ipper
beiiler,
'skrtt,
SKffll
beider,
iskneclit
Her,
lekend met alle
••r raat, by
ie Veer.
Her
Vrijdag 18 Februari.
1916.
N°. 3734
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
Eerste Blad.
>ode,
rider,
Jongen
eden,
’ersoon,
ijd 28 jaar, ala
egen een kleine
de.
Ister,
r. g. g. v., by
oot-Ammers.
ongen,
icbrijven, en ge-
kan geplaatst
en -binderij van
te Schoonhoven.
M,
k loon, en een
en
'beider
d,
fSCH
Bdiende,
erjj, L. Tiende-
BINNENLAND.
-
S. <fr, W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven.
Dit ■•■nwr bestaat uit 2 bladen.
1 gei
ondei
sr te
ia van dit Blad.
O.i.
de
ingei
Olïüf
OUDERAK.
de
zien
Totaal 517.397 ton
Totaal 10.8963 ton
t
ij |T OEVERS.
J Intercomm. Tetefoon-nr. 20.
dat de
l, van bei
h t b a n k
isvrouw
I het
jen dood-
i voor de
rver den
t onze
beleediging van
O. M. f 20 boete
De
mate
avraagd:
lis en tuin be-
NKWAARD,
eescbbouwerj) te
„de
.Mr
>mer
-ing
te bekwamen.
iAGD:
nis beschikbaar.
90, Bureau van
D:
Rietdekker te
wat
on-
M.
AS,
PIK.
zijn
bjaren
tand.
SCHOOfflOVENSCHE COÜRAÏÏT.
Kunstdrijver—
bestaat gelegen-
bekwame
r. Timmerman,
eer ontwikkeld,
m kracht in het
de menschen beter
sn strgd des levens
Ier en kostelijker
sedert de critiek
>or het
onder-
die Maandag
zou brengen,
-ik en
iddeq.
melken en
Huis met
ar. Adres:
IKERKEHK.
AAN:
Dit was
ruim 1900
voorwaar!
oorlog zoo
de landen
teeren.
i met
Tuin
vluchteiii
aan de
bedri
eerstgent
Bovendie
subsidi
UIS te Gouda
1:
meisje
ling en belast
ïbehoevenden.
t aanbeveling
i mag er
Duitsch-
Wat toch
O.a. in de gemeenten Capelle a/d Elssel,
Gouda en Lekkerkerk werd de aanstelling
van een correspondent niet noodig ge-
oorr* *J
Ii
opgi
liet
'«ren daardooraan(
der wereld, voor
Zuid-Amerika.
maïs, r
ik k<
.oben uit^i
jaren wordt door ons ook
groote
Deze
de Oost
en de
cijfers
in
«neren.
IS4 êt Zonen,
“•"“inten
o-K* weids-
T om een
immunale
In 969
pCt.) is
ir in enkele
voor de
corres-
iwezen zijn, bedraagt bet
functionarissen thans iets
nagd:
:en en met alle
et tuin beschik-
iN, Oud-Alblas.
Schoonhoven
eene eerlijke,
ie een burger-
verken.
d vrije wasch.
an het Bureau
raagd
van 'l Hoog te
8 Gouda en H.
ingevoerde voorradei
deel werd in norma
svoerd; w
z.g. nette
18:
242 523 ton
184 699
99.184
VELD, Firma
Gouda.
Havenstraat 15,
it worden:
’WAN, bekend
AAGD:
de natuur-
in de eene
ook in de
geeste-
„jid wint
1, ook op het
het zedelyk
nieuw leven
alle ter-
Men kan
als er in de
groote
ook op
leven,
de
De Rechtbank veroordeelde:
W. K., recidivist, wegens diefstal bij her
haling, van een eend te Gouderak, tot één
maand gevangenisstraf.
J. T., 39 jaar, zager te Waddinxveen, we
gens diefstal van 11 hanen, tot f 15 boete
subs. 15 dagen hechtenis.
A. C. de J., wegens diefstal van een por-
temonnaie met f 1,59 te Benschop, tot acht
dagen gevangenisstraf.
A. D., 23 jaar, arbeider te Bergambacht,
wegens wederspannigheid, tot veertien dagen
gevangenisstraf.
H. C. Th. J., wegens bedelarij te Haastrecht,
tot 3 dagen hechtenis en plaatsing in een
rijkswerkinriebting voor den tijd van één
jaar.
STADSNIEUWS.
■4<*ka*«alieven. 18 Febr.
Ontwikkeling van den goda-
dieuwt en godsdienstige
ontwikkeling.
(Slot.)
In de natuurkunde is er i
wét: de wet der communie
Deze wet geldt ook op I
geestelijke dingen. Er zijn
communiceerende vaten: (Je
(waartoe ook de wysbegeecte moet
gerekend), de kunst (schoonheids!
zedeiijk leven en het god
godsdienstig leven. Zooi
inde bl(jkt, dat, als d<
voedernood van beteekei
Hy schijnt ons onvert—,
wij bedenkei
intermaanden het vei
het grootst is.
Prijs der AdvertentiènVan 1 tot 5 regels f0,50. Iedere
regel meer fü.10. Groote letters naar olaatsruimte. Inzending
franco uiteriijk tot Duudw- en tot Vnjdw-namMatt 2>/l uur.
Alle mnnenlandsche Advertentièn voor 3-maal plaatsing opge
geven. women slechts 2-maal in rekening gebracht.
weer uitgei
bleef de
in 191:
rogge
gerst
haver
ireekt wordt.
is meer ontwikkeld naar-
ige voorstellingen zuiver-
laar dit is slechts de eene helft
:id; de andere, beste helft is
godsdienst is mee-
hij meer licht ei
leven is en
j maakt om dei
m.
iswerf, 1 j
Armbesti
1, van wien het ber(
sdag 15 Febr1"
directeur der ar
E. van Riet, té
gehouden r
«a verschi
...Iregelen van uitvoei
□unaie arbeidsbemidde
isproken en de correspoi
taak zijn ingelicht.
Dreigende veederneed.
Het „Algemeen Landbouwblad'' geeft dit
voor onze Doeren interessante artikel:
Wat sinds lang dreigde, is gebeurd: wjj
zijn met onzen invoer van voedergraneu
op rantsoen gesteld. Een scherpe prqs-
stjjging der maïs was daarvan op de Beurs
het gevolg, een stijging, welke ongetwijfeld
nog grooter zou ztfn geweest, indien de
Regeering niet een maisvoorraad in handen
had gehad, die werkte als een krachtige rem.
Intusschen staat vrye La Plata-mais nog
genoteerd op f 272 (gepasseerden herfst
kon men ze nog grif koopen beneden f 189),
terwijl zelfs de Regeeriugsm^is, tegen vrij
minderen prjjs ingekocht, gebracht is
-t 235 en maar met mondjesmaat te
krygen is.
Wat beteekent een en ander? Dat wy
zuinig met onze voorraden moeten zjjn?
Zoo is bet inderdaad. Dus is het ons
door Engeland, of door de geallieerden, toe-
gestane rantsoen niet voldoende voor onze
behoeften? zal men vrhgen. 't Was toch
de Jjedoehng zoo heette ’t althans
om ons zóóveel toe te staan, als wij werke
lijk noodig hadden, niet meer, doch ook
niet minder.
Zoo is bet, maar niettemin: wij komen
niet toe, en een groote voedernood staat
wellicht voor de deur. Wij zouden
nog voorraad moeten hebben, volgens
berekening onzer overzeesche buren, over
gehouden van de te groote invoeren in het
vorige jaar.
De En) -1-- •-
over geb
is er ooi
van een
komen: 12 burgemeesters, 4 wethouders, 19
gemeente-secretarissen, 3 gemeente-ontvan-
gers, 16 ambtenaren ter secretarie, 1 ge-
meente-arcbitect, 1 gemeente-opziebter, 1
raadslid, 1 candidaat-notaris, 1 griffier-secre-
taris van een waterschap, 1 secretaris van
een polder, 1 gemeentebode, 2 hoofden van
scholen, 1 onderwijzer, 2 veldwachters, 1
volontair ter secretarie, 1 landbouwer, 1
fabrikant, 1 graanhandelaar, 1 smid, 1 baas
op een scheepswerf, 1 penningmeester van
een Burgerlijk Armbestuur, 3 particulieren
en 1, van wien bet beroep niet bekend is.
J.l. Dinsdag 15 Februari is onder leiding
van den directeur der arbeidsbeurs, den
heer J. E. van Riet, té Rotterdam een
vergadering gehouden met de correspon
denten uit de verschillende gemeenten,
waarin de maatregelen van uitvoering van
de intercommunale arbeidsbemiddeling uit
voerig zijn besproken en de correspondenten
omtrent bun
-- geal
gesteld, dat h
1911 1913, nai
Onze beboet»
van haver en
voeder 129 999
19.999 ton aan haver en gerst kwam er
maandelijks in: trekken we dit af, dan
blijft voor onze werkelijke behoefte aan
majs en rogge te zameu over 119.999 ton
per maand.
Dat is circa anderhalf maal zooveel als
de geallieerden ons toestaan.
Met deze cijfers welke wij ontleenden
aan het weekblad Economisch-Statistisctie
Berichten voor oogen, blijkt de vrees
voor een voedernood van beteekenis niet
denkbeeldig. Hy schijnt ons onvermijdelijk
toe, vooral wanneer wy bedenken, dat
thans in de wintermaanden het verbruik
van krachtvoeder
De Rechtbank te Utrecht
heeft A. H., huisvrouw van W. v. V. te
Oudewater^ veroordeeld tot f 5 boete subs.
19 dagen hechtenis, wegens mishandeling.
zyn voor i
in de politiek en in
is de plaats van den
godsdienst dier liberalen is
m dan eens in de kerk, als e
risch) mooi gepi
godsdienst
de godsdienstig
der zijn. Mar- J'*
der waarhei
deze: de
naarmate
menscbelijk
bekwaam
te strijder
Deze beginselen, aldus besloot spr., zullen
we handhaven in de wereld, want zfj houden
een - belofte in voor de toekomst. Zoo
iemand meent dat hij licht heeft ontvangen,
meerder en zuiverder dan een ander, hij
doe wat Jezus geboden beeft en plaatse het
niet onder een korenmaat, maar op een
kandelaar, opdat de menschen het mogen
en den Vader, die in de hemelen is,
verheerlijken.
in c
den mensch
in den mensch. Als i
zonden belijden, zijn wij
en beidden, maar het
ons bidt en die ons r
gerechtigbeid en oordee.
Spr. heeft thans
zeggen, iets nuttigs,
rede onderscheidde
ling van den godsdiei
ontwikkeling. Over de
heeft hij nu gesproken,
geener, waarde, zoo zij niet
mét, gedragen wordt door o
ontwikkeling. Als men verouderd)
beelden, onjuist gebleken
over boord geworpen heeft,
nog niet.
De oude R.-K. Kerk onderscheidde tusschen
het geloof dat men gelooft en bet geloof
waarmee men gelooft.' De onderscheiding
is nog van kracht.
Met eenige grepen uit het leven tbont
spr. daarna aan, wat hij onder godsdienstige
ontwikkeling verstaat: het beleven van de
persoonlijke geloofsovertuiging en het toe
nemen in vroomheid en liefde. Bjj alle
ontwikkeling van den godsdienst in eiken
kring is godsdienstige ontwikkeling meer
gewenscht. Iemand met bygeloovige denk
beelden, die waarachtig gelooft en beleeft
wat hij gelooft, staat hooger dan iemand,
die alleszins juiste denkbeelden heeft, maar
arm is aan geloof, aan liefde, aan leven
voor God. Levend geloof wordt gevonden
ter rechter- en ter linkerzijde. Ter linker
zijde worden heel wat vrijzinnigen gevonden,
die precies weten wat zi n i e t gelooven,
maar met, wat ze wél gpdooven. Het is
niet voldoende dat men wéét, en volstrekt
niet goed dat men er1 prat op gaat, een
beter geloof te hebben dan een ander; met
vol, klaar bewustzijn moet men weten wat
men gelooft, en onze geloofsovertuiging
moet iets zyn dat we niet missen kunnen,
dat ons niet ontvallen kan.
Spr. kent vrijzinnigen en liberalen, die
o zoo bang zyn voor inmenging van den
godsdienst in de politiek en in de school.
Maar waar is de plaats van den godsdienst
dan De godsdienst dier liberalen is meestal:
zoo nu en dan eens in de kerk, als er (orato-
In verband met de bepalin
gen van het' Motor- en Rywiel^eglement
zyn in de maand Januari o.a. uitgêreikt:
Rijbewijzen aan: M. C. Veeienturf te
Bodegraven: W. J. Bleeksma te Dordrecht;
A. van Hejjst te Gorinchem: M. Furrer,
C. B. Broer en 6. H. de Wilde, allen te Gouda:
H. Swynenburg te Goudriaan; G. P. A.van
der Horst te Oudewater en J. F. van der
Doe te Woerden;
Nummer be wyzen aan:
Giessendam; C. B. Broei
Swjjnenburg te Goudriaan
Intercommunale arbeids
bemiddeling.
De „N. R. Ct.” geeft een kprt overzicht
van den huidigen stand van zaken betreffende
de intercommunale arbeidsbemiddeling,
waaraan het volgende is ontleend:
Zooals bekend, is het land verdeeld in 39
districten. In elk district treedt een be
staande gemeentelijke of daarmede gelyk
gestelde particuliere arbeidsbeurs als dis-
tncts-arbeidsbeurs op.
Er kwamen ongeveer 1199 gemeent
(behalve die, waarin een districts-arbeii
beurs is gevestigd) in aanmerking
correspondent voor de intercou
arbeidsbemiddeling te benoemen,
van deze gemeenten (nagenoeg 99
de benoeming reeds geschieddaai
gemeenten van grooten omvang i
verschillende deelen afzonderlijke
pondtenten aangei
aantal van deze
meer dan 1999.
Het door het bestuur van de Vereeniging
van "Ned. Arbeidsbeurzen ontworpen plan
komt in groote trekken overeen met de
regeling, door de Staatscommissie over de
werkloosheid in baar in Juni 1914 verschenen
eindrapport ontwikkeld. Deze regeling houdt
in, dat de correspondenten, evenals de
Arbeidsbeurzen, eiken werkdag op een vast-
gestelden tyd en plaats zitting houden voor
bet inschrijven van vraag en aanbod. Zij
trachten in de eerste plaats in hun eigen
gemeente de bemiddeling tot stand te bren
gen en wanneer dit niet mocht gelukken,
dan doen zy van de vraag en bet aanbod
langs schriftelyken, telefonischen of tele-
grafischen weg, naar gelang van den spoed,
die gewenscht is, mededeeling aan de districts
arbeidsbeurs. Deze tracht in de eerste
plaats uit de eigen inschrijvingen de bemid
deling tot stand te brengen. Blijkt baar dit
niet mogelyk, dan kan zy, door de weke-
lyksche opgaven van de correspondenten
daartoe in staat gesteld, beoordeelen, waar
in bet district de gevraagde werkkrachten
zich wel bevinden en langs denzeifdeu weg
daarvan kennis geven aan de betrokken
correspondenten. Blijkt het niet mogeluk,
om parltfen uit bet district zelf tot elkander
te brengen, dan zendt de districts-aroeids-
beurs de bedoelde aanvrage naar de centrale
arbeidsbeurs (departement van financiën)
te *s-Gravenhage. Deze maakt op haar
beurt de by haar ingekomen aanvragen
bekend by de overige districts-arbeidsbeur-
zen, die ten slotte, zoo zy zelf aan de aan
vragen evenmin kunnen voldoen, deze
doorzenden naar de onder haar ressortee-
rende correspondentschappen.
Het is duidelijk, dat, waar op deze wyze
het aanwezig z(jn van werkgelegenheid
door het geheele land wordt bekend ge
maakt, de werkloosheid, die een gevolg is
van het onbekend zyn met bet bestaan van
die werkgelegenheid, tot een minimum
wordt beperkt.
Mede zal de arbeid der uistricts-arbeids-
beurzen, nu telkens nieuwe lichtingen onder
de wapenen worden geroepen en andere
naar buis worden gezonden, van niet te
onderschatten belang zyn, terwyl na de
algeheels demobilisatie bedoelde instellingen
een nog omvangryker taak wacht. Deze
organisatie der arbeidsbemiddeling zal uiter
aard aan het geheele land, aan elke ge
meente, aan alle werkgevers en werknemers
ten dienste moeten staan; zy zal moeten
zyn een national^ en intercommunale ar
beidsbemiddeling.
En niet alleen tot ons land strekt de be
moeiing van de openbare arbeidsbemiddeling
zich uit: ook voor werk in Duitscbland
(door tussebenkomst van de Nederiandsche
Arbeidsbeurs te Oberhausen) of in Engeland
(door samenwerking met the Central office
of the Britisch Labour Exchange (Board of
Trade) in Londen en zelfs in Amerika of
andere overzeesche landen (door samenwer
king met de Vereeniging Landverbuiziog
te 's-Gravenbage) kan haar hulp worden
ingeroepen, enkel door aanmelding bij de
Arbeidsbeurs of het correspondentschap ter
plaatse.
Aan de bij de vereeniging aangesloten
arbeidsbeurzen is vry telefótisch ver
keer toegestaan, en het welslagen der inter
communale arbeidsbemiddeling zal in niet
geringe mate worden bevorderd door den
verleehden portvrydom voor de correspon
dentie tusschen de districtsarbeidsbeurzen
en de correspondentschappen en tusschen
-~ioemde en de Centrale Arbeidsbeurs.
.uien is door een vry belangryk ryks-
Jie de oprichting van districtsarbeids
beurzen en de exploitatie daarvan gesteund.
O.a. in de volgende gemeenten, tot bet
district Rotterdam beboorende, zyn thans
correspondenten benoemd: Ammerstol, Berg
ambacht, Berkenwoude, Gouderak, Heken
dorp, Hillegersberg, IJsselmonde, Krimpen
a/d Lek, Krimpen a/d IJssel, Moordrecht,
Nieuwerkerk a/d IJssel, Ouderkerk a/d IJssel,
Ridderkerk, i Schoonhoven en Zevenhuizen.
RECHTZAKEN.
De Arrondissements-Recht-
bank te Rotterdam heeft j.l. Dinsdag o.a.
de volgende zaken behandeld
Op 1 Januari zou R. de B. te Nieuwer
kerk a/d IJssel den gemeente-veldwachter
een scheldwoord hebben toegevoegd. Hij
was dronken geweest.
Ter zake van eenvoudige
een ambtenaar eisebte het
subs. 20 dagén hechtenis.
De niet-verschenen recidivist A. M. zou
op 7 December een stuk lood hebben weg
genomen ten nadeele van de Centrale
Guanofabriek te Capelle a/d IJssel.
Het O. M. eisebte ter zake van diefstal
by herhaling een maand gevangenisstraf.
baar geweten
of een „onf
werpt zy deze laai
sen macht boven
;eds in de 17dt
van
gerechtigheid ons zuiverdi
in de handen zyn gelegd, seueri v
ons geleerd heeft oog te hebben vooi
menschelyke in den B(jbel en dit te
scheiden van het goddelyke.
En zooals onze gedachten over den Bybel
zyn veranderd, zoo zyn ook onze denk
beelden over Christus (zyn persoon, zyn
beteekenis en zyn werk), over den Christe-
iijken godsdienst en de godsdiensten in
het algemeen en over den samenhang
tusschen de godsdiensten, over het wezen
der vroomheid enz., herzien en gewijzigd.
Daar wordt veel over gejammerd: de
orthodoxie wil de „leer der vaderen” ge
handhaafd zien. Maar het geestelyk leven
der menschheid is als een boom, die, om
dat hy leeft en behoefte beeft aan ^voedsel,
zyn wortels heenzendt naar alle, kanten,
en van alle kanten wordt hij gewbed. En
zyn stam wordt daardoor steeofc sterker
en dikker, en om den stam ywruit zich
een taaie schors, die hem tegpn de ge
varen, die van buiten dreigen, beschermt.
Maar als de schors niet mqt den stam mee
wil, als in de schors dood* stukken zitten,
dan breekt de levenskrachtige stam die
schors en werpt haar af: wat uitgediend
heeft, wordt door het leven weggeworpen.
Groeiend levep laat zich niet in te engeu
band sluiten. Een domme tuinman roept
als hy de schors ziet barsten: de boom
gaat dood! Een wyze tuinman vreest niet,
maar helpt het nieuwe leven.
Zoo'n boom is ook de godsdienst. Hy is
door God geplant: de mensch is door God
op God aangelegd. Het godsdienstig leven
zoekt voeding. Het moet zich omschorsen
met een leer, met vormen dat is noodig,
eisch van het leven. Maar er zyn tyden,
waarin de schors te eng blykt en dood,
tijden waarin het godsdienstig leven be
hoefte heeft aan meer ruimte, aan nieuwe
denkbeelden, aan een nieuwe leer. De
boom gaat niet dood, de godsdienst sterft
niet de groei van het nieuwe leven moet
voorzichtig worden geleid, en de oude
vormen moeten worden weggedaan. De ver
ouderde voorstellingen over God, Jezus
Christus, den Bybel, alles wat onhoudbaar
is geworden, moet men laten vallen, maar
het leven zelf moet men behouden.
Dit te willen, dit beginsel te aan
vaarden, dezen eisch te stellen, dat is de
eer van bet vryzinnig protestantisme en
daarin ligt zijn beteekenis en zyn belofte
voor de toekomst. Het vrijzinnig protes
tantisme durft het met de zich vry be
wegende, God zoekende waarheid wagen.
Het heeft geloofd, dat het godsdienstig
leven nieuwe vormen, klaarder begrip,
zuiverder voorstellingen zoekt en heerlfjker,
levensvoller ontplooiing van bet leven, dat
God zelf in ons leeft. Want het leven van
den mensch in God is het leven van God
"nensch. Als wy bidden, of onze
lyden, zyn wij bet niet die bidden
is de Geest die in
overtuigt van zonde,
eel.
nog iets practiseh’ te
In den aanvang zyner
hij tusschen ontwikke-
iienst en godsdienstige
ud eerste ontwikkeling
zy is van nul en
gepaard gaat
godsdienstige
Je denk-
i voorstellingen
t, dan. is men er
verschil in licht en welk een
landeling de electrificatie onzer
gemeente geeft, nu we na de oude olie
lampen, met overspringing van het gas, in
eens de moderne electnsche verlichting
hebben gekregen, bet is zeker ieder
duidelyk.
Haastrecht, 15 Febr. Gisterenmiddag,
bij bevigen wind, brak een der roeden van
den watermolen van den polder Agterpoort,
in zyn val een landhek verbrijzelend.
Persoonlijke ongelukken hadden gelukkig
niet plaats, hoewel de molen dicht aan den
weg staat. (Haastr. Ct.)
**Langerak, 15 Febr. Blykens de vast
gestelde naamlijst van stemgerechtigde
ingelanden van den polder Langerak kunnen
door 119 stemgerechtigde ingelanden van
dezen polder 399 stemmen worden uit
gebracht.
Leerbroek, 16 Febr. Mejuffrouw G.
Panny alhier is benoemd tot
aan de Prinses Jtilianaschool
Oudewater,
markt te 1
stolen,
W. W.
lot ouderwyzeres
.vl te Breda.
ater, 16 Febr. Van de vee-
Rotterdam is een bonte koe ge-
toebehoorende aan den landbouwer
van W. te Oudewater.
een eenvoudige
iceerende vaten.
het gebied der
vier geestelijke
wetenschap
"7t worden
loonheidszid), het
idsdienstig geloof
en godsdienstig leven. Zooals in a
kunde blykt, dat, als de vloeistof
buis stygt, dit on middellijk ook
andere het geval is, zoo blykt op
lyk gebied, dat, als de menschhei
aan kennis, wijsheid, waarheid, c
gebied van de kunst en t
en maatschappelijk leven
ontwaakt: het peil ryst op
rein, ook óp dat der religie,
ook het omgekeerde zeggen:
wereld van bet godsdienstig leven g1
dingen gebeuren, dan ryst het peil oo
de andere terreinen van geestelijk level
Ais voorbeeld hiervan wees spr. op de
Hervorming: deze religieuse beweging heeft
ook op zedelyk en maatschappelijk gebied,
in de kunst, de wetenschap en de wijs
begeerte nieuw leven doen voortkomen.
In onzen tyd is de stoot niet gekomen
van de zyde der religie, maar van die der
wetenschap. Met name de natuurkunde
heeft in de denkbeeldeneen groote wijzi
ging gebracht; de voorspellingen omtrent
den samenhang der wéreld zyn geheel
veranderd, ons wereldbeeld ziet er heel
anders uit dan dat onzer voorouders. Ook
het wysgeerig denken beeft nieuwe banen
ingeslagen. Het Christendom werd gesteld
voor de keus, nieuwe elementen in zich
op te nemen, of de nieuwe ideeën te ver
werpen en te verachten. Deed het ’t
laatste, dan teekende het zyn eigi
vonnis, want staat de menschheid
keuze tusschen hetgeen waarheid is vol
gens haar geweten en een „onfeilbaren”
Paus of een „onfeilbare” kerkleer, dan
itste leeringen weg. Er
is geen macht boven de waarheid.
Reeds in de 17de eeuw ontstond het
proces van zoeken en stryden. Er is veel
gedwaald en inisgetast kon het anders?
maar het resultaat is toch geweest: voor
uitgang, ontwikkeling. In hoevele opzichten
zyn de godsdienstige overtuigingen en
denkbeelden al niet veranderd! Is bet
geen winst, dat wy niet langer in naam
van den godsdienst worden gedwongen, de
oude menschvormige godsvoorstelling te
handhaven, volgens welke God boven de
wereld troont en van zyn boogen zetel af
de wereld op uiterlyke wyze regeert,
daarin de orde nu eens verstorende, dan
weer herstellende, naar Zijn welbehagen?
Is het geen winst, dat voor ons de vraag
haar kracht verloren heeft, of anno zooveel
de ezel van Bileam werkelyk heeft ge
sproken, en of de zon werkelyk heeft stil
gestaan te Gideon? In één woord is alle
winst saam te vattenGod is geloofwaardiger
geworden. Als men in dezen tyd stuit op
atheïsten, op menschen die de Godsge-
dachte verwerpen, dan blykt, als men met
hen spreekt, telkens, dat zy de oude gods
voorstelling, die carricatuur van God, welke
door katholieken en protestanten nog altoos
als de waarheid wordt verkondigd, ver
werpen. Het nieuwe, geestelyke godsbegrip
kennen zy niet.
Ten aanzien van den Bybel zyn ook ge
heel nieuwe denkbeelden ontstaan ten
gevolge van de wetenschappelijke critiek.
Aan het vryzinnig protestantisme wordt
door de orthodoxie verweten, dat het zich
aan den Bybel, aan Gods onfeilbaar Woord,
vergrepen heeft. Maar de wetenschap stoort
zich niet aan verwyten; zij is rustig haar
gang gegaan met haar onderzoek naar het
ontstaan van den Bijbel en de Bijbelboeken,
en zy heeft in den Bybel veel mensche-
lyks ontdekt en de oogen geopend voor
deze waarheid: dat de godsdienstige waarde
der Bijbelboeken verschillend is. Het
naiefste, het gewoonste, het platte staat in
den Bybel naast bet diepste, hoogste en
heiligste. Het pure goud der godsdienstige
waarheden heeft God ons niet gedegen in
de handen gelegd, maar als erts: aan ons
de taak, om het goud te zoeken en uit te
zuiveren. Wordt het er minder om? De
ware eerbied voor den Bijbel brengt niet
mee, dat wy den Bijbel letter voor letter
als Gods waarheid beschouwen en de
tegenstrijdigheden, die er in zijn, trachten
weg te moffelen. Dat is onwaardig. Spr.
durft beweren, dat de parelen van reine,
zuivere moraal, van heiligheid, liefde en
€>«ada, 16 Febr. Men meldt aan
Rotterdammer”: Daar het Statenlid
J. W. H. M. van Idsinga, die dezen zom
periodiek aftreedt, niet meer in aanmerkii
wenscht te komen, is er bereids een over
eenkomst getroffen tusschen de drie recht-
sche groepen om dezen zetel te laten aan
de Christelijk-Historischen.
'Berkenwonde, 15 Febr. De collecte
ten bate van de slachtoffers van den jongsten
stormvloed heeft in deze gemeente f 556,29
opgeleverd.
De 15-jarjge E. R. alhier,
een schouw mest naar het land
viel uit het vaartuig in de weterin)
ging kopje onder. Hy wist zich zelf te re(
Dinsdagmorgen holde door het dorp
een wagen bespannen met twee paarden,
doch zonder voerman. De bakkersknecht
D. v. L ging per fiets de paarden na,
wist op den wagen te springen, de leidsels
te grijpen, de wagenrem aan te zetten en
daardoor ue dieren tot stilstaan te brengen.
Eenigen tyd later arriveerde de voerman,
die van benedenheul in Stolwyk af zyn
wagen wad nageloopen. Het gery was eigen
dom van de Coöperatieve Graanmaaldery
te Stolwfjk.
Blenkeusgraaf, 16 Febr. In een al
hier gehouden vergadering is met vrijwel
algemeens stemmen besloten, het batig
saldo van de vroeger voor de Belgische
- ‘ingen ingezamelde gelden te zenden
Watersnoodcommissie. Dit saldo
«edraagt ongeveer f 189.
Alhier is een commissie benoemd, die
gelden zal inzamelen voor de getroffenen
door den watersnood. De commissie be
staat uit de heeren C. Vlot, G. Brandwijk,
A. van Vliet, C. Slingerland, Joh. Koetsier,
A. Tukker, J. P. Eykelenboom en A. Vervoll.
**Gr»ot-Ammera, 15 Febr. In het
laatst van Juli 1915 werden in den raad
onzer gemeente de eerste besprekingen ge
houden over het verkregen van electrisch
licht in deze gemeente en werd aan de ge
meente Dordrecht concessie verléend voor
de levering vau electrischen stroom. In de
afgeloopen weken, dus na ongeveer een
half jaar, is de aanleg zóó ver gevorderd,
dat zy. die voor het verkrijgen van elec-
tnsch licht in aanmerking wilden komen,
hun petroleumlampen hebben kunnen op
ruimen en hun huizen, winkels enz. thans
electrisch verlicht zien.
Welk een i
gemak in behi
gemeente get
lampen, met
Deze Courant wordt des Dinsdags- en des Vrijdags
avonds uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden
0,75. Franco per post door het geheele rijk f Ó.90. Men kan zich
abonneeren bij tylie Boekhandelaren. Agentmi en Brievengaarders.
ngelsche bladen hebben het er druk
ihad en in het Engeische Parlement
jk over gesproken, dat in de oorlogs
maanden de export van uit Amerika
naar ons land zeer aanzienlijk vermeerderd
zou zyn. En ja: onze eigen statistiek be
treffende den maisaanvoer uit de verschil
lende landen wyst ook op een hooger totaal
dan in normale jaren. Dat lykt een vreemde
geschiedenis. De oppervlakkige buiten
staander moet wel tot de conclusie komen,
dat het daarmee niet in den haak is, en
dat er wel iets aan moet zjjn van de be
schuldiging, dat een deel van de ingevoerde
granen een anderen weg dan naar den
Nederlandscben verbruiker is gegaan.
Onze eigen statistiek zegt ons b,v., dat
over de eerste elf maanden van 1915 de
netto-invoer van maïs is geweest 985.939
ton, bykans een millioen vol dus, tegen
669.151 ton in dezelfde periode van 1913
voor den oor|og. Derhalve in 1915 ruim
de helft meer dan >n 1913.
Toch gaat Nederland vry uit en
geen sprake van zjjn, dat wij naar
land zouden hebben uitgevoerd,
is het geval?
In gewone
veel maïs gebruikt, maar tevens
hoeveelheden rogge, haver en gerst,
laatste komen voornameljjk uit
zee-provincies, de Donauianden
Zwarte-Zeeba vens. Ziehier eenige
over den invoer uit die streken
eerste 11 maanden van 1913:
813.084 ton gerst
576.775 rogge
en 514.366 haver.
een totaal uit die landen van
duizend ton. Geen kleinigheid
Maar die aanvoer is met oen
goed als opgehouden! Genoem-
waren niet in staat te expor-
- En we waren daardoor aangewezen
op andere deelen der wereld, voornamelijk
op Noord- en Zuid-Amerika. Van dóór
konden we echter wel mais, maar geen
rogge, haver of gerst betrekken, zoomin
als vóór den oorlog. Een grooter mais-
gebruik is dus het gevolg geweest, zooals
we allen ook weten. En gaan we nu
na, hoeveel mais 'er in 1915 méér is
ingevoerd dan in 19f3, dan komen we de
oplossing van het raWdsel nabij.
De maisaanvoer bedroeg in 1913 (tl
maanden): 669.151 ton, in 1915: 985.939 ton,
een verschil dus van pl.m. 325 duizend ton.
Welnu, dit cyfer klopt nagenoeg met
het verschil, dat bestaat tusschen den
netto-invoer der overige graansoorten in
1913 en dien in 1915. Let maar op:
Straks noemden we de cijfers van do
geheele aangevoerde voorraden, maar een
zeer groot deel werd in normaleh tyd ook
weer uitgevoerd; wat er dan nóg over-
to invoer was
in 1915:
54 437 ton
91 592
57.924
In 1915 werd dus van die 3 graansoor
ten pl.m. 314990 ton minder ingevoerd
(netto) dan in 1913. E^etgeen dicht nabij
komt, wat we in 1915 aan mais meer ont-
vingtet». Deze kt cijfering maakt den mais
aanvoer volkomen normaal.
En duidelyk is bet als glas, voor ieder
die zien wil, dat in de oorlogsmaanden
niet méér voedergranen zjjn geïmporteerd
dan voor eigen gebruik noodig was.
’t Is derhalve niet redelyk, dat wy nu
door de geallieerden op een rantsoen
gesteld, dat het gemiddelde is over de ji
1911-1913, nameljjk 75099 ton per ninau
iefte toch is met inbegrip
gerst aan totaal vee-
ton per maand. Nog geen
haver en gerst kwam er
trekken
werkeljj
