CREMA-Cacao
BERICHT.
McMi „n",
MELK-Chocolade I
ORGEL.
1909.
Vrijdag 24 December.
N». 3092..
Eerste Blad
Qreukbanden
met en zonder veer.
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
veten
alles van.
Neemt Proef!!
Nieuwjaarsgroet
worden opgenomen. De pry» ‘daar
voor bedraagt van 1 tot 5 regels
f 0,35, elke regel meer 5 Cents.
DE UITGEVERS.
aangemaakt met water,
geeft heerlijke
A. N. van ZESSEN, Schoonhoven.
TE KOOP GEVRAAGD:
■BUIKBANDEN.
BERNARD ROOS,
Gocoskransjes, 3 Cis. per stuk.
F. WOLTERS,
MISVERSTAND.
BINNENLAND.
■T
Brievengaarders.
en
:ht,
S. W. N. VAN NOOTF.N tb Schoonhoven,
Uitgevers.
Intercomm. Telefoon-nr, 20.
1st'1
uit
jen
i in
ons
De
mieene r
l het alge
dien
met
bouv
Deie Courant bestaat uit a bladen.
Schoonhoven.
In November 1909,
In het nonamer van de „Schoon-
hovenache Courant” van 1 Januari
1010 kunnen advertentiëu als
Ad verten tién voor dat nommer
moeten zijn Ingezonden vöór V RIJ-
DAG SI DECEMBER 1900, na
middags 4 uur.
twee
;en en
i vere<
Dorp,
een vr-
Van su«.
niet zoo
te stemmen.
De heer D i
isel van
derwijskr
iekosten
op verhe
lder wijzers
van het
^.uing van
n schadelijke bestand
en longaandoeningen,
Lhoest. Let op den roo-'
I. AKKER, Rotterdam.
mogen.
ewyzigd
lm Va
de i-a
I door de hee-
n Heemstra
ind en met 38
Gelooft U ons niet?
Zendt ons Uw adres en w(j zenden U
gratis en franco eenige monsters!
Tel. Interc. 105. BREDA.
Alleenverkoop voor Schoonhoven en
omstreken
Een gebruikt, doch in goeden staat ver-
keerend
Brieven franco met opgaaf van p
omschrijving, onder No. 35, aan den
handel J. A. VAN EMMERIK te Scl
hoven.
’estelde
de leer-
A1 was
lat, Rotterdam,
oede bij alle *>rogi
Elast. Kousen. Gummlware
Weste Wagenstraat </O
Zesde huis vanaf de Hoogstraat,
ROTTERDAM.
Deze Courant wordt des Woensdags- en des Zaterdags
morgens uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven perdrio maanden
0 75 Franco per post door het geheele rijk f 0,90. Men kan zich
abonneeren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
SGÏÏOOKHOVENSGHE WW
vrees.
Toch doet het
nog één lid zyn Oi
~regmoffelde,
i tyd zijn wooi_
;ezicht der vroedscl
was de heer Schi
van een aan'
rotesteerde
Igende nu
leden
i Garni
mde zich
>r vóór
piritua-
buiten den
i het gelei-
iMjs der Advertentiën: Vanll tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel mqer ƒ0,10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco inter lijk tot Dinsdags- en tot Vrijdag e-namiddage 4 uren.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3-maal plaatsing opge
geven, worden slechts S-m^al in rekening gebracht.
psleir en de
„orzitter
heer Troelstra
J tot het houden
jjita in verband
Lehmann in 1903
onschadelyk. Zoodra blijkt, dat tusschen
ons en wie met ons in betrekking staat een
misverstand ryst, is het oogenblik aanwezig
om het in het oog te vatten en onderhanden
te nemen. Daar kan het •te*1 tegen.
Loopen wy gevaar, iemands gevoelen
niet met juistheid te schatten, omdat hij
zich misschien niet helder genoeg uitdrukte
of w(jl onze gedachte de zyne niet op den
voet volgde, dan moet opheldering ge
vraagd, in het omgekeerde geval, als
wij meenen te bespeuren kwalijk begrepen
te zyn, ook ongevraagd gegeven worden.
De omgang in kleine en in grootere kringen
zou veel aangenamer, en voor allen die er
bij betrokken zyn veel vruchtbaarder zyn,
als er meer oprechtheid heerschte, er meer
naar gestreefd werd, elkander klaren wiju
te schenken. Wordt daar tegen aangevoerd,
dat het niet kan, dan is ons antwoord
gereed: men beproeft het niet genoeg,
’t zou anders wel meevallen.
De macht van een oprecht gemoed, dat
zich in vriendelijke vormen openbaart, is
overweldigend groot, er is haast niets
tegen bestand. Er kunnen tijdelyke neder
lagen geleden, voorbijgaande teleurstellingen
ondergaan worden, maar wat daarna
overblyfl, de heerlyke zelfachting, wél
te onderscheiden van zelfoverschatting, die
kijkt docr de valsche glazen van een
ijdel heidsbril, dat kan niemand ons
ontnemen. En wat bovenal van hooge
waarde is, op den akker, waar het onkruid
van het misverstand met bekwame hand
is uitgeroeid, groeit zoo gemakkelyk de
plant van het vertrouwen, de bloem van
den vrede; daar is een arbeid verricht,
die een blyvende bron van verheuging is.
op 10 pCt.
iodurig stonden
itel van Gedep c
ereede en
in de
1909.
voorstel wei
neeren De, Wilde,
terwyl de heer v. d
noode bij neerlegde.
Daarentegen verdedigden de
De Gyselaar en Limburg, deze
namens Gedep. Statenj het voyrstel met
kracht, dat met 33 tegen 22 stemmen werd
aangenomen.
Ten slotte werd de Vergadering tot den
volgenden dag verdaagd-
yze van uitwerking vond geen on- I
..e instemming bij den heer Van I
e Amersfoort, had een belang-
gs bezochten.
Timmermans, oud 18 jaar, leed
larby hy vreeselyk leed. Voort-
ittende hoestbuien veronaange-
le geneesmiddelen, die li(j innain,
re kinderen zoo liefheeft als ik
leed. Mijn man, die toen by de
t lof over de Abdijsiroop hoorde
on aan te wenden. Bij den drogist
eschaft en myn zoon deze laten
et gebruik van enkele flesschen
thans weder werken, slaapt en
matig is."
jer flacon van 230 gram f 1,
en, alleen in geyal van
Izakelykheid, provinciale
gemeenten toe te laten,
mdement, noch het geheele
>r den heer Edersheim
idat het de vryheid van
toekomst aan
net de a. s. Feest dagen van i
>verheerHJke
DAGELIJKS VERSCH.
Speciaal adres
.Stadhuisstraat, Schoonhoven.
nauwe betrekking staan, wier levenslijnen
op menig punt ineenloopen, en die door een
engen band vereenigd behooren te zyn,
ontstaat dikwijls een verhouding, die van
vijandigheid weinig verschilt. Is er ieta
ernstigs gebeurd, dat verwijdering veroor
zaakte, kan een bepaald feit worden
aangewezen, dat allen twijfel aan dc geldig
heid der reden opheft, is er ontrouw
gepleegd, ia het geloof aan elkanders eer
lijkheid geschokt, zyn de grondslagen
van den eerbied voor wederzijdsche karak-
ter-eigenschappen ondermynd
Somtyds, maar niet altyd. Het kan
gebeuren, dat niet meer dan een schaduw
gevallen is op het tafereel der genegenheid,
doch dat is reeds genoeg om het helder
zien te belemmeren, vooral wanneer men
er niet terstond op afgaat om te ontdekken
vanwaar die verduistering komt. Misschien
is een zonder boos opzet uitgesproken woord
niet in goede aarde gevallen, een niets
kwaads bedoelende scherts verkeerd opgevat,
een niet gedeelde zienswijze bestreden op
een maniok, die, zonder dat het plan daartoe
bestond, een wor^K’ toebracht aan de eigen
liefde. De meeste menschen zijn op dat
punt, of laat ons liever zeggen op dat
gedeelte van het oppervlak huns innerlijken
bestaans, uiterst teergevoelig, en een wat
ruwe aanraking veroorzaakt soms een nooit
weer te vergeten pyn. En dan komt het
„misverstand”, dat een toestand van gewa-
penden vrede in het aanzyn roept; geen
openlyke vijandschap, zich uitende in ver-
wytingen of aanleiding gevende tot schei
ding, maar dat onhartelyke, alleen den
schyn in acht nemende samenleven, dat
aan het gevoel geen warmte, aan het geluk
geen vastheid geeft. Echtgenooten zyn er
door van elkander geraakt, ouders van hun
kinderen gescheiden, vrienden tot een ver
keer van ijskoude vormelijkheid gebracht,
ofschoon de schyn van het tegendeel bewaard
bleef door het onderling verband niet op
te heffen. Op de vraag van de belangstel
lende buitenstaanders, die het geval spoediger
ontdekt hebben dan men vermoedt„Wat
is er toch tusschen die twee?" luidt dan
vaak het antwoord: .'k Weet het niet en
kan er niet achter komen ookmisschien
een misverstand, meer niet!”
Meer niet, alsof het niet genoeg ware!
Want waar eenmaal een vast vertrouwen
geheerscht heeft, en grondslag is geworden
van een echte genegenheid, daar kan niet
de waan van een dag, een miswijzing van
het begrip, een stoornis van blijvenden aard
en van een zoo hardnekkig karakter teweeg
brengen. Daar is ongetwijfeld de fundeering
niet goed gelegd geweest, en is verder ge
bouwd met ongekeurd en ondeugdelijk
materiaal. Wat misverstand heet is wel
licht niets minder dan een misvatting.
Of wel, de vernielende werking van
het égoïsme heeft het zoo hecht geacht
samenstel aangetast met een heftigheid,
die het prijsgaf aan totale ontbinding.
Het laatste tydperk van een jaar, dat zyn
geschiedenis afsluit, geeft ruimschoots ge
legenheid om wat zelfcritiek te beoefenen.
We hebben eerst de dagen, waarin het
lied van vrede en welbehagen over de
aarde golft, dan den jaarsovergang, die
herinnert aan de vergankelijkheid aller
dingen. Het is een tijd van inkeer, van
rekening opmaken, een tydQ zoowel van
nabetrachting als van vooruitzicht
En dan lonkt ons de liefelijkheid van den
vrede toe, als het kostelyke goed, dat den
volken voorspoed en de maatschappij voor
uitgang waarborgt, en uiten wy den wensch
dat is het jaar dat komen zal de wapenen
de scheede niet verlaten mogen, dat het
onderling vertrouwen der natiën er toe moge
leiden, met wat minder y ver zich toe te leg
gen op de volmaking der wapenen. Persoon
lijk kunnen wy aan de vervulling van dien
wensch niet veel doen, maar er is iets
anders, dat wél binnen onze macht staat.
Wjj kunnen en wy moeten streven naar den
vrede naast ons en in ons, wij kunnen
er voor zorgen, elk voor zich het midden
punt te worden van een kring, binnen
welken geen andeef strijd wordt gevoerd
dan ter afwering van invloeden, die ons
zouden afdringen van den goeden weg.
Een van die invloeden is hier ter sprake
gebracht.
Het misverstand is als de parasiet in de
plantenwereld.
Het dringt by u binnen, het kleeft aan
u vast. Een onzichtbaar worteltje vermenig
vuldigt zich tien en honderdvoudig. Voortaan
leeft' het, met toenemende kracht, niet
slechts met u, ook van u. Gy zyt zijn
gastheer, het zuigt u de levenssappen af.
Laten wy zorgen dat het onze waak
zaamheid niet verschalkt, dat het geen vat
op ons kj-ygt; dan is het ook vrywel
Men beroept er zich gaarne op ter ver
dediging van een daad, die den toets eener
rechtvaardige beoordeeling niet kan door-
•taan. Een fout van het zedelyk gevoel
wordt daarmede teruggebracht tot de min
der ernstig geachte verhouding van een
gebrek in het logisch denken.
Natuurlijk gaat men daarbij uit van de
onderstelling, dat het iemand niet tot een
grief ipag gerekend worden, dat hij een
ding nifet goed begrepen heeft of minder
juist ingezien. De kring, binnen welken
ons verstand zyn werking uitoefent, is een
cirkel met kleine middellijn, en zelfs zy,
die onder andere omstandigheden zich op
hun weten en op de helderheid van hun
oordeel wel eens iets laten voorstaan, aar
zelen niet, die beperktheid in te roepen,
als het noodig is, een handeling in een
minder ongunstig licht geplaatst te ,zien.
Al zoo 'een misverstand moet niet te
zwaar worden opgevat: ieder oogenblik loo-
pen wy gevaar van mistasten. Vooreerst
is de voorstelling, die anderen aan een
zaak geven, niet altijd zoo duidelyk, dat
men er zich aanstonds in thuis gevoelt;
wy staan aart een anderen kant en kyken
met een ander paar oogen. In de tweede
plaats moeten wij er altyd op* bedacht zijn,
dat verschil vin belangen ook van invloed
is op dc wederzijdsche beschouwing; dat
vaak getracht wordt, ons een opvatting op
te dringen, die. niet overeenkomt met een
in volle vryheid gevormde meening. Zelfs
eenvoudige afspraken worden soms niet
uitgevoerd, wegens kleine vergissingen by
den hoorder, en als men dan meent een
beschuldiging van opzet te moeten uitbren
gen, dan blijkt vaak, dat een onwillekeurig
niet goed opneitoen oorzaak is geweest, of
beweerd wordt te zyn, van de teleurstelling.
Door misverstand zyn veldslagen verloren
en ondernemingen mislukt Kwalijk be
grepen mededeelingen deden geruchten
ontstaan, die by hun verbreiding en de
daarmede niet zeldén gepaard gaande ver-
grooting allerlei onheil stichtten, terwyl, als
dat was gebeurd, het te laat was om de
dwaling te achterhalen en het misverstand
te herstellen. Alleen constateert men in
dergelijke gevallen, dat het er geweest is,
en acht dan de zaak voldoende toegelicht.
Het zoogenaamd misverstand schynt dan te
worden aangemerkt |als een openbaring van
het noodlot, waarby, men zich eenvoudig
heeft neder te leggen, en maar zelden heeft
iemand den moed oui te zeggen, dat hy er
persoonlek schuld aap heeft.
In het dagelyksch, leven komen zulke
dingen by herhaling voor. Gij hebt iemand
een opdracht gedaank door traagheid ver
zuimde hij er aan tel voldoen, waardoor u
nadeel is toegebracht.i Gij roept hem ter
verantwoording, o, Idat was een misver
stand, hij meende, enz. Daarmee wordt
gy afgescheept. En df gy nu in het ver
volg uw zaken doet vejrrichten door iemand
dien gy meent dat, betèr luisteren en trou
wer volbrengen zal, a|an hetzelfde gevaar
blyft gij immer blootgesteld. Hier is van
toepassing het woord va^i Franklin: Iemands
beste dienaar is de ma^ zelf.
Maar in het mpatschapbelyk verkeer iy hei
dikwyls zoo gelegen, idat wy verplicht
zyn lastgevingen te volbrengen of
op te dragen. Zyn zy van.omvangryken
aard, dan is het goed zich de gewoonte
eigen te maken, de opdracht schriftelyk te
doen, om niet uitsluitend op de opmerk
zaamheid en het geheugen van den ander
te zyn aangewezen. Hetj zichtbaar woord
is blyvend en minder geihakkelijk te weer
spreken, mits het voldoe't aan de eischen
van duidelijkheid.
Dat is niet het ergste, wat op de rekening
■van „misverstand" wordt geschoven.
Tusschen menschen, die 'met elkander in
I
-aanvragen, welke
len afgewezen, werden alsnu
afgehandeld.
Verworpen werd piet slechts 17 stemmen
voor het voorstel—J’lantenga, om het sub
sidie van f 1000 aan de Z.-H. vereeniging
„Het Groene Kruis" (te verhoogen tot f9000.
Het quotum der afdeplingen werd intusschen
van 12 op 10 pCt. teiuggebracht.
Langdurig stonden de leden stil by het
voorstel van Gedep. Staten, om de gemeenten
Goedereede en Stellendam subsidie te ver
kenen in de kostep harer huishouding
over 1909. t 8
Dit voorstel werd bestreden door de
heeren De^Wilde, Bosch en Muller,
d. tyerg zich er slechts
ledigden de heeren
.imbiirg, deze laatste
het v
de heeren Muil er en Prof,
betoog bestreden hadden, werd
ent—De Wilde met 45tegen
sip en het beginsel van niet-sub-
ig 'van gemeenten als regel met
igenoeg dezelfde meerderheid aangenomen.
Yfrschilleiïde amendementen kwamen by
.«iel 3 in bespreking.
Het Amendement—De Gij s el aar
om onder salarissen te rekenen al
u«lgene, wat 'i als zoodanig beschouwd kon
worden, b.v. inwoning. Dit amendement
werd door G. 8. overgenomen.
2o. Het amendement-Van Dorp c. s.,
om naast het salaris-percentage als grond
slag voor subsjdie toe te laten 15 percent
van het totaal ^der uitgaven, dus op ge-
mengden grondslag. Dit amendement werd
met 50 tegen 24'stemmen verworpen.
3o. Het amendement-Bosch c. s., om
de beperking tel doen vervallen, dat het
subsidie f 5000 per jaar niet zal over
schrijden. Verdedigd door den voorsteller
en den heer MuUIer en bestreden door
den heer Uzernians, werd het met 39
tegen 31 stemmen aangenomen.
Nadat nog een amendement-Van Dorp
op artikel 5 met (groote meerderheid was
verworpen, werden» de regelen z. h. s. goed
gekeurd.
Verschillende sul|sidie-i
meestal werdi
*'_^handeld.
jrworpen werd
het voorste'
van f 1000
ST ATEN-U EX ER A AL.
TWEEDE KAMER.
Maandag 20 December werd de beraad
slaging over de Oorlogsbegrooting
voortgezet.
De heer Ter Laan leverde critiek op
een vroegere rede van den heer Thomson.
Dat de laatste het verhoogen van het
leger van 110 tot 130.000 man goedkeurde,
stelde den eerstel te leur. Voorts werd af
gekeurd, dat deze begrooting weer l1,'»
millioen meer dan de voorgaande kostte.
Ook was spreker alles behalve gerust ten
opzichte van de rechtsopvattingen van dezen
minister. En heftig werd hij ten slotte,
toen hij de houding van den minister tegen
over de vereeniging „Ons Belang” critiseerde.
Nadat nog de heeren Duymaor van
Twist en Eland hun standpunt hadden
toegelicht, kwam in de avondvergadering
de pegrooting van Binnenlandsche Zaken
aan de orde.
Het voernaamste, wat dien avond bespro
ken werd, was de oprichting van een speciale
vakschool voor de leerlooiery te Waalwyk
door het Ryk.
In een lange en als altyd zeer ernstige
rede zette de heer Bos zyn bezwaren tegen
een Ryksschool uiteen. Hij begreep niet,
hoe de minister, die tegen Ryks. H. B.
scholen was, met zoo'n voorstel durfde
aankomen. Spreker was niet tegen het
verleenen van subsidie aan een gemeente
lijke inrichting van dien aard. Daarom
stelde hij met den heer Hubrecht een
amendement voor, om aan artikel 156 der
begrooting een litteraal toe te voegen
subsidie voor een schoenmakers- en leer-
'looiersschool te Waalwyk ad f 10.000.
Over dit amendement, bestreden door de
heeren Loeff, Ter Laan en de Mini ster,
doch behalve door den voorsteller van het
amendement ookdoorden heer Lohman aan
bevolen, ontstond een langdurige discussie.
In stemming gebracht, staakten de stem
men over het amendement (29 tegen 29).
Op artikel 158 (aankoop van grond, enz.)
voor directeur en leeraren der rijksriet-
vlechtschool te Noordwolde werd door den
heer Van Foreest een amendement inge
diend, om den post met f 15000 te ver
minderen. Z. i. waren de kosten van de
stichting dezer school te groot, die bovendien
zou geplaatst worden in een streek, waar
niet eens zooveel riet werd aangeplant.
Na beslryding door den Minister
wyzigde de voorsteller zijn amendement in
«••'“n zin, dat alleen gevraagd werd den post
t f 12500 ^als eerste termyn voor den
tw) te verminderen.
Toen echter deMinister beloofde, dat hij
met den inspecteur van het vakonderwys
ernstig zou overleggen, of het plan voorde
school niet te vereenvoudigen was en in
verband hiermede den uitgetrokken post
met f 2000 verminderde, trok de heer Van
Foreest zyn amendement in.
Te ruim 12 uur in den nacht werd de
vergadering tot den volgenden dag verdaagd.
Dinsdag 21 Dec. werd na afdoening van
eenige kleinere ontwerpen de beraadslaging
over de begrooting van Binnenlandsche
zaken voortgezet.
De heer Oosterbaan drong
tering van de opleiding der om
aan. Men moest door inkrimping v
beurzenstelsel komen tot uitbreidiLo
het aantal Rykskweekscholen zonder het
budget te bezwaren.
De leerplichtwet besprekende, constateerde
spreker, dat die Wet met al haar technische
gebreken het schoolverzuim vooral in de
hoogere klassen ten plattenlande heeft doen
verminderen. Als laatste punt werd de
houding der openbare onderwyzers by Ko
ons goed, dat tenmini
Orapje-gevoelens niet
vrees wegmoffelde, maar fier, in dezen
critieken tyd zijn woorden van protest in
bet aangezicht der vroedschap smeet.
Het was de heer Scheltus, die „met
reserve van een a.anteekening” tegen de
resolutie protesteerde, welke aanteekening
wij een volgende maal zullen meededen.
Nog twee ïeden waren er, de heeren van
Solingen en Carnieb, die zich niet geheel
kmden vereenigen, maar zij zouden zich
den anderen dag verklaren.
En dat hebben zy ook gedaan, echter uit
vrees voor geweld gaven ze te kennen
„mede tot de revolutie te concurreeren." NH|
Te schooner, te heldhaftiger steekt daarflf^w
het gedrag van den heer Scheltus af, die
noch uit vrees voor geweld, noch om
dreigingen zich bekommerend, sprak zooal»
zijn hart klopte.
Alsvorens te eindigen willen we nog voor
de curiositeit, de aanteekening van den
pur-sang-oranjegezinden secretaris Mr. Van -
der Kop die hij op last van de vroedschap
van 1788 op den kant der beruchte reso
lutie schreef weefgeven.
Hy schrijft dan het volgende:
„Deze propositie behelst een opeenstape
ling van de absurdste en ongehoordste
sentimenten, en eene opentlijke en verfoeye-
In'ke begunstiging van geweld en oproer,
en toont aan de posteriteit (nakomeling
schap) tot welk’ eene woede de voor8ta?"
ders van het toemalige landverdervende 1
sijstema waren opgevoerd, en hoe men ae
onwettigste en inconstitutioneelste mia-
delen bij de hand nam om het zelve door
te zetten en is geresolveerd om deze absf,r5
propositie en de daarop genomen resolutie
als een bewijs van de razernye van di
tijden voor de posteriteit (nakomelingschap)
te laten leesbaar blyven, schoon dezelve
had gemériteerd gerooyeert (bad ver die nd
doorgehaald) te worden, dog verklaard ue
vroedschap de sentimenten van die propo
sitie en resolutie te verfoeijen en het ge
drag van den heer Scheltus in die criticque
omstandigheid ten hoogste te prijzen.
actum den 16 October 1788.
Ter ordonn. van de Vroedschap,
Mr. H. C. van der Kop.
W. F. J. DEN UIJL
Wordt vervolgd,
'Ottoland, 18 Dec. Heden hield, in het
lokaal van den heer L. C. Stuy, de ijsclub
„Wilhelmina” eene algeideene vergadering.
Door het bestuur werd,, vooral met het
oog op het tienjarig hestaab der vereeniging,
op 3 Januairi 1910, voorg^esteld een ystent
aan te schaffen, waartoe, na stemming,
besloten werd. Ten einde dje tegenstemmers,
die bezwaar maakten de kosten uit de kas
te betalen,, tegemoet te karnen, werd door
den secretaris, den heeii P. Hoeyenbos
-aangeboden, een ystent t|e laten maken,
welke de vereeniging dan top billyke voor
waarden van hem kon hurén, in dier voege,
dat de tent zoodoende op geftiakkelyke wyze
het eigendom der vereeniging werd. Dit
royale aanbod werd door ide .vergadering
met acclamatie aangenomen.
•Oudewater, 20 Dec. Donderdagavond
had in het lokaal „Rehobothf' door de meis
jes vereeniging1 „Martha” de u|tdeeling plaats
van kleedingstukken aan dt) kinderen der
Zondagsschool van minvermogende ouders;
en Vrijdagavond had door dé vrouwenver-
eeniging „Het Mosterdzaadje'! de uitreiking
plaats, eveneens van kleedingsjtukken, welke
door de leden van genoemde vereeniging
vervaardigd waren. Beide uitdelingen had
den plaats onder voorzitterschap van me
vrouw J. C. Hoek van Staveren. Aan de
kinderen werd nog extra een (versnapering
en aan de oudjes een brood ter hand ge
steld. Een woord van dank a|an beide v§y-
eenigingen voor hunne zorgen: voor minge
goeden en aan de gemeenteledien voor hun
nen geldelyken steun aan „Manha” en „Het
Mosterdzaadje” mag hier niej achterwege
blyven.
Een ingezetene alhier meeL__
een voordeeltje le verschaffen, dooi
de accynsverhooging een voorrL
liën op te doen, doch hy had
waard of, liever gezegd, buit^.
biljet gerekend. Het gevolg ^as dat by
ingesteld onderzoek door een; ambtenaar
bleek, dat hij meer sterkendr|nk in huis
had dan 25 liter; dus, in plaata van voor
deel, een leeiyk schadepostje beliep.
PROVINCIALE STATEN
ZUID-HOLLAND.
In de tweede vergadering in deze najaar-
zitting, gehouden Dinsdag 21 Dec., nam de
heer Dr. C. Lely als lid zitting.
Zonder discussie werd o.m. goedgekeurd,
de subsidie ter voltooiing van den
spoorweg Goud a—S choonhoven,ten
bedrage van 157000 gulden.
Terwyl Gedep. Staten voorstellen f 2500
subsidie te verleenen voor.de bloementen
toonstelling te Haarlem in 1910, verdedigde
de heer v. d. Meer een voorstel, om de
subsidie tot f 4000 te verhoogen.
Dit voorstel dat later gewijzigd werd in
dijwi zin, dat tot een maximum van f 4000
in het eventueele tekort op de rekening
zou worden bygedragen, werd 1
ren Von Briel Sasse, Vai
en Van Namen onderstem.
tegen 37 stemmen aangenomen.
Goedgekeurd werd voorts een subsidie
aanvrage van f 500 voor een proeftuin te
Zwijndrecht.
Daarna werden de algemeene regelen
voor het verleenen van provinciale subsidiën
in de kosten der exploitatie van vakscholen
behandeld.
De wyz
verdeelde
ninginnefeesten besproken.
De heer Ter Laan betreurde het, dat
zoovele inzonderheid katholieke bij
zondere scholen werden opgericht, waar
door de splitsing tot het uiterste gedreven
werd. Zoowel de splitsing naar gezindte, als die
naar stand was bedenkeiyk. Dan wees «preker
op de on waardige concurrentie tusschen open
haar en byzonder onderwys. Tegenover de
mildheid jegens de byzondere school stak
de schrielheid tegenover het volksonderwys
scherp af. Deze afgevaardigde bepleitte
beter Rykstoezicht. En al vond hij het
goed, dat de.ministeto de byzondere kweek
scholen wilde steunen, het was van dezen
bewindsman onverantwoordelyk, dat hij geen
uitvoering gaf aan het Kamerbesluit tot
oprichting eener nieuwe Ryks|tweekschool.
Vervolgens besprak de heer Van der
Molen de doorgaande verbrokkeling van
onderwijs, dat zyn sympathie niet had.
kleinste en duurste scholen vond men
echter bij het openbaar onderwys, waarvan
één (zegge één) voorbeeld gegeven werd.
Alsnu werd weder stemming gehouden
over het bovengenoemde amendement-Bos,
waarover den vorigen dag de stemmen
slaakten. Dit amendement werd nu met
35 tegen 33 stemmen verworpen, waardoor
er een Ryksschool voor leerlooiers te
Waalwyk zal komen.
Vervolgens werd door den Voo:
medegedeeld, dat door den hü;
een voorstel is ingediend t
eener parlementaire enquête
met de decoratie aan R. L:L“
verleend en het plan tot decoreering van
A. E. Lehmann in 1905.
De heer B 1 u m bestreed de voorges
verhooging van de toelagen voor de
lingen aan de Rykskweekscholen. Al
hij geen voorstander der Ryksnonnaal-
lessen, zoolang deze er waren, moesten ze
echter zoo goed mogelyk worden ingericht.
De heer Bos constateerde met genoegen
een streven van allen om te komen tot
goed onderwys. En hy waardeerde het
in den minister, dat hij ook rekening
hield met de wenschen van links. Het
volksonderwys moest in zijn geheel worden
bevorderd. Spreker wenschte geen gelyk-
stelling van openbaar en bijzonder onderwys.
Voorts wilde hij de volksontwikkeling bevor
deren door oprichting en steun van openbare
leeszalen. Van scholen met één leerkracht
kan geen opvoedende kracht uitgaan.
Dit laatste beaamde ook de heer Rood-
huyzen, terwyl de heer Van Wynbergen
de openbare school alleen wilde als aan
vulling van het bijzonder onderwys. Deze
laatste bepleitte bevordering van het be-
waarschooionderwys, waarby men echter
den arbeid der ineenschakelingscoinmissie
moest afwachten. Voorts wenschte hij
krachtig in te grypen tegenover de onder-
wyzers, welke geen eerbied aankwekken
voop onze instellingen en ons Vorstenhuis.
Scherp diende de heer Ketelaar den
laatste van repliek. Wist deze afge
vaardigde niet dat men in het zuiden het
Wilhelmus niet wilde zingen, voordat
eenige regels gewijzigd werden? Wist hy
niet, hoe onze vrijheidsoorlog in de Katho
lieke school geleerd wordt? Hij behoorde
eerst zyn hand in eigen boezem te steken.
De heer Schaper interujnpeert: Aan
nemen! (Luid gelach.)
Voortgaande betoogde de heer Ketelaar,
dat wy in een vry land leefden. Zoolang
de openbare onderwijzer*«wiet aanspoorden
tot ongehoorzaamheid aan>Me wetten des
lands, zoolang viel er niets te onderzoeken,
noch in te grijpen. Wat ten slotte deze
afgevaardigde omtrent de Maastrichtsche
schooltoestanden mededeelde, was zoo schan
delijk, dat hij met recht toepassing van
artikel 57 der wet kon eischen. Dit artikel
regelt het ontslag van onderwyzers die
leeerstellingen onderwijzen strijdig met de
goede zeden.
Na een nietszeggend antwoord op dit laat
ste gedeelte door den heer Janssen (Maas
tricht) verkreeg de Minister het woord.
Punt voor punt behandelde hy. De Maas
trichtsche schooltoestanden werden afge
keurd, maar tevens werd te kennen gegeven,
dat onderwyzers, die aan een anti-inonar-
chaal kinderfeest deelnemen, hun ambts
plicht uitbreiden. Men kan te veel van de
lankmoedigheid misbruik maken. Het open
baar onderwys leed natuurlijk daaronder
het eerst.
Na goedkeuring van artikel 171 werd de
vergadering tot den volgenden dag verdaagd.
die aandrong op het stellen van
vasten maatstaf voor het verleenen
mbsidie. Zyn bezwaren waren echter
overwegend, om tegen deze regeling
,w. De Wilde verdedigde het be
ginsel van subsidieering naar het aantal
onderwijskrachten en niet naar de exploi
tatiekosten der school. Hy betuigde zyn
sylinpathie met h?t beginsel, om geen ge
meentelijke vakscholen te subsidieeren.
Nadat de heer Ijzerman, namens Ged.
Stagen, de algemeene regelen nader had
toegelicbt, werd het algemeene debat hier
over gesloten.
Bij artikel 2 stelde de heer De Wilde
voor; om voor allen, alleen in geyal van
onvermijdelijke noodi
subsidie aan de gemeenten toe
Noch dit amendement, noch het
artikel was voor den heer Ed
aanneinelyk, omdat het dé vr
handelen der Staten voor de tCv,
bandem legde.
Hierbij sloot zich de heer Visser van
IJzendoorn aan, maar de heer De Wilde
hield vól, dat zh'n amendement het parti
culier initiatief bevorderde en dat uit de
behoefte\ aan degelyke vakscholen en haar
inrichting beter kon beoordeelen dan de
gemeenten.
Nadat nu
Visser dit-o
het amendement—De
28 stemmef
sidieerinf
nar“”
lo.
e. s.
datge
wordi