JAPiNweuHb
H.H.DEKLERK&Zn.
l$É
GIESSENDAM
C:nceri en schitteren ueuruierk
tot en met 16 September a.s.
WOOKTZETITIMG QrOöTE JaARLIJKSCHE
een schitterend Japan-cadeau
Feestweek - Schoonhoven
GESLOTEN zullen zijn
1. Vin IPEREII SCHOOnHOUEB
Hel Siet te Schoonhcven.
HOFSTEDE
SCHOUW
O? VEKZOEEC VAM VEILE OMTËR ZLIENTEEU
A.T.L.O.
HET WOONHUIS
Bekendmaking
Aanbesteding
HEROPENING
Slagersknecht
IN MEUBELEN HET GOEDKOOPST!
Filmvoorstelling
VERBETERDE STALEN VIJZEL
t. aomiMiu En zohei.
Creme de
Caraqus
TB KOOPi
Kaasbrikken,
Driewielderkarren,
Boerenwagens,
Bestelauto's, enz., bij
w. van STAM,
Te koop:
mei open Grond
koop:
Prachlorgel ie koop
AANGEBODEN:
Chevrolet
Vrachtwagen 1930
Uit da hand ts koopt
BOUWMANSWOHIHG
best Wei- en Hooiland,
groot ruim 16 1/2 H.A.,
Borgambaebt, s.d. Kadijk.
Openbare Vrijwillige
Verkooping.
Notaris B. J. Teijinck
Vrildaoen ia bb 26 sapiemDer 1830.
DE KAPITALE
Wei- en Hooiland
Bergambacht
Polder Berkenwoude
Lekkerkerk.
één ons Worst Cadeau
A. v. d. BAS
gevraagd
zullen w|I onze zoo bijzonder inslaande reclame voortzetten
Speciale Aanbied.ng
w. TIMMER
„VICTOR HUGO"
„KAREI I"
„DUC GEORGE"
„UILTJE" enz.
Sigarenmagazijn „INSULINDE"
Grootst Speciaal Tapijt-, Bedden-en Meubelhuls
N.v. Ver. Kalimaatschappij
zal op 4 September a.s.
Van 10 tot en met 13 September 1930
WOENSDAG 10 SEPTEMBER
BFZ >EKT DE A T l 0. TE L0P1K
Dj ondergeteekenden berichten, dat hun
kantoren in v.rband met de viering van
den veijaardag van H.M. de Koningin op
Dinsdag 2 September as.
HAHDELS- EH LAnDBOUJUBA: K.
ROTTERDIimSCKE BAHKUEBEE. I6I..G.
Schoonhoven, Aug. 1930.
Verhuur van groote en
kleine luxe Auto's en
Autobussen tegen zeer
concurreerend tarief
Koekjes voor lijders aan Suikerziekte
Mengelwerk.
De Koster Moireliet.
FEUILLETON.
Een Noodlottig Schot
iHjHEEREjfrBAAl
Plaatselijk Nieuws.
EERSTE SLM.
NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT. SMMMihinnwM Courant
StroambachL
f«t. A 24, In den Oroenendijk
te Ouderkerk s.d. IJssel
Te bevragen bij
A. BOS, Mr. Timmerman.
I Schuur 8X8 Mater.
I Schuur 4X8 Matar,
I Schuur 4 X 4.B0 Meter
(uitneembaar).
Eiken Palen, Planken,
Braqlegqers es Brugdekken.
O. B. NIJHOr Oud-Alblas.
Merk „STANDAARD"
Doorloopende harp
Veel registers.
Modern eikenkast
MARKT S
GOUDA
verlengd en verzwaarde laadbak
8 M' met Onstaande schutten,
dubbelen bodem en brug, gebet I
zoo goed als nieuw. Pracht Vee
wagen. Oen» gen Chevrolet niet
ouder dan 1927 in te ruilen.
C. VINK, Telef. 12, Asperei.
met
alles gemakkelijk aan elkander ge
legen onder
Vrij te aanvaarden, het Land met
November a.s. en dé Gebouwen 1
Kei a.o.
Halve koopsom kan als le Hypo
theek gevestigd Wijven ad 4K
Te bevragen bij Notaris J. VAN
KRANENBURG te Gouda.
te Schoonhoven, zal op
telkens des voormiddagsom U uur
(Zomertijd) in het Koffiehuis
't CENTRUM te Bergambacht, bij
Inzet en afslag, in het openbaar
verkoopen, ten verzoeke van den
eigenaar den Heer JOH. OSKAM
te Maarsaen:
get. D 50 met Schuren, Arbeider»
woning, Erven, benevena diverae
perceelen uitmuntend
met Weg en Water, alles onder
de gemeente
In Bovenberg, ter grootte van
20V3 Hectare,
In perceelen en combinaties.
Het land is vrij van huur te aan
vaarden bij de betaling op 2 Januari
1931, dr gebouwen met erf op
1 Mei 1931.
Alle werkdagen te bezichtigen.
Nadere inlichtingen ten kantore
van genoemden Notaris, waar
veiiingsbotkjci verki ijgbaar worden
gesteld.
Inmiddels uit de hand te koop.
ingevolge art. 19 der Politie
verordening
Het Bestuur van den
maakt bekend, dat op
13 September 1930
schouw zal worden gedreven over
Het opsnoeien der Rlja, het
schoonmaken der Weteringen
en" Slooten langs de Huisweg
en de wijdte en diepte van
dezelve en van de Hoofdeinden
Het Bestuur voornoemd:
C. M. DE JONO, Voorzitter.
M.C. MOLENAAR, Secretaris.
Berkenwoude, 29 Augustus 1930.
Op Vriidag I September,
des avonds 8 ure, in „Df
Orootb Mom", zal voor d< n Heer
A. BROERt Jz. wordea aanbesteed
Bel makel vei eea
Beiwmaisweiiag mei
Veestal leg ep gaallus-
deering, li mei» en per
ceelen.
Meslek en Trck-nlnjc ziin legen
b-taling van f 1.50 vrrkriigbaar bi'
den ©ndrrgete. k- nde die ook
tevens alle inlichtingen verstrek
J. B0BSJE Pm.,
Architect.
A.S. ZATEKDAO
wegens aanschaffing
van een nieuwe Koe -
inrich ing
Iedere koeper, die «oor
één gulden besteedt,
ontvangt
Beleefd aanbevelend:
Ammerstol - Dijk 180
Aan hetzelfde adres
Een
8 Buggy't met lederen kap.
2 Tilbury's met N.-zilver.
6 Omnibusbrikken, k. z. O. k.
8 Kaasbrikken met Kraam.
1 Melkwagentje voor Hit om t
venten.
A. CROENEVELD,
Telefoon 88 Schoonhovoa
MAKELAARSKANTOOR VAN
G. VAN DER HORST
Beledigd Makelaar in Onroerende
Goederen - Hypotheken tot elk
bedrag op Hunaen en Landerijen
Op Land met goede overga rde
4H 10 jaar vast Koop - Ver
koop - Huur - Verhuren - Huizen
en Landerijen
Kortedijk 6 Schoonhovaa Tol. 100
VBIJPAQ 29 AU61WTU8 m
1 Prinses Julianablok
100 v. prima papier21 x27c.M.
en
100 Witte enveloppen, blauw
gevoerd voor f 1,—.
Boek- en Kantoorboekhandel
Haven 23 Schoonhoven.
zijn verkrijgbaar In Het
Telef, 91 Schoonhoven -- Haven
B«I«I<J aanbevelend. W. RI|NEVELD
Wl] Imponeerden rechtstreek* uit Japan een groote partij schitterende lapamdw Vstsi,
Smiezen. Roepee en Schotels. Iedere kooper gedurende deze JAMN-RECLAME ontvangt
in onze Magazijnen, naar gelang van hat bestaeda bedrag
Onze prtjzeu zijn abnormaal laag.
Ziet de Etalage!
BrtariaadsdWIam SoadsdM Waeaestrut HOOGSTRAAT 204-212
BOTTERDAM
Belangstellenden worden uitgenoodigd
Woensdagavond 7 uur
de
gegeven door de
te bezoeken o.a. zuilen komische films worden
vertoond. De films hebben betrekking op
de productie en het gebruik van Kali. Verder
wordt verteld hoe onkruid met fijngemalen
z== KaTnit te bestrijden.
weer eens oiJerwelscb feestvieren!
Te beginnen met twee klaroenblazers, welke 's morgens ten 6 uur door
de geheelr gemeente het feest zullen aankondigen. Vervolgens om 9 uu>
een reuzen-optocht (Historisch en Allegorisch). Te 2 uur:
Kinder- on Moikoopolen Op het feestterrein en Ring-
rijderij met twee-wietige rijtuigen te Gioooon-Oudekork
met -pa en, waarvan één ingezetene moet zijn Prijzen I 41),-, f 20,-en f 10
Van 6 30 tot 7 30 uur: Concert d >or de Ormengde Zangvereeniging
„VolhardinoVan 8 tot 10 uur: Concert door de Muziekvereen-
„Crescendo" te Slit-diecht. Ten sl tte om 11 uur: Schitterend
Vuurwerk» wat hoogst interessant zal zijn!
Het Bestuur dar 0ranjev«resnlglng „Oranje Boven"!
middag»
DINRDI HUN met Tilbury'*, Auto's én Motor-
nillUHIuULll rijwielen met damé op duo
Pri|z*n f 17.50, f 12.50, f 10.-, f 5.-. Geen inleg.
Vormakelljkhodon op hot Doelenplein
'•avonds
WIJ DEMONSTREEREN EEN
HET MEEST BEDRIJFSZEKERE
W-RKTU G VOOR WATERBEMALING
MACHINEFABRIEK SPAANS - HI0FDDUBPSSSSSSB
Wee» verélandlg
en bestelt thans Uw -
Winler-Costuums en Demi-Saison, Regenjas, enz.
bij H. ea. Steenkamer, Klaermakorij,
Turfmarkt 108 Gouda
Hét «aardééllgat adres
NOTARIAAT EN REGISTRATIE
OPLEIDING AAN DE
ROTTERDAMSCHE NOTARIAATSSCHOOL
SCHEEPMAKERSHAVEN 60 - ROTTERDAM - TELEFOON 55065
Prospectus op aanvrage. Spreekuureiken Vrijdag van 3 4 uur na.
W C. TRUJRNIFT, Ca mi Nol».
Autotochtjes
Eenbekende„DrosteH'
specialiteit, gevuld
met vloeibare room-
chocolade.
Zei be.
datgeDmsba
krygt:
Verkrijgbaar bij Fa. P. DE JONG EN ZOON
Koestraat, Schoonhoven .Js
BANKtTdAKKEHIJ ANO IÉ i vlIEOtRS - HOuGiTR 8 ROTTERDAM
VOOR ZUID HOLLAND KN UTRECHT,
waren de boogachutten; een paarden-
smid, twee wachten, Jan de kok, Her
man de bakker, Jan de koster, en soma
Hendrik de bode, behoorden zoo tot het
vaate personeel Maar daarenboven wa
ren er, behalve meesttijds enkele gevan
genen, steeds veel gasten; nu eens 14
personen gedurende een dag of vier, dan
weer een week lang 18 menschen, zelfs
eens 30 personen, 25 paarden, een aan
tal honden en een beer!
Niet altijd echter bleef het leven daar
rustig en vreedzaam; de Hoeksche en
Kabeljauwsche twisten ontbrandden en
Schoonhoven waa een der ijverigste
Hoeksche aanhangsters van Jacoba ran
Beieren, zoodat het aantal Hoeken on
der bevel van Floria van Kijfhoek niet
veel moeite kostte de etad, met behulp
der hen goedgezinde burgers, te bemach
tigen. Het slot echter was, als immer, bet
groote struikelblok. Hier verdedigden
zich. de Kabeljauwen, waarbij zich ook
Allaert Beilinc bevond, onder leiding van
Willem van Coulster. Twaalf dagen duur
de de tegenstand, toen moesten zij zich
overgeven, en allen bedongen lijfsbehoud,
behalve Allaert Beilino, die voorwaarde^
lijk werd vrijgelaten om een hoogen los
prijs bijeen te brengen; toen hij zich
daarna weer naar Schoonhoven had be
geven om zijn bevindingen mede te dee-
len, werd hij, buiten roedeweten van
vrouwe Jacoba, door een harer bevelheb
bers Gerard van Poelgeest, die ten zeer
ste op Beilinc gebeten was, omdat deze
laatste eenige. jaren tevoren het slot van
de van Poelgeesten uitgeplunderd had, in
het geheim, 's nachts op een molenwerf
buiten de stad, levend begraven.
(Slot volgt)
Na de nederlaag van den eersten Na
poleon, dus ruim honderd jaar geleden,
waren de Parijzenaars in een voortdu-
renden angst. Zij verwachtten iederen
dag de komst det Kozakken, van deze
verschrikkelijke' plunderaars. Iedereen,
die eenige bezittingen en vermogen had,
deed zijn best om dit alios te verbergen,
opdat de gevreesde roovers het niet zou
den kunnen vinden. Omdat dezen echter
reeds te veel ervaring hadden in het
plunderen, achtten de Franschen 't ver
bergen in hun huis en ook het begraven
van hun schatten nog lang niet veilig
genoeg en vertrouwden zij hun kostbaar
heden liever toe aan de bosschen in den
omtrek.
Ook de pastoor van de Parijsche voor
stad Livry voelde met veel zorg, dat hij
toch verantwoordelijk was voor de zil
veren en zwaarvergulde ornamenten zij
ner kerk en hij beval den koster van
zijn parochie, al deze schatten met het
geen de pastoor aan persoonlijk eigen
dom bezat, in het bosch van Bondy te
begraven. En omdat hij dit plan bespro
ken had met zijn vriend, den Parijschen
juwelier Senart, vertrouwde deze even
eens den koster een doos vol kostbare
edelsteenen toe, die hij moest begraven.
Nauwelijks veertien dagen later kwam
de koster echter handenwringend en
weeklagend bij den pastoor en vertelde
schreiend, dat de Kozakken zeker een
rooftocht door het boschje hadden ge
maakt, want toen hij zich gisteren van
de aanwezigheid van de schatten had
willen overtuigen, waren deze verdwe
nen geweest.
De goede naam van den man was zoo
onberispelijk en zijn droefheid over den
diefstal zoo treffend, dat de pastoor hem
onvoorwaardelijk geloofde. Heel anders
daarentegen de juwelier, aan wien zijn
vriend de ramp onmiddellijk had bericht
Hij twijfelde ernstig aan de waarheid
van dat verhaal en wendde zich onmid
dellijk tot den genialen detective van de
Parijsche politie, mijnheer Vidocq.
Deze was eveneens v&n meening, dat
de zaak «niet goed te vertrouwen was en
nadat hij nauwkeurige inlichtingen had
«hoenhovsnschs Courant
ingewonnen omtrent den persoon en de
levenswijze van den yerdaohte, ver
klaarde hij: „Ik zal hefn morgen ge
vangen laten nemen.
Zeer verschrikt antwoordde de juwe
lier; „TJ moet niet vergeten dat wij niet
het minste bewijs tegen den man hebben
en hij zeer in aanzien is."
„Ik denk, dat hij ons zelf de bewijzen
zal leveren," antwoordde Vidocq koel-
loedig.
De koster werd dus gevangen geno
men. Men zette hem in de gevangenis in
de „pompcel". Deze werd zoo genoemd,
omdat zij langzamerhand vol water
kwam, waarin de gevangene zou moeten
verdrinken, als hij niet met alle li
chaamskracht de in de cel geplaatste
pomp in beweging bracht en zoo het bin-
nenstroomendo water naar buiten leid
de. Als iemand drie uur lang op die ma
nier werkzaam was geweest, dan was
bij lichamelijk en geestelijk zoo afgemat,
dat hij dan den hem in verhoor nemen-
den officier van justitie gewoonlijk alles
bekende, wat hij op zijn geweten had.
De koster Moireliet bleef echter zeer
beslist volhouden, dat hij niet wist, waar
do begraven schat gebleven en hij on
schuldig was aan het verdwijnon er van.
In den daarop volgenden nacht sliep
de brave koster den diepsten slaap van
vermoeidheid, werd echter daarin ge
stoord, toen er een jong Duitscher, in een
halfdronken toestand, als celgenoot bij
hem kwam. De nieuwe gevangene ver
viel spoedig in een onrustigen slaap,
waarin hij telkens gebroken Fransch
prevelde.
Moireliet, die niet meer tot rust kon
komen, hoorde hem meermalen iets zeg
gen, zooals: „Wat geef ik om een beetje
gevangenschap zal niet lang duren
niemand kan mij iets bewijzen mijn
roof zullen zij niet weer af kunnen ne
men ha, mijnheer Smit, vergun mij,
dat ik u de hand druk, u hebt uw werk
goed gedaan!"
Tot zijn geruststelling ontwaakte de
gevangene eindelijk tegen den morgen,
rekte zich eens uit, keek verbaasd om
zich heen en vroeg tenslotte: „Weet u,
waarom ik in dit hok ben gestopt?"
„In ieder geval, omdat u teveel ge
dronken hebt," zei Moireliet.
De andere gevangene schudde glim
lachend zijn hoofd ën .antwoordde:
„Neen, maar ik wil iet wel tegen u
zeggen, want ik kan aan u zien, dat u
oen goeie kerel is en zeker onschuldig
hier zit. Ik heb namelijk een Belgischen
juwelier gedood en hem al zijn goud en*
zilver afgenomen. Ik heb alles in vei
ligheid gebracht en wacht er nu op, dat
ik in vrijheid kom, dan ga ik spoedig
over de grens en kan op mijn gemak
van mijn roof genieten."
„Ja", antwoordde de koster zuchtend,
„als men maar eerst weor vrij isl Dat is
echter niet zoo gemakkelijk."
Do andera knipte sluw met de oogen
en fluisterde „Als men er maar goed
slag van heeft! Kijk eens!" Hierbij
trok hij zijn schoen uit en hief een zool
op. Hieronder verborgen lagen drie sier
lijk bewerkte sleutels, en een dun, zeer
lang vijltjeBegrijpt u, waartoe dat
dient? Daarmee kan men sloten open
maken, al zijn ze nog zoo degelijk."
„U wilt dus uit de gevangenis vluch
ten?"
„Zeker, vannacht al," fluisterde de
Duitscher. „Mijn goud is veilig bewaard,
zoo waar als ik Smit heet en ik zal bui
ten Frankrijk wel een aangenaam le
ventje leiden."
Als als u mij mee zou willen
nemen? Ik weet een schat, die in het
bosch van Bomby begraven is, een zeer
grooten schat. Het derde deel daarvan
sta ik aan u af, als u mij meeneemt!"
Haast onhoorbaar kwam dit over de
witte lippen van den koster.
Spoedig waren beiden aan het werk.
In den nacht, toen alles in de gevange
nis stil was geworden, opende Smit met
een van zijn loopers de celdeur en keek
voorzichtig de gang in.
VWEgPE BLAD
•■vachten om het slot. Hoc hot
wat. Parsonttl «n Baston.
Allaort Bel line.
Eensklaps, onverwachts, rijst het voor
ons op, staat het voor ons in de histo
rie, te midden van 't krijgsgedruisch en
oorlogsrumoer van het jaar 1300, het slot
of kasteel te Schoonhoven.
Woelig waren de eerste jaren, dat Jan
II, de eerste graaf uit het Henegouwsche
Huis in Holland aan het bewind was.
Zeeuwsche edelen bestreden en bekamp-
ten hem, kwamen zelfs toen, in 1300, met
een leger voor Schoonhoven, waar eon
landgenoot van hen, Nicolaas van Cats,
op het slot zetelde. Gaarne zou deze da
Zeeuwen behulpzaam zijn geweest en hen
binnen hebben willen laten, maar de
Schoonhovensche burgerij, trouw aan den
graaf, verdreef den vijand en belegerde
toen hun eigen kasteel, om den verra
derlijken Van Cats gevangen te nemen
en aan den graaf over te leveren. Want
al was hij ook hun heer, deze Nicolaas
van Cats, heer van Schoonhoven, een
vreemdeling was hij, de Zeeuwsche edel
man, hun steeds gebleven, maar zij had
den hem geduld, want hij had de heer
lijkheid Schoonhoven indertijd van Klo
ris V zelf ontvangen, nu echter, nu hij
een verrader bleek, was de maat vol, be
legerden zij het slot en wisten het, met
behulp van grafelijke hulptroepen, te
vermeesteren, zoodat heer Nicolaas, met
zijn zoon, gevankelijk weggevoerd kon
worden naar het slot Nieuwburg, bij
Alkmaar.
Vier jaar later brandde de oorlogs
fakkel wederom alom hier in deze lan
den. Nu waren het de Vlamingen, waar-
mé Holland te strijden had, aanvankelijk
zonder eenig succes, want talrijke steden,
waaronder ook Schoonhoven, werden
door den vijand bemachtigd, die steeds
verder doordrong, totdat eindelijk Witte
van Haamstede aan het Manpad bij
Haarlem hun zegetocht stuitte en een
groote overwinning behaalde. Overal in
Holland trachtte men nu de Vlamingen
te verjagen en Schoonhoven bleef niet
achter; de vijanden hielden echter let
■lot daar bezet. Maar nog eens zoo grim
mig als eenige jaren tevoren, trachtten
de Schoonhovenaars weer het kasteel te
bemachtigen, want wederom bevonden
zich daarop Nicolaas van Cats en zijn
zoon, die uit hun gevangenschap verlost,
nu de Vlamingen dienden. Door eon ge
lukkig toeval kreeg men spoedig den va
der in handen, maar burcht en bezetting
boden hardnekkig tegenstand; van over
gave scheen niets te zullen komen. Nu
echter bonden de belegeraars hun gevan
gene Nicolaas van Cats de oude. opeen
belegeringswerktuig vast en plaatsten dit
zoo, dat de zoon op 't slot met zijn man
schappen alle kans had om zijn vader te
treffen, als hij op zijn belagers wilde
schieten, en, om zijn vader te redden, gaf
hij dan ook spoedig den burcht over.
Zwaar had het slot echter geleden
van deze belegeringen en niet minder
door den tand des tijds, want vele, vele
jaren reeds had het daar gestaan op de
grenzen van Utrecht en Holland, waar
een der telgen uit het machtige geslacht
Arkel vroeger Botter geheeten dat
hier in deze streken veel goederen en be
zittingen had, zoo in Bergambacht, Am
merstol, Haastrecht en Stolwijk en
wel heer Jan van der Lede het gesticht
had, aanvankelijk als lustslot, waarom
heen zich langzamerhand het stadje had
gevormd, lange jaren geleden, waar
schijnlijk al wel omstreeks 1232.
Geen wonder dus, dat het wel eenig
herstel van noode had en zoo kwam het,
dat de volgende heer van Schoonhoven:
Jan van Henegouwen, heer van Beau
mont. broeder van graaf Willem de Goe
de. zich over het kasteel ontfermde. Ook
voor de stad en haar inwoners deed hij
zeer veel. maar vooral den burcht deed
hij in 1912 opknappen, Inrichten en be
ter bewoonbaar maken, omdat hij er vee!
vertoefde en zijn hof hield en zijn beide
onvolgers en kleinzoons Jan de Guv van
Blois volgden zijn voorbeeld. Een glans-
Naar het Engeleeh
va*
FLORENCE WARDEN.
28
Hij was opgewonden, zenuwachtig en
bang, dat hij ondanks de duisternis ont
dekt zou worden, nu hij zoo dicht bij huis
was. Hij was niet van plan naar zijn fa
milieleden te gaan, voor hij bij Pamela
geweest was om eerst met haar zijn ver
dere plannen te bespreken.
Toen hij bij de hekken van Crake Hall
kwam, zag hij een man, een van zijn
pachters, die hem zeker zou herkennen,
zelfs in de toenemende duisternis en
mist. Om hem te ontwijken, klom Sir
Morecambe over den muur van zijn
eigen park en bleef daar zoolang ver
borgen, tot de man voorbij was. Toon
werd zijn verlangen om het oude huis
weer te zien zoo hevig, dat hij voort-
sloop onder de hoornen, tot hij den bloe
mentuin bereikte, vlak bij het huis. Het
was nog niet laat en de jalouzieën van
de zitkamer waren nog niet neergelaten.
Sir Morecambe kroop met wilt klop
pend hart naderbij en keek in de kamer.
De geheele familie was daar bijeen; zijn
moeder zat te schrijven, een pathetisch
figuur in haar rouwjapon. Zijn ééne zus
ter was bezig aan een borduurwerk, de
ander met een teekening. Ofschoon ze
allemaal bezigheid hadden gezocht, was
er toch een gedrukte stemming, merkte
Sir Morecambe, zoo heel anders als de
zonnige atmosfeer van vroeger.
Maar wat hem het meest trof, was de
sombere figuur van zijn anders zoo vroo-
lijke, jolige broer, Comstone. die in een
leuningstoel bq den hoard gat met het
NIEUWSBLAD
tijd brak nu Voor hst kasteel aan. Hoewel
natuurlijk in hoofdzaak nog steeds als
een verdedigingswerk bedoeld, was bet
uitzicht toch niet al te grimmig; wel zag
men, als men de stad aan de Oostzijde
door de Lopikerpoort verliet, aan de
gracht, waarover een valbrug lag, den
voorburg met de van, aan weerszijden
door riet gedekte torentjes voorziene,
poort en daar achter het hooge huis op
rijzen met zijn talrijke kleinere wacht
torentjes en zijn groote, ronde en vier
kante torens, waarop een koperen
weerhaan, beschilderd met het wapen van
Blois in de zon schitterde, maar rondom
het huis lagen een drietal boomgaarden,
twee wijngaardhoven en een moestuin.
Achter den boomgaard lag een vijver met
duigen van wijnvaten, afgeschoten om
visch in te houden, terwijl bij den ouden
wijngaardhof een prieeltje was aan het
water, juist tegenover een schuitenhuis
en eveneens een kooi, die als winterver
blijf voor do zwanen diende.
Hansen, de tuinman, had de zorg en
het opzicht over dit alles, en genoeg was
er altijd te doen: nu eens plantte bij
moeskruiden of aardbeien, die hij van
Noordeloos haalde, liet madelievenzoden
steken, gebruikte 42 manden wingerd en
een aantal hamburgertonnen vour het
maken van wijnazijn, waarvoor hij een
wijnpers had. Zoo nu en dan kwam Jan
nes, de clerc uit Gouda, een handje hel
pen om de boomgaarden te sneoien, maar
Hansen op zijn beurt, moest ook de tui
nen van het slot te Gouda onderhouden.
Zorgen bleven hem niet bespaard, vooral
het jaar 1385 was een slecht jaar; want
alle appelboomen zaten vol rupsen en
ook was de weg. die door den boomgaard
liep, in zoo'n slechten toestand, dat men
oude rekken, waar vroeger zalm op ge
droogd werd, kocht, om dat pad mee te
verbeteren. Nochtans verrichtte hij zijn
beizgheden welgemoed voor een loon
van f 30 's jaars, met 's zomers „een
zomerroc" van blauwe stof en 's winters
een van grijze stof, gevoerd en wel, be
nevens een muts.
De bijgebouwen van het slot bevatten
een drietal stallen en een hoefstal, verder
hokken voor de valken, havikken, sper
wers, duiven, pauwen, hoenders, honden,
en varkens; een bottelarij, keuken en bak
huis, een bouwhuis voor de melkerij,
waar vrouw Florin de scepter zwaaide
en rondscharrelde tusschen bakken om
de melk in te roomen, roompotten, kan
nen, een haren zeef, teilen, melktesten,
kaasvaten, karnen, melkemmers, meik
schoppen en anderszins.
Het eigenlijk slot of hooge huis, met
blauwe Luiksche leien gedekt, had onder-
anderen vertrekken, om de kleeren te be
waren, een kinderkamer, een rekening
kamer, een slaapkamer voor den kaste
lein van het slot, waarvoor Roelof Snell,
ijzerkooper te Schoonhoven, een lan
taarntje leverde „daer men de kaers
nachts inset, als hi slapen is", een wa^
penkamer, de groote zaal. die in 1380
aanmerkelijk verfraaid werd met besne
den schotten, een etenskast, twee „schoo-
ne zitplaatsen" voor het venster en een
steenen kruisraam. In de eetkamer ston
den wilgenbanken en waren als versie
ringen een beschilderd moriaanshoofd,
een vergulde hertshoorn en verschillende
spreuken aangebracht. Een kamer, waar
de vierschaar gespannen en dus recht
gesproken werd. ontbrak niet, een „nieu
we" kamer bleek o.a. voorzien te zijn van
geschilderde meerminnen medaillons,
spreuken, vlinders en sa lomanders", ta
pijten van zijde en met goud bestikt,
terwijl de kapel eerst in 1301 gebouwd en
door niemand minder dan Jan van St.
Omaers, uit Utrecht, werd beschilderd,
die daar een half jaar mee bezig was.
Jan de schrijnwerker vervaardigde de
altaartafel.
Verder vond men nog wijn-, turf- en
vleeschkelders, koren- en haverzolders,
alsmede hooi- en haverbergen en een ge
vangenis.
Ook als de aanwezigheid van den heer
van Schoonhoven elders vereis^ht werd,
was er op den burcht nog vertier ge
noeg. De slotvoogd of kastelein beheerde
het slot yoor hem, twee portiers zorgden
voor de poorten, Hansen, den tuinman,
ontmoetten wij reeds, Godekijn en Aernt
hoofd in de handen, dof en lusteloos, een
beeld van verdriet en wanhoop. De edel
man had een gevoel, of zijn hart samen
geknepen werd en hij balde zijn handen
tot vuisten bij de gedachte aan die twee
ellendelingen, die de levensvreugde van
zijn heele familie geroofd hadden.
Hij kon de verleiding bijna niet weer
staan om even aan het raam te kloppen
en naar binnen te gaan en hen allen
aan het hart te drukken.
Maar met een brok in zijn keel draai
de hij zich om en de tranen stonden
hem in de oogen, toen hij op weg ging
naar de Grange.
Drie kwartier later stond hij buiten
het hek van de Herricks, na rich een
paar keer verscholen ie hebben voor voor
bijgangers. Hij hadf het gejaagde gevoel
of bij iederen hoek en van achter iedere
struik plotseling iemand te voorschijn
zou kunnen komen.
De omgeving van de Orange was zoo
dichtbegroeid, dat, toen hij eenmaal bin
nen in de hekken was, hij geen moeite
had om, gedekt door het struikgewas, tot
vlakbij het huis te komen.
Hier en daar was een venster ver
licht, maar het huis maakte toch een
indruk van verlatenheid, zoodat hij be
gon te vreezen, dat de familie niot thuis
was.
Hij sloop voorzichtig om het huis
heen om een spoor van leven te ont
dekken, maar vond het niet. 'Voor het
venster van de eetkamer waren blinden
met bouten ervoor en uit niets kon hij
opmaken dat de familie thuis was of
niet. Het was hun etensuur nu. Wat te
doen als ze weg waren? En als dat niet
zoo was, hoe moest hij het dan aanleg
gen om Pamela te spreken te krijgen?
Zou hij iemand van de bedienden roe
pen? Neen, dat was buitengesloten. De
een of ander zou het interessante nieuws
natuurlijk aan een zuster of verloofde
vertellen en dan zou de politie het on
middellijk weten. Hij had dienzelfden
dag nog gelezen dat men Vergeefs naar
juffrouw Raggett gezocht had en dat er
verondersteld werd dat Sir Morecambe
Crake haar lichaam zoo zorgvuldig in
een greppel of bosch verborgen had, dat
het niet anders dan door puur toeval
gevonden zou worden.
Het was daarom zaak om dubbel
voorzichtig te zijn, tot hij zijn onder
houd met Pamela had gehad.
Er terwijl Sir Morecambe dicht bij
bet venster van de sludeerkamer stond,
waar hij wist dat zij dikwijls haar
avonden doorbracht met lezen en sohrij-
ven en terwijl hij zich afvroeg of hij
aan het raam zou durven kloppen, ver
telde een kreet achter hem en het roe
pen van zijn naam, dat hij ontdekt was.
HOOFDSTUK XXI.
Een vreemds ontmoeting.
Het was Morton, de chauffeur, die
den edelman herkende en nu dreigend
en snel op hem toekwam.
Sir Morecambe I riep hij en hij
greep den baronet ruw bij den arm.'
Sir Morecambe was in hooge mate
verbaasd. Hij wist dat de chauffeur op
de hoogte was geweest van zijn vlucht,
daar hij "vertrokken was in zijn kleeren.
Hij had gemeend dat het een man was
op wien men zich kon verlaten, een
trouw bediende, die een belangrijk ge
heim kon bewaren, maar deze ruwe ma
niet van doen wees eerder op het tegen
deel.
Morton! riep hij half-verwijtend,
terwijl hij zich trachtte lo» te maken uit
zijn greep.
Ja, ik ben het en ik weet ook wie
U bent, zooals U hebt gehoord, dat we
ten we nu allemaal, klonk het vijandig.
Sir Morecambe had hel gevoel alsof
het bloed in zijn aderen stilstond.
Zou hij zoo door iedereen ontvangen
worden? Had iedereen zich tegen hem
gekeerd, als zelfs een bediende van zijn.
beste vrienden hejn zoo behandelde?
Maar Sir Morecambe kon niet weten
wat er in het hart en het hoofd van den
chauffeur was omgegaan. Deze jonge
man, die toevallig op het spoor van
Sir Morecambe was gekomen, door een
van zijn vrienden in de garage te Lon
den, had zich langzamerhand ingebeeld
dat hij misschien eens een groote plaats
zou kunnen innemen in het hart van
Pamela!
Morton liet den edelman los en bleef
hem een paar seconden strak aankij
ken. Toen liep bij langzaam achteruit
en verdween in W stijpikgewaa.
Sir Morecambe was rfTet gerustgesteld
door zijn verdwijning. Er was in het
optreden vart dep chauffeur iets ge
weest, dat l^em eöer onaangenaam ge
troffen Viad ètS hU^had het beklemmende
gevoel of hij door de heele wereld uit
gebannen was.
Pamela had zes vreeselijke weken
doorgebracht; ze werd gefolterd door
angst om den man dien zij liefhad en
door de wetenschap dat Raggett en
Hatty getrouwd waren, waardoor do
lans dat zijn onschuld aan het licht zou
komen, sterk verminderd was.
Haar ouders hadden voorgesteld den
winter in het Zuiden van Frankrijk of
in Egypte door te brengen, maar zij
had geweigerd om Lancashire te verla
ten en gezegd, dat zij bij de familie Cra
ke zou gaan logeeren als haar ouders
op reis gingen.
Hst feit dat Morton, de ohauffeur, dl
VRIJDAG AUGUSTUS 1930
Niet ver van de ingangsdeur zat da
nachtwaker. Zijn hoofd was op zijn
borst gevallen, hij waa vast ingesla
pen. Smit gaf zijn bondgenoot een wenk
en bet tweetal sloop op hun kousen den
wachter voorbij. Met een van zijn val-
sche sleutels werd ook het volgend slot
gemakkelijk opengemaakt, zonder dat
het eenig geluid veroorzaakte. Nu slopen
zij in de schaduw van hetgebouw over
het voorplein naar de hoofdpoort. Daar
bleven beiden luisterend staan, tot do
nachtwacht buiten voorbij was gekomen.
Toen deed de looper anaermaal zijn
werk en diep ademhalend renden zij de
gulden vrijheid tegemoet.
Nu trokken zij hun schoenen aan en
sloegen den weg naar de voorstad in,
in welke bosch rijke omgeving Moirel'et
zijn schal had begraven.
In het zweet huns aanscnijns grol-
ven de twee mannon met 8enerpg*»t»uj.,
t'ikkeri, tol zij op twee blikken trommels
siootten, waarin de schat lag.
Juist toe ,zij dien voor den dag haal
den, ruischte het 'in. de struiken en toen
zij in het schemerlicht van den morgen
omkeken, zagen zij een troep politieagen
ten, die hen insloot.
„Moireliet, u is mijn gevangene," 2©i
plotseling de verkleede Duitscher, ter
wijl hij zijn hand op de schouder van
den koster legde.
Zoo, mijnheer Vidocq, dat hebt
u v. er eens kranig gedaan!" riep de
commissaris van politie, die de aan
voerder van de ^agenten was.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
jSjgSV BCffTE FRIB&CHe
Esn praatje op het kruis te Moercapelle.
Joop: Wel Peet, wat een prachtig
weer, de korenbouw is in vollen gang en
de aardappelenbouw zal niet lang-meer
op zich laten wachten. Peet, ik heb
onderzocht hoe het gegaan is met die
13 kinderen die te water zijn geraakt.
Het heeft zich voorgedaan als volgt:
Drie dikke balken waren aaneengekop-
peld en 13 kinderen waren op dat z.g.
vlot aan het varen. De koppeling
een plankje brak en de kinderen
plompten te water. Telkens grepen zij
een balk en die kantelden dan, en zoo
gebeurde dat de kinderen voortdurend
.topje onder in het water lagen. De toe
stand was zeer gevaarlijk, toen een heer
uit Zutphen, een zekere fl. Th. (wonende
Kerkstraat 7), die aan den_wal stond,
te water sprong en de drenkelingen
aaar den wal bracht, waar de moeder
van 9 drenkelingen aan den kant in het
water stond om de kinderen aan te ne
men en op het droge te zetten. Twee
van haar kindertjes hebben des nachts
herhaalde malen gebraakt. De overige 4
kinderen waren uit Gouda. De moeder
van de 9 kinderen heeft den heer Th.
beloond. Wel Peet, ben je zoo tevreden
of wil je nog meer?
Peet: Ik vind dat dezen redder een
loflijk getuigschrift toekomt, maar..-.,
dan moet daar kennis van gegeven wor
den. Nu varen er geen kinderen meer
op een vlot, maar wel in een kano. ï)at
-oopt ook nog eens mis. Dag Joop.
We hebben den schrijver der „Praat
jes op het Kruis" gevraagd of hij ons
hen opgeven waarover de raadsleden
zich beleedigd zouden gevoelen en wij
ontvingen van hem het volgende ant
woord:
In verband met Uw geëerd schrijven,
d.d. 20 dezer, heeft ondergeteekende zijn
stukken alle (Een praatje op het kruis
te Moercapelle) nagezien. Volgens nnjn
eenige informatie vertrekt had die zij
over Morecambe ontvangen had, had
zonder dat zij het wenschte, een soort
onuitgesproken vertrouwelijkheid tus
schen hen veroorzaakt. Zij voelde dat hij
alleen in staat was om nog iets meer te
weten te komen en daardoor werd haar
houding tegenover hem iets gedwongen
en voelde zij zich dikwijls Zenuwachtig
en ongerust.
Hij had inderdaad voor haar ont
dekt dat Sir Morecambe als chauffeur
in betrekking was gekQmen bij de fa
milie Potts-Palmersl De man, dien zij
liefhad, vervulde nu dezelfde betrekking
bij een andere familie als Morton bij
hen.
Op een keer, toen zij naast hem zat
voor in de auto en haat ouders binnen
in, zei de chauffeur tegen haar:
Ik zou we! eens willen weten, hoe
Sir Morecambe dit werk afgaat.
En hij keek met een zedig gezicht naar
zijn stuur.
Pamela kreeg een kleur en voelde zich
riet op haar gemak.
We weten toch niet zeker wat
voor werk hij doet.
Zal ik het eens voor U onderzoe
ken, juffrouw Pamela?
Maar na even nagedacht te hebben be-
eloot Pamela hem niet fhet dat onderzoek
te belasten. Ze gaf er zich rekenschap
van in welk een moeilijke positie ze zich
bevond, ,Ze had een open oog voor het
gevaar dat de jongeman, die bij "hun lu
betrekking was, wel eens misbruik zou
kunnen maken van wat hij wist en zijn
plaats zou vergeten.
En ze was te trotsch en te verstandig
om hem aan te moedigen om nog ver
dere onderzoekingen in te stellen
Het beklemde haar vreeselijk dat ze
heelemaal niets van Sir Morecambe
hoorde, Hoeowel zij bem verboden had