A
Luiermanduitzetten
LEVERTRAAN
Anton coops
IN DE PARADIJSVOGEL
4?
IMII HOOTED
Navuilpoeder „UNICUM
120000
72000
60000
48000
45000
36000
30000
22!
Laimiuui en veeteelt
Zaterdag 10 Januari bi OPRUIMING
's namiddags 2 uur begint onze U f IIUI 111 II1U
van Heeren Mode-Artikelen, Hoeden en
Petten tegen ongekend lage prijzen
I«ssübMoè®o Fatten NI
Murwe Lijnkoeken W L Ster
Lijnmeel „Ster"
INKELIERS
ReWen
;ingen
enz*
„AURORA"
LETTERS ARTIKELEN
1.113.400 Gulden
Inu. Hoiiandsctie Crooiet- en ODiioaiiBDaDh
Wie nu
koopt
spaart
geldlü
Tolale Opruiming Pullovers, Wollen Vesten en Truien legen sensalieprijzen
AIT'JD SOUEDE
EK HET GOEDKOOPST
Resultaten van goed voeder!
bij L. VAN LOON
r. J. C. SIBBES - GOUDA
Specialiteit
Hospitaallinnen
Wollen, Molton en Zijden Wiegedekens
Witte Wollen Doeken
Opgericht 1765
Wormerveer
Grondnotenkoeken „Wessanen
VRAAGT EENS
PRIJSOPGAVE
tfoto
BriefP°P',er
SCHOONHOVEN
korting op alle Stoom-
en Verf prijzen mm
Overal Agenten
N.V.v.h.
VOOR VARKENS, PLUIMVEE ENZ. BIJ
CHEVROLET COUPE
HIEÜIUE CHEUHOLET 1930 2 PEHSOOBS COUPE
FIRMA C. F. VAN MILL
FÏAVENSWAAV'S
Schilterend zijn de Bloemenkaarten
een prachtig Rijwiel
M. Ravenswaay Zonen, Gorinchem
I Eerstvolgende TREKKING 15 JAN. A.S.
INSCHRIJVING
SCHOONHOVEN 700 JAAR?
Plaatselijk Nieuws.
fWinterteenen-\
Kloosterbalsem
Kerk en School.
HEERENBAAI
tweede blad.
W1 EUWSBLED TDDB WJUKHDCCANP EN UTBECHT. Scfmonrm-remcWt CournnL
TBIJDAB 0 JANUARI 1931
HEERBN-OVERHEMDEN
met slappe boord, nieuwe dessins,
nu 1.89, 1.59, 1.89, 2.19, 2.49, 2.69 8.09,
8.20, 8.69, 8.79, 8.99, 4.19, 4.49, 6.18,
6.89.
EEN PARTIJ OVERHEMDEN
waarvan niet alle maten meer in voor
raad zijn, worden extra goedkoop opge
ruimd vanaf 0.79.
ZELFBINDERS, reuisnkooples,
nu 0.09, 0.19, 0.29, 0.99, 0.49, 0.59, 0.69,
0.79, 0.89, 0.99, 1.09, 1.19, 1.29, 1.89,
1.49, 1.59, 1.69 en hooger.
BRETELLES
nu 0.27, 0.86, 0.44, 0.59, 0.69, 0.79,
0.89, 0.99, 1.08, 1.17, 1.29, 1 39. 1 49
IJzersterks Politie- of Brandweer-Bretel
les nu 0.59 - Extra koopjes in Zakdoeken
HEEREN-HOEDEN, In de nieuwste mo-
dellsn en kleursn, thans 0.69, 0.89,1.29,
1,69, 1.99, 2.29, 2.59, 2.79, 8.09, 8.29,
1 8.49, 8.79, 8.89, 4.19, 4.89, 4.88, 5.29,
5.99, 6.49. Rousenkoopjes 111
HEEREN-PETTEN, sxtra aanbiedingen,
nu 0.89, 0.49, 0.59, 0.69, 0.79, 0.89, 0.99,
1.09, 1.19, 1.29, 1.89, 1.49, 1.59, 1.69,
1.79, 1.89, 1.99.
WOLLEN FANTASIE SOKKEN
prima kwaliteiten, spotprijzen
nu 0.39, 0.49, 0.59, 0.69, 0.79, 0,89, 0.99,
1.09, 1.19, 1.29, 1.88, 1.49, 1.69, 1.89.
Profiteert hiervnnl
WOLLEN EN ZIJOEN SJAALS, thans
0.49, 0.69, 0.89, 1.09, 1.29, 1.49, 1.69,
1.89, 2.09, 2.29 on hooger. Extra koopjes
JONGENS-OVERHEMDEN
worden extra goedkoop opgeruimd
Ziet de prijzen in de Etalages
JONGENSPETTEN
0.89, 0.49, 0.59, 0.69, 0.79, 0.89,
0.99, 1.09.
BONT MUTS EN vanaf 0.69
Extra Koopjesl
JONGENS-HANDSCHOENEN
nu 0.39, 0.49, 0.59, 0.69, 0.79, 0.8
0.99, 1.09
Extra aanbiedingen
HEEREN - HANDSCHOENEN
in nappa, wildleder, gebreid en tricot
HEEREN-SLOBKOUSEN, spotgoedkoop
Deze week buitengewone koopjes In Haaran- en Kinder-Ulsters, Jekkers en Regenjassen
Een groote partij Heeren-Ulsters, moderne fantasie-stoffen en blauw ratlné, waal-van niet
alle maten meer In voorraad zijn, worden deze week met 25% tot 60% korting opgeruimd
mm- Ziet onze Etalagos "VI
Gebrs. Blecholf - Gorlnchem
i
14 W. Leghorns, br. 1930, van den
Heer A. VAN WIJNEN te Qroot-
Ammers gevoederd met Standaard
Elermeel (V.P.Z.H.) legden in de
maand December 1930 853 eieren
of gemiddeld 26 per hen.
Koopt alléén V.P.Z.B.-Voeder
SchooBhoveBSclije Veer
MAKELAARSKANTOOR
van 0. VAN DER HORST
Beëedigd Makellar in Onroerende
Ooederen, - hypotheken tot elk
bedrag op Huiten en Landerijen
tegen lage rente.
Koop, verkoop, huur en verhuur
Huizen en Landerijen
Korte Dijk 6 - Schoonhoven
Tel. 100.
Qaopcndi Zaterdagavond van
730 tot 9 uur
Overdoe werkdagen van
11 tot 1 en van 2 tot 3.30 uur
Hoogstraat 7 Toleloon 423
Vraagt Uwen leverancier naar de Ie klasse fabrikaten
Garantie 11-12% vet en 30% eiwit
Garantie 37-39% eiwit en vet
Extra blanke kwaliteit. Garantie 55 - 56% eiwit en vet
Nutsspaarbank
Schoonhoven
Rente 3.6*/.
VOOR
bil
da
Chem. Wasscherij en Ververij
Schuttersgracht - GORINCHEM
vermelding w
naam van den Winkelier, waar hij gewoonlijkzijn Letters-Artikelen betrekt.
Hij ontvangt d
Serie
Drogist Wijdstraat Gouda
Nu het 1931 model Chevrolet is uit
gekomen, hebben wij nog voorradig een
zeer geschikt voor Dokter of Reiziger,
tfle wij bereid zijn zeer voordeelig te verkoopen
TELEF. Ill - GORICHEM - ARKELSTRAAT 82
99
BRENGEN U GELUK
welke bi) elk hglf pond LETTERS-KOFFIE gratis worden verstrekt.
De buitengcwdon mooië uitvoering maskt het verzamelen overwaard
Bovendien zijn ze zeer leerzaam voor de kinderen. U moet zeker
niet vergeten Uw winkelier naar de bloemenkaarten te vragen. Aan
het verzamelen der kaarten hebben wij nog de volgende extra
attractie verbonden. De jongen en het meisje, welke vóór 1 Juli 1931
de meest verschillende bloemenkaarten aan ons kantoor opzenden
ontvangen geheel gratis
Er worden dufe twee rijwielen beschikbaar gesteld, een Damesrijwiel
en een HeerenHjwiel, terwijl er bovendien nog een aantal troostprijzen
zullen zijn. NÓ afloop der wedstrijden zullen de kaarten aan de in-
zejiders(sters) tworden teruggezonden. Verzamel dus onze schitterende
bloemenkaarten welke naast een waardevol bezit tevëns nog kans
geven een mo[oi rijwiel te winnen. f
Den houder v|an onderstaand Peilnummer wordt beleefd verzocht, zijn
PEILKA ART binnen drie dagen aan ons kantoor op te zenden onder
:lk Extra-Cadeau hij wenscht te ontvangen en van den
GEHEEL GRATIS het aangevraagde EXTRA CADEAU.
A. NO. 0717 (O. DE VRIES, Wijngaarden)
doeltreffend middel voor nawJiil
in Drogisterij „Het Groene Kruis", Kleiwe^l, Gouda
Verschijnt Slechls één keer! UitknippenI Hl
I Volgens de loterijwet van 1905 en wijziging 1928 voor geheel
I Nederland wettig geoorloofde Premie-Obligatiën waarbij
doorgefourneerd
in h«t geheel geen nietenI Elk lot een pi*Sje I
De aankoop is tegen contante betaling of in loopende
I rekening met alle rechten en voordeelen aan de gekochte stuk-
1 ken. Wij offreeren de Combinatie Oroep A
I Panama - Kanaal - Staatsloten van 1888
Hollandsche Premie-loten van 1904
5% Obligatlën „Het Oranje Krult" van 1925
Jaarlijks 10 trekkingen met totaal
met HOOFDPRIJZEN van,
totaal 14384'prU4>n
Uitbetaling In contanten na ledjre trekking.
Maandelijksche aflossing voor deze groep
QEHEELE LOTEH SLECHTS F 3.-
Uitlotingslijsten franco-gratis na Iedere trekking.
I BESTELBRIEF. Afknippen en opzenden aan da
1 Amsterdam. Postbox 577
Ondergeteekende bestelt hiermede op Schoonlv Courant (80)
DE ORIGINEELE OBLIGATIËN GROEP A.
Itegen maandelijksche af loading van f 3, welke
iln zegels*), zilverbons*), per poatwisse kunnen wordenvob
daan en verzoekt om omgaande toezending van het Koop-Bewi]a
der gekochte stukken, direct rechtgevende op de voordeelen,
daaraan verbonden. Verzoeke toezending van Proap. e™"'-'™"™
*1 Het niet gewenschte doorhalen. Adrea duidelijk achrtjven
Naam
Woonplaats
Straat
Provincie...
DERDE BLAD
NtEUWSBUH) VOOR ZUID-HOLLAND EN UTBECHT, Schnmihovwidehe Courant
YRIJDAQ 9 JANUARI 1931
KORTE GESCHIEDENIS OVER HAAR ONTSTAAN.
Deze vraag, die de laatste weken meer
dan uens werd gedaan kan tweeledig op
gevat worden, en tweeledig ook, kan het
antwoord luiden.
Heeft Schoonhoven reeds zeven eeuwen
Stadsrechten?
Het antwoord hierop kan een beslist
neen zijn.
Bestaat Schoonhoven al 700 jaar?
Daarop zij het antwoord een onzeker:
misschien.
Zoo als de oorsprong der meeste Hol
landsche steden, verliest ook die van
Schoonhoven ziph in het verre verleden,
waaruit weinig zekere berichten zijn
overgebleven; maar toch, steunend op en
kele oorkonden, nagaande den loop der
geschiedenis, feiten met waarschijnlijk
heden combineerend, vormt er zich een
beeld, dat in groote trekken althans met
te veel van de werkelijkheid zal afwijken
en het ontstaan en de opkomst van
Schoonhoven zal zich dan ook wel onge
veer als volgt hebben toegedragen.
Bezitters van heerlijkheden gebie
den, die edelen van den graaf in leen
kregen en waar zij dan een beperkte re
geermacht uit konden oefenen -waren
veelal gewoon op een gunstig gelegeh plek
in hun gebied een burcht op te riekten,
vooral aan rivieren, zoo ook, onderande
ren hier en daar aan de Lek. Een telg
uit het later zoo vermaarde geslacht Ar-
kel, en wel Jan van de Lede, bezitter van
de heerlijkheid en dus heer van Schoon
hoven, heeft in de eerste helft van de 13e
eeuw, mogelijk zoo omstreeks 1230, hier
aan de Lek een dergelijk slot doen bou
wen, dat, behalve, als woonverblijf, te
vens als verdediging dienst deed, want
allesbehalve rustig waren de tijden toen
en de veiligheid liet veel tg wensohen
over. Geen wonder dan ook, dat er zich
eveneens anderen, aangetrokken door de
gunstige ligging aan een groot vaarwa
ter en in de beschermende nabijheid van
een kasteel, vestigden; enkelen begonnen,
'anderen volgden en zoo vormde zich dan
om het slot heen een plaatsje, waarvan
wij den naam het eerst tegenkomen in
een oorkonde van Graaf Floris IV, waar
bij op verzoek van den bisschop van
Utrecht een dijk gelegd werd van Ame-
rongen tot Schoonhoven, welk charter
op het jaar 1235 schijnt gesteld te moeten
worden.
Gaandeweg naxn het plaatsje in omvang
en belangrijkheid Toe. Zijn volgende heer,
Hugo Botter, liet de Botter(Boter)sloot
naar de Vlist graven, waardoor er ten be
hoeve van de scheepvaart een verbinding
tot stand kwam tussohen de Lek te
Schoonhoven en de IJssel te Haastrecht.
Hugo Botter stierf kinderloos, waardoor
het goed Schoonhocven weer terug kwam
aan den graaf van Holland, toentertijd
Floris V. Deze beleende er Zijn gunste
ling en vroeger en voogd Nicolaas van
Cats mede, die zich niet alleen voor hem,
maar ook voor den bisschop van Utrecht
zeer verdienstelijk had gemaakt en bij
beiden hoog in aanzien stond.
Deze Nioolaaa van Cats was i
Zeeuwsoh edelman en dus een vreemde
ling in deze streek. Het „Welkom vreem
deling" is de Schoonhovenaars, gewend
aan de hier in de buurt thuishoorende
Arkels, niet goed afgegaan, en daarom
deed de nieuwe heer zijn best om bij zijn
onderdanen in de gunst te komen, en welk
beter middel, welk welkomer geschenk,
zou hij aan een opkomend en ziqh uitbrei
dend plaatsje kunnen gevenj dan het
stadsrechten te verleenen. Voorrechten
van den graajf te verkrijgen was voor hem
aan wien de graaf zooveel verplicht was,
niet moeilijk en zoo zien we in een brief
van 3 Mei 1280 het oudste «tuk, waar
in van Schoonhoven als van een poor te
(stad) en van poorters gesproken word. -
dat graaf Floris V aan Nicolaas van Gate,
„om menigerhande trouwe dienst en
zware arbeid die hij dikwijls voor ons ge
daan heeft" behalve het goed Sohoonb<K
ven als leen, aan hem en aan de poor
tera voorrechten verleent, onder anderon
dat alle poorters tolvrij door zijn landen
zullen mogen varen. Voor een handels
stadje wel een zeer belangrijk voorrecht!
Maar niet alleen op Hollandech grond
gebied had Schoonhoven zich uitgebreid,
ook tot over de Stichtsche grens en dus
wendde Nicolaas van,Cats zich eveneens
tot den bisschop van Utrecht en ook van
hem verkreeg hij, het volgende jaar 1281,
„mitsgaders menigvuldige dienden, die
hij aan ons en onze kerk dikwijls heeft
ten koste gehangen, en velerhande peri-
kulen (gevaren) en arbeid zijns lijfs"
zooals de bisschop schrijft, de gewensch
te privilegies, eerst, bij oorkonde van 25
Jandari 1281 tolvrijheid voor die van
Schoonhoven ook door Utrecht. Dan, 22
Augustus, schenkt deze Johannes, elect
van Utrecht, hem al zijn goed binnen
Schoonhoven met de wereldlijke recht
spraak en 29 October vijf morgen land,
gelegen bij de gracht aan de Oostzijde van
Schoonhoven, eveneens met reohtspraak.
Zoo had dus nu Nicolaas van Cats een
afgerond geheel verkregen, een gebied,
waarin hij zelf tot op zekere hoogte,
80uverein was, waar niet alleen recht ge
sproken en misdaad gestraft kon worden,
dus veiligheid en zekerheid voor den
koopman te vinden waren, wat vooral het
marktwezen ten goede kon komen, maar
waarvan de burgers ook tolvrij door het
gebied van den graaf van Holland en van
den bisschop van Utrecht mochten va
ren, wat den handel te stade kwam.
In de opkomst van de stad Schoonho
ven mogen dus de jaren 1280 en 1281 als
uitermate belangrijk beschouwd worden;
van toen af aan kon zij zich als markt
plaats en koopstad vrij ontwikkelen, be
gon zij mee te tellen in Holland, werd ze
de tiende der stemhebbende Hollandsche
steden, werd de stem van haar vertegen
woordigers in '8- lauds vergaderzaal ge
hoord, zag ze binnen haar muren al de
wisseling van -het lot: oorlog en vrede,
krijgsrumoer en matktgedruisch, opbloei
en verval, burgerzin en burgertwist, werd
ze tot de stad, waarvan reeds Huygens
schreef:
„de beurt en wederbeurt van 't
[nimmerstaande rad
waar 's wereld's wer opdraait,
[heb ik op 't ruj^aist gehad.
Wat schaadt mij 't op en neer;
['k heb mannelijk geleên
en meestal winnende, minst wij
dende, gestreên,
maar evenwel gestreên
En in dezen strijd van 650 jaar heeft
Schoonhoven zich steeds weten te hand
haven; is het, zij op bescheiden voet, een
stadje gebleven, waar handel en industrie
nog steeds gaarne geziene gasten zijn,
waar, ondanks de ongunst der tijden, de
moed niet verloren wordt, zoodat hier, in
deze moeilijke dagen van economische
crisis, met het oog op haar eerbiedwaar
dig verleden en het immer wisselende rad
der fortuin, de woorden van Willem van
Oranje mogen gelden:
„Het verleden, en de toekomst, in beide
vinden wij bemoediging voor het droe
vige heden."
GERH. J. LUGARD Jr.
Januari 1931.
INGEZONDEN MEDEDEELINQ.
Oneerlijke dienstbode.
Boskoop. Ten huize van de familie F.
zijn eenige diefstallen van luxe voorwer
pen gepleegd. Uit een politie-ondersoek
bleek, dat een dienstbode, M. v. d. B., de
daderes was.
De politie heeft de meeste ontvreemde
voorwerpen achterhaald, o.a. ook een
kostbade gouden familiering.
R.-K. Jongeboerenbond.
Cabauw. In de Maandagavond gehou
den vergadering, heeft de oprichting
plaats gehad van een R.-K. Jongeboeren
bond van de a&jk Lopik van den A. B.
T. B.
Aanwezig waren de ZeerEerw. beer
Pastoor en de. WelEerw heer Kape
laan en het bestuur van den A.B.T.B.,
de heer Lieshout, hoofd der Lag. Land
bouwschool te Montfoort, de Kringafge
vaardigden van de Jonge-boerenbonden
uit Z.W. Utrecht, van IJsselBtein, Har-
melen en Benschop en het bestuur uit
Benschop met hun technisch adviseur.
Na opening door den voorzitter, zette
de heer Lieshout doel en werken uiteen
van de Jongeboerenbonden. Hij spoorde
de jongens uit Cabouw en Lopik aan, het
hunne bij te dragen om te werken tot
heil van hen zelf en van heel den boe
renstand.
Er gaven zich reeds 14 leden op. Tot
bestuursleden werden gekozen de heeren
Fl. van Kats en C. van Rossum. Het
bestuur van den A.B.T.B, zal nog een
derde lid benoemen. De WelEerw. heer
Kapelaan spoorde de jongens aan de re
traite te Amersfoort te gaan bezoeken.
Opheffing van het Garnizoen?
Gorlnchem. Volgens geruchten bestaan
er in legerkringen ernstige voornemens,
om' het le Regiment Onbereden Artille
rie van hier over te plaatsen naar Bre
da, een verandering, die ook vroeger
reeds heeft gedreigd. In de plaats van
dit Regiment zou te Gorinchem de vesti
ging te verwachten zijn van de School
voor Opleiding tot Dienstplichtig Admi
nistrateur.
Voor Gorinchem zou deze ruil itn
groot nadeel beteekenen.
tl behoeft niet met winterteenen te blijven t
o pen. Maar U moet er wnt tegen doen.
E i U künt er wat tegen doen. Akker'
K oosterbalsem herstelt de cellen der
huid. verzacht onmiddellijk de pijn en
voorkomt ernstiger ontstekingen. Akkerll
„Geen goud
zoo goed"
stuur, ontvingen met de Kerstmis een
extra uitdeeling van I 2.50. Maandag
kregen zij nog extra voor Nieuwjaar een
mud eierkolen. Ook zij, die tijdelijk on
derstand genieten, deelden in deze bij
zondere gaven. Ieder ontvingen zij
voorts 2 a 3 pond versoh spek.
T.B.C.-bestrijding.
Streefkerk. Woensdagavond trad voor
de vereeniging „Het Groene Kruis", als
spreker op Dr. Vos, met als onderwerp:
„T.B.C. en haar bestrijding". Da rede
werd toegelicht met lichtbeelden. De op
komst was groot.
Woensdag viel een dochterjte yan C.
N. uit een rijdende auto. Zij bekwam
eenige verwondingen in het gezicht.
Donderdagmiddag stelde de jonge-
dochtersvereeniging „Tabitha" haar ge
maakte goederen ten toon in de consisto
riekamer van de Ned. Herv. Kerk.
Bij deze tentoonstelling werden eenige
gratis beschikbaar gestelde prijzen ver
loot. De hoofdprijzen trokken mej. L.
Schippersde Bes en mej. M. Korevaar.
NER. HERV. KERK.
Bedankt voor Boven-Hardinxveld Ds.
J. Lekkerkerker te Molenaarsgraaf.
DE PAUSELIJKE ENCYCLIEK.
f Da inhoud.
De aangekondigde Pauselijke Ency
cliek over bet Christelijk huwelijk, is
ongeveer 16.000 woorden groot en houdt
zich bezig met de voornaamste proble
men van het moderne huwelijk. Zij is
gedateerd 31 December.
Na pen inleidend hoofdstuk over den
oorsprong van het huwelijk, komt het
eerste hoofdstuk over de opvattingen
van Augustinus, dat de hoofdzaken van
het huwelijk, nakomelingschap, trouiw en
sacrament zijn en in aansluiting hier
mee een korte uiteenzetting van de Chr.
geloofsleer.
Het tweede hoofdstuk veroordeelt vele
der tegenwoordige opvattingen over de
verhoudingen buiten het huwelijk. Uit
voerig worden behandeld en verworpen
de verwereldlijking van het huwelijk, 't
ongerechtigd en liohtadnnige tot stand
brengen van een huwelijk en in het bij
zonder dip moderne echtscheidingsproce
dure. De i Encycliek wijst in bijzonderhe
den niet slechts op de gevaren, die door
de echtscheiding voor het gezin ontstaan,
maar ook! op de gevaren voor den staat
en de mahtsohappij.
Het derde hoofdstuk handelt over de
middelen, die aangewend dienen te wor
den om (verbetering in de opgesomde
misstandeö te brengen. Naast de mid
delen van godsdienstigen en zedelijken
aard in directen zin, worden ook socia
le en politieke maatregelen genoemd. De
Encycliek wijst nadrukkelijk op de eco
nomische verhoudingen, die niet in de
laatste plaiats schuld zijn aan de ont
aarding vajn het huwelijksleven. In ver
band hierniiede wordt gewezen op de be-
teekenis vain een
king tusschlen kork en staat in het algw-
meen en speciaal op het gebied van de
hervorming', der huwelijkswetgeving.
DE POSITIE VAN DE KERK IN DE
GROOTE STEDEN.
Onder bovenstaand
Prof. Dr
Universiteit
Kerkblad
in de groote
wender word
Slachtplaats.
Hoenkoop. In nood gedoode of ge
storven slachtdieren moeten voortaan
niet meer gebracht worden in de slacht
plaats van den heer J. Verhagen, doch
in de centrale slachtplaats te Oudewater,
daar de slachtplaats van Verhagen met
ingang van 1 Januari is opgeheven.
Stolwijk. De Muziekvereeniging zal op
15 Januari een uitvoering in de zaal van
den beer G. Romeijn geven.
Jongeiingsvereeniglng.
Zevenhuizen. Dinsdagavond hield de
Chr. Jongelingsvereeniging op Gereform.
Grondslag „Eben Haëzer" in de bijzon
dere school op het dorp haar jaarverga
dering. Voor een tamelijk bezet lokaal
opende de voorzitter, de heer A. van
Rooijen, de bijeenkomst, waarna hij voor
ging in gebed.
De secretaris, de heer F. Berkhout,
bracht zijn jaarverslag uit.
Van «zustervereerji^ing uit [Bleipwijk,
Nieuwerkerk en Gouda gaven afgevaar
digden blijk van belangstelling.
De geheele avond had door voordrach
ten, redevoeringen en tractatie's een ge
zellig verloop.
Aan het einde van dezen welgeslaag
den avond sprak de voorzitter nog har
telijke woorden van dank aan allen, die
er aan hadden medegewerkt.
De. Bovendorp, predikant der Geref.
Kerk, aloot het samenzijn met dankge
bed.
De armen, die wekelijks bedeeld
worden vanwege hit burgerlijk armbt-
Groeheide van de V
het „Noord-H
tie van de K
c^at de posi
)otel steden] voc
ord|; schr. jvre
iaTiallnnTon 'Vól
vreest, dat het
te deel van
geeft l dat
voor,
tal godsdiens^loozen, volgens de volkstel
ling van nu,
ken wel eens
kunnen loopei
Aan den
moedgevende teek»
„Wanneer
de Dr. De Vj
heeft om het
dam tot zijn ■Wijk 1
om in de pntvolt
mensohen te 1
alleen eerbied
hoop, dat de jmenschen bij
nu nog uit de heele stad komen, i
lege banken te helpen vullen. Maar;
kan zijn, dat dit piet mfeer noodig
zijn. Want Dr. Vrijer doei huisbezoek,
veel huisbezoek. Oqh, dat de Hervoi
Kerk in onze steaen haar kracht niet
verteerd had in den richtingsstrijd, maar
dat alle predikanten en alle ouderlingen
huisbezoek en nog eens huisbezoek had
den gedaan! Missqhien zag het er dan
anders uit."
Klagen over het vroeger gebeurde
helpt niet, zegt schr. en hij vervolgt:
„Wie naar verbetering zoekt, moét be-
beginnen met den toestand te aanvaar
den, zooals die is. an helpt geen pra
ten over volkskerk, over Amsterdan als
de grootste Hervormde Gemeente der
wereld. Dan helpt ook geen Gerei, roe
men op volle kerkën en druk bezocl te ca
techisaties, of Ropmsch pochen up het
aantal doopen en bedieningen. I e toe
stand is, dat de groote massa in de stad
van God vervreenjid Is. Ik zfe majar één
middel om nog te redden, wat te redden
Is, en dat is huisbezoek.
is van groote beteekenis. Gezien de erva
ringen van vorige jaren en de huidige om
Btandigiheden was de opbrengst van de
maand December geschat op 90.000 gul-
Maar de uitkomst is geweest 122.000
gulden en het totaal der ontvangsten over
1930 is daarmee gestegen tot 835.000
gulden, een bedrag, dat geen jaar nog
bereikt werd.
Hoezeer groote dankbaarheid daarover
ons vervult, moeten wij toch zeggen: wij
er nog niet. Vóór de sluiting van het
boekjaar op 15 Januari moet er nog een
aanzienlijk bedrag inkomen. Een deel
daarvan zal worden gevormd door vaste
inkomsten als rente en dergelijke, een
ander door min of meer vaste als gelden,
die vóór dien datum nog door de Classi-
Commissies en Hulp vereen i gingen
worden afgedragen, maar daarnaast blij
ven giften met speciale bestemming voor
het jfcar 1930 noodig.
Als de eerste helft dezer maand op de
ze wijze nog de 50.000 gulden mocht in
brengen, waarop wij hopen, zal het tekort
op het bedrag, dat wij geraamd hadden
voor 1930, noodig te zullen hebpen onge-
even groot en niet al te verontrus
tend zijn.
Met goeden moed wachten wij dus af,
wat de vrienden der Zending zuilen doen.
Men late* echter ook de Januari-uit-
kameten hieronder niet lijden:
HET KERKELIJK GESCHIL.
Stolwijk. Men schrijft ons:
Men zal zich misschien herinneren, dat
einde September van 't vorig jaar de
Kerkraad der Ned. Herv. Gemeente te
Stolwijk en bloc bedankte, nadat het
Classikaal Bestuur van Gouda eenstem
mig geconstateerd had, dat van het den
predikant als administrateur der Diaco
nie aangewreven wanbestuur absoluut
;een sprake was.
Het Cl. Bestuur moest toen gaan doen,
,wat des kerkeraads is", d.w.z., tezamen
net den predikant als kerkeraad optre
den van Stolwijk.
En inderdaad kwam het den 24sten
October te Stolwijk voor het houden
eener kerkeraadsvergadering Deze had
echter een ongelukkig verloop, daar het
Cl. Bestuur, ontevreden over de wijze,
waarop de predikant haar leidde, tij-
3 de behandeling van het eerste Agen
dapunt reeds de vlucht nam. Een schrij-
van 25 lidmaten, op 10 November
verzonden, waarin van het Cl. Bestuur
geëischt werd, binnen 14 dagen te Stol
wijk terug te keeren en alsnog te vervul
len z'n voornaamste plicht de bfenoe-
ming van een nieuwen kerkeraad, had
a resultaat, weshalve dezelfde lidma
ten op 24 November zich tot het Pro
vinciaal Kerkbestuur wendden met het
verzoek, gezien de nalatigheid van het
Cl. Bestuur, nu te willen doen, „wat des
kerkeraads is".
De predikant ontving nu onlangs het
bericht, dat het Prov. Kerkbestuur als
kerkeraad is opgetreden en besloten heeft
op 4 Februari in buitengewone Verga
dering in Den Haag te zamen te kon
ter behartiging van de belangen der
Ned. Herv. Gemeente te Stolwijk.
Wellicht zal het daar tot de verkiezing
van een kerkeraad komen.
't Provinciaal Kerkbestuur zal echter
niet voor een completenkerkeraad kun
nen zorgen, daar er een ouderling-vaca
ture is, waarvoor verleden jaar een be
noeming heeft plaats gehad, die voor
twee leden van den ouden kerkeraad aan
leiding is geweest om een bezwaarschrift
in te dienen bij het Class. Bestuur. De
zaak was in 't kort, dat alfeen de predi
kant gestemd had, terwijl de overige le
den van den kerkeraad zulks geweigerd
hadden. Het Cl. Bestuur $ing accoord
met de bezwaren van geboemde kerke-
raadsleden en verklaarde de benoeming
nietig. De predikant (ging toen in hooger
beroep bij het Prov. Kerkbestuur. Maar
dit Bestuur zond 't hooger beroep door
naar de Synode, daar nu 't Cl. Bestuur
Kerkeraad van Stolwijk was geworden,
als Cl. Bestuur fungeerde. Intusschen be
dacht de predikant, dat er voor hooger
beroep alsnog geen reden was, daar de
uitspraak van het Cl. Bestuur, verzonden
INGEZONDEN MEDEDEELINO.
ECHTE FRIESCHE
i0-50ctp*romf
als zij was, toen het al kerkeraad van
Stolwijk was, geen recht van bestaan had.
En daarom deed hij aan de Synode weten
dat hij z'n hooger beroep introk en ver
zocht hij de stukken te retourneeren aan
he Prov. Kerkbestuur. En werkelijk heeft
de Synode dit gedaan. Maar nu 't Prov.
Kerkbestuur „kerkeraad" is geworden,
zal 't de stukken andermaal naar de Sy
node moeten zenden ter behandeling als
,,CI Bestuur van Stolwijk".
Die stukken hebben dus al wat beleefd.
Eerst van 't Cl. Bestuur naar Prov. Kerk
bestuur; toen van 't Prov. Kerkbestuur
naar de Synode; daarna weer van de
Synode naar 't Prov. Kerkbestuur en nu
wellicht voor de tweede keer van 't Prov.
Kerkbestuur naar de Synode. En van
daar misschien nog naar de Synodale
Commissie?
Moeten wij de bemesting nalaten?
Men schrijft ons;
De land- en tuinbouw maakt een
zware tijd meel De prijzen der meeste
producten zijn momenteel te laat om ze
met succes te kunnen verbouwen, geven
dikwijls zelfs verlies. Het is onder deze
omstandigheden niet bemoedigend een
nieuw oogstjaar tegemoet te gaan.
Nu hooren wij van enkelen de vraag
stellen of het niet gewenscht zou zijn het
komende jaar do bemesting d.w.z. de
kunstmestbemesting, achterwege te lalen,
Zou het verstandig zijn het met de be
lting maar eens te schipperen of de
hand te lichten?
Gaan wij eens zorgvuldig na welke fao-
ren den kostprijs onzer producten be-
invloeden, dan zijn daar naast do be
ding: de pachtprijs, het zaad- en
pootgoed, de grondbewerking, de ver
pleging van het gewas, het oogsten, het
transport. Deze blijven bij een hooge of
lage opbrengst steeds ongeveer dezelfde.
Met andere woorden, als men de bemes
ting naliet, zou men weliswaar een klein
bedrag uitsparen, maar deze bezuiniging
wreekt zich bij den oogst sterk. Immers
is het aantal te oogsten kilo's laag, dan
is de kostprijs omgerekend per 100 K G.
veel hooger dan wanneer men zich bij
een doelmatige bemesting van een goe
den oogst verzekert. Hier zou de zuinig
heid de wijsheid dus zeer bedriegen.
Houden wij dan ook rekening met bo
venstaande, dan zullen wij zien, dat bij
een normalen prijs van een product, on
verschillig welk, weglating der bemesting,
verlies, oordeelkundige bemesting winst
geeft. Dit zal te meer het geval zijn als
de landbouw op een gezondere basis komt
te rusten, welke tijd zeker aanbreekt; ho
pen wij dat deze niet meer ver »f is.
Een volledige bemesting, een bemesting
met stikstof, fosforzuur en kali, is dus
een eerste eisch. Daarom mag geen van
deze drie voedingsstoffen weggelaten
worden om van een volledige, rendabele
opbrengst verzekerd te zijn. Gp gene dus
bezuinigen, maar vooral op de stikstof
niet. Daar deze de duurste voedingsstof
is zou men daartoe te licht bereid zijn.
„Er is geen ongeluk zoo groot, of er
is nog geluk bij", zegt een oud spreek
woord. Een groot geluk is n.l. en hiermee
dient men terdege rekening te houden,
dat de prijs der stikstofhoudende mest
stoffen zeer laag is, vooral van de nieu
were luchtstikstofmeststoffen: kalksalpe-
ter, kalkammonsalpeter, ureum, leuna-
salpeter en nitrophoska (de laaste is een
volledige meststof, bevat dus, behalve
stikstof ook foeforzüur en kali). Een kilo
stikstof uit deze meststoffen kost slechts
Natuurlijk na
tuurverspreiding,
voorbereiding. Tfa lec-
na parochie-in)deeling
misschien, georganiseerd in elk (geval.
Is dat niet een
Huisbezoek in de
7oek in al die
bel meer Is en G
vreesd?"
DE FINANCI
Het eerste
programma voot 1931?
groote steden: Wsbe-
zinnen, waar gëen Bij-
od niet meer wórdt ge-
feN DER ZENI
1930.
icht over de
ING
[nanciën
in dit nieuwe jaar kan en moet in een
zeer dankbaren toon gestemd
economische moeilijkheden
de Zending nog féér weinig haar terug
slag doen gevoeleii. Dit heugelijk! feit, dat
zoozeer verschilt bet vroegere ervaringen,
toen men in financieel moeilijke dagen 't
earst op uitgaven voor philantroptechen
•n geestelijken arbeid gi&f beiuinigen,
tilt landen waren afgevaardigden tegenwoordig om Maarschalk Joffrt
laatste ter tl bewijzen, Dt AmerikaanWhi deelnemers,