Etn pGlterdt Kamer e Advertentiën. Kennisgeving. OPROEPING. Vervolg der Nieuwetijdingen. i: t Claezter den Hem bnten Scoenhoven. SPOORBOEKJES Petronalla Jenneke de Kleijn, herroepen wordt, Halfwas Sctyenmakerskneclit of gevordërd LEERLING AVIS, Boomgaarden en Tuinen, W. GELDERBLOM Dz., Uitsluitend voor de abonné's op dit blad. Twintig populaire Piano-Muziekstukken. BON. STiUBHIEtfffl. NchMihtven, 8 Dec. t By Koninklijk besluit van 3 dezer# is, krachten^, de Pensioenwet voor de gemeente-ambtenaren 1918, aan B. van der Pauw, lantaarnopsteker aan de gemeente gasfabriek alhier, een pensioen verleend van f 75. tIn de Maandagavond in het Nutsgebouw gehouden ledenvergadering van het Vereenigd Leesgezelschap alhier werd de begrooting voor 1915 vastgesteld. By de periodieke bestuursverkiezing werd de heer H. W. Versteeven, aftredend, herkozen. fZondagmorgenisindeRemonstr. Geref. Kerk alhier gecollecteerd een bank biljet van f 100, waarvan f 25 bestemd zyn voor de kerk en f 75 als kerstgave voor de armen van Schoonhoven. t Getrouw aan hare gewoonte om ter gelegenheid van St. Nicoiaas aan de militairen van het garnizoen een gezelligen avond te bezorgen, had ook dit jaar het bestuur van het Prot. Mil. Tehuis daartoe pogingen aangewend, en het heeft deze met succes bekroond mogen zien. Veel militairen hadden aan de uitnoodiging gevolg gegeven, zoodat bet Donderdagavond 3 December vol was in de bovenzaal van het Militair Tehuis. En dat er genoten werd, dat bewees de gulle lach, die nu en dan opklonk, dat be wees ook het applaus telkens als weer een nummer van het afwisselend programma was gegeven. De zang van de dames Olden en de Heer, de voordrachten van de heeren van Willenswaard, Geelkerken en Neuman wedden met aandacht aangeboord eo( vielen zeer in den smaak. Het glanspunt van den avond was wel de tombola door eenige dames samengesteld. Nu eens verschafte deze oogenblikken van diepen ernst, als de voorzitter met een toe- passelyk woord den prys, een by bel in groot formaat, aan den gelukkige uitreikte; dan weder gaf het uitreiken van het ver worven prysje, als een popje, een borstplaat, een doosje cigaretten stof tot uitbundig gelach. Waariyk, het bestuur kan met voldoening op dezen avond terugzien, want het was met recht een gezellige avond. t Door B.-K. militairen wordt ons opname van het volgende verzocht: In het R.-K. Vereenigingsgebouw is j.l. Donderdag den jongelui een genotvolle avond bereid. Men vierde daar bet St. Nicolaasfeest en een 70-tal geregelde bezoekers van het ge bouw waren daar met den ZeerEerw. heer Kapelaan als directeur en heeren bestuurs leden vergaderd. Voor elk der aanwezigen kwam een met veel smaak en tact ingepakte surprise te voorschyu. Enkelen, wier naam zich voor een aardigheid leende, ontvingen een op hnn naam toepasselijk pakje, wat tot steeds stijgende vrooiykbeia aanleiding gaf. Allen konden zich ruimschoots te goed doen aan versnaperingen, die met kwistige hand werden aangeboden. Deze avond zal by ons in aangename herinnering biyven. Hulde aan hen, die het door ftnancieeien steun mogelgk maakten, om den R.-K. mi litairen zulk een genotvollen avond geheel kosteloos aan te bieden. Ook hulde en dank aan hen, die door hun moeite en toewyding zulk een avond mogeiyk maakten, in het byzonder aan den ZeerEerw. heer directeur, die voor geen moeite terugschrikt als het geldt ons het leven te veraangenamen. f In de Nuts-Leeszaal is weder een groote verzameling nieuwe oorlogs platen ter bezichtiging gesteld. f De spoorverbinding komt ook den voetballers ten goede. L.l. Zondag verscheen de Goudsche ver- eeniging „de Zwaluwen" aan „den Hem". De „Sportclub", welke niet over haar tweede elftal kon beschikken, bracht een combinatie in het veld. Al spoedig bleek, dat de nog jeugdige en dus lichte „Zwaluwen" niet tegen ae veel forschere „Sportclub"-spelers op konden. Het resultaat: 7—0 voor de „Sportclub", behoeft dan ook niet te ver wonderen. Bq de Gouwenaars waren enkele jonge jf veelbelovende voetbalkrachten, die onge- twijfeld by een volgend bezoek aan onze gemeente wel meer zullen praesteeren. INGEZONDEN. (Buiten verantwoordetijkheid der Redactie Mijnheer de Redacteurl By voorbaat myn dank voor de verleende plaatsruimte. Door de omstandigheden gedwongen, acht ondergeteekende het zich een plicht, langs dezen weg aan een in onze gemeente heerschenden toestand publiciteit te geven, in de hoop, dat de personen, die hierjn verbetering kunnen brengen, dit ook zullen doen. De zaak is als volgt: Het plaatselijk Werkverschaffings-Comité heeft naast de gewone werkverschaffing zich ook ten doel gesteld de goud- en zilverindustrie in Schoonhoven in nieuwe banen te leiden. Tot dat doel heeft het nagenoeg alle werklooze goud- en zilver smeden geconcentreerd in enkele van de grootste werkplaatsen of fabrieken. De gezellen verdienen er, met behulp van verstrekte levensmiddelen, ongeveer 8 gul den, en doordat de werkdag vroeg geéin- digd is kan ook nog gemakkeiyk wat worden by verdiend. Geheel anders is het echter mét een 40-tal patroons in ons vak. Deze zyn door het Comité geheel uitgeschakeld. Denkt het Comité somwylen, dat by hen geen nood beerscht of onvermydelyk zal gaan heerschen? Het geld, door het Ryk en de Gemeente verleend, is toch zeker bestemd voor allen die lyden onder den toestand? Nu zegt het Comité wel„ook die patroons, die tot nu toe geen ondersteuning behoefden, kunnen op onze fabrieken gaan werken" doch de f 5,40 welke zy dan verdienen zyn juist voldoende om buis- en winkelhuur en belastingen te voldoen, dnsongetwyfeld zullen deze 40 patroons, by een langen duur der crisis, dermate verarmen, dat zy ten slotte by'na allen ondergaan. Geheel anders is bet echter met de door het Comité aangestelde patroons; daar zyn er onder, die aan het Comité een flink be staan verdienen en al kunnen droomen van na afloop der crisis hier groot-industrieel te worden van.... de belaslingpenningen der ondergegane collega's. Hier wordt een onrechtvaardigheid begaan. Als men het vak in nieuwe banen wil lei den, moet dit dan geschieden ten koste van 40 onzer medeburgers? Is het Comité overtuigd, dat het voor Schoonhoven „welvaart" beteekent als zoo*n «rroot aantal ingezetenen ten onder moeten aan, wier niet geringe buishoudelyke be hoeften ook onzen neringdoenden ten goede kornen Wil het Comité ernstig vakverbete ring, laat het dan beginnen by het begin, mi eerst den patroons hun werk leeren verbeteren en hun vgkkennis uit- breiden, dan kunnen dezen weer op hun beurt de behaalde voordeelen aan de ge zellen meedeelen. U, Mynheer de Redacteur, nogmaals dankend, Hoogachtend, M. Th. PONSIOEN. Schoonhoven, 8 Dec. 1914. By Kon. besluit van 5 dezer is: lo. aan den reserve-kapitein F. H. van der Kop, van het 22ste regiment infanterie, ter zake van lichaamsgebreken, met ingang van 15 dezer, een eervol ontslag nit deu militairen dienst verleend; en 2o. het recht van genoemden reserve officier op een nader pensioen erkend. By Koninklyk besluit van 3 dezer is, met ingang van 16 Januari, be noemd tot directeur van het post- en tele graafkantoor te Gouda, E. D. Rink, thans m gelijke betrekking te Hoorn. By Koninklyk besluit van 18 September is aan de na te noemen ge meenten, welke door de uitgaven, tot een behoorlyke inrichting van haar lager onder- wys vereischt, in verhouding tót hare mid delen en andere uitgaven, onbillyk zouden worden bezwaard, boven en behalve de bydrage, bedoeld by art. 48 der wet tot regeling van het lager onderwys, een sub sidie verleend, als: Amraerstol f 1075, Arkel f 600, Everdingen f 300, Hardinxveld f 2800, Kedichem f2150, Lekkerkerk f 2000, Papendrecht f 1600, Schelluinen f 800. Op de deibetpoffende vragen van den heer J. ter Laan, omtrent maat regelen betreffende de achterstallige belasting van personen, die gemobiliseerd zyn, beeft de Minister van Financiéh geantwoord: lo. dat by missive van 1 Augustus aan de directeurs der directe belastingen enz. is medegedeeld, dat met het oog op de ernstige tydsomstandigheden voorloopig niet tot executie wegens belastingschuld moest worden overgegaan, behalve in gevallen van duiijeliik gebleken onwil, en 2o. dat tot bet verleenen van ontheffing ambtshalve geen termen aanwezig worden geacht. Is een gemobiliseerde buiten staat zyn belasting te voldoen, dan is het, zoo zegt de Minister, voor hem een geringe moeite, daarop door een verzoek om ontheffing de aandacht der autoriteiten te vestigen. Mr. P. J. Troelstra heeft de volgende vragen gericht tot den Minister van Oorlog: Heeft de Minister een onderzoek doen instellen naar de omstandigheden en feiten, die aanleiding hebben gegeven tot de be treurenswaardige gebeurtenissen van 3 December in het kamp der geïnterneerden te Zeist, naar den aard dier gebeurtenissen en naar het optreden van de zyde der Nederlandsche militairen by die gelegenheid? Is de Minister bereid, zoo spoedig en volledig mogelyk aan de Tweede Kamer de resultaten van het onderzoek mede te deelen Gouda, 7 Dec. Naar de „Goudsche Ct." verneemt, is Vrydag de definitieve beslis sing gevallen dat Gouda is aangewezen als een der gemeenten, waar een wintervluch- telingenkamp zal zyn. Dientengevolge zul len hier 2500 vluchtelingen huisvesting vinden. Het Comité tot steun, afdeeling Vluchte lingen beeft de beschikking gekregen over de kweekkassen der N. V. v/b. Gebr. Steens- ma aan den Graaf Florisweg, waar allen zullen worden ondergebracht. Deze kassen, welke centraal worden ver warmd, worden, voor zoover thans nog niet in gebruik, gedeelteiyk ingericht voor nacbt- iogies, gedeeltelyk voor eetzalen en gedeel telik voor ontspanningslokalen. De ruimte, daarvoor is in voldoende mate aanwezig. 'Alblasserdam, 7 Dec. Donderdag avond vergaderde de Alblasserdamsche IJs club in de bovenzaal van den heer J. van Krimpen alhier. De voorzitter, da heer P. Leis, opende de vergadering en heette de aanwezigen (11 leden, met inbegrip van het bestuur) welkom. Hierna werden de notulen gelezen, welke onveranderd werden vastgesteld. De voorzitter deelde mede, dat de ystent dezen zomer voor geen ander doeleinde is gebruikt. n:i3 MS bi Uit het jaarverslag van den penningmees ter, den heer Jan Smit Cz., bleek dat de ontvangsten in 'l afgeloopen boekjaar heb ben bedragen f 455,20 en de uitgaven f 440,86, zoodat er een batig saldo is van f 14,34. Uitgeloot werden een renteloos aandeel in de tent van f 50 en een van f 25. De eigenaar van het renteloos aandeel van f 50, de heer F. H. van der Lee, schonk dit aandeel aan de club, waarop een ander aandeel van f 50 werd uitgeloot. De gift van den heer van der Lee werd met applaus aanvaard. De heer Jan Smit Cz. werd met algemeene stemmen ais bestuurslid herkozen. Met het nazien der rekening werden be last de heeren A. von Lindern, C. v.d. Graaf en C. Vogelesang Az., die de rekening en de bescheiden in orde bevonden. Hierna werd besloten tot toelating van 29 nieuwe leden. De heeren C. van deLinde en Wm.W.Spruyt brachten verslag uit van de Bondsver gadering, op 7 November gehouden te Giessendam. Na behandeling van eenigq buishoudelyke zaken, Sloot de voorzitter de vergadering. 'Ameide, 7 Dec. Door mejuffrouw P. J. de Kleyn, alhier overleden op 3 dezer, is by testament gelegateerd, vry van successie rechten en kosten: le. Aan het Burgerlyk Armbestuur dezer §emeente f 500, met speciaal beding dat eze som aan de bedeelden uit dat fonds zal worden uitgekeerd. 2e. Aan degemeente Ameide een pendule, een mangel en f 1200 aan gereed geld, te plaatsen op de Nutsspaarbank en onder beding, dat ieder jaar uit den interest daarvan drie premién zullen worden verloot onder de leerlingen der openbare school aldaar (waarvan baar vader, de heer J. de Kleyn, ruim 40 jaren hoofd is geweest), en wel onder die leerlingen, welke gedurende het afgeloopen jaar geen onwettig school verzuim maakten. Sedert 4 dezer is by het vee van drie veehouders in deze gemeente mond en klauwzeer geconstateerd. Eerst in den stal van J. Bogaard op de Prinsen gracht (aanwezig 39 runderen, 1 schaap en 36 varkens), toen by B. Streefkerk aan den Sluizendyk (aanwezig 12 runderen en 5 varkens, de laatste toebehoorende aan Streef- kerk's zwager G. Terlouw), en heden ook by laatstgenoemde (aanwezig 12 runderen). Het eerste- en het laatstgenoemde geval zyn geconstateerd na aangifte, by Streef kerk is de ziekte vecinsteteerd by gehouden stalonderzoek; hiefr is aus Van toëp'rtSsing art. 27 der wet van 20 Juli 1870 (Stbl. no. 181). Alle zieke en verdachte dieren zyn ont eigend en afgemaakt. De zieke zyn begra ven en de verdachte vervoerd naar het abattoir te Rotterdam, om na goedkeuring te worden verkocht voor de consumptie. Alle in- en uitvoer van vee en varkens in Ameide en Tienhoven, zoomede verplaat sing daarvan binnen die gemeenten is'Ver boden. 'Bergambacht, 7 Dec. De 71-j^rige weduwe A. C. alhidr wi|de de vorige jveek een tak van een bóom afzagen, welke over bet water hing. Zy bad aaarby het ongeluk te water te geraken. Gelukkig behield zy haar tegenwoordigheid van geest, waardoor zy zich zelf kon redden. De werkzaamheden voor de vereenjging Werkverschaffing alhier zyn weder aange vangen. Door 3 personen wordt reeds werk verricht, bestaande in het verwerkeq van oud eikenbout tot kachelblokjes. 'Berkenwonde. 5 Dec. Naar aanleiding van een verzoek, door de Kaascontróle- stations Zuid-Holland en Utrecht aan den Minister van Landbouw gedaan om alleen gecontroleerde kaas vry te mogen uityoeren, heeft de afdeeling Berkenwoude van den Bond van Kaasproducenten een adres gericht tot den Minister om zoowel ongecontroleerde als gecontroleerde kaas vry te mogen uit voeren. De Minister heeft op dit adres gunstig beschikt. In de j.l. Zaterdag gehouden ver gadering van den raad dezer gemeente is goedgekeurd de begrooting voor 1915 en opgemaakt het kohier van den hoofdelyken omslag en van de hondenbelasting 1914. De vergunning tot verkoop van sterke drank in het klein van de weduwé J. C. Westbroek werd, behoudens Kon* goed keuring, overgeschreven op E. J. K. iWest- broek. ng De" Jaarwedde van den gemeente-veld wachter D. de Geus werd diet* f 59 ver hoogd en alzoo gebracht op f 35Ü. Op voorstel van den voorzitter werd (in beginsel) besloten om de gemeente aan te sluiten by het Rykstelefoonnet. Donderdagavond stond in deze gemeente een wagen van een scharenslyper, zekeren H. de Vries met vrouw en 9 kinderen, volgens eigen opgaaf Belgische vluchte lingen. Door onbekende oorzaak (vermoede- ïyk door een vonk van een sigaar van een voorbyrydend fletser) vatte het onderste gedeelte van den wagen, waarin de kleeding was geborgen, vlam, met bet gevolg dat de kleeren verbrandden. Voor deze menscben een groote schadepost. Toen de landbouwer W. M.alhiórdeze week met hit en wagen van Lekkérkerk kwam ryden, schrok de hit van eenige voorwerpen, die aan den weg lagen. Om een ongeluk te voorkomen, sprong M. van den wagen om den hit te grypen, wat hem echter niet gelukte. De bit sloeg öp hol. De moeder en het zoontje van M. sprongen achter elkaar van den wagen af, waarby zy zich nogal, bezeerden. Wat verder werd de hit gegrepen, waarna de reis kon worden vervolgd. Bleskcnsgraaf, 7 Dec. Vrydagmor- gen heeft de heer L. van den Berg alhier een koe verkocht Vóór deh zeldzaam hoogen prys van f 450. Giessendam, 8 Dec. De heer L. Bogaard, volontair aan de Koningin Wil- helmina-school alhier, is benoemd tot onderwyzer aan de Chr. school te Sliedrecht. §Glesscn-Nieuw kerk, 4 Dec. De stoomzuivelfabriek „Samenwerking" alhier verwerkte in de maand November 228.417 K G. melk. Daarvoor werd gemiddeld be taald f 0.0823 per K.G. of f 0.0847 'per L. Berekent men de waarde van de wei op 35 ets. per 100 L., dan is de netto-opiwengst f 0.0872 per L. De laagste prys was f 0.0725, de hoogste f 0.1060 per L. nette. -«,v •Groot-Aminera, 8 Dec. Vorigaweek Dinsdag vergaderden, onder voorzitterschap van den heer A. Boon, do leden mm de albiergevestigde Onderlinge Brandwadiborg- Maatschappy „Groot-AmmersenOhistrektn'v De notulen van de vorige algemeene ver gadering, dpor den secretaris, den, heer Anth. de Kovel, voorgelezen, werden onver anderd goedgekeurd. Uit het door den secretaris uitgebrachte vfe'ridag omtrent den toestand der Maat- schappij iü het afgeloopen dienstjaar hleek, dat deze bloeiend w$s. Het ledentaf ;s 265. Het verzekerd kapitaal bpdraagt T 1,342,322, waarvan f 627,710 aan' onroerende en f 714,612 aan roerende goederen. Het waarborgkapitaal is gestegen tot f 94750 en als reserve is reeds aanwezig f 9023,16. Als bestuursleden werden herkomen de heeren A. Boon en J. Kooi, en als commis sarissen de heeren H. Voorspuy Jz. en Am. Maat, allen alhier. Als leden der commissie voor het nazien der rekening over 1915 werden benoemd de heeren Marts. Broer en B. Minkema, beiden alhier en C. Spek Mz. te Streefkerk. Na behandeling van enkele huishoudelyke zaken, sloot de voorzitter de vergadering met een gepast en opwekkend woorik Naar aanleiding van een lezing over Fok- en Contrólevercenigingen, welke de heer A. A. Neeb, landbouwieeraar, eenige weken geleden heeft gehouden in een ver gadering van de afdeeling „Alblasserwaard" der Hollandsche Maatschappij van Land bouw, vormden eenige veehouders het plan om zoo mogelyk ook in deze gemeente zulk een vereeniging op te richten. Dit plan is verwezeniykt en een vereeni ging is definitief opgericht, daar zi^h een volc loend aantal veehouders met een vol doend aantal runderen heeft aangesloten. Als bestuursleden zyn gekozen de heeren S. v. d. Marei, eerste-, C. Schep Hz., tweede voorzitter, Arn. van E(jl, eerste-,Ar.°v, Èyl, tweede secretarie en Arn. Makt, pètonitlg- meester. Als controleur is aamresteld At. de Vos Nz. De in het vorige jaar bekroondé stier Harry", van den heer C. Schep, Is door de leden voor gezamenlyke rekening aan gekocht. "Krimpen a/d Lek, 8 Dec. Een tweetal jongemannen van Kinderdijk, die te veel aan Bacchus hadden geofferd en de politie eenigen last hadden bezorgd, zouden 's avonds ongeveer 11 uur worden overgezet. By het in de roeiboot gaan staptp een hunner mis en ging kopje onder in de rivier. Door J. Roodenburg, brigadier der ryksveJdwacht alhier, werd by weer in de boot geholpen. Leerdam, 7 Dec. Zondagavond halfelf brak door nog onbekende oorzaak brand uit by den heer C. Kloek, Recht van Terleeden alhier. De militaire wacht bemerkte spoedig, dat een hooischelf achter het huis had vlam gevat. Door de zeer krachtige en zeer tepryzen hulp der aanwezige militairen werd het vuur spoedig gebluscbt. 'Lekkerkerk, 8 Deo.Vrydagmiddagisin de Fröbelschool alhier het Sint-NicolaiBfeest gevierd. De heerlük ruime lokalen, die gevuld waren met de gescnenken voor de klelutjes, boden een vrooiyken aanblik. Wat heetschte er by die kindertjes een angstige spanning, toen het oogenblik naderde dat St.-Nicolaas met zyn zwarten knecht Pedro zou binnen komen! Maar toen hy binnenkwam, werd hy door de kleinen allerliefst toegezongen en was spoedig alle angst en vrees verdwenen, wat zeker wel mag worden toegeschreven aan de wyze, waarop St.-Nicolaas en zyn knecht hun taak vervulden- Nadat St.-Nicolaas nog menig lied was toegezongen, nam h(j van dekleintjesafscheid en werden de cadeautjes uitgereikt. Dit feékt by te wonen was een waar genot. Aan'de directrice en haar staf mag daarom een 'wpord van hulde niet wordeu onthouden voop de wyze, waarop zy dat feest hebben vóorlwreid en hebben doen slagen.' By de Belgische vluchtelingen, die hier eenigen tyd vertoefd hebben, was ook een 14-jarige knaap, die met zyn moeder mede naar'üntwerpen teruggekeerd is. Het scheen □em^daar echter niet te bevallenal spoedig k;wam hier bericht,dat de 14-jarige verdwenen w'ds. 'Hedenavond is de knaap uit'Rotterdam hier éangekomen en in z(jn vroeger kosthuis opgenomen. Na 29 dagen zwervens is hy weer aangeland daar waar hy eerst zoo liefderyk was opgenomen. Naar Antwerpen terug schynt hy niet te willen. Hedenmorgen is een zeug van pl.m. 500 halve kilo's tydens het vervoer naar Rotterdam van de boot in de Lek gesprongen, zonder dat zulks bemerkt werd. Het beest was in Opperduit geladen, maar schynt heel spoedig den sprong te hebben gewaagd. Niet ver van den aanlegsteiger is bet door de Gebr. v. Z. dood in het riet gevonden. Na gepleegd overleg is het dier schoon gemaakt; het zal nu verder zyn weg wel vinden. Lekkerkerk, 8 Dec. De heer M. Neven alhier is te Rotterdam gesla •gd voor het examen vrye- en ordeoefeningen der gym nastiek. Leimond, 7 Dec. Naar aanleiding van het bericht over de inkwartiering van Friesche landweermannen alhier, opgenomen in ons nommer van Zaterdag 28 November j.l., schryft een dier landweermannen in een Friesoh blad, de „Bildtsche Courant" van 6 December, het volgende: „Aan dit berichtje kunnen we thans toevoegen, dat de inwoners er al direct in geslaagd zyn 't ons allen zeer naar den zin te maken, getuige de vele gesprekken die we boorden tusschen de ingekwartierden over de gulle ontvangst en de goede be handeling. De meesten, zoo niet allen, worden tydel(jk als huisgenoot in't gezin opgenomen." "Meerkerk, 8 Dec. De heer W. «Soajjper alhier is Maandag aan het Konink lyk conservatorium te 's-Gravenhage ges- slaagd voor onderwyzer solospel (piano). 'Nlenw-Lekkerland, 7 Dec. De land- wperplichtige C. Oskamp alhier i» als ongeschikt voor den dienst afgekeurd en naar huis gezonden. -r; Het bestuur van de IJsclub „Heems kerk" alhier is samengesteld als volgt: C. C. van Dyk, voorzitter; J. J. Verhaar, vice-voorzitter; P. G. Streefland, secretaris; P. Heynis, vice-secretaris; A. de Jong Cz., penningmeester. Daarby zyn 9 leden aan- geWezetféls commissie van bystand, waarvan er elk jaar 3 aftreden. Aan de IJsclub is verbonden een afdeeling „Werkverschaffing", welke een afzonderlijke kas bezit. De uitvoering der werkzaamheden voor deze afdeeling is opgedragen aan drie commissarissen. Noordelooa, 7 Dec. De heer K. v. d. Wiilik heeft, na 33 jarigen dienst, ontslag genomen als brievengaarder. In zyn plaats is benoemd zyn dochter, mejqffrouw D. v. d. Willik. 'Oudewater, 8 Dec. In dé Maandag gehouden raadsvergadering is besloten: het verzoek van den Ned. Bond van Werkverschaffing, of de gemeente lid van -PflPd wil worden, voor kennisgeving aan te nemen; de jgemeentebegrooting 1915 té verboógen en in verbapd ,fja«rmede den héofdelyken omslag te wyzige'ni v 1 de stadsheer voor een bajf jaar te "ver dachten op een aanbieding van een vereepiging uit Haarlem om de haven verder uit te baggeren, in te gaan. 'ReeuwUk, 8 Dec. In de tweede ver gadering in dit seizoen van het alhier ge- vestigde Leesgezelschap trad Vrydagavond ted huitë van den heer N. J. van Dam aan de Reeuwijksche brug als spreker op de héér A. Goudswaard, die met een humo ristische schets van F. de Sinclair, getiteld ,ty<ït bezoek van Z. K. H. den Prins van prifBhhtie", het opgekomen publiek zeer aangenaam wist bezig te houden. By monde van den voorzitter oogstte du epreker den dank der vergadering voor zyotonderhoudende lezing. Na deze lezing volgden nog eenige bij dragen, waarna de voorzitter meteen „Tot >;woerziens in het volgende jaar" de byeen- komst sloot. Onze plaatsgenoote mejuffrouw N. V. A. Lammens is te Amsterdam geslaagd voor het diploma voor ziekenverpleegster. Tot gemeente-ontvanger is benoemd de heer P. Nieburg alhier. 'Tienhoven, 7 Dec. Uit deze gemeente zal op 15 dezer by de Militie worden ing'elyfd de ingeschrevene van de lichting 1915 A. G. Uittenbogaard, en wel bjj het Je bataljon van het 11e regiment infanterie te Nymegen. Wtlleakop, 7 Dec. In de j.l. Woensdag gehouden vergadering van stemgerechtigde ingelanden van het waterschap Willeskop c. a., waarin 30 ingelanden tegenwoordig waren, uitbrengende totaal 598 stemmen, kwam in behandeling een voorstel van het bestuur tot hel verieenett vin een renteloos voorschot uit de waterschapskas in de kosten van den aanleg en de exploitatie van een buurtspoor Gouda—Montfoort—Utrecht tot een bedrag van f 5000. Dit voorstel werd met 369 tegen 229 stem men verworpen. Op de vraag van den voorzitter, of de tegenstemmers dan waren voor het ver leenen van een kleiner voorschot, verklaar den zich maar enkelen hiertoe bereid. (Nieuws.) 'Zevenhuizen, 7 Dec. J.l. Zaterdag 5 Dec. zyn, op initiatief van hel onderwyzend personeel, de kinderen der openbare school door St. Nicoiaas onthaald. De Sint was zoo goed zelf de school te bezoeken met Jan zyn knecht. Wat waren de kinderen "My/'ftoen ze hem zagen en hoe bevreesd tvaren enkelen voor Jan den knecht, die met den ketting rammelde en zyn zak eens liet zien. Opgewekt zongen de kinderen de geleerde St. Nicoiaas versjes en de gezichtjes van de kleinen glommen van plezier, toen de prentenboekjes kwamen en speculaas, suikerbeestjes, chocolade en pepernoten werden rondgedeeld, 't Was in één woord een genotvolle ochtend voor de kinderen en voor de onderwyzers en onderwyzeresssn. Voor Nieuwerkerk en omstreken is een afdeeling van den Bakkersbond opge richt, voorloopig met 15 leden. De heeren A. H. van Reeuwyk en A. Corbyn van Willenswaard, beiden alhier, zyn tot voorzitter ön secretaris gekozen. RECHTZAKEN. Het O. M. by de Rechtba nk te 's-Gravenhage vorderde Maandag tegen C. G., 47 jaar, los werkman in den Haag en J. B 34 jaar, los werkman te Bergambacht, wegens bedelary te Leiden, 3 dagen hechtenis ieder en „op hun verzoek" voor den eersten 2</« jaar en voorden tweeden U/g jaar opzending. KERKNIEUWS. Ter verduideiykiijg van het bericht, voorkomende in het Vorig no. van dit blad aangaande de vernietiging van bet beroep van Ds. G. C. C. Geyskes te Zoel mond naar de gemeente Berlicum c. a. (N.-B.), kan het volgende worden medegedeeld: In Augustus werd met 1 stein meerderheid Ds. G. C. C. Geyskes, die van Evangelische richting is, te Berlicum beroepen, terwyi de overige stemmen werden uitgebracht op Ds. J. J. de Vries te St.-Micbielsgestel, die van orthodoxe richting is. Toen zond eender lidmaten by hetclassikaal bestuur van den Bosch een verzoek in, om dit beroep ongeldig te verklaren op grond, dat er twee lidmaten aan de stemming hadden deelgenomen, die in het afgeloopen jaar bedeeld waren geworden. Uit het onderzoek, ingesteld door het classikaal bestuur van den Bosch bleek, dat de een ongevraagd f 25 uit de diakooiekas had ontvangen voor herstel van een kar, waarmede by een ongeluk bad gehad, en de ander, ook ongevraagd, o. a. een deken thuis gestuurd gekregen. Hy wist zelfs niet van wie die gaven kwamen. Het classikaal bestuur van den Bosch besloot in zyn September-vergadering by, meerderheid van stemmen, dat deze tweej lidmaten niet bedeeld waren en datBiechts armlastigen van de stemming mochten buitengesloten wórden. Het provinciaal kerkbestuur van Noord-Brabant met Limburg (dit bestaat uit 4 orthodoxen en 3 vry zinnigen) besliste echter in hooper beroep bn meerderheid van stemmen, dat zy wel bedeeld waren en het beroep dus ongeldig was. Het classikaal bestuur van den Bosch beeft besloten niet by de Synodale commissie in cassatie te gaan, op grond dat bet niet in 't belang van de gemeente Berlicum is nog lang op een eigen predikant te wachten. Daar de kerkeraad te Berlicum tbaus onvoltallig is geworden, doet daar het classikaal bestuur van den Bosch wat des kerkeraads is. De Gereformeerde Bond heeft voor den byzonderen leerstoel in de Gerefor meerde dogmatiek, aan de universiteit te Utrecht, een curatorium saamgesteld uit de heerenH. Pollema, oud-lid der Tweede Kamer en lid van Gedeputeerde Staten van Friesland, te Sneek; Mr. J. van Giffen, schoolopziener en kantonrechter te Eist; A. D. P. V, van Löben Seis, lid van Gedepu teerde Staten van Gelderland en van den gemeenteraad te Arnhem; Mr. C. S. van Dobben de Bruyn, lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland en burgemeester te Hazerswoude; L. F. Duyihaer van Twist, lid van de Tweede Kamer, tevens bestuurslid van den bond. (Stand.) oo Alblannerdtam, 8 Dec. Ds. W. Veder te "Swolle beeft voor het beroep by de Gereformeerde Kerk alhier bedankt. 'immental, 7 Dec. Als notabei bfi de Ned. Herv. Gemeente alhier is herbenoemd de heer J. Sprik en benoemd de heerCatr. Stuurman Pz. Hekendorp, 8 Dec. Ds. J. van 't Hooft, emeritus-predikant van Vlaardingen en wonende in De Bilt (U.), heeft het beroep als hulpprediker by de Ned. Herv. Gemeente alhier aangenomen. De heeren J. Kramer en P. Blonk zyn herbenoemd tot lid van het kerkbestuur der Ned. Herv. Gemeente. Ntenw-Lekkerland5 Dec Ds. G. VerrQ te Waarder heeft voor het beroep by de Gereformeerde Kerk alhier bedankt. 'Oddéwater, 7 Dec. Dé Inst van den :hoöfdeiyif«n Omslag der Ned. Herv; Ge meente van Oudewater c.a., dienstjaar 1915, jbevtit 2! klassen; aanslag hoogste klasse f 80, laagste klasse f 1. 'Reeuwyk, 8 Dec. Ds. S. van Doorn, predikant by de Ned. Herv. Gemeente in, Sluipwyk, heeft het beroep naar Noord- Scharwoude (Zee).)'aangenomen. SWIllise-Laugerak, 7 Dec. De be- 5rooting der Ned. Uerv. Kwrk voor bet ienstjaar 1915 is door bet Kerkbestuur vastgesteld op f 1171,8-51 /g in ontvang en uitgaaf. •Zevenhuizen, 7 Dec. Het college van kerkvoogden en notabelen heeftafwyzend beschikt op het verzoek van den kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente om bet traktement van den predikant te verboogen. Besloten werd den predikant een gratifi catie van f 100 voor één jaar toe te ètaan. De reparatie van bet uurwerk, welke f 480 zou kosten, werd nog nief gegund wegens gebrek aan middelen. 8 P O B T. In dejongste algemeene ver gadering van bet Nederlandsch Gymnastiek- Verbond werd op voorstel van het gewest Noord-Holland na krachtige bestrjjding door het gewest Zuid-Holland besloten de vereenigingswedstryden in vrye-, staaf- en toesteloefeningen afzonderiyk of ver eenigd tot een drie- of vyfkamp, met toe voeging van loopen, springen enz., voortaan niet meer op bondsuitvoeringen toe te laten. Dit besluit ondervindt veel tegenkanting by aangesloten clubs, waarom het bestuur beeft besloten over die zaak een referendum uit te schryven onder de aangesloten ver- eenigingen. Het blykt thans dat 68 clubs vódr het behoud der wedstryden zyn, 52 voor afschaffing. Vrü zeker door de mobilisatie stemdetf9 van de clubs maar 38 pCt. (N. R. Ct.) o 'Krimpen a/d Lek, 8 Dec. Zondag morgen speelde de voetbalclub „Vitesse II" alhier een vriendschappelyken wedstryd tegen „L. F. C." van Lekkerkerk, onder leiding van den heer P. Bouter. De eindstand was 1—1. Zeer velen woonden den wedstryd by. DE OORLOG. St. Nicoiaas is voorbygegaan zonder groote verrassingen op het oorlogstooneel. De Franscben melden, dat zy hun aan vallen op de weinige loopgraven, die de Duitschers op den linkeroever van het Yserkanaal nog bezet houden, voortzetten, en dat zy in deu Elzas vorderingen maken. Het begin van een grooten opmarsch kan dit niet wezen; de weg naar Duitschland voert door den Elzas niet, waar een invals- leger tusschen het Zwarte Woud en de Vogezen moet oprukken en de doorgang door sterke vestingen is versperd. Niettemin kan er den Franscben toch veel aan gelegen zyn om het Zuidelyk gedeelte van den Elzas te veroveren en bezet te houden, daar dit by de vredesonderhandelingen van ge wicht, zou zyn. Snel gaat de opmarsoh der Franschen tot dusver nog niet. Volgens bun eigen bericht vorderen zy „in de richting*' van Altkirch. Men zal zich herinneren dat in Augustus niet alleen Altkirch, maar ook MQÏhausen in Fransch bezit is geweest. Op het Oosteiyk oorlogsterrein hebbed de Duitschers voor een kleine surprise gezorgdop St. NicolaaBdag hebben zy Lodz bezet, een belangryk kruispunt van spoor wegen. „De Russen trekken thans af", vertelt het Duitscbe hoofdkwartier. De tyd zal ons leeren hoever dit terug trekken gaan zal en daarmede tevens hoe groot het voordeel is geweest, door de Duitschers hier behaald. Zyn ze door de bezetting van Lodz onbetwist meester van den spoorweg Kalicz—Lowicz, dan is te yoorzien, dat zy ook bfi Lowicz succes Zullen hebben, aangezien deze spoorweg de bewegelykheid van de onderscheiden deelen van het front zeer kan verboogen en de Duitschers in staat stellen het te verster ken, waar het noodig is. De bezetting van Lodz kan dus het begin zyn van een aan- merkeiyk succes. In hoeverre het dit wezen zal, moeteq wy nog afwachten. De Turken gaan in den Kaukasus voor waarts; zy melden ons aanmerkeiyke voor deelen in de buurt van Batoem. Over het gevechtsterrein ten Noorden van het Wan- meer zwygen zy. Daarvan melden echter de Russen aanmerkelijke voordeelen; over de gebeurtenissen bjj Batoem bewaren dezen op hun beurt het stilzwygen. De Duitscbe hulpkruiser „Prinz Eitel Friedrich" heeft op de Cbileensche kust bet Engelsche stoomschip „Charcas" in den grond geboord. De bemanning heeft de kruiser aan land gezet. ai Be „Charcas" was een schip van 5067 ton bruto en, ,10 1906 gebouwd. De Fransohe korporaal Philip, van het 24e regiment koloniale infanterie, heeft de militaire medalje gekregen, omdat hy, onder een hevig geweervuur, een ge kwetsten officier uit de vuurlinie heeft weg gedragen en omdat hy, op patroelje zynde, een vyandelyken troep, die sterker in aantal was, op de vlucht heeft gejaagd, waardoor een loopgraaf in banden der Franschen viel. Philip werd herbaaldeiyk gewond, liet zich eerst vier-qn-twintig uur later verbinden en weigerde uit do gelederen weg te gaan. Later werd by zwaar gekwetst. Philip, zoo schryft de „Temps", had van zyn kolonel bevel ontvangen 's nachts met 25 man een verkenningstocht te gaan doen naar den top van een heuvel, waar Duitscbe soldaten een loopgraaf aan het delven waren. Hy moest probeeren er tot aan het aan breken van den dag te bUjven en uit zUn -1Philip n gn liep een eind verder heen en weer. Philip oogen zien. Toen Philip met zyn mannén den heuveltop genaderd was zag hy de Duitsche soldaten graven en een schildwacht verborg zyn manschappen in een boscbje en drukte hun op het hart zich niet te bewegen en geen geluid te geven, wat er ook gebeuren mocht. Met één kameraad Blechts verdweeu Philip in de duisternis. Toen zy den schildwacht naderden beval hy zyn maat linksaf te gaan, zich te verbergen en dan eenig leven te maken. Zoo gebeurde, „Werdal" riep dé Duitscher, en keerde zich naar den kant, waar het geluid vandaan kwam. Dat had Philip, die zich rechts bad verborgen, verwacht. Hy wierp zich op den Duitscher en stiet hem tweemaal de bajonet fh de borst. De man slaakte geen kreet en de op 20 meter afslands gravende Duitscbe soldaten hadden niets gemerkt. Philip neemt nu de plaats in van den schildwacht, wiens mantel hy aantrekt Ook zet hy den Duitschen helm op en neemt het Duitscbe geweer in handen. Zoo stapt hy been en weer, af en toe het lyk van den Duitscher een eindje weg rollend, opdat de Duitsche soldaten het niet zien zullen. Weldra is dp loopgraaf gorged en de Duitscbe soldaten keeren naar den troep terug, niet zonder eerst een araicafen groet aan den schild wacht toegeroepen te hebben, die echter niet antwoordt. Als ze vertrokken zyn holt Philip naar zyn menschappen terug en neemt met' hen' bezit Win de loopgraaf. Maar by bet krieken van den dag komt er een com pagnie Beieren' argeloos aangeloopen om zich in de loopgraaf te plaatsen. Toen ze op niet meer dan enkele passen afstand wa ren, openden Philip en de zynen een mee- doogenloos vuur op ben. Een groot aantal sneuvelt terstond en als de overigen een aanval op de loopgraaf willen doen, worden ook zy voor het meerendeel weggemaaid. De Beieren nemen vervolgens de vlucht op 18 na, dié zich overgeven. Inmiddels heeft het 24e regiment Franscbe koloniale troepen het schieten gehoord. Het komt aange stormd, de kolonel voorop, Philip loopt hem tegemoet „Kolonel, zegt hy, mag ik het genoegen hebben u deze loopgraaf aan te bieden"; het is de loopgraaf op den top. U kunt zich van hier af, beter dan ik, rekenschap geven van de stelling der Duitschers." In West Pruisen isonderde pas aangeworven recruten een meisje ontdekt. Deze recruut van 19" jaar heette Klara Bahlo en was uit Insterburg afkomstig, van waar zy zich met andere vluchtelingen naar Dantzig had begeven. Zy kon geen werk vinden en het stuitte haar tegen de borst van de liefdadigheid harer medemenschen te leven. Zy nam daarom een koen besluit, liet zich het haar afknippen, schafte zich mannenkleeren aan en sloot zich aan by een troep recruten die naar Konitz werd gedi rigeerd. Daar kreeg zy een uniform, werd by burgers ingekwartierd en maakte militaire marschen mede zonder dat men het vermoe den koesterde dat de aardige zachte recruut een meisje was. Op den duur kon zy echter de medische inspectie niet ontioopen, zoodat zy eindeiyk door den nood gedwongen er toe overging haar geheim aan den chef van het depöt te openbaren. Al haar smeeken om by den troep te mogen blfiven, bleek 1 ydelzy werd zoo spoedig mogelyk weer in iVrouwenkleederen gestoken en naar Dantzig teruggezonden, waar zy op bet oogenblik voor verpleegster wordt opgeleid. (N. R. Ct.) GEMENGD NIEUWS. A.s. Donderdag hoopt de oudste ingezetene der gemeente De Lemmer, de heer A. Riemersma, zyn 98en geboortedag te gedenken. De oude heer is nog zeer kras en h£eft nog byna het volle gebruik van al zyn ziutuigen. Hy is reeds 48 jaar dorpsomroeper en nog dagelyks hoort men zyn nog vry heldere stem door de straten klinken. Als touwslager werkt hy nog steeds sedert 87 jaren in dezelfde lynbaan, de eerste jaren als leerling en de laatste 49 jaar als patroon. Hy is de oudste en sedert de oprichting (1865) lid van het Chr. school bestuur. Nog steeds is men te Scheveningen zonder beriebt van den logger „Jacoba Johanna", SCH 392, schipper Job. Spaans, van de reederfi Wouter den Duik Czn. Het schip, dat op 8 October vertrok en dus reeds 8 weken in zee is, is het eenige Hollandsche haringvisschersvaartuig dat nog uit is. Tot de bemanning behooren ook twee zoons van den schipper. Het ergste wordt gevreesd. Van de Belgische geïnterneer den, die by het jongste verzet in het kamp te Zeist ernstig gewond wtffden, zyn er drie overleden. De 76-jarige weduwe P. J. van O.-B., van het Koningshof aan de Martónbornstraat te Dordrecht, is Zondag avond, uit de kerk gekomen, door de duisternis misleid in de Spuihaven geloopen en verdronken. Maandagmorgen werd haar lyk gevonden. -i- Zaterdag is te Bennekom een dame, mejuffrouw R. uit Aiblasserdam, ge- logeerd by den heer V., van de tram van Wageningen naar Ede gesprongen, voor dat deze tram stilstond. Zy viel, geraakte onder den achtersten wagen en werd onmiddeliyk gedood. t Zondagrai d<Us, ruim twee uu ié plotseling eeii van de drie mijnen, die dien morgen aan het strand te Vüssingen zijn aangespoeld, ontploft. De hevige slag werd te Middelburg duidelyk geboord. De stukken hout uit de zeewering kwamen in de Badhuisstraat neer. Honderden ruiten van hotels en villa's aan de strandzyde zyn gebroken. Een dame werd aan het gezicht gewond. Een mynenlegger had, toen de mynen bet zeegat binnendreven, onophoudeiyk daarop geschoten zonder ze echter te treffen. Door stukken hout zyn er in twee café's gedeelten van den inventaris vernield. Maandagnamiddag had ee reiziger de onvoorzichtigheid een flesch met licht ontplofbaren inhoud met zich mee te voeren. Op het oogenblik, dat de reiziger op het W.P.-Station te Amsterdam een derde klas-coupé van den trein naarVltssingen wilde binnengaan, ontplofte de flesch, met het gevolg, dat het rytuig ernstig beschadigd werd. De ruiten sprongen, en de zoldering werd voor een grodt deel weggeslagen. In den coupé bevonden zich reeds eenige Ïassagiers, die verwondingen opliepen, egen het onvoorzichtige heerschap werd proces-verbaal opgemaakt. - Schipper A. de W., liggende met zyn vaartuig aan de Spaanscne kade te Rotterdam, is door eenige personen, met wie hy in een herberg in aanraking was gekomen, op den Bermweg aldaar beroofd van f 165 en in een sloot geworpen. Als daders zyn aangehouden en Zaterdag naar het buis van bewaring overgebracht de sleepersknecht S. S., wonende te Capelle a/d IJssel, en de losse werkman J. Z., zonder vast woonverbiyf. In bun bezit werd nog f 30 gevonden. De recherche te Scheveningen heeft een man aangehouden, die vau ver scheidene fietsdiefstallen en oplichteryen in verschillende deelen des lands wordt verdacht. Hy wist zich meestal schuil te houden door in afgelegen plaatsen arbeid te gaan verrichten, na van de opbrengst van de verkochte ry wielen goeden sier te hebben gemaakt. Dezen zomer had by zich doen aanmonsteren op een Scheveningsch vis- scbersvaartuig. Hy is thans ter beschikking van de justitie gesteld. De oproep aan de Nederland- sche vrouwen om voor onze soldaten bivak mutsen te breien, is bekroond met een schit terend succes'. Het juiste aantal dier mutsen, welke ter beschikking van het boofdcomité worden gesteld, is nog niet te bepalen waarscbyniyk zal het meer dan 35.000 stuks zyn. Dank en bul^e brengt het hoofdcomité aan alle vrouwen en meisjes, die zoo y verig en met zooveel liefde en toewyding hebben febreid voor de ver van buis en baard ver- oevende mannen en jongens. De regeling van de verzendingen van de biv.kmutq™ is een hoogst omvtngrjjk» sr- beid, die thans in vollen gang is. De ge gevens daarvoor zyn door bet algemeen hoofdkwartier van den opperbevelhebber van land- en zeemacht verstrekt aan den gepens. luitenant-generaal W. G. F. Snüdera, te 's^Gravenhage, die het hoofdcomité ter zyde Stgat- Reeds aan ongeveer 20.000 stuka ia i Kunnen aoen. tydige en volledige regeling van de ndingen is afgestuit op bet niet ont- m van zeer'vele opgaven van de aan- eene bestemming gegeven. Groote hoeveel heden werden vorige week verzonden en dadeiyk aan de militairen uitgereikt. Vele grens- en. kustwachten, ook andere bewa kingstroepen en fortbezettingen hebben'op St. Nicolaas-avond met een bivakmuts op dienst kunnen doen. De tj verzem vangen van zeer'velé opgaven tallen mutsen, die beschikbaar zouden ko men; ook worden gelukkig! -- van veel' dames aanzienlfik meer mutsen ontvangen dan aanvankelyk waren toegeeegd. Het boofdcomité verzoekt dus zeer vriendeiyk een weinig geduld. Dames en meisjes mo- Kintusschen verzekerd zjjn, dat er nog 1 wat meer mutsen gebruikt kunnen worden. Het hoofdcomité biyft diligent voor latere aanvullingen. Dit moge aïs troost dienen voor militairen, die niet aanstonds kunnen worden geholpen. De tydsomstandigheden schy- nen ook hun invloed op de St. Nicoiaas- drukte op de postkantoren gehad te hebben. Op verschillende kantoren is toch by ver leden jaar vergeleken, een aanmerkeiyke vermindering van het aantal postpakketten waargenomen. Hulp voor Belgié. De Amerikaansche steun-commissie voor Belgié, die onder toezicht van den gezant der Vereenigde Staten te Brussel werkt, heeft een verslag uitgebracht, waaraan het volgende is ontleend: Het doel der commissie is voedsel te verstrekken aan de 7*/s raillioen Belgen die met hongersnood worden bedreigd. Zy tracht 20.000 ton voedsel per week te verstrekken, zynde de minimum hoeveelheid benoodigd om de menscben in leven te houden. De Duitsche autoriteiten in Belgié steunen dit werk en verleenen in sommige [evallen hun medewerking. De commissie leeft kantoren te New-York, Londen, Rotterdam en Brussel en opent bykantoren in verschillende) Belgische plaatsen. Voor de vergemakkelykAig van het transport van levensmiddelen na»r de streek om Luik is ook een bykantoor in Maastricht geopend. Op 7 November is de. eerste scheepslading levensmiddelen voor Belgié uit Amerika ontvangen. Sedert dien datum is er in 't geheel 29.231 ton levensmiddelen onder de Belgen verdeeld. „Waren deze voorraden er niet geweest" zegt het verslag „dan zouden zoqder twyfel duizenden Belgen zyn gestortfen van gebrek, en wanneer de commissie niet voor de eerstvolgende 8 maanden in staat wordt gesteld wekeiyks 20.000 ton te verstrekken, zal dit lot hun nog wachten." In Amerika is reeds. 100.000 ton levens middelen byeengebracht om naar Rotterdam te worden verscheept. Er zyn daarvoor 38 schepen gecharterd en er zyn er bovendien al 20 onderweg. Zyn deze voorraden een maal bier, dan zyn de grootste moeiiykbeden overwonnen. In de afgeloopen week zag het er echter zeer somber uit. Verscheidene steden zonden bericht, dat er voor geen dag levensmiddelen meer in voorraad was. De commissie is uit deze moeilykheid gered door de edelmoedigheid van de Nederland sche Regeering. Vrydag j.l. z^n (Vertegen woordigers van de commissie m Den Haag door de Nederlandsche Regeering ontvangen; het resultaat van het gepleegde overleg is geweest dat de Regeering 10.000 ton tarwe aan de commissie heeftgeleend. Deze tarwe is thans reeds opweg naar de gebreklfidende millioenen in Belgié en de commissie kan niet genoeg deze waariyk menschlievende daad van de Nederlandsche Regeering roemen. Ook door de Duitsche militaire autori teiten in Belgié is, zooals gezegd, steun verleend- Nadat de commissie den treuri- Sm toestand onder de aandacht van het uitsche bestuur te firussel had gebracht, is order gegeven dat de helft van de levens middelen in heel Belgié, waarover de militaire overheid beschikking bad, aan de commissie zou worden gegeven ten behoeve van de Belgen. De commissie zal hiervoor later andere levensmiddelen in de plaats geven, doch brengt hulde aan de Duitschers voor een handelwyze waartoe de Haagsche Conventie hen strikt genomen niet verplicht. Een centrale commissie te Brussel zorgt voor de verdeeling van de levensmiddelen over de 9 districten, waarin men België heeft ingedeeld. Elk district zendt den ver tegenwoordiger van een sub-comité, dat weer uit afgevaardigden van de gemeenten is samengesteld, naar de centrale commissie, zoodat men een goed overzicht heeft vun de plaatseiyke behoeften. Gemiddeld wordt per dag en per persoon 226 gram brood verstrekt en verder andere levensmiddelen als spek, boonen, erwten, ryst, zout, al naar gelang van den voorraad. Er is door 't heele land eeD soort com munistisch stelsel ontworpen waarby de bakkers in dienst zyn van de gemeenten. Hijken en armen krygen precies evenveel. De commissie spreekt beslist tegen dat de Duitscbe overheid op eenigerlei wyze dit soort werk tegengaat of er vyandig tegenover staat. Er zyn geen rechten van de levensmiddelen, door de commissie aan gevoerd, geheven, en alles is zonder opont houd 'óf binder doorgelaten. B(j vervoer ier spoor is zelfs geen vracht berekend, 'veneens spreekt de commissie tegen, dat Duitsche soldaten, ingekwartierd bfi Belgen, van de Amerikaansche levensmiddelen ge bruiken. Er zyn in 't geheel geen Duitsche soldaten by Belgen ingekwartierd. De bewering dat de styging van den broodprys van 30 tot 40 centimes per brood het gevolg zou zyn van een recht, geheven van Amerikaansch meel door de Duitscbe overheid in Brussel en andere plaatsen, is al even onjuist. De prysstyging is het gevolg van een rijzing van de markt. Een tiental studenten, in het bezit van een Rhodesbeurs. (waarvan de strekking is de bevordering van goede betrekkingen tusschen Engeland, Duitschland en de Ver. Staten), zyn in Nederland aangekomen om de commissie in haar werk behulpzaam te zyn, en er zullen er nog veertien volgen. Behalve de bydragen, die de steuncomité's in alle deelen van Amerika reeds byeen- brengen, zal er nog door elk der Ameri kaansche Staten een schip met levens middelen naar Belgié worden gezonden. Bovendien zendt het Rockefeller-fonds alleen 10.000 ton voedsel per maand. De Amerikaansche gezant te Brussel be vestigt de verschillende mededeelingen van de commissie. (Vervolg van nd. 8607.) V. Verandering en Uitbreiding in den Hem. Toen de broeders in 1407 het wederop- I ebouwde klooster betrokken, hadden zy en derden regel van den Heiligen Franciscus aangenomen, zonder klooster-beloften „om de opspraak der Monniken te ontgaan", oals van Berkum schryft. Zeven jaren later kwamen zy daarop terug en namen 9 hunner, waaronder Willem Hermanse Kiinkaari die, zooals we zagen, in 1407 nog procureur te Deventer was ilechtig den derden regel van den Heiligen "rauciscu8 aan en deden in deq Hem de kloosterbelofte. In 1418 verlieten zij <jezen egel weder en warden zy „kanonyke Re- ;ulieren van $t. Augustinus", By deze gebeurtenis die te Delft in 't klooster St. Hyronimns-dal geschiedde wordt Klinkatrt genoemd „Minister Generaal van den Derden Regel van den Heiligen Franciscus". Toen in bet jaar 1444 Op den 4den Mei, dé hollandsch'é kloosters van Regulieren besloten, naar de wyze van Windesbeim, een kapittel op te richten, behoorden ook „den Hem" en „den Donck" daartoe. Zooals het in die tyden veelal ging met roote gebouwen, werd het klooster „den lem" eerst na jaren en jaren „afgebouwd". Geldgebrek was daarvan meestal de oorzaak. Zoo lezen we, dat in 1450 door Nikolaas Wit, vierde prior in den Hem, uit eigen middelen, de eetzaal en de keuken I ebouwd werden. Omstreeks 1511 kwamen e sacristie en het Oosterpand, en het Zuider in 1534. In het jaar 1494 werden de broeders al wederom door een ramp getroffen; by een onweder sloeg het hemelvuur in de kerk en deze brandde geheel af. Zooals we een volgende maal zien zullen is bun dit ongeluk tot groot geluk verkeerd. VI. De bloei van het klooster. „Aan deze Kanoniken of Regulieren (van den Hem) moet geheel Nederland byzonderiyk dank weeten, dat zy de schriften der Ouden in haare boek- kameren heden vind. Onder veele Kloosters in' Holland was dat van den Hem, niet alleen het eerste in rang van 't Sionsche Capittel na het Klooster Sion (te Delft) maar ook het vruchtbaarste in geleerde en deugdzame mannen". (WaloiB, Beschryving van Gouda, 1718.) En als de Kerk van den Hem door den Blixem, in het jaar 1494 afgebrand was, zoo begaven zig de Hemsche Regulieren tot het uytschryyen, en ook Drukken van Boeken, waar meede zy zoo veel wonnen, dat zy hun Kerk wederom konden opbou wen", aldus is de sobere beschry ving die van Berkum, in zyne Schoonhovensche Historie, geeft van het belangryke feit, dat y hieronder wat breeder wifien bespreken. Hoewel 't zeer te betwyfelen is of de Hemsche Fraters eerst in 1494 met u i t- c h r y v e n van boeken zyn aangevangen, kan men daarentegen als vry zeker aan nemen dat zy in dat jaar met het d ru k ken zyn begonnen. Voor deze bewering pleit, dat zy de ma- tryzen, die zy tot het gieten hunner letters bezigden, betrokken van Henric Lettersnider te Delft, die de eerste lettersnyder was en wiens oudst bekende matryzen dateeren van omstreeks 1490. Twee jaren na den brand verscheen reeds een „suverlic boexken van sonderlingen devote ghetiden", blijkens den slotzin „ge- druct Inden Hem buten Scoenhoven Int iaer ons heren MCCCC ende XCVIII Opten XXVIII dach In raarcio". Een ander boek, dat weldra uitkwam 11501) was een preekenboek en droeg tot litel „Sermonen op die evangelien mitten text van den sonnendagen des ghehelen jaers." Een exemplaar van dit boek berust in het archief der Gemeente Schoonhoven. 1) De letter is de zelfde als uit het getyden- boek van 1496. Sieriyke initialen verluchten het geheele werk en het papier is zoo deugdzaam, dat 't schynt alsof t boek nog maar enkele tientallen jaren oud is. Wat bjj 't lezen terstond ontroert is de toon waarin deze sermoenen geschreven zyn: eenvoudig en gedragen. Tot beter begrip, én van dit werk èn van het gehglte der Hemsche Broeders in 't algemeen, wil ik een proeve daarvan laten volgen, na eene korte inleiding te hebben doen voorafgaan. Wanneer wjj de werken der Middeneeuwers genieten, dan treft ons de natuurlijkheid en het nabfie der schoonheid, die daaruit stralen. Heel hun godsdienst leggen zy daarin en by velen i$ de kunst hun dinnen van God. By de toonzetters en geestelyke dichters, ook by de schilders, proeven we een stil bewogen ziel, die zich uitdroomt en zacht uitzingt inaccoorden, woordgeluid en kleuren; by de bouwmeesters is het een stormachtig uiten in ïynen, Heinrich Heine zegt van de laatsten zoo treffend: „Zy wilden hun geloof tot inden Hemel opbouwen!" De geesteiykheid heeft het grootste aandeel in de devote liederen en in de, meer schaar- sche, proza. Hun poézie behoort tot de heeriykste van de Nederlandsche letterkunde. Welk gees- telyk liederboek kan balen by „Een devoot en profiteiyck Boecxken" en welke devote liederen overtreffen de juweelen uit Von Fallersiebeu, van Duyse, en Willenis? 't Zyn van Eycken, 't zyn kathedralen in lied Enkele van de makers van die liederen zyn ons nog by name bekend, als Suster Bertken, Hadewych en Brugmans; van de allerbesteo hebben wy ni«ft de minste aan duiding. Zy eindigen (net een „Die ons dit lieken heeft' gedicht dat was een ioncfrou uten sticht 2) die werelt heeft si begbeven in een cluyse is si ghpgaen om daer te beteren haer leven." als wilden zy,te kennen geven, dat zy geen aardschen roem beoogden, maar enkel de glorie van den Hemel. De wondere geboorte van den Christus vooral was het onderwerp van menig schil- dery en menig lied. Met een kinderiyke ziel, niet verontrust door eer bewyzen-vfillende. Wetenschap, werd deze mysterie in het atelier en in bei kloostercelleken overpeinsd. De gewyde boeken waren de feiten-bron- m, maar de verbeelding illustreerde en verluchtte "dié': Waar Maria Gods-moeder schreed, daar moesten bloemen ontluiken uit de aarde, het naakte kindeke, in Betble- hems stal, moest „blincken als een spieghel", en gulden lelló-sttalen afglanzenmen voelde een Paradys-aanblik in dfen oogen-opslag van Onze Lieve Vrouwe, en in Moeder en Kind te zamen, dè Hemel neergédaald „bier al in dit aertrlke". Wy denken aan ons Hemsche Convent. Het schoone jaar gaat sterven en winter komt. De vjrgjer, de kloostertuin, staat naak^ en dor. ftondom zyn de weilanden wit be sneeuwd en over de Lek jachten grauwe, dreigende wolken. De dyken en wegen ligjren verlaten, on begaanbaar, en over de velden en om het klooster gromt een koude wind. Daarbinnen, voor een getralied-venster, is een broeder. Met droomende oogen staart hy de landen in, waar by de wereld in ster vensnood ziet. Als zwarte doodsbeendeg-en staan de hoo rnen, de kleuren in d»/ lucht zyn dood gedaan, en' eéé droevig loeien klaagt om de muren en overal. Zi Dan ryst in zyn Ziel de verwachting eener hernieuwde wereld. Aan- den donkeren Hemel, hoog Bdfen de torens van Schoon hoven, ziet hy een blinkende ster opryzen. Hy ziet de lucht verklaren, zyn lippen drevelen het wonderlü'ke, dat zyn ziel aanbéhouwt.'1 Ons ghenaket die avontstar die ons verlicbtet alsoe claer.... Nog enkele dagen, dan,zal de Verlosser geboren zyn, dan is derduisternis over wonnen! In dien overschoonen nacht zal hy, mét de andere broeders by dé autaren van dié verwachting ziqgen als Christus daar blinkend in 't kribken nederligt. Blyde glimlachend, een Iraan in d'oogen, zullen ze, als eens de herdérs, vol vereering het wonder aanschouwen en nederknielen. In zyn óorqd hoort hy dog ruischen het zoete welkomstlied van vroegere Kerst nachten: Nu sy wiitpeome Jesu lieven Heer Ghi comt van alsoe hooghe, van alsoe veer Nu sy willecome van den hooghen hemel [neer Hier al in dit aqrtryck syt ghy ghesien [noit weer Kyrie- el fy». Hy wendt zich van het venster af en ontsteekt de scbaallamp boven zyn schryf- tafel. Zyn sermoenen, waaraap hy arbeidt, gaat by vervolgen, maarnn wil by schryven van „der hoochtide van kersdach". Gansch vervuld is hy nog van 't geen zyn ziel zooeven doorleefde. Hiervan wil hy nu ook de leeken doen proeven en hy begint: i „Van die geboertè ons liefs herep". Chrisus natus est nobis yenite adoremus". Deze woerden voir sproken heeft men te nacht inder metten tot lof ende tot eeren ?ods ende den heiligen kejrst alle kersten- leit doir hoechliken gezopgen'lendegelesen. Wt welken woirden onse moeder die heilige kerke alle kersteneuden, hair lieve kynderen, weckende, an riep ende vprtnaende, dat si f emeenliken souden opstaen vanden slape <er traeccheit, ende comeP oetmoedelic ende minlic tot bare kersten kerc, ende anders dairmen den dienst gods pleget té doen, als dien te loven ende te eeren ende te dancken van synre cantaten ende godliker minnen die hi ons bewesen heeft, in dien dat hi tot ons op aertryeken is gecomen ende beeft menschelike natuer an genomen. Ende is als huden van synre gebenedider moeder, der reine onbeulecter raaget marien geboren. Ende deze voersproken latynsche woerden sfin aldus veel te segghen in duytscb(:) Die heilige kerst is ons huden geboren ende eet soen is ons gegeven, coemt laet ons hem aenbeden, eeren ende loven. Het is voerwair wel behoerliken dat wy den heiligen kerst huden dancken, eeren en loven van Bynre geboorte, want alle creaturen loven ende eeren hem in deser nacht ende in den dage doe hi geboren wart Kalmer vervolgt hy: „Ende dat dit waer is wil ic v bewisen lit redenen, mit teykenen ende mit mira kelen, die doe gescieden." Dan verhaalt hy hoe de herders in den velde den Heiland loofden in het uur waarin hy geboren werd, ja zelfs de steenen, 1*et hout, het zilver en het goud. „Wi vjjnden bescreven, dat die romen, doe si alle die werlt hadden be- dwonghen op ene tyt twalif jair vrede hadden ende sonder oerloge waren". Toen dankte het volk van Rome daar zyn afgoden voor en deden een heerlyken tempel bouwen ter eere van deze goden „op dat si hem dair toe wouden helpen ende hen des gunnen dat si dien vreden altoes wel mochten behouden." Als de tempel voltooid was bielden zy groot festyn en brachten hun goden daar binnen. Aan een van die, genaamd Apollo, vraagden zy hoe lange de vrede wel duren zoude. Daarop antwoordde Apollo: „Dese tempel zal staen bliven ende dueren ter tyt toe dat eene reyne maget, onbevlect, een kynt baert in hare reinicheit." „Als die van romen dese woirden hoerden waren si blide ende meenden dat dien tempel eweiyc soude dueren, want si en hadden des geen gelove dat een reine onbevlecte maget een kynt soude winnen." Daarom schreven zy op „Dit is een tempel des ewigen vreden". Maar in 't uur, dat Jezus geboren werd, viel de tempel ter neder en braken de afgodeu, die in de stad waren, in stukken, ook in 't land van Egypte. 1) Gaarne zeg ik hier openlyk dank aan het Gemeentebestuur van Schoonhoven» inzonderheid aan den archivaris, voor den welwiilenden afstand van dit werk aan myn vader tot het maken van hotities ten be hoeve van dit opstel. 2) Uit de provincie Utrecht. (Wordt vervolgd.) BURGERLIJKE STAND. 0 Schoonhoven. Van 4—8 Dec. Overleden: Een levenloos aangegeven kind van H. Verspeek en M. Aarts. M. M. Hubert, oud 5 m. Aiblasserdam. Van 28 Nov.—5 Dec. Geboren: Lavina Geertruida, d. van J. den Boef en L. G. Mak. Teunis, z. van P. A. Benschop en A. G. Vlot. Ardina, d. van A. Erkelens en A. Twigt. Pieter- nella Jaeoba, d. van C. Aaldyk en A. Deelen. Overleden: T. de Bruiu, oud 28 j., echtgenoote van F. v. d. Plaat. K. Ver boom, oud 12 w. Giessendam. Van 27 Nov.—4 Dec. Getrouwd: J. Overgauw, oud 23 j.en M. Verwoerd, oud 20 j. Overleden: L. Tukker, oud 87 j.,wed. van G. Romeyn. Groot-Ammers. Van 1—30 Nov. Geboren: Anna Maria, d. vanP.de Heer en A. Verboom. Overleden: C. Hakkesteegt, oud 6 m. H. van Muylwyk, oud 1 m. M. Ouweneel, oud 71 j., echtgenoote van A. A. Kloens. T. Bouter, oud 86 j. Hoen koop. Dec. Overleden: B. Hagoort, oud 75 j., weduwe van J. Kouwenhoven. Jaarsveld. Van 1—30 Nov. Geboren: Catharina, d. van K. Biber (won. te Breda). Jan, z. van B. Manschot en A. Versluis. Jacoba Janna, d. van J. Molenaar en C. van Esschoten. Marinus Johannes, z. van M. Broekhuizen en A. J. Hoogendoorn. Jacobus, z. van C. Hoogen- doorn en A. Versteeg. Jan, z. van C. Laker- veld en A. M. Booy. Getrouwd: A. Goedhart en M. Stalen burg. Overleden- K. den Oudsten, oud 63 j., echtgenoot van G. van Egtelt. A. Hoogen doorn, oud 4 j. Langerak. Van 1—30 Nov. Geboren: Arie, z. van T. den Hartog en M. Huizer. Janna, d. van D. Slob en H. den Hartog. Dirkje, d. van D. Roest en A. van den Dool. Overleden: K. Sterrenburg, oud 80 j., echtgenoot van B. Blom. Langernlgewelde. Dec. Geboren: Marritrje, d. van A. Kok en< M. van Bemmel. Floris Leendert, z. van M. de Bruyn en H. Oskam. LtnHChoten. Dec. Geboren: Bertha Cornelia, d. van L. Lam» merse en K. van Steenbeek. Adriana Maria, d. van J. v. d. Brink en A. Kolfschoten. Gerardus Johannes, z. van C. Mink en J. van Mourik. Nleuwpoort. Van 1—30 Nov. Geboren: Neeltje, d. van G. J. Buys en S. Stam. Adriana, d. van W. Van Vliet en G. Maasland. Willeskop. Nov. Overleden: G. Bonouvrie, oud 1 j. Marktberichten. Gorinchem, 7 Dec. Aangevoerd 267 runderen, 6 nuchtere kalveren, 42 vette varkens en 337 biggen. Pry zen zware kalt koeien f 270 a f 310, kalfvaarzen f 140 a t 200, melkkoeien f240 a f 280, U/s-jarige ossen f 120 af 140,guiste vaarzen f 140 a f 170, pinken f a f graskalveren f 60 a f 80, nuchtere kalveren i 18 a f 24; vette varkens 30 32 ct. per l/i kilo. Ondewater, 7 Dec. Op de heden ge houden kaasmarkt waren aangevoerd 23 partyen, 1035 stuks, wegende pl.m. 5100 kilogr. Pryzen waren voor le soort van f40,— tot f 43,—, voor 2e soort van f tot f zwaardere f 43,— tot f 47,—, gestempelde f 40,— tot f 43,—. Handel stug. Rotterdam, 7 Dec. Aangevoerd paarden, magere- en 497 vette run deren, 81 vette, nuchtere en graskal veren, 1129 schapen of lammeren, 584 var kens, biggen, bokken of geiten. Koeien en ossen 31 tot 46 ct.; stieren tot et.; vette kalveren 52Vs tot 62l/s ct.; schapen 20 tot 25 ct.; lammeren 28 tot 31 ct.; varkens 34 tot 36 ct. en lichte varkens voor export 25 4 26 ct, pér 1/g kilo. Varkens minder aangevoerd dan de vorige week. Beste spekvarkens, met beperkten aauvoer, werden vlug en duur verkocht. Lichte en exportvarkens werden eveneens duur verkocht. De pryzeihTvoor alle soorten wareq hooger dan vorige week. Rotterdam, 7 Dec. Binnenlandsche granen. Prys: Tarwe per 100 K.G. f tot f Haver per 100 K.G. van f 12,- tot f 12,75. W1NTERDIENST I December, verkrygbaar in den Boekhandel van S. W, N. VAN NOOTEN, Schoonhove*. Heden overleed myne geliefde Schoon zuster, Mejuffrouw in den ouderdom van 82 jaren. R. M. de KLEIJN—van Woerden, Apeldoorn, en AANTJE de GROOT, hare getrouwe Dienstbode. Ameide, 3 Dec. 1914. I Volstrekt eenige en algemeene kennisgeving. Heden overleed onze lieve Echtgenoot, Vader, Behuwd- en Grootvader HENDRIK TAN BAAREN, in den ouderdom van byna 75 jaren. Mede namens de Familie, Wed. T. van BAAREN-de Vaal. Groningen, 5 Dec. 1914. Kerklaan 103a. Heden overleed, tot onze diepe droef heidna een langdurig doch ge duldig lyden, onze geliefde Echtgenoot, Vader en Zoon JAN BOER Pk., in den ouderdom van ruim 30 jaar. My nalatende met twee lieve kinde ren te jong om het verlies te beseffen. Uit aller naam, Wed. J. BOER—Benschop en Kinderen. P. BOER Jz. W. CODEE. Bergambacht, 5 December 1914. Heden nacht behaagde het den Heere van onze zyde weg te nemen, na een zacht en kalm doch geduldig lyden, onzen geliefden Vader, Behuwd- en Grootvader, den Heer CORNELLS DE GROOT, in den ouderdom van ruim 66 jaren, in leven Wethouder dezer gemeente. De diepbedroefde Kinderen, W. C. de GROOT. J. de GROOT. IJ. de GROOT—Benschop. I Ch. VOORSPUY—de Groot. G. VOORSPUY. G. de GROOT. JOH. de GROOT. P. de GROOT. D. de GROOT—de Bruin. A. de GROOT. M. W. de GROOT. Jaarsveld, 7 Dec. 1914. Groot- Ammers, Leerbroek,I VOORZITTER en HEEMRADEN van het Waterschap „de Nederwaard" maken bekend, dat de aangekondigde afalniting van de ncheepvaart door de schat- slats te Alblasserdsm op verzoek van het Dykcollege van de Alblasserwaard zoodat de scheepvaart ongestremd blijft. Voorzitter en Heemraden voornoemd, De Secretaris, j De Voorzitter, D. JAS. L. VAN DEN .BERG. Allendie iets te vorderen hebben van- of verschuldigd zyn aan de nalatenschap van Mevrouw L. PA AU WE. eerder Weduwe van den Heer P. VERSLOOT, laatsteiyk van den Heer C. KOOIJMAN, gewoond hebbende te Schoonhoven en aldaar overleden 23 November 1914, worden ver zocht daarvan vddr ultimo Decem ber a.s. opgave of afgifte te doen ten kantore van den Notaris D. TEIJINCK te Schoonhoven. Men vraagt (liefst) aan de buitenkanten van Schoonhoven: met één-persoons slaapgelegenheid, by vriendeiyke en beschaafde lieden. Brieven, onder no. 18, Bureau vau (Jit Blad. zoo spoedig mogelyk gevraagd. Aanbieding .persoonlyk by A. C. E IJ KELEN BOO M, Schoonhoven. Hiermee deel ik myne geachte cliéntèle mede, dat ik hen spoedig wil komen be zoeken en verzoek hen beleefd tot daartoe hunne bestellingen, als: Het aanleggen van Snoei- en Veredellngswerken, voor my te bewaren. MP Aan ditzelfde adres worden KERST- HOOMEN geleverd, mede op verlangen met versiering en verlichting. Verzoeke s. v. p. vroeg genoeg te bestellen. Aanbevelend, Boom- en Bloemkweekery „Moderne", GR00T-AMMERS. Ter Boekdrukkerij van ft Sc W. N. VAN NOOTEN te •Schoonhoven worden ÏOO Naamkaartjes op helder wit carton, in net étui, geleverd voor slechts 60 CENTS. Op fijn bristol carton in luxe étui f 0,75 1,25, f 1,5© enz. O— Tegen inwisseling van den BON, hier onder geplaatst, kan men aan ons Bureau, tegen betaling van veertig cents, bekomen: By toezending van 55 cents wordt dit pakket franco per post toegezonden. Voor niet abonné's is de prys twee galden. De houder van dezen Bon wensebt te ontvangen: 20 populaire Plano-Muziek stukken A f 0,40. Franco per post A f 0,55. Woonplaats: Naam:

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1914 | | pagina 2