1916.
Dinsdag 21 November.
N°. 3813
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
Offlciöalfl Hsowol
Geweente Nchwwnhevew.
BINNENLAND.
Intercomm. Telefoon-nr. 20.
geven, worden slechts 2-maal in rekening gebracht.
erdim
>rde Kerk
wor
Elk
het Westen
geestelijke
1
aan
Blijk
[u
gd
ieu-
>ds-
groc
ichiji
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
enz.
meenen
De
aan het gebot
den
rd e
aan
it vc
Waar
finantieel
gevolg
een mik,J
gr oi
levi
SCHOONÏÏOYÏRSCHE COURANT.
meet
gekotn
»r.
2
de gei
De
Pgl
wer
het water des leve
haringen 22 16b en
zij zich bij het
hun taak
agenda: verordening hoof-
wordt geadjourneerd tot een
Dg.
Jo
>nhak-
iuis nog
iben
•n de orde
17 en geeft
derFioan-
.s met de
der Bel-
heeft, een
voor
slag, aan
meer aftrek
grooting de
De algemeene
sloten wordende,
gaan tot beha..—
de M.U.L.O.-school
ingang van 1 Ja-
der Kley te Zutfen.
den op de voordracht mejuf-
Haas te Ooltgensplaat en de
iens.
t de heer Leis,
.Vitmer de gemeente metter-
heeft, hij hem hulde wil
de wyze, waarop hy als
secretarie steeds met het
omgegaan.
iring gaat vervolgens over in
reke-
i nadeelig
loor uitstel
finantieele
geval
it ont-
nog weinig van
lijden heeft; de
met inbegrip van
f 832,64, bed ra,gen f
Blèchta f 48,95i/i,
Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer ƒ0,10. Groote letters naar-plaatsruimte. Inzending
franco uiterlijk tot Dinsdags- en tot Vrijdag s-namiddags 2l/f uur.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3-maal plaatsing opge-
Nov. Tot eerste-ambtenaar
alhier is benoemd de heer
Ireejen, tweede ambtenaar ter
Hardinxveld.
a/d IJaael, 20 Nov.
[-Maatschappij H. van
>m heeft een gratificatie
Onderlinge Brand-
te Gouda
Molenaar een
verdeeld onder
meest verdien-
blussching van
lenaar.
(N.
Deze Courant wordt des Dinsdags- en des Vrijdags
avonds uitgegeven. Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden
ƒ0,75. Franco per post door het geheele rijk ƒ0,90. Men kan zich
abonneeren bij alle Boekhandelaren, Agenten en Brievengaarders.
vervolgens
heer Leis
een gemeente
.schillende
de hoof-
De BURGEMEESTER der Gemeente
Schoonhoven maakt bekenddat het Kohier
No. 5 der Personeels Belasting, over het
dienstjaar 1916 invorderbaar verklaard op
den 17. November 1916, aan den Ontvanger
ter invordering is ter hand gesteld en ieder
daarop voorkomende belastingschuldige ver
plicht is zynen aanslag, op den bjj de wet
bepaalden voet, te voldoen.
Schoonhoven, 20 November 1916.
De Burgemeester,
VAN KEMPEN.
k e r bepleit vervolgens
om ’s ochtends te ver-
dan meer tyd voor de
j der onderwerpen dan *s avonds,
tel wordt echter door den raad
Gwuda, 18 Nov. Wegens het niet 1
komen der concessievoorwaarden voor d«
exploitatie van den tramweg Gouda—Bode
graven, was door B. en W. dezer gemeente
voorgesteld de concessie in te trekken,
waardoor die dienst zou moeten worden
gestaakt. Na een onderhoud tusscben B.
en W. en den directeur der N. V. is echter
een bemiddelingsvoorstel tot stand gekomen,
waarin o.a. wordt bepaald, dat, winneer de
Ridder van Catsweg en de toegang naar bet
stationsgebouw eerst ten genoegen van
B. en. W. worden hersteld en opgeleverd,
de N. V. in het vervolg zal kunnen yolstaan
met het onderhoud der genoemde wegen,
voor zoover die zjjn gelegen tusschen de
tramrails en 0 50 M. aan weerszijden daar
buiten, benevens nog enkele andere onder
houdswerken. Dit voorstel is by den Raad
ingediend. By aanneming blyft de trein
dienst Gouda Bodegraven dus gehandhaafd.
Beraam backt, 18 Nov. Aan de Staats
courant (no. 271) zjjn toegevoegd de Konink-
lyk goedgekeurde statuten der Bouwver-
eeniging .Het Volksbelang'*, gevestigd alhier.
De vereeniging stelt zich uitsluitend ten
doel in het belang van de verbetering der
volkshuisvesting te Bergambacht werkzaam
te zjjn.
Zij beoogt te dien einde hygiënisch inge
richte woningen, die voldoen aan de behoeften
van een werkmansgezin, te stichten, teneinde
deze bjj voorkeur aan haar leden te verburen,
en andere handelingen te verrichten, die
bevorderlijk kunnen zjjn aan het gestelde
doel.
Laptk, 20 r-
ter secretarie alL.».
J. H. den Breeje**
secretarie te
Nleuwerkterfc 1
De Brandwaarborg-
Veeren te Amsterdam h
verleend van f 25, de
waarborg-Maatschappjj Montjjn t
een van f 17.50 en de heer M. Molt
van f 27.50, om te worden 1
de spuitgasten, die zich het
steljjk hebben gemaakt bij de
den brand bij den heer M. Molt
(N. Z-H.)
{Ouderkerk a/d IJaael, 18 Nov. De
Meisjesvereeniging .Dorcas” hield Donder
dag j.l. haar jaarvergadering.
De leiding was opgedragen SanDs.G. van
Montfrans, die een schoone, ernstige rede
hield over het karakter van Martha als
eymbool der dienende liefde.
Er was veel belangstelling van de zijde
der begunstigers.
De Meisjesvereeniging had een ruk pro-
Br®<nma, dat geheel afgewerkt werd.
Er was ontvangen f $70,841/4 en uitge
geven f 269,26 195 stuks kleederen, klein
en groot, waren vervaardigd en uitgedeeld
aan de armen der gemeente.
18 Nov. De gewone najasM-
collecte der Vereeniging „Dorcas" heeft dit
jaar opgebracht f 158,25.
Gisteravond hield de IJsclub Stolwjjk
hare gewone algemeene vergadering.
Uit de rekening van den penningmees
ter—we zouden hem nu met het volste
recht schatbewaarder kunnen noemen
bleek ten duidelijkste, dat deze vereeniging
nn" n den druk der tjjden te
ontvangsten toch hadden,
ren een batig saldo van
1 f 1181,64; uitgegeven was
i, zoodat de rekening sloot
met een batig saldo van f 1132,68i/i.
De aftredende bestuursleden, de beeren
P. van Wjjnen, F. Bats, L. de Jong Sr. en
G. G. Graveland, werden niet bjjna alge
meene stemmen herkozen, terwjjl in de
plaats van den heer G. van Eek, die wegens
gezondheidsredenen bedankt had, gekozen
werd de beer J. Frederikze.
Aan de verloting van 3 paar schaatsen
en 2 kistjes sigaren namen ongeveer 90
leden deel; de pryzen werden respect,
gewonnen door: C. de Jong Lz., G. Ver
wik (gemobiliseerd),'A. Noomen, J. W. van
Eyk en D. Anker Gz.
De vereeniging telt thans 218 leden.
KERKNIEUW».
Ds. P. de Groot te Rott<
is beroepen bjj de Chr. Gereformeei
te 's-Gravenzande.
tiwnderak, 18 Nov. T
de Ned. Herv. Gemeente all
Ds. O. J. van Rootselaar te
Bjj Koninkljjk besluit van 16
dezer zjjn benoemd, bjj het reserve-perso-
neel der landmacht, tot reserve-tweede-
luitenant, bjj bun tegenwoordig korps, bjj
de vesting-artillerie, de vaandrigs J. Stien-
stra, H. G. Broekman, H. Oortman Gerlings,
C. van Willigen en E. Tissot, allen van
het 1ste regiment.
Gedeputeerde S-taten van
Zuid-Holland stellen aan de Provinciale
Staten van dat gewest voor, de aan den
verkeersweg Nieuwpoort Schelluinen aan
sluitende *brug over het Steenenhoeksche
kanaal met den oprit van die brug naar
den Wolpherenschen djjk bjj de provincie
in beheer en onderhoud over te nemen en
te verlpteren, en mitsdien aan het water
schap van de Lioge-uitwatering de ver
plichting op te leggen tot een jaarljjkscbe
op 1 Juli van het betrokken jaar vervallende
uitkeeriog aan de provinciale kas van f 194.
Bjj de aanbesteding van het
onderhoud van de sluizen en bruggen in
het Merwedekanaa! was minste inschrijver
H. J. van Djjk te Vreeswjjk, met f 13080.
van de Ster, dat zjjn de Jongeiingsveraeni-
gingen, die door tractaat-verspreiding enz. de
wereld onderrichten aangaande de komst
van den Leeraar.
.De Ster is het Oosten” beeft haar naam
ontleend aan Mattheus 2, maar meer dan
uiterljjke overeenstemming is er niet. Zy
verwacht een nieuw stadium van ont
wikkeling, een evolutie tot hooger peil in
den godsdienst, niet, zooals de Christe
nen, de voleinding aller dingen.
De nieuwe Leeraar spr. stipte dit
reeds aan zal de Leeraar zjjn van allen. In
alle godsdiensten erkennen de theosopben
iets goedsin den godsdienst der Joden de
gerechtigheid, in dien der Christenen de
zelfverloochening, in dien der Perzen de
reinheid, in dien der Egyptenaren de we
tenschap, enz. De nieuwe Leeraar nu zal
een machtigen tempel bouwen, welks dak
gedragen zal worden door al die godsdiens
ten; elke godsdienst zal een pjjler zjjn. In
alle godsdiensten leeft de Messias-verwach-
ting, de verwachting van den grooten
Leeraar; die verschillende verwachtingen
zjjn eigenlyk één verwachting, zeggen de
theosophen, en die verschillende Heilanden
zijn één Heiland: de nieuwe Leeraar, die
komt. Zjjn naam zal zjjn: de Heer van het
Mededoogen. Het hoofdkenmerk der nieuwe
religie zal zyn het medeleden.
De verwachting van den Leeraar is ook
gegrond op astrologische waarnemingen.
In den stand der sterren is een wonderljjk
kruisbeeld waargenomen, op grond waarvan
de Leeraar wordt verwacht.
De menschheid wordt onderscheiden in 6
wortelrassen. Wy zjjn het 5de wortelras.
Elk ras heeft zjjn eigen Leider. Die van
het 6de wortelras is de nieuwe Leeraar.
Leadbeater voorspelt, dat in het nieuwe
wereldrijk Nederland het land der eere, bet
vrederjjk zal zjjn, en dat in dat wereldrjjk
alle menschen Engelscben zullen heeten
Spr. laat deze fantasieën daar. Maar het
verschijnsel op zichzelf is ernstig. Duizen
den menschen, die toch ook een ziel te ver
liezen hebben, knielen voor deze Ster. Het
gaat hun als den Wyzen in Mattheus 2
.Als zij nu de ster zagen, verheugden zjj
zich met zeer groote vreugde.” De leden
van .De Ster in het Oosten” zjjn kenbaar
aan een vy (puntig zilveren sterrefje, ge
dragen op blouse of jas.
Eerst vreesde de orde, dat de huidige
oorlog de komst van den Leeraar zou ver
hinderen. Sommigen zeggen dat zjjn komst
er 25 jaar door vertraagd is, maar anderen
gelooven, dat bjj zjjn komst er juist door
zal verhaasten. De akkers zjjn omgeploegd
en de menschheid is rjjp geworden om den
Heer des Vredes te ontvangen. Al bet Ijj-
den in dezen oorlog dient Volgens Annie
Besant om de machtige beginselen van
een nieuw wereldrijk gelegenheid te geven
zich te ontplooien. In den inktzwarten nacht,
die de wereld thans omgeeft, blinkt de Ster
in het Oosten. De Leeraar komt
Spr, vroeg aan den heer H. J. van Ginkel,
een der vooraanstaande leden van de Am-
sterdamsche afdeeling, wanneer hjj de Lee
raar verwachtte. Het antwoord was: in het
jaar 1934. De ingewjjden hebben reeds den
man ontdekt, in wiens lichaam hij zich zal
iocarneeren; het is een Ier. De theosopben
gelooven namelijk, dat de Leeraar indaalt
in een menschelfjk lichaam en zich daarvan
bedient tot bet volbrengen van zjjn god
delijk werk. Zoo heeft volgens hen Christus
zich geïncarneerd in den eenvoudigen tim
mermansknecht, die Jezus van Nazareth
heette. Toen spr. den heer van Ginkel vroeg
waarom het noodig is dat na Christus'
vleescbwording nog een nieuwe Heiland
verschijnt, kreeg hjj dit merkwaardig ant
woord: Van alle wereldleeraars heeft Chris
tus het kortst gewerkt. Zyn werk is door
zjjn gewelddadige kruisiging te vroeg be
ëindigd. Nu werken wjj, opdat hy bjj zyn
wederkomst niet opnieuw gekruisigd zal
worden, doch een kring van volgelingen zal
vinden, die hem met bljjdschap ontvangen.
Na een korte pauze droeg spr. bet tweede,
critiscbe gedeelte zjjner lezing voor.
Groote voorgangers hebben onlangs ge
zegd, zoo vangt spr. dit gedeelte aan, dat
wjj moeten toezien dat de vrucht van dezen
tjjd ons niet ontgaat. Dit is een waar woord.
Men heeft de orde genoemd .een inte
ressant verschynsel”. Nu is het woord
interessant een veelgebezigd woord, dat niet
veel zegt. Interessant is de Duitscbe han-
deisduikboot Deutschland, interessant zjjn
de tanks, interessant zijn ook de modus
vivendi en de regeeringsvarkens. De orde
van de Ster in het Oosten is verschrikke
lijk interessant. Maar verstaan wjj in al
deze dingen de sprake Gods?
De jnensch js een wonderljjk wezen; ook
de meest gewone menschen, met hun illu
sies en hun ontspanningen. In elk men-
schenbart is een mysterie; elk menseben-
hart is als de zee, nu eens kalm en vlak
en vredig, dan stormachtig bewogen. De
orde van de Ster in het Oosten is uit de
onnaspeurlijke diepte van bet menschenhart
opgekomen, uit dezelfde diepte, waaruit zoo
vele schrille tegenstellingen 'zyn geboren,
als: de oorlog en de vredesbeweging, het
kapitalisme en het socialisme, enz. enz. Men
moet beginnen met de beweging te leeren
kennen, en dit is niet mogelyk zonder zich
zelf te leeren kennenhet begin is dus dé
zelfkennis.
Overschatten wil spr. de orde niet. Voor
een groot deel beschouwt bjj de Oostersche
beweging als een modegril, als het nieuwste
snufje, waar een zeker soort dames in de
groote steden tuk op is. De dames dwepen
nü met een Boeddhabeeldje, dat is op bet
oogenblik modern. -Op het groote kaartspel
van de mode is immers het Oosten troef.
Oostersche tooneelspelen worden met groot
succes vertoond: Cleopatra, Vasanthasena
Dat al die menschen het zoo ernstig
met den Oosterschen godsdienst,
geldeijjk gesteund werd en dat ook meer
menschen als lid toetraden.
De heer Vroege vindt dat Nieuw-Lek-
kerland, dat van de vereeniging evenzeer
profiteert als Alblasserdam, in verhouding*1
tot hetgeen die gemeente van .Het Groene
Kruis'* geniet, mede behoort bjj te dragen
in den geldeljjken nood.
Ook dé wethouder Jonker uit zich in
dien geest.
De heer P y 1 verklaart zich een groot
voorstander der vereeniging, en voor de
wjjkzuster en bet nuttige werk van .Het
Groene Kruis” heeft hy niets dan lof.
Evenwel zou hy gaarne zien, dat als er
weer eens een hulpkracht moet worden
aangesteld, er dan ook op gelet werd of
zoo iemand orthodox is. Tal van menschen
in Alblasserdam zjjn die richting toegedaan
en zouden hel heerljjk vinden, als zjj by
baar arbeid ook voor de geesteljjke belan
gen een open oog had. Modernen mogen
hieraan geen of weinig behoefte hebben,
orthodoxen hebben dat wel.
De heer 't Hoen zou dit ook gaarne zien,
doch als lid van bet bestuur van .Het Groene
Kruis” moet hjj tot zjjn spjjt zeggen, dat daar
wel niet veel kans op zal zjjn, want dat by
voorkomende vacatures zich nooit anders
dan tpodernen hebben aangemeld.
Het gevraagde subsidie wordt hierna met
algemeene stemmen toegestaan.
Ter tafel komt de begrooting van het
Burgerljjk Armbestuur, dienst 1917. Zij
bedraagt in ontvangst f 8369,50, in uitgaaf
f 7869,50 en heeft alzoo een batig saldo
van f 500.
Deze begrooting wordt onveranderd goed
gekeurd.
Alsnu stelt de voorzitter aan
de gemeente-begrooting voor 1917
allereerst lezing van het rapporti.-
tieele Commissie.
Uit dit rapport bijjkt, dat bet bjj bet
onderzoek was opgevallen, dat zulk een
belangryk bedrag aan schoolgelden als onin
baar is genoemd. Bljjkbaar hebben B en
tV. gerekend met de tijdsomstandigheden
en met de geringe ontvangsten van 1915.
Ook is bet de aandacht der commissie
niet ontgaan, dat de uitgaven enorm zyn
gestegen en de hoofdelyke omslag met onge
veer 75 pCt. omhoog gaat. Daar evenwel de
posten juist zyn geraamd en de uitgaven
niet «jjn te verlagen, moet hierin worden
berust.
De gedachte werd evenwel uitgesproken,
of de gemeente niet een bydrage zou kunnen
krjjgen uit de ooriogswinstbelasting en een
subsidie krachtens art. 53 der Onderwjjswet.
Overigens adviseert de commissie tot vast
stelling, zooals de begrooting met de daaraan
toegevoegde nota van wjjzigingen is voor
gedragen.
De voorzitter brengt een woord van
hulde en dank aan de commissie voor haar
omvaogrjjken arbeid aan het onderzoek
besteed. Inderdaad zjjn de tijdsomstandig
heden oorzaak, dat velen voor bet betalen
van schoolgeld oninbaar moeten worden
verklaard.
Een bydrage uit de ooriogswinstbelasting
acht hjj onwaarschjjnlykdie is alleen ver
leend aan de drie grootste steden vAn ons
land, Amsterdam, Rotterdam en den Haag.
In de wet wordt van een subsidie ook
verder niets gerept. En voor een onderwjjs-
subsidie acht bjj de gemeente niet te be-
hooren tot de noodlijdende
De algemeene beschouwingen
geopend wordende, maakt de
een vergelijking tusschen
van even 5000 zielen, waar versi
gemeentebedrijven bestaan en J
deljjke omslag laag is, terwjjl in Alblas
serdam de bedrjjven in handen van
particulieren zijn en de belasting frap
pant hoog is en telkens hooger wordt. Hjj
acht het een bedenkeljjk teek en en een
bewjjs van zeer kortzichtige gemeentepoli
tiek, dat de gemeente de zoete winstjes die
zij maken kon, in de zakken speelt van con
cessionarissen. Deze opmerking moge de
begrooting al niet kunnen wjjzigen, spr. wil
den raad toch nog eens een spiegelbeeld vóór
houden waar het op uitloopt, als hy in der-
gelijkezaken zoo onverantwoordelijk handelt.
Den tegenwoordigen stand van zaken heb
ben wjj te danken aan de raadsleden, die
hun oogen gesloten hebben gehouden voor
de voordeelen, die de gemeente bjj eigen
eer zou hebben gehad. En als straks
de grondspeculatie weer op dergeljjke
rjjze wordt gehandeld, komen wjj al meer
p een bellend vlak en ziet spr. de toe-
l treurig tegemc
Been ha
jr den I
dat als
Tot predikant by
alhier is beroepen
Bergschenhoek.
Gena«entcr(|ad van Alblauerdam
op Vrjjdag 17 Nov. 1916, des avonds te 6 uur.
Voorzitter de heer S. Berman, burge
meester.
Afwezig de heeren J. M. Prins Visser en
A. G. ‘Rjjkee, de eerste met kennisgeving.
Tegenwoordig zjjn elf leden.
De voorzitter opent de vergadering en
verzoekt den secretaris de notulen voor te
lezen vgn de vorige vergadering. Deze
worden onveranderd goedgekeurd.
Medegedeeld wordt:
le. dat Gedeputeerde Staten hebben goed
gekeurd het in de vorige vergadering ge
nomen besluit tot wjjziging der begrooting
van inkomsten en uitgaven, dienst 1916;
2e. dat de Commissaris der Koningin tot
leden van het zetterscollege heeft herbe
noemd de beeren A. Blom en Joh. Jonker Sr.
3e. dat Gedeputeerde Staten goedgekeurd
teruggezonden hebben degemeenterekening
over 1916;
4e. dat B. en W. op 26 October kas
opname hebben gedaan bij den gemeente-ont-
vanger;de inkomsten bedroegen f 53511,41Vs,
de uitgaven f 45640,30, zoodat in kas moest
zjjn en is bevonden f 7871,11Mb
5e. dat W. Goud en J. J. van der Bilt
afschrtiving van hoofdeljjken omslag hebben
verzocht wegens vertrek uit de gemeente.
Deze verzoeken worden, voor zooveel noodig,
na- toegestaan
de 6e. dat de Pastoor, die belast is
zorg voor de geestelfjke belangen c
gische geïnterneerden, verzocht h
gemeente-lokaal beschikbaar te stellen’
het inriebten van een R.-K. noodkerk.
De voorzitter meent, dat aan dit
verzoek tegemoet gekomen behoort te
worden, en stelt voor, daartoe een der
lokalen van school no. 2 af te staan. Voor
eventueel vuur en licht en kosten van
schoonmaak zal de Pastoor zorgen.
heer Leis biedt hiertoe bereidwillig
Lol gebouw .Utile Dulci”.
voorzitter zegt, met dank aan
heer Leis voor zjjn zeer vriendeljjk
aanbod, van deze beusche aanbieding
gaarne gebruik te maken.
7e. Een adres van de afdeeling Kinder
dijk der Vereeniging .Het Groene Kruis”,
houdende het verzoek, de jaarljjkscbe sub
sidie van f 250 te willen brengen op f 400.
In de toelichting zegt het bestuur het vol
gende
Reeds meerdere jaren sluiten de
ningen der vereeniging met een
saldo, dat gecompenseerd werd doe
te verzoeken van aangegane f..
verplichtingen (hypotheek) en in één
opgebeven werd door een onverwacht
vangen schenking.
Met bezorgdheid werd op de algemeene
vergadering gevraagd, hoe bet geraamde
nadeelige slot over 1917 ad f 375 zou ge
vonden moeten worden, daar bovendien
het' duurder worden van alle materialen
dit nadeelig slot nog grooter zou kunnen
doen zyn.
Ook zullen de salarissen van de hulp
krachten verhoogd moeten worden, wat
voornamelijk het geval is met de belooning
van de wijkzuster. De enquête, omtrent de
arbeidsvoorwaarden van wjjkverplegenden
door de vereenigingANosokomos” ingesteld,
deed zien, dat de salarisregeling van de
wijkzuster alhier nog onvoldoende is te
achten om een goede kracht beschikbaar te
krjjgen of te houden, wat voor de gemeente
van groot belang is.
Verder wordt opgemerkt, dat in de laatste
jaren het bedrag van gewone ontvangsten
van particuliere zjjden ruim f 1200 beeft
bedragen, zoodot, wanneer de gemeente
Alblasserdam de gevraagde f 400 toestaat,
de gemeente nog niet i/8 van deze particu
liere bydragen aan de-vereeniging bewilligt.
gemeend wordt dat een kwjjnend
»1 beslaan der vereeniging, met als
onvoldoende verpleegmiddelen en
een minder goed geschoolde wijkzuster, een
groot nadeel voor de gemeente zou op
leveren, wordt het verzoek om een verhoogd
subsidie met goed vertrouwen aan den ge
meenteraad gedaan.
De voorzitter merkt op dat in het adres
een onjuistheid voorkomt. Het tegenwoordig
subsidie is niet f 250, maar f 200. Er
wordt jbJ. eo.o bedrag vin f 50 verstrekt
voor ontsmettingen.
B. en W. verklaren zich voor inwilliging
van het gedane verzoek. De redenen in
de toelichting ontvouwd worden door hen
beaamd en zjj hebben daar niets aan toe
te voegen. Namens het Dageljjksch Bestuur
stelt de voorzitter dan ook voor, op het
adres gunstig te beschikken.
De heer Beenhakker zal het adres
steunen. Hjj is te veel overtuigd van het
groote nut van .Het Groene Kruis” om er
tegen te stemmen. Echter zou hij wenschen,
dat de vereeniging door meerdere leden
die de gei
beheer zou hebben gehad
bjj de grondspeculatie wei
wjjze wordt gehandeld, kon
op een hellend vlak en i.
komst treurig tegemoet.
De heer Beenhakker uit, in verband
met het door den heer Leis gesprokene,
den wenscb, dat als weldra de woningbouw
in den raad aan de orde komt, deze dan
ook door de gemeente zal ondernomen wor
den en niet zal worden overgelaten aan
particulieren. Menkrjjgtdan goede wonin
gen tegen billijken huurprijs.
Ook zou hij wenschen, dat bij wyziging
van de verordening op den hoofdeljjken om
lag, aan de arbeiders en middenstanders
teer aftrek werd toegestaan, nu bjj de be-
belasting zoo enorm is gestegen,
beschouwingen hierop ge
lende, wordt allereerst overge-
ohandeling der uitgaven.
Bjj den post .presentiegelden” stelt de heer
P y l voor, daarvoor f 300 uit te trekken.
Waar allerlei ambtenaren verhooging van
jaarwedde hebben verkregen en de wethou
ders ook een ruimere bezoldiging ontvangen,
is dit niet meer dan billjjk. Ook de raads
leden geven er hun tyd aan de zaken van
-imeente te behartigen.
voorzitter zegt het met den heer
volkomen eens te zjjn en spreekt den
„ensch uit, dat die post gevoteerd worde.
Het voorstel-Pjjl, ondersteund door de
heeren Beenhakker en Jacob Jonker, wordt
echter met meerderheid van stemmen ver-
STADSNIEUWS.
ttahMiikiwven, 31 N»v.
De Ster in het Oosten.
(Vervolg en slot yan no. 3812.)
De bedoeling der theosophen is een nieu
wen godsdienst te scheppen. Maar elke gods
dienst heeft een eigen Heiland De nieuwe
religie heeft haren Leeraar nog niet; zjj
verwacht hem, en uit die verwachting is
geboren de Vereeniging .De Ster in het
Oosten”, welken naam zjj evenwel oorspron
kelijk niet droeg. Den llden Januari 1910
werd zjj te Bennares gesticht onder den
naam ,De Orde van de Rijzende Zon”; later
ontving zjj haar tegenwoordigen naam.
Annie Besant is haar beschermvrouwe en
propagandiste. In alle groote steden heeft
de vereeniging afdeelingen het hoofdkwar
tier is gevestigd te Sau-Francisco. Een
beljjdenis heeft zjj niet; men kan bjj toe
treding de religie welke men is toegedaan
behouden; de nieuwe Leeraar zal een uni-
verseele religie brengen, waarin al de goede
elementen der bestaande religies zjjn op
genomen. Wel heeft de vereeniging een
beginselverklaring, waarin zjj haar geloof
uitspreekt dat een groot Leeraar onder de
menschen zal verschijnen, en hare leden
laat verklaren dat zjj zóó begeeren te leven,
dat zjj waardig zjjn hem te ontvangen.
De vereeniging heeft reeds drie vertak
kingen: 1. de orde der Rozenkruisen, dat
zjjn de geleerden, die den stand der ster
ren bestudeeren en uitzien naar een teeken,
dat de komst van den Leeraar aankondigt;
2 de orde van de Tafelronde, dat zjjn de
meisjes en knapen van omstreeks 14-15-
jarigen leeftjjd, die worden opgeleid om
den Leeraar, als hü gékpmen is, te omrin
gen en te dienen(3. de orde der dienaren
worpen.
De heer Leis, hoewel er geen voorstel
van makende, spreekt den wenscb uit, dat
B. en W. uit den post: onderhoud raadhuis,
een nieuw tafelkleed voor de raadzaal zul
len aanschaffen. Bjj eerste klasse huwelijken
is het bestaande niet meer te gebruiken.
De voorzitter belooft dit puot aan
hangig te maken in de vergadering van
het Dageljjksch Bestuur.
Een voorstel van den heer B e e
k e r, om den bode van het Raadhi
f 25 meer te geven dan B. en W. hebl
voorgesteld, wordt verworpen.
Bjj den post: bezoldiging van ambtenaren
van den Burgerljjken Stand, spreekt de heer
Pjjl den wensch uit, dat ook den heer
Rjjkee een bezoldiging worde toegelegd.
De vergadering acht dit echter niet
noodig, omdat de heer Rjjkee er nimmer
om gevraagd heeft.
Een voorstel van den heer Beenhak
ker om den nachtwachts elk f 30 meer
te geven dan voorgesteid is, vindt bjj de
vergadering geen instemming.
De beer Leis wjjst bjj den betrekke-
Ijjken post op de wenscbelykheid om een
cachot te laten rngken aan of in den om
trek van den Hoek (een gedeelte van den
Kinderdijk).
De voorzitter zegt, dat hy dit ver
leden jaar reeds heeft voorgesteld, doch
dat daar niets van komen kan, omdat er
geen enkel plekje grond voor te vinden is.
Hjj blyft hiervoor echter een waakzaam
oog houden.
Bjj .brandbluscbmiddelen” brengt de heer
Beenhakker in bet midden, dat de
spuit aan den Kinderdijk niet in orde is.
De voorzitter zegt, dat het college
van opperbrandmeeslers hieromtrent niets
heeft gerapporteerd, doch dat hy de zaak
zal onderzoeken.
Bjj „onderhoud torens” merkt de heer
Leis op, dat de toren aan één kant wat
overhelt. Hjj dringt aan op beter onder
houd, hetgeen de voorzitter toezegt.
De post „straten en pleinen” doet de
heer Beenhakker den wensch uit
spreken, dat het niet bestrate gedeelte aan
den Kinderdjjk van een steenen bevloering
Zal worden voorzien.
De vergadering verklaart er zich echter
in meerderheid tegen.
De overige posten gaan zonder protest
onder den hamer des voorzitters door.
De inkomsten hierna in behandeling
komende, geven geen reden tot opmerkingen,
waarna de gansche'begrooting in omvraag
gebracht, aldus wordt vastgesteld: ont
vangsten f 76479,16. uitgaven f 89979,15,
nadeelig saldo f 13500. De post hoofdelyke
omslag is van f 26000 op f 43000 gebracht,
en voor het distributiebedryf van levens
middelen is een post geboekt van f 15000.
By monde van den beer J. U. Smit
wordt aan B. en W. een woord van erken-
telykheid gebracht voor de uitnemeafe
wyze, waarop zij zich bij het opmaken der
begrooting van hun taak hebben gekweten.
Het punt der
delyke omslag, 1
volgende zitting.
Wethouder J o n I
de wenschelykheid
gaderen. Men heeft
behandeling
Zyn voorste
verworpen.
Tot onderwy’zer aan
benoemt de raad met
nuari den heer R. van
Met hem stonder
frouw A. de Haas te O-
heer H J. B Cley te Lee*
By de rondvraag zegt
dat nu de heer Witmer de
woon verlaten
brengen voor
ambtenaar ter
publiek heeft o
De vergader*.
Comité.
moet men niet gelooven; zjjne leer is zoo
ingewikkeld, dat iemand zonder wjjsgeerigeD
en wiskunstigen aanleg haar niet begrypen
kan. Vooral de astrologie is voor iemand,
die geen sterrekundige is, onbegrjjpeljjk.
Spr. ontving, toen hy zich voor deze lezing
voorbereidde, van de, Amsterdamsche af-
deeling een groot aantal boeken in bruik
leen, maar de helft ervan heeft hy spoedig
teruggezonden, hy begreep er niets van.
De beweging is slecbts voor een gering
procent godsdienstig; de leer bestaat voor
een groot gedeelte uit doodgewone zedeleer.
Der jeugd wil men nuttigheids-idealen in
prenten. Maar men mag de beweging
daarom niet met een medelydend laebje
voorbygaan! Zy is meer dan een stuk
moraal, zy is een macht, waarmee het
Westen ten slotte zal hebben te worstelen
om de hegemonie. China is in 7 jaar tyds
een republiek gewordende Chineezen snjjden
hun staarten af, zy moderniseeren zich.
Japan levert granaten aan Europeesche
mogendheden. Hoe lang zal het nog duren,
dat wy van Nederlandsch-Indië kunnen
spreken? Misschien beleeft dit geslacht
bet nog, dat het Japansch Indië is.
De achtergrond der Oostersche beweging
is evenwel religieus; het godsdienstig
karakter der orde w er wel, het is Boeddhis-
tisch-theosophisch. Het is Boeddhistisch
God in zyn wereld te doen opgaan, hetgeen
de orde leert. Het is een beleediging van
het Christendom den Heiland nog eenmaal
te verwachten om zyn afgebroken werk te
voltooien. Het is een miskenning van het
absolute van het Christendom, het als één
der godsdiensten op te nemen in een nieuwe
wereldreligie.
De Ster in het Oosten moet de Christenen
in West-Europa verontrusten. Het is niet
onmogelyk dat God het heidendom gebruikt
om het hedendaagsche Christendom van
zyp voetstuk te stooten. Prof. Dr. P. D.
Chantepie de la Saussaye schreef in 1913
in zyn artikel „Door het oordeel heen”:
„Het Oosten zal het Westen overwinnen,
indien hier geen geesteiyke omwenteling
plaats grijpt”.
Is zoo’n omwenteling mogelyk? Spr.
antwoordt: Ja. De ster in het Oosten, die
de Wyzen leidde, is nog ónze ster, de
Heiland, die niet kwam om een kring van
bereiden te vinden, maar om zyn volk
zalig te maken van hunne zonden door
zich voor hen te offeren. Inplaats van een
nieuwe incarnatie van Jezus te verwachten,
moeten wy meer ernst gaan maken met de
waarheid, dat Christus mét ons is totdat
Hy komt. Het Christendom is niet dood,
maar de Christenheid heeft de aansluiting
met de geestelyke werkelykheid van Chris-*
tys’ tegenwoordigheid verbroken. Zou de
wereld den glans van de ster in het Oosten
bewonderen als hier de ster van Bethlehem
blonk
Spr. wil niet meedoen aan het afmaak-
systeem ten opzichte van de Kerk. Maar
de Kerk heeft toch een groote schuld; zy
heeft bet wereldleven niet Christeiyk ge
maakt, het niet van den Christeiyken zuur-
deesem doortrokken. Dat is onze schuld.
En in de nieuwe litteratuur vindt men nu
een zoeken naar de Messias-gestaltemen
vraagt zich af hoe Jezus zich zon
gedragen in ónzen tyd. Men maakt van
hem een communist, een anarchist, een
socialist, een dweper, een mysticus. Het
consequents! heeft Eliza Linton in baar in
1872 verschenen boekje „De waarachtige
geschiedenis van Jozua Davids” geteekend,
hoe h. i. Jezus tegenover ónze wereld zou
staan. By Frederik van Eeden vindt men
een gelyk streven (in „De Kleine Johannes”).
De fout van die boeken, evenals van het
bekende „In his steps” is, dat wy niet
kunnen zeggen wat Jezus zou doen als hy
op aarde was; onze zaligheid ligt vast in
wat hy gedaan hééft. Maar toch ligt in
die boeken een gedachte die ons beschaamt
voor ons is het groote maatschappeiyke
leven object van onderzoek, geen arbeids
terrein. Wy bréngen het evangelie niet
aan de arbeiders, aan de verworpenen en
aan de boeven. En onderwijl wordt overal,
zoowel in Europa als daarbuiten, een nieuwe
Christus gezocht of reeds een valsche aan
gebeden.
Het zyn de teekenen, die ons herinneren
aan Christus’ wederkomst. In den Bybel
zyn wy gewaarschuwd voor de tyden, waarin
men zeggen zal: Ziet, hier is de Christus,
en ziet, daar is de Christus! Wat onze thd
noodig beeft is dat de Christenen zich
meer inleven in de verwachting van Christus’
wederkomst. Voor velen is die wederkomst
meer een dogma dan het heimwee der ziel.
Vooral de Calvinisten, voor wie alles, heel
het wereldgebeuren, ontspringt aan den
Raad Gods en uitvloeit in den oceaan der
eeuwigheid, moesten meer adventistisch zyn.
Onbewust heeft de orde van de Ster in het
Oosten een waarheid uitgesproken: Er
antichrist Leeraar! zÖn naam zal zyn: de
Spr. besluit zyn rede met te wyzen op enkele
verzen uit het Boek der laatste dingen: „En
de derde Engel heeft gebazuind, en er is een
groote ster brandende als een fakkel, ge
vallen uit den Hemel, en is gevallen op het
derde deel der rivieren en op de fonteinen
der wateren. En dejDtam dei star wordt
genoémd Alöem; en het derde deel der
wateren werd tot alsem; en vele menschen
zyn gestorven van de wateren, want zjj
8^10 en *117 geWOr<,ei1” (Openbaringen
Spr. vermaant zjjn hoorders niet te drinken
van die wateren, doch hun oog te richten
op Hem, die spreekt: „Ik bende Wortel en
het geslacht Davids, de blinkende Morgen
ster. En de Geest en de Bruid zeggen:
Kom! En die het hoort, zegge: Kom! En
die dorst heeft, koine; en die wil, neme
ens om niet." (Open-
