1916.
Vrijdag 15 December.
N°. 3820.
knecht,
Eerste Blad.
sknecht
knecht,
Adres: G. VER-
ZUW-LkEKKRLAND.
nstMi,
(Stelt
Aster
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Holland en Utrecht.
-
isje,
L
BINNENLAND
Intercomm. Telefoon-nr. 20.
OU Beminer bestaat alt 3 bladen.
te Gouda fietsen
len.
S STAND.
1
looyen, oud 58 j.,
ter
m.
▼an A. Verwey
in
1. van C. Boele en
bertfep te
N. vam SOOTSN.
akte en vergunning:
f 0,50 sub». 2 X t d.,
S. W. N. VAN NOOTEN te Schoonhoven,
Uitgevers.
in G. de Jonj
van G. de
het verl
impen
IANENDONK,
door den
de secre-
|e notulen
iTke onge-
te
lem
iet
toe-
■n v.m. 9Vï uur;
im v.m.
RAAGD:
*pen
isie-
de
de Water, oud
Mill.
1- 80 Not
Beest, oi
loopen jaar
geklommen
ipitaal
s of eerder:
kenbg At. DEN
VXM.
3 meldi
examet
af (derde
ocbter, van midd.
aarne in de Lek-
im.
ituur van den polder
is gekozen de
30 Nov.
k, oud 3
an M. J. de Jong
aadrik, z. van H.
r. Engertje, d.
rujjn.
«g en
Jong
Zonk, oud 1 j.
de Koning, oud
van Spengen.
4—Dec.
van K. van den
Ree.
Dam, oud 83 j
3 Bruyn, oud 75 j.,
van G. J.
- Metje,
verder mede, dat hg
gelen zal nemen ter
hiervoor omscbreven
STRECHT.
0V.
>Ud 71 j.,
Slomp en J. Mid-
lerg en H. Streef-
en C. Terlouw.
an 1-30 Nov.
ten.
Nov.
van L. C. Stujj
van A. den Boer
30 Nov.
n M. Korevaar en
an G. den Hartog
of in een klein
dienste. Br. fr.,
ITOOR, Lexmond.
spoedig mogeljjk
stborfe,
tenby D. P. VAN
Jaagpad.
SCÏÏOOÏfHOVENSCHE COURAIT.
ÏUP vraagt een
d.
nswaajj.
rouwel.
ndoorn en G. van
Haspel, oud 41 j.
Ij. J. van Es,
[lis, oud 28 j.
Höek-, oud 27 j.
nloos aangegeven
v. ’t Hoen.
Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels ƒ0,50. Iedere
regel meer ƒ0,10 Groote letters naar plaatsruimte. Inzending
franco uilerlijk tot Dinsdags- en tot Vrijdag s-namiddags 2Vs uur.
Alle binnenlandsche Advertentiën, voor 3-maal plaatsing opge
geven, worden slechts 2*maal in rekening gebracht.
fener, oud 55 j,
rft. H. M. van
:htgenoot van E.
te *t Beierscre,
gen 1 Jan. 1917
hr. GEVRAAGD:
sknecht
ik wil leeren.
rwoning. b(j J.
Zuideindscheweg
0 Nov.
van C. de Bruyn
t Cornelia, z. van
eris. Corstiaan,
Versluis.
i Bladeren, oud
Djjk. D. C. de
van Beek, oud
18 j.
Dec
Vliet, oud 59 j.,
eerder van N.
an B. Mulder en
een
uit
kan
be-
in
le
irwaarde
het sterkst
Venezuela
it daar
Deze Courant wordt des Dinsdags- en des Vrijdags
avonds uitgegeven Prijs: voor Schoonhoven per drie maanden
ƒ0,75. Franco per post door het geheele rijk ƒ0,90. Men kan zich
abonneeren bij alle Boekhandelaien, Agenten en Brievengaaiders.
Johanna, d. van
van Leeuwen.
an N. Blonk en
UEMESGD NIEUWS.
De burgemeester van Oud e-
water ontving uit Melbourne (Australië) een
brief van G. A. de Ruyter, die te Oudewater
zyn jeugd doorbracht. Hierin verzocht hy,
zyn moeder, de weduwe A. de Ruytèr, mede
te deelen, dat hy als vrijwilliger in dienst
is by de Engelsche marine en in de ge
vechten by de Dardanellen gewond werd
Thans vertoeft hy in Australië eniskorporaai
by het Engelsche Roods Kruis.
Een krankzinnige. Zater
dag viel op de spoorlijn Zwolle—Ommen
een ernstig ongeluk voor. Met den trein
die om 10.01 v.m. te Otnmen moet aankomen,
reisde de rjjksveldwachter uit Mariënberg,
die even vóór 't station Ommen plotseling
krankzinnig werd, zgn revolver trok en deze
richtte op militairen en burgers in dien
trein. Een der aanwezige militairen schrok
zóó, dat hy van het balkon uit den in
beweging zynden trein sprong en met het
hoofd tegen een paaltje terecht kwam, waar
door hy een bloedende hoofdwonde opliep.
Bewusteloos opgenomen, werd de ongeluk
kige, na voorloopig verbonden te zjjn, per
lorrie naar Ommen vervoerd, waar in de
wachtkamer verdere geneeskundige hulp
werd verleend, en vandaar per auto naar
't ziekenhuis te Zwolle gebracht. De krank
zinnige veldwachter zag in Ommen nog kans,
den trein naar Mariënberg te nemen, waar
hij met behulp van ontboden politie werd
overmeesterd. De toestand van den ge
wonden militair moet zeer ernstig zgn.
Nader wordt gemeld, dat bedoelde- rjjks-
veldwachter, genaamd Thiele, tydelyk in
Hasselt was gedétaebeerd. 'Nadat bjj Don
derdagavond ter kerke was geweest in
Hasselt, kreeg hij dien avond plotseling
aanvallen van godsdienstwaanzin. Ook den
daaropvolgenden nacht was hy verbazend
onrustig. Den volgenden dag vroeg hy verlof
om één dag naar zjjo vrouw te mogen gaan,
die in de buurt van Mariënberg woont. Hg
keerde op den afgesproken tgd echter
niet terug.
v.m. 9 uur; Waddinxveen v.m. 9V
Moordrecht v.m. 11 uur; Zwammerdai
ll1/-* uur.
Te Woerden, voor alle ingeschrevenen
uit Woerden op Zaterdag 30 December 1916
v.m. 9 uur; Rietveld v.m.OVa uur; Waarder
v.m. 9>/i uur; Barwoutswaarder v.m.O8/* uur;
Oudewater v.m. O8/* uur; Hekendorp v.m.
10 uur; Langeruigeweide v.m. 10 uur;
Papekop*) v.m. 10 uur.
Te .Schoonhoven, voor alle inge
schrevenen uit Schoonhoven op Dinsdag 2
Januari 1917 v.m. 9 uur; Haastrecht v.m.
91/* uur; Vlist v.m. 91/g uur; Bergambacht
v.m. 9>/» uur; Stoiwyk v.m. 10'/ï uur; Am-
merstol v.m. 108/4 uur; Ouderkerk a/d IJssel
v.m 11 uur; Krimpen a/d IJssel op Woensdag
3 Januari 1917 v.m. 9 uur; Krimpen a/d
Lek v.m. 9*/< uur; Lekkerkerk v.m.9Vs uur;
Gouderak v.m. lO3/* uur; Berkenwoude v.m.
11 uur.
Te Al blasserdam. voor alle ingeschre
venen uit Alblasserdam op Vrijdag 29
December 1916 v.m. 9 uur; Papendrecht v.m.
101/2 uur; Nieuw-Lekkerland v.m. 11’/» uur;
Bleskensgraaf n.m. 1 uurStreefkerk n m. 1
uur; Oud-Alblas n.m. D/a uur.
Te Nieuwpoort, vooralle ingeschreve
nen uit Nieuwpoort op Zaterdag 30 December
1916 v.m. 9 uur; Groot-Ammers v.m. 91/* uur;
Brandwyk*) v.m 91/< uur; Molenaarsgraaf
v.m. 9>/a uur; Ottoland*) v.m.9‘/« uur;Noor-
deioos v.m. 91/2 uurMeerkerk v.m. O8/* uur
Langerak v.m. 10 uur; Ameide v.m. 10 uur;
Goudriaan v.m. 101/* uur; Tienhoven v.m.
IO1/4 uur.
Te V i a n e n, voor alle ingeschrevenen lift
Vianen op Dinsdag 2 Januari 1^17 v.m. 9 uur;
Lexmoud v.m. 9Va uur; Hagestein v.m. 9>/s
uur; Everdingen v.m. 93/a uur; Hei-en Boei-
cop*) v.m. 93/4 nur.
TeGorinchem, voor alle ingeschrevenen
uit Gorincbëm op Woensdag 3 Januari 1917
v.m.’9 uur; Kedichem v.m. HU» uur;Arkel
v.m. ll8/« uur; Hoornaar n.m. 1 uur;Schel-
luinen*) n.m. 1 uur; Hoog-Blokland n.m.
1 uur.
Te Leerdam, voor alle ingeschrevenen
uit Leerdam op Donderdag 4 Januari 1917
v.m. 9 uur; Asperen v.m. 11 uur; Heukelum
v.m. III/4 uur; Schoonrewoerd v.m. 111/4 uur;
Leerbroek v.m. ll’/a uur; Nieuwland v.m.,
II1/» uur.
Te Hardinxveld, voor alle ingeschreve
nen uit Hardinxveld op Vrqdagö Januari 1917
v.m. 9 uur; Peursum*) v.raj 10 uur;
Giessen-Nieuwkerk v.m. 10 uur; Giessen-
dam v.m. 10 uur.
Te Sliedrecht, voor alle ingeschreve
nen ui.t Wijngaarden*! op Maandag8 Januari
1917 v.m. 9 uur; Sliedrecht v.m. 9 uur.
RECHTZAKEN.
Het Hoog Militair Gerecht s-
bof te Utrecht deed uitspraak in de zaak
tegen A. V., 32 jaar, geboren te Oudewater,
dienstplichtig soldaat der Landweer-infaote-
rie, die in eersten aanleg door den Krijgsraad
te Arnhem was veroordeeld tot zes weken
militaire gevangenisstraf ter zake van het
wegnemen op 7 Mei 1916 te Utrecht in de
voormalige St. Nicolaaskazerne in de solda
tenkamer van een carbid-ry wiellantaarn,
toebehoorende aan den landweersoldaat J. G.,
mede-bewoner dier kazerne en kamer, met
het oogmerk van wederrechtelijke
eigening.
Het hof bevestigde dit vonnis.
De Arrondissements-Recht-
bank te Dordrecht heeft j.l. Vrydag de
volgende zaak behandeld:
De veehouder Pieter Sch., te Brandwijk,
was door de administratie der belastingen
en door het O. M. gedagvaard wegens over
treding van art. 6 der wet van 2 Januari
1832.
Hy had op 1 Maart 1916 een dien dag
geboren nuchter kalf, dat by de geboorte
reeds niet meer leefde of kort daarna ge
storven was, afgehakt of doen afhakken,
zonder dat het voor de waarde was aan
gegeven en door de ambtenaren was
onderzocht, zooals b(j genoemd artikel is
bepaald.
r Beklaagde verklaarde, dat hy zich met
bet afhakken niet had bemoeid Zijn knecht
en Muilwgk mochten er mee doen wat ze
wilden, als de rommel maar weg was.
De rijksadvocaat Mr. van Raalte te
Rotterdam en het O. M. eisebten vrjjspraak.
Het Kantongerecht te Vianen
beeft o.a. veroordeeld:
M. K. te Streefkerk, ryden zonder licht,
'f 1 of 1 week tuchtschool; J. M. te Lexmond,
Jachtwet-overtreding, mollen vangen enz,
3 maal f 5 of 3 maal 3d. b.G. de J. te
Hei- en Boeicop, idem en zonder licht ryden,
f 5 en f 1 of 3 d en 1 d. h.; T. B. te Hei
en Boeicop, Jachtwet-overtreding, f5 of 3d. h.
B. de J. te Lexmond, art. 427 W. v. S., f 1
of 1 d.; J. H. te Lexmond, loopen op eens
anders grond, f 3 of 2 d. h.P. V. te Meer
kerk, motor- en rywiëlreglement, f 1 of 1 d. h.;
J. T. te Streefkerk, idem, f 3 of 2 d. h.;
E. v. M. te Lexmond, idem, f 1 of 1 d. h.;
H. D. te Lexmond, idem, f3 of 2 d. h.;
P. v. L. te Meerkerk, idem, idem; J. V. te
Lexmond, idem, f 1 of 1 d. h.
Kaptwag^recht te (Jaada.
Zifting van 13 December 1916.
De Kantonrechter veroordeelde o.a.:
Wegens jagen zander akte en vergunnir**-
P. V. te Reeuwyk, 1 x f
Voor zoover aldaar sedert 1 December 1.1.
landstormplichtigen der jaarklasee 1917
mochten zgn ingeschreven.
A minera tol, 12 Dec. Alhie^is op ge
richt een Brandstoffenvereeniging. Het be
stuur bestaat uit de beeren J. v. d. Berg,
G. v. d. Werken, W. A. Emeis, C. de Jong
Dz., J. v. Loon, Job. de Graaff, K. Brand,
G. van Harten en D. v. d. Dool.
'Bergambacht, 14 Dec. Gisterenavond
gaf' de Zangvereeniging „Nut van Genoegen”
alhier in de bovenzaal van T. van Zoesteen
uitvoering.
De verschillende zangstukken werden zeer
mooi uitgevoerd. Na de pauze werd opgevoerd
„Een noodlottige dag", een kluchtspel in
twee bedr(jven, dat uitstekend werd gespeeld.
Een gezellig bal besloot den avond.
Berkenwoude, 13 Dec. Voor een
goed bezette zaal hield de beer H. Wiering,
uit Amsterdam, Maandagavond een rede over
het doel en het werk van den Nederlandschen
Anti-Oorlog-Raad. De spreker wees er in
het byzonder op, welk een seboone taak het
voor het Nederlandsciue volk is alle krachten
te gebruiken om, met andere landen saftm, den
A.-O.-R. zoo machtig te maken dat hy, ingeval
na dezen oorlog diplomaten met oorlogs-
neigingen weder op een gruwelyken oorlog
mochten aansturen, zulks kan verhinderen.
De spreker noemde het aantal personen, dat
in Nederland en in andere landen reeds is
aangesloten. Bovenaan staat Zweden, met
een zeer groot aantal vrouweljjke leden.
Spr. behandelde ten slotte eenige uitla
tingen over den oorlog van de professoren
de Louter en Steinmetz.
De vergadering werd door den burge
meester dezer gemeente geopend en met een
opwekking om ais lid toe te treden ge
sloten.
•Graat-Anyner», 11 Dec. Hedenavond
vergaderden Be leden der Onderlinge
Brandwaarborg-Maatscbappjj „Groot-Am-,
mere en Omstreken” ten huize van den
heer G. van As.
Na opening
voorzitter, den
taris, de heer Ai
vorige vergt
ligd werden
ilaats zullen de voor binnen-
verbouwde gewassen zoo
aangekocht worden tegen
met verbeurdverklaring en bevel tot ver
nietiging van het in beslag genomen geweer.
Wegens vièschen zonder vergunning:
M. V. te Oudewater, f 2 subs 4 d.
Wegens zyn kind niet geregeld de school
laten bezoeken: L. C. G. H b/v D. de K.
te Waddinxveen, f 20 subs. 40 d.
Wegens 's nachts fietsen zonder licht:
L. E. en G. S. te Reeuwflk, f 2 subs. 2 d
M. J. de B. en N. P. P. D. te Moordrecht,
f 2 subs. 2d.; W. M. te Gouderak, f 2 subs,
ld.; N. A. K. te Haastrecht, f 2 subs. 2 d.
Wegens te Gouda fietsen over de Gouwe-
brug: H. F den H. te Waddinxveen, f 1
subs. 1 d.
Wegens te Gouda fietsen op een klin
kerpad: W. de H. te Reeuwyk, f 1 subs. 1 d.
Wegens te laat als bezoeker zich in een
café bevinden te Nieuwerkerk a/d IJssel:
C. H. P. en A. D. te Nieuwerkerk a/d
IJssel, ieder f 1 subs. 1 d.
Wegens openbare dronkenschap: W. B. te
Waddinxveen, f i aubg. 4 d.
der vergadering
heer A. Bo6n, las
Anth. de KoveJ^ d»
der vorige vergadering voor, wel
wyzigd werden goedgekeurd.
Uit het verslag over het afgelc
bleek, dat het aantal leden is gt,
tot 280, met een waarborg-kapitaal van
f 98423. Het verzekerde bedrag is gestegen
tot f 1.446.268, waarvan is herverzekerd
f 333.185. De jaarpremie over het afgeloo-
pen boekjaar bedroeg f 3298,30
Als bestuursleden werden herkozen de
heeren A. J. Voorspuy Gz. en Ms. Hakkè-
steegt en als commissarissen de heeren C.
Verhoeff J.Cz. en W. Hakkesteegt.
Tot leden der commissie, belast met bet
nazien der eindrekening 1917, werden be
noemd de heeren W. van As eff A G Prins
te Groot-Ammers en G. van As te Streefkerk.
Nabehandeling van enkele huishoudelijke
aangelegenheden, werd de vergadering, die
slechts door ruim 40 leden was bezocht,
gesloten.
Krimpen B/d iJbk, 14 Dec. Tot
Bg Koninkljjk besluitvan5
dezer is toestemming verleend aan den heer
H. A. v. d. Hoeven, burgemeester van Brand
wijk, Molenaarsgraaf en Wijngaarden, om
tot 20 December 1919 te Dordrecht te
blijven wonen.
De .Successiebelasting.
Het door de Eerste Kamer verwori
wetsontwerp tot wijziging der Success
belasting id, eenigszins gewyzigd, bij
Tweede Kamer opnieuw ingediend.
Het nieuwe ontwerp is in groote hoofd
zaak gelijk aan het door de Eerste Kamer
verworpen ontwerp. In twee onderdeden
komt Minister van Gyn echter aan enkele
bezwaren tegemoet. Hy verklaart zich bereid
tot een kleine concessie ten aanzien van
de schenkingen en van de kleine ver
ervingen in de rechte lyn. Deze laatste
tegemoetkoming beteekent voor het land
naar schatting een opoffering van inkomst
van enkele tonnen per jaar, zoodat de ver-
hooging van belasting, bg het verworpen
ontwerp op ongeveer 8 millioen geschat, in
bet nieuwe ontwerp teruggebracht is op
omstreeks 7 millioen en ongeveer 8 ton.
De tegemoetkomingen van Minister van
Gyn zullen wel meer beschouwd moeten
worden als een heyschheid tegenover de
Eerste Kamer, als een middel om dit lichaam
een gelegepheid te geven om te herstellen
wat het misdeed, dan ais wezenlgke con
cessies, die den aard van het ontwerp
veranderen.
Verbouw en prezen van
landbouwproducten.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel doet in verband met de tijdsom
standigheden een ernstig beroep op de
Nederlandsche landbouwers om bet bouwplan
voor het volgende oogstjaar zoodanig te
regelen, dat het grootst mogelyke deel der
productie voor de voeding van de Neder
landsche bevolking en van den veestapel
gebruikt kan worden.
In verband hiermee is het wenscbelyk,
dat de ruimst mogelijke uitbreiding gegeven
wordt aan den verbouw van die voedings
gewassen met name granen en peul
vruchten waarvan in normale omstandig
heden de productie kleiner is dan de con
sumptie. De teelt dezer gewassen, die wel
is waar voor de voeding van groot belang
z(jn, maar waarvan de normale productie
grooter is dan het verbruik, behoort te
worden ingekrompen en in geenen deele
bebooren bedrijven, welke niet gewoon waren
dergelijke gewassen te verbouwen, hiermede
in deze tijdsomstandigheden te beginnen.
In het bijzonder wordt bier gedacht aan de
teelt van grove tuinbouwgewassen in land-
bouwbedryven, waarin tot dusverre deze
gewassen niet werden verbouwd.
In de derde plaats moet zooveel als zulks
bjj een rationeel bouwplan kan worden
doorgevoerd, de teelt nagelaten worden van
gewassen, die vrijwel uitsluitend voor export
verbouwd werden.
De Minister deelt i
de volgende maatregi
ondersteuning van de I
cultuurrichting.
In de eerste pl
lands verbruik
noodig zijnerzijds
flinke prijzen.
Voor de vaststelling van deze prijzen zal
voor elk product een commissie van advies
benoemd worden, waarvan drie leden zullen
worden aangewezen door de landbouworga
nisaties, en drie door den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Jlandel.
Dyze commissie voor prijsbepaling zal
haar advies in de eerste plaats moeten
baseeren op de productiekosten.
Voorts zullen zoodanige maatregelen ge
nomen worden, dat de verbouw van geheel
of gedeeltelijk voor export geteelde gewassen
minder winstgevend zal zijn dan de teelt
van landbouwproducten voor binnenlandsch
.verbruik.
De Minister is voornemens een berdhp te
doen op de medewerking van de landbouw
organisaties om het landbouwbedrijf *e sturen
in de richting, die vöor de voorziening
in de Nederlandsche voedselbehoefte nood
zakelijk is. (St.ct)
Dijkgraaf van de Alblasserwaard c.a.
De door hoofdingelanden en hoofd-
ingelanden-plaatsvervangers van het hoog
heemraadschap de Alblasserwaard met Arkel
beneden de Zouwe opgemaakte voordracht
1 ter vervulling der vacature van dykgraaf,
ontstaan door het overlijden van den heer
C. van der Stok te Nieuwpoort, bestaat uit
de heeren1: 1. H. van Eeten, heemraad te
Ameide; 2. C. de Jong, idem te Hardinxveld
3. L. Volker Az., idem te Sliedrecht.
Keuring van Landatormplictatigen,
Jaarklaaiae 1917.
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Zuid-Holland heeft bepaald, dat
de vergaderingen van de Keuringsraden
voor de Landstorm-jaarklasse 1917 in dat
gewest zullen worden gehouden o.a. in de
gemeenten op de dagen en uren, gelijk hier
onder is vermeld:
Te Gouda, voor de ingeschrevenen uit
Gouda op Woensdag 27 December 1916 v.m.
9—12 uur de eerste 45 nos., n.m. 1 uur de
overige nos.; Zevenhuizen op Donderdag
28 December 1916 v.m. 9 uur; Moercapelle
v.m. 91/4 uur; Nieuwerkerk a/d IJssel v.m.
9>/i uur; Boskoop v.m. 10 uur; Capelle a/d
IJssel v.m. 11 uur; Bodegraven v.m.-1IV»
uur; Reeuwijk op Vrijdag 29 December 1916
STADSNIEUWS.
Scbwwmtawven, IS Dec.
Owrlwg en vrede.
(Vervolg van het Tweede Blad.)
Ja, die zijn er. Er zjjo er die den wereld
vrede niet alleen voor ónmogelijk houden,
maar zelfs voor ongewenscht. Zij houden
aan de zegenrijke gevolgen van den oorlog
vast. Spr. citeert een Duitschen schrijver,
die den oorlog een schakel in Gods wereld
orde noemde en volgens wien de wereld
zoodei oorlogen zou verzinken in ma
terialisme. En zoo spreken niet uitsluitend
sabelrinkelende militairen, maar ook be-s
zadigde mannen van wetenschap, krachtens
wysgeerige bezinning. Spr. doet enkele
aanhalingen uit het werk van onzen land
genoot Prof. Mr. S. R. Steinmetz „De wijs
begeerte van den oorlog#. Deze acht het
de levenswet van alle ontwikkeling, dat
het zwakke in den strijd tegen het sterke
onverbiddeiyk te gronde gaat. Alleen
wat sterk is en het bestaan waard mag
heeten, heeft recht op het bestaan. In de
dierenwereld wordt de strijd om het
bestaan beslecht door het recht van
den sterkste, in de maatschappij wordt
hg op dezelfde w(jze gestreden, en
ook tusschen de volken is hy onmisbaar.
Prof. Steinmetz voert deze theorie zoover
door, dat hy niet terugdeinsde voor de
cynische uitspraak: „Al vechten de volken
om niets anders dan een enkele ijdele
koningsgril, toch wint de sterke en gaat
de zwakke onder, en de oorlog is daarmee
zeielijk gerechtvaardigd.
Spr. w(jst dep geest, die uit deze uitlating
spreekt, af als onchristelijk.
Maar men behoeft nog nret de evolutionis
tische beschouwing, die het repbt vertrapt
en de macht aanvaardt, te deelen om in
den oorlog iets goeds te zien. Er zgn nog
anderen, die m den oorlog een zegen zien
en den vrede verfoeien. Stryd staalt, zeggen
z(j. In een oorlog worden de kleine ge-
scbillon vergeten, grootsche ideeën bezielen
de geesten, ontdekkingenOvorden gedaan
op net gebied der techniek, wegen aange
legd, de' volken ondergaan den heilzamen
invloed van het veflceer met andere naties,
nieuw leven ontwaakt op allerlei terrein.
Volken die lang in vrede leven, worden
doodsch en zwak en loopen gevaar in last
dieren te veranderen. Een fnssche, vroolyke
krijg is van tyd tot tgd noodig. Niet de
vreedzame, maar de krijgshaftige volkeren
zullen bet aardrijk beërven.
Hoe hebben wy nu over dit alles
oordeelen? zoo vraagt spr. Met kl<
wijst hy af hel ethisch nihilisme van
ambtenaar ter secretarie alhier is benoemd
de beer M. van Willigen te Sliedrecht.
Lek kerker k, 14 Dec. Onze vroe
gere dorpsgenoot de heer P. L. Klejjburg,
thans Adjunct-commies by de directie van
den Landbouw te 's-Gratenhage, slaagde
gisteren aldaar voor de akte Middelbaar
Onderwys Staathuishoudkunde en Sta
tistiek (Kx).
'Meerkerk, 14 Dex De hoogste prijzen,
die men in deze week voor kaas besteedde,
bedroegen: voor eerste kwaliteit f 71, voor
tweede kwaliteit f 67, voor exportkaas f70
en voor gewaarmerkte f 72, alles per 100
halve K.G. en onder de bekende voorwaarde.
Zware soort werd niet meer geleverd. De
handel was redelijk, doch de aanvoer wordt
langzamerhand minder. Daarom zullen we
voorloopig geen berichten 'omtrent den
kaashandel alhier geven.
'Nlwuwerkerk a/d IJsael, 14 Dec.
Mejuffrouw A. Luytjes legde deze week te
Delft met gunstig gevolg het examen voor
krankzinnigenverpleegster af (derde ge
deelte).
Nieuwerkerk a/d IJawel, 14 Dec.
Tot ambtenaar ter gemeente-secretarie is
benoemd de beer L. A. Terdu, thans als
volontair alhier werkzaar
Tot lid van het best
Kortland- en Kleinpolder
heer A. J. Verhoef.
Nieuw-Lekkerlaud, 14 Dec. De heer
A. C. M. Steynis, reserve tweede-luitenant
by de vesting-artillerie, is bevorderd tot
reserve-eerste luitenant.
^Ouderkerk a/d IJssel, 15 Dec.
Onze vroegere gemeente-geneesbeer, de heer
C. J. Gorter, thans te ’s-Gravenhage woon
achtig, herdacht heden in familiekring den
dag waarop hy voor 50 jaren aan het Am-
sterdamsebe Atbaeneum het artsdiploma
verwierf.
Oudewater, 14 Dec. De heer F. W. van
Loo, onderwijzer aan de openbare lagere
school alhier, slaagde te's-Gravenhage voor
de acte Wiskunde, lager onderwijs.
In een Dinsdag gehouden vergadering
van de Ijsclub werd de penningmeester,
de heer L. F. X. Aders, tot voorzitter
gekozen in de plaats van den heer J. J. J.
Putman (overleden). Verder werd de 2de
secretaris, de heer H. F. Frederikse, penning
meester en de beer J. v. d. Sluis 2de
secretaris.
Ntolwyk, 13 Dec. In de Maandag ge
houden raadsvergadering zyn benoemd tot
leden van het Ondersteuningscomité de
heeren W. C. Both en C. Boer Pzn. voor
de Beiersche buurt, ter vervanging van de
heeren T. Boer en J. de Vries. Tot lid
van de Commissie tot wering van School
verzuim benoemde de raad den heer K.
Maatjes, hoofd der bijzondere school, zulks
in de plaats van den heer B. Verdoold.
Mej. A. Col poort, onderwijzeres aan de
1ste openbare lagere school alhier, is in
gelgke betrekking benoemd te Oostvoorne.
Vlist, 13 Dec. By schapen van de
landbouwers J. H. Kastelyu en Adam de
Jong is de schapenscburft geconstateerd.
Steinmetz c. s.; Christus beeft niet het
recht van den sterke gepredikt, maar zich
integendeel over het zwakke ontfermd. Het
gekrookfe riet wilde hy niet breken en de
^ookende vlaswiek niet uitblusscheD. De
dag des Heeren, zegt de Schrift, zal zyn tegen
de boovaardigen; de hoogheid des menseben
zal gebroken worden. Niet de machtspositie,
niet de brute machtsaanwending mag richt
snoer zijn. Gerechtigheid verhoogt een volk,
maar de zonde is een schandvlek der natiën.
De voordeelen van den kryg worden
overschat. Spr. ontkent niet, dat er
zegenrjjke invloed van den oorlog kan
gaan, dat bij een volk voor inzinking
behoeden, dat bij söms de godsvrucht
vordert en de energie verhoogt, maar mei
overdraft als men den oorlog een voor d<
volkswelvafcrt noodzakelyke vooi
acht. Als de stryd de volken I
maakte, dan moest de republiek
thans de krachtigste staat zijn, want
is het meeat gé vochten.
Te roemen in de voordeelen van den krijg
zonder te wijzen op het namelooze leed, dat
hy veroorzaakt, ia niet oirbaar. Als slechts
1/io van hetgeep de couranten ons hebben
verhaald ons voor den geest staat, en slechts
Vlo ddórvan waarheid is, dan kunnen we
reeds begrijpen wat Wellington zei: „In
dien ge maar één dag oorlog gezien badt,
zoudt ge God bidden nimmer een tweeden
dag te behoeven te aanschouwen."
Dan staat ge ook sympathiek tegenover
hetgeen de vredesbeweging reeds heeft ge
bracht. Zy liep veelszins op droeve teleur
stelling uit, maar geheel vruchteloos is z(j
met gebleven. Twaalf volkenrecbteljjke
geschillen zyn rerds door het hof van arbi
trage tot een vreedzame oplossing gebracht.
Dat de afscheiding der Noordsche rijken
tot stand kwam zonder dat een druppel
bloeds werd vergoten, moet als winst wor
den geboekt. En zoo is er meer.
De Balkan-oorlog en de Europeesche oor
log leeren ons echter, dat de arbitrage lang
met alle gewapende conflicten kan vermij
den. De oorlogen, ze zullen niet verdwijnen.
Gij zult hooreu, zegt de Schrift, van oorlogen
en geruchten van oorlogen. Het is'nood-
zakelük, dat er ergernissen zyn, maar de
Schrift roept haar wee! uit over degenen,
door wie de ergernissen komen. Zoo zal ook
het oordeel gaan over wie lichtzinnig met
den oorlogsfakkel zwaaien.
De wereldvrede zal en kan in deze be-
deeling niet komen, het is een hersen
schimmig, onbgbelsch ideaal. Merk op de
tegenspraak tusschen de woorden en de daden
der mogendheden; Duitscbland zond als afge
vaardigde ter vredesconferentievon
Stengel, een verklaard voorstander van den
oorlog! Merk ook op de voosheid der
middelen, die ter proclameering van den
wereldvrede worden aangeprezen. Oorlog is
geen spel der vorsten; menigmaal waren
het de volken, die de vorsten tot oorlog
dwongen. Zie naar Griekenland dat bet l
nog niet in den oorlog betrokken is, heeft
het aan zyn koning te danken. Zie naar
Italië - dat het ten krjjg trok, was de wil
van het volk, dat zyn anti-Duitscbe sym
pathieën wilde luchten. In landen meteen
ruim algemeen kiesrecht is van verminderde
krijgstoerustingen niets te bespeuren, en
wie beweert, dat afschaffing van bescher
mende rechten den wereldvrede naderby
brengt, legt tusschen beide een kunstmatig
verband. Engeland is het vrijhandelsland
by uitnemendheid, en sedert het jaar, dat
Engeland bet laatste beachermeode recht
afschafte, heeft bet 32 militaire expedities
ondernomen. Engeland stond /Reeds met
het zwaard in de hand. Geen lagd heeft
zich erger bezondigd aan imperialistische
politiek dan juist bet vrijhandelsland
Engeland. (Applaus.)
Het socialisme zou den wereldvrede
kunnen brengen! Wat in het huidig drama
het pynlykst aandoet, is, dat het recht voor
het belang moet wyken precies als inu
de socialistische leer. Het socialisme erkent
geen vaste normen van recht en zedelijk
heid; recht is wat strekt tot versterking
van de arbeidersklasse.
De wereldvrede zal niet komen en moet
ook niet worden aangeprezen. De vrede
is niet bet hoogste goed en de oorlog niet
het grootste kwaad. Hooger dan de vrede
staat het recht. Tot handhaving van bet
recht is de overheid geroepen; zy draagt
het zwaard, ook het oorlogszwaard, niet
tevergeefs. Zoo kin oorlog in bepaalde
omstandigheden plicht z(jn en zich be
zondigen wie het onrecht ongestraft laat.
De liefde voor het vaderland mag niet zyn
de hoogste wet, zy is onderworpen aan de
liefde voor- en de wet van het hemelsche
vaderland. De ellende van den oorlog
predikt deze les: „Kinderkens, bewaart u
zei ven voor de afgoden” ook voor den
afgod van een onheilig patriottisme.
De wereldvrede komt eerst met Christus’
wederkomst. De kryg der volken vindt
zijn oorsprong in de macht, die door geen
samensprekingen van koningen en diplo
maten bedwongen kan worden: de zonde.
De wereldoorlog beteekent mets vergeleken
met den strjjd van de macht der duisternis,
die in on» kryg voert tegen den Geest
God». De ware vredesapostel heeft aan te
doen de geheele wapenrusting Gods, opdat
hy de listige verleidingen des satans kan
weerstaan. Zyn krygslied is tevens een
vredeshymne en kan gezongen worden
zoowel door een ouii moedertje als door
een van top tot teen gewapenden krygeman:
Heb ik myn ziel niet stil gezet
En my verloochend naar Uw wet,
Gelyk het pasgespeende kind
Zich stil by zijne Moeder vindt.
Mjjn ziel die naar den vrede haakt
En ’t morrend ongenoegen wraakt,
Is in my als een kind gespeend
En beeft zich met Uw wil vereend.
lig d
•echl
als Uk
irkent
ielyk-
trking
