Wnniiinr KIPSTRAAT 34-36, ROTTERDAM.
VAN NELLE'S
GEBROKEN
In THEE
KA.TAV BAAREV. ff
I 111IIy Laj Haarden, Kachels en Fornuizen,
Kinder- en Promenadewagens.
BERVOETS' KLEEDINC
VAN NELLE'S GEBROKEN THEE
3766.
Grootst speciaalhuis voor HEEREN- en KINDERKLEEDING
ROTTERDAM, Hoek Heerenstraat
M. VERHEUL, Rotterdam.
Trots donrte en moeilijke tijden
Jt de grootste keuze=1
het beste en het goedkoopste. |i
Grootste Magazijnen voor Heeren- en Kinderkleeding!
Yrijdag 9 Juni.
1916.
üieuws- 9n Advertentieblad voor Zuid-Hoiland en Utrecht.
Tweede Blad.
mm ft# I m I L OROOTE 8ORTEERINC IN
„LAGE PRIJS"
„STIJL"
EEN NOS BETERE.
„KWALITEIT"
TE ZAMEW BRACHTEN ZIJ
HET SUCCES,
ENORME COLLECTIES
WESSANEN's Koninklijke Fabrieken, gevestigd te Wormerveer.
COLBERT-COSTUMES.
JONGEH. COSTUMES
KINDERPAKJES
Onze Magazijnen zijn de TWEE Pinksterdagen GESLOTEN.
Tafel-, Ontbijt- en Theeserviezen. Glas en Kristal.
Luxe MEUBELTJES en THEETAFELS.
|e HAVEN. Schoonhoven. HAVEN. §3
2 SPIEGELS en SCHILDERIJEN.
Nikkel- en Koperwaren. r Beelden en Zuilen,
Onze kwaliteiten
dragen een ONDERSCHEIDINGSTEEKEN.
cents, per onspakje (Rood-opdruk)
22 (Zilver-opdruk)
24 n (Goud-opdruk)
25 (Afternoon-tea)
hetgeen U het kiezen der door gewenschte
soort zeer zal vergemakkelijken.
Vraagt Uwen Winkelier:
De Erven de Wed. i. VAN NELLE,
GOUDA, MARKT.
Hierdoor deelen wij U mede, dat onze Magazijnen a.s. MAANDAG (2*"u Pinksterdag^
van 9 tot 12 uur GEOPEND zullen zijn.
Gemeeeteraad vu Schoonhoven
E
Zie onzen Stand No. 1 (Kinderwagens enz.) op de Nijverheidstentoonstelling, Gebouw „De Vereeniging", Schiekade, Rotterdam. "*S
2pk» PINKSTERDAG ZIJN ONZE MAGAZIJNEN GEOPEND TOT 2 UUR.
IS EEN 60ED VEBKOOPEB.
ECHTER DE BESTE.
OPGERICHT 1705.
Voedert uw Vee met de Zuirere Murwe
uerk ,ATËB" en „W L", en
SOYABOONENKOEKEN, me* „w
uitmuntende door boog eiwit- en vetgehalte en groote voedingswaarde.
Eere-IMplena* Partfe ÏOOO. - Wegen Gouden Medmllh
JU 96 i
COMBINATIE PEEK CLOPPENBURG,
iFDIBUlS „KUEDim JUAK MAAT".
UITGEBREIDE SORTEERING HEEREN MODE ARTIKELEN.
IT ZON0A68 GESLOTEN.
SCHOOlfHOÏIHI COURANT.
Urro.T. IU S. A W. N. VAN NOOTEW Tl SraooimoTHi. Intercoram. Telefooo-or.
op Vrjjdag 2 Juni 1916,
des middags te 2 uur.
Voorzitter de heer F. H. van Kempen,
burgemeester: secretaris de heer J. I. van
Baliegogen de Jong.
Aanwezig alle leden.
Oe notulen worden voorgelezen en zonder
op- of aanmerkingen goedgekeurd.
1. Aan de orde zjjn de ingekomen stukken.
Ingekomen zgn:
Van Gedeputeerde Staten de goedkeuring
van de raadsbesluiten van 14 April j.l.
betreffende w^ziging der begrooting 1915
en af- en overschrijving opde begrooting 1916.
Van den beer Dr. R. Miedema bet bericht,
dat bjj de herbenoeming tot lid van Ae Com
missie van Toezicht op het M. O. aanneemt.
2. Aan de orde is een voorstel tot aan
koop van grond.
B. en W. schrijven aan den raad:
„Bjj dezen hebben wjj de eer uwen raad
te berichten, dat wjj A. de Groot, slager
alhier, krachtens art. 206 van het Algemeen
Politiereglement hebben aangeschreven om
den muur, welke zgn tuin scheidt van de
Velleblootstraat en de Koestraat en die in
zeer bouwvalligen toestand verkeert, binnen
twee maanden ten onzen genoegen te her
stellen. Om aan minder gewenschte toe
standen aldaar een einde te maken, bespraken
wjj tevens met de Groot de wenscbeljjkbeid,
om van hem een stukje groDd te koopen,
teneinde daarop een beboorljjk ingericht,
niet in het oog vallend urinoir te plaatsen.
Voorts zal de Groot, indien tot algeheele
afbraak van den muur wordt overgegaan,
hetgeen zeer waarschijnlijk noodig is, dezen
in de rooiljjn moeten .plaatsen, waardoor
aan de straatzijde een perceeltje grond
vriikomt.
De Groot wenscht bet voor het urinoir
bestemde hoekje wel af te staan, op voor
waarde, dat bjj, wanneer bjj den daaraan
onmiddellijk grenzenden grond geheel of
gedeeltelijk als bouwterrein mocht verkoo-
en, het onmiddelljjk recht tot terugkoop
teeft. Voorts vraagt hjj, den vrjjkomenden
grond aan de Velleblootstraat van hem over
te nemen, hetgeen ons niet ongewenscht
voorkomt, omdat daardoor de straat kan
worden verbeterd.
Wjj hebben mitsdien de eer uwen raad
voor te stellen:
a. van A. de Groot voor den prjjs van
f 100 te koopen dat gedeelte van het perceel,
kadastraal bekend gemeente Schoonhoven
sectie C no. 1142, hetwelk aan de straatzijde
zal vrjjkomen, wanneer de muur, welke dit
perceel scheidt van de Velleblootstraat, wordt
afgebroken en opnieuw in de rooiljjn wordt
opgebouwd en waarvan de grootte wordt
gesohat op 11.04 M2
b. van A. de Groot voornoemd voor den
prjjs van f 50 te koopen een stukje grond,
groot ongeveer 4 M2, ge'legen op deo hoek
van de Koestraat en de Velleblootstraat,
deel uitmakende van het perceel sectie C
no. 1142 vorenbedoeld, onder voorwaarde,
dat indién na verloop van vjjf jaren na den
datum van het Verljjden der betrekkelijke
akte A. de Groot voornoemd of zjjne recht
verkrijgenden liet resteerende onbebouwde
gedeelte van bet perceel sectie C no. 1142
of een onmiddelljjk aan het gekocbfe gren
zende deel daarvan mochten verkoopen als
bouwterrein, A. de Groot of zgn rechtver
krijgenden voornbetnd het» recht zullen
hebbenr'het gekochte voor denzelfden prjjs
terug te koopen, mits de bebouwing bipnen
tvjree jaar na dagteekening der akte van
laatstbedoelden terugkoop zjj tot stand ge
komen, bjj gebreke waarvan aan de ge
meente Schoonhoven door den kooper zat
verschuldigd zgn een boete van f 500 en
het urinoir, bedoeld sub c of wat ais zoo
danig heeft gediend, op kosten van den
kooper worde afgebroken en de afbraak
het eigendom bijjve van de gemeente
Schoonhoven.
De kosten van afsluiting van den bier
bedoelden grond, zoowel van het over
blijvende gedeelte tüin als van de straat,
zjjo voor rekening van A. de Groot.
Deze afsluiting moet geschieden op de
>iy
igege,ven, met een muur gel^
welke langs de Koestraat en Velleblootstraat
wjjze als op de betrekkelijke teekening is
aangegeven, met een muur geljjk aan dien,
wordt geplaatst;
c. op het gekochte perceel bedoeld sub b
te plaatsen een dubbel urinoir, bestemd
voor openbaar gebruik;
d. te bepalen, dat de kosten op den koop
van de perceelen, bedoeld sub a en b vallende,
zjjn voor tekening van de kóbpster."
De commissie voor de fabricage, in wier
handen dit voorstel is gesteld, heeft het
volgende advies ingezonden:
„De commissie wenscht den scbeimuur
voor het urinoir 0.60 M. boven de straat
open gebouwd, zoodanig dat van de straat
kan worden gezien in bet urinoir.
De straatlantaarn, die thans op den
tegenovergestelden boek der straat is ge
plaatst, te plaatsen in de nabjjbeid van het
urinoir, zoodanig dat het urinoir behoorljjk
wordt verlicht.
Overigens kan de commissie zich wel
vereenigen mqt het voorstel van B. en W."
De voorzitter vindt 60 fc.M. wel wat
hoog; de commissie zal de bepaling van
den afstand echter wel willen overlaten
aan het beleid van B. en W.
De heer P. van Sonsbeek licht
korleljjks.tpejwaarom de commissie meent
dat een afstgAfc^n 60 c.M. aan te bevelen is.
\De beer den U jj I zóu gaarne
zien, dat aannjjjj^Krensch der commissie tot
verplaatsing vQradi! lantaarn gevolg werd
gegeven. De commissie acht die verplaatsing
wenscheljjk tot wering van onzedelijkheid.
De voorzitter': Onze bedoeling is er
pota van te nemen.
Het voorstel van B. en W. wordt z. h. s.
aangenomen.
3. Aan de orde zjjn de balansen en de
winst- en verliesrekeningen der bedrjjven
over 1915.
De raad besluit z. d. en z. h. s. deze voor
loopig goed te keuren zooala zjj zjjn inge
zonden. (De cjjfers zjjn reeds in deze courant
vermeld.)
4. Aan de orde is de rekening van het
Gereformeerd Weeshuis over 1915.
De commissie voor de financiën bericht,
dat de rekening baar tot geen op- of aan
merkingen aanleiding heeft gegeven, en
adviseert haar goed te keuren zooals zjj ta
ingezonden, bedragende in ontvangsten
f 11045,45 en in uitgaven f 10588,81, batig
saldo f 456,64.
Dienovereenkomstig wordt z. b. s. besloten.
5. Aan de orde is het verzoek van bet
bestuur der Nijverheids vereeniging om een
jaarljjksch subsidie van f 2000 ten behoeve
van de te stichten Vak- en Teekenschool.
B. en W. schrjjven te dezer -zake aan
den raad:
„Blijkens bjjgaand adres verzoekt het
bestuur der Njjverheidsvereeniging voor
Goud- en Zilversmeden alhier om een
jaarljjksch subsidie uit de gemeentekas van
f 2000 ten behoeve van de Vak- en Teeken
school, Waarin de bestaande Teekenschool
zal worden omgezet. Tevens is ingekomen
een adres met adbaesiebetuiging van bet
Dageljjkscb Bestuur van den Nederlandscben
Bond van Horlogemakers.
Ooze toelichting in deze kan kort zjjn.
De leden van uwen raad zjjn zonder
uitzondering overtuigd, dat een Vakschool
in de eerste plaats voor goud- en zilver
smeden en in de tweede plaats voor
beoefenaars van andere vakken voor deze
gemeente een levensbehoefte is.
Wji hebben mitsdien de eer uwen faad
te adviseeren, aan bet verzoek te voldoen
en op de begreoting voor 1917 een post ad
f 2000 wegens subsidie aan de Vakschool
uit te trekken."
De «heer J. Kortland kan zich wel met
het voorstel van B. en W. vereenigen. Het
geldt bier inderdaad bet voldoen aan een
levensbehoefte der gemeente, zooais B. en W.
in hun advies zeggen.
In verband met deze zaak wenscht spr.
echter eenige vragen te stellen, die er
oogenschjjnijjk niet mee in verband staan,
doch inderdaad toch wel. Die vragen zjjn:
late. Indien de gemeenteraad dit subsidie
toestaat, en het Rjjk en de provincie volgen,
is dan bjj benadering te zeggen wanneer de
Vak- en Teekenschool gereed zal zjjn? 2de.
Hoe staat bet met de plannen tot verbouwing
der M. U. L. O.-school en tot reorganisatie
van het onderwjjs dier school? Kunnen
B. en W. ook bjj benadering zeggen, wanneer
deze plannen werkelijkheid zullen worden?
De voorzitter: Dat zjjn afzonderlijke
vragen.
De beer J. Kortland: Ik breng ze
met elkaar in verband, evenals rajjn derde
vraagHoe ver zjjn de plannen van B. en'W.
inzake woningbouw gevorderd
De voorzitter antwoordt op de eerste
vraag: Ik geloof, dat het bestuur der
Teekenschool boopt en er op aanstuurt, dat
de hervorming der Teekenschool in bet begin
van 1917 tot stand lal komen.
De verbouwing der M.U.L. O -school wacht
op de vaststelling van bet kohier van den
hoofdeljjken omslag. De raad beeft een
extra-subsidie gevraagd aan het Rjjk,
waarover echter niet kan worden beslist
voordat de kohieren van den hoofdeljjken
omslag over 1915 en 1916 zjjn ingezonden.
B. en W. overwegen nu of bet niet mo
gelijk is om, zoo tot verbouwing der scbool
nog niet kan worden overgegaan, de reor
ganisatie van het onderwjjs alvast ter band
te nemen en deze met April 1917 te doen
ingaan.
Wat den woningbouw betreft, ef bestaan
bjj B. en W. plannen tot den bouw van een
twaalftal woningen. B. en W. hebben daar
over een conferentie gehad met den inspec
teur der volkshuisvestingde ontworpen tee-
keuingen zjjn gewijzigd en nog eens gewjjzigd,
maar zullen nu toch wel spoedig worden
goedgekeurd, waarna het voorstel in den
raad kan komen en met den bouw kan wor
den begonnen. Spr. boopt althans dat de
raad bet voorstel zal goedkeuren; de nood
is dringend.
De beer 3. Kortland zal nu bet ver
band ,dat er tusschen zjjn vragen bestaat
verduidelijken. Worden de Teekenschool
en de M. U. L. O.-school uitgebreid, dan zullen
hier enkele leeraren komen te wonen en aan
gehuwde zullen de raad en het bestuur der
Teekeuschool toch in 't algemeen wel de
voorkeur geven. Maar waar zouden die
heeren moeten wonen? Er zjjn hier geen
.woningen beschikbaar; misschien is in geen
plaats in ons land de uood zoo groot als
hier. En particulieren zullen in dezen tjjd
niet gaan bouwen, wat begrjjpeljjk is.
De gemeente zul nu 12 woningen laten
bouwen. Dat is nog niet meer dan een
druppel in een emmer water. Dit ljjkt mis
schien overdreven, maar 't is toch waar
dat een dozjjn woningen den nood bjj lange
na niet zal opheffen. Er is behoefte aan
minstens 60 woningen, 30 om in den onraid-
dellijken nood Je voorzien en 30 om de vele
eedxamer-woniAgen onbewoonbaar te kunnen
laten verklaren.
De voorzitter; Misschien kunt u"den
raad bewegen meer woningen te laten
bouwen; persoonlijk kan ik mjj met uw
zieuswjjze wel vereenifeen.
De heer J. K o r 11 a n d> Ook op het
Stadhuis is er woningnood, d. w. z. gebrek
aan ruimte. Den secretaris vindt men nu
hier, dan daar; morgen vindt men hem
misschien op de vliering. Wellicht komen
B. en W. met plannen tot verbouwing van
't Stadhuis. In dat ge,val zou spr. willen
vraged: Is er geen andere weg? De ge
meente bezit een -huis aan de Haven; bet
wordt thans bewoond door het hoofd der
M.U.L.O.-school. Dat buis ware misschien
in te richtep als bureau voor ambtenaren
en de gemeente zou bjj bet station een
nieuwe woning kunnen bouwen voor bet
hoofd der M.U.L.O.-school.
Verscheiden raadsleden lachen; de heer
H. M. den U jj 1 roept: Laten we daar
voorloopig maar niet over praten; ook de
wethouder H. A. Schreuder geeft in
overweging, over het denkbeeld van den
beer .Kortland maar, niet te spreken. Er
wordt dan ook niet op ingegaan.
De wethouder H. A. Schreuder
merkt nog op, dat de gemeente bet sub-
sidie van f 2000 pas verschuldigd ut zjjn
als ook het Rjjk en de provincie de ge
vraagde subsidies toestaan en het gansche
plan wordt uitgevoerd.
Het voorstel wordt z. b. s. aangenomen.
De voorzitter verheugt zich in dit
besluit en spreekt de hoop uit, dat de ge-
meeote spoedig in het bezit zal komen van
de Vak- en Teekenschool.
6. Aan de orde zjjn: voorstellen lot
wjjziging van bet Algemeen Politiereglement.
Het eerste voorstel houdt in om art. 144
van het Algemeen Politiereglement aldus
te lezen:
„Het is verboden binnen de gemeente
een of meer varkens te houden, tenzjj met
vergunning van B. en W. en met inacht
neming van bet bepaalde bjj art. 145."
(Dit voorstel is reeds in de zitting van
14 April j.l. aan de orde geweest, maar
teen aangehouden omdat de Gezondheidscom
missie nog geen gelegenheid bad gehad om
er advies over uit te brengen.)
Het tweede voorster is, om tusschen de
artikelen 43 en 44 van bet A. P. in te
voegen een nieuw artikel. 43 bis, luidende
als volgt:
„Onvermiuderd de bepalingen van bet
Wetboek van Strafrecht is bet verboden, in
de openbare plantsoenen en langs de wandel
plaatsen in de boomen to klimmen, bloemen
te plukken, struiken of planten te beschadi
gen en te loopen, te liggen, te staan of te
zitten in boom-, bloem- of grasperken."
Ter toelichting en motiveering van dit
voorstel schrjjven J&. en W. aan den raad:
„Het beeft onze aandacht getrokken, dat
meerdere kinderen, ja zelfs volwassenen
niet die waardeering koestelen voor de
gemeentelijke plantsoenen, welke we gaarne
zouden wenschen en zich niet ontzien, voort
durend over de grasvelden te loopen, strui
ken en planten te bescbadigeb, in boomen
te klimmen enz. Tot heden beBtaat geen
strafbepaling om dit kwaad te keeren, doch
wjj meenen, dat zulk een bepaling niet alleen
spoedig in het leven behoort te worden
geroepen, doch zelfs dat daarmem niet mag
worden gewacht tot de vaststelling der
nieuwe Algemeene Politieverordening, welke
reeds in een gevorderd stadium van voor
bereiding verkeert."
De Gezondheidscommissie gezeteld te
Scboonhoven schrjjft in haar aan B. en W.
gericht rapport over de voorgestelde wjjzi
ging van art. 144,
„dat zij met belangstelling kennis nam
van het bljjkbare voornemen v^n uw col
lege, om aan de artt. 144 en 145 van de
Algemeene Politieverordening eenige meer
dere aandacht te wjjden dan tot dusver bet
geval is geweest.
Meermalen toeh was het haar opgevallen,
boe weinig deze bepalingen werden nage
leefd, en herhaaldelijk wendde zjj zich dan
ook tot. bet vorige hoofd uwer gemeente,
om op een streugere handhaving daarvan
aan te^ dringen, zoowel mondeling als
schriftelijk, zooals o.a. bjj hare missives
van 13 Juni 1905'en 6 Mei 1907.
Wat nu betreft den inhoud van bet
nieuw voorgestelde art. 144, heeft zjj de
eer uw college mede te deelen, dat, naar
bare raeenmg, de volksgezondheid er wel
bet meest inede gebaat zou zjjn, indien in
de verordening bet hebben en houden vau
varkens binnen de betrekkelijk dicht be
bouwde kom uwer gemeente absoluut werd
verboden.
Mocht uw college evenwel deze meenjng
niet kunnen deelen, dan pog zou zjj in
oveftfeging willen geven, een bepaling op
te nemen, dat elke vergunning te allen
tjjde door B. en W. kan warden ingetrok
ken, zoodra hun van binder voor anderen
of nadeel voor de volksgezondheid is ge
bleken.
Daarbjj komt het baar wenscheljjk voor
te bepalen, dat B. en W., behalve de in
art. 145 vast te leggen regelen wat betreft de
constructie der hokken, nadere voorschrif
ten in bet belang van de volksgezondheid
aan elke vergunning zullen kunnen ver
binden.
En wat nu de in laatstgemeld art. ge
stelde eischen betreft, viel bet baar op,
dat hierin wel bepaald wordt, dat bet vocht
in een behoorlijke loozing moet kunnen af-
loopen, maar dat onbeantwoord bljjft de
vraag waar dit vocht dan verder heengaat.
Met bet oog daarop meent zjj uw college
in overweging te moeten geven, aan dit
voorschrift toe te vbegen de bepaling, dat
de gier pioet worden afgevoerd naar een
waterdichten steenen gierput met goed
sluitend deksel, welke put steeds zoo ver
geledigd moet zjjn, dat overloopen daar
van wordt voorkomen.
Met bet oog op het groote gevaar Van
verontreiniging en binder, waartoe varkens
hokken, aantrekkingspunten van vliegen,
ratten en ander gedierte, vooral in een betrek
kelijk dicht bebouwde kom aanleiding kunnen
geven, komt bet haar ten slotte bovenal
gewensebt Voor, in dit art. ook vast te
Btellen den afstand, dien de varkenshokken
van den openbaren weg en ter bewoning
bestemde gebouwen zullen moeten ver-
wjjderd' zjjn, waarbjj zjj u in overweging
geeft, dezen afstand op niet minder* dan
150 M. te bepalen."
De voorzitter merkt op, dat niet'
gemakkelijk is aan te geven wat de be
bouwde kom der gemeente is.
De heer H. M. den U g I vindt echter,
dat dit betrekkelijk gemakkeljjk is uit te
maken en geeft aan wat z. i. de kom is.
De voorzitter zegt, dat zoo werd
vastgesteld hoe ver de kom zich uitstrekt,
de omschrijving daarvan ook in de Politie
verordening zou moeten worden opgenoineq.
Met de opmerkingen der Gezondheids
commissie zal rekening worden gehouden.
Het eerste voorstel wordt z. b*. s. aan
genomen.
De heer P. van Sonsbeek verklaart
(fat bet itaem genoegen doet, dat B. en W.
het initiatief hebben genomen tot beveiliging
van de plantspenen der gemeente. Spr.
geeft B. en W. den raad enkele waarschu
wingsborden te doen plaatsen.
De voorzitter: Daartoe is reeds een
post op de begrooting gebracht. Op de
borden zal artikel 43bjs worden vermeld.
De beer P. van Sonsbeek: Het ver
dient m. i. aanbeveling op de borden ook
een woord te pliataeo, waarbjj de mede
werking van bet publiek wordt ingeroepen.
Spr. wenscht voorts de aandacht van
B. en W. te vestigen op gevaarlijke ver
keerspunten; bjj noemt den hoek Hejjnemaif-
dames v. d. Braak, waar bjjna een ongeluk
is gebeurd, en geeft het dageljjksch Destuur
in overweging waarschuwingsborden te laten
plaatsen.
De voorzitter kan zich daarmee wei
vereenigen, maar het plkatscn van borden
zonder meer helpt niet. De raad moet de
maximum-snelheid voor auto's, rjjwielen
e. d. bepalen en een strafverordening
vaststellen. B. en W. Zullen dit overwegen.
Ook bet tweede voorstel wordt hierna
z. h. s. aangenomen.
7. Aan de orde is bet verzoek van de
Vereeniging „Schoonhoven's Belang" om
een onderzoek in te stellen naar de moge
lijkheid van electriciteitsvoorziening in
deze gemeente. (Het voorstel is in een
vorig no. dezer courant vermeld.)
De voorzitter deelt mede, dat elec
triciteitsvoorziening bjj B. en W. al meer
een punt van overweging heeft uitgemaakt.
De tijdsomstandigheden waren oorzaak, dat
de zaak op den achtergrond geraakte. B.
en W. zjjn nu weer opgewekt tot onder
zoek naar de mogeljjkbeid van electrici
teitsvoorziening. Kan de raad zich met
het voorstel vereenigen? Het is een feit
dat de tjjd voor een grondig onderzoek
door B. en W. thans nadert.
Het voorstel wordt z. b. s. aangenomen.
8. Aan de orde zjjn voorstellen tot wjjzi
ging van de gemeentebegrooting 1915 en
tot bet doen van* af- en overschrijving op
die voor 1916.
Worden z.d. en z. h. s. aangenomen.
Eveneens z. h. s. wordt aangenomen een
voorstel van B. en W. om de pensioens
grondslagen van de gemeente-ambtenaren
J. Vogel, M. van Weele, S. Biesma en
J. A. Wempe voorloopig uader vast te stellen
als volgt: J. Vogel met ingang van 1 Juli
1914 op f 814, S. Biesma, idem, f 650 en
ingaande 1 Jan. 1915 f 702; M. van Weele
met ingang van i Jan. 1914 op f 702 en
J. A. Wempe als havenmeester met ingang
van 1 Jan. 1916 op f 418. Deze wjjziging
was noodzakelijk, omdat de toelage, die deze
ambtenaren genieten vodr het onderhoud
hunner rjjwielen, in den pensioensgrondslag
behoort te worden opgenomen.
De voorzitter deelt nog mede, dat
tal van personen hebben verzocht, bun
perceelen te mogen aansluiten op het nieuwe
riool, dat gelegd wordt. De recognitie,
daarvoor verscbuldigd, bedraagt f 2,50.
Enkele personen, eigenaren van kleine
buisjes hebben tegen dit bedrag bezwaar;
de raad beeft echter vroeger reeds besloten
niet van het vastgestelde bedrag af te wjjkeu.
De heer H. M. d e n U jj I vindt het on
billijk, voor de aansluiting van huisjes met
een huurwaarde van f 100 hetzelfde bedrag
te eischen als voor perceelen met f300 f800
huurwaarde. Hjj zou voor zulke buisjes
f 1,25—f 1,60 willen eischen, en voor per
ceelen met een huurwaarde booger dan f 100
het volle bedrag.
De voorzitter: Als we een verorde
ning maken, wat in het voornemen van
B. en W. ligt, dan is dat een belasting-
verordening en dan kunnen we de recognitie
niet bepalen naar de huurwaarde der per
ceelen, wel naar hunne grootte.
De wethouder G. J. Niekerk zou, in
afwachting van de nieuwe regeling, iedereen
f 2,50 willen laten betalen.
De heer H. P e I t e n b u r g deelt mede,
dat er in eon steeg vier perceeltjes staan
met een huurwaarde van f 1,30. Als daar
voor f 10 recognitie inoet worden betaald,
is dat veel te veel.
De wethouder H. A. S c b r e u d e r: De
bedoeling is in de verordening op te nemen,
dat een eigenaar van meer dan 1 perceel
slechts eenmaal f 2.50 zal behoeven te
betalen, als zjjn perceelen met één aan
sluiting aan bet riool zjjn aangesloten.
Verandert echter oen der perceelen van
eigenaar, dan moet de nieuwe eigenaar
afzonderlijk betalen.
De voorzitter stemt den hfeer den
Ujjl toe, dat f 2,50 te veel is voor een
perceeltje met een huurwaarde van f 100.
De wethouder G. J. Niekerk adviseert
nogmaals de recognitie van f 2,50 te hand
haven totdat er een nieuvfe regeling Is
getroffen.
Daartoe wordt besloten en de rahd machtigt
B. en W. tot het verleenen van toestemnrin^
tot aansluitingen aab het nieuwe riool.
De raad gaat over in een zitting met
gesloten deuren.
REDE 1. KORTLAND.
In Berkenwoude, Scboonboven,Oudewater,
Krimpen a/d Lek en Waddinxveen heeft de
beer J. Kortland, van Schoonhoven, een der
vrijzinnige candidaten voor de Provinciale
Staten in het district Gouda, gesproken
over de Statenverkiezingen in vergaderingen,
uitgeschreven door de vrijzinnig^ kiesver-
eenigingen in die gemeenten.
De heer Kortland ving zjjn redevoeringen,
aan met deze vragen: Wat zjjn de Provin
cia)e Staten, welke bedoeling beeft dat
college en welke macht bezitten zjj?
Er wordt weinig aandacht geschonken
aan de Prov. Staten, veel minder dan aan
de Tweede Kamer en de gemeenteraden.
Dat beeft een oorzaak: de Tweede Kamer
vergadert vrjjwel het heele jaar door en de
pers schenkt veel aandacht aan de hande
lingen van die Kamer; zjj geeft geregeld
verslagen van het gesprokene en wjjdt
beschouwingen aan de onderwerpen die er
in behandeling komen. Met de gemeente
raden is het evenzoo; ook die genieten de
aandacht der pers en het feit, dat de
besluiten van den raad van direct belang
zjjn voor de gemeentenaren, doet dezen
belangstellen in die besluiten. De Provinciale
Staten echter vergaderen in gewone om
standigheden maar tweemaal per jaar: de
zomerzitting en de riajaarszitting; soms
komen zjj bovendien in buitengewone zitting
bjjeen. Aan de zittingen van dit college
wordt, als gezegd, weinig aandacht ge
schonken; de groove bladen volstaan mfcestal
met een betrekkeljjk kort verslag. De
laatstgehouden zitting der St*ten van Zuid-
Holland maakte hierop eu|Luitzondering;
daarin is behandeld een voorstel om aan
de openbare leeszaal te Dordrecht een
subsidie te verleenen en een katholiek
Statenlid kantte zich daartegen. Toen hebben
de couranten van het gesprokene meer werk
gemaakt dan gewoonljjic. Het voorstel is aan
genomen; de heeren Brunt en van Galen,
de rechtiche Statenleden die thans aftre
den, stemden tegen. Het ljjkt me niet erg
gunstig voor die heeren, zegt spr., dat zjj
tegen dat voorstel hebben gestemd, hetwelk
beoogde de volksontwikkeling te bevorderen.
Spr. verdeelt zjjn rede ia 3 deelen: ie. Wat
zjjn de Provinciale Staten en wat de Ge
deputeerde Staten, en welke macht bezitten
zjj 2e. Welke maeht bezit de Eerste Kamer
3e. Waarom zjjn de a.s. verkiezingen van
zoo groot belang?
Ie. De Prof. Staten zjjn te vergelijken
met de gemeenteraden. De eersten kiezen
uitr hun midden de Gedeputeerde^ Staten,
de laatsten het college van B. en' W. als
dageljjksch bestuur. Van den gemeente
raad is de burgemeester, die dgor de Konin
gin is benoemd, ambtshalve voorzittervan
de Prov. en Gedep. Staten is de Commis
saris der Koningin, die eveneens bjj Kon. -
Besluit wordt benoemd, ambtshalve vopr-
zitter. Toch is er ook verschil. Als in het
college van B. en W. de stemmen staken,
geeft de stem van den burgemeester den
doorslag. Doet zich een dergelijk geval voor
in bet college van Gedep. ^taten, dan be
slist niet de stem van den voorzitter, maar
die van het buitengewoon lid van Gedep.
Staten, dat er m zoo'n geval bjj gehaald
wordt. Dit lid wordt, evenals de gewone
leden van bet college van Gedep. Staten,
gekozen door de Prov. Staten.
Gedep. Staten hebben grooter macht ten
Jinzien van de provinciale aangelegenheden
an B. en W. ten aanzien van de zaken
hunner gemeente. In elke gemeente wordt
een tameljjk groot aantal raadszittingen
gehouden en daarin komen de begrootings-
posten feiteljjk telkefis opnieuw aan de
orde; Bv en W. zjjn niet vrjj in de uitvoe
ring der .begrooting. De uitvoering der
provinciale begrooting daarentegen ia vrjj
wel geheel opgedragen aan Geaep. Staten.
Reeds hierom is het van belang, aan de
verkiezingen der Prov. Staten aandacht te
schenken.
De provinciale begrootipg 1916 sluit met
een eindcjjfer van ruim 3>/t miliioen. Daar
van kap men 11/j miliioen aftrekken, wjjl
dit bedrag op de begrooting is geplaatst
als tjjdeljjk geleend kasgeld; er bljjven dus
2 miliioen over, die door de provincie ont
vangen en uitgegeven worden. Hoe komt
de provincie aan dat geld?
Door opcenten (141/2) op de hoofdsom der
belasting op de bebouwde en onbebouwde
eigendommen en opcenten (lU/g) op de
personeele belasting; de opbrengst daarvan
is ruim 1 miliioen. Er wordt op deze op
centen in* den regel weinig gelet; dat het
Rjik geld noodig heeft voor onderscheidene
zaken van belang'iedereen weet het en
beseft, dat hjj mee moet betalenmaar hoe
de provincie aan het benoodigde geld
komt en wat zjj ermee doet, daar vraagt w
men niet naar. Zjj die in de vermo
gensbelasting zjjn aangeslagen, dragen
niet bji in de lasten der provincie. Spr.
vindt dit een onbillijkheid. De provincie
beeft echter het recht om ook hen te laten
bjjdragen, zoo de opcenten op de personeele
belasting tot 20 gestegen zjjn.
Voorts ontvangt de provincie o.m. geld
door heffing van rechten op scheepvaart-
kanalen; dat brengt ongeveer 1 ton op.
Deze belasting, die de kleine schipper» treft,
keurt spr.- af. Tot de verdere inkomsten be-
hoqren; overtocht-gelden (tol) geheven aan
de bruggen over enkele rivieren en huur en
pacht van provinciale eigendommen. Ook
ontvangt de provincie subsidies: b.v. van
de steden Leiden en Woerden, voor het
onderhoud van bet jaagpad langs den
Ouden Rjjn.
Onder de uitgaven zjjn: de jaarwedden
van de leden van Gedep. St. (f 3000 elk),
die van den griffier (f 5000) en die der ambte
naren. De leden der Prov. Staten (82)
ontvangen gezamenljjk f9000. De uitkeering
aan hen wordt niet beschouwd als salaria,
maar als reis- en presentiegeld.
De prov.Zuid-Holiand had op 31 December
1915 een schuld van f 7.299.000. Dit cjifer
bcwjjst, dat de prov. groote provinciale
wecken heeft doen uitvoeren. Voorts vei*
leent de provincie jaarljjks een reeks van
subsidies aan vakscholen, landbouwvereeni-
gingen en andere nuttiae instellingen inde
provincib, en dank zjj die subsidieer kan de
provincie groote'n invloed uitoefenen op die
instellingen. Zjj kan bjj bet verleenen der
subsidies voorwaarden stellen, waaraan de
instellingen moeten voldoen, b.v. een zeker
aantal vrjje plaatsen op de gesubsidieerde
school, voor leerlingen van onvermogende
ouders.
Spr. zet daarna uiteen het aandeel dat
de provincie "beeft in de' krankzinnigen
verpleging. De gemeenten dragen daar
weliswaar vrjjwel de kosten van, maar de
provincie ia verplicht te zorgen voor vol
doende ruimte voor de verplegina, en dat
brengt uitgaven mee. Zjj bevordert den
bouw van gestichten of bouwt deze zelf.
Gedep. Staten hebben nóg ruimer ar
beidsveld, nóg grootier macht: zjj hebben
bet beheer in handen van gemeenten,
polders en hoogheemraadschappen. Alle
besluiten, die in verband staan met de
financiën, behoeven de goedkeuring van
Gedep. St. om te kunnen worden uitge
voerd. Gedep. St. hebben ook veel te
zeggen in de uitvoering van de Armenwet
en de Woningwet. In naam zjjn de ge
meenten vrjj in het vaétstellen van straf
verordeningen, maar Gedep. Staten hebbea
het recht om de verordeningen door te
zenden naar de Króón en als dit geschiedt,
is het vrjj zeker, dat de verordening niet
wordt goedgekeurd. Reglementen van pol
ders en hoogheemraadschappen behoeven
ook de goedkeuring van Gedept St.
Ook over het ontslag van ambtenaren'
hebben Gedep. St. heel wat te zeggen (ge
val Kanon).
Het is dus duideljjk, dat de macht vgn
Gedep. St. niet gering is; zjj kunnen
conservatieve gemeenten dwingen tot meer
dere vooruitstrevendheid, maar zjj kun nep
ook eon rem ijjo voor vooruitstrevende
