n!
iEER,
DA.
1916.
Dinsdag 15 Februari.
N°. 3733
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
n- en
e
oo%.
ink,
recht,
enz.
JL,
r.
)OPS,
Staal,
inwede en
idder,
rOUDA.
K.
yes”,
kool houdend,
gulden per
rland van
irekers,
wiens
1
•N THz..
oonhoven.
jn,
- Gouda.
BEK,
!Lk
•RKER,
ker. Aanleg
>rton PUp.
lek-dakhe-
BINNENLAND.
s in uw eigen
S. W N. VAN NOOTEN te Schoonhoven
IJ ït a evers.
Intercomm. Telefoon-nr. 20.
W||
ept
tiek.
e
oordeelige
van
k<
K
EN het
akten,
nzweren.
Ewakking.
den.
i om
ingen
t p r e d i k a i
imeente te Gori
vindei
i van
PEN END,
t. 48.
a. jr.
MUDDEN
ierkerk
SGHOONHOVERSCHE COURANT.
Maar men vergeet,
in de menschen dan
raden w*
ens recept
vertreffen.
[e overwinning van
I. Als gevolg daar-
en
aansprak
2 e. De
gez.vu
telken?
ten k.
interna
Zij die
t er aan,dat
eigehlyke politiek
tl bouw nood*
in, waarvan
lyden. De
rertreft niet
terw^l de
Als
n ol-
in den
een slijm
de erwten
Ook
Ned.
is beroepen
bevelen
op verlar
Regenten van de
instelling „Het Hoffmansge-
i zich niet vereenigen met
eer, door het bestuur der
ld en hebben daarom col-
was afgewerkt,
aan^ alle dames
ui voor
hartelH
Moordrecht, 12 Febr. Tot notabel bij
de Ned. Herv. Kerk alhier is benoemd de
beer VV. Perk.
Woordeloos, 12 Febr. Ds. J. Jongeleen
alhier heelt bedankt voor het beroep by de
Chr. Gereformeerde Kerk te Arnhem.
In „Utile
voor de
jen Anti-
reker op de heer
»d. Herv. predikant te
rgenwater
(behalve des
ie Veemarkt,
dam.
'j d
>ch
enheid te stellen een be
leren voor de slachtoffers
ood, is in totaal geteekend
vielen zeer
Als sprekt
van
„Wai
een gl<
sprokei
nut
NOOTEN.
r het beroep
csland.
otter-
dat de heer
indidaat tot den Heiligen
Iwjjk, beroepen predikant bij
Kerk te Benthuizen, zich
zou kunnen verbm-
Classicaal Bestuur weigerde
iren.
dat door het Clas-
len den beer Oskam
hem uitgebracbte
Vrijdag op weg
het zoontje van den
■n Tentweg te water,
de waterstoep
u...Jen hielpen
hij b\j de J;
in werking te
jne magazijnen
voordeelen u
in Electriache
eed acht i
J" excepti
meters,
se ie stad,
en.
>n.
r inzage,
lonéng”,
zich aan als
Deze Courant wafdt des Dinsdags- en des Vrijdags
avonds uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per dne maanden
0,75. Franco per post door het geheele rijk Ó.90. Men kan zich
abonneeren bij alle Boekhandelaren. Agenten en Brievengaarders.
Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer ƒ0.10. Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco uiteriijk tot Dinsdags- en tot Vrijdags-namiddags 2Vi uur.
Alle binneniandscbe Advertentiën voor 3-maal plaatsing opge
geven, worden slechts 2-maai in rekening gebracht.
8 Maart
isscher, hooglei
Rijkst-
lenkan.dat hij
LANDBOUW EN VEETEELT.
Februari.
Vele plannen worden er gemaakt, in 't
bijzonder voor den verbouw van verschillende
land- en tuinbouwgewassen, en waar, behalve
de culturen zelve, ook de plaats daarvoor
reeds nu wordt bepaald, is het zeker niet
ondienstig de aandacht van onze lezers te
vestigen op het stelsel van wisselböuw.
Wat met wisselbouw of vruchtwisseiing
wordt bedoeld, duiden deze woorden .vol
doende aan: men doet de onderscheidene te
verbouwen gewassen van groeiplaats ver
anderen. De verschillende land- en tuin-
a/d IJaael, 12 Febi
T1Z onderwijzer aan.
•e school po. 3 hebber
i aangemeld en voor
in dezelfde school I
Dit is, naar wy meenen te weten, onjuist.
De hoogleeraren vanwege de Ned. Herv.
Kerk aan d$? Universiteit te Utrecht, Prof. Dr.
T. Cannegieter en prof. Dr. F. E. Daubanton,
zijn beiden ouder dan Pfof. Visscher. Of
behooren deze hoogleeraren niet tot de
Theologische faculteit? Red. Schoonh. Ct.
Gouda, 14 Febr.
gemeentelijke instellin
sticht" kunnen zich
de wyze van beheer
gemeente iogestelc. u
lectief ontslag genomen.
Gorlnchem, 14 Febr. In yen alhier
gehouden vergadering, belegd door een
voorloopige commissie tot oprichting 'van
een coöperatieve zuivelfabriek, is besloten
zulk een ftbriek te Arkel te stichten.
Voorloopig mil aan de fabriek geen gropten
omvang worden gegeven en zal zij in
hoofdzaak kaas fabriceeren.
*Alblasserdam, 12 Febr. 1
Dulei” alhier trad gisterenavond
afdeeling van den Nederlandschi
Oorlog Raad al spreker op
G. H. Wagenaar, Ned. 2
Rotterdam.
Nadat de voorzitter der afdeeling, de heer
L. F. J. van Vliet, burgemeester van Niéuw-
Lekkerland, de vergadering met een' woord
over de bedoeling van den Anti-Oorlog Raad
had geopend, ving de heer Wagenaar zijn
rede aan over bec onderwerp: „Het oor-
logsmonster". Wy geven er hier een over
zicht van:
Na een schildering van bet gruwelijke
van den nog steeds voortwoedenden krijg,
riep de spreker ieder op tot bekamping van
het oorlogsmonster. Een der middelen
daartoe is lid te worden* van den Anti-
Oorlog Raad, die iedereen, van welke voliz
tieke of godsdienstige richting hy (of zy)
ook wezen moge, in zich op wenscht te
nemen. „Christenen” eiAocialisten hebben
hierbij schouder aan schouder te staan,
want beiden gaan van bet beginsel uit, dat Ifet
zwakke moet worden beschermd, welk be-
ginseUegengesteld is aan dat van den oorlog,
aan de leer van Nietzsche.
Men verdedigt den oorlog, aldus de spre-
By Koninklijk besluit
12 dezer:
is aan den heer Mr. Dr. A. van Gijn,
tengevolge zyner benoeming tot Minister
van Financiën, eervol ontslag verleend uit
zijn betrekking van thesaurier-generaal
is, met ingang van 9 dezer, by het departe
ment van financiën benoemd tot administra
teur, tevens thesaurier-generaal, de heer
Mr. L. J. A. Trip, thans referendaris by
voornoemd departement.
„Het Centrum” meldt, uit de
beste brön te kunnen mededeelen, dat bij
den Minister van Staat, Jbr. Mr. A. F. de
Savornin Lohman, het voornemen bestaat,
zich in 1917 niet meer beschikbaar te
stellen voor een hernieuwing van zyn
mandaat als lid der Tweede Kamer.
De heer Lohman is door het district Goes
in 1879 voor het eerst afgevaardigd.
8TATEN-GEN EHAAL.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 10 Februari.
Aan de orde is het ontwerp tot tydeljjke,
nadere voorziening in het eedsvraagstuk.
De heer Brummeikamp verklaart,
dat de strijd tusschen rechts en links over
deze aangelegenheid niet antithetisch bad
behoeven te zijn, doch dat dit ontwerp voor
spr. en de zynen onaannemelijk is. De rech
ter is alleen van Godswege geroepen om het
recht te handhaven. De regeling is wat
den eed betreft tweeslachtig en verder wordt
er met het woord gemoedsbezwaren in ge
speeld. Ieder kan verklaren die te hebben.
Spr. staat de door Dr. Kuyperaangegeven
oplossing van de’z.g.n. eedhelpers voor, te
goeder naam en faam bekend staande per
sonen, die omtrent den eed-weigerenden ge
tuige verklaren, dat zij hem ais geloofwaardig
kennen. Ook de atheïst dankt de rechts
zekerheid aan de overheid, die heerscht by
de gratie Gods.
De heer Lohman herinnert
dit onderwerp niet de eigebly
raakt.
Wat de eischen der praktjjk aangaat, spr.
stelt niet met den Minister de conscientie-
vryheid voorop; hij vraagt wat het zwaarste
wegen moet en in tal van gevallen gaat de
overheid niet voor het consciëntiebezwaar
uit den weg. Den dwang, dien de overheid
wil opleggen, acht spr. niet noodig. Den
Spr< a|jeen noodig aia getuigeneed
in exceptioneels gevallen, anders wordt deze
een jammeriyk misbruiken van ’s Heeren
naam. Den fiscalen eed wil spr. afschaffen
den ambtseed acht spr. overbodig voor wie
onder anderer verantwoording werken.
Spr. ontkent, dat het ontwerp een defi
nitieve regeling is. Hjj verklaart zich voor
het behoud van den eed, maar acht uit
eerbied voor den eed groote beperking nood-
zakeljjk en meent, dat dit ontwerp den eed
in beginsel handhaaft. Het ontwerp stelt
zich niet tegen den eed, maar tegen den
eedsdwsng, dien ook spr. niet wil, omdat
hy dien God-onteerend vindt ewomdat men
er zjjn doel toch mee voorbijschiet.
Spr. betoogt uitvoerig, dat de oplossing
door Dr. Kuyper in de Eerste Kamer aan
de hand gedaan, in de praktijk niet houd
baar is.
Spr. ontkent, dat de eed een christelyke
instelling is, al laat Gods Woord het eed
zweren toe. De vraag is alleen, of de over
heid dwang moet opleggen, en daarvan
staat niets in de belijdenis der kerk noch
in den Bybel.
Spr. zal zich verheugen over de afschaf
fing van eiken eedsdwang en wyst nog op
het gevaar voor de rechtszekerheid, waar
getuigen zich thans tydelyk aan een kerk
genootschap kunnen onttrekken ten einde
te ontkomen aan de eedsverplicbtiog.
De heer van Wynbergen acht het
ontwerp niet aannemelijk.
bouwgewassen worden dus niet daar gezaaid
of gepoot, waar 't voorgaande jaar hetzelfde
gewas groeide, maar op een ander deel van
het land. Dat dit cultuurstelsel van groote
practiache waarde isg^ndervinden we
jaarlijks.
Dat wisselbouw zeer nuttig moet zyn ten
Opzichte van de voeding, valt gemakkelijk
te verklaren. Wanneer we jaarlijks den
bouwgrond goed mesten, d. w. z. wanneer
we volledig mesten, dus al die stoffen
aanbrengen, welke de planten voor hun
opbouw noodig hebben, dan mag daaruit
niet worden afgeleid, dat dan ook wel
jaarlijks dezelfde soort van planten op
dezelfde plaats kan groeien. We dienen
met de speciale eischen, welke elke planten
groep aan den bodem stelt, rekening te
houden. Zoo houden zaaddragers als erwten
en boonen veel van fosforzuur, bladgewassen
als kool, sla, andijvie e.d. geven aan stikstof
de voorkeur, terwyl knol- en wortelgewassen
ais aardappelen, peen, schorseneren, bieten
e.a. de voorkeur geven aan kali.
Door nu deze verschillende plantengroepen
jaarlijks om te wisselen, zullen genoemde
planten in den grond steeds stoffen van
hun gading vindep. Waar we evenwel door
bet bestaan van diverse kunstmeststoffen
in de gelegenheid zyn met de bijzondere
eischen van de verschillende planten reke
ning te houden, daar zou de quaestje van
de voeding niet de eenige zyn, welke
wisselbouw noodzakelyk maakt
Een andere reden is: het jaarlyksch
optreden van schadelijke dieren. Vele, zoo
niet de meeste land- en tuinbouwgewassen
hebben hun speciale vyanden. Elk jaar
ondervinden we dat en hoe goed de be-
strydings- en voorbehoed-middelen ook
mogen zyn, jaarlyks komen de diverse
ongewepscbte gasten terug. Vele, zoo niet
de meeste dezer schadelijke insecten brengen
den winter door in den grond of in deon-
middeilyke nabijheid van de groeiplaats der
slachtoffers, en wel in den vorm van ei,
larve, pop of volkomen insect. Als in het
volgend voorjaar de natuur herleeft, komt
ook dit vijandelyk leger in beweging en de
eerste poging der insecten zal zyn om gelijke
planten te vinden als waarop ze verleden
jaar leefden, met het doel er van te leven
of er op voort te telen. Deze pogingen
zullen mislukken, als de gezochte gewassen
op eenigen afstand staan of in ’t geheel
niet te vinden zyn, waardoor vele insecten
zullen dood gaan. Zoo kennen we als zeer
schadelijk de maden in de kool, voort
komende uit de eieren van de koolvlieg.
De pierigbeid of wormstekigheid van peen
wordt veroorzaakt door de larven van de
wortelvlieg, de verschillende uienziekten
door vliegen en stengelaaltjes. Deze ziekten
zyn soms de redenen, waarom deze groenten
niet alleen op zandgrond, maar ook op de
k|ei niet meer te verbouwen zyn. Er
bestaan voorzorgsmaatregelen en bestrij
dingsmiddelen, maar deze zjjn in de praktijk
vaak moeiljjk uit te voeren. Waar men
elk jaar last van deze ziekten heeft, daar zal
men wisselbouw moeten toepassen, of wel
licht een zeer geteisterde cultuur een of
een paar jaar geheel achterwege moeten
laten.
In de derde plaats is wissel
zakelijk met bet oog op de ziekten, waar
de culturen jaarljjks hebben te
schade, hierdoor veroorzaakt, ovei
zelden die van de insecten, tl
bestrijding ervan nog moeiljjker is.
de meest bekende noemen we den k i
voet,by de kool, een dikke uitwas aai
boofdwortel, veroorzaakt' door
zwamvoorts het z. g. w i t in
en rozen, en roest in de boonen.
hier zal de beste bestrijding zyn het
verwisselen van de groeiplaats, het géven
dus van een versch terrein. Niet zelden
komt het voor, dat de ziekte zich toch
voordoet en daardoor bet tydelyk achterwege
laten van sommige culturen' noodzakelyk
maakt. Zoo ia de genoemde knol voet in
sommige streken oorzaak, dat daar geen
mol meer kan worden verbouwd.'
Het is nog van belang er hier op te wjjzen
dat, indien wisselbouw om deze reden noo
dig is, ook geen andere kruisbloemige ge
wassen dienen verbouwd te wordendus ook
geen knollen, koolraap, radjjs, rammenas e.d.
Hierop handhaaft de ziekte zich, om later
weer op de kool over te gaan.
Dat in sommige streken van ons land,
o.a. in Noord-Holland, jaren achtereen kool
op dezelfde landen wordt verbouwd, moet,
behalve aan plftatseljjke toestanden, ook
worden losgeschreven aan jaarljjksche be
mesting met kalkrjjke bagger. Maar dat
de zware bodem, bestaande uit zeeklei en
als hy uitstek voor kooibouw geschikt, een
belangrijke factor is en de genoemde bemes
ting bjjzaak, bewjjst wel het feit, dat een
dergeljjke bemesting op lichtere gronden
vaak niets baat tegen de gevreesde kool-
ziekten.
Bjj verwisseling van de verschillende ge
wassen is het niet onverschillig, hoe men
deze elkaar laat opvolgen. Zaaddragers als
de bovengenoemde vragen veel fosforzuur
en hvbben tevens het vermogen om de stik
stof uit de lucht vast Ie leggen in knolletjes
aan de worths. Na erwten, boonen en tuin
bonnen verbouwt men daarom 't best een
bladgewas als kool, sla, spinazie e. d., omdat
deze gewassen zeer op stikstof zjjn gesteld.
Een bemesting vooraf is natuurlijk noodig.
Na een bladgewas verbouwe men een kali-
gewas, dus een wortel- of knolgewas.
Indien ziekten Wisselbouw noodig maken,
dan neme men als volg-gewas steeds een,
dat zooveel mogeiyk van bet voorgaande
verschilt wat betreft de familie: dus na
erwten geen boonen, na schorseneren geen
Brusselsch lof, e. d. Ook uit voedingspog-
punt beschouwd, is dit niet wenscheljjk.
„Kweeker”,
KEUKNIECW8.
Tot predikant bjj d
Herv. Gemeente te Gorincbem is
Ds. M. Jongebreur te Veenendaal.
Ds. A. H. J. G. van Voortbuizen
te Zegveld heeft bedankt voor
bjj de Ned. Herv. Kerk te Dirks
Men schrijft aan „de R
dammer”De bladen meldden, dat
A. Oskam, candidaat tot den I
Dienst te Stoiv
de Ned. Herv.
niet aan zjjn gemeente z
den, wjjl het Classicaal
zyn <beroep goed Ie keui
Wij vernemen thans,
sicaal Bestuur Van Leidt
approbatie van het op
beroep is verleend.
Bevestiging en intrede te Benthuizen
zullen alzoo weldra knnnen plaats hebben.
vHet tweetal ter beroeping
van een predikant bjj de Chr. Gereformeerde
Kerk te Maassluis bestaat uit: Ds. A. .M.
Berkiioff te Zwolle en Ds. J. Jongeleen te
Noordeloos.
Op Woensdag
hoopt Prof. Dr. Hugo Visscher, hoogleeraar
in de Godgeleerdheid aan de Rijksuniver
siteit te Utrecht, te herdenken, dat hjj 25
jaar geleden de bediening des Woords aan
vaardde by de Ned. Herv. Kerk te St. Jansga
en Delfstrahuizen (Fr.). Van hier vertrok
hy in 1894 naar Zegveld (by Woerden),
vervolgens in 1896 naar Delft en in 1901
naar Ouderkerk a/d IJssel.
Hier werd by, tydens het Ministerie-
Kuyper, benoemd tot hoogleeraar in de
Godgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, waar hy 15 Febr. 1904 zyn ambt
aanvaardde met een inaugureele oratie
over: „De Oorsprong der Religie”. De be
langstelling by de intrede van dezen eersten
hoogleeraar van Gereformeerde richting
aan Utrecht’s Hoogeschool was zóó zeld
zaam groot, dat de toegang tot het Groot-
Auditorium gesloten moest worden, om
verderen toeloop tegen te ^aan.
Prof. Visscher doceert de Wijsbegeerte
van den Godsdienst en de Zedekunde.
Schoon pas 51 jaar oud, is Prof. Visscher
in de Theologische faculteit op één na
\(Prof. Dr. S. D. van Veen) de oudste hoog-
Vele werken'van zijn hand zagen het licht.
Prof. Visscher is vice-voorzitter van het
Centraal-Comité van Antirev. Kiesvereeni-
gingen in Nederland en voorzitter der Ver-
eeniging voor Chr. Verzorging vanffenuwltf-
ders (sanatorium te Zeist). (Rott.)
kers: a. met philosofische argumenten, b. met
reiigieuse argumenten en c. met ethische
argumenten.
a. Philosofische argumenten:
le. De oorlog is een noodzakel”
levensverschijnsel, zooals 't leven a 11 y
wordt geregeerd door tegenstellingen. Doe
dan wischt men de grens uit tusschen goed
kwaad, verkracht men 't besef, dat men
■“orakelyk is voor zijn daden.
Da oorlog is onvermijdelijk, aan-
jezien de belangen van verschillende naties
ms weer met elkander in botsing moe-
komen. Maar dan wordt aan alle
nationaal recht de bodem ingeslagen.
deze leer voorstaan, zullen daar zelf
dé wrange vruchten van plukken.
Be. De oorlog is heilzaam, brengt de
latente krachten van een volk tot activiteit.
De soldatenstand zou dus feitelyk de drager
zyn van *t waarachtig volksbelang.
4e. De oorlog is een opvoedings
instituut tot groote moreele ontwik
keling; alle deugden van een volk komen
er door aan ’t licht. M—-
dat al het beestachtige i»
óók te voorschijn komt.
b. Reiigieuse bezwaren
le. God regeert, zendt dus den vrede
en ’t kwaad. Echter: de profeten schry ven
óók alles aan God toe, doch stellen
tevens den mensch verantwoordelijk voor
zyn daden. God straft het kwade. Gods
Raad gaat niet buiten den mensch om,
maar dwars door hem heen. Wie dit
voorbij ziet, is fatalist, geen Christen.
2e. God straft; oorlog is een straf
Gods. We zyn echter zoo gauw klaar om
God er bij te halen en van Gods straffende
hand te spreken als ’t een ander geldt.
Wat menschen menschen aandoen, moeten
we het zy met eerbied gezegd
God niet in de schoenen schuiven. Als
een moordenaar myn kind doodt, dan
geschiedt dit onder de toelating Gods, doch
wy stellen den moordenaar er aansprakelyk
voor. Men laat toch ook niet een bliksem
afleider van zijn huis, al gelooft men, dat
God de bliksemflitsen regeert.
3e, God loutert door den oorlog. Zeker,
leed werkt louterend. Doch oorlog is ge
sanctioneerde willekeur en nooit mag een
Christen dien .bestendigen.
4e. God heeft oorlogen voorspeld.
We lezen in den Bijbel b.v.: „Gy zult
hooren van oorlogen”. Doch nu moeten
wij met het meedoen aan'den oorlog God
niet een handje willen helpen. Ais er
geschreven staat: „De armen hebt gy altyd
met U", dan zal niemand het toch tot z0n>
plicht rekenen de armoede te bevorderen.
c. Ethische bezwaren:
Men zegt: oorlog is er om dér zonde wil.
Uit bet hart komen de booze gedachten
voort. Dit is echter pessimisme. Even
goed als we moord en diefstal blijven
bestrijden al zullen ze niet verdwynen,
even goed moeten we ons tegenover den
oorlog stellen en dien bestrijden.
Het Christendom is niet pessimistisch,
maar is overtuigd, dat de zonde door
wedergeboorte zal worden uitgebannen.
Na eehig debat met den beer Hardam,
werd de vergadering door den voorzitter
met de gewone plichtplegingen gesloten.
*Bennchop, 12 Febr. J.l. Donderdag
hield de afdeeling Benschop van „Volkson
derwijs" haar eersten Ouderavond.
Reeds vóór het aanvangsuur was de zaal
van Van Delft stampvol.
Nadat de voorzitter de bijeenkomst bad
geopend, werd het programma afgewerkt.
Een achttal liederen, gespeeld door eenige
strykmuzikanten uit Oudewater, onder lei
ding van den heer H. J. C. de Man en met
piano- en 'pistonbegeieiding van mejuffrouw
Beneman en den beer van Oudenallen, allen
uit Oudewater, verwierven luiden bjjval.
Ook de voordrachten van mejuffrouw
Postma alhier en den heer van Oudenallen
vielen zeer in den smaak.
spreker trad op de heer J. Kortland,
Schoonhoven, met het onderwerp:
larom meer en beter onderwys?” In
loedvolle en met overtuiging uitge-
m rede toonde de spreker aan het
ven: een zevende leerjaar, het aanstel
len van schoolartsen, goede bezoldiging der
onderwijzers enz. De spreker, die voorbeel
den te over had om bet publiek aan te
toonen, dat er op vele plaatsen veel ont
breekt om het kind goed ontwikkeld de
maatschappij te doeq ingaan en dat daardoor
menigeen zyn eigenlijke loopbaan mist, werd
daverend toegejuicht. Menigeen verklaarde
hem goed begrepen te hebben en het met
hem eens te zyn.
Nadat het programma
bracht de voorzitter aan - alle dames en
heeren, die dezen avond voor de afdeeling
waren opgetreden, een hartelijk en welver
diend woord van dank. Verscheidene leden
bleven daarna nog eenige oogenblikken
gezellig byeen. De wensch werd nil gesproken,
dat meerdere ouderavonden als deze mochten
volgen. i
De heer J. Bejjen te Bodegraven, die
zeer had medegewerkt om dezen eersten
ouderavond te dezer plaatse te doen slagen,
was verhinderd tegenwoordig te zijn.
Het bestuur der afdeeling, dat zich beei
wat moeite heeft getroost om dezen avond
te organiseeren (de voorzitter niet bet minst),
heeft voldoening van zjjn arbeid gehad.
Bergambacht, 12 Febr. In de heden
gehouden Raadsvergadering is tot wethouder
in de plaats van den heer D. Oskam benoemd
de heer S. van den Oever.
Brandwijk, 14 Febr. Donderdagavond
1.1. hield de heer W. de Jong, lid der Tweede
Kamer, alhier een politieke rede. Spreker
had tot onderwerp gekozen: „Politieke
Vooruitzichten".
Spreker begon met de
de linkerpartyen in 1913.
en bewoners van panden in de kom der
gemeente aan Gedeputeerde Staten in zake
de gevolgen der dyksverbooging voor bet
dorp en voor bun panden, bad een gedachten
wisseling plaats. Eenerzüd» werd die ver-
booging plicht geacht, anderzijds werd de
wensch geuit, dat het aanzien der gemeente-
kom daarbij zooveel mogeiyk zou worden
ontzien.
Besloten werd, op het voorbeeld van vele
andere gemeenten in dit gewest, een gunstig
advies aan Gedeputeerde Staten uit te
brengen op de herziening der wedden van
den burgemeester en den secretaris.
Nadat het kohier van de hondenbelasting
was vastgesteld op I’ 216,50, ging de ver
gadering over in comité, voor het opmaken
van het kohier van den hoofdèlyken omslag.
Papekop, 14 Febr. In de jongste
raadsvergadering is tot gemeente-geneesheer
benoemd Dr. H. P. van Praag te Oudewater.
De levering der medicamenten werd op
gedragen aan den heer G. L. Ritman, apothe
ker te Oudewater.
De benoeming van een onderwyzeres werd
aangehouden. (Nieuws.)
*Poli»broek, 11 Febr. Op de lijsten,
die dezer dagen vanwege den burgemeester
den ingezetenen zyn aangeboden ten einde
hen in de gelegeru-!J --- u“
drage af te zonde
van den Watersnoi
voor f 649,15.
Stolwijk, 14 Febr.
naar school geraakte t
landbouwer Bos aan dei
doordat hij zich te ver op
waagde. Hulpvaardige handen hielpen hem
op het droge. Nadat hij bij de J. van
droge kleeren was voorzien, vervolgde hij
zyn weg naar schooi.
van trad het kabinet-Cort van der Linden
op, dat al dadelyk toonde rekening te willen
houden met den uitgesproken volkswensch
en dus op zijn programma had staan: alge
meen kiesrecht, staatspensioneering en
vrijhandel. Doch daar kwam de groote
Europeescbe oorlog en alle wetgevende
arbeid moest stop gezet worden.
De nadeelige gevolgen van dien wereld
brand werdén ook hier gevoeld en die zooveel
mogeiyk tot een minimum terug te brengen,
werd nu de taak der regeering. En 't zal
haar tot een onvergankelijke eer gerekend
worden, dat ze ons landje door de branding
heeft geholpen en voor de rampen van een
oorlog heeft behoed, ’t Woord van Treub:
„Myn taak is 't, dat in Nederland geen
honger zal geleden worden”, ia door de
wyze maatregelen der regeering gestand
gedaan.
In September 1915 besloot bet ministerie
weder den wetgevenden arbeid ter hand te
nemen: in de eerste plaats ’t algemeen
kiesrecht voor mannen, verder de beletselen
uit de wet weggenomen, zoodat ook de
vrouw ’t algemeen kiesrecht kan verkrijgen.
En al heeft Dr. Kuyper nu ook ai gezegd,
dat algemeen kiesrecht uit den booze is,
spreker toonde duidelyk aan, dat bel met
de Christelyke beginselen niets beeft te
maken, daar onder de andere Christelyke
partijen warme voorstanders van algemeen
kiesrecht worden gevonden. (Jok de be
wering als zou ’t revolutionnair z|jn werd
door spreker met voorbeelden weerlegd.
Algemeen kiesrecht is 't eenig rechtvaardig
beginsel; de rechtvaardigheid, de billijkheid
brengt dan ook mée, dat de vrouw niet
langer van dit recht blyft uitgesloten.
Waar 't vrouwenkiesrecht is ingevoerd, is
dit gebleken een zegen, een kracht ten
goede te zyn.
Verder behandelde spreker de staats
pensioneering. Hy liet duidelijk uitkomen,
hoe slecht art. 369 van de Invaliditeitswet
gewerkt heeft, tot hoeveel onrechtvaardig
heid het aanleiding heeft gegeven. Neen,
geen ouderdomsrente, maar staatspensionee
ring vtbor alle behoeftigen, in.de eerste
plaats'voor de bedeelden. Geen bedeeling,
maar een recht voorjeder, als werker in
de maatschappij.
Verandering van de Eerste Kamer was
ook noodig, daar deze in de meeste gevallen
maar een „sta in den weg” voor deze
regeering was. Daarom is dan ook om
zetting der Provinciale Staten in de eerste
plaats noodig.
Na de pauze behandelde spreker de enorme
schulden, die ons land tengevolge van den
oorlog moet maken. En welk ministerie
wij nu ook al hebben of krygen, „betalen
blijft de boodschap”, 't Gat moet gestopt
worden en zoo kwam spreker op de reeks
belastingwetten van Treub. Ze passeerden
achtereenvolgens de revue en spreker toonde
aan, dat die voorstellen behelzen een be
lasting naar draagkracht en dat de kleine
luiden niet overmatig worden belast.
De rede van den heer de Jong werd zeer
toegejuicht. (N. G. Ct.)
Capelle a/d IJnitel, 12 Febr. Voor
de betrekking van onderwijzer aan de open
bare lagere school po. 3 hebben zich 7
sollicitanten aangemeld en voor die van
onderwyzeres aan dezelfde school 54 solli
citanten.
By den veehouder J. v. d. V. z(jn in den
nacht van Donderdag op Vrjjdag 30 kippen
ontvreemd.
*Goudriaan, 14 Febr. De heer J. Bons
alhier heeft om gezondheidsredenen ontslag
genomen als lid van den .gemeenteraad.
Haastrecht, 12 Febr. Onze plaatsgenoot
de heer D. Voorsluis vertrekt dezer dagen
naar Gieidwitz in Oostenryk-Hongarye, om
aldaar werkzaam gesteld te worden bij de
Nederl. ambulance onder Prof. Lanz.
(Haastr. Ct.)
Langeruigevreiile, 14 Febr. Tot voor^
zitter van de Commissie tot wering van School
verzuim is herbenoemd de beer C. Kraay
en tot secretaris de heer C. P. van den Ende.
Leerdam, 14 Febr. De heer G. v. d.
Most, in dienst by de Hollandsche Spoor
en als candidaat der sociaal-democraten in
de vacature-Voogd gekozen tot raadslid,
heeft hiervoor bedankt, omdat de spoorweg
directie hem niet in de gelegenheid wilde
stellen dat ambt waar te nemen.
De afdeelbÉg Leerdam van de S. D. A. P.
heeft zich toFde antirev. en tot de vrijzin
nige kiesvereemging gewend met bet voor
stel, genoemde afdeeling het veld vry te
laten, door by enkele candidaatstelling den
man hunner keuze te doen verkiezen. Zij
grondde dat voorstel op de meening, dat
„de arbeiders zich bet recht van vertegen
woordiging veroverd hadden”.
De antir. kiesvereeniging zal met een
eigen candidaat uitkomen. (Stand.)
De antirevolutionaire kiesvereeniging
alhier beeft den beer A. Bikker candidaat
gesteld voor den gemeenteraad.
Lekkerkerk, 12 Febr. Gisteren zyn
voor den gemeenteraad (vacature-G. Deelen)
candidaat gesteld de heeren: C. Boswinkel
(liberaal), C. van Es (S.D.A.P en B. Streef-
land Adrzn. (liberaal). De stemming beeft
plaats op 23 Februari.
'Ouderkerk a/d IJasel, 42 Febr. In
de Vrijdag géhouden raadsvergadering kwam
onder de ingekomen stqkken een bericht
voor van het gemeentebestuur van Dordrecht,
dat het voornemens is te doen onderzoeken,
in hoeverre de aansluiting van nog andere
gemeenten aan het kabelnet uitvoerbaar
zal zyn. In verschillende gemeenten ui
een Nauwkeurig plan vdn het geleidingt^fct
voor de stroomvoorziening worden opge
maakt en daarna zal het gemeentebestuur
beslissen of en, zoo ja, op welke voorwaarden
aansluiting tót stand zal gebracht kunnen
worden.
Naar aanleiding van het adres der eigenaars
