare sociale hervormingen, en
aan deze moei voorafgaan. Het is in
bet belang van den werkgever zoowel als in
dat van den werkman, dat de vaak wille
keurige wyze, waarop zy in bun onderlinge
betrekkingen veranderingen brengen of die
geheel afbreken, worde vervangen door
bepaliogeD, die de wederzjjdsche rechten
vaststellen.
Daarom hebben wg het zeer toegejuicht,
dat in 1898 de vorige Minister van Justitie,
Mr. Cort van der Linden, aan bet Kamerlid
voor Groningen, professor Mr. H. L. Drucker,
de opdracht verstrekte, een ontwerp van
wet met memorie vau toelichting samen te
stellen; dat later, in 1901, een wetsvoorstel
van dien Minister, in hoofdzaak bet ontwerp
overnemende, by de Staten-Generaal werd
ingediend. Wel is waar is dat voorstel door
bet tegenwoordig Ministerie bg zyn optreden
teruggenomen, maar nu beeft de Minister
Mr. Loeff bet, in gewgzigden vorm, op
nieuw ingediend.
De overeenkomsten, die in bet dageiykscb
leven het meest voorkomen, hetzy in den
vorm van een schrifteiyk contract, hetzg
in dien eener mondelinge afspraak, zgn
koop en verkoop, huur en verhuur, aanvraag
en levering van arbeid. Vindt de eerst
genoemde een volledige regeling in het
Wetboek van Koophandel, de tweede in het
Burgeriyk Wetboek, de laatste is uiterst
stiefmoederlgk bedeeld; slechts in een
drietal onnoozele, niets zeggende artikeltjes
van bet Burgeriyk Wetboek is iets dat er
een klein weinigje op iykt. De thans voor
gestelde regeling is, wat de hoofdzaak betreft,
gedacht als een uitbreiding van die bepalin
gen, althans zy sluit er zich, wat de numme
ring der wetsartikelen betreft, by aan. Boven
dien zgn er nog in andere Wetboeken wijzi
gingen voorgedragen, die daarmede in ver
band staan.
Er is, zegt de Min., (M. v. T. pag. 3), .geen
enkele overeenkomst, die zoo diep ingrijpt
in den gebeelen maatscbappelgken toestand
van dengene, die de handeling aangaat, als
juist de arbeidsovereenkomst, geen enkele,
die zoo den ganschen menscb aanpakt en
zgn lot bepaalt. De voorwaarden, waarop
de arbeider zyn arbeidskracht kan ter markt
brengen, beslissen niet alleen over zgn ma-
terieelen, maar ook over zgn geesteiyken
en zedelgken levensstandaard."
De uitbreiding en de versterking van het
vereenigiDgsleven in onzen tyd doen voor
zien, dat in de toekomst contracten tusschen
groepen van werklieden en combinatiën van
werkgevers zullen gesloten worden, en de
wetgever met dien toestand rekening zal
moeten houden. Voor het tegenwoordige kan
de Regeering volstaan met het regelen van
de per8oonlgke overeenkomst. Als beginsel
staat daarby op den vooorgrond, het ver-
leenen van hulp aan de economische zwak
keren. De Min. citeert daarbg het volgende
uit de beroemde Eocycliek „Rerura Novarum"
van Paus Leo XIII: .Wanneer overigens
alle rechten der burgers met zorg moeten
worden in het oog gehouden en op het open
baar gezag de plicht rust om aan ieder het
zgne te laten, de schennis van het recht
te beletten of te straffen, bg de behar
tiging van de belangen van het individu is
de overheid op geheel byzondere wgte ge
houden tot belangstelling in bet lot der
lagere, onvermogende klasse. De meerbemid-
delden toch hebben minder behoefte aan de
de Overheidsbescherming; zy vinden vaak
in eigen kracht reeds voldoenden steun en
genoegzame hulp; de minder bedeelden
echter, de menscben zonder hulpmiddelen,
zgn byna ten eenenraale vau bescherming
door de Overheid afhankelgk. De werklie
den alzoo, die voor het meerendeel in dien
toestand verkeeren, behooren door de Over
heid onder hare bgzondere hoede te worden
genomen."
Deze hoede, naar het ons voorkomt, sluit
ook ia, dat zg door contractueele bepalingen
gebonden worden aan hun verplichtingen.
Het is geen juiste opvatting, dat het in
deze uitsluitend het belang geldt van ééa
der twee partjjen in het geding, en evenmin
is het geheel waar, dat onder alle omstan
digheden de arbeider de zwakkere is. Het
heeft zich voorgedaan dat de drang van
het oogenblikwaarvan door vereenigde
werklieden gebruik werd gemaakt, een pa
troon of een groep van werkgevers nood
zaakte tot toegeven aan eischeu, veel verder
gaande dan hetgeen was overeengekomen.
Maar dan ging er gewoonlgk «en strgd
vooraf, die aan beide zyden ern«uf$ nadeelen
teweegbracht, en geenszins k&tf bjj dragen
om de maatschappelgke klassen nader tot
elkander te doen komen. Zyn de verplich
tingen van den werkman duidelijk geformu
leerd, heeft hy gelegenheid gehad, die te
leereu kennen alvorens zich te verbinden,
is er een weg aangewezen langs welken
een gewenschte wyziging der voorwaarden
is te verkrygen, dan wordt de aanleiding,
om zyn toevlucht te zoeken bg middelen
van dwang, ook aanmerkelgk minder, en
zoo komt deze regeling niet uitsluitend hun
ten goede, die door hun ondergeschikte
maatschappelijke stelling tot de economisch
zwakken worden gerekend.
Geschillen over het al of niet voldoen
aan contractueele verplichtingen worden aan
de beslissing van den gewonen rechter on
derworpen. Aan het slot van de Algemeene
beschouwingen in de van breede inzichten
getuigende Memorie van Toelichting stelt
de Minister nog iets meer dan dat als
wenscbeiyk voor. Wat dat is, moge blgken
uit een gedeelte, dat wy ons veroorloven
aan te halen als een blgk van den ernst
waarmede dit onderwerp, dat gelukkig buiten
den strijd der politieke partijen staat, door
de RegeeriDg is behandeld.
.De Regeering ontveinst zich geenszins,
dat met de regeling, zooals zg die thans
voorstelt, op het gebied van de verhouding
tusschen arbeider en werkgever ook ha
rerzijds niet het laatste woord mag zjjn
gesproken. Tal van belangryke quaesties
kunnen zich voordoen op dat terrein, waarop
dit ontwerp geen antwoord geeft; tal van
belangryke vraagpunten zullen biyven vallen
buiten de grenzen eener wetteiyke voorzie
ning, hoe wgd die ook worden uitgezet.
Naast een deugdelijke wetteiyke regeling
van het arbeidscontract schgnt dan ook in
de toekomst een regeling van een algemeene
sociale rechtspraak een eisch, waaraan mo
tieven van biliykheid niet kunnen worden
ontzegd. Ter vervanging van het plompe
wapen der werkstaking, dat zoo menigmaal
in de eerste plaats hem verwondt, die het,
het zij dan wettig of onwettig, hanteert,
zou in zulke rechtspraak voor den arbeider
een middel kunnen gelegen zyn om een
onpartydige en deskundige beslissing te
erlangen in vraagstukken, welke thans allicht
een breuk tusschen den werkgever en zyn
arbeiders veroorzaken. Naast den kanton
rechter, die te beslissen heeft in rechts
zaken uit de arbeidsovereenkomst voort
vloeiende, zou te dien einde een college
kunnen worden ingesteld, dat vragen van
economischen aard, met de arbeidsover
eenkomst verband houdende, zou hebben
op te losseu. Iatusschen, zoodanige regeling
eischt tyd en onderzoek; tal van vragen
zullen daarbij beantwoording moeten vinden
en dit ontwerp is voor de oplossing daarvan
in elk geval Diet de plaats.
.Niettemin: ook zonder verbinding met
zoodanige rechtspraak mag met volle ge
rustheid worden getuigd, dat de tbans
voorgedragen regeling voor Nederland kan
hebben een gewichtige beteekenis, en dat
haar, in de rij van wettelijke maatregelen
van sociale rechtvaardigheid, een voorname
plaats toekomt. Voor duizenden en nog
maals duizenden Nederlanders, voor wie een
arbeidscontract is een economisch toevluchts
oord, zal een dengdeiyke wettelijke regeling
daarvan kunnen zgn tot grooten zegen.
Terwgi zulke regeling ea moge dit in
de toekomst een harer op den voorgrond
tredende karaktertrekken blijkener mede
toe zal kunnen bydragen, om aan den
economischen Btryd onzer dagen, voor een
deel althans, zyn bittere scherpte te ont
nemen."
Wy hebben reeds eenige uitiDgen van
socialistische zgde vernomen, volgens welke
men aan dien kant met dit onderwerp van
wettelyke regeling niet zoo hoog wegloopt;
niet, wat betreft een of ander onderdeel van
bet voorste), maar de algemeene strekking.
De reden is gemakkelijk te bevroeden; een
poging, waarvan verwacht kan worden dat
zy den klassenstrijd zal temperen, is geen
koren op den molen van een party, die
juiBt in het aanwakkeren van dien strgd
haar doelmatigst propaganda-middel vindt.
Om dezelfde reden zyn wy, die wèl ver
zachting wenschen, die wèl met verlangen
uitzien naar den socialen vrede, al zou de
totstandkoming ook het smartelijk verlies
moeten veroorzaken van enkele 4n vergetel
heid terugzinkende woordvoerders van de
party van agitatie, er zeer op gesteld dat
deze wet spoedig zal komen onder de par
lementaire werking die aan haar opneming
in het Staatsblad moet voorofgaan.
Het voornaamste gedeelte van het wets
ontwerp, de i vervanging van de artikelen
1637—1639 van het Burgeriyk Wetboek, is
verdeeld in «es afdeelingen, zynde 1. Alge
meene bepalingen; 2. Van de arbeidsover
eenkomst in het algemeen; 3. Van regle
menten en van boete; 4. Van de verplich
tingen des werkgevers; 5. Van de verplich
tingen des arbeiders; 6. Van de verschillende
wyzen waarop de dienstbetrekking, door
arbeidsovereenkomst ontstaan, eindigt.
Eenige mededeelingen over een en ander
wenschen wy te doen volgen.
Op Donderdag 14 April 1904, des nam. 2 u.
(Vervolg van No. 2501.)
De voorzitterDan is ingekomen een adres
om subsidie van het bestuur der Commissie
voor de feestviering ter gelegenheid van het
30 jarig bestaan van het muziekgezelschap
.Apollo". Dat heeft niet op 't convocatiebiljet
gestaan, maer het heeft nog ter visie gelegen
De heer G. J. Niekerk: Ik vind dat wel
een zaak, die we gerust als Raad kunnen
steunen. Het is een vereeniging, die 30 jaar
heeft bestaan, wat wel zelzaam is in Schoon
hoven, en waar de burgers nog eens pleizier
door hebben. In de tweede plaats brengt het
feest veel geld in Schoonhoven, wat den
winkeliers en neringdoenden ten goede komt.
Ik dacht zoo, om van gemeentewege f 150
voor dat feest te geven.
De voorzitter: De heer Niekerk stelt voor
te verleeneu een subsidie van f 150.
De heer Greup: Ik wil alleen myn ver
wondering te kennen geven, dat we daar
voor een subsidie zouden moeten geven.
Het was rationeeler geweest om te teekeuen
voor het waarborgkapitaal, dat wordt overat
gedaan. Wanneer er dan te kort is, dan
geeft de gemeente er ook aan mee. Dan
ook verwondert het mjj, dat ik als eerelid
niets van het waarborgkapitaal heb gehoord
men had toch ook aan de eereleden kunnen
vragen, of z(j geen deel daaraan willen nemen.
De voorzitterU zegt, dat u niets gshoord
hebt van een waarborgkapitaal, maar dat
staat toch in 't adres.
De heer P. Greup: Ik heb niets gehoord
van het waarborgkapitaal, ik, voor myu
persoon; ik weet niet of u wat gehoord
hebt daarover?
De heer G. J. NiekerkIk vat het zoo op,
dat zy met geld iets kunnen doen, b.v. voor
verlichting en dergeiyke dingen. Als het
waar is, wat de heer Greup zegt, dat hy
niets over dat waarborgkapitaal heeft ge
hoord, dan is dat een fout van den beer
Van Rossumdie was daar speciaal mede
belast.
Op een zaak als deze, nu er 18 vereenigin-
gen komen, met zeker wel 350 deelnemenden,
zouden andere plaatsen grootsch z(jn.
De heer P. Greup: Laten we dan voor een
groote som aandeel in het waarborgkapitaal
nemen, maar waarom zouden we het cadeau
geven
De heer A. A. Graves Kooiman: Dat is
toch hetzelfde.
De heer J. W. Valk: Ik moet zeggen dat
ik slecht op de hoogte ben van zulke zaken
als zoo'n concours voor mimekvereenigingeD.
Men heeft ze in verschillende plaatsen ge
had en dau is het gewoonte, daar het toch
komt ten voordeele van de gemeentenaren,
dat de Raad een zeker subsidie geeft, by
wyze voor verlichting of voor een eerepoort.
De som kan zjjn zooals de heer Niekerk
voorstelt. Ik zou zeggen, dat meu zich er
niet aan kan onttrekken.
De voorzitter: De zaak is nu voldoende
besproken en het hangt er nu maar van af
of men er individueel mee is ingenomen,
ja of neen. Er zal wel niemand zgn, die
niet eeDS gaarne goede muziek hoort en niet
eens op zyn tgd gaarne wat afleiding heeft,
om het eentonige leven eens wat te onder
breken en waar in de gebeente georgani
seerd wordt een dergeljjk feest, is het waar
dig dat het Bestuur der gemeente daar acte
van neemt. Ik geloof ook, dat het voorstel
van ^pn heer Niekerk aanbeveling verdient
om "één bewjjs te geven van instemming
der overheid met wat men gaat doen en
vooral omdat we weten en ik weet dat
in de eerste plaats dat het de hooge
aandacht heeft gphad van Hare Majesteit
en andere vorsteljjke personenen moet dan
de gemeente als overheid het standpunt
gaan innemen„het doet mjj pleizier, maar
ik wil er niets mede te maken hebben
Mjj dunkt, dat zou niet opgaan.
De heer Greup wenschte liever te beslui
ten tot een waarborg voor zekere som, zoo
als andpre particulieren. Wanneer het nu
een kapitaal betrof, dan zou ik zeker de
eerste zjjn om te zeggen; laten we het niet
weggooien; maar waar het hier geldt een
klein bedrag, moeten we dat dan nog voor
waarborg geven? Wat een geringen indruk
zou dat maken. Waaneer de Raad iets wil
doen, laat het dan een subsidie zyn. Het
bedrag van het subsidie kan wel niet groot
zyn, omdat de middelen zoo verschrikkeiyk
beperkt zjjn, dat er zelfs geen huisje voor een
ambtenaar voor gebouwd kan worden. Daar
omtrent zal ik mjj dan ook onthouden van
advies.
De heer Niekerk heeft f 150 voorgesteld.
Op de begroeting jstaat onder den post voor
feestviering voor 1904 niets uitgetrokken.
We hebben gehoord, wat er zal gegeven
worden. Verder valt het moeiljjb mg daar
over uit te latenik ben niet geroepen dat
te doen en zit hier niet als eere-voorzitter van
het concours, maar wanneer de Raad eischt
te weten wat er met het geld wordt gedaan,
neemt dan bet besluit b.v., dat die f 150
wordt gegeven voor het vuurwerk, dat aan
't slot zal worden afgestoken
De heer G J. Niekerk: Oneen, dan trek ik
myn voorstel in, daarvoor vind ik het zonde.
De voorzitter: Het voorstel van den heer
Niekerk is, om f 150 subsidie te geven.
De heer H. A. Schreuder: Met het oog
op de financiën zou ik het willen wyzigen
en het brengen op f 100. Ik denk dat dit
meer sympathie zal hebben.
De heer G. J. Niekerk Als myn voorstel
dan niet doorgaat, dau kan over het uwe
gestemd worden.
De voorzitter: Verlangt niemand meer het
woord Dan zal ik in rondvraag brengen
het voorstel van den heer Niekerk om f 160
subsidie te geven; als dat valt, dan wordt
daardoor aaDgenodien het voorstel van den
heer Schreuder om f 100 te geven.
De heer C. van Willenswaard CLz.: Stond
er iets voor op de begrootiDg?
De voorzitter: Bg 'topmaken der begroo
ting was hiervan niets bekend
Het voorstel, in rondvraag gebracht, wordt
verworpen met 6 stemmenvóór de heeren
J.W. Valk, A. A. Graves Kooiman, J. G. Does
burg en G. J. Niekerk.
De voorzitterOfschoon dat ook niet op
de agenda stond, is toch ter visie neerge
legd geworden het rapport, dat Burg. en
Wetb. hebben uitgebracht in zake de be
spreking over de waterleiding met den heer
Hensens.
De heer H. A. SchreuderIk heb er geen
keunis van genomen vóór dat ik het zoo
even in de commissiekamer zag.
Het rapport luidt:
„In uitvoering van 's Raads besluit van
17 Februari jl. hebben Burgemeester en
Wethouders eene bespreking gehad met de
heer Hensens, over de voorgenomen uitbrei
ding der waterleiding. Aanvankelgk bedoeld
met drie, by nadere overwering met vijf
bronnenzooals de bestaande. Het resultaat
van het overleg is van de zyde van den
heer H. weergegeven iu twee verklaringen,
die hierbg worden overgelegd, en waaruit
blgkt dat de door hem gestelde voorwaar
den niet beantwoorden aan datgene- wat bjj
's Raads besluit, gegrond op het voorstel-
Valk, is voorop gesteld.
Geen betaling, teuzy nadat zal zyn geble
ken dat c. q. het werk goed is. Daargelaten
nu, of de voorwaarden tot eeDe overeenkomst
zouden kunnen leiden, hebben Burgemees
ter en Wethouders geene vrgheid gevonden
om daarop verder in te gaan.
Uit een dezer dagen door Dr. Van 't Hoff
gedaan Scheikundig ondprzoek van het water,
is gebleken van een groot gehalte aan gzer-
oxyde, waarin epne waarschuwing ligt opge
sloten om voorzichtig te werk te gaan met
de voorgestelde uitbreiding, welke een be-
langrjjke verandering zou behooren te onder
gaan, wanneer bljjken mocht dat het laatst
gevonden yzergehalte zich handhaafde. Waar
dit vroeger 0.2 4 0 4 mgr. per Liter bedroeg,
werden op 2 en 4 April jl. in bet water
der huisleiding aan de Gasfabriek, achtereen
volgens 6 en 12 mgr. yzeroxyde gevonden.
Een nieuw onderzoek zal nu plaats hebben
met water direct uit de bron en van ver
schillende aansluitingen. Mocht het resul
taat van het eerste overeenstemmen met de
vroegere onderzoekingen, en dus weinig yzer
bljjken te bevattendan zou het bewys ver
kregen zyn dat de buisleiding het surplus
van yzer aan het water mededeelt, dus dat
de leiding niet goed geasphalteerd is geweest.
Nu de Koker, die voor proefboring bene-
dendyks nabjj den watertoren is geslagen,
eerstdaags zal worden weggehaald, verdient
het overweging om af te wachten of het
jjzergehalte van het water te dier plaatse
niet is gebleken te zyn verbeterd."
Burg. en Weth. hebben, zooals u hoort,
de onderhandelingen niet verder kunnen
voeren, omdat we in het hoofdbeginsel, dat
by den Raad voorzat, niet overeenkwamen.
Daargelaten of de andere punten tot over
eenkomst zouden kunnen leiden, zyn we
op dit moment toevallig tot een ontdekking
gekomen, die we vroeger niet kenden. Vroe
ger geschiedde steeds een bacteriologisch
onderzoek van het water met het oog op de
bacteriën, maar nu voor 't eerst een schei
kundig onderzoek van het water heeft plaats
gehad uit de buisleiding der gasfabriek, heeft
dit tot resultaat gehad, dat het water 10
maal meer jjzeroxyde bevatte dan vroeger.
Vroeger bedroeg het 0.2 0.4 mG. per
liter en nu van 6 12 mG. Nu doet zich
deze vraag voor: ligt dar aan de bron, zoo
ja wat ik niet geloof, dan zou het
onvoorzichtig zyn om nieuwe bronnen te
slaan, zoo neen wat ik wel geloof,
dan zou het bljjken, dat er veel yzeroxyde
komt, niet uit de bronnen, maar door de
buisleiding. We kunnen de veronderstelling
maken, dat die buizen vuil zjjn geworden
door het weinige spuien, wat een eisch is
wanneer het slecht is geasphalteerd of dit
loslaat. Dat moet onderzocht worden en
het resultaat afgewacht; het water is daartoe
al weg. Ën dat er niet gespuid wordt
komt, omdat de hevels geen water genoeg
geven; we moeten met kracht werken om
de afnemers van water te voorzien. Nu is
den Directeur opgedragen, om het publiek
te waarschuwen, dat iederen dag een paar
uur zal gespuid worden en dat men zich
dus vooruit zal moeten voorzien van water,
omdat het dan een paar uren niet goed is
door beroering. Deze overweging was de
aanleiding dat Burg. en Weth. oordeelen,
dat we oos oordeel moeten opschorten en
aantrezien de heer Hoogendoorn. die de
proefbron heeft geslagen, juist had bericht,
dat hij dien koker zal komen weghalen, zoo
wilden wy, nu hg er al zóó lang heeft ge
staan, nog eens het water laten nazien of
dat yzerhoudende niet beter geworden is
dan in 't begin. Het is best tnogelyk, dat
het niet zoo kwaad nog is en dat houdt
verband met de plannen tot uitbreiding der
bronnen huitendjjks. Aanvankelijk is er
gezegd, dat er 2 4 3 bronnen by moesten
komen. Burg en Weth. hebben in dien
zin een bespreking gehad, maar zy zyn
later tot de conclusie gekomen, dat we
met 2 4 3 bronnen niet kunnen volstaan,
maar dat we er 5 bjj moeten hebben, dus
8 in 't geheel. Voor we verder gaan met
buizen te slaan, moeten we eerst weten,
waar de fout van die jjzer-oxyde zit, in de
bronnen of in de buizen.
In de tweede plaats moet de Raad een
besluit nemen, Burg. en Weth. op te dragen
wat te doen, omdat zy niet kunnen voort-
werken op de voorloopige overeenkomst
die is opgemaakt.
De heer J. W. ValkIk heb het praeadvies
gelezen en, afgedacht dat met den heer
Hensens, dat het scheikundig onderzoek in
verband zou staan met de uitbreiding der
bronnen. En wat die uitbreiding betreft,
het is diep te betreuren, dat toen verleden
jaar daarmede begonnen is, dat niet met
kracht is doorgezet. Toen bleek die bron
in die gracht niet aan 't doel te beantwoorden
en had men er een moeten slaan op een
plaats, waar het wel goed was. Daardoor
is het begonnen; men kon op de natuurlyke
manier met de bestaande werktuigen geen
water krygen en daarom deed men het
onnatuurlyk, waardoor men onnatuurlyk
water heeft gekregen, en toen er nu nog
geen water genoeg was om te spuien, en ik
weet niet hoe lang al, daarom zeg ik dat
er water by moet komen. Ik gevoel, dat
er jjzer-oxyde is en moet men dus gaan
filteren, maar voor het outyzeren van water
heeft men maar zeer kleine machines noodig,
die maar zeer weinig kosten. Nu begrjjp
ik niet, waarom die bronoen niet worden
geboord. Wjj willen geen rivierwater
hebben, wjj zjjn trotsch op ons bronwater
en wenschen dat te behouden, desnoods
gefilterd. De voorzitter weet even goed als
ik, dat de rivier een afvoerkanaal ia van
het vuil naar zee, daar gaat door al het
vuil, dat uit de Havens komt en uit Lopik
en Jaarsveld en dat valt by de Gasfabriek
juist tegen den dyk om daar dan zeker
opgenomen te worden. Laten we dat cou
peeren. We hebben 3 bronnen; hoeveel er
nu by moeten komen staat niet in verband
met dat jjzer-oxyde.
Even goed als de voorzitter zegt, ddt er
veel yzer in zit, zou ik kunnen zeggen, dat
ik van een deskundige heb gehoord dat er
juist weinig jjzer in zit. Er zyn twee rap
porten en die zeggen dat er bronnen noodig
zyn en dan spyt het my, dat u met
dat praeadvies komt. Aan een goede
zaak is altjjd een wankantje, maar als dan
de meesterknecht daaraan publiciteit gaat
geven aau de afnemers, dan gaat het den
verkeerden kant uit en bederft by zelf de
zaak voor zyn patroon. We hebben den
watertoren; er moeten geen pypen naar de
rivier komen, maar bronnen er by.
De heer A. A. Graves Kooiman: Ik heb
hooren zeggen dat Burg. en Weth. tot de
conclusie zyo gekomen dat het aantal bronnen
niet genoeg is zooais het oorsponkeiyk plan
was, maar dat er minstens 8 zouden moeten
zyn. Ik zou willen vragen, of dat een per-
soonljjke opvatting is van B«rg. en Weth.,
of zyn zy door een deskundige daarby voor
gelicht? Want juist de heer Hensens be
weert, dat wanneer er 8 bronnen by komen,
dat meer dan voldoende is. Hjj zeide ook,
dat die oude bronnen er niet uitgehaald be
hoefden te worden, want dat er niets aan
mankeerde, anders zouden ze geen water
geven.
De heer C. van Willenswaard CL*.: Wat
dat yzer houdende aangaat, dat heeft men
by gewone pompen ook, dat gaat op en
neèr met bet verschil van waterstand.
De heer G. J. Niekerk: Ik ben juist van
het tegenovergesteld gevoelen van den beer
Valk, nl. om nog niet te beginnen. Het kon
eens wezen, dat het in die bronnen zat. Nu
moeten wé het advies afwachten en zou het
dwaas zyo om bronnen te slaan.
De voorzitter: De heer Valk heeft eerst
het woord gevoerd. Hy neemt een stand
punt in, alsof bjj ons voorzat dat wy tegen
bronnen zy*n, maar dat is het geval niet,
wel het tegendeel en ik heb gezegd, dat
Burg. en Weth. van oordeel zfjn dat er meer
moeten komen, dan oorspronkeiyk de bedoe
ling was. De heer Kooiman vraagt, of dat
noodig is en of we voorgelicht zyn dooreen
deskundige, daar de heer Hensens gezegd
heeft, dat zooveel bronnen niet noodig waren.
De heer Hensens is onze deskundige niet;
ik heb de motieven aangevoerd, waarom we
niet met hem in overleg treden. In deze
zaak is de Directeur der waterleiding de
deskundige eu Dr. Van 't Hof voor het schei
kundig en bacteriologisch onderzoek. De
bedoeling is om uit te voeren het besluit
van den Raad om er bronnen bij te slaan,
maar het toeval wil dat het nog niet is
geschied, waarscbynlyk ook doordien Dr.
Van 't Hoff een andere positie heeft gekregen
en hy gevraagd heeft om het water aan een
scheikundig onderzoek te mogen onderwer
pen. Dat had hy nog niet gedaan, wel altoos
aan een bacteriologisch onderzoek. Waar
vroeger 0.2-0.4 mG. per Liter voorkwamen,
waren het nu 6—12 mG. per Liter, wat wel
bedenkelyk is, doch waar het vandaan komt,
zullen we spoedig weten. We moeten echter
niet bolder-den bolder te werk gaan, want
wanneer we weer bronnen laten slaan, die
verkeerd zyn, dan zouden er nog 5 by moeten
komen. Laat ons dus wachten. Blykt het
niet aan de bronnen te zitten en dat ge
loof ik niet, ik geloof dat het in de buizen
zit dan volgt daaruit, dat het een gevolg
is van slechte asphalteering van die buizen,
dus dat wy daarmede bedrogen zouden zyn
gewordenof wel het zou kunnen liggen
en dan is het ook een gevolg van slechte
asphalteering aan het lang nalaten van
het spuien, waardoor misschien de buizen
hebben losgelaten. En waarom er niet ge
spuid is? Ik heb gezegd, omdat er geen
water voor beschikbaar is. En waardoor
is er niet voldoende beschikbaar? Omdat
het niet hevelt. Eu waarom hevelt het
niet van nature? Omdat er iets hapert.
Er wordt gezegd, dat we die bronnen niet
behoeven uit te halen, maar het blijkt toch
dat er iets mankeert. Wanneer de buieen
goed zyn, dan behoeven we niet te spuien.
In den bpginne hebben we dat moeten doen,
maar nu na 3 jaar moest alles goed zjjn;
elders spuit men ook niet. Onder deze om
standigheden heb ik te zeggen dat men iemand
het leven zoo onaangenaam kan maken, soms
van verscheidene kanten. Hoogendoorn zegt,
dat hy die buizen noodig heeft. Nu heb ik ge
zegd, hoe dikwjjls komt het niet voor, dat water
wat aanvankelgk minder deugde, yzerhou-
dend was, na verloop van maanden nog zoo
kwaad niet bleek. Wie weet, of het water
nu niet goed is en misschien evengoed als
buitendyks. Mocht er buitendyks yzeroxyde
in zitten wat ik niet geloof - dan wil
ik niet medewerken om nog 3 4 5 zulke
bronnen er by te slaan, die ook yzeroxyde be-
vatten, want als het eenmaal gedaan is en
men moet dan weder een andere inrichting
maken om het water te ontyzereD, dan zou
den we voor groote uitgaven komen staaD,
die we willen coupeeren. We hebben lang
gewacht en betreuren het, maar er is niets
aan te doen. Wanneer de heer Hensens,
met wien we in overleg moeBten treden,
zooals ons opgedragen was, dadeiyk te vin
den was geweest om een overeenkomst te
sluiten, maar dat is het geval niet geweest.
De heer Valk zegt dan wel, dat Burg. en
Weth. gemachtigd zyn de heer Hensens er
buiten te laten, maar neen, die kan er niet
buiten gehouden worden, de Raad heeft dat
vastgesteld. Ik geloof, dat aangezien er
toch binnenkort Raad is, het te laten rusten
tot het onderzoek heeft plaats gehad, waarna
de resultaten kunnen worden medegedeeld.
Dat scheelt dus maar enkele dageD, wat niet
erg is. Kan men zich daarmede vereenigen?
Wordt zonder boofdeiyke stemming aan
genomen. l>
Niete meer aan de orde zynde, sluit de
voorzitter de vergadering.
