CREMA-Cacao BERICHT. McMi „n", MELK-Chocolade I ORGEL. 1909. Vrijdag 24 December. N». 3092.. Eerste Blad Qreukbanden met en zonder veer. Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht. veten alles van. Neemt Proef!! Nieuwjaarsgroet worden opgenomen. De pry» ‘daar voor bedraagt van 1 tot 5 regels f 0,35, elke regel meer 5 Cents. DE UITGEVERS. aangemaakt met water, geeft heerlijke A. N. van ZESSEN, Schoonhoven. TE KOOP GEVRAAGD: ■BUIKBANDEN. BERNARD ROOS, Gocoskransjes, 3 Cis. per stuk. F. WOLTERS, MISVERSTAND. BINNENLAND. ■T Brievengaarders. en :ht, S. W. N. VAN NOOTF.N tb Schoonhoven, Uitgevers. Intercomm. Telefoon-nr, 20. 1st'1 uit jen i in ons De mieene r l het alge dien met bouv Deie Courant bestaat uit a bladen. Schoonhoven. In November 1909, In het nonamer van de „Schoon- hovenache Courant” van 1 Januari 1010 kunnen advertentiëu als Ad verten tién voor dat nommer moeten zijn Ingezonden vöór V RIJ- DAG SI DECEMBER 1900, na middags 4 uur. twee ;en en i vere< Dorp, een vr- Van su«. niet zoo te stemmen. De heer D i isel van derwijskr iekosten op verhe lder wijzers van het ^.uing van n schadelijke bestand en longaandoeningen, Lhoest. Let op den roo-' I. AKKER, Rotterdam. mogen. ewyzigd lm Va de i-a I door de hee- n Heemstra ind en met 38 Gelooft U ons niet? Zendt ons Uw adres en w(j zenden U gratis en franco eenige monsters! Tel. Interc. 105. BREDA. Alleenverkoop voor Schoonhoven en omstreken Een gebruikt, doch in goeden staat ver- keerend Brieven franco met opgaaf van p omschrijving, onder No. 35, aan den handel J. A. VAN EMMERIK te Scl hoven. ’estelde de leer- A1 was lat, Rotterdam, oede bij alle *>rogi Elast. Kousen. Gummlware Weste Wagenstraat </O Zesde huis vanaf de Hoogstraat, ROTTERDAM. Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven perdrio maanden 0 75 Franco per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich abonneeren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders. SGÏÏOOKHOVENSGHE WW vrees. Toch doet het nog één lid zyn Oi ~regmoffelde, i tyd zijn wooi_ ;ezicht der vroedscl was de heer Schi van een aan' rotesteerde Igende nu leden i Garni mde zich >r vóór piritua- buiten den i het gelei- iMjs der Advertentiën: Vanll tot 5 regels ƒ0,50. Iedere regel mqer ƒ0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending franco inter lijk tot Dinsdags- en tot Vrijdag e-namiddage 4 uren. Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3-maal plaatsing opge geven, worden slechts S-m^al in rekening gebracht. psleir en de „orzitter heer Troelstra J tot het houden jjita in verband Lehmann in 1903 onschadelyk. Zoodra blijkt, dat tusschen ons en wie met ons in betrekking staat een misverstand ryst, is het oogenblik aanwezig om het in het oog te vatten en onderhanden te nemen. Daar kan het •te*1 tegen. Loopen wy gevaar, iemands gevoelen niet met juistheid te schatten, omdat hij zich misschien niet helder genoeg uitdrukte of w(jl onze gedachte de zyne niet op den voet volgde, dan moet opheldering ge vraagd, in het omgekeerde geval, als wij meenen te bespeuren kwalijk begrepen te zyn, ook ongevraagd gegeven worden. De omgang in kleine en in grootere kringen zou veel aangenamer, en voor allen die er bij betrokken zyn veel vruchtbaarder zyn, als er meer oprechtheid heerschte, er meer naar gestreefd werd, elkander klaren wiju te schenken. Wordt daar tegen aangevoerd, dat het niet kan, dan is ons antwoord gereed: men beproeft het niet genoeg, ’t zou anders wel meevallen. De macht van een oprecht gemoed, dat zich in vriendelijke vormen openbaart, is overweldigend groot, er is haast niets tegen bestand. Er kunnen tijdelyke neder lagen geleden, voorbijgaande teleurstellingen ondergaan worden, maar wat daarna overblyfl, de heerlyke zelfachting, wél te onderscheiden van zelfoverschatting, die kijkt docr de valsche glazen van een ijdel heidsbril, dat kan niemand ons ontnemen. En wat bovenal van hooge waarde is, op den akker, waar het onkruid van het misverstand met bekwame hand is uitgeroeid, groeit zoo gemakkelyk de plant van het vertrouwen, de bloem van den vrede; daar is een arbeid verricht, die een blyvende bron van verheuging is. op 10 pCt. iodurig stonden itel van Gedep c ereede en in de 1909. voorstel wei neeren De, Wilde, terwyl de heer v. d noode bij neerlegde. Daarentegen verdedigden de De Gyselaar en Limburg, deze namens Gedep. Statenj het voyrstel met kracht, dat met 33 tegen 22 stemmen werd aangenomen. Ten slotte werd de Vergadering tot den volgenden dag verdaagd- yze van uitwerking vond geen on- I ..e instemming bij den heer Van I e Amersfoort, had een belang- gs bezochten. Timmermans, oud 18 jaar, leed larby hy vreeselyk leed. Voort- ittende hoestbuien veronaange- le geneesmiddelen, die li(j innain, re kinderen zoo liefheeft als ik leed. Mijn man, die toen by de t lof over de Abdijsiroop hoorde on aan te wenden. Bij den drogist eschaft en myn zoon deze laten et gebruik van enkele flesschen thans weder werken, slaapt en matig is." jer flacon van 230 gram f 1, en, alleen in geyal van Izakelykheid, provinciale gemeenten toe te laten, mdement, noch het geheele >r den heer Edersheim idat het de vryheid van toekomst aan net de a. s. Feest dagen van i >verheerHJke DAGELIJKS VERSCH. Speciaal adres .Stadhuisstraat, Schoonhoven. nauwe betrekking staan, wier levenslijnen op menig punt ineenloopen, en die door een engen band vereenigd behooren te zyn, ontstaat dikwijls een verhouding, die van vijandigheid weinig verschilt. Is er ieta ernstigs gebeurd, dat verwijdering veroor zaakte, kan een bepaald feit worden aangewezen, dat allen twijfel aan dc geldig heid der reden opheft, is er ontrouw gepleegd, ia het geloof aan elkanders eer lijkheid geschokt, zyn de grondslagen van den eerbied voor wederzijdsche karak- ter-eigenschappen ondermynd Somtyds, maar niet altyd. Het kan gebeuren, dat niet meer dan een schaduw gevallen is op het tafereel der genegenheid, doch dat is reeds genoeg om het helder zien te belemmeren, vooral wanneer men er niet terstond op afgaat om te ontdekken vanwaar die verduistering komt. Misschien is een zonder boos opzet uitgesproken woord niet in goede aarde gevallen, een niets kwaads bedoelende scherts verkeerd opgevat, een niet gedeelde zienswijze bestreden op een maniok, die, zonder dat het plan daartoe bestond, een wor^K’ toebracht aan de eigen liefde. De meeste menschen zijn op dat punt, of laat ons liever zeggen op dat gedeelte van het oppervlak huns innerlijken bestaans, uiterst teergevoelig, en een wat ruwe aanraking veroorzaakt soms een nooit weer te vergeten pyn. En dan komt het „misverstand”, dat een toestand van gewa- penden vrede in het aanzyn roept; geen openlyke vijandschap, zich uitende in ver- wytingen of aanleiding gevende tot schei ding, maar dat onhartelyke, alleen den schyn in acht nemende samenleven, dat aan het gevoel geen warmte, aan het geluk geen vastheid geeft. Echtgenooten zyn er door van elkander geraakt, ouders van hun kinderen gescheiden, vrienden tot een ver keer van ijskoude vormelijkheid gebracht, ofschoon de schyn van het tegendeel bewaard bleef door het onderling verband niet op te heffen. Op de vraag van de belangstel lende buitenstaanders, die het geval spoediger ontdekt hebben dan men vermoedt„Wat is er toch tusschen die twee?" luidt dan vaak het antwoord: .'k Weet het niet en kan er niet achter komen ookmisschien een misverstand, meer niet!” Meer niet, alsof het niet genoeg ware! Want waar eenmaal een vast vertrouwen geheerscht heeft, en grondslag is geworden van een echte genegenheid, daar kan niet de waan van een dag, een miswijzing van het begrip, een stoornis van blijvenden aard en van een zoo hardnekkig karakter teweeg brengen. Daar is ongetwijfeld de fundeering niet goed gelegd geweest, en is verder ge bouwd met ongekeurd en ondeugdelijk materiaal. Wat misverstand heet is wel licht niets minder dan een misvatting. Of wel, de vernielende werking van het égoïsme heeft het zoo hecht geacht samenstel aangetast met een heftigheid, die het prijsgaf aan totale ontbinding. Het laatste tydperk van een jaar, dat zyn geschiedenis afsluit, geeft ruimschoots ge legenheid om wat zelfcritiek te beoefenen. We hebben eerst de dagen, waarin het lied van vrede en welbehagen over de aarde golft, dan den jaarsovergang, die herinnert aan de vergankelijkheid aller dingen. Het is een tijd van inkeer, van rekening opmaken, een tydQ zoowel van nabetrachting als van vooruitzicht En dan lonkt ons de liefelijkheid van den vrede toe, als het kostelyke goed, dat den volken voorspoed en de maatschappij voor uitgang waarborgt, en uiten wy den wensch dat is het jaar dat komen zal de wapenen de scheede niet verlaten mogen, dat het onderling vertrouwen der natiën er toe moge leiden, met wat minder y ver zich toe te leg gen op de volmaking der wapenen. Persoon lijk kunnen wy aan de vervulling van dien wensch niet veel doen, maar er is iets anders, dat wél binnen onze macht staat. Wjj kunnen en wy moeten streven naar den vrede naast ons en in ons, wij kunnen er voor zorgen, elk voor zich het midden punt te worden van een kring, binnen welken geen andeef strijd wordt gevoerd dan ter afwering van invloeden, die ons zouden afdringen van den goeden weg. Een van die invloeden is hier ter sprake gebracht. Het misverstand is als de parasiet in de plantenwereld. Het dringt by u binnen, het kleeft aan u vast. Een onzichtbaar worteltje vermenig vuldigt zich tien en honderdvoudig. Voortaan leeft' het, met toenemende kracht, niet slechts met u, ook van u. Gy zyt zijn gastheer, het zuigt u de levenssappen af. Laten wy zorgen dat het onze waak zaamheid niet verschalkt, dat het geen vat op ons kj-ygt; dan is het ook vrywel Men beroept er zich gaarne op ter ver dediging van een daad, die den toets eener rechtvaardige beoordeeling niet kan door- •taan. Een fout van het zedelyk gevoel wordt daarmede teruggebracht tot de min der ernstig geachte verhouding van een gebrek in het logisch denken. Natuurlijk gaat men daarbij uit van de onderstelling, dat het iemand niet tot een grief ipag gerekend worden, dat hij een ding nifet goed begrepen heeft of minder juist ingezien. De kring, binnen welken ons verstand zyn werking uitoefent, is een cirkel met kleine middellijn, en zelfs zy, die onder andere omstandigheden zich op hun weten en op de helderheid van hun oordeel wel eens iets laten voorstaan, aar zelen niet, die beperktheid in te roepen, als het noodig is, een handeling in een minder ongunstig licht geplaatst te ,zien. Al zoo 'een misverstand moet niet te zwaar worden opgevat: ieder oogenblik loo- pen wy gevaar van mistasten. Vooreerst is de voorstelling, die anderen aan een zaak geven, niet altijd zoo duidelyk, dat men er zich aanstonds in thuis gevoelt; wy staan aart een anderen kant en kyken met een ander paar oogen. In de tweede plaats moeten wij er altyd op* bedacht zijn, dat verschil vin belangen ook van invloed is op dc wederzijdsche beschouwing; dat vaak getracht wordt, ons een opvatting op te dringen, die. niet overeenkomt met een in volle vryheid gevormde meening. Zelfs eenvoudige afspraken worden soms niet uitgevoerd, wegens kleine vergissingen by den hoorder, en als men dan meent een beschuldiging van opzet te moeten uitbren gen, dan blijkt vaak, dat een onwillekeurig niet goed opneitoen oorzaak is geweest, of beweerd wordt te zyn, van de teleurstelling. Door misverstand zyn veldslagen verloren en ondernemingen mislukt Kwalijk be grepen mededeelingen deden geruchten ontstaan, die by hun verbreiding en de daarmede niet zeldén gepaard gaande ver- grooting allerlei onheil stichtten, terwyl, als dat was gebeurd, het te laat was om de dwaling te achterhalen en het misverstand te herstellen. Alleen constateert men in dergelijke gevallen, dat het er geweest is, en acht dan de zaak voldoende toegelicht. Het zoogenaamd misverstand schynt dan te worden aangemerkt |als een openbaring van het noodlot, waarby, men zich eenvoudig heeft neder te leggen, en maar zelden heeft iemand den moed oui te zeggen, dat hy er persoonlek schuld aap heeft. In het dagelyksch, leven komen zulke dingen by herhaling voor. Gij hebt iemand een opdracht gedaank door traagheid ver zuimde hij er aan tel voldoen, waardoor u nadeel is toegebracht.i Gij roept hem ter verantwoording, o, Idat was een misver stand, hij meende, enz. Daarmee wordt gy afgescheept. En df gy nu in het ver volg uw zaken doet vejrrichten door iemand dien gy meent dat, betèr luisteren en trou wer volbrengen zal, a|an hetzelfde gevaar blyft gij immer blootgesteld. Hier is van toepassing het woord va^i Franklin: Iemands beste dienaar is de ma^ zelf. Maar in het mpatschapbelyk verkeer iy hei dikwyls zoo gelegen, idat wy verplicht zyn lastgevingen te volbrengen of op te dragen. Zyn zy van.omvangryken aard, dan is het goed zich de gewoonte eigen te maken, de opdracht schriftelyk te doen, om niet uitsluitend op de opmerk zaamheid en het geheugen van den ander te zyn aangewezen. Hetj zichtbaar woord is blyvend en minder geihakkelijk te weer spreken, mits het voldoe't aan de eischen van duidelijkheid. Dat is niet het ergste, wat op de rekening ■van „misverstand" wordt geschoven. Tusschen menschen, die 'met elkander in I -aanvragen, welke len afgewezen, werden alsnu afgehandeld. Verworpen werd piet slechts 17 stemmen voor het voorstel—J’lantenga, om het sub sidie van f 1000 aan de Z.-H. vereeniging „Het Groene Kruis" (te verhoogen tot f9000. Het quotum der afdeplingen werd intusschen van 12 op 10 pCt. teiuggebracht. Langdurig stonden de leden stil by het voorstel van Gedep. Staten, om de gemeenten Goedereede en Stellendam subsidie te ver kenen in de kostep harer huishouding over 1909. t 8 Dit voorstel werd bestreden door de heeren De^Wilde, Bosch en Muller, d. tyerg zich er slechts ledigden de heeren .imbiirg, deze laatste het v de heeren Muil er en Prof, betoog bestreden hadden, werd ent—De Wilde met 45tegen sip en het beginsel van niet-sub- ig 'van gemeenten als regel met igenoeg dezelfde meerderheid aangenomen. Yfrschilleiïde amendementen kwamen by .«iel 3 in bespreking. Het Amendement—De Gij s el aar om onder salarissen te rekenen al u«lgene, wat 'i als zoodanig beschouwd kon worden, b.v. inwoning. Dit amendement werd door G. 8. overgenomen. 2o. Het amendement-Van Dorp c. s., om naast het salaris-percentage als grond slag voor subsjdie toe te laten 15 percent van het totaal ^der uitgaven, dus op ge- mengden grondslag. Dit amendement werd met 50 tegen 24'stemmen verworpen. 3o. Het amendement-Bosch c. s., om de beperking tel doen vervallen, dat het subsidie f 5000 per jaar niet zal over schrijden. Verdedigd door den voorsteller en den heer MuUIer en bestreden door den heer Uzernians, werd het met 39 tegen 31 stemmen aangenomen. Nadat nog een amendement-Van Dorp op artikel 5 met (groote meerderheid was verworpen, werden» de regelen z. h. s. goed gekeurd. Verschillende sul|sidie-i meestal werdi *'_^handeld. jrworpen werd het voorste' van f 1000 ST ATEN-U EX ER A AL. TWEEDE KAMER. Maandag 20 December werd de beraad slaging over de Oorlogsbegrooting voortgezet. De heer Ter Laan leverde critiek op een vroegere rede van den heer Thomson. Dat de laatste het verhoogen van het leger van 110 tot 130.000 man goedkeurde, stelde den eerstel te leur. Voorts werd af gekeurd, dat deze begrooting weer l1,'» millioen meer dan de voorgaande kostte. Ook was spreker alles behalve gerust ten opzichte van de rechtsopvattingen van dezen minister. En heftig werd hij ten slotte, toen hij de houding van den minister tegen over de vereeniging „Ons Belang” critiseerde. Nadat nog de heeren Duymaor van Twist en Eland hun standpunt hadden toegelicht, kwam in de avondvergadering de pegrooting van Binnenlandsche Zaken aan de orde. Het voernaamste, wat dien avond bespro ken werd, was de oprichting van een speciale vakschool voor de leerlooiery te Waalwyk door het Ryk. In een lange en als altyd zeer ernstige rede zette de heer Bos zyn bezwaren tegen een Ryksschool uiteen. Hij begreep niet, hoe de minister, die tegen Ryks. H. B. scholen was, met zoo'n voorstel durfde aankomen. Spreker was niet tegen het verleenen van subsidie aan een gemeente lijke inrichting van dien aard. Daarom stelde hij met den heer Hubrecht een amendement voor, om aan artikel 156 der begrooting een litteraal toe te voegen subsidie voor een schoenmakers- en leer- 'looiersschool te Waalwyk ad f 10.000. Over dit amendement, bestreden door de heeren Loeff, Ter Laan en de Mini ster, doch behalve door den voorsteller van het amendement ookdoorden heer Lohman aan bevolen, ontstond een langdurige discussie. In stemming gebracht, staakten de stem men over het amendement (29 tegen 29). Op artikel 158 (aankoop van grond, enz.) voor directeur en leeraren der rijksriet- vlechtschool te Noordwolde werd door den heer Van Foreest een amendement inge diend, om den post met f 15000 te ver minderen. Z. i. waren de kosten van de stichting dezer school te groot, die bovendien zou geplaatst worden in een streek, waar niet eens zooveel riet werd aangeplant. Na beslryding door den Minister wyzigde de voorsteller zijn amendement in «••'“n zin, dat alleen gevraagd werd den post t f 12500 ^als eerste termyn voor den tw) te verminderen. Toen echter deMinister beloofde, dat hij met den inspecteur van het vakonderwys ernstig zou overleggen, of het plan voorde school niet te vereenvoudigen was en in verband hiermede den uitgetrokken post met f 2000 verminderde, trok de heer Van Foreest zyn amendement in. Te ruim 12 uur in den nacht werd de vergadering tot den volgenden dag verdaagd. Dinsdag 21 Dec. werd na afdoening van eenige kleinere ontwerpen de beraadslaging over de begrooting van Binnenlandsche zaken voortgezet. De heer Oosterbaan drong tering van de opleiding der om aan. Men moest door inkrimping v beurzenstelsel komen tot uitbreidiLo het aantal Rykskweekscholen zonder het budget te bezwaren. De leerplichtwet besprekende, constateerde spreker, dat die Wet met al haar technische gebreken het schoolverzuim vooral in de hoogere klassen ten plattenlande heeft doen verminderen. Als laatste punt werd de houding der openbare onderwyzers by Ko ons goed, dat tenmini Orapje-gevoelens niet vrees wegmoffelde, maar fier, in dezen critieken tyd zijn woorden van protest in bet aangezicht der vroedschap smeet. Het was de heer Scheltus, die „met reserve van een a.anteekening” tegen de resolutie protesteerde, welke aanteekening wij een volgende maal zullen meededen. Nog twee ïeden waren er, de heeren van Solingen en Carnieb, die zich niet geheel kmden vereenigen, maar zij zouden zich den anderen dag verklaren. En dat hebben zy ook gedaan, echter uit vrees voor geweld gaven ze te kennen „mede tot de revolutie te concurreeren." NH| Te schooner, te heldhaftiger steekt daarflf^w het gedrag van den heer Scheltus af, die noch uit vrees voor geweld, noch om dreigingen zich bekommerend, sprak zooal» zijn hart klopte. Alsvorens te eindigen willen we nog voor de curiositeit, de aanteekening van den pur-sang-oranjegezinden secretaris Mr. Van - der Kop die hij op last van de vroedschap van 1788 op den kant der beruchte reso lutie schreef weefgeven. Hy schrijft dan het volgende: „Deze propositie behelst een opeenstape ling van de absurdste en ongehoordste sentimenten, en eene opentlijke en verfoeye- In'ke begunstiging van geweld en oproer, en toont aan de posteriteit (nakomeling schap) tot welk’ eene woede de voor8ta?" ders van het toemalige landverdervende 1 sijstema waren opgevoerd, en hoe men ae onwettigste en inconstitutioneelste mia- delen bij de hand nam om het zelve door te zetten en is geresolveerd om deze absf,r5 propositie en de daarop genomen resolutie als een bewijs van de razernye van di tijden voor de posteriteit (nakomelingschap) te laten leesbaar blyven, schoon dezelve had gemériteerd gerooyeert (bad ver die nd doorgehaald) te worden, dog verklaard ue vroedschap de sentimenten van die propo sitie en resolutie te verfoeijen en het ge drag van den heer Scheltus in die criticque omstandigheid ten hoogste te prijzen. actum den 16 October 1788. Ter ordonn. van de Vroedschap, Mr. H. C. van der Kop. W. F. J. DEN UIJL Wordt vervolgd, 'Ottoland, 18 Dec. Heden hield, in het lokaal van den heer L. C. Stuy, de ijsclub „Wilhelmina” eene algeideene vergadering. Door het bestuur werd,, vooral met het oog op het tienjarig hestaab der vereeniging, op 3 Januairi 1910, voorg^esteld een ystent aan te schaffen, waartoe, na stemming, besloten werd. Ten einde dje tegenstemmers, die bezwaar maakten de kosten uit de kas te betalen,, tegemoet te karnen, werd door den secretaris, den heeii P. Hoeyenbos -aangeboden, een ystent t|e laten maken, welke de vereeniging dan top billyke voor waarden van hem kon hurén, in dier voege, dat de tent zoodoende op geftiakkelyke wyze het eigendom der vereeniging werd. Dit royale aanbod werd door ide .vergadering met acclamatie aangenomen. •Oudewater, 20 Dec. Donderdagavond had in het lokaal „Rehobothf' door de meis jes vereeniging1 „Martha” de u|tdeeling plaats van kleedingstukken aan dt) kinderen der Zondagsschool van minvermogende ouders; en Vrijdagavond had door dé vrouwenver- eeniging „Het Mosterdzaadje'! de uitreiking plaats, eveneens van kleedingsjtukken, welke door de leden van genoemde vereeniging vervaardigd waren. Beide uitdelingen had den plaats onder voorzitterschap van me vrouw J. C. Hoek van Staveren. Aan de kinderen werd nog extra een (versnapering en aan de oudjes een brood ter hand ge steld. Een woord van dank a|an beide v§y- eenigingen voor hunne zorgen: voor minge goeden en aan de gemeenteledien voor hun nen geldelyken steun aan „Manha” en „Het Mosterdzaadje” mag hier niej achterwege blyven. Een ingezetene alhier meeL__ een voordeeltje le verschaffen, dooi de accynsverhooging een voorrL liën op te doen, doch hy had waard of, liever gezegd, buit^. biljet gerekend. Het gevolg ^as dat by ingesteld onderzoek door een; ambtenaar bleek, dat hij meer sterkendr|nk in huis had dan 25 liter; dus, in plaata van voor deel, een leeiyk schadepostje beliep. PROVINCIALE STATEN ZUID-HOLLAND. In de tweede vergadering in deze najaar- zitting, gehouden Dinsdag 21 Dec., nam de heer Dr. C. Lely als lid zitting. Zonder discussie werd o.m. goedgekeurd, de subsidie ter voltooiing van den spoorweg Goud a—S choonhoven,ten bedrage van 157000 gulden. Terwyl Gedep. Staten voorstellen f 2500 subsidie te verleenen voor.de bloementen toonstelling te Haarlem in 1910, verdedigde de heer v. d. Meer een voorstel, om de subsidie tot f 4000 te verhoogen. Dit voorstel dat later gewijzigd werd in dijwi zin, dat tot een maximum van f 4000 in het eventueele tekort op de rekening zou worden bygedragen, werd 1 ren Von Briel Sasse, Vai en Van Namen onderstem. tegen 37 stemmen aangenomen. Goedgekeurd werd voorts een subsidie aanvrage van f 500 voor een proeftuin te Zwijndrecht. Daarna werden de algemeene regelen voor het verleenen van provinciale subsidiën in de kosten der exploitatie van vakscholen behandeld. De wyz verdeelde ninginnefeesten besproken. De heer Ter Laan betreurde het, dat zoovele inzonderheid katholieke bij zondere scholen werden opgericht, waar door de splitsing tot het uiterste gedreven werd. Zoowel de splitsing naar gezindte, als die naar stand was bedenkeiyk. Dan wees «preker op de on waardige concurrentie tusschen open haar en byzonder onderwys. Tegenover de mildheid jegens de byzondere school stak de schrielheid tegenover het volksonderwys scherp af. Deze afgevaardigde bepleitte beter Rykstoezicht. En al vond hij het goed, dat de.ministeto de byzondere kweek scholen wilde steunen, het was van dezen bewindsman onverantwoordelyk, dat hij geen uitvoering gaf aan het Kamerbesluit tot oprichting eener nieuwe Ryks|tweekschool. Vervolgens besprak de heer Van der Molen de doorgaande verbrokkeling van onderwijs, dat zyn sympathie niet had. kleinste en duurste scholen vond men echter bij het openbaar onderwys, waarvan één (zegge één) voorbeeld gegeven werd. Alsnu werd weder stemming gehouden over het bovengenoemde amendement-Bos, waarover den vorigen dag de stemmen slaakten. Dit amendement werd nu met 35 tegen 33 stemmen verworpen, waardoor er een Ryksschool voor leerlooiers te Waalwyk zal komen. Vervolgens werd door den Voo: medegedeeld, dat door den hü; een voorstel is ingediend t eener parlementaire enquête met de decoratie aan R. L:L“ verleend en het plan tot decoreering van A. E. Lehmann in 1905. De heer B 1 u m bestreed de voorges verhooging van de toelagen voor de lingen aan de Rykskweekscholen. Al hij geen voorstander der Ryksnonnaal- lessen, zoolang deze er waren, moesten ze echter zoo goed mogelyk worden ingericht. De heer Bos constateerde met genoegen een streven van allen om te komen tot goed onderwys. En hy waardeerde het in den minister, dat hij ook rekening hield met de wenschen van links. Het volksonderwys moest in zijn geheel worden bevorderd. Spreker wenschte geen gelyk- stelling van openbaar en bijzonder onderwys. Voorts wilde hij de volksontwikkeling bevor deren door oprichting en steun van openbare leeszalen. Van scholen met één leerkracht kan geen opvoedende kracht uitgaan. Dit laatste beaamde ook de heer Rood- huyzen, terwyl de heer Van Wynbergen de openbare school alleen wilde als aan vulling van het bijzonder onderwys. Deze laatste bepleitte bevordering van het be- waarschooionderwys, waarby men echter den arbeid der ineenschakelingscoinmissie moest afwachten. Voorts wenschte hij krachtig in te grypen tegenover de onder- wyzers, welke geen eerbied aankwekken voop onze instellingen en ons Vorstenhuis. Scherp diende de heer Ketelaar den laatste van repliek. Wist deze afge vaardigde niet dat men in het zuiden het Wilhelmus niet wilde zingen, voordat eenige regels gewijzigd werden? Wist hy niet, hoe onze vrijheidsoorlog in de Katho lieke school geleerd wordt? Hij behoorde eerst zyn hand in eigen boezem te steken. De heer Schaper interujnpeert: Aan nemen! (Luid gelach.) Voortgaande betoogde de heer Ketelaar, dat wy in een vry land leefden. Zoolang de openbare onderwijzer*«wiet aanspoorden tot ongehoorzaamheid aan>Me wetten des lands, zoolang viel er niets te onderzoeken, noch in te grijpen. Wat ten slotte deze afgevaardigde omtrent de Maastrichtsche schooltoestanden mededeelde, was zoo schan delijk, dat hij met recht toepassing van artikel 57 der wet kon eischen. Dit artikel regelt het ontslag van onderwyzers die leeerstellingen onderwijzen strijdig met de goede zeden. Na een nietszeggend antwoord op dit laat ste gedeelte door den heer Janssen (Maas tricht) verkreeg de Minister het woord. Punt voor punt behandelde hy. De Maas trichtsche schooltoestanden werden afge keurd, maar tevens werd te kennen gegeven, dat onderwyzers, die aan een anti-inonar- chaal kinderfeest deelnemen, hun ambts plicht uitbreiden. Men kan te veel van de lankmoedigheid misbruik maken. Het open baar onderwys leed natuurlijk daaronder het eerst. Na goedkeuring van artikel 171 werd de vergadering tot den volgenden dag verdaagd. die aandrong op het stellen van vasten maatstaf voor het verleenen mbsidie. Zyn bezwaren waren echter overwegend, om tegen deze regeling ,w. De Wilde verdedigde het be ginsel van subsidieering naar het aantal onderwijskrachten en niet naar de exploi tatiekosten der school. Hy betuigde zyn sylinpathie met h?t beginsel, om geen ge meentelijke vakscholen te subsidieeren. Nadat de heer Ijzerman, namens Ged. Stagen, de algemeene regelen nader had toegelicbt, werd het algemeene debat hier over gesloten. Bij artikel 2 stelde de heer De Wilde voor; om voor allen, alleen in geyal van onvermijdelijke noodi subsidie aan de gemeenten toe Noch dit amendement, noch het artikel was voor den heer Ed aanneinelyk, omdat het dé vr handelen der Staten voor de tCv, bandem legde. Hierbij sloot zich de heer Visser van IJzendoorn aan, maar de heer De Wilde hield vól, dat zh'n amendement het parti culier initiatief bevorderde en dat uit de behoefte\ aan degelyke vakscholen en haar inrichting beter kon beoordeelen dan de gemeenten. Nadat nu Visser dit-o het amendement—De 28 stemmef sidieerinf nar“” lo. e. s. datge wordi

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1909 | | pagina 1