MO.
STBODE
ne Pil
Nationale Bankvereeniging.
Slcisle,
j., f 130,- loon,
F. J. E. GUNDLACH,
COMMISSIONAIR IN EFFECTEN,
OfflciöBlt! Msoiio,
iKlMt,
Min.
’tZKllt,
1918.
Vrijdag 14 Juni.
N°. 3976
Nieuws- en Advertentieblad voor Zuid-Hoiland en Utrecht
LIJK.
meisje,
B
Kapitaal en Reserven f 6.900.000.-.
KANTOOR SCHOONHOVEN.
IMEULEN,
M, Oudewater,
Oude Haven No. 9, Tclephoon No. 47,
SCHOONHOVEN.
d. HEK,
«IJKEB8LUI8.
Boter- en Margarinebons.
BINNENLAND.
VORDERING
Regearings-Chocolada.
STADSNIEUWS.
•<skem»uav«a„ 14 Jani.
4»
IE, oud 15 jaar,
A. VUERHARD,,
VREEMD
EK
OLK vraagt tegea
(Jemeeuto Scliw«rkU»veu.
De h
1
1 6
tot
Zondag-
n .1 .1 t
een
BUITEN LAND,
GIRO.
DISTRIBUTIEBEDRIJF
Bergambacht-Ammarstol.
IG, Gouda, West-
.ugustua voor baar
SEN, Koninginne-
vraagt tegen 1
iegt,
ir van
z o r
1 tot
AM HIDE.
SCHOOÏÏHOVESSCHE WMT
Uitgave vam 3. W. N. VAN NÜOTEN fs Schoonhoven intercomw. Tclefoon-nr. to.
SD:
smeden if
«erkers,
leid te worden.
I 5, SCHOONHOVEN.
laag
v.m.
ICD.
•rdt ia kiel*
STRODE <e-
plee f
rde Boerendochter
making met
I Persoon.
Al,. Adv.-Buraau:
DAM.
Zich te vervoegen
EN (Tol).
Hoewal
geeft t
achap.
staan. Ia
O.M kragen,
buiten het
hunJcracht
irende de i
l.nlinAka jg
Vroej
thane
de dabatei
u3 laatste
fegeven op
geen middi
De heer
werd door
f 136,17
aan den
iubegre-
b, wat
komen er
Z(j
.innende werken.
water.
7.80.
3.13.
9.11.
10.10.
11.18.
n.m. 12.29.
1.11.
••ubovea
M, H. SMIT.
f 400,— af, be-
voorbanden een
idder. Vraagt pr (j s.
en omkoer in uw
Laxeerpillen van
cn het bloed, ver
en slijm en bevor-
ng. Men zie echter
loe, dat U de echte
jje moet voorzien
ing Firma A. M.
je 25 en 50 .et.
iste Apotheken en
-Jing
Hg
i ilnen
A. P.
noderne arbeiders
..ast en aldus ge-
lervatten, hoewel
Debatei
belangen
«et deS. D.
levensmiddelen
worden evenwel niet
BAADt
icMta.
HOQHIARK,
Cormick twee-
II INE, HAND-
lachineelie en
l'l Ons HAVERMOUT op bon n«. 17.
1 Ons EENHEIDSWORST op bon no. 18.
P/a Ons KAAS op ban no. 1®.
Ron no. IS blijft voor deze week geldig
voor 1 On» KAAS.
het tjjdvak van
bon 32 en gedurende
wordt op bou 33 eener
•t telkens i/9 ons
de geheele i
1 ons
ren, omdat
ens sterk
ig, uitbreiding
i bet beginsel,
inschn
■fwerk.
e plaatselijke cultuurcommissie al-
uiengesteld als volgtW. G. Koore-
er, M. G. de Kluiver, A. van
Berg, ladèn en A. Baukelman,
Brieven, onder
an dit Blad.
«ggen.
osei van
Hing
wat
dan
or de
ird.
m zekerheid
is men een
VcrkrUgbaar gedurende 10—23
Jnni1918:
4 K.G. AARDAPPELEN op bon no. 5
van Aardappelen.
lig Pond ERWTEN op bon no. 15.
1 Ons BAK- en BRAADVET op bon
ende beveelt zich
Is koopman in
Inkt te;
te waarde.
iider belang.
inden dt
n LS$
rant die
an jeuk,
i verfris»
eeft het
cn glans,
loofd
leren
dat
ver»
Igingop
of Plano te
net opgave van
flaters.
bet Bureau dezer
c. Alle
meldde goederen.
d. Oliehoudende
e. Vetzuren en a>
De desbetreffende o|
spoedigste worden i
gemeester, onder ven
heid, verpakking
Zg, die van
ouder hunne berustir-
bestemd zgn om U
zijn slechts verplicht
doen, indien de bij hcmaanwi
grooter is dan 25 K.G.
De Burgemeester voornoemd,
VAN KEMPEN.
Schoonhoven, 1,3 Juni 1918.
AlblMurdan., U Juni. 7
nuudH wu ee„ gnt.inciup, best.inda uit 3
n.nrnu en een dame nn bet spelevaren.
J" iJSSF** J,n Nieuwe Vner Unhide
bat bootje. Ke. kapitein ven een juist pae-
Oudewatei
king van aml
Hekendorp
aangemeld.
MtolwMk, 14 Juni. Door de politie
is Maandagmorgen in beslag genomen een
wagen met i 3000 turven, die zonder con
sent werden vervoerd.
streefkerk, 14 Juni. De hear T.
Caatelegn alhier, slaagde voor het examen
voor kommies der belastingen 3a klasse.
GELDIGHEIDSDUUR
DER
De BURGEMEESTER van Schoonhoven
laat bekend maken, dat wegens Miniate-
>g op de bon van de
Boter en Margarine mag
van 1O Juni af tot
il j van de derde week
1 uf tot ea met
van voorraden van de
middelen en grondstoffen,
uetzjj als eigenaar hetzg
jren hoofde onder zyne
- Bö Kou. bosluit tl del
met ingang v.o lt jaol> b.noemd
burgemeester der gemeente Us.el.tein de
beer H. J. Kronenburg.
Gedurende
115 Juli wordt op
dat van 16—31 Juli worm op bou 33 eener
thee- en koffiekaart telkens i/s ons koffie
verstrekt. Gedurende de geheele maaud
Juli heeft men dus recht op 1 ons koffie.
De Bond van Kaasprodu-
centen heeft in een adres aan het Rjjks-
kantoor voor Melk en Kaas verzocht den
kaasproducenten de schade te vergoeden,
welke zg geleden hebben door bedroging op
kaas> geproduceerd na 1 Mei, welke kaas
Jij eerst in deze week kunnen afleveren.
Deze Vergoeding zou kunnen plaats hebben
uoor vaststelling van een hongeren prijs
voor do Meiproductie.
srop de vergadering,
debaters te hebben
gosprokene en
jote aandacht, waar-
van Vetten, Oliën, alsmede
grondstoffen daarvan.
De BURGEMEESTER van Schoonhoven,
gezien de circulaire van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel d.d. 5
Juni j.l. no. 34281 betreffende opgave vor
dering vetten en oliön, alsmede grondstoffen
daarvan,
Vordert opgave v
navolgende levensmi
van al wie deze, h<
uit eenigen andei
berusting heeft,
a. Dierlijke vetten, zoowel eetbaar als
technisch.
b. Plantaardige vetten en oliön, zoowel
eetbaar als techniach.
meogsels van sub. a an b. ver-
ederen.
Ie zaden, noten en pittea.
andere af val-vetten.
opgaven moeten ten
ingediend by den Bur-
srmelding van hoeveel-
nu ligplaats,
vorengenoemde goederen
ting hebben, welke niet
te worden verhandeld,
bedoelde opgave te
rezige voorraad
seerende lichter redde hea allen, waarna
zg de reis met hun eigen bootje konden
voortzetten.
•Amnierstol, 14 Juni. Het fanfare
korps .Oefening kweekt Kunst” heeft be
sloten deel te nemen aan het concours te
Nieuwpoort, dat in Augustus a.s. zal plaats
hebben.
aieskenegraaf, 14 Juni. Door het
bestuur der vereenigiug „Het Groeue Kruis”
werd aanbesteed het makeu van een nieuwe
draaibare ligtent. Ingeschreven
B. Ooma voor f 120,25, G. Prina
en C. Egkelenboom f 144. Gegund
eersten inschrijver. Hierbij is niet
pen verfwerk.
De
hier is samengi
vaar, voorzitter
Vliet, C. v. d. L
secretaris.
'JBraadwUk, 14 Juni. Maandagmiddag
overleed na een betrekkelgk korte ongesteld
heid, in den ouderdom van ruim 65 jaar,
de beer L. van de Giessen. Als lid van
den gemeenteraad en secretaris-penning-
meester van den polder Gybelaud, heeft hjj
zich op velerlei wgzo verdienstelijk gemaakt.
Steeds had hij de belangen zyner mede-
ingezefenen op het oog. Zgn dood zal dan
ook door velen worden betreurd.
Hij was tevens president keikvoogd der
Ned. Herv. Kerk, eu ean vurig voorstander
der liberale party.
'Gtieasea-Nieowkerk, 14 Juni. Inde
plaats van den heer A. Pierhagen, die door
zjjh verkiezing tot voorzitter van den
polder Giessen-Oudbovenkerk heeft moeten
bedanken als heemraad van dien polder, is
met 97 van de 107 uitgebrachte stemmen
gekozen de heer G. van der Meiden.
'Jaariavwld, 14 Juni. Toen de dijk
werker M. dezer dageu eenige werkzaam
heden kwam verrichten in Dijkmagazgn no.
1, staande in het boveneind dezer gemeente,
bemerkte hg, dat uit het gebouw een vrg
groot aantal linnen zakken en een paar
zeilen waren ontvreemd. Vermoedelfjk heeft
men zich door middel van een valachen
aleutel toegang verschaft, althans de deur
was behoorlijk gesloten en sporen van braak
zgn niet aanwezig. Omtrent den dader of de
daders verkeêrt men geheel in hot duister.
•Niewwerkerk a/d IJeeel, 14 Juni.
De heer A. J.' Terdu is benoemd tot direc
teur van het levensmiddelenbadryf te oi
Fjjnaard.
De heer de K., eerste ambtenaar ter
secretarie alhier, moest, terwyl h(j op reis
naar huia was, even bij den geraeente-ont-
vanger zijn. Zgn fiets zette hg op het
bruggetje buiten het hek, en toen de K.
terugkwam, kwam hg tot de zeer onaange
name ontdekking, dat zjjn fiets spoorlpos
verdwenen was.
Deze w eek was het 5-jarig zoontje van
G. D. alhier aan het visschjes-vangen. Hy
was er zoolang mee bezig, dat de vischjea
hem vingen. De moeder, die zich even
vorwgderd had, zag hem reeds aae den
overkant der sloot in zinkenden toestand.
Zij sprong ook te water, terwijl zij om
hulp riep. Gelukkig was er nog iemand
in de buurt, die op het hulpgeschrei kwam
toeloopan. Met vereende krachten en groote
inspanning wist men hot knaapje vaa een
anders wissen dood te redden.
Do boerenwerkman R. in de Zuid-
piaspolder kwam de vorigs week tot de
ontdekking, dat men bij ham had inge
broken. Hg was 's morgens al heel vroeg
naar zgn werk gegaan. Zgn vrouw en
beide klederen waren nog wat Dlgven liggen.
En ju dien tgd schijnt men het huis bienen
gekomen te zgn. Er wordt vermist een
bedrag van omstreaka f 20 aan contanten
.en nog eenige kledingstukken, zoodat de
man een zeer groote schade hoeft. Van
de(n) dader(s) geen spoor te ontdekken.
14 Juni. Voor de botrek-
ibtenaar ter secretarie van
hebben zich negen sollicitanten
rieele beschikkin;
tweede week I
worden verkocht
en met 15 Juni
van 17 Jnni
23 Jnni enz.
De aaadacht. zij er op gevestigddat ge
durende bovengenoemde tgdvakken uitslui
tend Boter en Margarine mag worden
verkocht op ds voor die tijdvakken gel
dende boes, en dat zg, die toch Boter of
Margarine Toveren op bons, die’reeds ver-
loopen of nog niet geldig zgn, zullen worden
uitgesloten van de distributie van Boter
en Margarine, terwgl tsvens proces-verbaal
zal worden opgemaakt.
De Burgemeester voornoemd,
a u v VAN KEMPEN,
schoonhoven, 13 Juni 1918.
De BURGEMEESTER vae Schoonhoven
laat bekend maken, dat Kwek- ea Ban
ketbakkers, die in aanmerking wenschen
te komes voor den verkoop van Regee-
rlngs-Oheceladereepen husne desbe
treffende opgaven schriftelijk hebben in te
dienen bg het Distributiekantoor op 15 Juei
a.s,, onder vermelding van de door hen
wekelijks omgezette hoeveelheid.
De Burgemeester voornoemd,
VAN KEMPEN.
Schoonhoven, 13 Juni 1918.
eer H. J. van Schuppen
laai heeft bedankt voor het beroep
alhier.
Ned. Herv.
a de vacature-
irm. Scheer.
tDinsdagavond sprakdebeer
F. L. Osaendorp in bet Nut voor de afdee-
ling Schoonhoven der S. D. A. P. De zaal
was flink bezet. Nadat de heer van den
Oa van Abeelen de vergadering had geopend
en medegedeeld, dat de spreker van dien
avond gelegenheid tot debat zou geven,
begon de heer Ossen dorp zgn rede. Hg
ving aan met te zeggen, dat de Kamer
midden in de behandeling van de wnzi-
ging ----
Hg
MOGEX8, CHEQUEN
OP BIMNEff.
De belijders van hun eigen religie,
do Christelijke arbeiders betreft, kome
niet voor op, doch de S.D.A.P. wel.
stelt de belangen der arbeiders voorop.
Voor het debat gaven zich op de hoeren
J. Kortland, Jac. P. v. d. Berg en de heer
Vos uit Amsterdam, lid vau den Boud van
losse Rgkswerklieden.
De heer Kortland beweert, dat vael, wat
door spreker was gezegd, door hem kan
wordeu onderschreven, omdat de vrgzinnig-
democraten eveneens sterk ijveren voor
staatspenaionneering, uitbreiding der leer
plicht enz. Alleen bet beginsel, de grond
is verschillend.
Echter, met recht kan hg Z'
steun de V.-D, omdat hem het begint
Ju S.D.A.P. fout lijkt en op toleurstelli
zal en moet uitloopon. Want immers ir»
is een socialistische maatschappij?
Debater bespreekt daarna dit beginsel en
beweert, dat men in onza moderne maat
schappij met onzen wereldhandel een ruil
middel noodig heeft en dus bezit van dit
ruilmiddel waardeebeteekentdal de S.D.A.P.
alleen de groote bedrijven, dus niet alle,
aan den Staat of de gemeenschap willen be
trekken eu het dus niet te voorkomen zal
zgn dat de eene groep tegenover de andere
meer waarde zal maehtig worden.
Om te voorkomen, dat dit niet al te groote
afmetingen aanneemt, is gaen socialistisch»
maatschappij noodig, dat kan gevonden
worden bij gewone wetgeving, dus als mon
de goads menschen maar naar de Kamer
stuurt.
Dacrna behandelt hg de noodzakelijk
heid van kapitaalvorming, ook in een
aocialiatische maatschappij, omdat zonder dat
bet moderne leven niet mngelijk is.
Vervolgens wijst hg op de schaduw
zijde van het wegnemen van den prikkel
tot vooruitgang, niet om het moois, maar
om hst onmisbare, in het belang van de
productie.
Ook behandelt debater het tegenstrijdige
in de S.D.A.P. om steads tegen de oorlogs-
begrooting en vóór de mobihsatie-erwdieten
te stemmen.
Hij gaat hierop dieper in en vraagt
tenslotte of er één sociaal-democraat gelooft,
dat, al zou men hier en in Duitschland een
meerderheid van sociaal-democraten hebben,
men zich dan zou ontbloot hebben vau de
weermiddelen. De praktijk leert ons wel
anders.
De beer Jtc. P. van den Berg is het tens
,met de critiek, door den heer Ossendorp
gegeven op het levensmiddelenbeleid. De
fractie heeft evenwel weinig gedaan tot
verbetering hiervan. Spr. zoekt de oorzaak
hiervan in het ‘niet krachtig genoeg zgu
van de S.D A.P. Zg haett den zoogenaamden
Gods-vrede gesloten met de burgerlijke
partijen gedurende de mobilisatie. Het
typisch socialistische is daardoor uit de
S.D.A.P. verdwenen. Vroeger was de
S.D.A.P. principieel, thans niet meer.
Waarom heeft men samenwerking met de
burgerlijke partgen gezocht? Troelstra
heeft in 1914 gezegd, dat de nationale ver
schillen opzg moeten worden gezet, nu
moest meu de nationale eenheid krijgen.
Daardoor hebben zij een stap
socialisme gezet. Zg missen nu
tegen de burgerlijke partijen. De kracht
zit niet in de massa, wel in het zuivere
klasseinzicht. Van den strijd tegen de
levensmiddelenvoorziening is niet veel
terechtgekomen, daarbg moesten dei
voor de mobiliasatiecredieteu stemmi
socialisme heeft overal echec ge’
spreekt wei mooie woorden, mai
geen daden.
Het vaderland moet niet worden verdedigd.
Het internationalisme is inter dan bet
vaderland. Ook voert de kamarfractia der
S.D.A.P. geen obstructie. Debater haalt
verder aan een artikel uit de „Roode Wekker”
over het niet verleenen der gemeente van
toeslag op katoen, en spreekt nog over de
Centrale Keuken. Hij zegt nog ateedageen
antwoord van den heer Peerbolte te hebhen
ontvangen.
De laatste debater, da heer Voe, besprak
de levensmiddelenvoorziening en den uit
voer. De invoer was niet gelgk geweest
aan den uitvoer. Volgens debater sleept
de S.D.A.P. altnd het logge, futlqoze
lichaam van het N. V. V. achter zich aan.
Verder besprak hij de aetie voor de 10- eu
8 urigen arbeidsdag. Reeds jaren strijdt de
OOUPOMI, EFFECTEN, VREEMD GELD,
D E P O N I T O ’8 H ANDEL8CRED1ETEN
INCASSO’S, SPAARBANK 4
REISOREDIETBRIE VEN, IN-
EN VERKOOP VAN WISSELS,
ADMINISTRATIE VAN VER-
S. D. A. P. er voor, en heeft nog «iets
bereikt. Thans komt debater tot de staking
aan de Hembrug en op Kattenburg,
beweert, dat da strgd gewennen had kuL_
worden, indien de kopotukken der S. D. A.
slechts hadden gewild. De moderne arböi».
werden per briefkaart gelast en aldus l
dwongen dan arbeid te hervatten, hoewe.
ze eerst wel wilden staken. Debater komt
tot de conclusie, dat de belangen der
arbeiders niet zgn gebaat met dé S. D. A.P.
Volgens hem is de voorraad 1<
nog groot genoeg. Ze
opgevorderd.
De heer Ossendorp, de debaters beant
woordende, zegt dat de laatste twee deba
ters veel hebben afgegeven opdeS D. A. P.
Zg hebben evenwel geen middelen tot ver
betering aangegeven. De heer Vos
dat wy hadden moeten staken, de heei
den Berg, dat wg obstructie moeten voeren
in de Kamer. Spr. erkent, in antwoord op
den heer Vos, dat de arbeiders ten allen
tijde het recht van staken hebben. Men
moet evenwel een groot gedeelte der
vakgenooten achter zich hebben en een
goed georganiaeerden bond. De staking aan
de Hembrug was reine onzin. Men had geen
cent in kas. Twee dagen na de staking
moest men gaan bedelea. De regeering is
de machtigste werkgeefster, terwgl er ge
brek aan grondstoffen was. De staking was
een buitenkansje voor de bedrijfsleiding.
Bg eiken atrgd moeten alle arbeiders samen
gaan, niet afzonderlijk optrok ken. Het doel
was een algemeene staking te verwekken.
Men zou het verkeerswezen dan geheel
hebben stopgezet en daardoor de levens
middelenvoorziening belemmerd.
Wil men staken, dan moet mei
hebben te overwinnen, anders i
heel stuk achteruit.
Hierna komt spreker op het obstructie-
voeren, gelgk de heer v. d. Berg aanbeveelt.
Men bereikt hier niets mee, meu moet iets
doen. Het goeds, dat in de aangenomen
wetten zit, zou men verliezen, door steeds
obstructie Ie voeren. De debaters moeten
aantoonen, dat van de S. D. P. meer kan
worden verwacht dan van de S.D.A.P. Spr.
wil eerlgk zgn, ook op vergaderingen. Er
zgn fouten gemaakt door de S.D A.P. Spr.
heeft zelf ook wel eens gedacht dat de Kamer
fractie der S.D.A.P. soms meer had kunnen
doen dan zg deed. Otto en van Berestegn
zgn ook voor Icvenamidddeuvoorziening
opgetredeu. De sociaal-demoeratieche fractie
heeft voortdurend gepoogd verbeteringen
aan te brengen. Dat is baar gedeeltelijk
gelukt.
Spr. gaat er thans toe over den heer Kort
land te beantwoorden. Hg gevoelt weinig
lust te verklaren hoe de socialistische maat
schappij ®r uit zal zien. Op het oogenblik
zgn er groote klassetegenstellingen die der
bezitters en die der arbeiders. De V. D.
willen die twee klassen nader bn elkaar
brengen. De S. D. willen dien strgd ophof-
fen door overwinning van de eene partg
op de andere. Bg samenwerking is er dus
verschil in werkwgze. De S. D. zgn volgens
spr. de stuwkracht voorde V.D Merchant is
volgens zgn eigen verklaring, niet altijd
voor ataatspensionneering geweest. Spr. be
weert evenwel niet, dat Marchant alleen
door het drijven der S.D.A.P. voorstander
van staatspensionneering is geworden. De
S D.A.P. heeft gestreden voor den Bond van
Staatspensionneering en heeft Marchant er
toe gebracht. De vrge-liberalen zgn waar
schijnlijk tegen staatspensionneering. De
arbeiders doen het beste die partg te stem
men, welke zich vierkant voor staatspen-
sionneering heeft verklaard. Die parteis do
S.D.A.P; alleen op die partij nioeten ze
stemmen.
De voorzitter sluit hier''”
na den spreker en de dt„
bedankt voor het door hun
het publiek voor de gro<
mee zij dit heeft gevolgd.
f Waterstand van
met 22 Juni:
hoog- water.
Zondag. n m. 12.29;
Maandag 1.21;
Dinsdag. 2 25;
Woensdag. 317;
Donderdag. 3.39;
Vrjjdag 4.33;
Zaterdag 5.11
dersterfte is tweemaal zoo groot als voor
den oorlog. Vooral do tuberculoselijders
worden de slachtoffers van de ondervoeding.
De Minister had moeren zorgen, aldus
spr., dat de sterfte eu ondervoeding niet
hadden ku*iDen vermeerderou.
Ds wgziging dar distribuiiawet en do
scheurwet, walke na de verkiezing door
de Kamer zullen worden hehtndald, zullen
van grooten invloed zgn op de leveusmid-
delenvoorziening en -productie. De Bond
van Akkerbouwers, waarvan d« heer A.
Coltjo, burgemeester van Nicuwor-Amstel
voorzitter is, heaft ook beweard, dat er
bier to land» voldoende gvuan kan worden
geteeld om in de volksvoeding te voorzien.
De regeering moet dringend toezien, dat
er geen zaadgewassen, voor den uitvoer
geschikt, worden geteeld, doch voedings
gewassen.
Spr. noamt het levan van den arbeider
een traurweg van den wieg tot het graf.
Voor den oorlog was de toestand ook
slecht. Ona volk is evenwel een tevreden
volk, dat het laed spoedig vergeet, wanneér
de toestand maar iets beter wordt. De
kindertijd is voor arbeiderskinderen niet
zoo aangenaam als voor die van de meer
-bemiddelden. Voor hen is het geen tijd
van loeren en spelen maar van Je«ren en
werken. Do toestand van de schoolge
bouwen is niet zooals het behoort. De
arbeiderskinderen gaan te vroeg van school
om daarna dadelijk werk te verrichten. Zg
kennen geen genot en ontspanning. Een
arbeider is meer werkdier dan mensch. De
oude dag wordt met zorg tegemoetgezien. I
De oude-vrouwen- en -mannenhuizen, welke
spreker moderne gevangenissen noemt,
wachten hem. Hoewel d« toestanden de
laatste 25 30 jaar veel verbeterd zgn, zgn
ze nog lang niet wat ze moesten zgn.
Spr. behandelt nu het bestaan van de twee
tegenover elkaar staande klassen, die van
de bezitters en die der arbeiders. Hg heeft
hier niet het oog op personen, doch op de
geheele klasse. Het kapitalisme moet winst
maken en heeft daarvoor de arbeidende
klasse noodig. De gezinsvorming moet
kunnen plaats hebben, opdat de arbeids
krachten niet tenietgaan. Hiervoor wordt
door de bezittende klasse gezorgd, meer
doet ze evenwel niet. Vrgwillig doet ze
geen afstand van hare voorrechten. Deze
moeten haar worden afgedwongen. De vak
beweging en de Tweede Kamer zgn er voor
om dien atrgd te voeren, de eerate voor
den eeonomiechen, de tweede voor den
politikken atrgd.
De moderne vakbonden, vereenigd in da
Centrale vau Ned. Vakverbonden, welke
180 000 leden telt, heeft veel verbatering ge
bracht. De Kamer kan zorgen voor het maken
van goede sociale wetten. Aangezien de arbei
ders tot nog toe te weinig invloed hebben
gehad, zgn er nog weinig aociala wetten
tot stand gekomen.
Spreker behandelt thans de Grondwet van
1887 eu het ministerie Goeman Borgesius
in verhand mat de leerplichtwet. Hg her
innert aan de groote oppositie daartegen
van de zyde der fabrikanten, der boeren
en der tuinders in Noord-Holland. De
christelgka partgen verzetten er zich ook
tegen, zg beschouwden het als een aanslag
op bun ouderrecht, zg rilden geen leer-
dwang.
Spreker komt thans tot de staatspenaion-
□eering en den tiunuren dag.
->1 de arbeider voor zichzelf werkt,
soft by zyn arbeid in het belang der gemeen-
Daze kan zonder arbeid niet be-
die arbeid opgeteerd ten bate dar
gemeenschap, dan heeft deze den plicht
den producent van dien arbeid te onder
houden. De linksche partg «n de vrij
liberalen met tegenzin erkennen dit thans
ook. Spr. beweert, dat de heer Marchant thans
niet voor de staatspensionneering zou spreken,
indien de sociaal-democrateu er niet eerst
propaganda voor hadden gemaakt. Misschien
had hg deze dan nu wel tegengewerkt.
Staatspensioen moet er komen. Deleeftjjd'
van 70 jaar ia te hoog en het penbioen moet
zoodanig worden verhoogd, dat de ouden
van dagen er tenminste vau komen kunnen.
Thans behandelt spr. de wet op de ver
korting van arbeidstijd. Thans zou de 10-
urige arbeidsdag overal kunnen worden in
gevoerd, de acht-urige zal er over 4 of 5
jaar kunnen komen. De draug naar betere
levensomstandigheden en levensvoorwaar
den wordt door iu /oering daarvan opgewekt.
Een dor aanwezige militairen, de heer
Scheps, vraagt voor 7>/s minuut het woord,
daar hij 10 uur binnen moet zgn.
De heer Oasendorp heeft beweard, dat
alleen de sociaal-democraten alles hebben
gedaan voor de levensmiddelenvoorziening.
Spr., die opkomt voor de Christelijke be
ginselen, wijst op het debat tusschen den
heer Van der Molen, den Rotterdamscben
wethouder, en den Minister van Land
bouw in de Tweede Kamer. Alleen de
eigen partg,' z«gt debater, wordt door
den heer Ossendorp verheerlijkt, het goeds,
dat andere partgen doen, wordt verzwegen.
De heer Ossendorp, den debater beant
woordende, zegt alleen beweerd te hebben
dat de S. D. A. P. er het meest toe heeft
bijgedragen tot verbetering der toestanden.
Spr. bad gaarne gezien dat ook de Christe
lijke partyen hiertoe haddeu medagewerkt.
Hij gaat nog in op een paar door den de
bater opgeworpen kwosties. DeS. D.A.P.
zal de hemel niet op aarde brengen, doch
de socianl-democraten zyn de beste verte
genwoordigers voor de arbeidersklasse. Ze
maken wel eens fouten, doch dit doet ieder
een, die werkt, aldus spr. De heer Ossen
dorp ging er dieper op in, wat andere par
tijen en voornamelijk de Christelijke doen
voor de arbeiders en komt tot de slotsom
dat dit zeer weinig is. De sociaal demo
cratie bemoeit zich niet met het geloof.
Zg vraagt alleen menschen, die erkennen,
dat de strijd tageu de bezittende klasse
moet worden aanvaard. Alle arbeiders,'van
welk geloof ook, h?bben dezelfde eischen.
Wanneer Kuypsr vraagt in zijne rede dóór
den heer Idenburg voorgelezen op de
Deputaten-vergadering: „Wat nu?", dan
kan het antwoord der sociaal democraten
daarop luiden dat de arbeiders moeten
zorgen vertegenwoordigers in de Kamer te
krijgen, die hunne belangen verdedigen.
vraagt -
10 uur
leer
de f
in vooi
die
Jelen,
>r Van der
sr,
i d<
te Veenendi
naar de Ned. Herv. Gemeente
f Tol notabel der N
Gein, alhier is gekozen, in
Hugo Scheer, de heer Her^
Dinsdagavond sp
Osaendorp in het Nut
Schoonhoven der S. D.
flink bezet. Nadat de heei
beelen de vergat
jedeeld, dat de
1 gelegenheid tot
i de hear Osaendorp zyn
aan met te zeggen,
len in de behandeling
der distributiewet waa blyveu steken.
j sprak over den uitroer naar Duitsch
land, waar tegenover stond de invoer van
kolen voor onze induatne. De uitvoer is
evenwel zoedanig geschied, dit groota
winsten zyn gemaakt ten koste van de
volkayoediog. De regeering had eeu meer
vooruitzienden blik moeien hebben, hoewel
er natuurlijk fouten gemaakt zyn. De
Minister had da maximumprijzen te laat
bepaald, toen het niet meer noodig was
en deze waren te hoog voor de arbeidende
kjaasan, de kleine ambtenaren en den kleinen
stand. In Scheonhoven waren de loonen
de laatste 4 jaren gestegen met f 2 A f2,50
nnf t,erwÖl levensmiddelen 80 k
90 pCt. gestegen waren. De toestand is
voor ben dus slechter geworden ttidens
den oorlog.
Spreker toonde door cijfers aan, dat het
sterftecijfer in de laatste jaren gestegen
was. In 1917 is dit met 1 pCt. vermeer-
derdt zoodat in dat jaar 6000 mauschen
mur gestorven z(jn dan in 1914. De kin-
Zy missen
wel in het zuivi
i strijd tegen
ing is niet
m'ocsten de nog S D.
^man. Het
'deden, het
ïar verricht
