SCHOONHOVEN5CHE COURANT
WILLEM VAN ORANJE
"^1
Binnenland.
Plaatselijk Nieuws.
Uit ons Kegeeringshuis
and.
H?fj ttoflftïtn niet of jij
jrbcnht tod be bctblntciiij
bic BÜ fcljulbtg 3öt utoe
Hebt babctlanbe.//
SMAAKVOL EN
VOORDEELIG
130
Btihlmunn
1000
UnüTi^nr»ne '5* ’‘viSowm VSmHte taurn wd
1533 24 April 1933
ük
7
No. HM.
ZESTIEW BLADZIJDEN
VRIJPA» *1 AFBIL !W».
IL Ittt.
K.
jt-Ammar- 1
de redao-
H
2ZOEKER
1.
i
ibare mid-
Gouda f 3
Onze enorme collecties sullen U doen
blliken, det U bij ons In elk opzicht
naar wensch zult slapen.
Ook voor Kinderen een schitterende
keuze Mantels an Jurken.
Na eenlg debat werd het amendement
v. d. Heuvel aangenomen en de heer Kor
tenhorst trok het zijne in.
Det wet, waarvan de duur beperkt fs
tot 1 Januari a.s., werd zonder stemming
aangenomen.
al dat op
ril het den
m wel ver
gt, dat hij
van B. en
m, om bei-
brengen in
met 5 te-
teren Lok
te Gier en
ngaande 1
wijze ont-
■oed vrouw.
er in ge-
te Stomp-
Feeartaenij-
>0 subs. 10
Prachtvolle oorteerlng
Damas- an Klnderhoeden
vindt het
ivooratellen
en de aan-
,De Onder-
Jfeai" met
men, doch
ie gas- en
li bfi
rdus, z vanl .a
Lourené"
un en F. 0j» n-
JDA.
ril
»g: JL den
L
te Gouda
erisping.
ng Gouda:
1 d. h.
▼an M. te
verbeurd
i ne
w
ar
m E Philip-*
t>h. van Zui-
'I eb o.
w. ai
- »4Krt
GOUDA
■bl
.Hl
H
AIIO.X.XI.'H vim 'lil liluil, in liet bezit
O Iklfkf thil'len Itfy leveiiHiimu*
ZS vv (J '.nireNelilklIiebl.
V' D ohm Bet |c||i vult i
it het voor
wnbureau I
lerneming”
pen met 5
eren Voor
aan Bijlen
naar aan-
r Veldhui-
ichter deze
(Uit een proclamatie ean
Willem van Oranje).
wet: A. R.
verbeurd-
Gouda, id.
van 3. te
using van
f 2 subs.
3 subs. F3V
9 ft
en „Ua*i”
ia”.
grond aan
f 25 aan
voor wo-
tegen, die
nomen het
bureau I
In hst rapport van hst Bureau voor Publlclteltswaards wordt vsrmsld: Dit blad hseft agenten en correepon-
denten o.a. in de volgende gemeenten:
Alblatserdum, Ark4, A mm de, Amoierstol, Benschop, Bergambacht, Berkenwoud* Bleskensgraaf, Boeikop, Brandwijk,
Cabuuw, Capellea.d IJttel, Giessen-Nieuw kerk, Giessen- Oudekerk, G ie sten dam, Gorinchem, Gouda, Goudriaan, Gouderak
Groot Amnwt, Haastrecht, Hardinmveld, Hekendorp, Heikop, Hoog-Blokland, Hoornaar, Jaarsveld, Kinderdijk,
Krimpen ad. Lek, Krimpen a.d. IJstel, Longerak, Lekkerkerk, L*tmo»d, Lopik, Lopikrrkapel, Meerkerk, Moerkapelle,
Molenaarsgraaf, Moordrecht, Nieuwerkerk ad. IJ stel, Nieuw Lkkerlond, Nieuwpoort, Nieuwland, Noordeloos, Ottoland,
Oud-Alblat, Ouderkerk a d, IJttel, Oudewater, Papendrecht, Polsbroek, Pultbroekerdam, Reeuwijk, Schelluinen, Schoon
hoven, Sliedncht, Stolwijk, Streefkerk, Tienhoven, Vlitt, Waddinxveen, Willige Langerak, Wijngaarden, Woerden,
IJuelstein, Zevenhuiten
35e JAARQANI.
NIEUWSBLAD VOOR ZUID HOLLAND EN UTRECHT
Tdi't Ml. Tnl.-niln»: Viuinouüm. s. W. N. VAN NOOTEN. SCHOONHOVEN. HAVEN 20 l'unlKiknnhiK 1:17OU.
jVlverirn'it'n* l-ll regels 1.80: i
el «o regel inner <’,'20: dorde
pltnitslng hol ven prijs. Adver
tentie» worden gr» tin go-
pliifitAt in „Do Goreuiner"
ODv, WW
tijdelijke gevolgen hebben, maar tenzij in
Amerika zelf de regeering tot zeer in
grijpende inflatorische maatregelen
mocht overgaan, moet reede spoedig het
overschot op de betalingsbalans weer
zijn normale werking doen gevoelen
Met betrekking tot ons land en de po
sitie van den gulden verklaarde prof.
Bruins, dat hij met volledige instemming
de van gezaghebbende zijde gegeven ver
klaring heeft gelezen, inhoudénde, dat
aan de maatregelen in de Vereen! gde
Staten voor don gulden geen consequen
ties verbonden zijn, dat de gouden stan-
aard gehandhaafd blijft, on dat de Ne-
erlanscho Bank geen verandering, in do
tot dusver gevolgde politiek zal brengen.
Eei'ge fete'i uit de historische auto optocht in Mannheim. Linke teven do
oudste automobiel Linke onder oen auto ran 1000, rechte een jonge dame ii eet
nstuua n» im «ntsdIM, fnuikt Un Ndalw.
Machtigingswet aangenomen.
Aan hetgeen we in ons vorig nummer
gemeld hebben over de behandeling van
i etwetsoniwerp tot verleoning van be
voegdheden voor bijzondere maatregelen
in hot belang van de landbouw, behoe
ven we thans wslnig toe te voegsn.
Toen do verschillends sprekers hun
meeningon over het ontwerp gezegd had-
den< kwam do minister van eco
nomische saken aan hot woord,
dio nog eons uitoonzotto, dat nu do go-
bsurtsn soon zich elkaar zoo snel opvol
gen, er veelal geen tijd is voor don ge
wonen wettolijkon weg om maatregelen
(e nemen ton einde bedrijven, die in nood
vorkoeron, tijdig bij te staan. Als bijvoor
beeld do regeering deze machtiging had
gehad, dan had zij do aardappolvorbou-
wors beter on sneller kunnen helpen dan
nu het geval is geweest. De minister wil
de do wet n et beperkt zien tot enkele
producten, maar verlangde een algo-
meene machtiging.
De heer v. d. Heuvel (A.R.) diende
een amendement in om de wet te beper
ken tot 8 producten: rundvee, bloembol
len en stroocarton, waarbij do hoer
Kortonhorst (R.-K.) gevoegd wilde
zien dat tot deze wet gerekend worden
do producten, welke roods gesteund wor
den.
DE NOOD VAN AMMER8T0L
Voorlooplg gelenigd.
Ammorstol. Een misverstand blijkt do
oorzaak te zijn van het feit, dat Zater
dag de gemeente niet over de gelden be
schikte, noodig voor de steunuitkeeringen
aan werkloozen. Van rijkswege is name
lijk op het verzoek van burgemeester
Kooiman aan het departement van bln-
nenlandsche zaken, verleden week aan
Ammorstol een bedrag van f 8700 gezon
den. Dit geld had tijdig kunnen aanko
men, doch de overzending geschiedde via
de Bank van Nederlandsche Gemeenten,
waar men de storting opvatte als een
vermindering van Ammerstole schuld en
het bedrag in credit boekte. De vergis
sing is nu opgeheiderd on bet geld ie
doorgestuurd en gisteren te Ammorstol
aangekomen.
Aan do betrokken gezinnen worden
morgen dubbele steunbedragen uitge-
koord.
Do gemeente is door bovengenoemd be
drag geholnen tot 1 Mei. Dan volgt de
maandelljkeche uitkeer'ng uit bet ge-
meentefondsbedrag, waardoor tot half
Mei voldoendo geld aanwezig is, Maat
regelen om Ammorstol vorder uit den
nood to helpen, zul’on in dien tijd moe
ten worden beraamd.
Haastrecht. Donderdagmorgen kwam
een vrachtauto van den hoer Ovorheok
uit Lopik. die van het Marktveld kwam
op den hoek bij het raadhuis in aanrij
ding met een vrachtauto uit do richting
Oudewater.
Beide werden beschadigd en hot ver
keer werd verstoord. Persoonlijke onge
vallen hadden niet plaats.
MgSE
3in 2
Tbv
14 April.
Ham, 28 j.
wedn. van j
ii
ines Corner
erleden) en
lelis, z. van
- Corn^HOJ
■g en F. H
dda, d. vanu
der Tol. iJn
t jechtge- i
(te Zwam-
Adolf, die bij Holigorloo sneuvelde in
1568.
Vier zoons van hot Dillonburgocho ge
slacht worden gedood in do strijd voor
onze vrijheid.
Wij Nederlanders zijn achterhoudend
en schroomvallig bij het uiten van onze
gevoelens. Voor wie ons volk Kopt moet
vst schijnen dat wij koel blijven bij
onze betoogingon, maar de Nederlander
zelf is zich zeer goed bewust dat d op
'n onze harten gloeit de onbluschbaro
liefde voor het Huis van Oranje, dat wij
vonnen en beseffen wat de eerste prins
uit dat Huis voor ons heeft gedaan, wat
wij hem danken en dat trouwe vereering
van Willem van Oranje leeft en blijft
leven 'n ons gemoed.
ttend mot
door den
n langs de 1
t waterlei-
i gaan, in-
m een be-
'iny., •un viiitfeiiF 'liuuiii vnxttfHNU'h't* t»itwi» t«*g«>n iiiigvviuitH.
tmhUMi hij vwrliM 200 (lulden vormt»
DE MILITAIRE BONDEN.
Aan «en reglement onder
worpen.
Bij besluit van den minister van de
fensie is vastgesteld een reglement, hou
dende beginselen nopens do werkzaam
heid van militaire belangenvereonig.ngen,
ioegela.on voor militairen beneden don
rang van officier.”
Dit reglement is toegezondon aan do
besturen der bondon van boroopoperoo-
neol van zoo- on landmacht on dezo zijn
n do gelegenheid gestold vóór een be
paalden datum don minister de toela
ting te verzoeken van hun organisatie
oio militaire belangenvereniging.
In hot reglement wordt o m. bepaald,
dat een mllita re belangenvereeniging,
onder welke benaming ook, geen andere
personen als lid mag aannemen dan
meerderjarige militairen, behoorondo tot
hot beroopspersonoel en die hun eerste
opleiding hebben voltooid.
Het Europeescho en hot Inlandoche
nerooneei van do zeemacht in Noder-
landeoh-Indiê mag niet van een on de
zelfde militaire belangenvereniging deol
uitmaken.
Voorts mogen militairen van de Kon.
Maréchaussee of do Folit otroopen alleen
deel uitmaken van speciale militaire be-
lanM’OBvereonlfingM.
Het bero-nsperooneol mag zich niet
aansluiten bil meer dan één militaire bo-
bncrenveraeniglnir of bij oen vakvereeni-
"in<r van burgers. Ook mag do militaire
hplann’onvereenitrfng zich niet aansluiten
bH eeniffs vakveroeniging van burgers,
of daaraan medewerking verleonon. Fe
deraties of verbonden van militaire be
langenverenigingen zijn verboden.
Do hoofd- en afdeollngobootuurledon
zijn krijgstuoh telijk verantwoordelijk
voor alle handelingen, gooohrifton en
nublicatieo van do vereniging, ook voor
hot orgaan.
DE DOLLAR EN DE 8ULDEN.
Ooen gevolgen te vrinsn.
Naar aanleiding van do moeilijkheden
wolko thans met don dollar bestaan,
heoft hot Corr. Bur. in welingelichte
kr'ngon geïnformeerd naar do gevolgen
welke voor don Nodorlandechon beleg
ger zouden kunnen voortvloeien, wan
neer do dollar eventueel van hot goud af
zal ffaan.
Uit een on andor blijkt, dat do positie
van do ihoudere van dollarfoenlngen voor
zoover in Nederland on Indil aanwezig,
zich verzet tofon moaocholijkorwijo gesproken, veilig is
gesteld
Voorts heeft prof. mr. 0. W. J. Bruins
koninklijk oomm'mri. da Nedor-
landioh. Bank, .mocht lijn mwnlnu t.
MtTK.n ov.r d. po,Ui. tut d. V.rwnlf-
d. Statut.
Prof. Bruin, acht bat mr «rkaard,
uit het fait, dal do V.re.nkde Staten
waar een volledig unbarid hebben Ingo-
eleld, t. concludeert, dat dit tot danlf-
da gevolgen ton moeten lolden ala In
Engeland. Er beelaan tueecben helde
landen belangrijke varachillan. Engeland
nam de maatregelen practleoh op het
ullmto ooganbllk. Ook wae het land
door den enormut omvang aljner builon-
landache vorderingen mr kwetabaar en
vertoonde de betallngabalana aeer wak
ke tijden. Op dare drie punten Ia de t>0-
iltla van do Vereanlgde Buten echter
geheel afwijkend. Amerika neemt den
maatregel op hot ooganbllk dat het nog
bMchlkt over oen vrljean goudvoorraad
die niet minder dan 40 pCt. van den
wereldvoorraad uitmaakt. Het aanUl
vreemde vorderingen Ie garing on de be-
UUngshnlana vertoont nog etende een be-
rieibwehik-
uba. 1 d. h.
ing Oouda:
aha. 1 d. h.
iraent: P. 7
d. h., ver-
Jl J. He
- ö*o
Ing Gouda.;,,
iplaata, f 1, l>„.
iwielwet: J.
ba. 1 d. h.
O. de B.
L. van U,-
2 d. h. i.
tijwielregle-
m f 2 aube<
sube 1 d. h.
l>i*<lii>tf<* Kvwfiuri»' rg« tli»^ N’i I r II t\ BAXIv HrbhMlmii, vnu
léV^ AO '»ll vwrlhw •nu
1VU ii «-ft VV whi n eieren viinrvr
bant U gnalaagd wanntar Uw Mantel/
Mantelcostuum/ Complet of Japon
d« juiste vorm voor Uw figuur hooft
en do prijs m overeenstemming Is mot
det wet J had gemeend te willen
bosteden.
bij anderen, veroordeelde hij n ot, ver
volgde hij niet, hij weneohte dat ieder
God kon dienen naar oigen inzicht on
overtuiging. Zijn idoaal was een algo-
meene verdraagzaamheid, maar daartoe
waren de tijden nog lang niet rijp on tot
op onzen tijd duren do vervolgingen
voort ven hon, d o niet denkon en go-
loovon aio hun vervolgers. En doze ver
volgers zijn in 1933 nog niet gekomen
tot do grootheid van geest van Oranjs
Ook zijn staatkundig ideaal heeft hij
niet in vervulling gezien, namelijk de
vereoniging van al de zeventien provin
ciën. Toen de kogelo van den moordenaar
hem troffen zal de prine nauwelijks ver
moed hebben dat hij de grondslag reeds
had gelegd voor een onafhankelijk on
vrij Nederland. Terecht waren zijn laat
ste woorden: „Mijn God, heb medelijden
met mij on met dit arme volk”. Stervend
nog dacht bij aan de bijna hopelooss toe-
e and, waarin one land verkeerde on bad
hij om erbarming voor one volk, dat de
ondergang nabij echeon.
Een jaar na zijn dood wist Parma te
bereiken dat do Zuidelijke Nederlanden
zich afscheidden van de Noordelijke en
daarna ie het Noord-Nedorland geweest,
dat voor geheel Europa de fakkeldrager
werd der vrijheid. Dezo fakkel was door
Oranje ontstoken. Voor hot eerst had do
wereld gehoord en wol uit de mond van
Willem van Oranje: „Hot volk is er niet
terwillo van don vorst, maar omgekeerd,
de voret is or voor hot volk”. Onzo strijd
mot Oranje aan hot hoofd togen Philips
II had plotssling een e nde gemaakt aan
do traditionoelo verhouding tuoschen
vorsten on volken on den mcnochon doen
begrijpen, dat zij recht hebben sich te
verzet on tegen willekeur van vonten.
Op bloedige wijze hebben oen halve oouw
later Engeland en twee eeuwen later
Frankrijk van dat rooht gebruik ge
maakt.
Wu dus Willem van Oranje een op
standeling togen zijn wettigen vont!
Noenl W.e dat sogt kont do geschiede
nis van zijn land slecht. Philips II was
goon koning over one land. Die titel,
schroef Willem in lijn „Apologie”, mocht
Philips hebban in Gaal.lil, in Napols of
in Indië, maar deze gewesten konden dien
titel niet. Philips had in ons land allson
ds beperkte macht van oen hertog of
graaf on die macht was door pr.vilogiln
vaotgolegd. Als do hertog of graaf die
i-odhton ovonohroed of de privilegiën
schond, had de bevolking rooht hom
daarop to wijzen of af te sollen. Philips
had bovendien minder dan eenig ander
het recht van spreken van „robor, want
een voorvader van hem, Albertus van
Oostenrijk, had tegenover een voorvader
van Oranjo, lijn gezalfden souveroin,
ke zor' Adolf van Nassau, hetzelfde go-
daan wat Oranjo nu deed togen Philips.
Toon had mot voel minder rooht do
voorzaat van Philips sich verzet togen
den voorzaat van Oranjo, togen keizer
Adolf. Geen opstandelingen waren hot,
die togen Spanje streden, goen rovolu-
tionnairen, die een andere rogoor'ngs-
vorm of nieuwe rechten of moer vrijhe
den verlangden, maar, zooals hot in oen
gedicht op die dagen heet, „rouwende
onderzaten in 't diepst van 't hayt ge
wond.” Rouwende om 't gewold dat hun
word aangedaan, rouwende om de on
trouw van hun voret, on die in rouw
hulp zochten bij den prine mot hot grooto
en goedo hart, d o innig begaan m<t
hun lot.
Het zal Maandag vier eeuwen zijn ge
leden dat hij geboren word en onzo ge
dachten mogen dan teruggaan naar hot
slot Dillenburg, waar uit het huwelijk
van Willem don Rijke on Juliana van
Stolberg, dit kind geboren word. Twoo
zusjes begroetten hot knaapje, do negen
jarige Elisabeth on de tweejarige Mag
dalena. Na Willem zouden nog voriehol-
done k nderon hot gezin van Willem den
Rijke komen vormoordoron in 1588 Ledo-
wijk, die voor one land sneuvelde ep do
Mookorhoido in 1074; Hendrik in 1080,
die ep 84-jarigen leeftijd togolijk j
Lijvige folianten in binnen- en buiten
land zijn in don loop der eeuwen ver
schonen over Willem van Oranjo, over
zijn leven, zijn beteekonie, zijn karakter,
zijn talen<on on het lijkt een onbegonnen
werk in een zoo beperkte ruimlo aio
waarover wij hier kunnen beschikken te
pogen daarvan een oamonvatt ng te ge
ven Wij behoeven nu echter geen levens
beschrijving te gevon, goen afstamming,
jaartallen en feiten, want, zoo al niot
ieder landgenoot dezo uit hot geheugen
zal kunnon opnoemen, wel weet olk Ne
derlander, dat dezo Oranjo den naam
toekomt, welke men hem gegeven hoeft,
van „Vader des Vaderlands", dat is: de
stichter van een vrij Nederland
De Amerikaanscho geschiedkundige
Motley, die een zeer u’tvoerig werk ge
schreven heeft over den strijd van Oran
je, getuigt van hom:
„Al het wicht van een strijd, zoo ongo
lijk ale ooit eeuig monech durfdj aan
vaarden, h *vft hij alleen getorst Dio
vastheid vau karakter dwong zijn vijan
den eurbied af en zijn vrienden vergele
ken hem gaarne bij de rots In ds ocoaan.
rustig te midden der woedende haren.
Hij leefde n et, hij stierf niet voor zich
zelf, maat voor hot vaderland. Toch liet
hij zich nooit leiden door zijn volk, maar
bleef liet sturen op het pad van deugd
en jo<*. Indion onafgebroken goeetee-
arbeid in ion edele zaak de mant van
iemands grootheid bepaalt, don kunnen
slechte weinigen vergeleken worden met
deze Indrukwekkende porsoonlijkhe d.”
Niet zonder opzet koten we een bul-
tenlandschen schrijver voor 'n aanhaling
over do pcMoonlijkhoid van den Zwijger,
omdat een buitenlander onbovangenor en
onpar-udlgor kan oordeelon over do his
torische figuur van een and<*r land.
Sleet tg wl rigon kunnon vergeleken wor
den met W Hom van Oranjo, zegt deze
go'(mde, die een zoo dlepgaandi studio
beeft gemaakt van Oranje, slechte woi-
nlgon wij «ouden dat willen wijzigen
in .geen andere".
Wij althans kennen in do goichlodonis
der wereld geon man, dio xljn tijd zóó
ver vouru.l wae, dat aijn beginselen eerst
na dr.o eeuwen toepassing begonnen te
vindon on dio dus tijdsns zijn loven mis
kend is geworden, die allee wat hij be
zat, zijn zoon* zijn schitterende loopbaan,
sljn fortuin, zijn naam, zijn leven, offer
de terwillo van ons volk. Zondor Willem
van Oranjo zou Nederland nooit gewor
den sijn wat hot wae on ie on dit geeft
hem recht op onse bewondering en op
onze dankbaarheid.
„Eorsuchtige”, noemde koning Philips
hom in zijn banvonnis. Hoe dwaas ie die
beschuldiging. Als Oranje inderdaad eer
zuchtig geweest was, dan zou hot hem
geen moeite gekost hebben sich als sou-
verein vorst der Nederlanden to laten
huldigen. Holland en Zeeland, de mach
tige staten, hadden daartoe reede meer
malen den wensch geuit. Als hij eerzuch
tig geweest was. zou hij zeker niet do
wein g belovende strijd van hot kloino
Holland tegen het machtige Spanje heb
ben aanvaard, doch wel de verleidelijke
aanbiedingen, die hem namens Philips
herhaaldelijk gedaan zijn. Voor eerzucht
wae in zijn oprecht vroom gomoed geen
plaats. A Is men zijn brieven leest treft
men daarin telkens weer aan do woor
den „travail et moèro" moeite en
verdriet en zij teekenen hot loven van
dezen zeldzamen man.
Hij wiet on vertrouwde dat God hem
een opdracht had gegeven, maar nooit
heeft hij gewaagd van een Hemelscho
roeping, nooit heeft hij zichzelf of an
deren pogen te begoochelen met de ge
wone woordenpraal der dweperij, maar
sich volkomen verlatend op de wijsheid
en de liefde van don Almachtige, zag hij
het gevaar met oen glimlach onder de
oogen en verduurde onafgebroken moei
ten en beproevingen mot schier bovon-
menechelijke blijmoedigheid. Juist omdat
hij zoo innig vroom was, wae hij ver
draagzaam jegens anderen in een tijd,
toen het begrip verdraagzaamheid je
gens andersdenkenden zoo goed als niet
MnbA vos, Wat km 4vrtli»| m|mb
VurHeliljiit Mniifiiliig, Wtrtttimlng
i'ii VrljJitg. I’iIJm hij vimriililmiii-
htig: vuur Mi’liiiiiiiltiivvii |>ur H
iii'iniiiliin I 1.25; p. pont I.Au.
Ml*t VHI’Xt'kl'l'itlg I'| <MHl|N IIH'ttl.
UIT VROKOER TIJD.
