T-MiCOLAASin
Dienstbode,
Ar
Ma
■■SiiiifM
jk
jacobus m oer Harst.
gaat niet door
AAMBEIEN
Een Turnbrug
RECLAME-OMROEP
Vliegtuigbouwdoozen
RODENT
NUTTIGE GESCHENKEN!
V
H. C. Trapman,
Magdalena Theodora
van Genderen
(«boren Mort,
Arigje van der Graai,
■|»DeSalamander+
Couranten (misdruk)
IMJIAGPILLIN
Donderdag 24 Nov. a.a.
Ds. L. S. de Boer
DUO RECOURT
Gevraagd
HET IS NU Dl
TIUD
N.V. VAN DE POL-VINK Co's
Voor 1 Dec. Dienslb. gevr
H. A. VAN BAAREN - Schoonhoven
125
»95e MV*
sui9^,!q5'
?uo»,«ft»
„fOLO". tfjfflS- q5c 7
145 93'
Vo.M. lï
YO-YO
DUIZENDEN
RTIKELENI
latardag zijn onxa Magazijnen GEOPEND van KALF TWII tel 10 UUR,
Buitenland.
FEUILLETON.
HIT HUIS OP HIT EILAND.
De Krimpenerwaard.
Sb
'MJ J.t, r i t
Z*: rV- U S
4 p*- 4-' r/V
EERSTE BLAD.
""■ay NIEUWSBLAD VOOR EUID-HOLLAND EN UTRECHT, Schoonhovenichl Courant
MA AND AC 21 NOVEMBER 1032.
Heden overleed tot om
diep leedwezen, de heer
in leven Directeur der
Coöp. Boerenleenbank,
in den ouderdom van 62 jaar
en bijna 2 maanden.
Zijn nagedachtenis tal bij
ons in dankbare herinnering
blijven.
Bestuur en Raad van
Toezicht der Coöp.
Boerenl. Mol. c.a.
Molenaarsgraaf, 17 Nov. 1932.
Met dezen vervullen wij den
treurigen placht, U kennis te
geven, van het overlijden van
onze geliefde Moeder, Be
huwd-, Oroot- en Overgroot
moeder,
Bastiaantje Kortlever
Wed. van Abr. den Ouden
in den leeftijd van bijna
94 jaar-
XJit aller naam,
A. VAN DEN DOOL
DEN Ouden.
J. VAN DEN-DOOL.
Oroot-Ammers, 18 Nov. '32.
Heden overleed, na een
droevig ongeval, onze ge
liefde Vader, Behuwd-, Oroot-
en Overgrootvader, de Heer
In den ouderdom van ruim
84 jaar.
Het leven.wa» hem Cf' 'ui
en het aterven een gtwlfl.
Namens de Kinderen,
Stolwijkeraluis,
JAC VAN DER HORST.
- M. VAN DER HOKST-
VAN HrRK.
Schoonhoven,
j. J. VAN DER HORST.
J. VAN DER+iORST-
Rlt-TVELD.
Polsbroek,
C. SPINHOVEN-
VAN der Horst.
J. SPINHOVEN.
En Klein- en Achter
kleinkinderen.
Polsbroek, 20 Nov. 1932.
Heden overleed In de Wijk
verpleging te Gouda, na een
smartelijk lijden mijn lieve
Vrouw onze Zuster en Be
huwdzuster
In dm ouderdom vin 54 Jt.r
en 5 mienden,
Uit iller nitm i
A. VAN OENDCRBN.
Huitrecht, 20 Nov. 1932,
Dl tsraardrbiitilllng ial
plaats hsbbtn tt Maastricht
op Dondsrdag 24 Nov. 0 1.,
12 uur.
Hedin overleed, tot mijn
-diepe droefheid, ml|n Innig
geliefde Echtgenoot.
In den ouderdom vin 73 Ji«r.
A. v, d. Vt>ET.
Lettkerkerk, 20 Nov. 1033.
.De toeslag van hef
vastgoed te Ben
schop, bepaald op 24 Noi|. a.a.
te IJsselstein
wegens verkoop uit de hand.
NOTARIS COOL
IJSSELSTEIN.
RADICALE genezing
De hardnekklRate Aam
beien kunt U genezen binnen
enkele weken.
Kipstraat SO, Rotterdam
Haven 25 Schoonhoven
1 Uw geatel
humeur. Neem
geen aterk werken
de purgeermiddelen,
doch 3e een normale
ontlasting gevende
0.65 p. /laten.
dei ivondi 0.30 uur hoopt, D.V
voor de
Chr. Jongel. Vereeniging in
de Ned. He^v. Kerk te
Oroot-Ammere
op te treden:
van Leerdam.
Gevraagd
met 'l December a.a., een nette
leeftijd ongeveer 18 jaar, P.O.
Intern. Welke netjes kan werken
en van' goede getuigen voorzien.
Adrea T. REN ES, Rotterdamscbe
Rijweg 7, Overachie.
VRAAGT voor Uw uitvoeringen
en Feestavonden prijs bij
ALBLASSERDAM.
Succes verzekerd. Billijke prijzen.
Ook klein tooneelwerk.
Schitterende referenties.
in huurkoop of huuri
W K L E IJ N, - Bierhoofdweg,
Zevenhuizen (Z.-H.).
Op Wotnsdag 83 «n Donderdag 84 Nov.
zal een RECLAME-AUTO met versterkte luidspreker SCHOONHOVEN
en OMQEViNQ bezoeken, om reclame te maken voor de
8CHOONHOVENSCHE WINKELIERS.
Ter afwisseling zat versterkte gramofoonmuzlek ten gehoore
worden gebracht.
Het Belt uur vin „SCHOONHOVEN VOORUIT"
na te gaan of de ISOLATIE van Uw WONING of Uw STAL
voldoet aan de eischen, die de komende winter eraan gaat stellen.
Vraagt ons advies. Dat verplicht U tot niets.
HANDEL IN BOUWMATERIALEN -
UTRECHT - Tol. IQ49I
In gez. m 2 kind., zeer g. kunn
koken en w., v. v. z. g get. Oenegen
GELD BESCHIKBAAR UI
le Hypotheken rente vanaf 4«/4
2e Hypotheken rente 6
koacii en w., v. v. i. g gei. uenegen zc njrpomeKen renu
meen buiten te gian hr.V. Schmidt I Credieten rente 6
Euterpestraat 41 hs, A'dam (Zuid) Br. onder no. 8170, bur. van dit blad
Alle [ongans gaan vliegen!
Nieuwste op dit gebied. „DUX" eo „MECCANO".
Reeds vanaf f 2.en duurder. Doozen waarvan zet
modellen en twaalf modellen gemaakt kunnen worden.
Alles beweegbaar. Allean bij
Za
zi|n gevaar
lijk en vernielen
alles. - Vernietig dit
vleze ongedierte met
het lecuunte middel
om muizen en ratten
uit te roeien.
Dooiwt van 50
•n 90 et
Kaopt
I K^P o..rnh44..-
(VERKOOP 4. ETAGE)
VERZILVERDE
SCHAAL, mod
gah.m.rd divar
WELINER SILVELlO
cassette, «uuMmet gUi-
dektet, tnkoudende 1 io«p-,
1 nut- 1 g'O.nta-, 1 aard-
appallapal, 6 tafalcouvart»
an 3 d««af tcouvar »i. Vlak
vrij. Da«a caiiatta li it«-
gaichlkt
dacor*
6 TAFEL- olDES
SERTMESSEN.roa.t
vrij, m. Imltall* hoor
li ,wh
Inbouw In'n bui- 24»
non haltan
latlada. compl
In dooi
IAiVP°P
TtaApoOU*".
doopk«*l#n
Mm* 4$c
STANDAARD mat
6 ROESTVRIJE
FRUITMESJES
Nlcolaa»
gaiohankt
VERZILVERDE
GEBAKSCHEP
BONBONSTIt 13 doallg
primo poroolaln, mat
matgoud
handvatdlvar- 4 Rh
•a déopra |w"
12 VLBKVRIJB
WBLLNBR THEELEPELS
In varsahlllanda KA A
denim, mat^tui
ntt.it
Jfot'ror.
si..I Land la*
AlRÉOM-E
,0»CHAAI
DEJEUNER, „Thoma,"
potoalaln,
mod.ddaeri DCc
COMP6TBSTIL, 7-daatlg.
modarn gtaiwark, 4^Q
mat prtm»
In 6 klauran
la.oeM*"'
r condu^y^:
DRINKIIRVIII
30 daallg, niauw mod,
Loardam, mat
gaklaurdan ^495
Hguufk*9*
FRUITSTEL, 13-daallg,
prima poraa-
lain, fraaie R50
voat. .t
HORS
D'OEUVRE
SCHAAL
35 eM mid
dallljn, 7-dlg
ooos.
99 MACHINES
UoVrt. 25
APO. CHOCOLATERIE
KUNST-AFD
(2# Etaga)
VERKOOP
„SHANI"-
ARTi KELEN
(PALISTUNICH
JOOOSCHE
KUNST
NIJVERHEID)
CHOCOLADE LETTERS
Droita, Ringara. Drlaaian4 /^|C
Bljankerf, vanaf .1#
BORSTPLAAT, Paré, Pal
Nlauwarkark, Varkada. Uitga 16
•Iwa'klng' B i
wog.n ol In Mo*|., van.t
LUXE DOOZENEORSTPLAAT. v.n.| »0o
MARSEPEIN, Pal, Stollwark an
Varkada. Dtvana Voorwarpan, lo» an In
Luna-dooajaa
CHOCOLADE FIGUREN EN
SUPRISES, Ring ai i, Drlauan, Droata
Stollwark. Saiottl, ana
ITAGi
DIMONJTRATII
tem ten
THANS NOG KEUZE UIT
ro v o.TxPim
Dl STBFANO
TWEEDE BLAD.
NllUWtBLAP VOOT IUIP-HOU.AHD EM UTRECHT, «iltowltloyihi C nu runt
MAANCA8 21 NOVEMBER 1932.
Wig Ml Von Papan opvol-
gan? Hlndanburg ontvangt
Hitlar. De kwestie Oost-
Groenland voor het Perma
nente Hof.
Duiteohl&nd staat opnieuw voor de
moeilijke keus: wie zal Rijkskanselier
worden? Do besprekingen tueechen Von
Hindenburg en de leiders der politieke
partijen zijn aan den gang, doch men
bewaart over de resultaten daarvan het
stilzwijgen, zoodat omtrent den waren
stand van zaken op dit oogenblik niet
Veel valt te zeggen.
Opnieuw vraagt de wereld zich af, of
het Hitier zal zijn, die het politieke roer
in handen zal krijgen. Ten opzichte van
hen en zijn partij onderscheidt deze re-
geeringscrisis zich sterk van die na dr.
Brünings aftreden. Men herinnert zich
ongetwijfeld den hoogen toon, dien Hitler
en zijn mannen toen aansloegen en waar
door zij alle samenwerking met de overi
ge partijen onmogelijk maakten. Hitier
eischte niet meer of minder dan dat
de president zijn voormalige oud-opper
bevelhebber, de post van rijkskanselier
aan hem, Hitier, opdroeg.
Misschien is de uitslag der jongste
verkiezingen de oorzaak, misschien ligt
het aan andere politieke invloeden, doch
hoe dan ook, de nazi's slaan nu een an
deren toon aan. Zij blijken te vinden te
zijn voor overleg. Hun positie als sterkste
partij in den Rijksdag wordt daardoor
ongetwijfeld eer sterker dan zwakker.
Echter hebben gisteren de onderhande
lingen over de bijlegging van de kabi
netscrisis tot een openlijk conflict tus-
schen de nationaal-socialisten en de
Duitach-nationalen geleid, zoodat op dat
punt de samenwerking weer is geëindigd.
Tijdens ds vorige regeringscrisis heeft
burg
ontvangen^ doen
Von Hindenburg
regei
Hitier hij zich
het onderhoud
staande gevoerd en hem te
vens op een minder politieke, dan wel
duidelijke manier verteld, hoe de presi
dent over de natlonaal-sooialistisohe par
tij en haar leiding dacht.
De nazi's hebben zich niet voor de
tweede maal aan een dergelijke behande
ling willen blootstellen en het bureau van
den president te verstaan gegeven, dat
Hitier alleen naar het paleis van den
rijkspresident zou gaan, indien hem een
zelfde behandeling te beurt zou vallen
als den leiders der andere partijen.
Prompt is hem geantwoord, dat Hitier
daarop kon rekenen en zoo heeft de chef
der nazi's Zaterdagmorgen voor de twee
de maal in zijn leven een bezoek gebracht
aan president von Hindenburg.
Het onderhoud duurde thans een uur,
wat er reeds op wijst, dat het een beter
verloop heeft gehad dan de vorige keer.
Inmiddels blijft al het gesprokene zorg
vuldig achter de deuren bewaard en
moeten de Dultsohe bladen volstaan met
zioh te verdiepen In gissingen.
Het bericht echter, dat Hindenburg
heden Hitier opnieuw zou ontvangen,
geeft wel den indruk, dat de nazi-leider
een zeer voorname, zoó niet de hoofdrol
moet vervullen in het spel, dat nu ach
ter de coulissen wordt voorbereid.
Het Permanente Hof van Internatio
nale Justitie te 's-GTavenhage zal deze
week ln behandeling nemen hef bekende
geschil tusschen Noorwegen en Denemar
ken over Oost-Groenland. Het gaat hier
over de aanspraken op twee stukken
grondgebied, één in het Noorden, bij Sco-
resby, en een stuk heelemaal in het Zui
den. De zaak is door Denemarken bij het
Hof aanhangig gemaakt, nadat de Noor-
iche regeering op 11 Juli 1981 offioieel
bezit had genomen van de kuststrook bij
Scoresby-sund. Hisraan waren wel par-
tlculiere en officieuze handelingen voor
af gegaan, maar bij het geiohil tunohen
staten zijn uiteraard de door de regee
ringen verrichte daden hoofdzaak. Pre
cies een jaar later ging Noorwegen over
tot de bezetting van het Z.O. gebied en
ook deze actie werd door Denemarken
aangevochten.
(Nadruk verboden).
26
In den middag ging mevrouw Green-
field weer naar haar kamer. Peggy stuur
de het dienstmeisje uit om eenige bood
schappen te doen en ging aan het raam
van baar kamer zittep om de komst van
George af te wachten. Zij had nagezien
op welk uur de eerste trein vertrok, dien
hij zou kunnen nemen; dat was wel heel
vroeg, maar zij dacht dat haar telegram
hem nog wel tijdig genoeg zou hebben
bereikt om hem met dien trein te doen
gaan en als hij nergens een aansluiting
miste, zou hij tegen vijf uur thuis kunnen
zijn. En in deze verwachting werd zij niet
bedrogen, want even voor vijven slaakte
Peggy een kreet van dankbare voldoe
ning, toen ze een huurauto voor het hek
zag stilhouden. Zij liep snel maar zaoht
naar beneden om den jongeman te ont
vangen, en hem op de hoogte te brengen,
vóór zijn moeder iets van zijn komst zou
merken.
George zag er vermoeid en ontdaan uit
toen hij, met zijn valies in de hand, over
het tuinpad naar haar toekwam.
„Wat is er gebeurd, Peggy", vroeg hij
onrustfa." Is er iets met moeder? Waar
is zij?'r
„Zij is nog boren; ik hoop, dat zij
slaapt. Ik zal haar straks gaan vertellen
dat je hier bent, dan komt ze wei zoo
gauw mogelijk naar beneden."
George luisterde zwijgend naar haar
relaas van de gebeurtenissen van de
laatste weken. Zijn gezicht verstrakte en
er kwam een onheilspellende blik in zijn
oogen, naarmate haar verhaal vorderde.
Toen zij uitgesproken had, stelde hij
M& rratf die haar heviger deed ontstel-
De Denen kregen, toen in 1814 de
Deensch-Noorscbe personeele unie op
hield te bestaan, de bestaande koloniën
tobgewezen; daartoe behoorde ook Wost-
Groenland, maar de Denen hebben sedert
dien hun souvereiniteit geleidelijk over
het geheele land uitgebreid. Dat geschie
de echter niet formeel en Noorwegen
wenscht dan ook die uitbreding niet te
erkennen.
Het zegt dat de Denen aan den Oost
kust van Groenland alleen de kolonie
Angmagssalik hebben geatient, en die
plaats met de omgeving komt aun dus
toe; maar ten Noord en Zuid daar
van komen alleen de Noorsohe vissohers
en jagers, wier bestaan bedreigd wordt
als Denemarken het economische staats
monopolie, dat voor Groenland geldt hn
aan de Westkust reeds feitelijk bestaat,
ook aan de Oostkust in pr&ctijk gaat
brengen. Wel hebben de Denen beloofd,
dat zij dit tot 1944 niet zullen doen.
maar Noorwegen wil zekerheid, die bet
slechts kan verkrijgen, wanneer dit stuk
Groenland aan Noorwegen wordt toege
wezen.
Reeds heeft het Haagsche Hof in
Augustus, bij tusschentijdsche beslissing
den Noorschen eisch, dat tijdelijke be
schermingsmaatregelen zouden worden
gelaat, afgèwezen, omdat Denemarken
had verklaard, dat het niet met geweld
zou optreden tegen de Noorsche vissohers
en jagers in het omstreden gebied. Tl ans
komt het op de definitieve beslissing aan,
die ongetwijfeld moeilijk zal zijn te no-
Weinig zal het tot de reizigers van de
locaalspoorweg Gouda Sohoonhoven
doordringen dat zij wel een modern ver
voermiddel indien we althans in de
zen tijd van vliegtuig, luohteohip en
eleotrisohe trein dit treintje nog modern
mogen noemen door een zoo overoude
landstreek gevoerd worden. Overoud;
want al is evenals het begrip modern,
ook oud sleohte betrekkelijk, en vallen te
gen de vele millioenen jaren dat de
aarde bestaat, de enkele eeuwen van den
historisohen tijd weg; als we weten dat
deze landen hier reeds in het jaar 944
worden genoemd als de gouw tussohen
Lek en IJsael. dan mogen we gerust van
overoude tijden en een grijs verleden
spreken.
En ook vele steden en plaateen in deze
streek hebben reeds een eerbiedwaardi-
gen leeftijd bereikt; zoo wordt van Grem-
pene (Krimpen) reeds gesproken in het
jaar 1064; van Haastrecht (oudtijds Ha-
vekeadrecht) omstreeks 1079, van Am-
merstol in 1233, van Schoonhoven om
streeks 1286, van 's Heeraertsberg, Vlist
en Bonrepas in 1264, van Gouderak in
1274, van Lekkerkerk in 1276, van
Ouderkerk en Berkenwoude in 1280 en
van Stolwijk in 1820.
In het jaar 944 nu, den 17den Juli,
kregen de kerken van St. Maarten en St.
Marie te Utrecht Tan Koning Otto I ge
schonken al het land dat een zekere Wal-
gerui en zijn zoon Radboud als leen van
hem bezeten hadden in de gouw Lake et
Isla. Dit graafschap tussohen Lek en IJs-
sel werd al vrij spoedig gesplitst in twee
gedeelten, een bovendeel Overweerd of
Lopikerwaard (de naam Lopikerwert
Jiomt in 1287 voor) en een benedendeel,
aanvankelijk geheeten „tussohen Leoke
ende IJsele, doch in 1422 reeds den naam
van Nederweerd van Crimpen of Grym-
nenrewaort dragende.
De strijd der bewoners van deze lage
landen bij de zee tegen het water dateert
wol reeds van hun eerste vestiging af,
tegslijk met hun pogingen om zioh tegen
dat water te beveiligen door dammen en
dijken; en reeds in het begin van de
twaalfde eeuw stonden de Hollanders
overal, tot ver buiten de grenzen, bekend
als de beste polderwerkers. De bedijking
hier van de waard bestond ln 1165 reeds,
maar waa toon nog niet zeer zwaar van
samenstelling; doorbraken nu en dan ble
ven dan ook niet uit, temeer daar elk
dorp of amhaoht soo goed mogelijk zijn
eigen dijkvak verzorgde; In 1294 bijvoor
beeld namen die van Ouderkerk, daar zij
Ion. dan alle ellende van don afgeloopen
tijd had vermogen te doen.
„Je weet natuurlijk wie het ig" noeg
hij kort.
„Neen", stamelde lij, „weet jij dat
dan?"
.Ja, Mi George/* het li mijn vader."
„Georgel" riep Peggy uit, buiten zloh-
zeil van ontzetting.
„Je dacht natuurlijk ,dat hij dood was,
hernam George".Dat dacht ik óók. Moe
der had me verteld dat hij was overleden
en verder heeft ze nooit iets over hem
willen loslaten. Natuurlijk verkeerde zij
ook in de meening dat hij dood was, an
ders zou zij het niet gezegd hebben. En
nu vertoont hij zioh onverwacht weer om
sohande over ons allen te brengen".
Onder het gesprek was er een uitdruk
king van felle woede op zijn gezicht ge
komen. Peggy had hem nog nooit aan
zoo'n herige emotie ten prooi gezien; ze
was haast bang voor zijn heftigheid.
Met eenige Inspanning echter wist hij
zioh te beheerschen. Hij moest oogenblik-
kelijk besluiten wat hem verder te doen
stond, dat besefte hij volkomen. Zijn
moeder kon direct beneden komen. Hij
overlegde dus haastig met Peggy en zij
kwamen tot de conclusie dat, hoe onge-
wensoht de opwinding ook voor mevrouw
Greenfield's tooh reeds ondermijnd
gestel mocht zijn, er geen andere uitweg
overbleef dan haar den man te laten
ontvangen. Dan moest George de kamer,
waarin zij aan 't praten waren binnen
komen en een volledige verklar'ng ei
schen.
George was er op voorbereid dat zijn
moeder er slecht zou uitzien, maar haar
doodsbleek afgetobt gezicht en dq trek
ken van lijden, van uitputting en over
spanning, die «r op lagsn, toen zij hem,
even later bensdenkomend, welkom heet
te, overtroffen zijn ergete verwachtingen.
moest sloh echter goed houden en
van den graaf van Holland vrijdom van
zekere lasten verkregen hadden, daarvoor
de verplichting op zich de dijken ten
hunnent te herstellen en te onderhouden.
Eén centraal gezag was er aanvankelijk
niet; althans vóór 1422 treffen we geen
algemeen handvest aan, wel bestonden er
toen reeds een vijftal afzonderlijke: Berg
ambacht met Ammerstol, Lekkerkerk met
Krimpen, Ouderkerk, Gouderak en
Haastrecht hadden ieder een afzonderlijk
handvest of reglement, door hun respeo-
tieve heeren en vrouwen gegeven. Ieder
zorgde zooveel mogelijk voor ziohzelf,
van gemeenschappelijk overleg kwam
niet veel en het algemeen belang kwam
daardoor geenezini tot haar recht.
De groote stormramp van het jaar 1421
de St.-Elizabethsvloed, bracht ook hier
onheil; twee walen werden er in den dijk
geslagen; één boven de kerk te Krimpen,
en één in den polder Schuagt onder Lek
kerkerk, de Bakkerswaal. D^ nood en de
verwarring waren groot, de ingezetenen
niet bij machte de kosten van herstel to
dragen en een algemeene leiding ontbrak-
daarom was het „om oetmoedichs ver-
sucks willen der goeder lieden van Crym-
penerwairt, want wij aengesien hebben
groeten verderfüken schade, daer onse
goede lude voirsohreven mede beschadiont
sijn, al dat die gemeen weert mit tween
openen walen gereden heeft ontrent Iwie
jair lane, ende want sij horen dijc mit al-
sulken dijcrechten/also sij tot deser tijt toe
gehad hebben, dat is te weten met vijf
scouwen, niet langer gedijken, noch ge
houden en connen", dat graaf Jan van
Beieren 20 September 1422 aan de Krim
penerwaard haar eerste dijkrecht gaf, dat
voorloopig slechts vijf jaren van kraoht
zou blijven. Het gezag werd in handen
gelegd van tien hooge heemraden, die als
volgt aangesteld zouden worden: éf-n door
Margaretha van Bourgondië, wegens
haar baljuwsohap van Sohoonhoven, twee
door Engelbert van Naesau, ale heer van
de Lek en Ouderkerk, één door Dordreont,
één door Sohoonhoven, één door Gouda
en één door Oudewater, terwijl de graaf
zelf de drie overige aanetelde en wel:
Jan van Woerden, Heer ran Vliet; Jan
de Bastaard van Blois, Heer van Troe-
long; en Wouter Bovendaal. Deze tien
hoogheemraden zouden uit hun midden
een dijkgraaf kiezen, telkens voor één
jaar, maar herkiesbaar. Bij overlijden
van een hunner zouden de overigen ge
zamenlijk ln de plaats van den overle
dene een ander mogen aanstellen; verder
werd de schouw over den dijk geregeld,
waarbij de binnen de schouw gelegen
landen de onkosten moesten dragen.
De herstellingen aan de doorbraak van
1421 vorderden intuaschen echter nog
zoo weinig, dat Margaretha van Bour-
gondia, vooral op verzoek van Schoon
hoven, in 1423 nog eens in het bij^nder
op voortgang moest aandringen, doch
eerst het volgend jaar, toen Jan van
Beieren in overleg met de drie steden
Dordreoht, Sohoonhoven en Gouda (de
vierde in 1422 genoemde stad Oudewa
ter is Teeds om onbekende redenen uitge
vallen en wordt nadien nooit meer ge
noemd) een bevel uitgevaardigd werd,
waarbij voor onwilligen strange straffen
vastgesteld werden, kwam er meer resul
taat.
Schoonhoven in het bijzonder gaf zioh
veel moeite en getroostte zioh de daar
voor noodzakelijke uitgaven, die ze ech
ter slechte kon dekken door het verkoo-
pen van los- en lijfrenten; in de jaren
14281424 vinden we dan ook oenige
malen lijsten van personen, aan wie,
moer dan 60 in getal en tot een aanzien
lijk bedrag, dusdanige renten verkooht
waren, „om nootzaken willen van Cryrn-
penrewairt, die ingebroken wa» met 2 wa
len en 7 fileyobolrden" (weggespoelde
dijkstukken).
Toch bleef de toestand nog verre van
volmaakt: telkens moest er van hoog-ir-
hand ingegrepen worden; in .1429 stolde
Philipe van Bourgondië - in afwach
ting van een toegezegd nieuw en verbe
terd dijkrecht Albreoht van Naald
wijk, die de hier gelegen landen van den
heer Van de Lek in pand genomen had,
aan tot dijkgraaf roor zijn leven, regelde
hij de verkiezing van zeven heemraden
en gaf hij een regeling van de vlloht- of
verlaten dijken. Dit waren namelijk etuk-
lete verzinnen om zijn onverwachte komst
aannemelijk te maken.
De arme mevrouw Greenfield werd
merkbaar heen en weer geelingerd tue
echen de vreugde over het weerzien en
haar angst dat het haar door zijn aan
wezigheid in huie mouilijk zou vallen
haar vreeaelijk geheim te bewaren. Zij
stelde hem zelfs voor na het eten weer te
vertrekken, zood&t hij den nooht rustig
op zijn eigen kamer in Londen kon door
brengen, onder voorwendsel dat zijn ka
mer in de kleine villa niet voor hem in
gereedheid was gebracht. Maar George
lachte hare bezwaren weg.
„Komaan, moedertje-lief', zei 1 ij ge
forceerd vroolijk," dat is uu nog nooit
vertoond, dat MsM naar snakte mij kwijt
te rakenl Maar neusoh, Ik ktn geen voet
meer verzetten ik ben eenvoudig dood
op van vermoeidheid. Om tien uur kruip
ik in mijn mandje en ik ben van plan te
■lapen als een os."
En zoo geschiedde net: na een nutigen
avond, waarin pievrouw Greenfield baast
spraakzaam en ópgewukt was geweest en
George allee of beter gezegd hljna al
lee van zijn verblijf op Wetst »nw had
verteld, leek het niet onwaarschijnlijk dat
de jongeman door alles heen zou slapen,
als hij naar bed ging, wat er ook om hem
heen mocht voorvallen; hij hAd immers
den vorigen nacht nauwelijks con oog
dioht gedaan en was van zes uur dien
morgen in 't getouw geweest. Hij was
zich van dat gevaar volkomen bewus' en
bleef daarom in zijn slaapkamer rechtop
ln zijn stoel zitten, nu en dan in deze on
gemakkelijke houding indommelend tot
dat het geluid van opengaande deuren
en zachte voetstappen, waarmede de ar
me Peggy zoo vertrouwd was geraakt,
hem plotseling deed opschrikken en alle
gedachten aan slaap bij hem verdreef
Hij wachtte een paar minuten tot allei
weer «til was geworden «n ging toen
ken van dijk, die door dengene, voor het
onderhoud ervan aansprakelijk, verlaten
waren, hetzij dóórdat hij verhuisd of ver
trokken was, hetzij doordat hij de spade
gestoken had; een symbolische handeling,
waarbij de dijkplichtige een spade in zijn
stuk dijk stak, daarmede te kennen ge
vende, onmachtig te zijn zijn dijk te on
derhouden en hem daarom overdragende;
dit mooht echter alleen in uiterste ar
moede gebeuren, want indien hij de spa
gestoken had, deed hij niet alleen afstand
van zijn plicht om het stuk dijk te on
derhouden. maar verloor hij tevens het
eventueel bezit van al zijn daar gelegen
goederen en bezittingen.
Het nieuwe, reed» in het uitzicht ge
stelde, nu definitieve handvest, waarvan
het origineele charter, op perkament ge
schreven en met de zegels van Philips
van Bougondië gn Jacoba van Beiaren
in roode was eraan hangend, in de priL
vilegekist -der Stad Schoonhoven bewaard
werd en dat zich nog op het gemeente
archief aldaar bevindt, werd 18 Mei 1430
door Philips van Bourgondië,^hertog van
Beieren, als ruwaard van Holland, en Ja
coba van Beieren, als gravin van Hol
land, aan de Krimpenerwaard verleend,
„overmits last van water ende oock om
des oorloghs ende der vreden wille en
wijl tijdts gheweest in den Lande van
Holland, tusschen ons, Haxtoghe en de
Harthoghinne voorecheven, die Dijken
in onsen Lande in Crimpenreweert seere
vergaen ende vergleden sijn, alsoo dat
dat Belve Landt lange daerom onbesorght
ende in grooter vreesen ghestaen heeft
verderffelijck te worden en worde dit
met de besten niet versieen, 't weloke Wij,
die altoos genegen zijn tot oorbaer en de
saligheyt onser Lande metter hulpe van
Gode gerne versorgen ende Terhoeden
souden Omdat dus tusschen de Hoek-
sohe en Kabeljauwsche twisten en den
oorlog tussohen Jaooba van Beieren en
Philips van Bourgondië de dijken veel ga-
leden hadden en het. land daaraohter
niet meer veilig was, indien er niet spoe
dig in voorzien zou worden, gaven deze
beide, nu het weer vrede gewordon was
tussohen hen en mede „ten ootmoedigben
vervolghe onser goeder Luyde uyt den
ghemeenen Dorpen in den Nederwoert
van Crimpen geërft. ende ghegoet wee-
sende, die ons dickwijl ende tot veel ston
den ootmoedelijck daerover vervolgt ende
ghebeden hebben, dit voorschreven Landt
te ordineren ende te setten tot beteren
Rechteiji ende Regimente" dit nieuwe re
glement van dertig artikelen, dat de
grondslag is geworden en gebleven, wel
ke vele eeuwen lang voor het bestuur in
het hoogheemraadschap.
Albrecht van Naaldwijk dan werd in
zijn levenslange^ dijkgraaf so hap bevestigd
maar moest uiterlijk na drie jaren een
kapitaal van duizend bourgondlsche
schilden aan bezittingen in de waard be
legd hebben. Binnen een maand na don
dood van Albrecht zou de graaf op zijn
opvolger een nieuwen dijkgraaf aanstel
len die in de waard woonachtig en ge
ërfd en gegoed tot 800 Wilhelmus Hol-
landsche schilden, ongeveer f 480, moest
zijn, liet de graaf deze termijn 'ia een
maand verloopen, dan mochten „de ge-
meene steden met den meeaten volge van
den lande in de schouwe gelegen" er con
kiezen, die dan door den graaf erkend
zou worden. De eisch van gegoedheid
van 800 Wilhelmus hollandscho schilden
werd later, in 1762, veranderd in hot be
zit van 80 dijkmorgen lands. Ook voor
de hoogheemraden was een zek"ro wel
stand vereischt, aanvankelijk moealen
ze binnen de waard eigendommen hebben
ter waarde van minstens 100 Wilhelmus
hollandsche schilden Qater in 1675, ver
anderd in f 8000, nog later, in 1765, in
16 dijkmorgen). Hun getal werd op ze
ven gesteld, waarvan de steden Dor
dreoht, Sohoonhoven en Gouda er ieder
twee zouden aanstellen, terwijl de ze
vende, daarnaar keurling genaamd, door
den dijkgraaf gekozen zou worden, die
hen ook den eed af moest nemen en wel,
zoo&ls in een aanvullend reglement van
het Jaar 1408 onder meer bepaald werd,
te Sohoonhoven „onder die Meulen",
welüoht dezelfde molen waarbij Albrecht
Beilinc tn 1426 nachts op last van Ge
rard ran Poelgeest levend begraven
werd; van toenaf aan werden de heem
raden ook óm de twee jaar gekozen.
QtERH. LUOAjRD Jr.
HITLER TE BERLIJN.
.Ar.*ri <«A'.
V.T JA,
Ci-r/iV'x'"-V.V v-- A
1 Wrbd ;.V Jyseaa V 'c
f yi'.'V W a-f ,V"
pJkïtm' 1* f.') f J*
D» auto nn den l.tdar dar natlooul-MaUJitn, wordt MJ M Twrtrwk na da
RIJatHMnakrlJ, door au iwuaaohtlga mailt, wagojuioht. Boven Hiitler baxroet,
na «Dn baaoak bijl du RtikalanMliar, mud het baloan Tan hat hotel.Kaleer»-
hof, »ljn aanhangers,
naar beneden. Peggy stond aan baar
deur toen bij voorbij ging, maar ze zeiden
geen woord tegen elkaar. Hij daalde ge
luidloos de trap of om don Indringer te
gemoet te treden.
Op de onderste treden gekomen, kon
hij de stem van den man onderscheiden»
een ruwe bevelende stem en opeens deed
een gesmoorde kreet van zijn moeder
hem zijn schreden verhaasten. Hij wierp
de deur van de ontvangkamer open en
stormde binnen.
De man had mevrouw Greenfield bij de
schouders gegrepen en scheen haar met
geweld te dreigen. Ze hield de banden
als smeekend ineengeklemd en haar dun
grijs haar omlijstte een deerniswekkend
gezioht. De twee menschen in de kamer
hadden zich ternauwernood van zijn te
genwoordigheid rekensohap kunnen ge
ven, toen George den nachtelijken bezoe
ker al bij den kraag had gepakt en hem
heen een weer sohudde met al de spier
kracht van een sterk man, die tot razen
de woede geprikkeld is. Hij zou in staat
geweest zijn hem in wilde drift te ver
moorden, ale hij niet opeens zijn moeder,
zonder een geluid te geven, vlak naast
zich op den grond had zien zinken. Met
en geweldigen smak wierp hij den man
van zioh af, zoodat deze in een hoek van
het vertrek terecht kwam. Slechte ten
deele beseffend wat er precies met hem
gebeurd was en half gewurgd, maar niet
ernstig gedeerd, bleef de ellendigs ineen
gedoken tegen den muur liggen.
„Als je het hart hebt een ïdn te verroe
ren voor ik met je heb afgerekend", bul
derde George tegen hem," sla ik je de
hersens in!"
Daarop wijdde hij zijn aandacht aan
zijn moeder; bij hief haar vol zorgaame
teederbeid op en riep tegelijkertijd om
Peggy, die op het eerste geluld ran zijn
stem ds trap kwam afrennen. Samen
droegen m mevrouw Greenfield naar een
sofa, en poogden haar weer tot bewust
zijn te brengen, terwijl de verschrikte in
dringer, ineengedoken ln zijn hoek,
•ohiohtig naar hen staarde.,
Peggy, handig en doortastend, hield
zioh ijverig bezig met de roerlooze gestal
te op de sofa, maar dat belette haar niet
nu en don haar blik op den vreemde' te
erpen. En toen ze hem goed opgenomen
had, kwam er een gevoel van verlichting
over baar. Hij week zoo ten eenemele af
van de voorstelling, die man zich van
George's vader zou maken, dat ze niet
kon gelooven dat de veronderstelling van
den jongen Greenfield juist was. Noch
zijn door drankmisbruik opgezet en ver
wrongen gezicht, noch de gluiperige
houding van zijn lamlendige gestalte
wekten ook maar in de verste verte het
vermoeden dat deze schunnige schooier
ooit zelfs in de beste jaren van zijn jeugd
ook maar eenigszins de goede manieren
en de distinotie kon- hebben bezeten, die
George's vader ongetwijfeld moest heb
ben gekenmerkt. Bovendien was het
denkbeeld, dat zulk een verloopen sujet
ook ooit maar de geringste oonnectie zou
hebben gehad met een fijn beschaafde,
edele vrouw als mevrouw Greenfield vol
maakt onaannemelijk.
Het duurde niet lang of Mevrouw
Greenfield kwam weer tot bewustzijn en
nsarmate haar geest helderder word,
scheen het, alsof ze trachtte, el haar
geestkracht in te apannen om zich lo
verzetten tegen de liohamelijke zwaklu ld'
de haar misschien zou kunnen beletten
zich te doen gelden bij de ophelderingen
dis thans onvermijdelijk waren
„0. George, hijgde zij. „Je wout niet
wet jo gedaan hebt."
(Wordt vervolgd).