ING
CHEM
Uit de geschiedenis van:
Officieels Kennisgeving
Gemeente Bergambacht
le echte
banlsche
gemikken
n
ile.
Esa.foto uit dan cvtooatl
Gouderak.
bullink A Co.
«■•che Braai-
i k a lb a k karl|ai
Gorinchem
Telefaaji 269
Inschrijven van
Kinderen voor
de 1* en 2e O.L. School
voor den nieuwen curaua, welke aanvangt
op 1 April 1933.
Plaatselijk Nieuws.
2933 van
de nieuwe
□pel vracht-
ir, Maandag
10-10 uur.
BTROI BLAD
VRIJDAG MAART 1»M
alt
mer
M •ARNAVALIFIIITIN TI IJTTARD.
oglsten.
i
■oodanig c
Chltillon,
la da hoogohKorlükhoid waar aan da gra-
ons uit u daar-
an to bevorderen
Langeidlfk 10
vu dt
k.rt d
UDAa a BAART IM
dat
rd van de presiden-
mdiik, volgde, bleek,
Na de pause brachten afgevaardigden
hun gelukweneohon over.
Da preaidanto oprek «on slotwoord,
waarop do vorgadorin-
Po. 1ÖO 1 door da.
bod word gesloten,
stampvol.
splta
wtrtld, itut di lik-
ld. Print dit gold li
•n doit ir Uw voor*
d00’“lew
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS
van Bergambacht
maken bekend, dit er op
Woanidaf 16 Maart a.a.
dn voormlddigi vin 10—12 uur, ten
Oemeentehulii alhier gelegenheid ul
belton tot het
Om toegelaten te kunnen worden moeten
de kinderen op 1 Juli 1933 den leeftijd
van 6 jgren hebben bereikt
Indien het kind gevaccineerd ia, moet het
bewlja van vaccinatie worden overgelegd.
Bergambacht, 1 Maart 1933.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeeater,
KOOIMAN.
De Secretarie,
W. SCHIPPERS.
'n Ral ia oen rechte streek in 'n ri
vier. Welnu, 't rak in de IJael bij Gouda
noemden do schippers 't Goudaobe rak
en hioraAn dankt do naam Goudorak aijn
ontstaan.
Op oenigo oudhoid kan ook dit dorp
bogen, blijkens 't feit, dat reeds in 1874
do naam Goldorako wordt gonoomd.
Uit de Index op de Leonregiatera van
Holland blijkt, dat in 1840 leenheer van
Goudorak waa Jan van Henegouwen,
hoor van Beaumont, oom van graat Wil
lem IV (do Boaumont uit Van Lonnopa
„Do Rooi van Dokamal). Deze word ala
ongevolgd door do hoeren van
wens loonhooron van Gouda,
odjovon on van Bolols. Nadien
-go norlilkhold weer aan do gra
felijkheid torugnzomsn.
Studs stond 't dorp in nauwe be
trekking tot Gouda, dat eioh zelfs 'n
soort voogdij or over aanmatigdo.
Do 10de Juni 1418 vergunde graaf
Willem VI aan do atad Gouda o.m. laar
lijke te Goudorak to zotten twoo heem
raden, gekozen uit do poortora.
De orimineele taken werden ook van
uit Gouda behandeld door don Goud-
■chen baljuw, bijgestaan door 5 Mans-
mannen, die hijzelf kooa uit de ingezete
nen van Gouderak.
Op grond echter van het feit, dat op
den duur in bet ambacht niet genoeg
personen gevonden konden worden die
in staat waren het ambt van Mansman
naar behooren te vervuilen (behalve de
vijf Mansmannen waren er ook nog ze
ven gezworens, zes raadsluiden, een
Kerkmeester, een armmeester en Veer
tien geschierde mannen, die allen moes
ten worden gerecruteerd uit een totaal
van ISO in het ambacht woonachtige
„bequame en de onbequame mannen, die
allen hun brood met arbeid moesten ver
dienen, werd aan Gouderak bij octrooi
der Staten van 8 April 1624 vergund,
dat ook de crimineele zaken door de 7
gezworenen met den baljuw of zijn
plaatsvervanger zouden mogen worden
berecht, echter met de bepaling, dat die
gezworenen nu voortaan ook door den
baljuw jaarlijks uit door de afgaande
Gezworenen op de maken dubbeltallen,
zouden benoemd worden.
20 Maart 1668 verkochten de Staten
de ambtsheerlijke rechten aan de atad
Gouda, waarbij ze echter ’t recht van de
baljuwsbenoeming aan zich hielden.
werd de volgende dag de am-
leerlijkheid op naam gezet van
Raad en vroedschap
shout Brouk,
Ieder drie ateenen van bet eerste funda-
[ment;
Zijn toon Leendert bejon aan 't noor-
[derand,
En Anne Brouk die lel de gronditeen ven
[den toren,
Cornell! Brouk heeft de luldentj ver-
[korinr
Waarop eleoo dit werk volkomen li vol-
[bracht,
Dit dient tot- heugenii dan van hun on
(hun inlacht.
Dm iteenin rijn geleld,
S5 Mil 1S8S.
Alt ««te predikaat rmobm Goal-1 JawifiSS»’ uiüóütaf êad«
f na 't zingen van
rogel met dankge-
Het lokaal was
wegens kostwinnerschap,
kreeg voor goed vrijstelling
bakleeden van een geestelijks
Volksonderwijs,
Roouwljk. Vrijdagavond hield de afd.
Reeuwijk en Omstreken ven Volksonder
wijs een ledenvergadering in de zaal van
den heer Van Dam, onder voorzltter-
oohap vaz den hr J Heer Deze vorgo-
daring waa zeer slecht bezocht, zoodat
de voorzitter verzocht, toch wat muf
attentie aan de ledenvergaderingen
Verbetering. In m’n vorig arti
kel „Het Kasteel in Stormpolder”) sloop
*n zinstorende fout. In de ie kolom,
reg. 22 van boven, staat Hendrik dit
moet zijn Dirk. J. v. d' I.
Zanguitvoering.
Ouderkerk a.d. IJ seel, De ohr. gom.
zangvereenlglng „Oofoning en StiohUng*
directeur de heer J. H. Appeldoorn te
Woerden, geeft Dinsdagavond een uit
voering i nde Geref. Kerk in de Krom
me. Het programma vermeldt, behalve
de koornummerz, eenige liederen voor
octet, een paar duetten en een tenor
solo. Het ooncert_ begint om hall acht.
Reeuwljk. Tot secretarie van de afd.
Reeuwijk van Het Groene Kruis is be
noemd de heer W. Blom en tot penning
meester de heer J. Rus, zulkf in de
plaats van wijlen den heer E. J. Mignon
die secretaris en penningmeester was.
Bij de correspondent der arbeidsbe
middeling staan evenals de vorige week
217 werkzoekende ingeschreven.
Broodprijzen verhoogd.
Reeuwljk. De broodbakkers in deze ge
meente hebben met ingang van desa
week de broodprijzen met 1 cent per
4 ons verhoogd.
Op de veiling van Woensdagavond
waren aangevoerd 59 partijen eieren.
Prijzen kl. f 2 60-f 2.90, gr. f 3—
f 8ZO. Kaas f 0.25f 0.26 per pond. Bo
ter geen aanvoer. Handel flauw.
De minister van defensie hééft een
jaar vrijstelling verleend van den dienst
plicht aaxv— Joh. Muurling, Jan v. d.
Wolf en L. H. Vos, der lichting 1988,
wegens kostwinnerschap. J. A Pronk
wegens het
functie.
Patrimonium,
Capelle a. d. IJszel. Het gewtetelijk
bestuur van het ohr. werkliedenverbond I
„Patrimonium” doet ernstige pogingen
hier een afdeeling van dit verbond op te
richten De heer J. Hollander vap Den
Haag zal voor dit doel een rede houden
in de geref. kerk a.d. Bermwsg. Ds. J.
v. d. Berg zal deze vergadering leiden.
1 Centrale A.-R. Klesveroenlglng.
Capelle a. d. IJiiel. De Centrale A-R.
klesvereeniging vergaderde in de chr.
school aan de IJsselm. laan. Besproken
werd do te voeren propaganda voor de
Tweede Kamerverkiezing. Tevens werd
besloten mee te werken aan,hot ergani-
seeren van een Colijn-avond in de Krim-
penerwaard, in do 2de helft van Maart.
Uitvoering „T.H.D.R.
Goudorak. Dinsdag gaf de gymnastiok-
o» ‘kthlotiok veroonjging T.H.OR. haar
ng onder leiding van
tyui Wildnang en deso is or tot zijn
dood in 1689 gebleven.
Een van zijn opvolgers was de geloer
de Jacob Gerard Staring, die in 1741
kwam en de 2üste November 1804 over
leed.
'n Werkzaam en sou geleerd man was
hij, die zeker naar 'n groots atad sou
zijn beroepen indion hij geen spraakge
brek had gehad. Dit wu oorzaak, dat hij
etude in Goudorak bleef. Daar begon hij
toon maar aan het Bijbelooh Zakelijk
Woordenboek, dat in 81 doelen uitkwam
(1797). Ds Staring verhaalt one self van
de groots moedeloosheid* over z'n troos
telooss vooruitzichten, die hom drukten
on waardoor hij maar goon begin kon
maken. Eons echter, vanuit z'n studeer
kamer naar buiten ziende, viel s'n hlik
op enkele daggelders, die aan 't maaien
togen on mot blijde moed do zeisen in 't
gru sloegen.
Diep beschaamd toon over eigen moe
deloosheid tegen do blijdschap waarmee
deze lieden hun eenvoudige arbeid be
gonnen, greep de dominee nu nieuwe
moed en dit was do aanleiding tot 't
begin van zijn grooto werk.
'n Eenvoudige zerk in de kerk wijst
zijn graf aan en vermeldt o.a. zijn sterf
datum met de toevoeging: „zijnde de
oudste der toen dienende gereformeerde
predikanten in Nederland.”
Zijn zoon A. H. C. Startngh, in 1749
te Gouderak geboren, heeft zich onder
scheiden in de slag bij Doggersbank
(1781) ajs vlaggekapitein van admiraal
Zoutman en naderhand nog met veel
succes enkele expedities naar do Oost
geleid, ’n Jaar na zijn vader ia hij als
Schout bij Nacht gestorven.
De kerk is in 1851 geheel gemoderni
seerd. Sommige kerkvoogdijen (laat ik
do goede niet te na opreken) hebben blijk
baar aan monumentenzorg 'n lid hunner
familie verloren: het prachtige gebrand
schilderde glao is bij die moderniseering
verkocht aan *n particulier te Haarlem
en de eikenhouten preekotoel plus doop
hek zijn in de Gereformeerde Kerk te
Gouda terecht gekomen. De ingezetenen
van Gouderak waren vroeger verplicht
zoo dikwijle te Gouda 'n vonnis In *t
openbaar werd ultgovoord, te vorochijnon
bij de gorichteplaato, gewapend met pie
ken en daar de wacht te houden. Do Am-
baohtsbode riep hen daartoe op en wie
op 't appèl, dat eteeds werd gehouden,
ontbrak, verbeurde drie gulden. Betrof
't vonnis iemand uit 't land van Steln of
uit *n andere onderhoorighoid, dan was
men vrijgesteld. De ooroprong van dozo
verplichting is niot meer te vindon. Vol
gons do logende ligt zij in 't feit, dat do
Gouderakkero eena een medeburger, die
voor 't rechthuis terechtgesteld zou wor
den, hebben ontweldigd aan 't gericht en
hem in vrijheid gutold. Tot straf daar
voor sou hun on hup nazaten duo
straf zijn opgelegd.
Do vorige eeuw blooldo do a toen Indus
trie on gaf 't dorp un sokoro mate van
welvaart. Echter steunde deze gedeelte
lijk op 'n monoohon-, maar vooral kin
derexploitatie; misschien erger nog dan
in de Engeleohe fabrieken voor 1838
gevonden werd.
De kinderwetten maakten hieraan n
eind en dit la een der oorzaken ge
weest waardoor de induotrie langzaam
aan achteruit is gegaan on nu bijna hhe
lemaal is verdwenen.
JAN VAN D’ ISALA.
WIEUWHLAB VMR EU1B.H8U.ANR JN UTRECHT, WiMRlimmK, C.urlrt
<ta dlitcteor du 'h„r M App«l
Goud»
In h«t opulngavoord ru dan Toorolt-
d.n hw P. M B»l).n w.rd.n In h«f
bUnondn TMw.lkomd d, h««> Ju. d.
Bruin als raadslid on de afgevaardigden
zymnutiofcror. O.K.K., Oudor-
-iJooel on Olympia, Haaotrooht
De oefeningen worden good ultgovoord
on vooral do boerendans vond véél bijval
bij hot publiek.
Daarna word oen tooneetopol opge
voerd „Do Oom uit Hongarije", oen blij
spel in 8 bedrijven. Dit werd uitstekend
vertolkt en oogstte eveneens een luid ap
plaus.
In zijn slotwoord wekte de voorzitter
de jongere garde op, over te gaan tot het
beoefenen der gymnastiek. Een gezellig
bal besloot den avond.
Waterleiding.
Haastrecht. Aan de overzijde van den
IJssel, loopt lange deze gemeente hot
Jaagpad. Nabij de Waaiers luis wonen
daar een zes gezinnen, die hun drinkwar
ter uit de rivier moeten betrokken. Dit
water wordt in tijden van epidemieön
door de gezondheidscommissie telkens bc
smet verklaard. Do hoofden van deu ge
zinnen hebben zich als ingezetenen van
Gouda tot hun gemeentebestuur gewend
met hel verzoek hot waterleidingnet zoo
danig naar het Oosten der et&d uit te
breiden, dat ook hen leidingwater kan
worden verstrekt.
De resultaten ran l ot verzoek schijnen
niot gunstig te sijn gswout Althans dit
ligt besloten in de volgende mededeellng:
dat het Hoogheemraadschap van Rijn
land geen vergunning hoeft verleena tot
hot loggen van buizen tusoohon do Haast-
roohtoöho burg on do Waaiomluls. Hier
door is do toevoer van water naar be
doeld Jaagpad afguloten
Hoe hot nu vorder gaan zal, weten we
niot, maar hot wil ons voorkomen, dat
het hierbij niet moet blijven on do over
heid zioh mot deze aangelegenheid aal
moeten bemoeien.
Gooien haar sympathieke propaganda
voor drinkwatervoorziening goloovon we
dat ook hier do moeilijkheden overwon
nen kunnen worden.
Hel afgoloopon Jaar,
Krimpen aan don IJssel. Verscho
nen is het jaarverslag 1982 van do Ka-
van Koophandel. Hef vermeldt ten
aanzien van Krimpen aan den IJeeel
hot volgende: Doordat de scheepsbouw
geheel stilligt, heeft deze gemeente met
ernstige moeilijkheden te kampen. Te
gen het einde van het jaar stonden bij
de arbeidsbeurs 787 werkzoekenden in
geschreven tegen 660 aan het einde van
het voorafgaande Jaar. Hiervan genieten
ongeveer 522 personen als hoofden van
gezinnen en kostwinners steun. Wan
neer men het gemiddelde aantal gezins
leden op vier en oen half stelt, kan
worden aangenomen, dat 2.850 perso
nen op onderstand van overheidswege
aangewezen zijn, hatgsen ongeveer neer
komt op 45 procent van de geheele be
volking van deze gemeente. Da ariato-
uitgaven, die ten laste van den gewonen
dienst komen, bedroegen dan ook, met
inbegrip van administratiekosten, in 't
verslagjaar f 884.708 - togen f 147.844.-
in het voorafgaande jaar. Het spreekt
vanzelf, dat deze zware lasten, al wordt
daarin uiteraard door het rijk bijgedra
gen, een hoogst ongunstigen invlood oe
fenen op den flnancieelen toestand der
gemunte. Belastingverhooglng kon niot
uitblijven, mot het govolg, dat do uiter
ste grens van do draagkracht van het
nog werkende deel der bevolking ia be
reikt, zooal niet overschreden. Bogrüpe-
lijkorwijze wint dan ook meor en meer f
het inzicht veld, dat men er wannur we 1
der moor normale verhoudingen zijn te
ruggekeerd, vóór alles op bedacht moot 1
zijn, om te breken mot do oonsljdigo ori
enteering van deze gemunte op don
scheepsbouw on ook hier buchouwt men
overbrugging van den Hollandse hen IJo-
oel daarvoor als uroto voorwaarde,
waarvan do vorwesenlijklng zoo spoedig
mogelijk dient to worden ter hand geno
men,
Do andere In duo gemunte govutigde
nijverheidsondornemingon, te weten un
koolteerfabriek,, un worktuigenfabriok
een achroefboutenfabriek, de hiorgovos-
tlgde fabriek van een betonondorneming
on twee rleUnattenfabrleken hebben oven
eena in meerdere of mindere mate door
de gevolgen van de crisis te lijden.
Vergeleken met 1981, toon un zeetal
woningen werden bijgebouwd, ia do wo- e
ningbouw weder eenigszins toegenomen,
daar in het verslagjaar een 18-tal wo
ningen gereed zijn gekomen.
Lajidhouw en veeteelt zijn in deze ge
meente niet van overwegend belang. De
melk, gaat, voor zoover niet voor plaat
selijk gebruik benoodigd naar Rotterdam
evenals de vette varkens, terwijl de kaas
te Gouda ter markt wordt gebracht, al
waar ook de inkoop van jonge varkens
plaats heeft
De pluimvee- en eierveiling heeft al
leen plaatselijk belang.
DE BELASTINGHEFFING.
Lekkerksrk. B. en W. schrijven aan
den gemeenteraad: Bij schrijven van Ged.
Staten van 8/5 Januari werden wij er
I mee in kennis gesteld, dat Ged. Staten
gebruik hadden gemaakt van hun be
voegdheid tot stuiting van de vaststelling
der aanslagen voor de personeels belas
ting, in verband met de weigering van
den gemeenteraad om te buluiten tot
heffing van 200 opcenten op de hoofd
som der personeels belasting voor het
dienstjaar 1938.
Hierop ie gevolgd oen brief van Ged
Staten van 15/18 Febr.. waarbij de gw-1
nieente-begrootin< voor 1933 wordt te
ruggezonden en tevens wordt medege
deeld, dat in verband met un verzoek
van don minister van binnenlandsche
zaken, de goedkeuring van oen heffing
van minder don 900 opcenten op da
hoofdsom in baloeUAf voor
baohWiC—------
Hei nier Crabeth, Raad en vroedschap
der stad sindsdien stond otoodo do heer
lijkheid ten name van 'n lid der dode
lijke regeerlng.
Kerkelijk was Gouderak tot 't jaar
1658 één met Moordrecht.
Toen heeft 't, met toestemming der
Staten, self 'n kerk gebouwd on 'r trak
tement voor *n predikant bijeengebraoht.
Voor 't verkrijgen van dat traotomont
heeft bijzonder geijverd Mr. Nioolaaav.d.
Graaf, o.a. Raad on oud-Burgemeuter
van Gouda.
Naar behoortb heeft men die ijver
gewaardeerd. Het wapen van dien heer
benevens dat van zijn vrouwe. Emilia do
Lerge, ia toon achter de preekstoel. In *t
glas geschilderd; er onder kwam 't vol
ronde opschrift:
Dit is de dapp're held wions ijver tot
[Gods kerk
Bij t opperste gezag en macht heeft
[voortgestouwd dee’s tempel,
Wiens onvermoeide drift tot vord’ring
[vandit werk
Alleen de oorzaak is, dat van deez’
rr [zuiv’ren drempel,
Het godHijk zaad gelukkig wordt gezaaid.
Gij Gouderaks gemeente, die hier de
[vruchten maait
Sier maar dit deftig hoofd met puik van
[lauwer blaeren
En laat nooit zulken een uit uw ge-
[heugen varen.
Me dunkt, daar kon hij ’t mee doen
De mededeeling: „De eerste steen ge
legd enz. ontbrak niet. Die stond op een
der glazen van de zuidzijde aldus:
In ’t bouwen van deez’ kerk
tot Godes eer en glorie,
Leiden drie kinderen van Schout Brouk,
tot een memorif,
hst belastingjaar 1988 niet kan worden
bevorderd.
Ged. Staten noodl
mu in kennis te ste
dat de raad alsnog bululte tot de hof-
flnf van 900 opcenten op deso belasting
on tot do vorder noodigo maatregelen
voor hst verkrijgen van un sluitende
boxrooting voor hot dienstjaar 1966.
Wat deze verder noodigo maatregelen
betreft moeten wij erkennen gun kans
te sten u aan te geven en voor te stel
len. Wij hebben rwds vroeger God. St.
hiervan, met opgavo van redenen, in ken
nis gestold Indion un sluitende begroe
ting moet worden verkregen, dan komt
als eenig middel om daartoe te geraden
naar onze meoning in aanmerking een
bijdrage van het rijk, en wij sullen niot
nalaten pogingen in het werk te stellen
om dsu te verkrijgen.
Aan de heffing van 900 opcenten op
do personeels belastljtg valt echter niet
te ontkomen. Indien de minister niet be
reid la do goedkeuring van een heffing
van minder dan 200 opcenten te bevor
deren, dan huft de raad geen enkelen
anderen uitweg dan tot do verlangde
heffing te buluiten.
In do begroeting voor 1938 is het por-
oentage van de rijksbijdrage in de kosten
van worklooMn-onderateuning en werk
verschaffing aangenomen op 75, 't maxi
mum. Het standpunt, door den minister
ingenomep ten aanzien van do opcenten-
hefflng op de peraoneele belasting sluit
in, dat op do rijkabijdrago van 75 pCt.
sloohto gerekend ul kunnen worden, in
dien vooraf do raad oioh boroid huft
verklaard 900 opoonten op hot personeel
te heffen. Wij beseffen ten volle de sur
ernstige beswaren, voor do bevolking
voortvloeiende uit deze onmatige heffing
en wij vruun, dat do thans gevergde
buitensporige bolaotingvorhooging oioh
aal wrokon bij do Inning der belasting
Aangozisn wij oohter practisoh geen
ksuu bobben, stollen wij u voor te bulul-
ton tot heffing van BX) opoonten op do
hoofdoom dor personeels belasting, ten
gevolge waarvan do raming van Inkom
sten kan worden verhoogd mot f 10 000
on toveno tot do wijziging van de begroo
ting, uit deze hoogore Inkomsten voort
vloeiende.
Ouderkerk a. d. IJisol. Woensdagavond
hield do meisjnvoieeniging op Gerof.
Grondslag ,Maria Martha" In do con-
•tetorielokalen der Geref. Kerk haar 16e
jaarfeest onder leiding van ds. D. A.
Vogel. De vergadering werd geopend met
zingen van ps. 68 10, gebed en het le
zen van een schriftgedeelte. Naar aan
leiding van het woord uit Spreuken:
,.Ken Hem in al uwe wegen, „en Hij”
zal uw paden rechtmaken", sprak ds.
Vogel zijn openingswoord. w
Uit het verslag der oecrotaresu,
na un welkomstwoord van de
te. mej. G. G Hoogendijk, voigao, dir»,
dat het ledenaantal bedroeg 15 en 1
asp. lid, tegen 18 en 2 het vorige jaar
Dat do. en mevr. Van dor Sluis waren
vertrokken was voor ds ver. oen zwaar
verlies, maar njen hoopte in ds. Vogel
en mevr, weer even grooten vrienden
voor de vereeniging te hebben terugge
kregen. Voorts gewaagde het verslag
fe.m. van het dezen zomer gemaakte reis
je naar Velp.
Uit het verslag der pennigmoutereua
bleak dat 95 kloedlngstukkcn voor zen
ding on armen waren vervaardigd. De
inkomsten bedroegen f 138 56, do uitga
ven f 182.11 en dus do rekening sloot
met een batig saldo van f 1.46.
Behalve de vele voordrachten in poëzie
en proza, afgewisuld door talrijke zang-
otukjM werden ook drie opstellen gele
zen.
Na afloop worden spontaan 2 oouplot-
ten van hot Wilhelmus gezongen.
