1909.
Zaterdag 23 October.
N°. 3074.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
Eerste Blad.
I
EEDSDWANG.
BINNENLAND.
5 Oct.
Intercomm. Telefoon-rir. 20.
fmann, (won.
i, oud 66 j.
:r Weyde, oud
iten
ten
oud 29 j. en
3 d.
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
waarbij
gd te
bevoegd
tober 1909 is
deze had de
van Raj
op
AND.
10 Sept.
n. z- van K.
1—30 Sept.
M. Korevaar
bram, z. van
90 jaren.
80
70
60
40
30
20
2 -
fflÖMHOVEWK COURANT.
eins, oud 87 j.,
en.
09 werden te
en (waarvan
zijn 1 drieling
Deze Courant bestaat uit bladen.
ini is
dezer
et oog
ikthëidcn bckwaï
een
irder
ngen der
die der
adjudant-
i uil
igen
worden
aangetaï
■meen te a
op f 60000
men
.-5 Oct.
de Jong en
d. van A. de
Ds. G, van Velzen,
Gem. alhier, is be-
Both en L.
i W. van der
[rjjna, d. van
ig. Andries
aerwoerd en
iltje Cornelia,
man. Hen-
L de Wit en
i R. Slegt en
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maan len
f 0,75. Franco per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich
abonneeren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
grom
vde e w
der person»
jaar bedroe
9, de opci
sr dan 2
beslisse'
isnu
kost
1909, aan de
De heer X
dat hjj reeds vroeger
de plannen
Men had d<
roepskader
bepleitte a
voor de off
artillerie.
Leeuwa
als steeds van Oorlog, i
ons uit den onhoudbt
Dan vroeg spi
de verdachtmakii
de onderofficieren-vt
vasthield.In een
vereeniging wordt
vrede» geest en een
Daarom werd nog e*
digde op een gel,
onderofficieren aange
jrdei
1 24 j. en W.
igerla’nd, oud
B. Broere,
oelhouwer, en
J. van der
ig, oud 22 j.—
oogén boezem,
j A .Broere.
loonfond 18 j.
r, oud 71 j.,
borgh. J.
htgenoot van
>ud 8 rond.
van D. Mudde.
naar van P. J.
rdam.
dier,
oud 23 j. en
ept.
a, d. van H.
ertus, z. van
Linden,
lendrikse.
i J. Rietveld,
oud 49 j. -
Prijs der AdvertentiënVan -1 tot 5 regels f0,50. Iedere
regel meer ƒ0,10. Groote letters naar plaatsruimte. 'Inzending
franco uiterlijk tot Dinsdags- en tot Vrijdags-nainUdags 4 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3-maal plaatsing opge
geven, worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
De tweede luitenant
nis van het 2e regiment
van 1 November a.s.,
i regiment infanterie,
beroofd om hem tot inkeer te brengen.
Dat hieraan geen andere naam iyag gegeven
worden dan onrecht, werd betoogd.
Maar wanneer men verder guat overwegen
hoe aan dien toestand een einde is te maken,
en hoever men daarbij tusschen behoud en
afschaffing de grens moet leggen, is de
eenstemmigheid minder groot. Van kerke
lijke zijde is de opheffing van den eedsdwang
steeds bestreden. Vermeld werd een ge
zegde van Dr. Kuyper, dat hy een onge
lovige alleen dan zou willen vrijstidlen,
wanneer een geloovige voor hem instond
dat hy een geloofwaardig persoon is. Ware
de zaak niet Jtoo ernstig, wij zouden hier
aan een ongepaste scherts denken. Kanwel
met eenig recht worden aangenomen dat
iemands zedelijk karakter ook inpar het
minst geëvenredigd is aan zyn bereidwillig
heid om zekere formule na te zeggen?
De Doopsgezinde predikant Ds. VosspYak
op gronden van zedelijkheid de overtuiging
uit, dat afschaffing van den eedsdwang de
rechtszekerheid ten goede zou komen en
veroordeelde het dat iemand, een rechter
die zelf niet geloovig is, een ander dwingt
het eedsformulier uit te spreken. Die dwang,
waarby menigeen zich ook zonder protest
maar neerlegt, omdat hy niet gesneden is
van het hout der martelaren en omdat hy
niet gaarne in moeilijkheden en nog minder
in de gyzeling wil komen, zal het gods
dienstig karakter stfhaden.
Minder ver wenschte de tweede spreker
in de Amsterdamsche vergadering te<gaan
Mr. A. Levy drong aan op facultatiefstelling
ook in strafzaken en in het burgerlijk geding,
zooals ook de staatscommissie tot herziening
van het bewijsrecht in het Burgerlijk Wet
boek in haar ontwerp heeft aanbevolen dus
uitbreiding van de bevoegdheid, lot dusver
alleen aan Doopsgezinden toegekend, tot allen,
die gemoedsbezwaren hebben tegen het
uitspreken van het eedsformulier. Den eed
afschaffen, zei de heer Levy, zou ik niet
wenschen, omdat een groot deel van het
volk gelpoft aan een persoonlijk, wrekend
en straffend God, en dus hecht aan den eed
als godsdienstige handeling. De overheid
dient die volksovertuiging te -eerbiedigen
en te volgen,*>^par moet evenzeer, door
het facultatief stellen van eed en belofte,
de bezwaren der atheïsten tegen den eed
eerbiedigen. Hij zou aan den rechter over
gelaten willen zien over den ernst der
gemoedsbezwaren te oordeelen.
Met deze opvatting kunnen wy ons niet
vereenigen.
Het is iets onbestaanbaars genoemd dat
een ongeloovige rechter iemand zou dwingen
tot het uitspreken van woorden aan welke hy
zelf geen waarde hecht. Dat schijnt ons niet
de belangrijkste zijde van het vraagstuk te’
zijn; de wet legt den rechter zekere verplich
ting op; hij voldoet aan de letter van de wet,
'Iets anders is het met den man die den
eed uitspreekt; hy dezen zyn die wóórden
een toetssteen van geloofwaardigheid, dus
geenszins een ijdele formaliteit. Naarmate
de rechter persoonlijk meer beteekenis
geeft aan de woorden en het gebaar van
den eed, zullen ook de waarborgen, die
hij verlangt voor de gegrondheid >der ge
moedsbezwaren verschillen, en zal het dus
ook van die wisselende waardeering af
hangen of dezelfde man, die door den éénen
rechter tot de belofte of verklaring is toe
gelaten, door den anderen (inzake hooger
beroep b.v.) tot den eed verplicht wordtEr is
nog een opmerking te maken. Men spreekt
het meest van de gemoedsbezwaren van
atheïsten en van ongeloovigen en dan heeft
het den schyn alsof er geen andere menschen
zijn die ze hebben kunnen. Dat is natuur
lijk onjuist. Een zeer verheven opvatting
kan zich de Hoogste Macht voorstellen als
niet beïnvloed door menschelyke handelin
gen en het inroepen van straffende eh wre
kende tusseheukomst als heiligschennis be
schouwen. Het is hier niet de plaats om
op dezen grondslag van gemoedsbezwaar
dieper in te gaan; wy meenen evenwel te
mogen zeggen, dal het als eerbiedwaardig
erkend moet worden. Wie zal echter aan
een ander, zij het ook den ernstigsten rech
ter, bevoegdheid toekennen om daarover te
oordeelen Ook dient rekening te worden ge
houden met den eerlyken man, die nooit eeni-
ge aanleiding heeft gegeven om zijn geloof
waardigheid in twyfel te trekken, en die
dus verdient op zijn woord geloofd te worden,
geheel afgescheiden van zijn godsdienstige
overtuiging, die toch eigenlijk iets indivi
dueels is en waarmede Overheid noch
Magistraat iets te maken hebben. Dien man
wordt niettemin hel uitspreken van de
eedsformule opgelegd en hy zegt de woorden
na, werktuigelyk en niet zonder tegenzin,
maar uit een gevoel van gehoorzaamheid
aan een wet, tot welker verandering hjj
gaarne met alle wetteljjke middelen wil
Sept.—8 Oct.
i, d. van IL
Cornelia,
■t. Geertje,
der l^areL
n E. Borg.
van Rhyn en
Ije, dochters
an Vuuren.—
Schouten.—
it en IL Bras.
G. Janmaat,
ud 69 j., echt-
ree levenloos
Koolmees en
2 j., echtge-
P. Burger,
71 j., echtge-
der Hoeven,
oud 14 j.
i 1—30 Sept.
P. H. Pelser
medewerken
Dat willen ook wij, ofschoon de kans van
wélslagen niet groot is. Ware Minister Van
Raalte aan het bewind gebleven en had hij
een hem steunende meerderheid, dan zou
wellicht het ontwerp, hierboven vermeld, en
dat vóór twee jaren tot de openbare behande
ling genoegzaam was voorbereid, afgewerkt
zyn en zouden wij althans in de burgerlijke
zaken, de gelijkstelling van eed en belofte
krijgen, „met dien verstande, dat de rechter
de getuigen opmerkzaam maakt op de rechts
gevolgen van -het afleggen van een belofte
en hen waarschuwt, dat de valsche belofte
voor de wel gelijk staat met een meineed”.
Toepassing van dit beginsel, ook op hel
stijfrecht, is hetgeeii wij moeten verlangen
als ovqrgungs-toestand tot de geheele af
schaffing der eedsformule. Een plechtige
verklaring dat men de waarheid zal zeggen
moet voldoende waarborg wordenlaat de
getuige haar volgen door onware verklarin
gen, dan zyn dezelfde straffen van toepasssing,
die hu bedreigd zijn tegen meineed, welk
woord bewaard kam blijven, omdat het in
onze taal burgerrecht heeft verkregen.
pL'
Verwey en
1. van G. de
rtrui, d. van
tonia, d. van
Janna, d. van
te benoemen hoogleeraar onderwys worde
gegeven: a. in de logica, b. in de metaphy-
sica, c. in de zielkunde en d. in de ethica.
De Staatscourant no. 246 bevat
o.n. de statuten der vereenigingen „Armen
zorg” te Gorinchem en de afdeeling „Gouda
en omstreken” van de Nationale Christen-
Geheelonthoudersvereeniging te Gouda.
Voorts wijzigingen in de statuten der
vereenigingen „Vereeniging tot stichting
en instandhouding van scholen met den
Bijbel te Gorinchem”k „Landbouw, Handel
en Veeteelt” te Oudewater.
De directeur der weesinrichting
te Neerbosch ontving van N. N. te Rotter
dam een gift van f 1000, voor aankoop van
winterprovisie.
In de Dipsdag gehouden zit
ting van de arr. rechtbank te Rotterdam
werd o. a. veroordeeld: A. P. de J., 43 jaar,
sjouwerman te Lekkerkerk, wegens verzet
tegen de politie, tot een maand gevangenis
straf.
Hel hoofdbestuur van de Ver-
eeniging van Christelijke Onderwijzers en
Onderwijzeressen in Nederland en de Over-
zeesche Bezittingen heeft thans besloten een
Bybel aan te koopen en te doen inbinden;
dezen Bybel aan H. M. de Koningin aan te
bieden voor Prinses Juliana.
Op de jaarvergadering van hovengenoemde
vereeniging, te Groningen te houden, zal
behandeld worden: De zevenjarige lagere
school', waarby verdedigd zal worden de
stelling: Het is in het algemeen, èn .uit
medisch, èn uit paedagogisch oogpunt on-
geweuscht kinderen beneden den zesjarigen
leeftyd op de lagere school toe te laten.
De niiddngaehoolthden moeten zooveel moge
lijk beperkt worden. Voor de Vereeniging
„Barnabas” lot steun van weduwen en wee-
zen van Christelijke onderwijzers is f 6800
ontvangen van het hulpfonds van Christe
lijke onderwijzers.
ld 83 j. echt
paar, oud 20 j.
M.
M. Boer en
Dina, d. van
Hermanns,
itveld.
Sept.
J. Oskam en
t, z. van C.
an Adrianus,
lelenburg.
Donk en M.
Wink en A.
in der Velden
ii T. Verwaal
e, d. van L.
Gouda, 21 Oct.
J. W. F. Bakhuis
infanterie is, met ingang
overgeplaatst bij het 4e
alhier in garnizoen.
Onze vroegere stad^enoote, mejuffrouw
II. J. Hey, thans leerlinge van de Ryks-
kweekschool voor Onderwijzeressen te Apel;
doorn, behaalde te Deventer de akte vrye-
en ordeoefeningen d^r gymnastiek.
Met de restauratie der Groote- of St.
Janskerk alhier wordt geregeld doorgegaan,
zoowel wat betreft het gebouw, als de zoo
beroemde, geschilderde glazen van de Gebr.
Crabeth.
Thans is ook de herstelling verzekerd
van raam no? 7, waarvan hel bovengedeelte
ruim 100 jaar geleden door een hevigen
storm en hagelslag werd vernield. Het
stelde voor het Heilig Avondmaal en de
inwijding van den tempel door koning
Salomo; op den voorgrond vindt men de
afbeeldingen van koning Filips II van Spanje
met zyn gemalin Maria van Engeland, door
wien in het jaar 1557 het kostbare raam
aan de kerk werd geschonken.
De restauratie van dit ééne raam zal een
som vorderen van pl.m. f 16.000.
*Arfcel, 20 Oct. De aardappeloogst is
hier zoo goed als afgeloopen. Over ’t alge
meen was de uitkomst middelmatig. Alleen
de Bravo’s” gaven een zeer goed beschot;
de kwaliteit is vry goed te noemen. Men
besteedt voor blauwe f 2,75, voor Zeeuwen
f 3 per ILL, In Bravo’s is nog weinig handel.
IlolneH, 20 Oct, Tot onderwijzer aan
de openbare lagere school alhier is benoemd
de heer J. Schothorst te Noord broek.
IIoorAaar, 21 Oct. Maandag waren
twee zoontjes van L. B. alhier bezig met
een ouden klomp aan den waterkant, om
deze als schip te laten varen, niet het
ongeluk dat het byna tweejarig zoontje te
water geraakte, doch daar de andere, ook
nog maar negen jaar, het vlug bemerkte,
wist hij z(jn broertje spoedig op het droge
te brengen en kwamen zij met den schrik
en een nat pak vr(j.
**Jtaaraveld, 21 Oct. In deze gemeente
heeft zich een geval van Aziatische Cholera
met doodelijken afloop voorgedaan by een
zestien-jarig meisje.
De milicien J. van Bladeren is door
Ged. Staten voor den dienst afgekeurd. In
zyn plaats zal het volgende jaar moeten
opkomen W. J. Overbeek.
‘*ï,opik, 21 Oct.
predikant bij de Geref.
roepen te Zuilichem.
Oudewater, 21 Oct. Alhier is door
de geineenle-politie aangehouden en op
last van den burgemeester naar Utrecht
overgobracht, zekere Joh. van Rysewyk, die
in het algemeen politieblad gesignaleerd
stond lol het ondergaan van nog eenige
dagen hechtenis.
Reeuw Uk, 21 Oct De fiere, kloek ge
bouwde vos, het prachtpaard van onzen
korenmolenaar T. zou Zondag j.l. wederom
buitengewone diensten bewjjzen. Voerde hy
reeds vroeger een edelman mee in den
glorierijken optocht te Bodegraven, ditmaal
gold het slechts een eenvoudige doopplech
tigheid. Het kind van den molenaarsknecht
S. zou gedoopt worden. Fijn opgetuigd stond
de vos reeds voor de woning van S. Zoo
aanstonds zou het rijtuig gehaald worden.
De man moest nog even wat aan zyn kleeding
in orde brengen en moeder de vrouw
zou het paard zoolang vasthouden. Of nu
de vos de aanraking van de zachte vrouwen
hand niet kon verdragen of dal de vrouwen-
.hand de vos te stevig beet had is moeielyk
uit te maken, maar een feit is 't, dat het
dier aan het achteruitloopen ging en in een
sloot terecht kwam. Om den vastep wal
te bereiken moest een groot gedeelte sloot
doorwaad worden. Het doopen van het kind
kou door dit oponthoud niet doorgaan.
oud 7 j.
Sept.
n M. van der
Elizabeth,
Brussée.
a, d. van J. J.
jjk. Grietje,
Francina
F. A. Vink. -
i. Oostervoon.
oud 8 w.
4 Sept.—80ct.
Doornhein en
urntje, d. van
d 30 j. en C.
n. te Rotter-
id 27 j. (won.
r Dussen, oud
zon. t<z Goude-
87 j. weduw-
Dekker, oud
delykheid.
spt.
in®, d. van
riana, d. van,
rillem, z. van
Giessen.
i. oud 42 j.,
van KIen,
Verkerk.
oud 15 in.
Sept.
i J. Vink en
Het vraagstuk van de verplichte' eeds
aflegging werd weder aan een bespreking
onderworpen, ditmaal in een viertal ver
gaderingen, belegd door de vereeniging
„De Dageraad”, in verschillende steden des
lands, en waar sprekers van onderscheiden
liberale schakeering het woord hebben
gevoerd. Aanleiding daartoe gaven de in
den laatsten tyd vóórgekomen gevallen van
eedsweigering door getuigen bij strafvervol
gingen wegens anti-militaristische uitingen.
Eenig rechtstreeksch gevolg is van dit
optreden niet te verwachten; de politieke
omstandigheden zyn er niet naar, dat aan
verandering in den bestaanden toestand te
denken valt. Dal is evenwel geen reden,
om er maar in te berusten en lydelyk toe
te zien, dat op wettelyken grond een
onredel(jke dwang wordt uitgeoefend.
Het bezwaar ligt niet in de formule, die
tien inhond van den eed of van de belofte
of verklaring uitdrukt. Of iemand, als
getuige gedagvaard, zegt te zweren of te
verklaren Mat hy de waarheid zal spreken,
maakt eigenlyk gt^n verschil. De bevestiging
dier woorden door een plechtige handeling,
het ópsteken van de beide voorvingers der
rechterhand en het nazeggen van de woorden
„Zoo waar enz.”, dat is, wal reeds langer
dan een halve eeuw door velen als een
ongerechtvaardigde eisch werd aangemerkt.
Men weel dat alleen hetvlidmaat zijn van
een kerkgenootschap, dat het afleggen van
een eed verbiedt, yervanging van dezen
door de zoogenaamde belofte toelaat.
Plaatsten zich andere kerken, op grond van
de bekende Evangelische uitspraak, op het
zelfde standpunt, dan zou de vrystelling
zich ook tot haar leden moeten uitstrekken;
dus niet het staatsbelang, maar kerkelyke
voorschriften beheerschen eigenlijk de
oplossing van deze quaestie.
In zooverre is reeds verbetering ver
kregen, dat de politieke eed niet meer
verplicht is; men kan om zitting te be
komen in de Staten-Generaal, in Provinciale
Staten of in. den Gemeenteraad met de
belofte volstaan. Maar de ambtseed, de
getuigeneed in strafzaken, de beslissende
eed ih burgerlijke vorderingen, zyn nog in
volle kracht gebleven. De vóórlaatst ge
noemde Jokt het meeste verzet uit; de
rechter kan er geen ontheffing van ver
kenen op grond van gemoedsbezwaren, hy
is verplicht den eedsweigeraar in gyzeling
te do^n zetten. Daar ligt ook een niet
geringe inoeilykheid; het gaat niet aan,
dien man vast te houden tot hy op zyn
weigering terugkomt. Men moet hem dan
laten loopen; de van hem verwachte ver
klaringen, van hoeveel gewicht misschien
ook, kunnen niet als aanvulling van het
hewysmaterieel dienen, want hy is niet
onder cede gehoord. Wie in een burger
lijk geding weigert den beslissenden eed
af te leggen, ziet zich zijn vordering
eenvoudig ontzegd, hetgeen de moeilijk
heid niet opheft die ontstaat wan
neer partyen precies het tegenover
gestelde bezweren en de rechter dus
heeft uit te maken wie van de
twee meineedig is. Met den ambts
eed wordt alleen dan getransigeerd, als
het niet anders kan, vooral wanneer het
een betrekking geldt tot welke wetenschap
pelijke voorbereiding en examens zekere
aanspraken geven; voor de laagste posten
zou men, door gemoedsbezwaren tegen
de eedsformule vol te houden, zich den
toegang afsluiten, wyl aan verklaringen van
„beöedigde” ambtenaren een hoogere waarde
wordt toegekend dan aan die van gewone
menschen.
Het is eigenlijk overbodig te zeggen, wat
die formule zoo verwerpelijk maakt. Zy is
een speculatie op de vrees voor buitenge
wone straffen, opgelegd door een wrekende
Voorzienigheid. De eed is ingesteld „ter
wille van ’s menschen zwakheid”, zoo ver
klaarde liet Concilie van Trent©. Zonzij,
die deze droevige eigenschap beter kende
dan eenig kerkvorst, dan het woord „Zweert
ganschelyk niet, uw ja zij ja”, ondoor
dacht hebben gesproken?
Over de bezwaren tegen den eedsdwang
waren de verschillende sprekers het vrywel
eens. Vooral had men daarby op het oog
den „ongeloovige”, voor wien het aanroepen
van den Hoogsten naam een huichelachtige
handeling of een bespotting is. Toont hy,
door te weigeren, zich daaraan niet te willen
schuldig maken, dan tracht eerst de rechter
hem te overreden, en, gelukt zulks niet,
dan wordt hy eenigen t(jd/Van zyn vryheid
STATEN-GENER A AI..
TWEEDE KAMER.
Dinsdag 19 October was het ontwerp tot
verhoogiug van den drankaccyns aan de orde.
De heer Patijn stelde voor dit ontwerp
van do agenda af te voeren, omdat men geen
6 inillioen kon loestaan, zonder den finan-
eiöelen toestand des rijks en het financieel
beleid der regeering te bespreken. Het ont
werp kon toch bij Hoofdstuk I der Shiats-
begrooting besproken worden.
Op voorstel van den Voorzitter werd
besloten hierover den volgenden dag te
Alsnu kwam het ontwerp, in verband met
de kosten der nieuwe soldyregeling over
'e orde.
Thomson herinnerde er aan,
zijn bezwaren tegen
i der regeering had'inedegedeeld.
Ie organieke sterkte van het be-
r moeten verminderen. Voorts
spreker ook positieverbetering
jflicieren, met name van die Qer
Thans kregen we, aldus de
rardensche afgevaardigde, stukwerk,
jeds van Oorlog. Alleen kaderplicht kou
iUUUUbaren toestand redden,
ireker, of deze Minister aan
ing van zyn voorganger tegen
vereeniging „Ons Belang”
nieuw adres aan deze
gewaagd van een onte-
n diepe neerslachtigheid,
eens door dezen afgevaar-
een gelijke regeling voor alle
Jeren aangedrongen.
jVeryolgens werden nog de belan
militaire apolhekers-bedieuden,
fortificatié-opzichters en die derv
onderofficieren en schrijvers bepleit.
De heer Eland achtte niets anders dan
aanneming van dit ontwerp mogelijk, omdat
op een vroeger besluit niet terug te komen
wus’ .J00.*1 werd °°k door dezen spreker
op wüziging van ongewenschte regelingen
aapgedrongen.
De heer Ter Laan wees er op, dat het
wenschelijk was om bij a^gelingen als de
aanhangige, de vakvereenigingen vooraf te
raadplegen. Thans was de rechtspositie der
onderofficieren ernstig verzwakt. Door de
geheel mislukte indeeling van de onder
officieren in twee klassen, waren onte-
vreddnheid, gemis aan samenwerking en
onaangename verhoudingen ontstaan. Voorts
werd langdurig bij de regeling door dezen
spreker stilgestaan. 4
De heer Duy ma er van Twist was
dankbaar voor een regeling, die vakkennis
beloonde en welke belooning gaf overeen
komstig de inspanning van den betrokkene
bij den arbeid. De onderofficieren-vereeni-
ging had niet het stelsel der nieuwe regeling,
slechts de uitvoering er van bestreden,
waarby inderdaad fouten zijn begaan. Alók
de administratie en de instructie moesten
gelijk gesteld worden.
De heer Van 'Ascli van Wy ck bepleitte
eveneens gelijkstelling en bezoldiging van
hét administratieve- en instructieve kader,
waarna de Minister van Oorlog in zyn
antwoord er op wees, dat men het beginsel,
der regeling in het oog nwest houden:
belooning naar geschiktheid en bekwaamheid.
Door deze regeling zal een nieudfe geest
in hel kader gebracht worden. Geen onder
officier wordt gedwongen administrateur te
worden, alleen zy die dit verlangen, worden
daartoe in de gelegenheid gesteld. En als
de actieve kracht ontbreekt om instructeur
te bleven, dan kan men nojj zeer wel een
goed administrateur zijn. In enkele gevallen
was de uitvoering der regeling reeds ver
beterd.
Na re- en dupliek werd het ontwerp
z. h. s. aangenomen, evenals dal, in verband
met den invoer, vervoer, verkoop en ver
vaardiging van absint.
Daarna werd de vergadering tot den vol
genden dag verdaagd.
In de zitting van Woensdag werd het
v oo r s tel -1’ij tij nom het ontwerp tot
verhooging van den accijns op het gedis-
tilleerdAij de staatsbegrooting te behandelen,
z. h. s. aangenomen.
Daarna kwam de wijziging der Gemeeivte-
wet aan de qrde.
Op artikel 110 (zekerheidsslelling door
den gemeenteontvanger) verdedigde de heer
Ferf een amendement van de commissie stoel
ipporteurs, om den borgtocht te stellen
op ten minste een twintigste van de ont
vangst. Tevens werd een amendement door
denzelfdeu afgevaardigde verdedigd, waarbij
de zekerheid op minstens f 100 en op
hoogstens f 25000 bepaald werd.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken kon de aanneming der amende
menten niet aanbevelen. Werd het advies
van de commissie uit de vereeniging voor
de gemeentebelangen gevolgd, dan zou het
ontwerp worden gedenatureerd en de
zekerheid aangetast. Een borgtocht voor
een gemeente als Amsterdam mocht
gerust op f 60000 gesteld worden. En
waarlijk men mocht te Rotterdam en
’s-Gravenhage wel een borgtocht van f50000
als maximum eischeu.
Tegen deze redeneering kwam de heer
L i m b u rg op, omdat ook de rijksontvaiigers
hoogstens een zekerheid van f 25000 stellen.
Na re- en dupliek werden de amende
menten verworpen met 48 tegen 26 stemmen.
Op artikel 116 verdedigde de heer Lim
burg een amendement, om te bepalen, dal
de contróle van Gedeputeerde Staten zich
niet alleen zoude uitstrekken over de
hoeken en kas van den ontvanger, maar
ook over de geineentebedryven en andere
takken van gemeentelijken dienst.
De heer Treub verdedigde een amende
ment, om de contróle van Gcdep. Staten,
bij het ontwerp facultatief gesteld, impe
ratief te maken, een denkbeeld door spreker
reeds in 1901 in de „Vragen des T(jds"
verdedigd. Vaak zijn fraudes voorgekomen
in kleine gemeenten in overleg en te zamen
met één der leden van het dagelijksch be
stuur. Natuurlijk zullen voor zulk een
contróle eenige ambtenaren moeten worden
aangesteld. Maar hierdoor zou aan de ge-
mewntelijke autonomie niet worden geraakt.
Door een goede contróle voorkomt men
fraude.
De heer Van de Velde was van mee-
ning, dat het amendement Treub geen on-
•derscheid maakte tusschen groote en kleine
gemeenten. Burg, en Weth. kunnen door
hun toezicht veel beier fraude ontdekken
dan hij één jaariijksch toezicht van Gedep.
Staten. Een absolute contróle was in kleine
gemeenten zeer moeielyk te verkrijgen.
Bij Kon. besluit is:
to. aan den adjudant in bui tenge wonen
dienst van Hare Majesteit de Koningin, den
hiitenant-generaal A. Kool, commandant van
het veldleger, met ingang van 1 November,
op zijne aanvrage, ter zake van langdurigen
dienst, onder toekenning van pensioen,
eervol ontslag uit den militairen dienst
i verleend;
2o. het bedrag van het pensioen vastge
steld op f 3334 ’s jaars
3o. aan voornoemden opperofficïer de bij
zondere dank van Hare Ma,)esleit de Koningin
betuigd voor de uitnemende diensten door
hem gedurende zyn langdurigen diensttijd
in verschillende gewichtige betrekkingen
aan den lande bewezen.
Bij Kon. besluit is vrystelling
van port verleend voor de briefwisseling
van de gemeeenlebesturen, met de volks-
tellcrs, over zaken de 9e tienjaarlijksche
volkstelling betreffende.
Prinses Julian».
II. M. de Koningin heeft benoemd
tot dame du palais honorairebelast met
de opvoeding van 11. K. Hoogheid Prinses
Juliana der Nederlanden, jonkvrouwe Louise
Pauline van de Poll te Zeist.
De benoemde is een jongere zuster van
jonkvrouwe F. L. II. van de Poll, dame du
palais honoraire van II. M., dienstdoende
als hofdame bij II. M. de Koningin-Moeder.
II. M. de Koningin-Moeder
in Italië.
II. M. de Koningin-Moeder is Dinsdag
namiddag omstreeks half vyf in goeden
welstand en met prachtig weer te Fiesole
bij Florence aangekomen, alwaar H. M. nu
verder verblyf hoopt te houden.
Namens den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken wordt door provinciale
en gemeentelijke autoriteiten een onderzoek
ingesteld aan alle lagere scholen in het Rijk,
aangaande de gehuwde onderwijzeres in de
lagere school, door het volgende drietal
vragen:
lo. Hoe groot is het aantal gehuwde onder-
wijzei^ssen, dat in de scholen werkzaam is?
2o. Hoeveel bedraagt het salaris,
onderwijzeressen?
3o. Hoe groot is liet aantal onderwijze
ressen, dat in den loop der jaren 1906, 1907
en 1998 in het huwelijk is getreden®
De Minister van Binnenland-
sehe Zaken heeft aan de districts-school-
opzieners medegedeeld, dat Re door de
besturen van Bijzondere Lagere Scholen in
te dienen verzoekschriften om ontheffing
betreffende bepalingen ten aanzien van de
gemeenschap binnenshiiis tusschen school
gebouw en onderwyzerswoning, de inrichting
der privaten en de kleuring der wanden
van het schoolvertrek, aan zegelrecht onder
worpen zijn. Op ongezegelde verzoekschrif
ten mag niet worden beschikt.
-Door Gedeputeerde Statenvan
Zuid-Holland is "bepaald dal in 1910 zullen
worden geheven 14 opcenten voor do pro
vincie op de hoofdsom der grondbelasting op
de gebouwde en ongebouwde eigendommen
en 11 op de hoofdsom der personeele be
lasting, in het loopende jaar bedroegen die
opcenten resp. 12 en 9, de opcenten worden
dus niet niet minder dan 2 tegelijk ver
hoogd!
Staatsblad no. 335 jievat een
Kon. besluit van 9<^ezer waarbij de Sint
Radboud-stichting, gevestigd te Utrecht,
wordt aangewezen al» bevoegd om bij de
faculteit der letteren en wijsbegeerte aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht een leer-
te vestigen, opdat door den daarvoor
ig A,«
tempel
voorgrond
koning Filip
van Engl
het kost
