Sint HHcolaas-Cadeanx
TBfMO
D1ENSTUËRANDERING
4°l, Spaarboekjes
WESSANEN'S LtJNMEEL
Kuipyl^esch.
13
van
rJ?*Ar%n
4Ht pr,i"iaf~
Ibinivleeéh f en Varkensvleeschj1
SCH00NH0VENSCHE COURANT
KENNISGEVING. H
Volkskleedfi
REEDER1J OP DE LEK
Damesrijwiel.
22500 KC SiipSosptai
n. v. Wessanens Koninklijke Fabrieken
Ie koop. Tg
JAARSVELD - BOOMKWEEI^RIJ
- Yruchtbóomen fi
Sier? en Laanboomen
Haag- en Bosqhplantsoen
,j tegso eancarreerende prijzen. j
versjch Rund-,en Varkensvleescli.
Dames- en Hinderhoeden,
Tweede Blad.
namagazijn „De Arend",
H. DE VAAL,
-43-349^1
^wM^tcUmtv
otterdam.
anv
KOÖPT uwe
Dam, -«Schoon|oven, - P. J. GROENE!
htc
Prachteollecfie Bontstellen en Bonten.
Gemaakte Dames- en Kinderjaiiong
Wollen en Gestikte Dekens vanaf- f
Molton Dekens M 1,91
Kimterdekens f 0,9D.
Dames- en Heeren Mode-Artlkelen. - Groote keuze.
Te koojii&angeboden:
een stuk
6 WO|
ten KOOKHUIS!
louivland,
jet PUWLMD
SLIK KER V EER.
ingaande MAANDAG 22 NOVEMBER 1920.
GORINCHEM
met bijkantoren te
DORDRECHT - GOUDA - GRONINGEN - GROOTEGAST
LEERDAM - SCHILDWOLDE - SCHOONHOVEN - UITHUIZEN
EN ZWIJNDRECHT.
Inleg op ultimo October 2.132.134,lO1/*
AANGEBODEN:
ZELFBEWONING.
Twee vrije Huisjes
Prijsopgaaf gevraagd
MERK „STER"
altijd ZUIVER steeds in geplombeerde zakken
Wormerveer Opgericht 1765
2 (Itrtchtsch? Wagentjes.
G. AALBERTSED, Burfewater,"
SANAPERIN
Heerlijke Worstsoorten, bigjen fabrikaat,
- Ham, Rookvleesch, Kolpen» enz.
MODES.
van Vrijdag 19 November 1920. - No. 4287.
Brieven van een Buitnnman.
FEUILLETON.
De Mijnwerker.
Ook
'n Laken.velozir de laine
Engeljche slof/en
Vlugge modellen
SrtUrtrtö
possum
ÊAU
NuTRjA
VOSSE-H
noaerne kleurerv.
Hoogstraat
hOO GóTRAAT
Hoogstraat
vw
tHoogafcr'aat tf43k349Sïri
TuRDAn
Het BESTUUR der Vereniging van Patroons in de Bouwtakken
voor de gemeenten Benscllop, Polsbroek en Vlist, gevestjed te
Polsbroekerdam, verzoekt hgirmede aan hare Clientèle voor «poveel
te willen verleenen het jaamediet
van 1921, zooveel lnogelijk, Müljaar-
irden aangeboden, .j 1
H#r BESTUUR.
mogelijk hare medewerkini
te bekorten, daar bij ingani
lijische rekeningen zullen
1/1 IK
(UFACtUREN,
Heeren-0verjassan 1
Costumel
Dames-Man tels
j.4 Costumes
'<MI Regenmantels,
T)j Rokk,en I
,jl Blouses
Sjaals en Ifutsen
Wollen Doeken
Schorten
Corsetten
Regenjassen-
Motorjekkprs
Capes
Rijjassen
Pantalons
Sjaals
ZIET ONZE ÉTELACES!
legen hoest, verkoudheid I
I heeschheld, keelpijn.
[Per does 60 en 90 a bij opolhen Argoten!
K V. Zaadhandel en Bonmkwnkerijan
Wed. P. DE JONG, Goes.
beveelt zlcli beleefd aan voor
het afmaksn van Bouwland
1 in 1 Grasland
i Cu (1< feverlilK VR1I
ali|l soortei jlVrucht- en Sier-
boomen, Bi it^nzaad, Pootoard-
appelen en al
[soorten Tui ziden
f Ie kom tier
t'ïii du gemeente J
te Krimpe
Te bevragen bij
Kcokkerkerk.
Inte Iit'kkrrkerk;
INdEN
ii]»ei| a/d Lek
«I IJnnoI
M. nORSJlll te
DIENSTREGELINGEN OP AANVRAAG GRATIS.
TKLEF. Xo. 1.
WE DIRECTIE.
/Als de minste
inspanning U vermoeit
fealiw lichaam gaai verzwakken^
!$ebruM don nUNHARDTfcJ
In bussen vanaf f f.73
by Apoth en Drogisten
TE KOOP AANGEBODEN
Eon zoo goed al* nieuw
Adres: M. V. GRIFT, HenBDBM-HaASTREOHT.
14%. levering op A II. Vraet onderzoek
aan een Ujjkslandbouwproefctation.
H. VAN DONKELAAR,
H'EBKESDil.
TE KOOP AANGEBODEN:
te Krimpe» a/d IJnhcI, waarvan een
spoedig leeg komt.
Adres: Lusthofstraat 400, Rottehi>am.
van alle snortfcn Eng. Mandenwerk,
Groote kwantunis. Franco Rotterdam.
Ik\ no 7399, N.R.A.1Jllinnenrotte 1*25, R'i»am.
tot f 100,— kunnen direct geeischt word n,
tot f 500,—. met 8 dagen opzegging en boven
f 500, met 1 maand opzegging.
De rente wordt ieder jaar op 31 December bijgeschreven.
Eerste inleg moet f 10.bedingen, daarna wordt ieder bedrag aangenomen tot f 1.
INLICHTINGEN (e verkrijgen ten kantore der bank. hetwelk
geopend van 9—5 uur, 's Zaterdags van 9—12 uur.
b 1 De Directie,
KANTOOR SCHOONHOVEN.
,p it MtukN li.iHO
met geslepen ruiten en nog
OUDE RIJTUIGEN worden tegen de lioogste
prijzen g e r u i I d bjj
„X* Spierpijn, ~f
en pijnen van allerlei aard
als hoofdpijn en kiespijn.
Zenuwpijnen,enz. Neemt
TABLETTEN
PAUSPÏA IUMUM 73Ü SU A»OTH,« DR06IWU
fsbr. A.MIJNHAROT. Zeisl. u
g: de gier
.1 I DAGELIJKS VERKRIJGBAAR 1 jL
LOPIKERSTRAAT 35, SCHOONHOVEN.
fj* Beleefd aanbevelend.
WE1IËHOM «ATV43UEA
'.en ruime sorteérinc
tegen zeer voordoeIige prijzen
Atelier voor Vervormen en Garneeren
RUIME KEUZE
MANUFACTUREN haai?UNten,
EN
HANDWERKEN.
Beleefd aanbevelend.
EAl OLOGÜl» en
ZEEPTEN.
tmiiDE.
IKK MM
want de fijn aromatische MA-tabletten zijn aangenaam van
smaak en werken verrassend. Ze zijn heerlijk verzachtend
slijmoplossend, hoeststillend en bevatten toch géén ver-
doovende. bestanddee'en
hot nieuwe
'fy bel Hfli what e
middel bij:
tabletten
HOEST - VEBKOinBEID - KF.EU*U»
Verkrijgbaar bij alle S pothekers en Drogisten. Prijs per doos
75 cent. Elke doos bevat 3 handige kokertjes.
Eischt onze handteekeningL. I. AKKER, Rotterdam
bij kunt
niet zonder
een doosje
XI.
Eens vervlogene keert niet weer;
Wat het wrocht, blijft duren.
Eo. Ges
Wanneer een landbouwer uit de eer
ste helft der vorige eeuw eens een kijk
je kwam nemen van het leven eu nel
bedrijf op de tegenwoordige boerderijen
van ons Waterland, zou hij d$ handen
van verbazing ineen slaan en zich de
Vraig stellen «ben ik hier wel terecht
In oHs oude Waterland», is dit, zou
hij vragen, hetzelfde dorp, waar ik ruim
een eeuw geleden heb geleefd, gewoond,
gewerkt, het vee gefokt verzorgd en op
onze eigen Watenandsche markt heb
verkocht het dorp waar ik als knaap
ben opgegroeid en de schooi heb be
zocht het dorp, waar ik ais jonggezel
op de Waterlandschc kennis een meis
je heb gevraagd, wtaar ik eens in veer
tien dagen des Zaterdagsmiddags op een
zwart paard met een pricsch gekleurd
dek, onder den man ging vrijen en waar-
mede ik later. want zij wan een
beste kaasinaaWatev. getrouwd ben
waar ik zelf bén gaan boeren en waar
ik mijn zeven hinders heb groot ge
bracht
Wat hij dan verder zou doen of den
ken. weet ik niet, maar dat het kwast
je van zijn slaapmuts van links naar
rechts of omgekeerd zou verhuizen, wil
Ik wedden om drie tegen één.
Begon hij vervolgens te-gen den een
.of den ander een praatje te maken en
hoorde hij spreken over Chili, Superfos
faat. Salpeter of Kali over zuurstof,*
koolstof, of stikston over kodhldraten,
vetten, zetmeel, over volvette of twintig
plus, en andere dingen, dan raakte hij
nog meer de kluts kwijt en was hij mis
schien blij. dat hij een boerenerf open
vond. in de hoop, dat hij een veestal
kon binnen loopen en zich daar bij het
stomme vee. de gladde melkkoeien, be
ter op zijn gemak zou gevoelen, dan
met het nageslacht van zijn eigen i-as.
Maar ook daar wachtte hem cenigej
teleurstelling on liet zijn ervaring. Uit|
vroeger tijden, hem in den steek en als'
hij hoorde praten van den stier «Bi|s-
inarck». die den eersten prijs had
wonnen, van den hengst «Wilhelm», die
goedgekeurd was voor de paardenfokke
rij. of van «kophia». stamboek nummer
1011. die gekalfd had. dan zod hij temet
Fljpgen, of het menschdom mal was ge
worden en of de brieven van adeldom
de» menschen. die In zijn tijd aardig
aan hel aftakelen waren, ook soms op
dip stomme dieren waren overgegaan.
Werd het dan zachtjes aan melktijd
en zag hij het gebeuren, dat het pro
duct. de melk. niet in de wringtobbe
terecht kwam. maar regelrecht verhuis
de in groote nnoogelijke kannen, welke
gevuld, voordan op het erf werden neer
gezet om afgehaald te worden en ver
voerd naar een melkfabriek of eene on
derlinge kaasmakerij, dan verwed ik tien
4,cgen één, dat hij zich niet erg op zijB
gemak en zeker niet op zijn plaats ge
voelde.
Hoorde hij vervolgens spreken over
de prijzen, die er gemaakt worden
voor de melk, voor de boter en de
kaas en voor het vee, dan was het
niet onmogelijk, dat hij u wantrouwend
aankeek met de gedachte, dat gij pro
beerdet, afgaande op zijn ouderwetsche
kleeding, zijn korte broek, zijn buis en
zijn slaapmuts en zijn verbaasd voor
komen, dat gij bezig waart om cr hem
op een kolossale manier tusschcn te
nemen-
En dan die moderne inrichting der
huizen en die luxe bij de meubelen
Dacht hij daarbij aan do keuken, uit
zijn tjjd, in den winter vereenigd en
verwarmd met en door den veestal
waarop hij van den met turf gestookten
haard, het gezicht had onder een
schongMcen. die zoo groot was, dat er
hi'ifjM van een paar varkens, het
fOOKvleesch van een heele, minstens
een halve koe ccn ruime plaats vond,
dan werd het hem vreemd te moede
Het was dan ook lang niet zeker,
dat ge hem rustig kondet doen neerzit
ten, nem, die vroeger om do ouderwet
sche koffietafel, met het katteplankje
verficht met een paar kaarsen, gemaakj
xan het koevet der vorige slacht of met
eon olielampje, dat een voorwerp ;*n
aanhoudende zorg was voor moeder de
vrouw, met een flinke mand appelen of
peren op tafel, dat gij, herhaal ik, hem
rustig zoudt kunnen aoen neerzitten in
uw fijn gemeubileerde kamer met een
vast kleed en electrische verlichting.
Evenmin is het zeker, dat hij zich
behagclijk zou gevoelen als de piano
geopend en een aans, oen wals oi een
galop, werd gespeeld, in plaatr van op
een ouderwetsche harmonika, waar o
zoo fijn op gespeeld en bij gezongen
kon worden een lied als b-v-
Zoo blijde landman, moe van 't
[zwoegen
Do neigende avond-schaduw groet. enz.
of wanneer een zweempje van meer de
ze wereldsgezindheid hecrschtc van
Wat wordt het laat, de klok slaat
[acht
Waar of mijn Kloris blijft
Neon zeker is het niet. dat uw Kast
mei uwe meer moderne gastvrijheid en
uw onthaal zoo erg ingenomen zou zijn.
Het kon wel gebeuren, dat hij begon
tc overleggen of hii zijn reisplan, dat
eenigo dagen inhield, maar niet wat
zou bekorten en eerder dan aanvankelijk
zijne bedoeling was. terug wou keeren
naar het punt van uitgang
Zette hij echter des al niettemin zijne
wandeling nog wat voort, telkens en
telkens weer opgeschrikt door klinken
de bellen van fietsen zonder taf. het
aanhoudend gcbel. dat in zijn tijd al
leen gehoord werd. wanneer de boel on
der de sneeuw lag en hij mot de vrouw
warm ingestopt in de arreslee op fami
liebezoek ging, ziet. dan werkten al
dezo dingen ook al niet gunstig op zijne
stemming voor een langer verblijf- Hoor
de hij vervolgens de sirene van een
auto achterzich. of het onharmonisch
gefluit van een motorfiets, waarvan een
haastige vlucht naar den graskant het
gevolg was, dan wend het er niet be
ier op.
floch volkomen werd zijn bewondering
als het gillend gefluit van een locomo
tief hem waarschuwde tegen ^onveilig
heid van den overweg, hem, die zich
nooit anders had verplaatst dan in den
zomer op zijn eigen boerenwagen, soms
bij feestelijke gelegenheden van rammel
schijven voorzien of in den winter, als
de polderwegen ongeschikt waren daar
voor. met den krooswagen (boeren-
schouw), waarin moeder de vrouw met
een warme stoof, gedekt met een
«schoermantel», moe de reis maakte naar
de naburige stad.
Maar wat hem bovenal zou treffen
dat zijn de groote gebouwen, welke
hij hier en daar verrezen vond. gebou
wen. die hij dacht, dat kerken waren,
inaar waarvan men hem spoedig in
lichtte. dat zij met den eeredienst niets
te maken hadden, maar opgericht zijn
als magazijnen of fabrieken voor arti-
len, hem in hoofdzaak vreemd, maar
waarvan men vertelde, dat zij bestemd
waren voor het boerenbedrijf dat die
gebouwen waren opgericht met het doel
gemeenschappelijk en uit een oogpunt
van voordeel, inkoopen in het groot Ie
doen en op te bergen en dat men dit
coöperatie noemde dat men Uit niét
alleen voor inkoop maar ook op ver
koop van producten van den landbouw
begon toe te passen, zonder zich al te
angstvallig af le vragen, wal er niet de
kooplieden van die artikelen moet plaats
hebben.
Nu werd het hem al te erg en was
de mate volgemcten en ik stel me voor.
dat hij zich al minder en minder te
huis gevoelde, dat het bezoek aan zijn
geboorteplaats, evenals dit met zoo ve
ten gaat. hem niet die voldoening
schonk, die hij er zich van voorgesteld
had- Ik stel me vervolgens voor. hoe
hij aan het mijmeren geraakte en tot
droomen overging. IIoc hij zich in zijn
droom voorstelde, als gezeten te zijn op
zijn boerenwagen met den voet op den
dissel, de leidsels in de ecne hand. de
korte zweep in de andere, gereed om
van de markt huiswaarts tc keeren en
hoe hij onder den uitroep «vort schim
mel vort ontwaakte uit zijn droom.
OOM KOOS.
DE MUIZENPLAAG.
Nu de muizen dit jaar weer in som
mige streken, ook in de Alblasserwaard
hun vernielingswerk zijn begonnen en
nog voortzetten, is het niet overbodig
liet een en ander dezer schodelijkc
knaagdieren onder de aandacht tc bren
gen van belanghebbenden.
Gewoonlijk worden deze dieren door
het publiek onderscheiden in muizen <n
ratten ofschoon ze slechts één soort
zijn, alleen door de grootte van 'v'kan-
der onderscheiden. Verder onderscheidt
men de huismuis, de boschniuisde
brandinuis, de dwergmuis, de wöcl'üuis,
de rosse veldmuis, de gewone veldmuis.
We zullen ons met de laatste soort bc
zighouden. De kleur dezer dieren loopt
zee; uiteen, zoo zelfs, dal de jongrn
uit één nest aanmerkelijk in kleur kun
nen verschillen Gewoo ilijk is de rug
zijde geelachtig bruingrijs en de buik
zijde vuilwit Waarin de knaagdieren
ook van elkander onderscheiden zijn,
wat hun tandstelscl betreft, komen ze
met elkander overeen. In iedere kaak
twee lange, krom gebogen snijtanden
die aan haar basis geneel open zijn
en uitstekend geschikt zijn om tc kna
gen. De onderkaak beweegt zich daar
bij snel voor- en achterwaarts en zoo
kunnen de muizen zeer harde planten-
deelen fijn maken- Dc snijtanden zijn
aan den voorkant met een dikkere email
laag bedekt, dan aan de achterzijdè,
zoodat bij het heen en weergaan van
de onderkaak langs den bovenkant de
onderkant meer afslijt dan de voorkant,
waardoor de voorzijde beitelvormig
wordt Door het knagen slijten de snij
tanden aan de voorzijde af, maar groei
en aan de basis weer aan. hetgeen dui
delijk uitkomt, wanneer door de eeno
of andere omstandigheid de afslijting
niet kan plaats hebben, dc snijtanden
door hun voortgrocien zich naar boven
of beneden ombuigen en de zoogenaam
de olifantstanden ontstaan. Ontbreekt
b v. in een der kaken een snijtand, dan
kan de snijtand in do tegenovergestelde
kaak niet slijten en groeit toch door.
De hongerdood is er dan het gevolg
van. Dc veldmuis komt zoowel op douw-
als op weiland voor Zij maakt haar
nest in een holte, van binnen met
zachte plantendcelen of haar bekleed.
Verbazend snel vermeerderen de mui
zen- Bij gunstig weer en bij voldoend
voorkomend voedsel vindt men reeds in
April jongen in het nest- O.rampe be
rekende op volgende wijze de nakome
lingsschap van één jaar De eerste
worp ongeveer 15 April gemiddeld 7
jongen, de tweede worp ongeveer 22
Mei 7 jongen, te zamen 14 jongen. Van
de 7 jongen van den eersten worp zijn
dc meeste wijfjes stel 5, die op haar
beurt ongeveer 15 Juli gemiddeld 4 jon
gen voortbrengen, op gemiddeld 22 Au
gustus 5 jongen en in 't laatst van
September 6 jongen ter wereld brengen.
Van den tweeden worp der overwinter
de muizen zijn van dc 7 jongen ge
middeld weer 5 wijfjes, die in 't laatst
van Augustus gemiddeld 4 en in 't
laatst van September gemiddeld 5 jon
gen werpen.
Zoo zien we. dat van den eersten
worp de wijfjes samen 5 maal 15 is
75 jongen leveren- De wijfjes van den
tweeden worp leveren 5 maal 9 is
45 jongen. Onder gunstige omstandig
heden kunnen nog de op 15 Juli gebo
ren kleinkinderen van de overwinterde
muizen een nakomelingsschap onleveron.
zoodat van die 4 maal 5 of 20 klein
kinderen als er 16 wijfjes bij zijn 16
maal 4 is 64 achter kleinkinderen gebo
ren worden. De nakomelingsschap van
één paar overwinterde veldmuizen kan
dus zijn 143 of 198 bij gunstige omstan-
digheden^n berekening \n t oog
houdt, is het gemakkelijk na tc gaan
dat als er slechts een 20 paar muizen
op oen bunder land zich in t voorjaar
ophouden, het aantal in een jaar schrik
barend is toegenomen.
De grond leeft dan als *t ware en
wordt geheel en al kaal gevreten en
omgewoeld. Dat van den oogst dan
niet veel overblijft, is te begrijpen. Ko
men op een akker of weide veel muizen
Yoor, dan gaan zij. wanneer ze niet
voldoende voedsel meer vinden. naar
naastbjjgelegen akkers of weiden Van
eigenlijk trekken is echler geen sprake-
Hoe groot do schade is door een
muizenplaag aangebracht, weten de
landbouwer en de weideboer maar al te
goed. zoodat daarvan geen voorbeelden
gegeven behoeven te worden.
Éven plotseling \als het verschijnen,
heeft menigmaal ook het verdwijnen der
muizen plaats. In |l voorjaar en ook
gedurende den winter, als de muizen
hun schuilhoeken verlaten hij zacht
weer en er dan plotseling felle nacht
vorst intreedt, sterven er vele. Dc ster
kere mannetjes weerstaan beter dc kou
dan de door het veelvuldig jongen wer
pen verzwakte wijfjes, zoodat in het
voorjaar meer mannetjes dan wijfjes
aanwezig zijn Niet alleen door koude
komen veel muizen om het leven, zij
hebben ook veel vijanden. Hierop ko
men wij wel nader terug. Nog even
willen wc er op wijzen, dat men alle
middelen in bet werk moet stellen om
de muizenplaag zooveel mogelijk tc voor
komen We kunnen dat gedeeltelijk be
reiken door de vijanden van de mui
zen niet te dooden. zooals spitsmuizen
egels, buizerds enz. Verder door het
plaatsen van narden potten, ten dee|c
met water gevuld, op een diente van
een balven meter in wei- of bouwland-
Ook bij hooibergen of in hooischuren
zulke potten le plaatsen werkt uitste
kend. daar vele muizen zich ook daar
's nachts ophouden Is dit het geval,
dan kan men eiken morgen de potten
nakijken en de zich daarin bevindende
muizen dooden Natuurlijk moeten zulke
polten tamelijk diep en verglaasd zijn.
opdat ze er eenmaal in. niet meer uit
kunnen ontsnappen.
A. KARS.
Landbouwondcrwijzer.
G o u d I' i u a n Nov. 1920.
't Was in den vroegen morgenstond
van den 23 Maart. Boven de stad
Fünfkirchen hingen zeer laag zware ijs-
grauwe sneeuwwolken en de bergtoppen
aan dc Noordzijde waren in een dik
ken nevel, gehuld.
Met lantaarns gewapend begaf zich
ccn talrijke ploeg arbeiders naar de mijn
«Oog Gods» om de nachtwerkers af te
lossen. Stilzwijgend stapten deze werk
lieden behoedzaam voort in de duister
nis welke hen omringde, krachtige ge
stalten. ouden en jongen, met vastbera
den blik. Slechts zeer zelden ontwaarde
men hier personen, die onwillekeurig
aan dc dwaze lieden herinnerden, welke
in onze dagen met ijzeren arm tegen
de bestaande wereldorde uitvaren, zon
der te bedenken dat hunne hoofden niet
even sterk nis hunne armen zijn.
De nachtploeg steeg met de lift om
hoog.
De werklieden begroetten elkander in
de rosse schemering, door de lantaarns
verspreid en de nieuwaangekomenen
sprongen in den hak. om zich onder
het aanroepen van 's Heeren bescher
ming naar beneden to laten voeren, ter
wijl dc overigen zich naar hunne wo
ning spoedden.
Slechts de machinist bleef op zijn post.
Onder de laatst aangekomenen bevond
zich Jörg Schmitt. oen mijnwerker, die
een paar jaren geleien uit het verre Hon
garenland was gekomen, waar de mid
delen hem ontbraken om in zijn onder
houd te voorzien. Zware dagen had hij
hier doorgebracht, waar een vreemde
taal gesproken en een hard werk ver
richt werd. doch langzamerhand had hij
zich aan alles gewend. Thans was de
jongeman algemeen geacht en hij hield
evenveel van het nieuwe als van het
ou«te vaderland.
De benedenwereld, waar hij de helft
zijner dagen doorbracht, dc stille, ge
heimzinnig c ingewanden der aarde, wel
ke hij als vijftienjarige knaap in den
beginne met zooveel hangen angst in
I zwaar kloppend hart bezocht had.
waren lieni even lief geworden als dc
heerlijke wereld daarboven met al haar
licht en zonneschijn, met hare groene
bonmen. heerlijke planten en bloemen.
En spoedig deed zich eene omstandig
heid voor wel geschikt om Jörg nog
enger met het nieuwe vaderland te ver
binden. zoo eng zelfs, dat hij geen oo-
ren meer zou gehad hebben om te hoo-
ren, al had men hem ook de heerlijk
ste voorstellen in het oude moederland
gedaan, 't Was dc schoone Ilkade
dochter van den chef. die deze keten
gesmeed had, terwijl zij op twintig-jari
gen leeftijd, zoo lief cn zoo bevallig
zoo overmoedig en zoo behagclijk te
vens do wereld in staarde, dat jongen
en ouden, mannen en vrouwen haar
met bewonderende blikken nastaarden
haar ook hadden de kinderen lief. die
Ilka o zoo gaarne vriendelijk en vroo-
lijk toejuichten, wanneer zij onder het
zingen van een lustig liedje hare da-
gel ij kschc bezigheden verrichtte, welke
haar steeds even goed en even vlug
van de hand gingen-
Op een vriendefijken morgei
deren zonneschijn, terwijl dc bloemen
heerlijk geurden en de vogelen hunne
opgewekte liederen als dankbeden ten
hemel zonden, had lika een jong mijn
werker ontmoet, voor wien haar jeug
dig hart zich in 't geheel niet onge
voelig toonde.
Alle moedwillige scherts verstierf op
hare lippen, toen zijn bruine ernstige
oogen haar diep aanstaarden. Zij kon
er zich geen rekenschap van geven, of
het vrees was dan wel iets andejs
waardoor zij overmeesterd werd, of mis
schien wel
Toen Jörg haar thans aanstaarde te
midden dfr heerlijke natuur, waarvan
het meisje in bare eenvoudige bekoor
lijkheid 't bevalligst beeld vormde, dat
er kon worden uitgedacht, werd hij door
een zeker iels aangedreven, dat veel
sterker was dan hij zelf de jonkman
klaagde Ilka den nood zijns harten en
gaf de verzekering, dat hij haar re?ds
zoo lang en zoo tee-ier. zoo vurig ei
zo.i onweerstaanbaar -Miind nad
Daar Jörg bij 't uiten dezer woor
den de oogen liedaard ten gronde hield
geslagen, was hij er geen getuige van.
hoe het vurigst rood en de p-ootsle
bleekheid elkander op het schoone ge
laat vaj het meisje afwisselden, hoe
zij de kersroodc lippen opende en op
het punt stond de armen uit te strek
ken Hij hoorde slechts een schel
klinkend lachje en ontwaarde tot zijn
ontsteltenis, loen hij het wagen durfde
eindelijk <le oogen op teheffen, hoe Ilka
zoo snel de beencn haar dragen konden,
door hel kreupelhout wegvluchtte.
Hij kon haar niet volgen, maar waag
de ook niet een poging daartoe te be
proeven zijne knieen beefden en zijne
oogen zagen niets meer. Jörg sloeg dc
handen voor het gelaal en liet zich
dan moedeloos op een boomstam neer
vallen
«Gehoond I»
O, hij wist niet al wat er iu een lachje
verborgen ligt. Toorn, haat, schaamte,
berouw maar vaak ook liefde
Sinds dien morgen meed dc mijnwer
ker het schoone meisje cn bloosde van
schaamte, wanneer hij toevallig de lieve
Ilka ontmoette
De lente ging voorbij, gevolgd door
zomer en herfst en 't was winter ge
worden. Jörg stond alleen te arbeiden
op een afzonderlijk plekje in dc mijn
en schepte den machtigen rotswand af
van steenkool, die hier een machtige
en zeer veel opleverende ader bood. Het
werk was niet bijzonder zwaar, want
de kool brokkelde gemakkelijk af Doch
daarin lag ook de oorzaak dat het werk
414 meter onder den beganen grond, in
t geheel niet zonder gevaar was. Aan
alle zijden was de mijn met zwaar hout
gestut, doch de dikke palen knikten on
der den geweldigen last.
Er hcerscht op die diepte een aan
gename warmte, en wanneer men even
ais onze vriend zwaar ie arbeiden heelt,
is t cr veel te warm. niettegenstaande
de voortreffelijke ventilatie, die er op
dergelijke plaatsen wordt aangebracht-
Jörg zette met ijver zijn zwaren ar
beid voort.
De jongman was een flink gebouwde
kerel hij echler wist er niets van, in
tegendeel hield de jongen zich over
tuigd, dat hij er vrij onaangenaam inoest
uilzien. want Ilka. het lieve meisje - -
Er heerschte een spaarzaam licht in
de omgeving en 't was dan ook geen
wonder, dat onder dergelijke omstandig
heden de eene gedachte niet zoo snel
op de andere volgt.
Jörg was in zijne gepeinzen verzon
ken. toen zich eensklaps een donderend
gerommel boven zijn hoofd deed verne
men Daar stond hij met zijn wapen in
de hand en luisterde, terwijl op dit
oogenblik de vale bleekheid des doods
zich vertoonde. AVeder is 't of de don
der boven zijn hoofd rolt door ont
zetting geslagen wil hij vluchten, doch
zie. daar wordt hem door zware neder-
vallende rotsblokken den weg versperd
Nog een dof geroffel, terwijl een zwarte
stofwolk, hem omhult, en dan is het
weer stil als te voren. De luchtdruk
doofde zijn lamp uit en dan vol angst
rondom zich heentastend, merkte Jörg.
dat hem een ruimte van een naar meter
was overgebleven, terwijl de uitweg
langs alle zijden totaal was afgesneden
Levend begraven Opgegroeid te mid
den der gevaren, waarmee de aarde hen
bedreigt, die in hare ingewanden af
dalen. h49 onze mijnwerker geen enkel
oogenblik het zelfbewustzijn verloren.
Hij wist. dat hier eigen kracht niets
baten kon. maar ook dat er niets ver
zuimd zou worden om hem hulp te
bieden Of men hem dan nog levend zou
wedervinden lag in de hand van Hem.
Wien ieder mijnwerker zijn lot toever
trouwt, alvorens in de diepte neer te
dalen Ilem ook beval Jörg thans ziel
en lichaam aan cn zocht met de onver
schilligheid van iemand, die zich onher
roepelijk verloren acht en bereid om te
sterven een plaatsje op. waar hij zich
kon nedervleien. Dan sloot de jongman
de oogen om de sombere duisternissen
niet te zien.
't Was des morgens 9 uur. Uren ver
liepen Hoevele- Jörg had geen maat
van den heenvliedenden tijd. Een gevoel
overmeesterde hem. alsof hij hier reeds
een zeer geruimen tijd was ogesloten,
alsof hij voor eeuwig tot bewaarder de
zer aardsche schatten was aangesteld
doch dan herinnerde hem weer zijne
zware en smartelijke ademhaling cn een
brandende dorst aan zijn naderend ein
de om hem zoo den werkelijken toe
stand te doen begrijpen, waarin hij ver
keerde.
Vol ontzetting sprong hij op de bee-
nen.
StervenMoest hij nu hier in de
volle kracht zijner jaren sterven, ter
wijl het bloed in blakenden welstand
door zijn aderen stroomde, cn zijn hart
met liefde vervuld wasZou hij dan
hier in deze bittere eenzaamheid den
geest moeten geven 5
Hij sloeg met dc gebalde vuist op
den wand van zijn vreesclijkcn kerker
Enkele stukken kool braken af van dien
ondoordringbaren muur en vielen aan
zijne voeten neder.
Dc ongelukkige wierp zich op dc
knieen en bad. Zijn lippen fluisterden
verwarde, onverstaanbare woorden cn
dan zeeg hij langzaam voorover neder,
met dc handen oen steun zoekend op
den vochtige» grond. Daar lag hij nu
met wijd geopende oogen in de duis
ternis starend en door een enkele ge
dachte geheel overweldigd.
En alsof deze herinnering aan de bo
venwereld hem eensklaps weer een ruim
gedeelte zijner krachten terugschohk.
richtte de ongelukkige zich op om een
paar stappen te doen. Doch een bijzon
dere vermoeidheid noodzaakte hem spoe
dig weer zich op den bodem neer te
vleien. De ongelukkige verborg het
hoofd in de handen en millioencn vu
rige sterren trokken zijn oogen voorbij.
Mat gloeiende cirkels van vuur doemden
uit het donker op. groeiden steeds meer
en meer aan. totdat zij een reusachtige
uit
donker op. groeiden steeds meer
grootte verkregen om dan weer eens
klaps te verdwijnen.
Hij loosde een diepen zucht.
En weder verliepen er uren. Een
koortsachtige en onrustige slaap had
zich van hem meester gemaakt- Spook
achtige gestalten stonden voor zijne oo
gen op. zooals deze door koortsachtige
droomen te voorschijn kunnen getooverd
worden, en dan glinsterden wéér vroo-
liik en vriendelijk talrijke lichten voor
zijne oogen. Kleurige i^etenen. gouden
zonnen en sterren versierden de uitge
spreide takken en daarlangs stond een
witgedekt tafeltje, met de prachtige ge
schenken. zooals die slechts door een
hart vol liefde kunnen uitgedacht wor
den. En hij zelf. ja daar staat hij met
het geliefde vrouwtje in de armen
Ilka. dc schoone dochter van den chef.
Jörg lachte zuchflHB en ontwaakte uit
zijne koortsachtige droomen.
Hij moest dan ten doode veroordeeld
worden om in don slaap het voorwerp
zijner vurigste wenschen tc kunnen be-
zitfen.
Doeh de droom was zoo schoon l
Thans wil hij sterven, onmiddellijk, al
vorens hij weer door den doodsangst
en zijn wilde faidasieea wordt aangé~
grepen. Hij slrekt zich op den bodem
lit en sluit de oogen. Is die vreese
ijke dorst, waardoor zijn keel wordt
lichtgesnocrd. die onweerstaanbare druk
.ing op de borst, die verschrikkelijke
deken in het hoofd, zijn die de voor-
'loden van den dood
Doch hoor Daar wordt geklopt en
gehamerd Sneller en sneller volgen de
slagen op elkanderEen zacht gemur
mel klinkt tot zijne ooren door. gedemp-
Ic kreten weerschallcn daarbuiten Jörg
springt op de knieen en naar den wand
blikkend aan wiens overzijde die too-
nen geslaakt worden, knikt hij met het
hoofd op de maat der mokerslagen en
telt en knikt en telt- In zijne borst
woelt het geweldig, zijne handen strek
ken zich uit. totdat zij den steel grijpen
van het scherpe houweel, dien zij vol
hoop dan weer krampachtig omvatten.
Daarbuiten werkt men met kracht aan
zijne redding. Doch vruchteloos
Nog verloopt er een uur en dan hoort
hij zeer duidelijk hoe er geroepen wordt
«Jörg SchmittJörg. Jörg
De gevangene springt recht en alle
krachten aanwendend, die hem nog over
blijven, slaat hij met geweld tot drie
maal toe het houweel in den steen en
valt dan bewusteloos ten gronde.
Voorzichtige slagen doen zich verne
men, men komt steeds verder en ver
der. totdat eindelijk een krachtige lucht
stroom door den geopenden wand
breekt De opening wordt met de
handen verbreed en twee mannen, wien
het angstzweet op het voorhoofd parelt
banen zich ceu weg tot den ongelukki
ge» Jörg.
«Hij leeft nogzei de arts. die
mede gekomèn was. na een kort onder
zoek
«God zij geloofd!» antwoordde de
chef. een krachtig gebouwd man met
ernstige, doch welwillende gelaatstrek
ken «De arme jongen Doch Ik ken
iemand, die er op het oogenblik nog
veel erger aan toe is dan hij- Voor
waarts mannen
Jörg Schmitt werd opgetild en naar
de lift gebracht, waar de dokter in de fris
sche lucht zijne eerste hulp bood Onder
de zorgen van den arts opende de jonk
man de oogen en staarde de omstan
ders met een matten blik aan. zonder
in staat te zijn op de deelnemende vra
gen des geneesheers cenig antwoord tc
kunnen geven
«Ik ken zijn geneesmiddel.» zei de
chef en bukte r.lch over den ongelukkigen
mijnwerker. «Wilt gij thans onder onze
handen sterven vroeg hij zacht en met
angstig kloppend hart. «Daarboven
wacht mijn meisje, en weent zich de
oogen ziek om u. mijn goede jongen
Niets kon doen vermoeden, dat hjj
den vader zijner teergeliefde herkende
«Hij is waanzinnig geworden fluis
terden zijn kameraden.
De chef wischte zich de tranen uit
de oogen.
«Naar boven Naar boven beval
de arts.
Jörg Schmitt werd met de overigen op
gehaald en menig deelnemend gezicht
boog zich over den ongelukkigen kame
raad. die men verloren achtte, terwijl
op een paar stappen afstands een meis
je stond te beven, de dochter van den
chef. Ilka weende niet en sprak ook
geen woord, maar staarde met wijdopen
gesperde oogen naar de plaats. waai
de goede Jörg op een draagbaar werd
ontvangen.
Een paar stappen, en zij viel voel
den jeugdigen mijnwerker op de knieen
neder en omarmde, thans in een luid
weencn uitbrekend, het lichaam van den
geliefde.
De arts weerde het meisje af. want
slechts volkomen rust en eene zeer zorg
vuldige verpleging konden den zieke
redden.
«In mijne woning zal hii met Gods
hulp genezen I» voegde er Ilka's vader
bij. voor welke zoete woorden hij me»
een diep erkentolijken blik door de be
traande oogen zijner dochter beloond
werd.
Dc jongman werd naar het huis van
den chef gebracht, alwaar hij door de
goede zorgen en liefderijke verpleging
spoedig herstelde én zijn werkzaamhe
den weder kon hervatten Een jaar la
tor werd Ilka zijne bruid. Hun huwe
lijk telde verder nog vele gelukkige
jaren.
'Gemeenteraad van Nlenwpaort
op Maandag 15 November 1920.
Met uitzondering van de leden J. van
Vliet en J. Kuijl, is de vergadering vol
tallig.
1. De voorzitter opent de vergade
ring de notulen van het verhandelde
in de vergadering van 14 Sept. j.l. en
in de gecombineerde vergadering van
5 October j.l. worden gelezen en goed
gekeurd.
2. Worden gelezen en voor kennis
geving aangenomen
n. missive van Gcd. Staten, houdende
terugzending van twee goegekeurde
raadsbesluiten (verhuren grond N. Vcr-
heij en Volkstuintjes)
b als voren inzake goedgekeurd comp
tabvliteitsbesluit
c. bericht van C. Maasland, dat hij
zijn benoeming tot lid der commissie
voor de gemeente-woningen aanneemt
3. Ter voldoening aan art. 184 der
Gemeentewet wordt aan de vergadering
medegedeeld het proces-verbaal van de
op 4 October j.l. plaats gehad hebben
de opname der boeken en kas van den
gemeente-ontvanger.
4. De voorzitter deelt mede. dat als
leden van het College van Zetters zijn
herbenoemd de heeren D. van Harten
en J. van Vliet.
5. De voorzitter deelt mede. dat tot
veldwachter dezer gemeente is benoemd
de veldwachter van Ldhgefak. B. Gou-
dnaan. die dus in het vervolg deze be
trekking voor beide gemeenten zal ver
vullen.
6. Is gelezen de circulaire van ('*cd.
Staten van 5 Juli j.l. inzake verhooging
der pensioenen van de gemeente-ambte
naren en wordt met op één na alge»
meenc stemmen van wethouder Dec-
len - besloten, met het oog op de ge-
meente-finanrien, niet op de circulaire
in tc gaan.
Wordt aan N Ravestijn. overeenkom
stig zijn verzoek, tot wederopzegging
vergunning verleend om een te maken
dam bij zijn eigendom te doen aanslui
ten aan den Zuidoosterbinnensingel.
9 Wordt besloten aan het Burgerlijk
Armbestuur voor den dienst 1921 een
subsidie uit de gemeente-kas te verlee
nen tot een bedrag van f 650 en goe«l-
gekeurd de begrooting dier instelling in
ontvang en uitgaaf tot een bedrag van
f 1249.20.
10. De voorzitter wijst ajs leden der