a
1913
N°. 3506
Zaterdag 13 December.
Eerste Blad.
Nieuws en Advertentieblad voor Zuid-Hoilaiid en Utrecht.
J
o
BUITENLAND.
Oversteht.
BINNENLAND.
NTATEN-GENEBAAL..
Dit lammer bestaat nit 9 bladen.
niet zal worden
militaire auton
itjwoordeiyiheid
efn droïg.jï Met
>r een osdflphoud
•r-
ons
toe,
in het
in dt
Kei<
pn'
11 Dec. Gis-
ling
:rde
3 Reeuwyk kwam in
Ie concentratie.
van
lagd
1 (8)
de
de
hel
een
i, om
M. van
voor
i der
brak e;
Igenden i
e avond’
Spiekman,
de kiezers
verhi
meent»
gevoi
melei
otn
een
In
ite,
swend
recht.
Nog
N i e r i
welke
van
alvo
naar
in” en
iken
jolder
terug
nieuwe
vergt
de
geteekend
der onder-
utgers
g de lieer
tandelde hij
Da.
snte in
bleven
j heerlyk
loot de voor
Gisterenavond is
rance” van den
's-Grav’tmweg doo
liefde
voering o
Het by
meer vertrouwen in
side spreker. Hij gaf
van den heeiyl Bos hoog
spreker en'de zijnen
tegenover de bezittende
ipensioen was een rechtsbeginsel,
u de regeering nog in dit jaar
der verzekeringswetten in-
SGHOONHOVENSGHE COURANT.
der I»|
b\j 2e<
^jeestqljjl,
stroomingpn opk. De samenwerking tusschén
..a.iXlimb. n..3 groot Eppment
liedenis, hpsLiésead
ter staalsinptellingÖh.
ilitiekl was ju$t.
ook1 principieel
den uitslag
sekenis van
i kleurloste
'“■’kiX
wc KlrZiTjIO
Uitga va vak S. ic W. N. VAN NOOTEN ti Schoonhoven. Intercom». Telefoon-nr. 30.
sroering waaraan I
van de gebeurt)
irooi is gewees
>d het ryk is I
- als wy de strjji
.Jen is moeten wyl
doch de Ke
laagk
n. Wi
noederen tot
jen, zonder een der
■er te treffen.
lersoneh van het
?n, namelijk den
jf von Wedél,’ stad-
Rijksiand en generaal von
nilitaife}autoriteit die de
vooir de rel-
deze heeren
1 gehad waar-
idaar welks gevolgen
zijn geworden. De
(gewekt van Donaue-
-- terug,
«v-u.*raal von Deim-
Mtn wei zeggen van
fcander staande par-
rtpnd^chappelyk in
in elkapders «gezei
lde? Keizer.5 En
(zerlyk beveljdat
feg moest, naar
J‘ geheel aan de
irheid, voldaan,
en behoeft geen
louder van he|t
genpraal von
-rr- __r te leggen,zoo-
geen nadée'lige gevolgen van het
idervindt; en ieus luitenant von
,u* -ITJ gehandhaafd.
_jrzoek naar het
all&b zal wel
>loz»m, doch niemand
ontslag van den 1
Da rust ia
raar voorbüi;
rergeten zijn
de burgery va?
I van alles wa|t
ten met leede
hel nooit terug
aan het bezit van
m provincieplaats
rdeelen zyn ver-
de onbetrouwbaarheid
iel onnatuurlyker dan
ligen en sociaal-
igen was z. i.
is der coalitie geweest,
vrijzinnig-democraten
den heer Troelstra te
een nieuwe zwenking
óreidde. Uitvoerig be-
drie porte-
De weigering van
slag op dedemo-
itie-Bos-Troelstra
met medeweten
heer Troelstra
manskunst ach-
lengd socialistisch-
en onhandig. Dit
rerkeerde voor-
Frankryk heeft een nieuw ministerie,
het ministerie-Doumerque, gróotendeels
bestaande uit radicalen. Twee leden, de
minister van koloniën en die van landbouw'
behooren tot “de democratische linkerzijde
en Viviani (de alom bekende door zyn uit
lating, dat de lichten des hemels gedoofd
waren), minister van onderwijs in het nieuwe
kabinet, is socialistisch republikein; alle
andere functionarissen zyn radicalen.
Daaraan is het ongetwijfeld tewyten.dat
de groote Fransche bladen, welke alle ge
matigd zyn, verschrikkelijk op het ministerie
afgeven en het een ministerie van den derden
rang noemen, „het karkas van een dooden
ezel.” En de bladen van de eigen richting
loopen ook niet over van geestdrift. Ver-
moedelyk zal het kabinet geen lang leven
hebben. Maar wat heeft dit in Frankrijk
ng zal, gelyk
18 December
•Nieuwerkerk a/d IJssel, 11 Dec.
Dinsdagavond hield de Nieuwerkerksche
Ijsclub haar jaarlijksche vergadering, welke
door 45 leden werd bjjgewoond.
Nadat de voorzitter, de heer C. H. Pinkse,
de vergadering met een toepasselijk woord
had geopend en de notulen, na lezing, waren
snningineester reke-
'ienstjaar. De ont-
gen f 204,21 en de
lat het batig slot
hoofdbestuur der
>hie is Woensdag te
.eed: het aanleggen
ie met 4 kanalen langs
i Halfweg en Haarlem,
heer Chr. Zanen, te
de wet toelaat. Een uitzondering werd
gemaakt voorden burgemeester en secretaris,
op wien de inkoopsom
verhaald.
ililleg'ersberg, 11 Dec. De heer H.
Paul alhier staat no. 1 op de voordracht ter
benoeming van een onderwijzer aan de
schooi voor gewoon lager onderwijs 3e klasse
te Rotterdam.
"Langerak, 11 Dec. Burg, en Weths.
dezer gemeente hebben in de plaats van
wijlen den heer J. Rozendaal Mz. tot brand
meester benoemd den heer A. van Herk.
J'JLekkerkerk, 13 Dec. Het comité
van" vrijzinnige kiezers alhier heeft gister
avond de heeren K. Schouten Hoogeudyk
te Woerden, Jhr. Mr. W. Th. C. van Doorn
te 's-Gravenhage, Bern. Boogaerdt te Krim
pen a/d Lek en J. IJssel de Schepper te
Gouda op de groslijst geplaatst van can-
didaten voor de Provinciale Staten, ter
voorziening v#n de vacature, ontstaan door
het overlijden van den heer Nederhorst te
Gouda. De verkiezing zal, gelyk gemeld
is, plaats hebben op 18 December a.s.
jens, dan lydt men dóar aan
Het Huis van Afg*evaardigden te Was
hington heeft met 317 tégen 41 stemmen een
motie aangenomen waarin president Wilson
wordt verzocht om, voor zoovier de belangen
der Vffreenigde Staten dat veroorloven,
zijn invloed bij de mogendheden aan te wen
den, ten einde het plan-Churchill tot schorsing
voor een bepaalden tijd van den aanbouw
van groote oorlogsschepen te doen slagen.
Het congres xan Mexico' heeft de ver
kiezing van Huerta tot .president ongeldig
verklaard. Er zyn nieuwe verkiezingen uit
geschreven voor Juli. Tot dien tijd is Huerta
als voorloopig president aangewezen.
Wel ja, waarom zou Huerta haast maken?
President Wilson's geduld is nog lang niet
uitgeput, en als Huerta’# portemonnaie het
óók njet was, zou| de crisis vermoedelyk
nog enkele jaren düren.
Vergadering 4n Maandag
Dien dag warden de algemeen:
schouwingen ovflr de Staatsbegrooting
gezet met een réde van den heer Bo
antwoord ,op dp beschuldigingen, d.
-*tc«ntrdt|e valsche'leugens gfebezi
1 hij uitkomen, dat reeds w
conéentratie-manifest besi
rechlerzyde ihoest jnaar lieo_.
bet vferlies lÜn kiezers 'nieï ,le wyl
aair eigen zwakte. Op de Markiezin
igj sprekerfliet in. HetlBempgryk
iSpl wasudat er samenwerking
geweest was. W
prefer het karakw
uuJen, wenst#
van welkt
iwerkj
groot
'Bergambacht, 11 Dec. Tot secretaris
van het college van notabelen is gekozen
de heer J. Voorsluijs.
**QlC8Ben>Nleawkerk, 11 Dec. Gis
teravond is onder zeer groote belangstelling
het nieuwe kerkgebouw van de Gereformeerde
Gemeente van Giessen-Oudekerk, Giessen-
Nieuwfcerk en.Peursum in gebruik geqomen.
De leidingeer bijeenkomst berustte in
handen van Ds. J. v. d. Vlies, predikant by
de Gereformeerde Kerk te Ottoland.
Nog werd het woord gevoerd door de
vroegere predikanten dezer gemeente,
namelyk door Ds. J. F. Jonkers te Schiedam
en Ds. G. Verrij te Waarder (Ds. W. Mulder
te Ede was niet aanwezig), en door de ver
tegenwoordigers van de classis Gorinchem:
de predikanten Ds. K. G. Kapteyn te Gies-
sendam en Ds. C. Lindeboom te Gorinchem.
Het gebouw bevat 314 zitplaatsen en wordt
electrisch verlicht.
Het gebouw maakt een zeer gunstigen
indruk en doét den architect, den heer
Kruithof te Rotterdam, alle eer aan.
10 Dec. De Zangver-
gaf Maandag haar 4e
ding van mejuffrouw C.
echtshof te ’s-Graven-
j uitspraak gedaan in
>pman te Schoon-
van deRecht-
waarvan hij
veroordeeld
wegens beleecfiging van Mr. P. A. Greup,
toen deze candidaat was voor den gemeente
raad te Schoonhoven en dien hjj o. a. be
schuldigde, dat hjj als curator in zijn
(beklaagde’s) faillissement hem (beklaagde)
had benadeeld.
Op nieuwe rechtsgronden werd beklaagde
veroordeeld wegens eenvoudige beleediging
en wegens smaad tot tweemaal zeven dagen
gevangenisstraf.
Het Gerechtshof te ’s-Graven
hage heeft Woensdag nog behandeld de
zaken van:
a. C. de D., yzerwerker te Alblasserdam,
door de Rechtbank te Dordrecht veroordeeld
tot 4 weken gevangenisstraf wegens mis
handeling op 31 Augustus te Alblasserdam
op C. de Jong gepleegd door dezen met een
mes in het achterhoofd te verwonden. Het
O.M. eischte vermindering van de straf tot
14‘ dagen.
b. J. v. O., veekoopman te Reeuwyk^door
de Rechtbank te Rotterdam veroordeeld tot
8 dagen gevangenisstraf wegens mishandeling
van C. M. Gordijn, welke veroordeeling het
hof bij verstek had bevestigd. Het O.M.
eischte nu bekrachtiging van het bij verstek
gewezen arrest. Mr. Sanders, uit Rotterdam,
vroeg verandering van de gevangenisstraf
in een geldboete.
KERKNIEUWS.
Volgens de uitspraak van het
classicaal bestuur van Wjjk-bjj-Duurstede
in de zaak van den heer De Klerck, secre
taris te Veenendaal, tegen Ds. M. Jongebreur
aldaar, hebben niet slechts vier door Ds.
Jongebreur opgeroepen getuigen, maar ook
twee van de drie, door .den heer De Klerck
opgeroepen, verklaard, dat door Ds. Jonge
breur niet de minste aanleiding tot het
tegen elkander aanloopen gegeven is. Slechts
één getuige steunde het beweren van den
beer De Klerck.
Het Classicaal Bestuur van
Dordrecht heeft Woensdag de behandeling
van de kerkeljjke kwesties te Hendrik-
Ido-Ambacht beëindigd. Over den uitslag
hangt echter een dicht waas van duisternis,
dat volgens de kerkeljjke reglementen,
binnen veertien dagen zal worden wegge
vaagd, door mededeeling aan Ds. Willekes
van de motieven, welke tot deze beëindiging
hebben geleid.
Naar wjj^ vernemen, heeft Ds, Willekes
Woensdag pertinent geweigerd, Ds. A. H.
de Klepck als praeses te erkennen èn diens
vragen te beantwoorden.
(Men zal zich herinneren, dat Ds. Willekes
in de vergadering van het Classicaal Bestuur
van Dordrecht van Maandag 14 November
j.l. als aanklager tegen Ds. de Klerck
optrad.)
Ds. W. motiveerde zjjn weigering niet,
doch verklaarde gewillig te zjjn elke vraag
te beantwoorden, die een der andere col
lega’s hem zou willen stellen.
Het Classicaal Bestuur ging daarop in raad
kamer en besliste, dat, waar Ds. Willekes den
president in diens kwaliteit niet wenschte
te erkennen, eerstgenoemde niet meer zou
worden gehoord. (Dordr. CL)
Een twaalftal leden van de Ned.
Herv. Gemeente te Hendrik-Ido-Ambacht,
o. w. een wethouder, de secretaris en een
lid van den raad der burgerlyke gemeen!
een kerkvoogd enz., hebben zich gev
tot het classicaal bestuur van Dordrc
Zjj beklagen er zich over, dat de kerkeraad
bet gewone subsidie van f 25 voor „Het
Groene Kruis” nu heeft afgestemd, om
Willekes te grieven; het gevolg daarvan
dat de armen der Ned. Herv. Gemeente
het volgende jaar verstoken zullen bl”.
van de ziekenverpleging van „Het Groene
Ook schrjjven adressanten: „Boomen aan
de diaconie, dus aan de gemeente, behoo-
rende, worden stilletjes en onderhands aan
familie van kerkeraadsleden verkocht,
boomen die bjj publieke verkooping zeer
zeker meer zouden hebben opgebracht”.
Adressanten meenen, dat het classicale
bestuur in deze dingen den kerkeraad kan
terechtwijzen.
DqJieroering waaraan Dnitschland ten
gevolge van de gebeurtenissen te Zabern
ten prooi is geweest, is geweken, en de
rust in het rijk is hersteld. De militaire
party als wy de strijdenden aldus mogen
aanduidpn is moeten wjjkeri voor de
burgerlijke partjj, doch de Keizer heeft het
bittere dat aan deze nederlaag kleefde bijna
geheel weten weg te nemen. Waarlyk, met
tact heeft Wilhelm de gemot"
bedaren weten te brengen, zondi
partijen hevig in baar eer t
Hjj begon met de* boofdpe
drama bjj zich te ontbiedei
RjjksBcapselier, den grf
i homUr van het Rijksr
Denying, de mil
hoogite veraiït
|etj« te /Zabe
heeft! de Jjmizer
van weinig is uit,
vootp allfti Ziel
Rjjukansalier
schingen, ’s K
en g>aaf vr_
lingj
de zoo'l
tjj<|n, H
denzelN
ichap
Dat M
nog mei
TWEEDE KAMER.
j 8 December.
leene be-
7 voort-
,u. ..os, In
gen, dat de
ebezigd had,
ferleden jaar'
proken was. I
■vkfi nagaan,
qf ,te wyten
„..Jzings-
gjiqgrijksle J
jerking ^er
je
r een
litgelekl
icbtbaai
keerde Lr
's Keizers verblijfplaats,
ron Wedel dn {generaal von
hoofden magVti
tel tégenover éil
zingen... heel 'v!i
|en> salonwagen,
ds, hurewaarts.
fles was het werk vei
jr: ér kwani eenk|!
-T - nPl10611'u*l Zabern
eeó kamp, en ^iermede wi
eë» vaal, de burgerlijke' oi
Gtwaf ^jon Wedel is tevredd
onlslag ite nemen als stM
Riykslaiw. Evenmin beh
Deimliw het opperbevel if
dat ook hü geen nadéelq
gébeurde) onder vit iz
Föratuer blijft in zjjn rij
)Vant we) zal er een onö
gebeurde worden iogeste Jl
I haarfijn worden nageploze
gelooft dat hiervan bet #ntslag v
luitenant het gevolg zal 'zjjn. De
k hersteld, en daarmede het gevi
eenige maanden zal alles v<
^M^kmoppert misschien alleen i’
HK^R’ern nog, die, in weerwil
RM^^beurd is, het garnizoei
vertrekken, omdat L
j’ en omdat er i
■wMtiB^JMWkoen voor eet
QM^fweramadeo voort
In den Rijksdag werkt bet gebeurde, met
name het gesprokene door den Rykskanse-
lier en den minister van oorlog, nog na.
Doch ook hier is door toedoen van den
Keizer? olie op de woedende golven ge
goten. De onderstaatssecretaris Wahn-
schaffe, het hoofd van het bureau van den
Rjjkskanselier, is in den Rjjksdag verschenen
en heeft daar uitvoerige gesprekken gehad
met de aanvoerders der burgerlyke partijen.
Hjj vertelde daarbjj, dat von Betbman Holl-
weg onder de beraadslagingen van de twee
laatste dagen lichamelijk van streek geweest
was en dat het hem daarom^niet gelukt
was, alles te zeggen wat by had willen
zeggen. Hu had dingen slechts aangeduid,
die hjj anders veel duidelijker zou uitge
sproken hebben. Zoo had hjj bijvoorbeeld
vergeten mede te deelen, dat de Keizer reeds
voor acht dagen een brief aan hem en een
brief aan generaal von Deimling gericht
had, waarin de monarch als zijn meening
uitsprak, dat de militaire overheid zich
volstrekt binnen de perken van de wet
moest houden en dat zjj handelen moest
in overleg met de burgerlijke overheid. In
den brief van generaal von Deimling was
bovendien uitdrukkelijk bevel gegeven, een
generaal met een verzoeningsgezind karakter
naar Zabern te zenden om daar een onder
zoek in te stellen en het contact en de
samenwerking met de burgerlyke overheid
weder op gang te brengen.
Natuurlijk zouden deze mededeelingen
oneindig meer nut gesticht hebben als zij
eenige dagen vroeger waren gedaan. Toch
zyn ze nog in staat gebleken om den Rijks
dag te bevredigen al beeft het natuurlyk
niet ontbroken aan schampere opmerkingen
en ongeloovige glimlachjes. Er is dan ook
wezenlijk nog veel duisters in deze zaak.
Maar ter wille van den lieven vrede, die
toch hersteld moest worden om erger onheil
te voorkomen, heeft de Rjjksdag, met uit
zondering van de sociaal-deinocraten, ge
noegen genomen met de gegeven verklarin
gen, zoodat ook hier de rust hersteld is.
Tenovervloede is ook de minister van
oorlog komen verzekeren, dat men hem
niet goed begrepen had en dat hjj het niet
zoo kwaad bedoeld had als men wel meende.
De Rjjkskanselier zal geen ontslag nemen
ondubbelzinnig heeft bij te kennen gegeven
niet te zullen wyken voor den Rijksdag.
Zijn benoeming en zjjn ontslag berusten
trouwens bjj den Keizer, en zoo lang de
heer von Bethmann Hollweg diens ver
trouwen geniet, waarom zal hy wjjken
En zoo loopt deze gansche geschiedenis
af gelyk zy begonnen is: met een sisser.
Watervrees kwam goed tot haar recht, hjj
was een eenige kastelein.
Een uitvoering als deze wérkt veredelend
en opvoedendmoge zij daarom door
meerdere gevolgd worden.
J.l. Maandag zou de heer H. Spiekman,
van Rotterdam, alhier voor de kiezers
optreden. Daar hjj evenwel verhinderd
was, hield de heer A. Scherpenisse, uil
Delft, een idteiding over: „De positie der
S. D. A. P. in de Tweede Kamer onder het
ministerie-Cort van der Linden”.
In *t kort werd de stembusstrjjd besproken
en werden de redenen ontvouwd, waarom
de S. D. A. P. de minister-portefeuilles
geweigerd heeft.
De heer A. II. van
debat en verdedigde de
BECHT8Z AKEN.
Het Gerechts
hage heeft Woensdag r
de zaak van G. A. D., koopma
hoven, tegen twee vonnissen i
bank te Rotterdam, bjj elk
tot 3 weken gevangenisstraf is v
beleediging van Mr. P.
;e candidaat was voor dep
Schoonhoven en
igde, dat hjj als
'Alblasserwaard en VUfbeeren-
laiiden. 12 Dec. De handel in kaas en
boter bljjft willig, met hooge, zeer vaste
prijzen.
Men besteedt thans in deze streken voor
kaas f 30 i f 32,50, zware partjjen tot f 36
per 50 K.G. Goêboter f 0,80, weiboter f 0,70
per >/j K.G.
"Benschop, 11 Dec. Van de 38 aan
vragen om een rente als bedoeld in art. 369
der Invaliditeitswet zyn er 23 toegekend,
terwjjl enkele aanvragen nog in behande
ling zjjn.
'Bergambacht, 11 Dec. In deze ge-
mte heeft zich weder een commissie
ormd, welke zich ten doel stelt het inza-
en van gelden bjj de ingezetenen alhier,
op Oudejaarsdag aan behoeftige inwoners
nieuwjaarsgift uit te reiken.
_j de j 1. Maandag gehouden raadsverga
dering werden vastgesteld de suppletoire
kohieren van den hoofdelyken omslag en
de hondenbelasting, respeclieveljjk tot een
bedrag van f 41,58''9 en f 17.
Tot Armmeester werd herkozen de heer
J. Voorslujjs.
Woensdagavond vierde de Jonge-
dochtersvereeniging Dorkas” alhier haar
3e jaarfeest in de Byzondere School.
Nadat de byeenkomst door Ds. J. Boss
met gebed was geopend, hielden de dames
zich onledig met bet zingen van Chr. lie
deren en het houden van samenspraken en
voordrachten.
In de pauze werden alle aanwezigen ont
haald op taartjes.
Het schoolgebouw was geheel gevuld met
belangstellenden.
"GieRBen-Nieawkerk, 11 Dec. De
raad dezer' gemeente heeft besloten, het
salaris van den te benoemen gemeente
veldwachter vast te stellen op f 250, met
twee jaarljjksche verhoogingen van f 25.
Bjj het vaststellen van de pensioenregeling
der gemeente-ambtenaren werd besloten,
zooveel te verhalen op de ambtenaren al?
j conct
deed
bat
’Pa i
ÊrJhel
wps aam,
varia ginf
Verschijn^,..
lÜnkerpartBen
OfschoMi) tspreler 1
niet wilde béoo deelc.
inquisitie, |en op lichte
strooming^n opk. De samei
de vrjjziénigign Jras een
onze staatkundig r geseni
voor de toekom) t onzer
De critiejc op de fechtsche politieklwas juij
De conaentratie telde zich ook* principle
tegenover|#e S. D. a. P. Wat
der ver kieaiogedl'betrof, de beteeke'
het verschijnsel der slingerende L>»
middenstof, had de heer Troelstra i
overdreven, De belangstelling der
had den doorslag gegeven. Was er weinig
of geen nblangstelling, dan won rechts,
met veelt «melangstelling won links. Dit
bleek uit de cyters. Elke slappe verkiezing
moest de vjrijzipnigen schaden. Rechterzijde
en socialjmen waren voortreffelijk geor
ganiseerd. ‘Eerst nu wanan de vrijzinnigen
en gelukkig ook daarmede begonnen.
Vrees wasvyoorai gewekt door de Tariefwet.
De tweede? oorzaak lag in het beleid van
Minister Tdlma. Dan was er het voorgestelde
artikel 192 der Grondwet. Men voorzag een
nieuw tydperk van aanvallen en aanslagen
op de openbare school. Bovendien gevoelde
de rechterzijde voor de rechten der vrouwen
niets.
Spreker erkende, dat in sommige streken
anti-panisme geuit werd, een gevolg van de
verderfelijke antithese der rechterzijde.
Meer dan eens had deze afgevaardigde de
katholieken gewaarschuwd. No de uitbars
ting aan de linkerzijde ten goede was ge
komen, kon hjj niet anders zeggen, dan dat
de rechterzijde de schuld daarvan droeg.
En naast deze negatieve oorzaken waren
het tevens de positieve programspunten
van het concentratie-program, welke tot de
nederlaag der rechterzijde bijdroegen.
De aanwas der socialistische stemmen
was te wyten aan het beleid der vorige
regeering en aan de strydwijze der S.D.A.P.,
die steeds wees op r1’ -L -u ’--:J
der vrijzinnigen. Vet
het samengaan van vrijzinnigen
democraten bij de herstemming
het onthoudingsadviei
Tot de verliezen der
komende, gaf spreker
verstaan, dat deze
zyner party voorbert
toogde hy, dat het aanbod der
feuilles rationeel was.
de S. D. A. P. was een aanslaf
cratie. De correspondent
was indertyd gepubliceerd
der Koningin. Al wat de
nu gezegd bad, was staalsn
teraf. Deze vond het geini
vrijzinnig Kabinet zwak
kon hij alleen zeggen door v<
spellingen.
Als de concentratie na de weigering van
het aanbod een Kabinet bad gevormd,
dan zou het program verloren zyn geweest.
De S.D.A.P. wilde vrybljjven: zy wilde
blijven vechten. Wel meende de heer Loeff,
dat de concentratie de regeering had moeten
aanvaarden, maar de schrijver,op wiens
gezag deze zich beriep, had noch voor den
beer Loeff, noch voor de linkerzijde eenig
gezag op dit punt. Omdat de vrijzinnigen
geen macht hadden, hadden ze ook geen
verantwoordelijkheid. Als de socialisten
in de toekomst blyven weigeren, dan was
in ons land alleen een coalltie-regeering
mogelyk. De coalitie ziet het liefst de
revolutionaire socialisten. En na al de
donderende speeches van den heer Troelstra
zal hem telkens de nuchtere vraag der
arbeiders in de ooren klinken: „gij hebt
gekund, waarom hebt gij niet gewild?”
Gy zult een socialistische hervormingspartij
moeten worden ;wy zullen zeide spreker
uw invloed daarbij ondergaan, maar gij ook
den onzen. Wy, vrijzinnigen, zullen met u
éénzelfde doel nastreven: deze regeering
steunen in het parlement. Daarbuiten zullen
we op uw wensch blyven strijden.
Tot de regeering komend, achtte hij haar
taak moeilyk, vooral op^financieel gebied.
De verschijnselen waren niet bevredigend.
De pryzen der artikelen daalden met de
vrachten. In groote buitenlandschefabrieken
werden reeds vele arbeiders afgedankt.
Onder deze omstandigheden had men de
middelen niet zoo hoog moeten ramen. Ver
sterking dezer middelen was dringend noodig
en de plannen der regeering juichte spreker
dan ook toe. Nadat hij op de verdere taak
der regeering gevrexen had, kwam hjj tot de
Vanwege het h'
posteryen en telegraphi
’s-Gravenhage aanbeste»
van een kabelkanalisatie
den Ryksweg tusschen I
Minste inschrijver de I
Ainmerstol, met f 9348.
De heer J. W. H. M. van Idsinga,
lid van de Tweede Kamer voor Bodegraven,
vertoeft om gezondheidsredenen in bet bui
tenland. Hij heeft dan ook nog geen ver
gadering van de Kamer bygewoond.
Maandagavond is te Sliedrecht
een vergadering gehouden, teneinde te komen
tot de oprichting van een geregelden
autodienst tusschen Gorinchem en Dordrecht.
Op korte, zakelijke wyze zette de Directie
van den autodienst Gorinchem—Utrecht de
eventueele inrichting uiteen.
Besloten werd om binnenkort een demon
stratie met een der wagens te houden,
waarna nog een vergadering zal worden
uitgeschreven om zoo mogelijk een definitief
besluit te nemen.
vryheid op schoolgebied. De vryzihnigen
hadden zich niet verzet tegen subsidieering
van byzondere scholen, maar alleen tegen
subsidie van inrichtingen zonder de noodige
waarborgen voor deugdelijk onderwy?. Het
volksonderwijs moest op peil gehouden
worqen en dat onderwijs voor allén toe
gankelijk zy n. De Jood was ons niet minder
dan dé Christen. Maar spreker wilde geen on
gelijkheid, waarvan de minder gegodden de
dupe werden. Wat baten grondwetsartikelen,
die in' jaren niet worden uitgevoerd vroeg
spreker. Wenschte men dit om de rechter
zijde bijeen te houd,en> ^ie bÜ gpbreke
van den' schoolstrijd uiteen zou vallen?
Dit/ kan, zyn. Maar ook de rechterzijde
mo^st oppassen, opdat ook haar niet een-
maal zou worden toegevoegdgy Jh^bt ge
kund, maar niet gewild.
Men heeft beweerd, zeide spreker, dat het
liberalisme kwynend, ja stervend wai. Zijn
stemmental klom van 1907 tot niu van,
1*67000 tot 266000istemmen. Wy 'vréésden
liet sodjalisme i^let. Wy streefden naar
gelijkheid en ontwikkelingsvoorwaarden
vom- allen. Daarmede zullen wy voortgaan,
izeide de heer/Bos, in het belang va? staat
jan^naat&happy. (Stormachtig applaus der
vrijzinnigen.) i
jjl Nadat.de heer Van der Molen nóg ebn?
«nkel woord gesproken had, werd de vél
gadering tot acht uur ’s avonds verdaag!
i' In de avondvergadering kwam de Watei
ötaatsbegrooting aan de orde. Hierby voerden
de heerenl Sineehge, Albarda, Duy-
maer va'n Twjst', Hugenholtz, De
Monté.'Ver 1 prein,.Jknnink, De Muralt,
TerlEJhan' (Rotterdam), Boogaerts,
Roodnliyze'n ed Helsdingen het woord
over ondergeschikte punten, welke spriekers
<joor derv Minister v p n W a t e r s]t a a t
werden beantwoord, tot te lil/g uur inden
avond de v’ejkadering tot den volgenden dag
verdaagd* werd.
Vergadering van Dinsdag 9 December.
Dien dag zette de heer Van der Mhlen
zijn rede over de Staatsbegrooting, den
vorigen dag afgebroken, voort.
Deze achtte 'de verhouding van het kabinet
tót de socia|al-democraten met het opg op
de militaire begrootingen een voortdurend
ernstig gevapr voor zyn (levenskracht. Voor
die levenskracht was van enprme beteekenis,
dat de regeering artikel 192 der Grondwet
niet aan du orde wenschte te stellen. De
regeering vprstihpift de oplossing der scbool-
quaestie naar «en andere periode.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken riep hier„Neen”.
Voortgaande, constateerde de heer Van
der Molen, dat de regeering den arbeid
der staatscommissie voor de evenredige
vertegenwoordiging bij de grondwetsher
ziening nog wilde benutten. Daarna zette
spreker de verhouding tusschen openbaar
en byzonder onderwijs uitvoerig uiteen. De
vrede tussefien rechts en links moestgesloten
worden na vaststelling van de basis in de
Grondwet. Anders bleef ernstige stryd
niet uit.
De heer Rutgers vroeg aan den voor
zitter van den Ministeraad, of de regeering
de verzekeringswetten van de vorige re
geering niet loyaal zou moeten uitvoeren.
Hy ontkende, nadat hij het vroegere stand
punt van den heer Treub in herinnering
had gebracht, dat door de algemeene ver
kiezing Staatspensioen geëischt werd. Niet
klakkeloos kon men de sociale verzekering
uitbreiden tot niet-arbeiders. Voorts be
handelde spreker nog de herstemmings-
vragen der S. D. A. P.
Thans werd een amendement-De Monté
Verloren op artikel 14 der Waterstaats-
begrooting, dat in de avondzitting van den
vorigen dag was ingpdiend, met 53/15
stemmen verworpen.
Nadat de heer Rutgers zyn rede
beëindigd had, verkreeg de heer Vliegen
het woord. Eerst behandelde hij op
enkel punt de rede van den heer Bos,
dan tot de beperking der financiën over te
gaan. Z. i. moest het geld verkregen wor
den uit de directe belastingen en van de
bezittende klasse. Daarom moest de Minister
spoed maken met de inkomstenbelasting en
met de herziening van de belastbare opbrengst
der ongebouwde eigendommen.
Naast de herziening van de successie
belasting in Engelschen geest beval hij
vooral aan, het z. g. n. „suikerpotje” niet
aan te raken en de suikerbelasting zoo
spoedig mogelyk te verlagen.
De fieer T e r S p i 11 verklaarde uitvoerig,
dat hij geen anti-papisme bij de verkiezingen
gepredikt had. Maar spreker zal steeds,
gelijk hij ook gedaan heeft, die beginselen
der katholieken bestryden, welke niet zyn
van nationalen bodem. Spreker keurde het
af, dat er subsidies zyn gegeven, die niet
het onderwys, (toch den kloosters ten goede
komen. Hy meest waarschuwen tegen de
toeneming der macht van de Roomsche
kerk. Steeds, was de Ned. Herv. Kerk een
bolwerk tegea het ultramontanisme geweest.
spraken de heeren A a 1 b e r s e
straslz, Beumer en Lieftinck,
laatste de Loge tegen de aanvallen
den heer Van Wijnbergen verdedigde,
ai vorens de (vergadering tot den volgenden
dag verdaasa werd.
Vergaderiüig van Woensdag 10 December.
Dien dag werden de algemeene beschou
wingen over de Staatsbegrooting voortgezet
met een rede van den heer Anker man,
die opmerkte, dat dit kabinet zich niet
extra-parlementair mocht noemen. De be
teekenis van den uitslag der algemeene ver
kiezing was zeer onzeker geweest. Wat het
onderwijs betrof, het was schreeuwend on
recht, dat christelyken voor de openbare
school moeten betalen. Dan tot de ver
kiezingen overgaande, kon hij niet be
grijpen hoe de aanwezigheid van Mr. Treub
in dit kabinet verklaard werd. Wat de
wyziging van artikel 171 der Grondwet
betrof, artikel 1 moest gehandhaafd wor
den, terwijl artikel 2 zoodanig gewyzigd
diende te worden, dat ook andere kerk
genootschappen dan de Hervormde Kerk
Staatssteun zouden kunnen ontvangen. Dit
kabinet zou de zethaas worden van concen
tratie en sociaal-democratie. Ten slotte
zette spreker op uitvoerige wjjze de be
teekenis van het vredespaleis uiteen.
De heer De Monté VerLoren be
sprak de spoorwegpolitiek en was bet daarbij
niet eens met de beschouwingen, welke de
heer Nierstrasz den vorigen dag gehou
den had.
Daarna brak de .heer Marchant een
lans voor elementair onderricht in de gym
nastiek op de lagere school. Voorts hekelde
deze afgevaardigde op ironischen toon de op
merkingen, die de heer Beumer den vorigen
dag gemaakt bad.
Vervolgens besprak de heer Schaper
portefeuitle-kwestie. Scherp keurde hij
t af, dat de beer Loeff een beroep gedaan
1 cp het eergevoel der sociaal-democraten,
en openbare posten zouden woeden aan-
1 geboden. De katholieken vooral misten het
recht, om ons zeide spreker gebrek aan
eOTgevoel te verwijten. Uitvoerig betoogde
hij voorts, dat de houding der liberalen zelf
dw aanvaarding van de portefeuilles door
dmsociaal-democraten niet gemakkeiyk had
gejhaakt. Hij erkende, dat een socialistisch-
vryzinnig kabinet in de eerste plaats con
stitutioneel geweest was en gaf ook toe,
4k|. ook het huidige kabinet constitutioneel
^Ws. Na de weigering der S. D. A. P. had
dé concentratie echter met den steun der
Socialisten moeten gaan regeeren, want over
Aten steun had men eerst kunnen pnder-
«flmdelen.
'Men had wat r
meten stellen, zei
qtft' de peroratie
gestemd was, doch
blpven elkaar trouw tegonovei
klasse.
'Na een enkel1 woord van den heer Ter
Laan kwam de^Minister van Binnen-
(andsche Zaken aan het woord, om de
yerschillende sprekers te beantwoorden.
''jiNndat bij zich op komische w(ize van den
ffliqïpenschen afgevaardigde had afgemaakt,
died hy uitkomen, dat het slechts zijn
racht was hier de politieke noodzakelijkheid
vlui dit Kabinet aan te toonen, hetgeen hij
Uitvoerig deed. Het algemeen kiesrecht,
die band tussdhen concentratie en sociaal
democraten, was geen waan van den dag.
Öit te verkrijgen was het hoofddoel der
[regeering.
I H,et staatsp“
I Daarom zou
leen wyziging
/dienen.
Wat de defensie betrof, dat Kabinet moest
in dezen tijd van spanning over de geheele
wereld komen met het geweer op schouder.
En wat ten slotte een wyziging van artikel
192 der Grondwet betrof, dat kon de regee
ring uit een politiek oogpunt niet doen.
Zjj wenschte pacificatie en zou als eerlijk
makelaar optreden, óók omdat z(j met het
rechtsgevoel der rechterzijde wilde rekening
houden.
Hier brak spreker zyn rede af, om die
den volgenden dag te vervolgen.
In de avondvergadering van denzelfden
dag werd de behandeling der Waterstaats-
begrooting voortgezet. Toen de Kamer te
11.20 uur tot de afdeeling spoorwegen gena
derd was, werd zy tot. den volgenden dag
verdaagd.
wel Zoo erge
veranderziekte.
Het Huil
hington be.
«jenoi
irdt verzocht
Vtereeuig»
invloed bjj
Dinsdagt
Ijsclub I
„vjr 45
Nadat de voorzitter,
vergadering met ee
J geopend en de notulei
vastjjjestéld, deed de pen
ning van het vorige dit
vangsten, hadden bedrag»
uitgaven' f 1Ï8,55, zooda
f 85,66 hjedroeg.
Tot lip van het bestuur werd met alge
meene ptemmen herkozen de heer C. H.
Pinkse, jen tot commissarissen de heeren
A. Dekkbr, P. Luitjes en F. Hazenbroek Pzn.,
terwijl in de plaats van wylen den heer
A. Vis gekozen werd de heer D. van der Ham.
Hierna kwam aan de orde het laatste punt
der pgeqda: verloting van één baas en acht
eendeó. De gelukkige priiswinners waren
de heérèn: P. van Erkel, H. Kool, A. Dijks
man P.Lzn D. van der Ham, A. Uitbejjerse,
J. Teédu, C. H. Pinkse, M. van Wageningen
en A.| Dijksman Cz.
Met den wensch, dat de leden van de
Ijsclub dezen winter eens zullen mogen
genieten van heerljjk winterweer en ijs
vermaak, sloot de voorzitter de vergadering.
n:stersasvond is in het café „l’Espé-
van den heer L. Erberveld aan
iVbnweg aoor de vereeniging „Kunst
en Vriendschap” een openbare uit-
ig gegeven.
by den aanvang van den avond minder
gunstige weer oefende zeer zeker invloed
uit op het bezoek, dat niet groot was.
.De muziekstukken, negen in getal, werden
afgewisseld door het kluchtspel: „Ik ben
een vyeinig verstrooid” en door het blijspel
„Joost Uilenspiegel.” Het een zoowel als
bet ander liep vrjj goed van stapel, zoodat
de bezoekers een genotvollen avond hadden.
Noordeloos, It Dec. Maandag j.l. is te
's-Gravenhage aan den heer W. Slob Jz. het
diploma van melk-controleur uitgereikt.
Naar men verneemt, zal vermoedelyk ook
hier een fok- en contróle-vereeniging wojden
opgericht.
"'Peursain, 11 Dec. Dinsdagavond gaf
de Kinderzangvereeniging „Zanglust”, onder
leiding van mevrouw Van Ginkel, in de
openbare school alhier baar eerste uitvoering,
welke goed geslaagd mag heeten.
De nummertjes voor zang en orgel (mejuf
frouw A. Kooyman Dd.), zoowel als de
tooneelstukjes, Werden goed uitgevoerd,
zoodat het publiek, dat in grooten getale
opgekomen was, zich wel amuseerde.
Na afloop van het programma werd me
vrouw Van Ginkel en mejuffrouw A. Kooy
man Dd. een souvenir aangeboden.
Tot heemraad van den polder Peursum
(vacature-J. Schakel Mz.) is gisteren gekozen
de heer A. Schakel Jz.
'Polsbroek, 11 Dec. In deze gemeente
is aan 6 personen de rente toegekend, be
doeld in artikel 369 der Invaliditeitswet.
"StolwUk, 10 Dec. In deze gemeente
circuleert een adres aan het bestuur 5
den polder „Stolwyk”, waarin gevrau
wordt terug te komen op een artikel
der nieuwe ter visie liggende keur.^p
lederwerken.
In dat artikel wordt voorgesteld de brug-
hoogte in sommige gedeelten van den polder,
in afwijking van den bestaanden toestand,
te brengen tot een minimum-hoogto van
0.80 M. boven het zomerpeil.
Adressanten meenen, dat een verlaging
der brughoogte met 0.20 M. zeer belemmerend
en schadelijk zou werken op het vervoer
te water van hooi, stroo, hakhout en andere
landbouwproducten.
Er wordt druk op het adres
en nog dageljjks wordt het getal
teekenaars, dat reeds tot tachtig is ge
klommen, grooter.
Vlauen, 11 Dec. Mejuffrouw M.
Straten alhier is te Rotterdam geslaagd
het examen vrjje- en orde-oefeningen
gymnastiek.
'Zevenhuizen,
eeniging „Apollo”
uitvoering, onder leiding van meji
van Oudheusden.
De roep, welke van deze vereeniging
uitgaat, bad veten naar de Kolf baan gelokt.
't Was 'een genot te luisteren -
nummers als „De Ridder van St. jai.
„Barcarola”. Hoe zacht en liefeljjk klonl
de tonen van die twee versjes! Gereleveerd
mag wel worden, dat met deze twee stukjes
de eerste prns behaald werd op den
wedstrijd te Capelle a/d IJssel. „Slape
zacht" en „Mjjn JJeveke” werden goe»ï
gezongen, zoowel door de solisten als door
het koor. Hoe aardig was „Het Lied van
den Smid", gezongen door twee dames; hoe
forsch klonk het feestlied van H. A. P. de
Waart; er zat gevoel in de solo’s en in ’t
geheel.
De directrice heeft alle eer van haar
werk. Wij hoipen deze vereeniging nog
dikwjjls te hooren.
Na de pauze werden opgevoerd twee
bljjspelen: „Vergift" en „Een nieuwe manier
van poffen”. Er zat a»!tie in het spel der
dames en heeren. De vermoeiende rol van
